tweede blad
Schiedamsche Courant.
(Donderdag 14 November 1918, Ko. 15907.)
t-
Bijzondere regelingen.
Voedin jsmi d del on.
Verkrijgbaar ju de week van 1420 No
vember:
Op bon 419 1 ons kaas naar keuze,
Goudsehe volvet 78 ct. per pond, Goudsehe
volvet R-M. 80 ct. per pond, Goudse he
20 pCt. 37Va ct. per pond, nagealkaas 32Vr
ct. per pond, komijnekaas 61 ct. per pond,
121/2 ct. per ons, zachte kaas 60 ct per
pond, 12% ct. per ons.
Op bon 421 1 reep chocolade (ongevuld)
verpakt 12J/e ct., onverpakt 12 ct.
Op bon 423 xk pond suiker, 30 pt. per
pond.
Op bon 427 72 ons havermout, 16 pi.
per pond (vanaf Zaterdag).
Op bon 429 1 ons liuishoudja.m, 11 ct.
per ons.
Op bon 431 1 ons bruine boonen, 11 pt.
per pond (vanaf Maandag).
Aardappelen.
Op bon
433
J/a kilo aardappelen,
op
Donderdag.
Op bon
435
V2 kilo aardappelen,
Vrijdag.
Op bon
437
1 kilo aardappelen,
op
Zaterdag.
Op bon
439
Va kilo ardappelen,
op
Maandag.
Op bon
441
kilo aardappelen,
op
Dinsdag.
Op bon
441
1 kilo aardappelen,
op
Woensdag.
Veen- of
zandaardappelcn 51/-' ct.
per
kilo, klei-aardappelen 8 ct. per kilo.
Suikerkaar t.
Op bon No. 13, suikerkaart, pond
suiker.
Kindermeel.
Op bon No. 39, kindermeelkaart, lk pond
kindermeel, a 21 ct. per }/s pond.
Y i s c h.
Op b.on 290 Va pond visdlx.
Op bon 391 (4 pond visc'h.
Zeep.
- Op bon 425 1 stuk huishoudzeep, 23pCt.
100 gram 8 ct., dubbel stuk van 200 gram
16 ct. (vanaaf Zaterdag).
Centrale Keuken.
Menu's voor de week van 14 tot en
met 20 November:
Vrijdag: Havermouth met zoete melk
op bon 427.
Zaterdag: Stamppot, andijvie, aardap
pelen met vleesch op bon 437.
Maandag: Bruine boonensoep metvleescb
op bon 431.
Dinsdag: Stamppot, savoyekool, aard
appelen met vleesch! op bon 439 en 441.
Woensdag: Stampptot, knolraap, aardap
pelen met vleeschl op bon 443.
Voor weekboekjes zal bon 437 niet in
geleverd behtocven te worden.
N.B. Wijziging in menu voorbehouden.
Mei ie.
Tot en mot Zondag 17 Nov. wordt de
melk uitsluitend verkocht op onderstaan
de bons uit het bonbockje:
op bon 354 volle melk, op 356 taptc-
of karnemelk op Donderdag 14 Nov.
op bon 358 volle melk op 360 tapte of
karnemelk op Vrijdag 15 Nov.
op bon 362 volle melk, op 364 tapte of
karnemelk op Zaterdag 16 Nov.
op Bon 366 volle melk, op 368 tapte of
karnemelk op Zondag 17 Nov.
"De bons zijn alleen geldig op Se aan
gegeven dagen, behalve No. 366 en 368,
welke bons ook op Zaterdag go'ldig zijn.
Yanaf Maandag 18 Nov. wordt alle melk
op de mclkkiaarfc geleverd. Achtereen
volgens moeten da volgende nummers bp
aflevering duidelijk worden doorgestoken
op Maandag IS Nov. vakje no. 1;
op Dinsdag 19 Nov. vakje no. 2;
op Woensdag 20 Nov. vakje no. 3;
i Maximumprijzen
Volle rauwe tnelk of losse gepasteuri
seerde melk. (2 ct. per 0.1 L.
Gepasteuriseerde melk, verpakt in fles-
scben, 26 ct. per 1 L. flesoh, 23 ct. per
8/10 of 7/4 'L., 14 ct. per 'h, flesch,
13 ct. ,per 4/10 of 3/s flesoh.
Gesteriliseerde melk, verpakt *in fles-
'scben, 28 ct. per 1 L. flesch, 25 ct. per
8/10 of ,3/4 L. flesch, 15 ct. per L.
flesch, 14 ct. per 4/10 of 3/s L. flesch.
Kame- of .taptemelk ct. per L.
Gocdkoope melk voor zieken en kinderen
10 ct. per li.
Koffie.
In het tijdvak varï 1 tot 15 November'is
op bon 40 der thee- en koffiekaart 0.05
K.G. koffie verkrijgbaar.
In bet tijdvak -van 16 "tot 30 November
is op .bon 41 der thee- en koffiekaart 0.05
K.G. koffie verkrijgbaar.
Boter-,- melange- en margarin.e-
i kaarten.
"Tte Be boil van de boter-, mélange 'A
en B en margarinekaarten voor het 2de
tijdvak is geldig van, '12 Nov. tot en met
21 November.
Broodkaarten.
De broodkaart van het 75ste tijdvak is
gedilg van 8 tot en met 14 November.
Voor verloren gegane worden geen nieu
we verstrekt.
Voor elk kind beneden één jaar kan op
vertoon van een trouwboekje of geboorte
bewijs 'én de domicüikaart het gezinshoofd
een aanvullingswittcbroodkaaït krijgen,
whter ontdaan van ,400 (800) gram aan
bons» 1 1
#- 4
Dom iciliekn arte n.
Bij Vei huizing naar een andere Gemeente
kunnen Dornieiuekaart, bonboekje enz., wel
ke door do Gemeente Schiedam werden uit
gegeven, tegelijk met do aanvrage om een
verhuisbiljet, aan liet Bureau Bevolking
worden afgegeven.
Men behoeft zich daarvoor dus niet
nicer aan hel Levensmiddelen Bureau te
vervoegen.
Rantsoen voor zieken.
Aanvragen om extra rantsoen voor zie
ren moeten worden gedaan aan hot Lev.
Bureau, 's voorm. van 9—1 uur en 's nam.
\an 23 uur.
Buitengewone verstrek
kingen.
Bij bevallingen kunnen hieronder ver
melde artikelen worden aangevraagd:
li' Liter petroleum (voor lichtlooze ge
zinnen).
7pond zachte zeep.
1 pond vleesch.
10 eieren.
Aaireullingsbroodkaarl 800 gram (gedu
rende 6 maanden).
Liter melk per dag.
Kindermeel, 2 ons per weck tot 1/2 jaar,
2'/) ons per y eek van 1/2—1 jaar.
Aanvulhngs-witlebroodkaart 400 gram.
i/_> pond suiker per week.
Aan de Burgerij der
Gemeente Schiedam.
Het vermoeden bestaat, dat sommige
ingezetenen 'hun aarclappelenschillen en
groontenafval niet aan de ophalers der Ge
mecnle afgeven, liet verzamelen hiervan
is in het belang van de geheele burgerij,
daar met de schillen de melkkoeien gevoe
derd worden en bot, bij gebrek aan voe
der een vanzelf sprekend gevolg is, dat
veehouders hun koeien verkoopen en daar
door liet aantal liters melk, dat anders
door bedoelde veehouders aan de Ge
meente wordt ^elcveid, sterk daalt. Wij
vertrouwen, dat de burgerij het belang
voor zichzelf zal inzien cn de aardap-
polcnscliilien en groentenafval zal afge-
ven.
Klompenbons.
Zij, die aan de Zuidzijde der Nieuwe Ha
ven wonen, kunnen de bons in het lokaal
Rehoboth, Ploegstraat, bekomen, de overige
inwoners in de St. Joris-Doele. Deze bu
reaux zijn geopend in Rehoboth de laatste
3 dagen, in de St. Joris-Doele de eerste
3 dagen, beide van v.m. 9 tot 12 en nam
van 2 tot 5 uur.
Aanvragers moeten de domiciliekaart, hel
trouwboekje en bet aanslagbiljet der go
meentelijko inkomstenbelasting, een aan
slag van f 16.20 niet te boven gaande,
medebrengen.
Zij, die wegens hun werkzaamheden on
mogelijk op de gewone uren hens kim
nen aanvragen, worden daarvoor in de
gelegenheid gesteld in den St. Joris-Doele
op Dinsdagavond 79 uur, in het gebouw
Rehoboth Donderdagavond 79 uur,
Het gjasverbruide. 1
Oefen u in hët aflezen van den gas
meter en controleer dagelijks den stand.
Handel voor het aflezen van den gas
meter als Ivolgt:
1. Kom pooit met open vlam Lij den
gasmeter.
2. Men vindt op de voorzijde van den
gasmeter Wier cirkels bij de grootere me
ters, drie cirkels bij kleinere meters. De
cirkels vermelden, van links naar rechts
do duizendtallen, de honderdtallen, de tien
tallen en de eenheden Lij de grootere me
ter3, en bij de kleine meters in dezelfde
volgorde de honderdtallen, de tientallen en
do eenheden. In. iederen cirkel staan de
cijfers: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, O, als
de cijfers Va»-oen uurwerk opklimmende
en een wijzer,
3. Noteer Van iederen cirkel het cijfer dat
de wijzer het laatst heeft overschreden, be
gin met de duizendtallen, noem Vervolgons
do honderdtallen, de tientallen on "da een
heden, schrijf die cijfers van links naar
rechts .naast elkaar en het dan verkregen
cijfer wijst den, meterstand parn
De e'scfcen fier S. S). A. P. en H. Y. Y.
I11 Odeon was gisterenavond door de
S. D. A. P. en den Schied. BestuurJers-
liond een vergadering belegd ter ondersteu
ning dor bekende eischen der arbeiders,
georganiseerd in S. Da A. P. en N. V. V.
Na een inleidend, woord van den heer
Dinkeluar, die dezen tijd een prachttijl
noemde, kreeg de beer A. B. de ZeeuW,
lid der Tweed© Kamer, het woord, die
begon met de opmerking: Wjat onze pro
paganda en onze theoretici niet hebben
kunnen bereiken, dat bèeft de oorlog ge
daan. Spr. kan niet meer bijhouden, welke
vorsten zijn gevlucht of afgezet, maar hij
weet wel, dat die zelfde vo,rsten in 1914
do oorlogsfakkel ia Europa liebben gewor
pen oui roem te verwerven. Evenals Jozef
eenmaal tegen zijn elf brooders kon
zeggen: „Wat gij ten kwade gedacht hebt
dat heeft God ton goede gekeerd", zoo gaai
het nu ook ion opzichte van het misschien
2 X 11-tal koningen, die den oorlog heb
ben ontketend.
De oorlog is begonnen tegon de socia.-
lislen on voor do koningen, en de oor
log is geëindigd voor de socialisten en
tegon do koningen. Spr. ging daarna hei
zondenregisler v»n don Duitschen keizei
na.
Ondanks alle ellende die de oorlog hcefl
gebracht, en do offers dio hij geëisoht
heeft, is het toch' ©on prachügen tijd, wanl
tegelijk mot do keizers e» koningen moei
ook het kapitalisme verdwijnen.
Knusjes heeft do vroegere regeering, mei
Cort v. d. Linden en L-oudon ban 't hoofd,
ons buiten den "oorlog gehouden, maar
als men gedacht heeft nu weer knusjes
te kunnen doorgaan, om weer millioenen
brf elkaar te schrapen, dan heeft men .ver
keerd gerekend.
Do brand in de Harskamp heeft ineens
een licht geworpen op het leger, 'dat nu
bleek niet moer betrouwbaar te zijn voor
do kapitalisten. De plotselinge gewijzigde
houding van den tegenwoordige» minister
igwaarschijnlijk het gevolg geweest van
goede gedienstige geesten, en is tot nu
toe een knuss© revolutie geweest. Men is,
na hel gebeurde in Duitschland, bang ge
worden cn nu komt de regeering met do
belofte tol gedeeltelijke demobilisatie.
Maar do revoiutiestroom die uit het
Oosten kwam, is niet kunnen worden tegen
gehouden aan de grenzen. En, de revolu
tie hoeft het Nederlandsche proletariaat
gereed gevonden. Thans zullen de arbei
ders nemen, wat gereed voor hun ligt.
Die oisehen zijn te Rotterdam geformuleerd
en door rnr. Troelstra in de Tweede Ka
mer aan heel Nederland kond gedaan.
Do minister heeft gisteren nog aange
maand om rustig te blijvep, want er kwam
meer brood, meer vet, enz. En Srneenk,
de leider van Patrimonium, heeft vandaag
in de Tweede Kamer een pleidooi tegen de
revolutie gehouden en ook de heeren
Treub en Nolens hebben daar tegen ge
waarschuwd. Spr. roept de Chr. arbeiders
toe eens te denken aan 1903, foen zij
met schoone beloften zijn gepaaid, om maar
de staking den kop in te drukken. Ze
worden nu bang gemaakt voor do revolu
tie.
De Chr. arbeiders in Duitschland wor
den in de vervulling Van hun godsdienst
plichten niet belemmerd. Zij worden echter
wei door de kapitalistische pers vergif
tigd. Ecu minderheid regeert thans ons
land, n,l. een kapitalistische minderheid.
Spr. komt op tegen de verdachtmaking
dat de soc.-dem. boisjewiki zijn.
De minister van binnenlandscbe zaken,
die 4 weken geleden nog verklaarde niets
voor vrouwenkiesrecht te voelen, verklaar
de vandaag, dat de regcering hot ,op prijs
stelt als de Kamer het vrouwenkiesrecht
zou aannemen (applaus).
En er zullen nog wel meer tegemoet
komingen -worden gedaan. De soc.-dem. zul
len echter niet rusten voor allereerst de
oude Eerste Kamer is opgeruimd.
Ten slotte wekte spr. op om in dezen
prachligen tijd trouw en bezonnen het pa
rool van de leiding te volgen.
Daarna nam de heer J. Brautigam, lid
van den gemeenteraad te Rotterdam, het
woord, nadat door enkelen de Internatio
nale was aangeheven.
Spr. begint met er op to wijzen, dat in
Aug. 1914 de soc.-dem. overvallen zijn
door den oorlog, terwijl de volken onder
do valscho leuze van oen verdedigingsoor
log tegen elkaar werden opgejaagd, pmdat
de kapitalisten elkaar de wereldmarkt be
twistten. De beschermheer van de Duitsche
kapitalisten was altijd de keizer, die de
grootste vijand was van do arbeidende
klasse. We hebben nu echter niet meer
te lang achterwaarts te staren, maar we
moeten thans vooruit zien, nu het gezag
van het Junker-regiem is vervangen door
do democratie, wat tot zegen zal worden
van de geheelo wereld. Spr. hoopt, dat de
vroegere vijanden van Duitschland do kans
zullen openlaten om een nieuwen staat
van zaken te scheppen. Mochten de impe
rialisten echter Duitschland willen vernie
tigen, dan hoopt spr., dat de arbeiders in
de Entente-landen hun dat zullen beletten.
Dit groote wereldgebeuren zal zich in
geheel Europa voltrekkon. Spr. wijst op
de verklaringen van Lloyd George, die vele
cischen inwilligt, ten behoeve van den En-
gelschen arbeider.
En deze groote beweging, die zich in
-Europa voltrekt, zal niet aan ons land
voorbijgaan. De leiding van het proletariaat
heeft een stel eischen samengesteld en die
belichaamd in ©en 15-Lal punten.
Spr. gaat deze eischen één voor één na.
In verhand met den eisch van afschaf
fing dor Eerste Kamer, welke niet kan ge
schieden zonder grondwetsherziening, zegt
spr., dat de regeering dan maar een grond
wetswijziging moet aan do orde stellen. En
Wil men dat niet, dan moet de hoerschendo
klasse maar eens bedenken, hoe in naburige
landen wijzigingen zijn tot stand gekomen,
ook zonder officinale grondwetsherziening.
Spr. noeml do eischen .grondig en revo-
lutionnair. Hoe zullen die eischen tot spoe
dige verwezenlijking komen? Tweo moge
lijkheden beslaan, n.l. door overleg, als
do regeering buigt voer de wenschen van
de arbeiders (en dat zal spr. welkom zijn)
en indien de eischen niet bereikt worden
met deze regeering, dan zonder die
'egenwoordigo regeering I Het a(gemeen ar
beiderscongres zal a.-s. Zondag bepalen, hoe
het dan moet gebeuron. Hot zou kunnen
zijn, dat we voor groote moeilijkheden ko
men te staan, evenals onze oostelijke buren,
aldus spr., en daarom wekt hij op, trouw
le blijven aan de groote arbeidersorgani
satie en rust en kalmte te bewaren.
Ten slotte werd een motie aangenomen,
waarin de vergadering haar sympathie voor
do beweging en haar vertrouwen in de
leiding uitsprak.
De belangstelling voor deze vergadering
was zoo groot, dat tegelijkertijd ook oen
samenkomst plaats had in hot Volksgebouw
(Tuinlaan), waar achtereenvolgens do heer
P. de Bruijn, wethouder te dezer stede, en
de heer De" Zeeuw het woord voorden.
Ofschoon het hier wel een weinig rumoe
riger was, had ook deze vergadering, even
als die in Odóom, een kalm verloop.
«J-wvplV! HSR
Tweede Kamer.
Met het oog op den ernst der tijden
en het gioolc gewicht der debatten die
gisteren in de Tweede kamer hebben plaats
gebild, nomen wij ditmaal bij uitzondering
het Kamerverslag van de ,,N, R, Ct.'1 over
en laten het liier volgen.
Gevaarlijk spel.
Nog ik het tijd om tot inkeer te komen.
Als de oude democraat in mr. Troelstra
met is gestorven, zal hij na de krachtige,
vernietigende redevoeringen, welke heden
aan zijn fantastisch plan, zijn revolutionair
avontuur werden gewijd, tot de erkentenis
moeten komen dat hij gedwaald heeft. Ter
rorisme, tyrannie, dwang van een minder
heid, ondraaglijk geweld, is er eene
der qualificaties, welke door de heeren
Treub, Marchant en Smeenk oau den be
raamden aanslag, den voorgenomen staats
greep werden gewijd, die niet een ontzet
tende blaam inhoudt voor den man, die
steeds voor enkelvoudig algemeen kiesrecht
is opgekomen? De man, die eens bloemen
zond aan minister Cort van der Linden,
verheugd als hij was, dat door algemeen
kiesrecht en evenredige wertegenwoordi-
ging de volkswil meer dan ooit tot zijn
recht zou komen, zegt nu miet een stuitende
'mengeling van cynisme en zelfoverschat
ting: „Wat wij in getal missen vergoeden
wij in kwaliteit''. Welk een perspectief
(aldus terecht mr. Treub) opent de anti
democratische zelfverheerlijking. Na de be
oogde dictatuur van de minderheid wenscht
de heer Troelstra o. a. invoering van alge
meen vrouwenkiesrecht. Wat echter zal ge
schieden, als /gelijk te voorzien walt) ook
in dat geval de groote meerderheid der
stemmen op niet-sodalistische afgevaardig
den uitgebracht wordt? Zal mr. Troelstra
„de ongekroonde koning'' zich dan gelaten
terugtrekken, of" zal hij opnieuw de prik
kelende phrase doen schallen, welke ons
gisteren in de ooren klonk: „Wij wegen de
stemmen in stede van zo te tellen". Zal hij
dan den volkswil eerbiedigen of opnieuw
do meerderheid tewor.seeren en overdon
deren? De uitdrukkingen zijn van mr.
Treub, ons schijnen zij ter kenschetsing van
do houding der sociaal-democraten geens
zins te kras.
De houding der sociaal-democraten? Maar
is hot wel zeker, dat allen het met mr.
Troelstra eens zijn? Reeds in ons Avond
blad werd er op gewezen, dat de heer K.
ter Laan zich heel wat gematigder dan
zijn partijleider heeft uitgcdrukL Vergisten
wij ons niet zeer, dan hoorden wij een soci
aal-democratisch afgevaardigde mompelen:
„Precies hetzelfde heb ik ook gezegd," toon
mr. Treub met klem van redenen betoogde,
dat er van do democratie der sociaal-demo
craten niets overbleef, als niet alle uitge
brachte stemmen eenzelfde waarde hadden.
Men fluistert trouwens, dat er in de sociaal
democratische fractie vnj belangrijk mee-
ningsverschil bestaat; mr. Bink en mr.
Treub zinspeelden hierop zelfs reeds in
hunne redevoeringen. Als de roode heeren
(althans enkele roode beeren) nog een
greintje gezond verstand over hebben, ge-
yen wij de hoop niet op, dat zij voor Za-
berdag den despoot in spe, mr. Troelstra,
tot inkeer zulLen weten te brengen. Het
ware woord, dat mr. Marchant hem toevoeg-
do: „Buiten de; S. D .A. P. hebt gij qleclits
tegenstand te verwachten" zal wellicht ook
zijn invloed doen gelden.
klaar de Boisjewiki dan? Ach, deze man
nen, wier woordvoerder Wijnkoop zelfs
heden nog den heer Troelstra voor „bur
gerlijk" durfde uitmaken; die hem kort
weg het ultimatum in hot gezicht slinger
de: „óf bij ons, óf bij de bourgeoisie;
tertium non datox"; die resoluut uitroe
pen: „mon kan niet begelijk revolutionaire
arbeiders- en soldaten-raden en handhaving
van orde en rust wenschen" en ,de huis
waarts "koerende lichtingen mir nichts dir
nichts tot daden van geweld opruien,
deze mannen willen hem wel helpen bij
het maken van ©en revolutie („maken"
zei mr. Marchant terecht, waar alle spon
taniteit aan dit semi-Pruisisch na-aapsel
vreemd is), maar slechts met deze bijge
dachte, dat spoedig hun haan koning za?
kraaien cn hot dep stokebrand mr. Troel
stra weldra zal vergaan ais nurgemecster
Tcllegen, wiens heengaan de heer Wijnkoop
reéds thans vol hartstocht eischt. Voordat
de revolutie halverwege zal zijn aldus
Jnr. Treub zal mr. Troelstra do leiding
niet don heer Wijnkoop moeten doelen!
spoedig daarna zal hij die aan dezen laat
ste moeten overgevon. Do Bplsjewiki zijn
geen bondgenoofen, maar gevaarlijke Con
currenten.
En overigens? Van den fleer Smeenk
heeft mr. Troelstra kunnen vernomen, dat
de Katholieke en Crhistolijko arbeiders als
één man tegenover hem staan; het is
trouwens bekend genoeg, dat de Katholie
ken (een vel sterker© groep in den lande
clan do sociaal-democratie) tot krachtigen
tegenweer' bereid zijn, als mr. Troelstra
het mocht wagon, tot daden van geweld
over te gaan en de ontzettende verant
woordelijkheid voor con nootleloos bloed
bad op zich te laden. Zij zijn dan in hun
recht komen immers voor wet, recht en
orde op; alle aansprakelijkheid valt terug
op de roervinken en oproermakers. Even
min is (de heer Treub Constateerde het
heden uitdrukkelijk) de in kracht toene-
mende arbeidersbeweging van Troelslra's
staatsgreep gediend., Hen allen, alle rus
tige burgers, vindt hij tegenover zicli cn
tevens last not least een rogce-
rimg, die niet voornemens is te wij
le en voor lieden, die langs den illegalen
weg verbeteringen willen aanbrengen, die
dus onder schoone leuze tcrroriscercn en
tyranniseeren. „De rogecring wijkt niet".
minister Ruys de iBleerenbroeck zei het
met nadruk en luide bravo's getuigden,
hoezoer de groote meerderheid der Kamer
dit krachtig, zelfbewust optreden waar
deerde. Een andere houding ware trouwens
(om het woord van mr. Treub te gebrui
ken) „plichtverzaking"; het is roeping en
plicht der regcering, onze staatsinstellingen
te verdedigen en blijkens haar jproplama-
tie zal zij dat doen ook.
Onze staatsinstellingen, wat is er eigen
lijk (behoudens betrekkelijke détails, waar
op wij straks terugkomen) op aan te mer
ken? In Rusland, Oostenrijk, Hongarije,
Duitschland voltrekt zich nu (mr. Trouh
constateerde het terecht) een politieke
revolutie. Men kende daar niet in die mate
ais wij het vrije recht van vereeniging en
vergadering, de vrijheid van druk, het ver-
doorgevoerde beginsel der ministerieel© ver
antwoordelijkheid. Wat men daar thans
hofipi te verkrijgen, bezitten wij in be
ginsel reeds sinds 1848. Dank zij het alge
meen kiesrecht en de evenredige vertegen
woordiging zijn onze staatsstellingen dooij
en door democratisch. Hoe kan do hees
Troelstra (die altijd veel te veel naas
Duitschland gekeken heeft) er dan toch toe
komen, de Duitsche revolutie voor Neder
land pasklaar te maken, ware het niet, dat
hij een bijgeloovige vereering koesterde voor
alles, waarop het merk „made in Germany"
voorkomt 1 Het groote onderscheid tus-
schen hier en ginds ziet hij geheel over
het hoofd. Hier (om ditmaal mr. Marchant
le citeeren) niet het faillissement van een
staat, steunende op militair geweld; hier
geen afgetobde mannen aan liet roer van
staat, moe en uitgeput en geknaagd door
hun geweten. Daar tal van reëele klachten;
hier pietepeuterige griefjes, gelijk bijv. de
weeklacht over den invloed van den Eco-
ncanischen Bond, die tot dusver (aldus mr.
Marchant) evon weinig schijnt te hebben
beleekend als de Raad van Defensie, d. w. z,
niets.
Wij laten nu daar, dat men er in Duitsch
land nog niet is, dat daar (do hoer Smeenk
constateerde dit terecht) zich nog allerlei
onaangename verrassingen kunnen voor
doen. Zou de groote meerderheid der Ne
derlandsche bevolking de ontreddering aan
gene zijde der grens het hoogste goed ach
ten en ter wille van een bedenkelijk „expe
riment" de kans willen loopen, hongersnood
en ellende over ons vaderland tc brengen?
En dat juist thans, nu samenwerking meer
dan ooit plicht is om de oude welvaart
to horstellen, nu de kans groot schijnt, dat
wij binnen korten tijd voorraden levens
middelen en grondstoffen van de geasso
cieerde mogendheden kunnen betrekken,
mits slechts een groep Nederlanders zelf
niet storend tusschen beiden treedt. Brood
graan, rijst, meststoffen, veevoeder zullen
(behoudens de nauwelijks twijfelachtige
goedkeuring der Amerikaanse!)© ïegeering)
te onzer beschikking worden gesteld,
wil men dat alles op het spel zetten? Wil
men op gewelddadige wijze een regeeringj
verdrijven, die stellig van goeden wille is,
gelijk uit allerlei maatregelen en toezeg
gingen blijkt
Is die regcering niet in overeenstem
ming met den volkswil opgetreden? Ieder
weet, dat zij meer dan tweemaal zooveel
afgevaardigden achter zich "heeft dan de
tyran-in-spo Troelstra. Wat meor zegt, zij
durft een nieuw beroep op hot Nederland
se!) 0 volk aan. in tegenstelling m.et de on
ruststokers, die slechts speculecren op de
vrees eencr geïntimideerde meerderheid. De
regeering toch zal niet slechts in menig
opzicht medewerken tot het treffen van
crisismaatregelen on het invoeren van so
ciale hervormingen gelijk de Katholieke ar
beiders op hun wenschenlijst hebben ge
plaatst; zij stolt bovendien, blijkens de uit
drukkelijke verklaring van minister Ruys
do Beerenbrouck prijs op een uitspraak;
van het geheele Nederlandsche volk. Daar
om hoopt zij, dat het wetsontwerp-Marchanf
tot invoering Van algemeen vrouwenkies
recht spoedig zal worden behandeld.
Een gélukkige greep der regocring, dia
daarmede den revolutionnaircn het laatste
(overigens reeds Zeer zwakke) motief tot
het ondernemen van oen omwenteling uit
do handen geslagen hoefl. Ware tiet dan
sociaal-democraten ernst met hun demo
cratie geweest, zij zouden deze regeierings-
verklaring hebben toegejuicht. Niets van
dat al. De mannelijke afgevaardigden scho
nen eer wrevelig dan opgetogen en do
cenigo vrouw het is schier ondenkbaar,
maar waarschold op do „bourgeoisie",
bolde do vuist, liep halverwege paar do
regeeringstafel en hoonde: „Nu moeten da
vrouwen komen I" In dien hoon lag een
verbeten, spijt, de verholen erkentenis: „na
invoering van Vrouwenkiesrecht zal eerst
recht blijken, dat wij, slechts een minder
heid vertegenwoordigen. Was dat een hou
ding, Suze Groeneweg, 'do eerste vrouw
"in het parlement, waardig? Zij veelde
zich niet allereerst vrouw, maar terro
rist©, volgelingen Van don „ongekroonde»
koning" Troelstra.
Waar de rcg-ecring zelve op tleze wijze
do volksvertegenwoordiging te ge m oei. tr ec d t,
is den Tevalutionnaircn oen "troef uit da
handen geslagen. Mits zij slechts don weti
telijken weg bewandelen is zeer veel te
bereiken; regcering cn volts vertegenwoor
diging zijn van goeden wille. Be boeren,
Rink, Treub cn Marchant althans warm
het hierover eens, dat spoedig langs legalon
weg ^groote democratische hervormingen,
zoowel op wetgevend als op socïaal ge
bied" moeten worden ingevoerd.
Do heer Rink had dit in een motie
neergelegd; de heeren Treub cn Marchant
betoogden op hun wijze hetzelfde. Voor
een spoedige beslissing over, oen snelle
invoering van het vrouwenkiesrecht waren
beiden te vinden; de Eerste Kamer zou
zoomin de een als de ander bjj een nieuwe
Grondwetsherziening met loede oogen zien
verdwijnen. Zij was tevaak ecu sta-in-
den-weg, klaagde mr. Treub, die eronder-
vinding van heeft. En waar niets het volk
zoozeer verbittert als de langzaamheid van
onze wetgeving) een langzaamheid, waar
aan overigens de S. D. A. P. grootelijka
schuld heeft), waar bij bestendiging van
de tot dusver gevolgde methode ons par
lementaire stelsel langzaam wordt ver
moord, zal naast, grondige herziening van
OP