ADVERTENÜËN.
Het Pand,
Modevakschool.
mmi
DE NIEUWSTE
BESCHERMT DE 09GEN
OPENBARE VERK00PING,
Schreuder &t BaKsteen,
Mm» to I IMmxk Cow.
INTERESSANTE DEMONSTRATIE
Schiedamsche Courant.
0
Sc'Jig»." "!"*n seral
'a Maandags ora 6 wor gesloten.
Openbare
Vrijwillige Yerkooping,
ïaimstraat No. 38,
HOOGSTRAAT 73. Telefoon 503.
PUNTLOOS
MELK GLAS
EN VOORKOMT HINDERLIJKE SCHADUWEN
B0TERSTRAAT No. 12,
BOTERSJRAAT No. 25,
WESTERKADE No. 2,
Mieuwe Haven No. 55,
81 NTG-EI, 6
Bs: 0plaata
juweliers Horlogemakers,
Binnenrotte 170, Rotterdam,
TWEEDE BLAD
Om de Zilveren schatten
der Zee.
w
wegens sterfgeval,
330.
naar
poor.
I R&a. A.MU11HARDT. ZEiSI I
OP DE JAARBEURS IN ONZE STANDS 2, 4, 6
SS SS HOOFDGEBOUW (PARTERRE) SS S3
J.aOOIJMAN
SCHIES.DAM.
SSHEELE ES GEDEELTES
lMteo©doll8,
«ras
Zaterdag 25 Februari 1922. &o. 1C909,
lid
,,ris J. A. MOLENAAK, te
respectievelijk bij Tel-
'r il «Walt, beide dagen 's voorin,
eïnr ia, iHalson Tan der Heijden",
J fctraat No. 142, te SeWe-
m, van
jpn iich daarin bevimiender
ffinkelinventarla en Erf te
Schiedam, aan de
jester Sectie L, No. 934, groot
'ïtfhnur^rnet'deit Winkelinventari
JSvoorfS.-.offSGO-'sjaars
te, aanvaarden bij de oetalmg der
linnbgen op den 1 Mei 1922.
7, 8 en 8 Maart 1922
«o 10 tot 3 our. 3 67 33
Inlichtingen en toegangsbewijzen ten
ks»tore van genoemden Notaris aan d.
Wijnstraat No. 140a, te Rotterdam.
Onderaldeeling der Vereeniglng Tan
Mode-Vakscholen te 's-Hage.
Goedgekeurd bij Kot. besl. Tan
20 Aug. 1911.
Dagelijks inschrijving van leerlingen
te opleiding voor Diploma's Tan Cos-
Ijmïêre» Conpense en Leernres. Ook
regenbeid zich voor eigen gebruik
bekwamen. 5.5 15
De Lecrares,
1 H. M. Th. VAN ALPHEN.
S B
wonden, brandblaren, ge
sprongen handen en ruwe
hutd, winterhanden en
wintervoeten. Gebruikt
In doozen v. 30.60.90 ct
Bii Apoth. en Drogisten.
f)|i|jiww"mwwninwmviiiwl
Verkrijgbaar mjde DROGISTERIJ „DE
ÖAPER", A. Scha! e Jr.,jBroersvest 71.
YANDERSMAN's Drogisterijen,Hoog-
straat, Schiedam en Vlaardingen. Dro-
rij „DE PAPAVER"; Korts Dam 3.
2210 2
rus umr
®sj«Bas3s®HBBiHassssï»e»
3.72 ill
door^Notarisse^jT^^OLENAAR en S. S. WIJSENBEEK, te Rotter-
dam'op Vrijdagen 10 en 17 Maart 1022, respectievelijk bij veiling en afslag,
beide# dagen s voorm. 11 uur, in „Maison.VAN DER HEIJDEN" aan
de Hoogstraat No. 142 te Schiedam, van: j
No. I. - Het hecht, sterk en goed doortimmerd FABRIEKSGEBOUW,
vroeger genaamd „DE SLEUTEL", en ERF te Schiedam, aan de
kadaster sectie B, No. 1588'groot 2 Aren, 52 centiaren.
No. Iï. Het PAND en ERF met open grond te Schiedam aan de:
kadaster sectie B, Nos. 424 en 305O, samen groot 1 Are, 30 centiaren,
met een onverdeeld aandeel in een gang, kadaster sectie B, No. 2019, voor
liet geheel groot 28 centiaren.
No. III. Het kapitaal FABRIEKSGEBOUW, genaamd „LIVERPOOL",
met machinekamer, ketelhuis en ineenloopende werkplaatsen en Erf te
Schiedam, aan de:
op de ek van de Nieuwe Haven.
I aaaster Sectie M, No. 2422, groot 3 Aren, 51 centiaren.
No. IV. liet HEERENHUIS en ERF, te Schiedam, aan de
kadaster Sectie M, No. 410, groot 2 Aren, 39 centiaren,
gsjba. Dit HliERENHUlS is gelegen naast perceel III.
Fabrieksgebouwen zijn zeer gunstig gelegen, aan
üm t ptop vaarwater en geschikt voor de exploitatie van moderne
industrieën; voorzien van electrische licht- en kraehtge-
-?n ^inge^^e^Sch,C.g°edrnliften mefc draagvermogen van
800 en 1000 K.G. drijfwerk, centrale vorwarmingsinriclitinir
-„'-.h goed verlichte werkplaatsen en ruime schaftlokalen.
Alles onver huural en onmiddellijk ontruimd Ie aanvaarden
Betaling der kooppenningen op den 1-Mei 1922.
Bezichtiging: 7, 8 en 9 Maart 1922 van 10 tot 3 uur
M„ iSe,n cn, toegangsbewijzen ten kantore vanjvoornoemde Notarissen
aan de rijnstraat Ao. 140a en aan den Coolslngol No. 11a te Rotterdam.
3169 90
▼oor
ran 1645 $3
vtmé
DER
ceres.
i 263
(Nadruk verboden.j
VII.
1 DE ARBEIDSWET IS ER NIET
VOOR DE VISSCHERS.
We hadden pech en de schipper ver-
ivenschte den iandmachinist, die -er niet
*voor zoigde, dat zijn scheepje behoorlijk
gaepareerd in zee kon steken.
-• 'tZat 'm .weer ini de vlampijpen, 'waar
van or oen paar lek gebrand waren, zoo-
dat allo stoom, den ketel uit moest om
ze te kunnen repareeron.
Dat gaf een oponthoud van vijfden uren
feu al dien tijd dreven we stoonüoos, doel
loos en stu' -loos op de groote wa' er-
vlakte.
In dien tijd kon er natuurlijk niet ge-
jnscht worden en daarom "hadden do ma
trozen noodgedwongen een vrijen dag -en
tanden ze met den rug tegen oen sta
peltje touwwerk zoo eens lekker lui tegen
bet zonnetje liggen knipoogen.
Voor een kennis, die mij om mogelijk op
to visschen merkwaauilgheden van den zee
bodem vroeg, haid ik tie medewerking der
matrozen ingeroepen en ik moet eerlijk
«eggen, dat zij hun best gedaan hebben
te: zoo interessant mogelijke colleciie bij
sikaar to brengen. Toen ik 's morgens op
stond, werd ik aan dek ontvangen als een
had dat jarig is en naar zijn cadeautjes
^bracht wordt.
De gekeelo bevolking van liet voorschip
wandelde mee om van mijn blijde verbazing
ta kunnen genieten bij hot gezicht van allo
verrassingen, die ze 's nachts voor mij op
het tuimel raampje van het achteronder ge
deponeerd hadden.
Er lagen; sluitschelpjes, waarvan de rose
'en witte inhoud zoo van den banketbakker
scheen te kooien, er lagen harde en. zachte
«eepkntjes, er lag een zeemuis even groot
fin' even grauw als een landmuis, maar met
tedo sL '-eitjes inplaats van pootjes, er
ri lagen kleurde zandballen', er lag een melk-
fea-waterkleuri^ langwerpig beest mat lange,
i afliangende zuigslangetjes, dat een inkt-
t .visch je bleek te zijier lag zelfs in een
temmer een levende kreeft, die den ve'
jenden dag spoorloos verdwenen >vas.
I Ik was heel dankraar en heel voldaan
jen bewees dit door veei sigaren en een
V extra oorlam t
%'i En omdat h'et zoo'n onverwachte feesMag
jt Was, kwamen' zé allemaal om' mé heen zit-
item en kroeg ik de mooiste gelegenheid
pens over hun eigen' leven, hun werk, Mm
v>! (Verdiensten én hun vooruitziohten te praten,
J, Die beide laatste waren nu juist "niet erg
P7 schitterênld en het was eigenlijk alleen Cor-
nelis, de jonge flegmatieke Egmonder, die
V.met voldoening over zijn! beroep kon spre-
kent i
J>e anderen klaagden en in hun klagen
lag angst voor de zee, ontevredenheid over
het ruwe vissohfersleven en maohteoosheid
om ziidh aan dat lefven tie onttrekken: Als
jongens van twaaff, dertien jaïen al mee
ter haringvangst getrokken, waren, ze niet
vloeken en slagen groot gebracht dn nu
werden zie in de sleur Van het oude Voort
gedreven, machteloos oml zuclh aan land
een behoorlijke broodwinning te verzekeren.
Hun arbeid was haast een machinale ge
worden, altijtl deztelfde grepen, elkte' drie-en-
een-half uur weer „halen", net uitbrengen
en strippen.
In hun Verweerde handen stonden de
vingers kroon als haken van liet gedurige
klauwen in de net-mazen.
De mes-trek bijhet strippen was een ge
woonte-haal geworden, hun voeten in die
ziware zeemanslaarzen dansten cn sprongen
vanzOlf tus-stóhen de kabels en tooiwien die
do stoomher niet krachtige rukken ovea?
hot smalle zijdek deed schieten. i
Hun léVen bés'ond niet uit iiagen en
nadliten, werk- en Zondagen, zomer en
winter, hun leven was niets anders dan
een aaneenschakeling van 'drieen-eton.halvle|
uren en elke drieen-cten-half uur bestand
uit halen, net-uitbrengen en strippen
In den tijd die er na het strippen tot
het begin van de volgende drieonoen.half
uur overbleef, Waren zij aan hun lot over
gelaten, I
Zij 'konden dan als hot dag was gaan
©ten en alsl het naeht was gaan slapen of
omgekeerd.
En als het Zondag wa.s konden ze cr
aan denken wat hun vrouwen Zouden doen
cn hoe hun kennissen aan laïid nou in
mooi© ronfed io-pakjes uit wande'eti zou
den gaan.
Maar die gedachten waren nimmer van
langen duur, want als de vangst gtooi
was, bfcef er na het strippen nooit Veel
tijd <xVer jot het net weer naar b'oVem.
moest en als do zeebodem) wat ruw, de
keien Wat scherp waren en soms don
heelen net ziak in tweeën gescheurd had
den, dan ging inplakte van hel bakboords-
liot stuurboords-not oVcr boord en. dan
moesten zé allenilaai met Jdosjes en piktouw
aan fiöt werk am. do gaten to neparefonen
on het not Voor den Volgendon trek weer
in orde te brengen
En als dat eindelijk Idaar was, waVen de
drie-eneenhalf uur om en moosl or opnieuw
gehaald engestript wotrden. 1
Soms!, als Ide zeebodem) ruw bleef, was
ook het tweede net stuk.
Dan ging het gerepareerde net övtórboord
on begon jde herstek ingsarbteid Van voren
af aim bij het andere.
Zoo is het zware leVen Van den vis-
scherman.
Hij draagt hot berustend hls de zón
schijnt, al" de Zee in een goedé bui is,
maar hij vloekt weL eens als hijl in kou
en Storm, in regen- en sneeuwvlagen, wan
neer huiZonhooge golVen j het schip heen
en weer smijten, uren lang1 zijn zwanen
arbeid moet verrichten.
En ala hij "doodmoei, nauwe1 ijks in zijn
warme kooi, door een rauwen sehToeuwl
Van den wackt-rnhtroos!, in het holst van
den nadht weer naar dok' moet, omdat het
weèr tijd vau „halen" is.
„Daar wen je nooit aan," zei Klaas en
hip Vertelde hbo ze bïj stevigd vangst op
'don keiboidem! wuar do nettm Schourden,
wel eens vijf dg en zestig uur bijna onaf
gebroken gewerkt hadden, op do béen ge
houden door mokken sterke koffie. Dan
stonden zo tenslotte met de ruggen teglen
elkaar om niefoml te Vallen en altijd maar
eten en drinken onder bet werk floor,
brood met koffie, tot ze tenslotte machte
loos op Met dek in slaap vielen.
Elke drie-en-eenhalf uur had een mdtroos
of de stuurman de wacht hij het stuurrad
op de brug, maar als in dien tijd het
net vastliep en scheurde, zOodat het an
dere oVerboord moest, dan telde de wacht
niet mee en stond je drtaen-ocn.iialf uur
langer.
Nou was het goed weer en het Was vol
te houden', al klaagde er een, dat Kij de
laatste zes en dertig uur maar tWoo uur
had kunnen (slapen.
De Verdienste hing van de grootte der
v'angsit af en dd deed hen toch ook al
weer blij ziijn als er Veel te strippen viel,
want er is niets trourigers dan hard wer
ken, weinig vangen cn weinig werdienton.
De stuurman kende alle geheimen der
verschillende verdiensten.
De schipper, zei hij, Ifi'eeg goon vasi
loop, maar 4 of 5 procent van de netto-
besomming, hij zelf ontving f85 pei maand,
1V/i procfenl. van de cersto f4000 en Vor
der ,f 10 van elke - meerdeie f 1000 be
somming.
13e machinist had 1 {f-> piocent cn f100
per maand, do maih ozen f80 per maand,
f 71/2 per f 1000 van de eerste f4000 en
van de rest J/2 procent; de tweede machi
nist f85 per maand, 1 procent 1 an do
eerste f4000 en «j proeent van do rost
Do kok en do ttreinm'er krijgen s'eohts
f70 per maand
Dat is niet Veel, maar in het vissfahors-
bcdnjf kan het niet meer lijden en zie
zouden er nog van kunnen komen, als er
niet een groot doel af moiest nis bijdrage
in wat do kcsk dagelijks schaft en waar
voor Ze in gelijke mate hun aandeel heb
ben to betalen.
Neen, hot visschorsleven was geen tijk-
makerij en je hoefde hlet ook niet te
beginnen om een rustigen ouden dag te
hebben. De meesten waren voor dien tijd
al voor do ïmaien c-11 wie zijn ouden dag
haalde, kon van de liefdadigheid leven.
De arbeidswet is er niet voor do Vis-
séhers.
D'i© is er Voor do mensöhen op het land
en nieuwsgierig omdat ik Van de courant
was, informeerden ze naar de Zetters en
drukkers, wat ze verdienden, hoie zo leef
den en werkten en wanneer zie Vrijaf had-
den.
Dié hadflen een levbntjo, dachten zé.
Altijd aan land, elk,en dag naar huis,
nooit in angst voor hun Imgen en door
de Wet tegen te langen en te ingespannen
arbeid in bescherming genomen.
Ze luisterden met groote- oogen en wouen
allemaal een baantje aan den wal en dikke
Piet sloeg op zijn dijen dat het klapte en
beval "zich- aan bij de eerstvolgende vaca
ture van chef-krantenlooper.
Toen moest ik het vooronder zien. en
we gingen er op oen' rijtje heen, plechtig
njls naar een begrafenis. We,.doken in
het zwarte* trapgat, klommen een ijzeren
ladder af en we zagen een hok voor touw
werk én daarnaast een hok voor menschfen
Om de kleine parallelogram-vorm ige ruwe
tafel, naast het 'met ijzerdraad vaslgesjorde
salamandertje, was geen plaats voor alle
zes bewoners.
In het midden stak een viei kante paal
boven de tafel uit en in de ijzeren band-
ringen daarvan waren verroeste vorken en
lepels gestoken.
Rondom vertoonde do zijwand zes ope
ningen, telkens twee boven elkaar en uit
die zes zwarte spelonken hingen de slip
pen van ruwe paardendekens. Dat waren
de kooien, waarin zij "bij dag en nacht ge
heel gekleed een oogenbhkje in slaap vie
len, tol de schreeuw van den waclfmatroos
ze weer* naar dek joeg.
Het vooronder was van alle luxe ver
stoken.
Het was ©en hok en dat vonden ze
allen, behalve Cornelis, de Egmonder, die
vergenoegd rondkeek enhot wel oen „aar
dig kajuitje" vond.
En toch was het hier nog heilig bij
wat vele andere trawlers te aanschouwen
geven en ook haringschepen, waar sonts
twee of drie jongens ia dezelfde kooi ge
stopt worden.
ü-e IJM. r201 was nog niet de slechtste
cn de directie van de Centrale Visscherij
Maatschappij droeg Kaar mannen oen goed
hart toe.
Dat merkte je, zei do stuurman even
later op de brug, als jo eons op het kan
toor kwam.
Ihj had jaxen lang voor oen andere
onderneming gevaren, zijn leven in kou
en storm gewaagd en als je dan op hot
kantoor kwam, dan zag jo tie hoeren lekker
en voilig achter de schrijftafels hun si
gaartjes rooken en door een luikje word
jo nijdig toegesnauwd wat of jc wou on
wat of jc eigenlijk moest, als je nikte
andeis need dan om jo dikwijls met levens
gevaar verdiende renten vragen.
Maar dat was nu andeis De directie
van de C. V. M. respecteerde het werk
|an 'haar mannen en er was daar altijd
op belangstelling en waardecring voor je
.ubeid te rekenen
Eni tochp zoo vertelde do schipper later
in de kajuit, watou de arbeidsvoor waar
den in het h'ecle visschci shod rijf nog treurig
en zeker van je positie was jo nooiit.
Als je een, kleine vangst had,een onge
lukje, een tegonslagje, waar jo dikwijls zelf
niks aan doen kon, had do reodor do
macht jo morgen op straat te zetten.
Zoo was je schipper en zoo kon jé
voor matrooo gaan. En aan do willekeur
der kantoren was het to danken, d*'t een
matroos plotseling schipper kon zijn.
De maatstaf van jo verdienste was do
hoeveelheid, visch, die jo binnenbracht. Hoe
meer visch; hbo beter schipper en daar-
otm,' deed jo altijd jo uiteiste best om
uit .de zee te halen wat je maar krijgen
koinj daarom waagde je telkens weer jo
loven, d.iarorn offerde je huiselijk geluk,
rust én gjezondheid. op om do voldoening
don hoeren in -IJmuiden toch, mrar het
succes van him onderneming te kunnen'
melden.
Van lndp van eenigo organisatie hadden
de visschers niets te verwachten
De schipporsbonden waren te verdoold,
er -ging niet de minste kracht van uit
en het gevolg was, dat de 'moesten weer
voor hun organisatie bedankten,
Hij, de schipper, was teVredéh. 'Hij had
een goed kantoor en een best schip, waarop
hij nog lang hoopte te varen.
Als jongen was hij ai tor Karingvisdht
scherij gegaan, hij had. zijn heelo loven op
het water gezworven1, maar wennen deed
het toch eigenlijk nooit.
Elke reis was weer een nieuwe onder
neming, mot al haar goede en slechte kan
sen. En als jo ouder werd, voeldo jo te
meer het gemis van het familieleven en
liep jo te piekeren als je van huis ging
en er een zieke was, waar jo in de eer
ste tien dagen niets meer van zou hoo-
ren.
Hij, de schipper, huid groote kinderen,
hij was taüooze malen uitgevaren en toch
bleef zijn vrouw, dio zich nu juist niet
goed voelde, toen hij weer uitgevaren was,
altijd angstig en telde zo do dagen tot
hij weer voor oen oogenbhkje thuis kon
zijn.
Er was 0011 jaar geweest, dat hij één
Zondag 'thuis was.
Vroeger was 't nog slechter, maar ook
nu is de reis nog tc lang vergeleken hij
hot oogonblikjo, dot je maar bij je vrouw
kunt zijn.
Wanneer je weinig vangt, maak jo een
lange reis en soms, als je in 'Engeland
geschikt kolen kon krijge»* bunkerde je daar
en jo ging opnieuw op do vangst, zonder
een streepje*van den vaerlandschen grond
gezien te hebben.
Maar met hot loon namen ze genoegen,
omdat ze begrepen, dat 'Iniet meer lijden
kan. Elko tiawler, die op goed goJuk in
/.po steekt, kost een kapitaal aan kolen,
ijs, gages, verzekering, loodsgelden enz,
en er moet al heel wat visch gevangen:
woidon, wil de reederij winst kunnen
maken. -
Do onkosten worden zoo klein mogelijk
gemaakt, hel leven aan boord is zoo sober
en eenvoudig als het maar kan en jo
wint al een matroos uit, door et maar
ócn. m de stuurhut te hebben.
Do heele verantwoordelijkheid voor dat
kleine, drijvende wereldje is voor den
schipper.
Ilij is do -almachtige, do aansprakelijke,
de man dio nooit rust heeft, die overal
bij is en van wiens durf en stuurmans
kunst straks het lot van de gehoele beman
ning zal afhangen, als storm en zee het
scheepje willen verbrijzelen.
En hij is ook de raadsman, de steun
en toeverlaat van zijn vaartgenootem
Hij is de man die het juiste woord op
do juiste plaats moet spreken,^ hij is op
vele loggers de zielehorder en Kij is overal
do doktor, dio bij alle ongelukkon mot
zijn verbandkist verschijnt en aan wiens
medisch inzicht zijn vaartgenooten zich
onvoorwaardelijk onderwerpen.
Maar juist op dat gebied voelde do
schipper zich niet hceclmaal thuis en toen
do matroos Kodde in de roef kwam om
een zwerenden duim to laten verbinden,
heeft 'do schipper mij zijn medicamenten
getoond, allemaal fleschjcs, groote en kleine,
met vreemde, latijnscho namen, die zogocn
van allen konden uitspreken. 1
Maar er was gelukkig een lijst bij", waaïop
stond waarvoor het alles dienstig was m
het was alleen.' maar jammer, dab-en op
die lijst geen' cijfertjes gezet waren, die
ook óp do fleschjcs stondoii, want nou
