Ingezonden.
Qemeogd ffienws.
tót toch' wteK vyiat "v-reellT1'J'- *';it raSoa ifen
j^len prikkel «ra to gaan bouwen, wil
van definities afe «te heef
i-,Aas doet, geeft 'hot bewijs, <Ui,L deze
dtenssto in <*!n (vergaderzaal1 met thuis
Soort 'Ató union feu ook! do iKSroJagm
Crt in fe courauton van vergaferingein,
wjkrin ooK anderen dan, juristen zitolng
tobben, dam Maaran zelden juridii..
dtó débatten aantreffen. Alf is hol spa
m- geweest lined rt'ejn hm* Kavelaars
L «lóten to fciuben. look is bij van imm
M, «hut afeo debatten hier beter kunnw|n
vfumoden wanden
j)kj VoorzD ttier stelt nu dte Inham-
dftos del' artikelen aan do orde.
jferbij heeft do 'heet* Kaplaars voorga
steld' te bepalen dat alt,een zal gebouwd
ïfönden op a-un do geniën Ie bdhooireliKten
„rond! düe in erfpacht wordt verkregen.
ba beer ma-, at Vrel zie n: Met (dit amm-
feiient zul to vtoorsehot en bijdrage moe
ten geweigerd1 woadfln,, 'al koant iemaniij' ainet
*Q «■xzoek dairaloe, "tie reeds lang in hel
liaat is wan een.' stuk eigen grond, waarop
hij wil bouwen, Eu Jat, -meent spr., ba.
taeö niet. T
Dei hoer v. d .Schalk: In zou'n geval
?au da gemeente dien grond kunnen kor»
w)i on vervolgems wear aan den oorspron
Sten bezitter in erfpacht uitgeven.
baheea'D|in. keiaar nil men zijn stem
nwttveerem dien hij tegen lugt ainendemont
al uitbrengen. Als -erfpachter zou spr. meft
tel boei' Kavelaars moeten meegaan. Hij zal
iht Kchtec riiot doen, omdat in do verovde-
ring hepalaugen voorkomen, waai door de
tbuwer niet iuk raak kan verkoopen.
,1Vat is de toestand op 't oogeniblik?
\VSet vat ruimer over geldmiddelen kan
beschikten, kan eerder een buis machtig
wordon, dan wie dat piot hebben, door
steutelgeld of een hoogera buur te bieden.
Jtejisehen die and-ei-s een midden-s tandswo -
jaag zouden betrekken, zullen daardoor nu
m arteiderevvoningan trekken.
1 Bovendien, als een bouwer met een
bouwplan ko-mt, zulten B. fca !\V. aan den
Raad een, voorstel doen en kuniuen noodig
jjlijfcesude bepalingen daarin worden opgeno
im
Het amendement mr. Kavelaars, hierna
m sfeMining gebracht, woidt verworpen
met 15 tegen 5 stammen.
Vóór stemmen do boeren Hijman, r. d.
schalk, Schreuder, mir. Kavelaars en C'oüé.
"Degen stemmen meivr. No-IetKreijns,
de heer-en Hinkelaar, Aïatthijssen, Boddeüs,
Erers, mevr. KoetenOoms, de heeiren (Kor-
jrf, v. Pelt, Ito Bruin, m!r. v. Baren, mr. v.
Teken, Slavenburg, v. d. Hoek, v. d. Toorn
en Scheffers.
De heer Houtman, was tijdens de Bilem-
nmig niet in de vergadering.
Art 1 wordt goedgekeurd.
'Artt 2 en, 3 .worden goedgekeurd.
Art 4.
Jki heer Schrieuder: Door wien zal
de kostenraming, die ingediend Ls, worden
gemntrlceeird.
Da hear m!r. v. Velzen,: De bo-uwer
al eer begrooting miakan fiix eeia I ede-
lijte ondermemiingswiiist daarop leggen.
Da heer Schreuder weet niet"of vol
doende vertrouwen gesteld kan worden in
dm tVomngdienst, o-m! zoo'n begroeting te
controdieieneii.
Be heer m'r. v. Velzen: In art. 17
wordt bepaald, dat een commissie van ad-
nes zal worden smUemgesteld. Deze com-
friïssie zal waken 'tegen misbruiken. De
sak van den beer Schreuder is goed.
Be heer Schreuder: Er zitten 2 ar
ia; geen menschen uit de bouw
heer m'r. v. Velzen: Die heer
j Schreuder kan„ voorstellen art 17 ie svij-
i%m
Dei heer Schouder zou wemscihen, dat
er 2_bouwers en een o-npaatijdig voorzitter
j m die commissie worden benoemd.
De beer mjr. v, Vei zon: De voorstel
fea tot het verkenen van voorschot en bij-
draga komen in den -Raad. Elk lid heeft
dan gedegenheid vragen te stellen en toe-
Ifehtmg te vragen, wanneer in eenig op
zicht twijfejl bij ben bestaat.
Be heer m!r. Kavelaars beeft niet
de bedoeling de verordening tegen te wer-
fe maar wü alleen vragen: in aak. 6,
Ed, leest spir.„In deze raming wordt
eeu post ondeinemersdoon tot een redelijk
™rag opgenomsen" hoort dit niet beter
thuis in. art 4? Vaar de vaststelling toch
uog zal jivoaden aangèhoud-en, wil' spr. in
ovrrwegEng gevien die alinea daarheen^over
fe hrengen.
Bs heter mr- v. Vel zien: Waarom aan
louden? i
Dei heer mlr. Kavelaars: Met bet oog
°P de mvoedng van een hypothecaire in-
scMring voor dei beveiEging dar bijdragen.
Au heer mlr. v. "Velzen: iWij willen
of niet "Wanneer mie», gaat vliegen,
i Iflten 6en groot percentage kans om té
ut maar gaan de menseh-en daarom
W vSegem?,
^Voorzitter: Mijnheer ICavedaais
dei Se alinea van art 6 verplaatsen
te art 4. t
Dfi hee-r mlr, v. Velzen: 'Die Vmster-
^^^^vefedening bjovat ongeveer fl&
Dö heer Bodd eüs: 'Als mea zich. het
Jpolbecair vertancr ,wil ver-z-ekeron, moet
w bepaald worden.
Dej heer mlr. vr Velzen: Men feze
^),ai dan-niet';
A wordt goedgekouid1.
iegi 6 jvorden: goedgekeuirtt
D^ beer Bioddeüs: Hierbij is een *"er-
van de bouwvakpatroons.. Ze vragen
«müEg op aanvrage o-p korten tmhijn-
W v- Velzen: Bij B, en' W.
over dit punt een' lanaduaige bespore-
f plaats gehad. Maar als in de veror-
termen van 14 dagen wordt
d®?0®6®? feu kan dat moeffijkh-eden op-
h tengevolge van een oogetrMikkeïrjfc
ts de bedoeling omj in 14
te bataten.
gnxda sonimen, maar lehian verklaarbaar
is hett, dat wij ons om' deveilffe reien biet
wnbuudenj.
De lieer Boddeiis: ALs zoo de bedoe
ling is, d.an kan spr. zich bij liet ant
woord neerleggen.
Do heet' jnr. ,v. Velzen sitil in ver
band m«t b«t vet zoek der bouwvakpatioons
voor in "de '.Ie alinea in lie voegen de
woorden „d-esgcwenscht".
Do bedoeling is. dat inlichtnigen zullen
wenden verstrekt niet alleen aan de Com
missie van advies, maar ook aan den
V oningdien>f, a.-yr de Comni-ssie voor den
woningdiensl en aan B. en W-.
Do \oorzitler- Dus 'zouden die kun
nen worden opgenomen in de bepaling;
De heer mr. V. Velzen: Als een bou
wer eerlijk'weikt, 'zal hij er geen bezwaar
tegen hebben.
Spr. zou dan ook willen opnemen „na
mens of door" de genoemden.
Hiertoe wordt beslolien.
'De heer Schreuder: De termijnlw-ta-
lingen zidien geschieden, nadat de mate
rialen veibouwd zijn. Ala ar usance is bij
de bouwers, dat ze verbouwd geacht wor
den als ze Op bef, terrein zijri.
Do heer mr. V. Vel|Zen: Ah de mate-
riale-n op bel terrein gebracht zijn, wordt
geacht, dat ze -verwerkt zijn. In het artikel
is oen Impaling (opgenomen, waarin van
nudero te stellen voorwaarden gespiokdn
wordt. Dat geldt, ook deze kwestie.
De heer Schreuder: Dat „nader tr
stellen voorwaarden" was Inief duidelijk;
Wij hooren nu pas de bedoeling daarvan.
De beer ïnr. tv. Velzen: Wij hebben de
bepaling zoo ruim -mogelijk gesleJJ, om
dat er zoo (vele ge rollen zich kunnen voor
doen. i
De materialen zullen (ook niet weer van
het terrein mogen worden weggehaald.
Art. 7 woidt goedgekeurd.
Arts. 8 woidt goedgekeurd.
Art. 9. Regeling der aflossing.
Do 'beer Boddoös (stelt voor, hiei in
te voegen „als {maximum".
De heer mr. [v. Velzen: Bij een huur
van f 650 is 'TVs pCt. ah maahtaf ge
steld. De bouwers willen de bijdrage bui
ten de berekening (honden, maar B. en
W. stellen het percentage naar iV'e maal
dei kosten van -1914. Men meende in de
bouwcommissie dat die pom moest aan
genomen worden in (verband met het Kon.
Besluit van 6 Nov. 1919. Tegen verlaging
heeft spr. geen (bezwaar, als de bouwer
de huur willen verlagen. i
Tegen invoeging van de woorden „ten
hoogste" zou niet zooveel bezwaar zijn.
De heer Roddeüs-: Als de wethouder
meent i~J/2 pCt. noodig te hebben, flan
heeft hij het in de hand het percentage
op dat cijfer Ie stellen.
De heer mr. v. Vejzen: Als de woor
den ,;ten hoogste" worden mgevöegd, dart
weet hij, dat (hij den schijn aaDeesnt alsoE
hij voor verlaging te vanden zou zijn.' Waar
dit niet zoo 'is, vindt hij het eerlijker die
woorden niet op te nemen.
heer Bodjdotis ]wil dan het voor
stel daartoe doen.-
Dit wordt niet [ondersteund.
Art. "9 woidt hierna goedgekeurd.
Art. 10.
Hierop heeft de [beer mr. Kavelaars een
uitvoerig amendement ingediend.
De heer mr. Ka velaars heeft het amen
dement voorgesteld, om-fet Ihefc gebaseerd
was op wijziging yan art. 1, zoodat ge
bouwd zou worden uitsluitend in erfpacht.
Waar dit beginsel niet in* de verordening
is gekomen, vervalt dit amendement'/
Dp heer mr. v. Velzen stelt een laatst-a
alinea voor, waarin de verplichting aan
de bouwers wordt opgelegd, om 8 maan
den voor het feindigen van den termijn
da erfpacht op te zeggen.
De heer Bodideüs:' Dat verraad zwak
heid. Alen wil jden bouwer nu opdrijven,
zelf er voor (te waken -dat een extra voor
deel in zijn zak zou vloeien.
Die heer mr. v, Velzen: De kwestie
moet anders gesteld .worden. De bouwer
wil niet profiteeren (van een overrompeling,
mogelijk wordend doo reen verzuim. Daar
om. waarschuwt hij.
De heer v. id. Tempel: Kan de bou
wer niet beter verplicht worden 6 maan
den voor het yeistrijken van. den termijn
ite verklaren, of (hg het gebouwde in eigen
dom al of piet wil 'overnemen
(De heer Scjhef&ers: (Wat zullen de
gevolgen zijn, _als de bouwer sterft, en de
(erfgenamen treden in. diens rechten, ten
opzichte van die yerplichting?
De heer mr. v. Velzen moet den heer
•Boddeiis opmerken, dat de bouwer niet
wordt gedupeerd door mede te werken een
verzuim te voorkomenalleen hij kan dan
niet gebruik maken yan bet „lot nit de
loterij", waardoor hg -onverwacht een bui
tengewoon voordeel zou hebben.
!Diq heer Boddeüs: Dus als de bou-
wSer 6 maanden fe voren niet waarschuwt,
dan blijft 'de zaak: voortgaan? Dian acht
spr. de redactie van den heer v. d. Tem
pel 'beter. - 1 t
Dei heer mr. v. Velzen neemt die over.
'Art. 10 wordt 'goedgekeurd.
(Art,- till
(Hjferbrj is een amendement van' den heer
•Kartelaars. j 1 i
De heer mr. Kavel aar sAls door de
gemeente geen gebruik gemaakt wordt van
de gelegenheid omi de overoenkonnst te
doen eindigen, en ookf do bouwer niet, wat
zegging van do zijde van den' bou wjer g<>
vscliicdt dan gaat de overeenkomst voort,
De heer mr. K avelaars tijekt zrjn
amen dement in.
Art -11 wordt, goedgekeurd.
Art. .12. t
Da hoer Bod de ii s: Is ijet jiietwensclve-
lijk, dat bij overtreding van dit artikel de
bijdrage opeischbaar jviOl'dt?
'Do lieer ma*, v. Vclz -en Dan /mi men
die facultatief moeten stellen
Do lieer v. d. Tempiel geeft daartoe oen
middel aan.
D(a heer ^chefÉiei^s: Roe gaat Jiet
als tenmnd's inkomen sterk omhooggaat?
Die. heer nut vf. Ve 1 z P. nDie gevallen
h-ebben 'wij bij „Volksbuisvesting'
Zoodra die menschen een betere v omlig
kunnen "klrijgen, moeien ze do wonfng ver-
Jateau s t
De heer v. 'd. AIosL: Er inoefen 8
procent van' de woningen geiteserveerol wor
den voor Bijk-s- en Gemelenteambtenaren.
Bet kan ecliter gebfeuren. dat die niet
noodig zijn. Wjat dan?
De heer mr. v(. Velzen ti'ilde de l>e-
paling -och! veranderen, n.f te bepalen d.it
voor de gemeenlie 4 procent, woningen meer
worden geresexWee-rd dan voor het, Bijk.
De heer Boddeüs: AVfe draagt de ver-
aj)tw'oording voor de inning der huur?
De hoer mr. y. Velzen: BI en AV zijn
ver,antwoord olijk' voor de verhuring. Spr.
ziet geen ander middel', dan de inliichtingen-
TUenst te raadplegen.
De heer Boddeüs: Ata-ir die boinver
verhuurt do woningen.
De heer mr. Vj. V e 1 z e n Onder goed-
k'c-iuing van B. en VA7].
De heer B odd en s: Datfc staat niet in
de veroirdeniing.
Do liieer ma*, v. ,Arelze n: Het j» in het
Kon. R-ealuit vastgesteld1. Aap. het slo-t yan
art. 13 kunt u dit ook z'uejn-1
De heer B o d d cus: Daar is het 'de huur
9 naar spr. beloelt tie verhuring.
'Do bouwers kunnen niet altijd' wpten
wat iieinianid's Ink'om'en bedraagt.
Do Iiieer nur. v. V elz.ei n: Daarom, diweft
-pr. zooeven voarges!tleld, dte be-paliing f:u
cultattef te stellen. y
Do heer Scheff oïs: Is -dat nfet te
ondieivalng-en dooie d,ep aanslag in de Rijks
belasting to nemen?
Da beer nvr. v. Vel Ze, n: Afariikan nfet
meer dbc-n dan de meeste voorzorgela ne
men. Door dien heen* Raddeüs wordt be
doeld: B. en AA/, zijn welgedekt, maar fe
bouwers niet.
Da beer Boddeiis: De bouwer kan-
onbewust van, het werkelijk inkoiruen. van
een gegadigde een pand vrahuriefa., 'terwijl
het inkomen Van dien gsgadigde vier (boven
tte toelaatbaarhieid uitgaat.
De beer anir. v1. Velz en; Als! werkelijk
zou blijken! «iet de bouwer te goeder ±roiiw
het pand' heeft yerhuu-rdzal! men beun! daar-
v'oor niet hangen. Het beste is, dat we
da a*erai'tten'«ng -eerst eieiis -elan poofge fe,
ten werken.
!Ai*t. 12 wordt goedgekeurd.
Art. 13.
Hierop is een am-etadem-enf door den-
liieer Kavelaars inged'iiejnjd.
De heer 'mr. KavJ-ei aarsi trekt heb
amendement in. i
Do heer Boddeüs: In bet adres dier
bouwers is -hi-erin een wijziging gevraagd'.
De beer mr. v. A'-aTz en acht het vei
liger di-en waavboig te bahouiden.
Art. 13 werdt goedgekeui'd-
Art. 14.
De heer -rut*, v. A" el zon: Nu,ar aanlei
ding van de opmerking} der bouwers Sm hun
adres, wil spr. zeggen, dat, als da belaS-
tittg de oorzaak v,m, de verhoog-ing (van de
huur i% dia yerhooging kpmc ten (go-ede van
nib bouwers.
De heer Bod-deus: Kan niet gieziegd:
tenzij de verhoogi.ng het gevolg zoiu zijn
akeïijke lasten." 1 ;c
Dta h-eer mr. v. Arelzen: „Van zake
lijke belastingen".
Deze wijiziging wondt goedgekeurd.
Art. 14 wordt goedgekeurd.
Art. 15.
Ha rb ij is een amendement van leti ho*r
Kavelaai-s.
De heer mil*. Kavelaars handhaaft
de eerste twee atiniea's en' trekt het ove
rige van het amendement in.
De hear mr. v. Velzen neemt het ge
handhaafde deel over.
Art 15 wordt daarna goedgekeurd.
'Art 16.
Hierbij is een amendement van den heer
Kavelaars.
De heer mlr. v. 'Velzen neemt het amen
dement over,
Artt 16 en 17 w*ooien goedgekeurd.
Art. 18.
De heer mr. Kavelaars vraagt stem-
ming over dit artikel.
Het wordt aangenomen met 22 tegen 1
stem.
Tegen- „tergt de heer mr. Kavelaars.
Art 19.
De heer mlr. v. Velzen deelt niet de
xueening van die bouwers, neergelegd bij
dit artikel in hun adres aan dien Raad.
De Gemeente is onderworpen aan de re
gelingen van het Rijk en dezie kan nieuwe
ibepalingen maken, .waardoor de Gemeente
di+ e« oneens moet doen.
Art. 19 wordt goedgekeurd.
Art. 20 woidt goedgekeurd.
Art. 21. i
Hierbij hebben de houwers gevraagd dat
de Raad zich .uits-preke voor de volgende
bepaling:
lo. Bij voldoende deelname door Schie-
damscbe bouw-ondernemers, wopdeai elders
ge-vestigden niet tot de regeling tcegelat n;
2o. deze regeling is, behoudens enkele
wijzigingen, ook van toepassing op den
bouw van werkmanswoningen.
D|e h-eer mr. v. Vel'zen wit den bouwers
ron
uitsluiting bij voldoende deelnam*
bouwers hier.
Hö heer nu*, v. A'eizeu wil de volle
vnjheid van handelen behouden.
De lieer v. 'd. Schalk: Aioeten de alko
ven uil gesloten woulen?
Ite heer mr. v. A'e]zen gelooft, dat de
llegeenngan het mceias zit. De berekening
in di* X. R. Ct hebben Üe iieereu ge
zien. AA'ij zitten echter met de voruschrilti-n.
Art. 21 woidt goedgekeurd.
Art 2*2 woidt goedgekeurd.
Dn gehcelo verordening woidt goedge
keurd met 18 stemmen tegen 1.
De heer mr. Kavelaais stemt tegen.
T)o hoeren Slavenburg, Hinkelaar, Alatilnj-
sen en van Bell hadden de vergadering
verlaten.
De toestand van onze marine.
LtiiL Ier zee 2e klasse J. I'. de Meestn,
in Indiê verblijf houdende, hoefi ook mv
mens een groot aantal eveneens in Jndre
dienstdoende rang-'yenooten en liiiteii.i.nts
ter zee 3e klasse, een adres gezonden aan
de heide Kamers der Sfaten-Goneraal,
v.i.irin adressanten Ie kennen geven:
«lal. zij den toestand, ;.vaarin de Marine
thans verkeert, a]s h-opeloos beginnen te
lieschouwen, vooral waar maatregelen jul-
bEjjven om dien foestimd ie vijzigen; dat
zij lriervan den verlammenden invloed op
het moreel van. zich zdf en 'het perso
neel, waarmede zij (moeten werken, onder
vinden; dat hun werkkring, die hoofdzake
lijk bes-taal in (hel oefenen ron h'eL per
soneel en hel. (gev'echtsklaai* houden van
de weermacht ter zee, hen onder deze
omstandigheden onmogelijk meer bevredi
ging kan geven; klat zij, wanneer ge'en
spoedige afdoende verbetering 'yan den toe
stand in-de bedoeling mocht liggen, hieivm
billijkerwijze op de 'hoogte piceten. worden
gebracht, teneinde al (dadelijk: iedere gun
stige gelegenheid te baat ta kunnen nemen
om hg n, eens (met liefde gekozen beroep,
vaarwel te zeggen en Oen andere betrek
kng te keizen; (dat zij. wanneer er ge
gronde hoop op verbetering bestaal, nog
steeds gaarne willen (medewerken aan den
wederopbouw van een (woei macht ter zee
het Nederlandsche volk en Nederland als
zeevarende en koloniale Imo-gendheïd waar
dig; redenen, Waarom adressanten Ten
sterkste er op kutndringen om een beslis-
'sing te nemen omtrent de toekomst der Ko
mnkdijko Alariae, terwijl zij bet zeer op
prijs zouden stellen op dit adres een
duidelgk antwoord, te Imogen ontvangen.
In een bij (het adres gevoegde nadere
uiteenzetting wordt verklaard, waarom dit
adres uitsluitend uitgaat van luitenants
ter zee 2e en 3e klasse, van de jongen»
zee officieren dus. Adressanten hebben
zich niet om 'adhaesie (tot de oudere zee
officieren, officieren van gezondheid en
officSerenjmaehinist gewend, omdat de
oudere zee-officieren meestal 'gehuwd zijn
en dus, als zij de marine verlieten, voor
dat zij réCht op pensioen hebben, zichzelf
en hun gezin Zouden benadeel en; dv offi
cieren van gezondheid en de officieren-
machinist kunnen gemakkelijk in de bur
germaatschappij een nieuw bestaan vinden,
,zoodat bij hen jde vraag, of zij de marine
al dan niet zullen verlaten, niet op zoo
korten termijn om jintwoord vraagt.
'Adressanten zuillen echter, a's gij zich
genoodzaakt zouden zien, de marine te
verlaten, mcerendeds geheel v.ui ondeiaan
pioeten beginnen; voor hen is het dus
Van groot belang ju staal gesteld te wor
den zoo spoedig mogelijk een besluit ten
deze te nemen. ,-
Neder!andsch fabrikaat.
In «Ie aflevering van 20 Apuil ti effen wij
o.a. aan een bijdrage: „Onze kunstnijver
heid", waarin er op wordt gewezen, dat
de Ned-erlandsche kunstnijverheid veel
eigenschappen heeft overgenomen van de
iiijHterhaid, doch evenmin los shiat van Üe
kunstwierekL En wat de kunstnijverheid
moet zijn, wordt aan de hand van uitspra
ken van verschillende autoriteiten op dit
gebied, uitvoerig uiteengezietL
In de bijdrage j,Neder!andsche plano's"
wordt de veinraardLging van deze, zooals tlïL
geschiedt in de .Koninklijke Nederlandscbe
Fabriek van Muziekinsirnmenl-eii te Tilburg
beschreven. Verschillende afh-ce'dingc-n vcr-
dui'deilijkicn het gjesekyevenie,
Ateyder wordt de aandacht gevestigd op
het bestaan van iocn zeer jong Nedeiriaudscli
Aluseum': Ifet Nationaal Technisch Scheep
vaartkundig Aluseura, te Rohierdam, in welk
artikel wordt opgemerkt, dat de naam „mu
seum" voor dezio jonge instelling mis-lei-
dend is, in zooverre men bij een museum
denkt aan wat afgedaan heeft en ai! een nog
historisdhe waarde bezit- Deze instelling
beoogt toch niet te zijn het bijfeenbreiogeu
van löen verzamleling, welke hfeoriscba
waarde bezit, doch heeft het doel de studie
op technisch scheepvaartkundig geüïied te
bievordeaian door aanschouwen en lectuur.
Dat de Nedarlandsoha industrie op scheep
vaartkundig gebied van aeier veel belang is,
blijkt, naar hetgeen, in deze bijdrage wordlt.
medegedeeld, overtuigend.-
In de bijdrage ,V)uze Molenb omv iud i is tóe
voorheen en thans" wordt een aanvang ge
maakt met elan JfeschrijVing van dezen tak
van nijverheid. I
Constantijn den Groote stempelde men te
Byzantium de munten met een kruis, van-
daar in Duitschland do naarn Kreuzer. liet
i w oord pfennig is afkomstig van het. oud-
Duitsclic woord phantinepand. Alunten met
dezen naam komen reeds voor in den tijd
van Otto I (96397f^L Oorspronkelijk was
het een zilveren munt, later word zij ook
in koper geslagen, het eerst omstreeks 1300
te Hall (Zwaben), vandaar de naam Haller-
Ifeller. Onder Otto I werden ook schillin
gen geslagen, de Duitschc naam voorhrac-
teaten (holle munten), afkomstig van het
woord scilt (schild). Omstreeks 1300 kent
men ook de „Dickpfetutig", wat vprlatmi-
seerd weid tot „grossus", waaruit weer het
woord „crosehen" ontstond. Ook de Alark
is ontstaan uit het Latijn en wel van „Akir-
cux" (groothamer het munlteeken).
Kunnen rupsen hooren.
Di*. Eder bespreekt in het „Entomologl-
sclie Zeilschrift" de kwestie of rupsen hoe
ren kunnen. Hij had in een hak meer dan
30 rupsen «Ier Vanessa Antiopa, een vlin
dersoort. Toen hij over deze dieren heen-
gebogen stond, moest hij plotseling vrij
hard kuchen en constateerde toen, dat alle
rupsen, zonder uitzondering, den kop om
hoog hieven. Handenklappen had dezelfde
uitwerking. Rupsen schijnen dus gevoelig
te zijn voor geluiden.
De verdwijnende romanheld.
In Engeland heeft mem geconstateerd, dat
het middelpunt van den modernen roman,
niet langer de man is, doch steeds een
lid van liot zwakke geslacht. Een Engelsch
litterator deelde mede, dat in 75 pOti der
moderne Engelsche belletrie de vrouw het
overheerschende element is. 'Aangezien zon
der man het moeilik is een roman te
scheppen, is men wel zoo goed hem ergens
een tweede-rangs rol toe te bedoelen. Alle
romans, wedko succes hadden, vertoonden
a's hoofdfiguur ren vrouw. Eve victorieus©!
Goudmijnen in Duitschland.
bi de 14de eeuw was 'in Buitschlaind
zeer bekend de goudmijn te Goldkronach
in Dberfranken, die foen een niet onaar
dige hoevi0alh<?(id. goud opleverde. In de kerk
te Goldkronach wijst nog een verguld-
koperen bol, weifce een steenen. leeuw in
zijn klauwen heeft, de hoeveelheid goud.
aam die per week verkregen werd.
In den dertigjarigen oorlog (1618L648)
werd de mijn grootandeels verwoest, later
werd do exploitatie weder ter liand geno-
mejn. De opbrengst is thans veel geringert
dap- in dein goeden, ouden tijcL Zrjl levrert
thans niet moer dan 52 gjram zuiver goud
op ©en ton erts,
liet kunstbezit van den vroegeren tsaar.
Uit Warschau wordt gemeld, dat een
bolsjewistische commissie de opdracht heeft
ontvangen, een inventaris op te maken van
den inhoud van de keizerlijke paleizen.
Alen schijnt in het winterpaleis en in Tsax-
koieSeliO talrijke FTaasebe en Italiaansche
schilderijen en beeldhouwwerken, uit de
lSde eeuw' te hebben gevonden. Da sovjet-
regea-ing is van plan het grootste deel de
zer kunstwerken te verknopen.
Met opneming wordt geen instemming der Re
dactie bedoeld. Copy wordt nimmer teruggegeven.
Af. d. R
Alag ik voor onderstaand oen plaatsje
in de Schied. Courant? Bij voorbaat m'n
oprechten dank. 1
VOOR JpNC. SCHJEiDAAl!
IBiet ligt ia het voornemen van Troep II
der Schied. Padvt Aereen. om de jongens
van Scliiedam nog eens op de hoogte lo
stollen van hot doel en streven der Pad
vinderij. r
Daartoe wil zij op één harer clubavonden
in haai* h'oeplokaai de gelegenheid openen.
Be leden van den. troep zullen dan een en
ander laten zien (knoopleggen, hulp aan een
drenkeling, de eerste beginselen van Ei Bl
B. Ou, seinen, pat.r. werk, enz.) en onder-
get-cekende zal een en ander vertellen en
uitleggen.
Flinke jongens dus, van ruim dertien
jaar,, onverschillig van welken stand ook,
worden, dan verwacht op a.s. Zaterdag 24
April 1920. des avonds te 7 uur, in het
Wordt dart de toestanidj. (VVat gebeurt bij
het eindigen van de erfgacM jndt deniop-(hier een kans geven om te kunnen gaan
.Vindt het verkOaatibaay dat d-a bou-[Mul?, t r houwen, maar wil niet anderen uitsluiten.
I Da TOajai SMlien, omidat bet "gaat om - ïfe b#er npg, v, .Velzjen: 'Aia geen op- D,e heer (Bojdjdeüs: Zij wnllea alleen
De namen van Duitschc munten.
In dezen tijd van valuta is het niet on
aardig de herkomst van de naijj^n der Duit-
s-cho munten na te gaan. De oudste Duit-
scbe munt is de Kreuzer. Het stempelen
der munt leerden de oude Duitse hers van
die Ryzanitijasche gezanten. Reeds onder
clublokaal, iu hel Beursgebouw, ingang mm
de Korte llLaven.
Dé kan hier piogelyik nog volstaan met
enkele korte grepen pit gezegden van voor
aanstaande mannen omtrent doet .en streven
der Padvinderij gedaan.
ij,. „Eion vooroefenwereldje, ona met oj)-
geheven hoofd en als goed burger het leven
in te gaan, is het een idea al-beweging om
alLe manlijke mooie eigenschappen, van
den mensch muurvast het jongenskarakljn*
bij ta brengen."
„Ebn P. Aj. doet per dag minstens één
goede daad, hij traint zich daardoor aan
anderen te keren denken en zich voor de
gnmeenechap nuttig te maken."
i ,,'t Geheim van het succes der P. Vj. ia
het Patrouillesysfceem, waardoor aelfstaau
digheid m donken en handelen wordt aan
gekweekt" i
„Als hoogste ideaal voor m'n land zou
ik een natie ,wenschen, die geheel bestaat
uit mannen, die Padvinder geweest zijn
en zich de P. Al eigenschappen hebben
(eigen gemaakt."
1.1.„en als in Gods groote naüuua* üe
Jvampvuren ,weer zullen oplaaien in den
stillen zomeravond, hopen wie, ilat velej
nieuwelingen de bekoring van het heerlijke
buitenleven zullen ondervinden." i
lAVORDff PADjVXNDERl
(Hppmm J. KXJNE,
:Liri.der troep It S. R. 'V.
MggSSgSSStSBB
