Schiedamsche Courant
Het leven der Atomen.
Nederland eii de Nachtschuit.
TWEEDE BLAD
Al
"ih
is*
£-"
-
-ic,
Vrijdag 22 September 1922, No. 17083.
Wü hebben er eenige malen óp aan
gedrongen, dat Nederland, wil het zich in
de frwereldconcurrentie handhaven, zijn
outillage zoo goed mogelijk moet maken en
houden. Het moet hard werken, zuinig zijn,
goede havens hebben, een good bankwezen,
flinke, toegepaste wetenschap, een goed
in formatie-wezen, een. goed verkeer en een
goed postwezen, enz.
Wij staan voor harde tijden en wij kun
nen ons niet de weelde permitteeren. op
een dezer punten achterlijk te zijn.
Dit alles ligt dermate voor de hand, dat
men tegenspraak hier uilgesloten zou
achten. En toch is zij gekomen. Doch niet
in hot openbaar en met duidelijke argu
menten. Men heeft zich veroorloofd «ten
spot met onze eischen te drijven achter
min of meer gesloten deuren, zoodat wij
niet eens precies weten, wat gezegd is,
laat staan, dat wij "de gelegenheid zouden
hebben gehad argumenten indien die
er waren te weerleggen. En het merk
waardigste is, dat het een der hoofdman
nen van het verkeer en dus van het post
wezen) is, die den spot heeft gedreven met
onzen eisch!, dat wij op verkeersgebied
even goed geoutileerd moeten zijn als hal
gemiddelde buitenland. Met name richtte
hg zich tegen ons betoog, dat als jgeen
enkel ander land nachttreinen kon "mis-
-sen, dat nachtverkeer toch ook voor Ne
derland onmisbaar moesit zijn en het ge
mis daarvan ons moest achterstellen bij
alle andere landen.
Het is te bewijzen dat dit zoo is. Men
neme het eerste groote station over onze
grenzen als Hannover en Keulen. Men
zie tot h»e hat men van daar naar Ne
derland kan reizen. In een spoorweg
boekje van enkele jaren geleden vinden
wij, (het is nu zeker niet bsterj dait Ne
derland te Hannover 's middags om half
vier, te Keulen om half zeven „dicht"
gaat. Men moet dan te Hannover 11 uur,
te Keulen ook 11 uur wachten, voor dat
Nederland weer opengaat. In alle andere
richtingen loopen de brieven en de reizi
gers, door, bereiken zij Kim bestemming,
doen zaken af, geven aanleiding tot ant
woorden, tot „handelen". In omgekeerde
richting vindt men precies dezelfde tegen
stelling, precies dezelfde activiteit in het
buitenland. "En inmiddels ligt Nederland
op één oor, het Nederland, dat met nacht
schuiten komt en de nachttreinen schuwt.
Een kind begrijpt dat dit niet goed ïs.
Een kind begrijpt, dat men elders toch
niet voor zijn plezier 's nachts reist, dat
men daar dus die. nachttreinen handhaaft,
omdat zij een voordeel zijn.
Wij hebben dat in Nederland door prac
fe'ci Kooren ontkennen. Zij hadden er nooit
behoefte aan, gevoeld. Doch het ligt voor
de hand, dat, als men de eigen 'omgeving
eenmaal ingesteld ziet op zekere gewoon
ten, men gxoote moeite moet hebben om
zich voor te stellen hoe het anders en
beter zou zijn. Doch wie het buitenland
goed kent, weet beter. Tijd is geld
het is een handels spreekwoord, dat zijn
befceekenis aan de Nederiandsoha grens niet
plots verliest.
- Nu bezigen leeken hier gewoonlijk een
argument, dat er zoo oppervlakkig, ejrg
plausibel uit ziet. Wat Will, gij in Neder
land nachttreinen, het is maar 2% uur
sporens breed, maar 5 a 6 lang? Er is
geen ruimte voor nachttreinen.
Een deskundige zoo duchten wtij
moet begrijpen dat dit een drogreden is.
Doch elke deskundige is Öat blijkbaar niet,
met ons eens. Want men bericht ons-,
idat de zeer speciale. deskundige, die ons
heeft aangevallen, ditzelfde bezwaar ook
genoemd heeft
Welnu men vergeet zoo sprekende,
dat bet niet gaat om de verbinding Am-
stardam. (Den HaagRotterdam) grens,
doch om de verbinding Ajrnisterdaimi
Hannover, AmsterdamKeulen, .ja, Aan.
sterdamFrankfort en AmsterdamHam
burg. Want tt^eds in die grooteret centra
over onze grenzen, wiaar treinen uit ge
heel Europa samenkomen, begint" men het
gemis te voelen. Men légt geen tremen naan
de grenzen in, wanneer die toch niet otver
de grenzen komen of als mie® ze inlegt,
laat men ze langzaam of vroeger loopen,
daar het verkeer alleen in de rich
ting van de grens (niet ook daarover
heen) niet voldoenjde hergebruik vfan vlugge
en late sneltreinen loont En deze afstan
den zijn stellig niet te klein voor nacht
treinen.
Doch ook in heit nationale verkeer heeft
bet gemis van nachttreinen oen stagnatie
ten gevolge, die onze ouMlleering slecht
maakt
Wie te Amsterdam een brief na zes uur
*s avonds op dei ^pocuwieg-Jwsthiuis gooit,
weet dat hij Groningen niet voor een uur
of 9 dien volgenden jöhg bereiken kan.
Doch da, Ber fijner, die na negen por des,
avonds datzelfde doet bereikt het bijna
driemaal verder verwijderde Keulen een
uur eerder. En zoo iis hot overal, I® het
heele buitenlknd!' reizen Ide brieven pls|
de menschen slapen, in Nederland Alléén
.slapen de brieven ook.
Maar is dan in dat kleine Neder
land ruimte voor een. nachttrein?
„Nee" zegt een deskundige.
„Ja" houdm anderen vpL Zie hier d«
schets, welke wij ontvangen hebben van
iemand, die al m|éd>e goed op de hoogte
1051 v. Roosendaal a 8.93
12.00 Rotterdam 7.0-1
1,44 Amsterdam '5.23
3.21 a,. Arnhem v. 3110
(nachttrein vannaar Keulen)
3 30 v. Arnhem a. 3,10
4 07 Zutphen 2 43
Hengelo, ,,'1222
V (nachttrein van—naar Ilamiover)
4 58 Zwolle a 12.48
6.38 Groningen 10.56
7.30 Leeuwarden v 10.
Wij maken alle mogidijke reserves voo*q
dut lijstje. Het is mets meer dan een
schets zoo schrijft men ons. Wellicht
moeten vele cijfers -nog gewijzigd' worden.
Doch voeirt men drtz-e of een analoge re
geling in, dan verbetert rne'n het nacht-
postvérke r voor Zeeland, België, Dordt,
Rotterdam, .Schiedam, Drift, Dien Haag,
Leiden, Haarlem, Amsterdam, Ufcreolrt, Ami-
hem (en dus ook Nijmegen). Zuid-Duitech-
land' en vender, Zutphen, Twente, Noord-
Duitschland' en vender, Deventer, Zwolle,
Meppd, 'A'ssm, Groningen en Friesland
enorm. UerdlHr maakt men het nacht-rei-
zigens-verkieier naar het Oosten, Noorden
en Zuidi-Oosten van hri. buitenland moge-
lijk en eind dijk opent men oak ten onzent
dié mogelijkheid om tusschen een groot
deel dier belangrijkste steden 's nachts te
ïedzen en overdag zijn zaken te doen.
Da veSKfcre nachttreinen van en naar?
Hannover en Keulen bestaan gedeeltelijk
al. Wij dienken ons drm hoofd trein terug-
loopend' over Hengelo en heen over Zwolle
Zutphen «firtict.
De vlraag as nu dusWaarom voept
men deze of een soort gelijke verbinding
niet in? Welke (redenen zijn. er dan toch,
dat man dit met dort? Zijn er tegen deze
(negating technische bezwaren, het zou
ons niet verbazen, doch dan is er toch
een soortgelijke te maken, waardoor die
bezwaren worden, opgeheven.
Mem zal allicht zegge®, dat het te duur
is. Doch met zuinigheidsaïgumienten zij
men in dit verband voorzich'ig. Waarom
zou alléén voor Nederland te duur zijn,
wat voor Spanje, Portugal, België, Bul-1
garije, Roenvanië, Zwitserland, Denernac-
kem enz. enz. niet te duur is?
En bovendien b?dehke men, dat zuinig
heid op onze outdkierfng in den strijd om|
het bestaan dclr naties een zuinigheid zou.
zijn, die vooral in tijden als deize
cte wijsheid alk rjamnierlijkst zon bedrijen.
BDfNENLAm
De nieuwe Katholieke Party.
Naar we re;ds hebben meegedeeld, zal,
de voorzitter van den Bond van R.-K.
kfesvertenigingen opnieuw gaan onderhan
delen raat de Nieuwe Katholieke Partij.
Volgens het Einidhoveinsdh Eagblad zal dit
onderhoud de volgende week plaats heb
ben.
Er bestaat, naar het bladinleent, veeS
kans, dat overeenstemming touche® beide
partijen zal worden bjeireiki en een sa-
mmwerking bij da as. Staten- en raadsy
verkiezingen zal worden mogelijk gemaakt
Voor plaatselijke samenwerking ip te
Utrecht, .Amsterdam ien Rotterdam reeds
onderhandeld cn er kan worden verwacht,
dat mm daar óf met een lijst, waarop)
candidate® van beida partije®, óf met twee
a&onderijjke lijsten zal uitkomen, die dan
oedetóing verbonden worden.
Katholieke Eerste Kamerfractie.
Naar de Tijd verneemt, js, in de plaats
van wijlen mr. Reekers tot voorzitter vaa
de Katholieke Eerste Kamerfractie geko
zen de heier Van der Does de Willebois,
tot dusver onder-voorzitter. Tot secreta
ris is herkom! de heer Haffmams en tot
ondejr-vooizittier is gekozen mr. Verheyen.
Voorkoming van dubbele belasting.
De minister van financiën hoeft bepaald
dat de (regeling ter voorkoming van dub
bele belasting, vervat pi een beschikking
van 7 Juli 1920, te (rekenen van 1 Mei
1920 miedie van toepassing zal zijn op bin
nen bet Rijk wonende vreemdelingen, die
onderdanen zijn van een Staat, die in zijn
gebied wenende Nederlanders onder ge
lijke of gelijksoortige voorwaarden van
dubbele Masting vrijstelt. Dit zal ter ken
nis wojrden gebracht van dei ambtenaren
der directe belastingen en van die der
registratie pp. domeinen, onder mededee-
ling, dat op grond van deze regeling vrij
stelling van dubbele belasting behoort te
wonden verkend aan binnen het Rijk wo
nende Canadeezen.
De NederL Kolonie te Smyrna-
j8|j het Departement van Buitemlandsche
Zaken is van het Gezatrlschap te Con-
stanünopel bericht ontvangen, dat van de
Naderiandsche kolome te Smyrna, welke
grootendeels aan boord van bet s-Js. De®
kaiion een toevlucht had gevciiden, een
aantal personen op het eiland Myliiene zijn
aangekomen.
Voor zoover bekend, ïs van da Neder-
liandsche Kolonie niemand gedeerd behalve
bet echtpaar De Jongh, waarvan die dood
wordt gevestigd.i
Corps diplomatique.
De Dnilsche gezant te 's-Gravenhage, jBpt-
ron Lucius von Stoedten, is gistermiddag
van verlof in de Residentie teruggekeerd.
De Zweedscba gezant bij het Nederland-
sche Hof, d© beier Westman, die, in ver
band met het bezoek onzer Koningin aan
de Scandinavische Hoven in zijn land vjcr-
toefde, is te 's-Gravenhage teruggekeerd.
Onze Gezanten.
Te 's-Gravenhage is aangekomen Jhr. H.
iWj- van Asch van Wijck, rechter in de ge
mengde rechtbankle|a ia Egypte.
Bezniuigfarg bij de spoorwegen.
De directie der "Nederiandsche spoor-
wegen zal met ingang van den as. wmter-
difinst als bezuinigingsmaatregel belang-
rijke wijzigingen brengen in h&t vervoer
'van. bestel- en jpgoedeTen, waardoor ook
ihét bestelgoed erenvervoer In sommige gie-
'.vaflen sneller zal kunnen gebeuren. He*
vervoer van \jlgoederen zal dan geschie
den met do snelgoetlerentreincn van do
z.g. nachtvcrbiiidiug, tenvijl op do baan
vakken, waar geen suelgocdereivtreirren loo
pen, de aansluitende geschikte personen
treinen voor vervoer van ïjlgoederen zul
len aangewezen worden. Met deze treinen,
vormende de ijlgoederenverbinding, zullen
ook bestelgoed eren worden verzonden. Ove
rigens zal hot vervoer van bestelgoederen
(gewoon vervoer; en daarmede ten opzichte
van het vervoer gelijk gestelde goederen,
alsmede bepaalde ij (stukgoederen, geschie
den met alle reizigerstreinen, behalve
snel- en expreslreinen en nog enkele an
dere uitzonderingen op sommige baanvak
ken.
Het gevolg hiervan zal zijn, dat een
aantal dagsnelgoedeienlreinen zal veivai-
len.
Kerk en School.
Ned'. Herv. Kerk. I
Beroepen to Dalfeen ds. E, Groeme-
velcL te Heiveld.
Bedankt voor het beroep te Ouder
berk a.d'. IJssel, ds J. Kraaij, te Gorinchem'.
Bedankt voor het beroep te Heeg
door ids. J. Visser, te A'alsum (Fr.).
Aangenomen het beroep te 't Wondt
bij Delft, ds. C. W. Bastiaanse, te Vrouwe-
polder (Z.).
Geref. Kerken.
Beroepen te IJssebnondle dspA1.Sohip-
txds te Shedrecht; te Zuid-Beyerland
ds A'. Boeken oogt®, te Tienhoven; te
Hijdaalrti en Oosterend de heer J. Hl.
Kroeze, cand. te Middelburgle Water-'
graafsmeoii.' ds. A'. H. Boeyenga van Sas-
senheinï; tal AlblasseTdam, ds. J W.
Esselink, te Schoonhovx-n.
Beroepen te Soeiabaja ds. W. G.
Harrenstein, te Medan.
Bedankt voor het beroep te Uithui
zen, ds. H. Meulink, te Enschedé.
Bedankt voor het beroep te Schild-
wolde .door ds. J. Oostervcen, te Walnis,
'Aangenomen hfcjt beroep te Rilland-'
Bath, de het-jr R- W. Öe Graaff, cand alJ
daar.
Aangenomen hrrf. beroep te Kom-
ho(m, de he.-r E. H. Wóldring, cand. te
Groningen.
Chr. Geref. Keïik- 1 1
Aangenomen hiejt beroep te Papen-
dnecht Ide beer P. Zwier, cand. te Zaan:
dam. t
Geref. Gemeenten. I
Beroepen te Giessendam ds. M.Hof
man, te Rijssen.
Evang. Luth. Kerk. t
Bedankt voor het b-roep te Middel
burg en Wassingen, ds. P. J. van Hees!
te Groette.
Hooger Onderwijs.
'Aan de Jhgenierarschule te Zwickau zijn
geslaagd voor het laxamenvan machine-
ingenieur dia hoeren J. Nijkerk, uit Soera-
baja, en M. J. M. Koeken, uit Utrecht.
Do heer A. N. Grousfcra, uit Slochteren,
verlaat als machine- en electro ingenieur
<teze school. 1
Universiteit te Utrecht. Bevorderd tot
doctor in de geniaeskunde de heeren J.
B. "Zwaaindemaker, geboren te Utrecht, op
proefschrift: Hyogena barteigensdhappenen
radioactiviteit, en S. G. van. der Meu-
len, arts, geboaiein te Dokkunr, op proefJ
sehriftOver homoiotransplantatie.
JVederlandsche Stenografen- Ven e liging
„Stolze-Wery"
Do bovengenoemde vereeniging hield
Maandag te 's-Gravenhage! hare "26ste al-
gemeane vergadering, waarbij ook het Der
tig Jarig bestaan dier vereeniging herdacht
wendt
De Voorzitter ds. J. Quast Hzn., hcettd
d!e aanwezigen welkom en schetste in zijn
Ofpeningsredla den ontwikkelingsgang, dien
dé stenografie de laatste dertig jaren hier
te lande vertoont, waardoor zij, destijds
een aan sk-chte weinige ingewijden beken-
die kunst, roe:.r en meer eeu onndsbaaf
factor is geworden voor handel en ito
dustrje, terwijl ook hare toepassing voor
hst opnemlcn voor debatten en persoonlijk
gebruik ste.ds toeneemt. Op de moodzake-
hjkheid! om naast verbreiding van het kort
schrift ook ds wetenschappelijke beoefe
ning op dsn voorgrond, te stellen, werd in
dit verband door spreker de aandacht ge
vestigd. i
In het jaarverslag wees de directeur de
beier J. L. Wpïy, op de moealijthoden. waar-
miodle! ook da stenografische beweging doof
de tijdsomstandigheden te kampen heeft,
echter is, blijkens de Commissarissen en
van Stoize-Wiery-schoten ingekomen gege
vens, dn dien laatste® tijd wat aangaat de
O'pteddingm een krachtige herleving merk
baar. i
Do Kas wefcs een batig saldo van f 255
aan. i
Dp heür Luit.-Kol. G. J. H. Rruynis, die
aan de> heurt van aftreding was, werd als
lid van het HooM-Bestuur beitkoze®.
Gndefe de veirder behaiudelde onderwer
pen wofedt nog vermeld het besluit der
vergadering om ovep te gaan tot stichting
van een fonds voor dia bevordering van
stenografische uitgaven in den ruimste®.
mn.
Gemengd Nieuws.
Uit het havenbedrijf.
Naar het Volk verneemt, heeft de Chr,
Fablrieks- en Tnuispmtarbeidersbcmd een
brief aan de Sriheepvaartvereeniging Noord
(Amsterdam) gericht, waaiin woidt voor
gesteld een conferentie te boude®, ten
einde de mogelijkheid te onderzoeken als
nog tot overeenstemming inzake de ar-
headsvoopyvaarden te komen.
Deze conferentie is toegestaan en zak
vandaag) plaats hebben. De Moderne Teans-
pcrotariieiiderabond, die eveneens een pit-
nnodiging ontvingt zal bij deze conferentie
ook aanwezig zijn.-
Een vdkvereeniging geen btdrijf
Het bestuur van den Algem. Ned- Dia
mantbewerkers bond te Amsterdam iiéeft
vau den inspecteu r der ge meentebolastin
gen btn-iiöHt ontvangen, dat de aanslag van
don liond in zakelijke bedrijfsbelasting is
verntetigd, op groawl van de overweging
dat de hond, als V.ikveieemging geen te-
drijf uitoefentI 1
Over de grens gezet.
De politie te Roermond heeft «n aan
tal Diuutschërs, Russen, Oostemijkers en
Belgen, die daar zonder geldigie papieren
werden aangetroffrai, over de grens gezet.
Mishandeld.
Gisternacht is de weduwe \V. II. in
liaar woning in de Schavensteeg te Rot
terdam ernstig mishhndeld door den har
monicaspeler J. de G. De vrouw we rel
aan twee plaatsen aan Het hoofd verwond
en inwendig gekwelsti Zij is in het zie
kenhuis opgenomen. De dader is aange
houden.
Van een stell'ng gevallen.
De timmerman J. de K., is gevallen
van een stelling, staande voor de in aan
bouw zijnde h'oogere burgerschool aan den
öergsingel, te Rotterdam, van een Hoogte
van 5 meter. Vermoedelijk Heeft hij een
rugwervel gebroken. Hij is ter verpleging
in Het ziekenhuis opgenomen.
Overreden-
De 19 jarige wielrenner B'. S. is gisteren
hij Amsterdam door de Gooische tram
overredenhij was bijna onmiddellijk dood.
t V 1
In de Groot Hertogmnelaan te 's-Graven-
h'age is een hejaa-rde dame, mevr. de
wed. F. J.A., uit de Tweede Schuiji-
straat, die daar in een wagentje reed,
aangereden door een vrachtauto van een
meutelffcma. Zij viel tegen de straat en
was dadelijk dood.
Oplichting vmn de Deutsche bank.
Het filiaal van die Deutsche Bank te
Friedichsstadt is door den 24-jarigen kasë
looper Karl Wernjar voor 12 malüoen mark
opgebolit. Hij ber-ft zidh door de Deut
sche Bank op kwitantie onrechtmatig
Belgisch, Fransch, EngeSs<#i en Amen-'
kaansoh bankpapier laten uitbetalen en xva-it
op het ©ogenblik, dat poe® het bedrog Be
merkte, teedls uit hét gebouw verdwenen!
De Bank heeft voor de temgbezopgingva®
Het bedrag jeen telooning van 500.000 mark;
uitgeloofd', welke premie nog aanzienlijk
zal woipcten verhoógd, wanneier het tevens
gelukt dé® di.f te arresteeren.
J5rondte Bergen.
Dinsdagmiddag jverden door ecu felle®
brand drie pensions aan den Mem weg te
Beigen (N -H (waaronder -een kinderpen
sion) vernield. De drie peiïs.ons waren
onder één rietep dag gjaveestigd.
Uit het Spaanscfa van PIO BAROlA.
(Nadjpk vej-lxKlen.)
- Op een winteiravoudl zat ik alleen op
mijn kamer en las. Het was absoluut stil
in huis, alleen twiee klokten, een op mijn
kamer, dn ander in de gang, onderbraken
met hun tik-tak de stilte va® dm nacht
Da kleinste klok, die vaa mijn kamer,
lhschte tusschen liet gewone getik van eea
deftige kloik twize kleine slagen in, alsof het
daarmee zeggen wou: t t
I vooiuit, altijd' vooruit
Ée greote, uit de. gang, veraüdte derge
lijke, eoa ernstige, zelfbewuste klok onwaar
dige phantasieën gp mompelde zachijes:
„Kaimpjes aan.kalmpjes aan
Ik hoorde de beide klokken gaan en el
kaar mat him getik vervolgen en vee
achtte uit het diepst mijner ziel hare vruch1
telcoze pogingE® om elkaar wederkeerigin
te halen. 1
t Ik had' zitten leze® in een medeen boek
over chemie en wel over «te ontwikkeling
der atomen theorie en die lectuur had me
licht verontrust, ja, eigeplijk ontsteld) mirf
of meer.
„Da atomen overtuigen mij niet," brom
de ik. „Ik geloof in mijn ï}-cht te zijn,
wanneer te atomen mij niet overtuigen. Z'j®
we positivisten of nit?Nu, dan
Wie beeft het atoom gezien? Wie heef!
Het atoom gewogian? Wie heeft den durf
te zegge®, dat het ondeelbaar is? Hoe?
Wa,t mij juist heel bijzondtr ergert (ik zeg
dit ondeT oms) dat is, als mie® zegt, dat
het atoom ondeelbaar zou zijn."
Mijn zwarte poes (ik geloof ook rechf
te hebben oan te zeggen, dat ik een zwarte
kat bezit) mijjn zwarte poes was op de
tafel gespTOog en, neögevlead1 tegenHae-
cfcel's Cellular-psychologiie!, keek ze met
Haar geelgroene oogen met een beleedigen-
te onveüschaHigheid naar de bewegingen
ara® onlust, die ik maakte. In haar uit*
drukking las ik een lichte ironie, hetgeen
ik voor een ondergeschikt en ten slotte
toch op mijn kosten levend' wezen zee?
opgepast vond. 1
Ik stond va® tafel op en ging in een
leunstoel «licht hij Hat vuur zitten; ik
stak inijn pijpje aan en keek in de vlam
men. Mijn hond bremde, daarikh.m hin
derde, omdat ik hem een eindje van he!
vuur afschoof.
Ik kon mijn gedachte® noch van tij
theorie-atomcin. nocli van het atoom afbren
gen. Het ondjaelbare! Is er iets mailers
dan Het oódedbaTe!
Het atoom ïs eun vetouderel vod! zei
ik tegen miazelf, een veiondersteiling, waar
mee men onvoorwaardelijk breken moei
Er bestaat niet anters dan de eene mar
teirie. Zoodra er iemand mag komen, die
wetenschappelijk en philosofiscih bekwaam
is, zal hij het atoom negeeten.
Mijn half ingedioanmette hond wierp mij
af en toe met zieker respect een verstolen
Mk toe. i
Ja, zei ik tot hem, wij mouten dien
ouden (rommri ya® hut atoom eindelijk eens
opgegeven; wij moeten «laar boven uit;
wij moeten, komen tot het ondek atoom, als
ik mij zoo mag uitdrukken."
Mijn hoitsd sloot de oogen, alsof hij met
het "gesprekKue; 'actoord', gang; t
IV ij leven niet moer in dta tijden, sprak
ik door, toen liet nog Heette, diit goud'au»
zflvcT ag zwavel s Heette. iVVij leven met
rater in dte tijden, neen, niet meer.
Omdat niemand mij tegensprak, zag ik
ter afwisseling tens in 't vuur, waar, te-
gpn do steonen haardplaten, die twee
zvvaite Egyptische vrouwen voorstelden, het
homt kneri ctn vonken wierp; of ik keek
rtaar den g oed van mijn pijp.
Terwijl 'ik aldus staarde, ontsnapte eil
ten vonk, die in de lucht wegzweefde en
cr onbewrgelijk bloef hangen.
Geërgerd; over deze ongehoorzaamheid
aan de wet van da zwaartekracht, nam'
ik die tang en probeerde do vonk omlaag
te balen. Eenzaam bleef zij op haarplaats,
zonder zich om de wette® te bekom rnerert,
begon rond te draaien en cirkeltjes in
db lucht te beschrijven, tot zij-pats
ais een rakkat in jiujzeml lichtjes uitéén1
knapte, witte, hchtroodO, groene, paarse!
Dat ontbrak er nog maar aan! Lang'-
gple, in alk^Jei küeure®, matte en glanjzendle.
zham toékffiiade® zicli in ieder vonkje ote
bestemde violrmen af en naarmate zij'dicht
ter werden, compacter, daagden er gestal
ten op va® mannetjes, vrouwtjes, vliegjes»
Itondjes mugjes c® hagedisjes, en alle»!
gïng fladderen in een rondedans boven
mijn hoofd'.
„Au, au!"' blafte om goudharig hqntdjd,
r«jj in het oor. t
„Atchi, atchi," mesde een flauw, idioot
nteneertje, zonder geur of smaak.
„'Brr, Brr." zoemde een vlieg, die een
schérpe, doordringende geur afscheidde.
„Wat is me dat voor een zootje," gromde
ik ongerust. „Wie zijn jullie?"
Toen plantte er zich een van dit ge
bloed, dat op een licHtkever geleek, om
hét licht, dat het uitstraalde, vlak voor
mijn neus, zuchtte als een stoommachine
pfff, pfff, en zei tot mij:
„Wij zijn atomen."
„Leugens," schreeuwde ik. „Atomen be
staan niet." i
„Ach achtach...," riep een dame in
hfet wit, met een zilveren lachje.
„Dns, wij bestaan niet, domkop," Hoonde
hfct pliiosphotóseei-end atoom. „Jullie men-
scHen zijn Het, die niet bestaan. Jullie
bent niet meer dan ons huis; jullie dient
ons tot onze voeding, tot ons leven, ver
der niets."
„JullieJullie hebt geen leven," zei
ik tot hem. ,;Wat zou jullie per slot
vHn rekening kunnen hebben."
'„0, menschbeid, menscbheid, steeds zult
gij idioot zijn," schreeuwde het phospho-
rfeeerend atoom. „Je ziet, dat wij ons
bewegen, dat ave ons verlieven als de
menschen; je ben getuige van ons voe
len, va® onzen wil en loochent, dat wij
leven."
j „Wij?" voer ik nit. „Wek je dan uit
avpndbuil, dat op al je handelingen een
onverbiddelijk determinisme rust, «lat ik
j'ka® maken, dat je niet trouavt of je ka®
j Haften scheiden, als ik daartoe lust zou
hébben."
Oo," fluisterde een zuurstof atoom,
„dat is te- veel."
„Sst, sstwaarschuwde het zwa-
vel-atoom, met den vinger op de lippen,
1 „iaat het ïntdigente-atoom praten."-
f „Wat jij daar van de scheiding zegt,"-
j antwoordde het gloeiwormpje, „bewijst
steel its, dat vrij verder zijn dan jullie.
Welk atoom, dat ook maar thvee atomen
gézond verstand heeft, zou zijn geheeie
ileven lang een vrouw verdragen?"
j „Dal zou juist zijn," antwoordde ik terug,
„ais jullie je naar eigen goeddunken scheid-
den, maar jullie, ongelukkige®, hebt geen
wil, zooals dp menschen." i
'„Bah," voer bet aan, „jullie meent, dat
je vrij bent, omdat je het" mechanisme
van het atoomteven in je hersenen niet
kent, doch, als onze handelingen gedwon
gen en pnvermijdelijk zijn, da® zijn die
van jullie dat ook; wij "zijn factoren van
jullie e® uit atoom-noodzakelijkheid "kan
geen arije menscf riijke wil tot stand ko
men."
„En de ziel dan?" zei ik, tóe herin
nerend dat ik in de psychologie, logica
ea ethiek een hoop van kunstjes geleerd
had, die ons haar bestaan diénen te be
wijzen.
„De ziel, psch. Ben ik in de herse
nen van een mensch, dan vindt ge daarin
intelligentieontbreekt deze zielezorger,
'dan hebt ge stompzinnigheid."
„Wie zijt ge, dat ge zoo gewichtig doet?"
„Ik ben een phosph oor-atoom. Kijk
maar eens."
En het atoom kromde zich, rekte de
voetjes tot over Het hoofd omhoog, ver
anderde zich in een lichtenden en glan
zende® ring en zweefde de lucht in; daarop
liet het zich neer en zei:
„Ziet ge, dat is een idee."
Ik stond verbluft
Het phosphotóseerd. atoom maakte ge
bruik van mijn verbazing en ging -door
met behagen te scheppen in allerlei soort
van dwaze phantasieën.
Opeens nam hel den a-orm aan van
een Andreas-kruis en zeide:
„Daar Hebt ge nu een geometrische
idee."
Vervolgens verdraaide H&t zich opnieuw,
nu tot een spisen Hoek en momppelde:
„Dat is eeu haat-idee,*'
Toen zette het "de beenen wijd uiteen,
spreidde de armen uit en zei:
„Dit is een. liefdesgedachte."
Ik avas, 'zooals gezegd, verbluft. De
atomen dansten om mij 'rond; krijschend,
schreeuwden alle in kooar:
„Wij zijn de een, Ondeelbare materie."
Toen ik mij van deze woonden reken
schap gaf, huivende ik "in mijn leuning
stoel en riep uit.
„Nietwaar, nietwaar, jullie beslaat uit
gedeelten."
Hierop spatten .alle uitéén, mannetjes,
vrouwtjes, honden, vliegen en hagedisjes
en een lichte aschgnjze suhstamie zweefde.'
door «te lucht... Ik glimlachte vroolijk,
triomfeer end... Ik zag de eene materie,
mijn oer-x, de eeuwige en eeu wig-deelbare
4
maleiïe
"sr^
Maatr, dxomméls, mij§i pig> -w^3
gaan. iA <%J:
<é»*f
1b-
.SvHfecJ. "p5»4 Èiibs™*'ba
,v t p
*■1»
VïïM
trS-
tu/
A i
4^»
i<L.
xfCf*
£1
"f,<- -5
gfc
-Ut-e f a k
r»1
1 s fv, J t
