Schiedamsche Courant.
zonder olie.
Smakeliike bokking en panharing....
TWEEDE BLAD
(Zaterdag 30 Maart 1918, No. 15714.)
De tjjd van de licht-gerookte Zui-
derzeehaiing (bakbbkking) en ran de ver-
sche Zuiderzeehaicing (panharing)
is aangebroken, dit jaar -vroeger zelfs dan
gewoonlijk 't geval is. En de vangst blijkt
bizonder overvloedig te zjjn.
W/aar we in deze visch met alleen een
bekend smakelijk gerecht moeten begroe
ten, maar ze ook zeken mogen beschouwen
als een eiwit en vetrok voedingsmiddel,
daar valt het' in dezen tijd Van. voedsel-
scliaarschte zeker toe te juichen, dat vair
regeeringswege oen maximumprijs voor
heide soorten zal wonden vastgesteld, laag
genoeg om de vischjes binnen ieders be
reik te brengen.
„Alles goed en wel," hoor ik mompelen,
„maar hoe bakken we bokking en panha
ring, als we niet in staat zijn er ook de
olie bij te koopen?"-
'tZeu zeker heel' jammer zijn, als we om
dezo zeer geldige nóden afstand moesten
doen van een goed en niet te duur voe
dingsmiddel.
hl aar er is een uitweg: we maken de
visch gaar op een andere wjjze, die wat
smakelijkheid betreft niets te wenschen
overlaat, en die in gemakkelijkheid en
zuinigheid het nog van het hakken wint
We maken de visch gaar zo.n-
der olie.
We beginnen met ze op de gewone wijze
te behandelen: we snijden er den kop af,
maken een insnijding "langs de buitenzijde
en nemen er de ingewanden uit.
Hebben we met bokking te 'doen, dan
spouwen of splijten we die met den duim
open langs de geheele graat. We nemen er
echter de graat niet uit: het werk gaai
daardoor vlugger, en later kan ieder op
zijn hord gemakkelijker en zuiniger uit
de gare visch de graat verwijderen.
Vervolgens wordt met een schoonen doek
de visch flink uitgewreven afwasschen
zou voor de bokking verkeerd zijn, omdat
de eigenaardige rooksmaak daarbij grooten-
deds 'verloten zou gaan. De open zijde
wordt ingewreven met peper on zout, en
twee aan twee worden dan de vischjes op
elkaar gelegd met de vel-kant naar hui.
ten, zoodat zout enj peper teaj gedurende min
stens 15 minuten goed in kunnen trek
ken.
Tegen het einde van genoemde 15 mi
nuten wordt in de koekenpan een bo
dempje water aan de Kook gebracht, één
vinger hoog ongeveer; de vischjes worden
er in gelegd met den open kant, naar be
neden en" blijven, er in tot ze gaar zijn, trui.
ongeveer 2 minuten aan eiken kant. De
De koekenpan wordt geduwnde de berei
ding liefst met een deksel gesloten om
Zoo min mogelijk warmte verletten te la
ten gaan.
(Hom en kuit, ook even te voren met
peper en zout "bestrooid, worden geheel
op dezelfde wijze gaai' gemaakt.
De haring wordt vóór het schoonma
ken eerst van de schubben ontdaan, door
ër met een mes overheen tie schrappen in
de richting van staart n'aar kop. De visch
wordt dan schoongemaakt als de bokking;
men kan hierbij echter den doek uitspa
ren, want eenvoudig uitwasschen met wa
ter doet hier geen kwaad, omdati de haring
geen rooksmaak te verhezen heeft. De ge
spouwen vischjes worden weer met peper
en zout bestrooid, twee aan twee op elkaar
gedrukt en na verloop van 15 minuten in
de koekenpan met wat water gaar ge
maakt. In dit geval ïekent men echter
den kooktijd iets langer dan bij de bokking,
n.l. 3 minuten aan eiken Kant.
Een eeinigsziinis andere bereidingswijze is
misschien nóg eenvoudiger; men spoinvt
de -vischjes na het schoonmaken niet
open, maar laat ze in hun oo repr onkelijkc-n
vorm en maakt alleen, langs dei zijden op
geüjjke afstanden ©enige dwarse inkervingen
(atooals men dat b.v. big schel visch ge
wend is).'De visch wordt dan van binnen
en van huiten ingewreven met wat peper
en zout en op deze wijze eein kwartier
weggezet. Ze wordt daarna weer op dezelf
de manier dn de koekenpan gaar gemaaid,
.ongeveer 3 minuten aan eiken kant.
Bekijkt men het kooknat, dat m de koe
kenpan is achtergebleven, dan ziet men
daarin de oogjes vet drijven, die uit "de
visch zijn weggesmolten, 't Zou daarom
jammer zijn, dit vocht Weg te doemt te
meer, omdat het ook een gedeelte van
de peper en het zout bevat, die voor He
visch gebruikt werden.
Proeft men het vocht, dan zal mien het
meesbal wet te zout en te peperig vinden:
- zóó zouden we het dus niet goed kunnen
gebruiken, maar w e makleb; er een
saus van door er nog leen flink scheutje
water bij -te doen, dit even aan de kook
te brengen en het dan eenvoudig te bin
den met wat aangemengd meel (bloem,
aardappelmeel,,sago of iets dergelijks). In
de gauskom knjinen we er dan nog een
klontje boter of vet doorroeren, en ook
wel wat mosterd of wht azijn.
Bestemmen wie de visCh Voor bij de bo
terham, dan geven we, ze koud en zonder
eaus; is echter de bedoeling er een middag-
maalgerocht van te maken, dan gebruiken
we ze warm en laten de eaus dienst doen
hij de gekookte aardappelen, die we er bij
eten. Implants van gekookte aardapppeien
met een saus kan mjem bij bokking of ba
ring ook heel goed gestoofde aardappelen
(aardappelpurée) govon, of ook wel een
stamppot van roode kool of van bieten.
't Komt mij voor, dat de hier beöchreven.
wijze om panharing en bokking te bereiden
alle aanbeveling verdient, ook al mag ze
minder bekend zijn. Weliswaar mist men
hierbij liet knappend gebakken korstje,
waar we echter te kiezen hebben tusschen
een onbereikbaar duur gerecht en
een gerecht, dat daaraan niet geheel na
bij komt, maar dat toch zéér gemakke
lijk en daarenboven goedkoop is, daar
zijn we, dunkt me, verstandig genoeg om
m dezen tijd zeker het laatste te kiezen.
Wie een proef neemt, komt vast niet be
drogen ujt!
MARTINE WjlTTOP KONING.
1 Maart '1918.
STADSNIEUWS.
Uit den Gemeenteraad.
IV.
Openbare leeszaal.
(Vervolg.)
De heer De Bruin: Dat ultimatum had
de heer Van Westendorp moeten weglaten.
Wij moeten trachten elkaar te vinden.
Door den heer V. Baren is aan het Col
lege verweten dat dit de voorbereiding zoo
lang heeft doen duren. Maar spr. citeert
in dit geval wat de heer Lagerweij heeft
gezegd: De zaak is zoolang in behandeling
dat nu iedereen zijn. meening wel zal heb
ben gevormd.
Als de heer v. Baren wenschen had of
bedenkingen, dan was hem daarvoor in
de vorige vergadering door het verleende
uitstel alle gelegenheid gegeven, die tot
opheldering te brengen Hij had misschien
alles kunnen bereiken wat hij wenschte, als
hij dien tijd nuttig gebruikt had. Nu is
het voor den heer v. Baren op 't oogenhlik
moeilijk het voorstel te amendeeren. Dat
is niet aan B. en W. te wijten, maar aan
hem zelf. Als hrj gebruik gemaakt had van
dien tijd, had hij zijn bezwaren door een
amendement kunnen ondervangen. Dat we
moigcn aan den dag met de inrichting
moeten beginnen, staat vast.
De heer mr. v. Baren: Juist daarom
heb ik bezwaar nu te beslissen.
De heer D e B r u i n Het is niet bepaald.
Meent het College dat-het nooöig is, dan
zal het dat doen, maar m de aanbieding
wordt niet gezegd dat het dadelijk moet
geschieden
De heer mr v. Baren- Juist omdat er
niets van gezegd wordt, zal het dadelijk
moeten gebeuren.
De heer De Brui n. De bezwaren van
den heer Van Baren moeten ondervangen
worden door een amendement-mr. v. Baren,
dat dan aan stemming kan worden 'on
derworpen. Het voorstel kan daarna al
of niet geamendeerd in stemming worden
gebracht.
Het verheugt spr. dat de heer v. Baren
een zooveel ruimer standpunt inneemt dan
de heer Gosliiaga. Deze gaat nu afgeven
op het oude gebouw en op de buurschap
van de drukkerij van den heer Roelants.
Spr. acht "het nutteloos nu nog verder te
debatteeren.
De heer mr. v. Baren: Gij had een
amendement moeten; gjeven, zegt de heer
De Bruin en citeert wat de heer Lagerweij
heeft gezegd; maar die heer Lager-
weg weet er misschien meer van als
oud-wethouder. Hoe kan men met een
amendement komen als er geen concept
contract is?
Gehoord wat nu m den Raad gezegd
is, kan er nu niet overleg gepleegd worden
met den gchenkei En als aan Spr.'s
bezwaren tegemoet gekomen wordt, zal
hij met het voorstel meegaan.
De heer Maas begrijpt niet waarom
zooveel bezwaar gemaakt wordt. De schen
ker biedt het gebouw voor leeszaal' aain,
verder niets De heexen vechten tegen lucKt-
gezidhten Er staat nergens dat de leeszaal
eeuwig zal moeten blijven. Hier zijn geen
steekhoudende -argumenten tegen aanne
ming van het voorstel aangevoerd.
De heer mr. v. Baren: De heer de
Bruin heeft nog recht op een antwoord.
Er staat in de aanbieding geen con
ditie, maar juist daarom zijn we verplicht
onverwijld tot de vervulling der voorwaar-
-den, het inrichten van een leeszaal, over
fce gaan. De bedoeling van fen schenker
is dat zoo gehandeld zal worden.
Bij- een smuldhekentenis wordt ooik wel'
eens gezegd „met opzegging van 3 maan
den" en dan meent de crediteur dat hij.
sterker staat; hij staat daarmede echter
veel zwakker.
Spr.'s bedoeling is dat men mtet de
inrichting moet beginnen na den oorlog
en dat mag niet dan na overleg met
den schenker.
De heer Maas: Dat is juist, dat is
een kwestie van fatsoen.
De heer mr. v. Bareta: Een tweede
bezwaar is tie duur der exploitatie. En,
hoewel men een gegeven paard niet in
den bek mag zien, niet te ontkennen is
flat ook Oen belangrijke kwestie is de
groote uigaven, die" aan deze za,ak ver
bonden zgn.
De beer ..Ma as: Verkrijgen is natuur
lijk ook behouden.
De heer v. Bareïi: De mogelijkheid moet
blijven om de exploitatie te staken.
De heer v. "Wjestendorp: De heer
v. Baren heeft gelijk dat het gebouw tot
leeszaal moet worden ingericht en dat
was eenstemmig de meening van het Col
lege.
De heer mr. v. Baren: Daarmede
vervalt dus het betoog van de heeren
de Bruin en Maas.
De Voorzitter: Het voorstel van B.
en "Wi. sluit in aanvaarding vjan het ge
schenk en het beschikbaar stellen van het
crediet
De heer de Kruin: Door den hper
v. Baren ïs gezegd dat op dit Voorstel
geen amendement kan worden voorgesteld.
Maar waarom stelt hjj niet voor daaraan
toe te voegen: „onder beding van..." en
dan noeme hij zijn bezwaren. Zoo kun
nen we een uitspraak krijgen over diens
gedachten.
De heer mr. v. Baren: "Wat de heer
de Bruin bedoelt lïjkt wel eenvoudig; Voor
spr.'s eerste bezwaar zou die vorm kun
nen dienen, maar voor het tweede niet
Men kan de beslissing niet afhankelijk
maken van de wenschen van den Raad.
Men kan b.v. stellenals twee derden
van fen Raad meent dat de behoefte
niet meer zoo groot is dat het gerecht
vaardigd is de exploitatie Voort te zetten,
dan komt de voorwaarden Van het exploi-
teeren van een leeszaal' te vervallen. Dan
komt het gebouw wel aan de gemeente,
maar dit heeft dan toch f20.000 gekost.
Deh heer v. Westendorp is gevraagd
of het mogelijk is dat de leeszaal jjaar-
een ander gebouw wordt verplaatst, of dat
deze altijd in hetzelfde gebouw gevestigd
moet blijven. Spr. kan wel zeggen, dat
verplaatsing geen beswaar zou opleveren.
De beer mr. v Bate.n: Om nu een
paar bepalingen hier te redigeeren is niet
zoo gemakkelijk: voor spr., die gewend is
te werken in een rustige stndeerkamr. Spr.
blijft er bij, dat hij zou willen' dat een
concept-contract werd voorgelegdde bedoe
ling Van wat hij wenscht is nu voldoende
gebleken, I
De heer Evers: _Nu het op stemmen
aankomt zou spr. wel willen dat eerst
een principieete beslissing genomen werd
over de oprichting van een leeszaal. Als
eenmaal over dat principe is beslist kan
over de andere punten een uitspraak ge
schieden.
De heer mr. Kavela ars stemt daar
mede int Men kan principieel tegen iets
zijn en toch wenschen, als er toe besloten
is, dat dit zoo goed mogelijk zal rijn.
De heer v. Westendorp: Het pand
heeft natuurlijk een zekere waarde, maar
het woxdt gegeven in het belang der be
volking. Men kan dus verwachten dat het
Bestuur zooveel mogelijk zal meewerken
om de zaak zoo gunstig mogelijk te doen
rijn.
De heer Ris De moeilijkheid is, om
nit te doen komen wat de Raad wiL
Laat de Raad beslissen over de vraag:
„Zijt ge in principe voor het hebben van
een. gemeentelijke leeszaal?" Blijkt het dat
een meerderheid daar vóór is,- dan kan
getracht worden aan de bezwaren van den
heer v. Baren tegemoet te komen.
De heer v. Westendorp: Er is een
heel verschil of de Raad beslist over het
voorstel-Ris dan over het voorstel van
B. en W.
De heer mr. v. Baren stelt voor, dat het
college een ontwerp-contract zal indienen.
Ziet spr. dat zijn bezwaren daarin zijn
ondervangen, dan zal hij vóór het voorstel
stemmen. Die principieele tegenstander is,
stemt dan tegen.
De heer Maas: In elk gpval zal toch
een contract gemaakt worden. Hlet is juist
in dezen tijd van groot belang om eenl
leeszaal te hebben.
De heer mr. v. Baren: Als pas later
over het contract gesproken wordt, kunnen
we niet, meer van de verplichting af.
Het voorstel-mr. v. Baren, luidt nu',,De
Raad noodigt B. en W- uit een ontwerp-
contract m te dienen, opgesteld door het
college in overleg met den schenker."
Dit voorstel wordt ondersteund door de
heeren Goslinga en Schreuder.
De heer de Bruin: De heer v. Bgien
heeft een bizonder bezwaar dat door an
deren niet gedeeld wordt De vonge maal
is op verzoek van den heer v. Baren de
zaak aangehouden. Hij heeft den tijd, hem
geschonken, laten voorbij gaan, zonder daar
van een nuttig gebruik te maken.
De heer Ris deelt niet de meening dat
over een bepaald voorstel gestemd moet
worden. Spr. wit dat, los van eenig be-
psaald voorstel, over het principe gestemd
woxdt
De heer Evers: Mot het voorstel-mr. v.
Baren krijgt men geen zuivere stemming
Spr. meent dat men zuiver over het priu-
cipe moet stemmeu.
De Voorzitter brengt nu het voor-
stót-r. Banen' in stemming.
Dit wordt verworpen met 11 tegen 8
stemmen'.
Vóór stemmen de heeren Scheffers, mr.
v. Baren, Lagerweij, Schreuder, mr. Kave
laars, Ris, Goslinga en Beukers.
Tegen stemmen de heeren v. d. Tempel,
v. d. Zee, Maas, Korpel, Evers, v„ Pielt,
v. d. Hoek, Ddrikelaar, v. Westendorp, 'da
Bruin en Keopmans.
De Voorzitter zaL nu het voorstel
van B. -en W. in stemming brengen, maar
wil vooraf mededeelen, dat hp, wat het
principe betreft hef eens is met wat de
heer Lagerweij} heeft aangevoerd; ten op
zichte jder praktische uitvoering (gaat hij1
mede met wat de! heer v. Baren' heeft
gezegd. Spr. meent dat het nu geen lijd
is voor zulke uitgaven.
Biet voorstel van' B. en W. wordt hierna
aangenomen met 11 tegen 8 stemmen.
Vóór Stemmen, de heeren v. d. Tempel
v. 'd. Zee, Maas, Kjoïpel, v. Pelt v. d.
Hoek, DtokeLaah, Ris,v. Westendorp;, de
Bruin ein Koopmans.
Tegen stemmen de heeren Scheffers, mr.
v. Baren, Lagerweij, Ever», Schreuder, mr.
Kavelaars, Goslinga en Beakers.
G emeenteljjke woning-
dienst.
Voorstel van B. jen Wl om in. begin
sel te besluiten tot stichting van een Ge
meentelijken Woningdienst en hun Col
lege te machtigen tot oproeping van een
Directeur voor dien dienst op een sala
ris van f35004000.
De Voorzitter stelt ,Voot dit punt
aan te houden tot de volgende vergade
ring, met het oog op het reeds verge
vorderde uur.
De heer Maas zou gaarne zien dat
't even aan. de oxtie werd gesteld, omdat
hij enkele inlichtingen wenscht te vragen,
die hem dan in de volgende zitting kun
nen gegeven worden. 1
De Voorzitter geeft dan den heer
Maas gelegenheid die inlichtingen te vra-
gen.
De heer Maas dankt voor die wel
willendheid.
Op zich zelf acht spr. het juist, dat
bjj B. en Wl neiging bestaat om dien dienst
te versterken door daaraan te verbinden
een vakkundige kracht
Uit de toelichting van B en W. beeft
hij evenwel den, indruk gekregen, dat zij
inet hun voorstel andere resultaten zullen
krijgen dan zij bedoelen.
In de eerste plaats blijkt daaruit niet
duidelijk: of deze dienst zal ressorteeren on
der den Wethouder voor sociale aangele
genheden of onder dien voor Gemeentewer
ken. Verder heeft spr. gezien een, schrij
ven van Gemeentewerken, waarin voor
komt een definitie van de taak van dezen
vakkundige, zoo uitgebreid omschreven en
zoo veel omvattend, dat die in een men-
schenleven niet te vervullen zal zijn.
Dan is het ook altijd een ongelukkig ding
dat reeds hij het begin van een nieuwen
werkkring wordt Vastgesteld dat de titu
laris nooit een verhooging z.a.1
krjjgen. van jhet salaris, waarop hjj be
noemd wordt In den regel blijkt dat trou
wens een paradepaardje.
Spr. heeft uit het advies detn indruk
gekregen, dat B. en "Wi eigenlijk nog niet
weten waarbij zij dezen ambtenaar zullen
indeelen. Spr. begrijpt, dat men daarvoor
een regeling zal krijgen, maar de vraag
dient toch iró. reeds beantwoord: komt
deze persoon onder „openbare werken" of
„sociale aangeïegenheiden"
Dan ziet spr., dat ook aan diens taak
is toegevoegd „ontwerpen van uitbreidings
plannen". Maar "is dat nu toiet juist het
werk van het hoofd van, den dienst der
openbare werken? Dat moet men dan tóch
niet opdragen aan een ondergeschikt amb
tenaar.
In een kleine gemeente moet meh rich
vooral wachten om te veel chefs te krij
gen. -De gevolgen daarvan zien we nu
reeds. Laten we toch vooral piet „groote
gemeente" gaan spelen, f
Spr. dacht aanvankelijk, dat bedoeld was
een ambtenaar in ondergeschikte positie,
maar nu hij bemerkt dat deze een zelf
standige positie zal' krjjgen, nn voelt spr.
daartegen toch wel bezwaar.
De Seer Eviers: Meenen B. en Wj. dat
met dit voorstel aan den woningnood spoe
diger een einde zal komen dan door bouw-
vercenigingen te subsidieeren
Dit zal wel de eerste stap zijn om zelf te
bouwen. Zal dat vlugger en vooral goed-
kooper gaan?
Spr! is van meening dat het beter is
aan bouwroreenigingen tegemoet te ko
men dan woningbouw tot een gemeente
dienst te maken. Hij gelooft dat men daar
mede fle woningj-bouwV'nreenigjingen fen
doodsteek zal geven. Hoever strekt de con
trole zich al1 niet uit over die vereeni-
gingen, en als dit nu nog verder zal gaan
dan zullen ze weinig animo hebben om
te bouwen en zullen ze gedwongen worden
het bijltje er bij neer te leggen. Daarom
zou spr. wel willen weten wat de gevol
gen zullen zijn van de aanneming van dit
voorstel.
De heer v. d. Zee: Zal deze ambtenaar
benoemd worden voor den duur van den
buitengewonen tjjd dien we thans beleven,
of zal die benoeming van blijvende aard
zjjn?
De heer de Bruin weet niet precies
wat hij wel en wat hji niet moet zeggen.
Is op wat de hoer Maas te zeggen had
wel een schriftelijk antwoord noodigi?
Wenscht hij de behandeling tot de volgende
zitting aan te houden of is het zijn bedoe
ling die nu te doen plaats hebben. -
De heer Maas: Dat hangt van uw
antwoord af.
De heer de Bruin wil wel antwoorden,
maar dan komen we in de discussie, die
de Voorzitter wilde uitstellen, en daarmede
zullen wd een paar uren gemoeid zijn.
Echter spr. is daartoe bereid. Hij zal ech
ter in zjjn antwoord kort zijn.
Het voorstel Van B. en Wj. is in het
College uitvoerig voorbereid en eenstemmig
aangenomen.
In het advies, dat de heeren in druk
hebben ontvangen, vindt men de toelichting
op het voorstel.
De heer Maas zou gjraalg nadere argu
menten en bijzonderheden hooren omtrent
de regeling
De hoer de Kruin wil die We® geven
maar hij meende dat de heer Maas vra
gen wilde 9teMen, welke B. en Wl dan
zouden beantwoorden voor de volgende
zitting en dan pas met de behandeling
beginnen.
De heer Maas: Er blijkt dus "dat het
geven van voldoende toelichting heel veel
tijd zal vorderen. Maar in het advies staat
zoo weinig .dat die bijlage dan beter had
kunnen achterweg© blijven.
Na het gehoorde zal spr. vierder maar
niets m«er zeggen.
Het onderwerp zal dus in de volgende
zitting behandeld worden.
BINNENLAND.
Camlté ter Terkrtfglof ran Trouwen in het
bestuur Tin btud en land.
Een comité is opgericht „ter verkrijging
van vrouwen in, het bestuur van stad en
land". «Daarvoor is onderstaand program
opgesteld
1. Gelijkheid voor de wet Van man en
vrouw.
2. Algemeen vrouwenkiesrecht dooi! wij
ziging van de Kieswet, gevolgd zoo spoe
dig mogelijk' door vastlegging in de Grond
wet.
3. Bestrijding van lederen vorm van mi
litairisme.
4a. Bestrjjcling der prostitutie.
b. Verhooging van de verantwoordelijk-
heidsleeftjjd van het meisje tot 18 jaar.
5. Uitbreiding van de wettelijke beper
king van den drankhandel.
6a. Moederschapszorg.
b. Uitbreiding van, staats- en gemeente
zoig voor het kind tot 16 jaar.
7a. Gelijk loon voor gelijken arbeid van
beide seksen. 1
b. Openstelling van alle Beroepen voor
de vrouwen en afschaffing van alle belem
merende bepalingen, waardoor de vrouw
achtergesteld zou kunnen worden.
8a, Gelijke 'bescherming van den arbeid
voor vrouwen en mannen.
b. Bestrijding van de huisindustrie.
c. Uitbreiding van de Ongevallenwet tot
alle loonarbeiders en arbeidsters en! daar
mee gelijkgestelden.
d. Livaliditeits- en riekfeverzekering.
9. Staatspensionneering gelijkelijk' van
alle mannen en vrouwen van 60 jaar tot
een bedrag van ten minste f4.
10a. Verplicht lager onderwijs, geduren
de 8 jaar, van het 6de tot het 14e jaar.
b. Verplicht voortgezet onderwijs gedu
rende. 2 jaren, voor kinderen die geen mid
delbare-, vak, of ambachtsscholen bezoeken.
c. Alle onderwijs zjj kosteloos.
d. Toelating op gelijken voet voor jon
gens en meisjes tot alle ambachts- en vale.
scholen.
e. Wettelijke regeling van het onderwijs
voor alle kinderen, die "de gewone school
niet bezoeken kunnen.
11. Herziennig der huwelijkswetten.
12. Betere organisatie van de distribu
tie, ook gedurende den overgangstijd na
den oorlog De leiding in handen, van man
nen en vrouwen.
13a. Het besteur der buiten!andsche be
trekkingen worde volledig gecontroleerd
door de Staten-Generaal.
b Gesloten verdragen en regelingen met
vreemde mogendheden moe tien onmiddel
lijk gepubliceerd worden.
c. Oplossing van alle geschillen laags
scheidsrechterlijken, weg.
14. Zelfbestuur van de Bevolking van
Oost- en jWieshlndië.
15. Hervorming van het belastingstel
sel. Invoering van een progressieve rijks-
inkomstenbelasting en afschaffing van alle
andere belastingen.
Het comité bestaat uit de damesJenane
C. van Lanschot-—Hubrecht, presidente, So
phie Wl A. Wichers, pennrngmees teresse,
Teda Agema, J, P, Odijk"W-outers, A. BL
SchreufcerAalderink, J. van Steenderen-
van Houtam, Benriëtte E. Verwerf Mejan,
secretaresse, te Amsterdam.
Nederland en de oerlog.
Nood woningen.
Als uitgjave van, de Soc.-Techn. Vereen,
van democratische ingenieurs en aréhiteö-
tesn is bij de N. V. Uitg. en Dr.-Mjj. van
F. v. Rossen te "Amsterdam verschenen.
Noodwoningen, een overzicht, bewerkt door
Ir. P„ Bakker Schut»
Schr, beschrijft de noodwoning als Bet
crisisprodukt, waarvan de verspreiding een
tamelijk grooten omvang heeft aangenomen,
terwijl er tevens een zeer groote variatie
in de wijze vam, toepassing van dein nood
maatregel voorkomt. VerschxEetnfe afbeel
ding©!! vormen een afwisseling tusschen
fen tekst. Vijf groepen van noodwoningen
onderscheidt schr., van de zeen eenvou
dige houten keeten af tot de woningen van
lichte constructie toe, die een owergpng
vormein naar fle definitieve woningen. In
grijpen van overheidswege schijnt den heer
Bakker Schut nog voor jaren noodig toe.
„Als dat inderdaad het geval' is, dan
zal het van Vee® waard© zijn, indien, men
in elke gemeente kan komen tot enkele
standaard-types van beknopte ééngezins
woningen. Dat zal het mogelijk maken te
bouwen onder de leuze „snel, goed en goed
koop". Men bomt dan tot hetgeen de wo
ning-inspecteur D. E. Wentink kenschetsend
noemt de „confeotie-woningen".
Noodig zal het wellicht in sommige ge
meenten zijn de bouwverordening te herzien
in dier voeg© dat de bouw van zulk© wo
ningen mogelijk wordt. Aan dergelijke huis
jes kunnen nu eenmaal andere ei- hen
worden gesteld althans wanneer zif
onder streng toezicht worden uitgevoerd
dan aan zware étagehuizeu. Verminde
ring van het peil der volkshuisvesting
behoeft daarvan volstrekt niet het gevolg
te zjjn, indien men met beleid te werk
gaat. Het behoeft echter wel geen breed
betoog dat dit middel mót zeer veel om
zichtigheid gehanteerd dient te worden,
aangezien de toepassing ervan kan leiden
tot verlaging van het woningpedll
Vooral bij deze soort eenvoudige wo
ningen zal men, op groote schaal bouwende,
vermoedelijk al1 spoedig komen niet alleen
tot eenige standaardwoningtypen, maiar ook
tot normahseering der onderdeden van
den bouw, die voor massa-productie in
aanmerking komen, als ramen, deuren, ko
zijnen, hang- en sluitwerk, closets, enz.
Door specialisatie en normahseering op
dit gebied zal men vermoedelijk èn bespoe
diging èn kosten-beperkang kunnen berei
ken.
Inmiddels is het geenszins uitgesloten,
dat, indien de oorlog nog eenigen tijd
voortduurt, de bouw ook van, zeen een
voudige woningen, als deze onmogelijk
wordt ein dat men nog blijde mag zijn,
indien men de eenvoudigste houten wo~
DER
