Schiedamsche Courant.
Uit de Tweede Kamer.
TWEEDE BLAD
(ZsttrGafc 13 Maart 1920, No 16310).
)tal er in tien crisis Lijd lieol wat mil-
lioenen nutteloos vijn uitgegeven, ken moei
lijk uilblijvende steeds meer nijpende voed
sel nood heeft geleid tot allerlei probeer
sels, en natuurlijk zijn deze niet allo ge
lukt. Tot deze laatste categorie behoort de
proefinstallatie tot verwerking va,n afval-
producten tot veevoeder. Minister Poslhn-
ma vroeg bij wetsontwerp f60.000 aan,
om een proef-veevoederfabriek op te rich
ten. Hij achtte, en dit was zeker niet on
juist gezien, ©en sterke decentralisatie noo
dig, om de vervoeronkosten van de snd-
bedervendo grondstoffen te besparen. En
waar hij dat aan het particulier initiatief
wilde overlaten, waren die zestig mille non-
dig om een fabriekje te stichten, dat als
norm kon gelden. Minister Posthuma roem
de het verkregen pioduct ten »enrste. Maar
het eind van liet lied is, dat er eon tekort
voor het Rijk is vgn ruim 7 millioen, ui
Minister van IJsselsteijn stand voor de on
aangename noodzakelijkheid, die arm do
Tweede Kamer aan te vragen, waarbij hij
dan zijn onedelmoedige, gewoonte getrouw
blijft, om alle schuld te werpen op zijn
„geachten ambtsvoorganger". Wat buiten
dien constitutioneel onjuist is; de Kanier
bertt alleen met hem te maken en met het
deel, dat hij sinds September 1918 in deze-
zaak heeft gehad.
13e jammerhistorie was, dat de coinmis.
sie van toezicht op het particulier ini
tiatief aan den Minister berichtte, dat dit
niet voldoende voor de veevoederfabricagi
zorgde, en Z.E. adviseerde contracten af
te sluiten met een tiental fabrieken. Zoo
weid de commissie van toezicht commis
sie van organisatie. Later contracteerde di*
commissie weer met een 9-tal fabrieken
voor de fabricage van bloedmeel en visch
meel, zonder dat die contracten door den
Minister werden geteekendi Deze laatste
contracten zijn tot uitvoering gekomen onder
den heer Van IJsselsteijn. En de commis
sie berichtte aan den Minister, dat, nu het
bedrijf zoo'n omvang had gekregen, zij daar
aan te weinig tijd kon geven, en dat er
dus bezoldigde directies onder haar toe
zicht moesten komen. De tegenwoordige
Minister van Landbouw lieeft de eerste
zes weken van zijn ministerschap niet naar
de zaak omgekeken. Toen- hij cr zich ein
delijk mee bemoeide, heeft hij echter de
zaak allerminst stopgezet, maar hij heeft
het bedrijf toevertrouwd aan het aardappcl-
''bureau, en twee maanden later werd een
Rijksbureau opgericht voor de afvalproduc
ten, onder leiding van den heer Perk, vroe
ger directeur van de Stadsreiniging te Rot
terdam. En deze was juist aim het ont
werpen van een verbetering van het be
drijf, maar vier dagen na de instelling van
het Rijksbureau kwam de wapenstilstand
en besloot men tot liquidatie.
En nu komen de contractanten, die groote
schade hebben geleden, omdat ze maar
zijn gaan bouwen, en vorderen krachtens
hun contract schadevergoeding, te zamen,
zooals wij reeds zeiden, tot een bedrag
van ruim 7 millioen gulden. En de Crisis-
Enquëte-Commissie, ingesteld om alle ges
ties van menschen en instellingen bij bet
crisisbedrijf betrokken aan een nauwkeu
rig onderzoek te onderwerpen, maakte de
zaak voor den Minister niet beter door
algeheel gemis aan beleid te constateeren,
en tevens vast tc stellen, dat de commis
sie contracten afsloot, zonder zich va.n de
gevolgen daarvan rekenschap te geven. Er
zijn trouwens twee soorten contracten, do
eerste door Minister Posthuma ondertde-
kend, die natuiudijk recht geven tegen den
Staat der Nederlanden, de tweede soort is
alleen onderteekend door do commissie en
door de contractanten, en dat zijn devisch-
meelcootracten.
Dat bij den tegenwoordigen stand van
onze financiën de Kamer buitengewoon
slecht te spreken was over het gebeurde,
kunnen onze lezers zich begrijpen.
Landbouwer Weitkamp maakte zich van
de zaak af met een nijdig: Bij ons in de
Landbouw-Onderlinge zijn de zaken beter
geregeld, en zoo smeet men met geld, ter
wijl men den graaubouwers hun g iau af
nam beneden den productieprijs.
Maar de groote rede, wij zouden haast
zeggen straf predicate, werd gehouden door
den heer Teenstra, die uitnemend gedo
cumenteerd uiteenzette, wat een janboel
de heele zaak geweest is, om terecht ten
sterkste cr tegen te protesteren, dat in
dit geval, buiten de Kamer om, transacties
rijn gesloten, die nu blijken het Rijk op
millioenen te komen staan. Wat inderdaad
ren eigenlijke schennis is van bet budget
recht der Kamer. En de tegenwoordige
Minister van Financiën blijkt, op verzoek
van zijn collega IJsselsteijn, reeds in 1918
aan hem ten behoeve van deze aange
legenheid eon „krediet-opening" van twee
millioen verleend te hebben, maar dat is
geen krodietopcirng, want het was geen
beschikbaar stellen voor uitgaven, die noef
moesten worden gedaan, maar die reeds!
gedaan waren. Spreker was cahier net beo
rcdd' zijn goedkeuring te hechten, aan eetnl
«tegelijk beleid, en kan dus zijne stom!
aan 's Ministers Voorstel niet geven.
JDe Sheer fiannes jjee-i er een woordje
bij, jen was vooral dlaarom geërgerd, omdat'
door gemis Van bohuo; lijk toezicht van'
hot Departement op d«- hvakh- u ing vak de
Pï oef installatie dv «tan s bedrijven in lava
dem ïeuk ku ini- u. I) - h ar Ten-.'rt had
hem namelijk ut zijn tn! yteki. door te
zeggen: 'Daar liJj je nu al d - eialisatii.
i De lanJbauvspeeiad i H Wintermans oo-
deelde'dat M mister lJss.lshijti vrij uugigig,
en 'wioip alia schuld rq> Pos.huma. En
hij «zag niets geen Imil in liet 'leur d n
heer Teemt ra. aanh v ten acenuutaits
onderzoek, daar hot altera om do vraag
ging. of de ltegoorng g benden wiw don-
af spraken van c umuhos. De hen van
Raviesteiju yebtu'kte hel geval om re b>-
tcogen, dat zijne mug. bij het op tjeiltyi
vitu itezc Regeiring gedaan of cr geepi
nalen Mas hare voi rgungs er in stuit' van
beschuldiging te stelen alten zin had, Waar-i
op de heer Troelsr.i hem outer den nreis
duwde da' de S.D..Y P. h nv aangeboden
bad' een vijf 1e dom .de we. ve pi ehte on-
d-eiteekenainte van z.oo'n b'siliuLIEingsvco'r-
stel te laveren, maar'dat cte comitivurisrisdie1
fraöie niet daarop was ingegaan. Do hoer
Schaper betreurde het, dat do wet niet do
bevoegdheid aan do Kamer gcM. om den
ouid-miniMer Pvstbinna ter verantwoording
te Toepen, on do hoer Beumor bewees dat
nntsn zich niet aan don coirspicnkotijkeia,
opzet had gehoud n, maar tal van verzoe-
ken 'om cm hi-ffïng van list vervoer verbal
voor afvalproducten had afgewez.m. Spre-
kiea- zou geen cent van do 7 millioen vm-
teenen, indien ai-et duidelijk blijkt, dat do
Staat groote schade zal lijden aLs hec Cne-
diet niet wordt venleend.
Minister Van IJsselsteijn wte ,s rede door
de opgewonden Kamer door menige mter-
ruptie werd onderbroken, v rschoo' z'ch,
zooaJs reels gezegd is, achte-r den broe
den rug van zijn voorganger Posthuma e i
deelde mede, dat de landsadrcraat Mr. II.
J. T-clders, hot voordcoLgetv voor het Rijk
vona'to betalen dan te pro cede, iron, en zelf-,
in bet geval da,t de contracten, d© niet door
den Minister zijn getoekend^ door d.- Recht-
bank vm nul nu geoner waarde zullen wev-
den verklaaid, zulten-de a u'rac tenten bij de
Kamer om schadelcossbo'ling komen. Dan
zijt ge te vroeg met uw ge liaanvr.ige," vi,i
hier de heer Dresselhuïjs In. Neen, zm <1?'
Minister, want ik heb geld noodig, om een
schikking aan te gaan, en die koo niet aan
geboden worden onder nadere gooJk.mri >g
van de Tweede Kamer; claaiom moot'het
wetsontwerp worden aangeumn" en zou
schorsing verkeerd wezen.
De Minister werd in de d.iaiopvo g' nde
zitlmg aan deze zaak gewijd, bijgedaan
door den landsadvocaat Mr. Tellers,
die de Kamer adviseerde om rat de con
tractanten te onierhaudele.,Voir die con
trac.ten, die de ministeriee'e ond -r ek -ring
hebben, moet natuur'ijk schadevergoeding
worden gegeven, en de onderhandelingen
daarover, die reeds begonnen zijn. zuil an.
vlot opschieten, zoodra men gold op tafel
kan le-gg-en. Men zal alleen het verdos
teruggeven, maar niet betalen voor moge
lijke winst die niet behaald is. En ook
over de ongeteekendc contracten is h-, be
ter een schikking aan te gaan dan het op
een procés te laten aankomen. Maar de Ka
mer beet niet; da hap was te gro-ot. De heer
Sanne.;, die er zich over verheugde, dat
do Minister, zij het dan ook in tweeden ter
mijn, het optreden van Minister Posthuma
haa verdedigd,, die om den nood der tij
den op 'penanptamo-jnaaferegelen in zake
de veevoed erf abri rage was aang'-wezen, ver
klaarde toch, dat de Kamer over het aan
gevraagde bedrag niet kan beslissen, vóór
zij wist welke uitgaven waren geschied,
welke verwachtingen waren opgewekt, er.
onder welke omstandigheden de toezeggin
gen waren gegeven. De hoeren Tee ostra
van Berosteijn en Drosseihuijs sprakein
don zelfden geest; de laatsta hield een
zo-er gedocumenteerd betoog om te bewij
zen, dai Posthuma in .dezen vrij uitgaat,
die in de toenmalige omsta,ud'ghedea in
®e eerste plaats bad te vragen naar km'.-'
gftig van dan veevoedernood. De Mi i is tear
vond adeen stom bij Rechts; de hoeren
Snoeck Henfcesnans, de Wijkerslootii en Rut
gers, adviseerden, om nu maar een einde
aan het lange debat te maken en de ge
vraagd© gelden toe te staan.
Ondertusschen hadden terwijl de Kamer
bij de tweede rode van den Rogoeringscom-
missaris steeds opgewondener nerd, do her
ren do Savornin Lohm.au e-> Dresseihmjs
do koppen hij elkaar gesto-ken om den wa
gen in het rechte spoor to brengen. Zij de
den het voorste! om een bijzondere com
missie te benoemen, die de zaak nog eens
geheel zal onderzoeken, en daarover <-ap-
port aan de Kamer uitbrengen, «ui tot dien
do verdere behandeling van do z te
schorsen. Dit voorste' bracht kemphaantje
Rutgers in het gewoer, die op hoog -n toon
den heer Lobman verweet, dat hij liet Re
glement van Or-lo schond, dat alleen het
verwijzen naar een bijzondere commissie
kent als 'lat ontwerp inkomt. Hij word
daarvoor op zijn plaats gezet 'door do ver
maning niet al te juristerv-achtig te dom,
en in de oer-te plaats om het landsbelang
te denken. En de Kamer nam het voorstel
met 42 tegen .19 Monuir-n aan, dank zij
die hoeren Lobman, De Deer, Rasse van IJs-f
pelt en A. P. Staalman, die zich in deze
bij Links voegden. Tot loden van de bij
zondere commissie werden benn.-md de hoe
ren de Savornin Lohman, Sas re van I Js-
<iil, Monté Yeti i-n. Sant:es en Bressel-
hu ijs. Na het Paaschreeès dus da capo.
Er iwas nog meer crisis wee. Dc heer
Kcl.bek hield ceno interpcllatic-i naar aan
leiding (Jan het verslag, uitgebraoht doop:
jde C.i-is-enquf teenrnmissie in Vcrbaind mot
de (gesti© van hot bureau vb or vlees-ah e,u
iieitten, on do houding van den Minister
tan Landbouw, Nijvvsrheid vtn Handel, te
genover Ho drie ambtenaren van genoyimd
bureau, die in Paoembsr 191S, door "don
Minister zijn <:n tslaren.
De heer Koltheik, die rëeds bij do alge
meen© besdhouwingen .over de Staatsbot"
grooüng geklaagd' had over de handel mgen
van hot bureau voor vLoesdb en yzttoin,
bleek dazen keer eens het gelijk aan zijn
kant te hebben; dat is door het rapport
van dje ansis-enquêteconmiissie, die ia het
loven went goroep.m, om acihUvaf «ns
nauwkeurig na 'te gaan en vast te s.ieUijn,
wat r-i oLi-io iu dm i-isfijl ii g-beu t,
co'ar tuigen i br wezen. Er i» ge- n oontirêlv
gewivssi, zoolal belang:jjke hoov.i1 hMenj
\©t spooilcos verd'wonen zijn. i-a ate nrm
Ion 'heer {van Boresteijn mag geboren, dan
hehhen wij za!J-i 20 cents per kilo te ve,dl
b-laali, wat ut. den aaivl dut" zaak aan do
\etsmelters rouzenwiuslen hedf, boz-irgd.
Tijdelijk 'is de Kamer geapaisre.d rbor bot
goiu-.stel'end 'rappul dvcr hei Rijk^
aoi-Guntebiueau ovu" de gest'e, van het
Iweau Van vloesdli -en vetten uiteebrach.,
maar d© crisis-enquèlceonuuissie dien
jtoten waan kom.n lerstcr n doo - havo
inodedveling, dat van dit rapjt, rl oen zoo-
fa zeggen goen. 1 et lei* waar m.
De* heer KolLhok kwam vendor op voor
drie 'tijdelijke ambtenaren aan dit buircau,
dio ontslagen zoutlen zijn,, omdat zo aan do
ktmeierijen niet wilden mol ede. |a,, en. dïo
loor hun beklag daarover de heJe zaak
aan hot rollen hvbben, gobraciht. En het ein
de was, twee i nu ties van don interpoli an Y
iéno om 'Ie schuldigen aan knoeierijeo te
straffen, óéne om h.t entelag die- lunhap-
nauen cngemcdivcord te vo.klaren, on bun
drie maanden salaris ate schadevergoeding
ti o te bennen.
Hot is hard' toegegaan Dc lieer Koltheik:
zcide, dat liet pubbek belang in handeja
van den tegen woordigen minister van Land
bouw niet ve.lig was; dat hij do knooi-aite
Ifasdhemido, -en aimbxnaieln, die ovelr 'd©
kn je-iorijen kwamen kla en, op schandeiij'co
wijze ontsloeg. Jjfj noamdo den directour
van piet 'bureau oen -ezel, als hij tenminste
aan diens tnnoozeHrikl kon geloov'erit
waaraan (h.ij yooral-ticg iu ijfeide. Hij wees
er op, dat de Minister de Kauw aanvan-i
kelijk had gepoogd wijs io maken, dat do
diiio |b-ven;eno?mde a-ihenaiien v.iijw llig
dutslag hadden genomen, d e we'ko uitin
gen [hem in aanrakmg l>, achten mot dis
voorzitters hamer. Het was jammer, dat do
heer Jid hek, d'io zrer krachtig stond, do-cv
hot helaas at to rijke materiaal, waarw-n"
brij bescliibte, ook nog gmv uitdrukkingen
bezigdemaar, gekomen uit <cn milieu waai
dezulke scholing en inslag kunnen gono mil
worden, ziet fiij natuurlijk niet in, da?
krach .termen zijne zaak niet rente (arken!,
maar yorzwakkin.
Minister i au MsseKlrijn, nooit heel sterk,
was in deze zaak al bij/onder zwak. Hot
licgon weer met hel oude wijsje, dat het
Yetkantoor een instelling was van zijn ge-
achten anihcsvoorganger, en dat hij direct
door het R ijk saccountan ttkau to or een onder
zoek naar de g°stie daarvan heeft laten
instellen, toen de heer Kolthek op 24
Januari 19i9 met klachten kwam. Hij kon
met toegeven, dat de Crisis-Enqueta-Com-
missie over dat onderzoek" -eon vernieti
gend rapport zou hebben uitgebracht, en
in alle gevallen was gebrek aan controle
geen 'misdaad. Men heeft altijd echter bij
dit bureau, zooals bij zoovele andere, met
de 'moeilijkheid gezeten, dat de deskun
digen belanghebbenden waren, en dat, zoo-
dra men de belanghebbenden u'tsbot, men
een leiding kreeg, -tb» - cr niets van wist.
Zoo is men gekomen tot de aanstelling van
den heer P. A. Sietsena tot hoofdinspec
teur, 'alhoewel hij nooit vrij stond tegen
over de firma J. Smilde, te Rotterdam,
die hij, altijd volgons den heer Kolthek, be
langrijk hoeft bevoordeeld. En wat do drie
ontslagen ambtenaren betreft, zij zijn ont
slagen, omdat zij dienst hadden geweigerd,
en de Minister heeft h-an niet willen hcareta;
vóór (zij het werk weer hadden opgevat.
Zij hebben dat niet wiLleri doen, en daar
om 'zijn zij ontslagen.
Het zal Wel geen venVondering wekken
bij «onze lezers, dat de Kamer hier niet
moe tevreden was. Da hleer jan den Tem
pel betreurde het ten zeerste, dat e.r géén
controle bvas, waardoor niet is na te gaan
hoeveel Vet er aan de distributie onttrok
ken is, en nog meer haast, dat de -Mi
nister de beteekenis van dit feit er-
kleinde. IHij verklaarde zich voor schade
loosstelling aan de ontslagen ambler.."ren.
De iheer van iBerestoijn ging wat ri.yper
op de zaak in en rekende do Kamer voor,
dat do firma Smilde, patroon van den toen-
maligen hoofdinspecteur Sielsema, in'n;tens
een kwart millioen winst moet gemaakt
hebben, i Dat zal de Minister wel toe
geven. Er volgde een tamelijk onbenullig:
„Ik weet bet niet." Mjaarop de heer van
(Biresteijn scherp antwoordde: Dat moest
u weten. Het wordt tijd, dat wij hier eon
Minister krijgen, die niet steeds zegt:" Ik
weet het niet. Zoo'n Minister moeten wij
niet hebben, die wenschen wij niet; dimi
moest de Rechterzijde niet tolereer en. En
de (Minister mec-st het heel erg vinden,
dat de firma Smilde do huishuur van den
hoofdinspecteur betaalde, en hieel vreemd
dat zij het meeste vet kroeg en er tevens
de 'hoogste prijzen voor maakte. En wat
de 'ontslagen ambtenaren betrof, hij vond
het het ergste, dat men (hen ontslagen
had, zonder ze te hooren, dat geschiedt,
zoo riep hij b-'ter uit, onder een Kabinet
dat den rechtstoestand dor ambtenaren zal
regelen
De heer Kleerekoper vond de eerste mo--
tie niet kloppende op den emst dor feitcn
de Kamer moet weten welk systeem de
Regeering dienkt te volgen als zjj door de
uitspraken van dc Crisis-Enquête-ronirnis-
sio konnis krijgt Van onregelmatigheden die
hebben plaats gehad. De heer de Groot,
die als schilder voor de branchle lijnolie
deel uitmaakte van het Vetbureau, wees
op de moeilijkheid 'dor contróle, en brak
een lans voor de ontslagen ambtenaren, en
het debat tliep ten sloCto uitsluitend over
deze, nadat, de Minister ctu do hoer Van Bo
resteijn nog oenigo twijfelachtige compli
menten met elkaar hadden gewisseld. l)e
heer Dresselhuijs wild© een onderzoek in
stellen, om te weten te komen, of deze amb
tenaren inderdaad kennis hebben gekregen
Jan liet feit, dal do Minister hen, riot
wilde hooren, vóór en aleer zij weer den
arbeid hadden hervat; de heer van Be-
u'-.tejn steunde dit, maar de heer Kleere-
hoper merkte zeker niet ten onrechte op,
dat waar do Minister zelf had toegege
ven, dat een ambtenaar het recht had
arbeid te weigeren, die tegen zijn gevoel
wm recht en eer ingaat, een dergelijk on
derzoek niet noodig was, daar d' -isis-
Enquête-Connnissie hunne weit- ge
grond had genoemd. I>e heer Km.uek her
haalde dat de betrokken ambtenaren in
deze geene aanzegging kregen, maat zou,
nu de Kamer zooveel gewicht aan zulk
een onderzoek hechtte, zich niet daartegen
ei zetten. Maar de heer Schokking vond
de zaak van het allergrootste" belang,
ook van de tijdelijke ambtenaren moest de
rechtspositie vaststaan. En hierin is de
zaak voorloopig blijven steken, omdat de
Kamer terecht de interpellatie win den
heer Marchant over de houding van de
Regeering tegenover de staking van de
havenarbeiders, wel zoo urgent vond. j
De interpelkmt wees op het giuoto be
lang van deze staking, niet alleen voor de
onmiddellijk daarbij betrokken bedrijven,
maar wegens den samenhang der verkcers-
bedrijven, daargelaten dat do eoticurree
rende havens vooruit zullen komen tot scha
de van ons verkeer. En af heeft deze sta
king tot nog toe een rustig verloop, do
spanning zal op den duur het gezag der
leiders te machtig worden. Daarom kan
de Regeering niet zeggen: de zaak gaat
ons niet aan, daarom moet zij zich niet
van pogingen tot bemiddeling onthouden,
omdat de werkgevers daarvan niet weten
willen. En als de werkgevers zich voor
hun houding in deze beroepen op het feit,
dat deze staking moet verloren worden,
als men liet communisme en syndicalisme
een Hinken, zoo niet doodonden slag zal
toebrengen, dan moest spreker hun deze
illusie ontnemen; uitgevochren of niet, de
beide organisaties, de communistische en
de sociaal-democratische, zidlen wet naast
elkander blijven bestaan.
De versteikte arbeldsorganisatiesoischen
eon grooier deel van het product, on dan
zal het deel van den weikgever kleiner
worden. Deze wereldbeweging is onweer
staanbaar, en de werkgevers zullen ver
standig doen er rekening mee te houden;
met hard tegen hard bereikt men niets,
en - nu is het do vraag, of de Regeering
met gekruiste armen oen conflict tusschen
kortzichtige werkgevers en revoluticmnai re-
elementen zal blijven aanzien, en dit ten
slotte met behulp van den sterken arm
aan de zijde van de werkgevers zal laten
uitvechten.
Yandaar spiekers vragen, lo. lieeft do
Regeering zich een oordeel gevormd in
zake het arbeidsconflict in het havenbe
drijf; omtrent'de eischen der axbe'ders ten
de houd ng der werkgevers daartegenover?
2o. Zoo ja, is de Regeering bereid haar
oordeel aan do Kamer te' doen kennen?
Minister sAalbers" verklaaule, dat hij van
het eerste oogenblik gevoeld heeft, dat
deze staking irn-t haar schadelijke gwol
gen voor onzen landbouw, handel en nij
verheid, de Regeering ten zeerst" aanging.
Zoodra hij het confl cl zag aankomen,, lieeft
hij naar be'de kanten gepe.ltl, of dat door
bemiddeling der Regeering te voorkomen
zou wezen, maar zulks hl eek niet het go-
val. '.Maar zij nam haar voorzo-gsmaatrege-
len en hield zich op de hoogte van zaken-
Hij kiest geen partij, ook omdat zulks den
strijd zou verscherpen, maar ste'.t zich wel
tegen hen. die van d.t economisch conflict
een anarchistisch avontuur wilten maken.
De heer Merchant was uit deu aard der
zaak met dit an'woord niet tevreden. Als,
zooals hier, de arbe'ders adxtrage wen
schen, en de werkgevers niet. don steunt
de Regrering door haar afzijdige houding
de werkgevers. Als de Re;eeiing zou zeg
gen: de staking is ongegrond, dan zou die
ook dadelijk uit zijn.
Wanneer de Regeering eau gemotiveerd
oordeel opmaakt uit d-e cijfers, vergele
ken roet de builen!nndsrhe loorien, dan zou
het Nederhuidsche volk zich hij het^oor-
d: c' neerleggen, dan zouden Aa arbeiders
der. zedelijken steun miss-en van het volk.
'ili'en zij in rein conflict als dit riet kunnen
ontberen. Hij zal vooralsnog 'geen otic In
dienen, maar hoopt, dat do arbeiders zei
ven den Minister de overtuiging zullen go
ven, dat zij groot-er verbouwen in hem
hebhrei dan hrj meent, en dat daardoor deze
zijn houding zal wijz"g:m.
Do lieior Brautigam, Kam "flirt en socia
listisch Va klei der," zotte zeer uitvoerig uit
een waarom do eisrh Jan f8 daags niet te
hoog was, rei kwam met d© zeker interes
sante meriadeo'mg, Hat Havolock Wil son,
de leider Jan dl> Etngelsche zeel iet Li:
reeds verleden jaar had verklaard, -lat, als
de Nedertandsch© zeelieden na afloop van
him contract, bleven doorvaren voor lager
loon dan de bui tenIandsche, de Ne ieriind-
sch© vloot zou worden geblokkeerd. Hij ba-
stoot met do verklaring, dn.t dte art>©iiters
elko poging om tot overeenstemming ie ko
men, zulten aanvaarden, maar dat, als 'de
werkgevers strijd witen hebben, zij dan
zullen vechten tot het eind© toe.
Do heer Kul. hek kwam -er togen op, dat
do Communisten in -deze staking iets an
ders zouden zien dan ©en loonstrijd. Maar
d© weikgcvor.; hadden volgens hem de kop
pen blij elkaar gestoken om aan dS© voort*
durende js.akr.ng ©en eind te maken, en nu
hebben 'zij d© wiedrgervers uit do seihoep-
vaart daarvoor gespannen,, d,o door hun
nouzenwinsficn in den oorlog gemaakt, van
hen fallen do sterkste®, zijn. Edorih, ook
zijn» Federatie zal ©en voorstel tel ba-,
middeling niet afwijjacn. En -do hoer Kuap-ar,
bestuurder (van d» R. K. vaJccrganisatóej
steunde het betoog van den beer Mardhanb
noemde |de edsdben Jaft de arberitqim gerecht,
en 'hoopte dial do Regeering tnssoheiabteida
zou 'komen, cpda' haar moreel© druk d©
werkgevers jtct een meer sociaal standpunt
zal (brengen. De heer Ou-iegoest begreep
nic-t, wat er te arlji^-earen Valt, dte are
beiders hebben hun billijken ©isdh. gesteld,
en [als deze staking -veilorcn gaat, zullen
wij [dit jaar een© reeks stalringien krijgen,
omdat [de patroons dan niet gone gd zulle®
zijn (tot oveileg. En d© ChristendDOTiociraati
•Staalman n -emdte bom.ddel ng van dc® MD
nister onafvrijsbaivn ©isch. De hoea- Troel-!
stra laakte de oudg! iborate opvatting van
don (lieer Aaibars©, en meende dat ©en
voor&.e! van fO.óü per dag in-rei- reeds
'tot teen© opLosshig zou leêdm, hij woes <n-
verder op, dat onmacht oen iols 'te doen,
't piestige jan do Regeering zou schokken.
De heer Yan Dijk verdedigde de Katho
lieke bedrijfsorganisatie, die liet advies van
haar leiders niet heeft willen volgen om
den arbeid te hervatten. De heer Wijnkoop
beklaagde zich dal de Minister, die zegt
neutraal te willen blijven, door zijn woord
„politiek avontuur" tegen de leden van
de Federatie partij koos.-De anti-revolutio
naire heer Stneenk had geen bewondering
voor de houding der werkgevers, maar-
verheugde zich, dat de Christelijke arbeiders
niet aan .de staking meededen. De heer
Treub zou als voorzitter van commissaris
sen van de stoomvaartmaatschappij Neder
land met aan het debat deelnemen, maar
wilde er toch op wijzen, dat het niet aan
gaat de verantwoordelijkheid op de werk
gevers te werpen, nu de arbeiders in sta
king zijn gegaan, want dan zou een drei
gement met staking al genoeg wezen om
deze verantwoordelijkheid van zich af te
schuiven.
Wij moeten ons bekorten. Wij citeeren
dus nog alleen de rede van den heer
Nolens, die betreurde, dat do Min:ster niet
meer doen kon dan hij gedaan had. en die
de houding van de werkgevers, d,e trou
wens door niemand goedgekeurd is, ten
zeerste laakte.
Minister tAalberse kw.un ten slotte iets
verder, door zich bereid te verklaren, als
de (arbeiders hem verzochten als arbiter
op te treden, dit verzoek aan de werk
gevers over te brengen. De Voorzitter,
stelde toen voor, de interpellatie te slui
ten, en daar nam iedereen genoegen mee,
behalve de heer Wjjnkoop, die stemming
vroeg, en daar er toen nog maar zes leden
in de Kamer waren, zal er Dinsdag over
moeten warden gestemd.
W,ïj achten, dat deze in lerpeliatio van
groot aut is geweest, omdat beide par
tijen au weten, dat de geheel© Kamer het
conflict zoo spoedig mogelijk uit wil heb:
ben.
STADSNIEUWS.
„Utile Dulcl».
Men verzoekt ons mede te doelen,, dajt
de jaarlijksch© voarstalfing ten bate'der
„Schiedamsche Gezondheidskolohi-es", te
geven door de Schied. Tooneelvereenigjng
„Utile Dulci", ditmaal zal ploa ts vinden
op Vrijdag 9 April e.k., in het gebouw
van den R. K. Volksbond.
Wij vernamen, dat „Utile Dulci" aan
vankelijk het plan had, een der nieuwste
werken van Fabricius op te voeren, doch
door weisdhllende omstandighed ja hiervan
heeft moeten afz-.en, zoodat thans het wel
bekende en zeer vermakelijke blijspel van
v. Schonlhati en Kadelburg, get'teld: Mijn
heer de Senator, zal worden opgeveerd.
Sinds 1911 geeft deze vereeniging zoo
wel hier als elders weldadlghe'dsvoorsti'l-
liiygen en heeft steeds, waar ze, optreedt,
veel succes te boeken, hetgeen ongetwij
feld ook met dezen avond -weer het geval
zal zijn.
Voor de trouwe bezoekers deztar voorstel
lingen adh'ea wij een woocd' tot opwekking
om deze u tv omring te bezoeken totaal over
bodig, dcch wij wrtlcn gaarne h.n, die nog
nimmer met „Utile Dulci" kennis maak
ten, aanbevelen op 9 April eens een Idjkjo
te gaan nemen in den R. K. Volksbond,
want behalve het sympathieke doc-1 dat
zij hierdoor steunen, staat hun daar tevens
een genotvol Ion avond te wachten.
Rest ons nog mee te declen, dat het
„Utile DnlcE'-strijkje, onder leddi.ig van
den heer Wam BjLaisse, dat in geen enkel
opzicht onder behoeft te doen voor de
toonec-lprestaties dezer vereeniging, de
pauze's tusschen de verschillende bedrij
ven 'op aangename wijze zal weten te vullen.
Oogstfeest volkstuinen.
Naar men ons bericht, is toezegging
van het gemeentebestuur verkregen, om
het oogstfeest en de tentoonstelling te hou
den op een gunstig gelegen terrein.'1 Dit
terrein is gelegen in het Slerrebosch, te
midden der Volks- en Familietuinen. aan.
het Platancnplein. Een zoo gunstig gele
gen plaats biedt belangrijke voordeden
ten eerste behoeven do jiroductcn slechts
over korten a's tand vervoerd te worden
om ze te kunnen tentoonstellen, ten tweede
wordt het publiek getrokken daarheen, waar
men het klein-tuinbotuvbedrijf in vollen om
vang zal kunnen overzien.
Voorts hebben verschillende vooraan
staande personen reeds z'tting genomen in
het Eore-comitê, zoodat men gevoegelijk kan
aannemen, van den steun van een beïag-
rijk gedeelte der ingezetenen in beginsel
verzekerd te zijn.
DB*
-ww t wnuRMttM»""*" oma uw smm t>a* «iw-
