Schiedamsche Courant.
fei,
Werkzaamheden in den
Volkstuin,
Beknopte handleiding der prac-
tische Culinaire Kunstbe
oefening.
BmNEFTrAm
Kerk en School,
Gemengd Menws.
TWEEDE BLAD
Zaterdag 23 September 1922, No. 17084.
(Van onzen Parijscben coripspondient.)
(Nacl|ruk verboden.)
De Acatterniiel Ft'anijaise, die oudodame,
xviek ietwat scbnmnöige eerwaardigheid
haak de xterplichling scheen op lo loggen,
steeds oingaivco'i' vijftig jaTen achter haar
tijd aan to Imppeitiejn, doot deze laalsta
maanden loffelijke pogingen om zioh op
dia "hoogte üci toonen on weet „bij" te zijn.
Na oein rioman van Carco 1(e| 1) ebben
bekroond! hetgtcon al niet kwaad was
hooft zet thans don Krijs Furtado, als be
looning voor „een wicTk van openbaar) be
lang" bestemd, to gekend aanbotboek
van lic'rtrand' Guégand: „La FJotu* del la
Cuisine fbanpaise", aldus qen genie jnecire
hérsicJlpncl, dal, na lang geschilferd to
hebban, loolijk in verval was geraakt: de
gas lit'o no misc hé 1 i' éraluu r.
Sinds ténigen tijd k'i'akon de uitstaltafelf
dief Parijschd boekhandelaars onder do
xvVrken iow.tr gastrol ogic. Schrijvers mot en
zondek talent branidiein van verlangen oni
lm npön fen hun potlood! in dienst testeb
Ion van e:,n lamst, niet! minder nab (baar isl
dhn welke andJ'e ook: die van het goodo
eten. Fi'ankrijk is altijdl voor alles een land
van verfijning da van luxe geweest, ca
zoo xvarem ook zijn „cuisiniers"' dhlgroolt-
sta tér wiéreld. Trouxvms waarom, in een
lijd als de onze, waai wc meermalen een
volk to'olsch hebben zieh gaan op een
zijnet1 rdnpaaiidiein, op een zijner xviel-
trijdörs of op 'den zijner bokserswaar
om zou liét niet oogvol verlegcnwoojd'igd
kun'nen xvoMdcln door ten k enken moes tel'
Da Academio iieeft gelijk gehad, „La
Fleur1 de) la Cuismpt fian^aise' te bekroa
nein. ITot is Oen boek, dal hot „hvï'e do
clievci" behoort to zijn van alle gastro
nomen, alle koks en a'lcn d.e van oordeel
zijn, dat otidn nog sits anders is dan voed
sel naaf bimnOn stouwyln. Een hoek, dat
dn uw biUiolhtook oen plaats votndient naast
do encyclopir.idietMi en standaard werken op
liet gebii'ld1 van kunst on wotonsehap.
Encyclopedie is indclidaacl het juiste
woofd'. Do tweö deelen bevatten, zeer ver
nuftig gerangschikt alle manieren van too-
bcfeidbn van alles wat er gegoten xvoto.lt,
on Idol trftceplen zijn niet van den eerste
dien botste Beltrand Guégand hoeft do
heette literatuur geraadpleegd welke er
ovtót dit onderwerp bestaat, niet del
gewone kookboeken, doch de wetfken vau
do belroiJmde keukenmeesters en lekkerbek-
kon, wide literaire roem meetelt ond'ef
Pi'anknjks glories die „Almannch 'dies Gour
mands" van Grimoul de 'la Reynièiid, de
„Physiologic du Goüt", van BrillatSa.vann,
dén „Grand Dicfiounairc del Cuisine", van
Alexandre Dumas, da1 „Lettres go-uma,nd.es''
en do Almanacks goufmands", van Mon-
sdet, önzenz. De label alleen voo'r de
19e >on lint begin van de SOe eeuw be
vat mee'r dan honderd titels, en namen
van letterkundigen zoowel als profession
nals.
liet d fste dteel is mce'r retrospectief.
Ook bief natuurlijk vindt men ztaor veel
c'Urieuso dingrJn in. liet be\rat een aantal
toepten uit de 18en 1.7e eeuw, en zelfs
geeft btit een uitti'eksol uit een verhande
ling, die het oudste culinakisdie document
van Ftrtmknjk is en clagteeikent van om
streeks 1290. Bladerend in dit zwaftoboek,
ziet gö atte festijnen en cetgelagpn oinzdit
vooronders oprijzen, voor uw xneabccldung.
En al veldtent heit voor somïnige üo/eif
schotels misschien geen aanbeveling ze eens
te bestellen aan uw keukenprinses, toch
zijn erbij die nog zeer makkelijk uitvoerbaaiS
zijn, zooals bijv. die boemf CamaPgo. Bo-i
vendieh is lilt voor den walen fijnproeVeij
op zichzelf al oen genot, zich nauwkeurig
ingelicht tö zicln ovei' hetgeen de smaak
was dief homtórisclnei eters van eertijds
Rond Ide tweei lijvige deden dezen
„Fleur de' la Cuisine* franpaise" liggen pp
Üto boeketntafel een aantal kleinere, bescheb
donGr wolkjes, welke eveneens bun inbond
en bcistaaiistrlc]dien ontleenden aan de schoon-)
atdrij.
In hot labyrinth van Parijsclie kleihuizen
stond Ido vreemdeling, on zelfs de Parijn
zonaar, tot dusver maan al te| vaak met...
dén moind vól tand dn. Wannéér! ge met,
Vrienden hejbt afgesproken om) eens gezel
lig en smakelijk .in pen restaurant te gaan
etoli, koirnte telkens weer, juist te elfdei1
uite, del lialluieinispronide Vraag: waar zul
len We gaan? op del proppen. Er zijn ©emigq
duizenden lokalen in deze stad waaf een!
spijslijst voiof do luni'en hangt ien gcdektci
lafelfjes op u staan te,waclilon.Gehebijmaatl
voof liet grijpenEiejn Rental kent gé
leivan bij örva]ring, dlocli juist heit onbe
ikmdel ftrleikt u aan. De bekoring is vooij
Oen gi'oot deel muf, indien ge al de plateii
aan Idieta. wand ként, ein den tie x;an don
kollnéi.' ic|ii zelfs do blouse del' juffrouw*
ufclrteT dlö kas gepn gelieimen meel- vooi
u beeft. Gjei dwaalt naali een etablissement,
dat go nog iniet kentEn Hogen op do
lion kejejr walclit u 'een bittere ontgooche
ling- Mill!
In die leleimto is tlialns voofzieii. Zolfs
duhbeü voorziten, want nite|t minder dani
iwelei ÉvieliJslcb'Lllendie gasiroinoinischei gidsen
van Païijs zijn, onafhankelijk van olkan-
dotry Idtezer dagen ve^tisclieiien. Des Guten
zuvid.?Nieian, want ge kunt nu den]
öan tolatsdn aan dten andtótj (men kan niet)
tel vo_orzichtig_ zijn op dit gebiieid), öneeii,
tóetliuis dat zij rdlebei aanbevelen, kunt ge
met letenage gerustbeiidi binnengaan.
Dok beeft elk zijn eigen mdtooling. Do
debiel: fl!e beide Parijsclie deeltjes van „Lp
Franco gastronomïquo"-, van mijn clollega'si
Curnonsky en Maiteelftouff, dlejelt |de doof,
'do auteuiy aanbgyolcn restaujejants in vol
gens Idte wijkeb waarin zij liggen'; de am
dokt: „Lei Guide du Gourmand a Paris",
dool' Robert Bui-pand, defelt ze iu volgens
den prijs wolken gc er ongeveer betaalt
en leekt aan wie het nog niet welen
rnodit, dat go in Parijs behoorlijk kunt
ie'on ook miejt zeel; bescbeidten beui-s
zooals go PT slecbt kunt oton voor oen
burgermans maand-inkomoh.
Zioo vullen beidte welkjes nuttig elkan-
dbtcj aan. En iodieï dio naar Parijs mocht
komen, doordrongen van de| waarheid dat
do wijzet Waarop gie| gegeten hebt van in-
■vloiedl is op nw ste'mnung, uw sucoes in
•zaken en uw gezondheid en dus op
uw jgdiik, l'aad' ik met klem aan, in
trein on hotelkamer zoowel den gids van
Bumand.' als do adressen van Rouff on
Curnonsky naarshg te bestudleoren.
Do twoa doeltjos van deze laalsten be
lmoren tot oetn sciie, waayin zij do boveiu
ineaisclieilijkici taak ten uitvoeil brengen om
geheld Frankrijk onder do cuhnaiisdid
loupo lo leggen, landstreek na lamMrcek,
departement na departement. Reeds vol
tooiden zij, bohalvel Parijsle Périgofd, het
land' bekend pin de| troffels, i'Anjou,
hot land van den wijn, la Notfmandiie, het
Koknujo van molk jen kaas, la Bresse, le
Bugcy, lo pays de, Göx, bot dorado der
gebraden kippetjes, 1'Alsace, hot zuurkool-
paradijs, terwijl la Tounaine ons word!
aangekondigd om binnenkort i)e| verschij
nen,Jftogo dg liemel bun dü kracht cn
dw ingewanden schonken om hot- program
ma te voltooien. i j
Do grooto watuxl|i! van hun Work is: dat
go ter geen lettor beta,aiM(e, tneclame in aan
treft. Rouff ion Curnonsky overvallen oen
restaurant, zooals deb controleur der be
lastingen uw boekhouder, on oen heulder
van levensmiddelen uw slagei' of melk-
boeW ovoivalt. Eri aelfs al mocht dei pa
troon hn'n (sympathieke) fysionomieën ken
nen, dan heeft hiji toch geen gelegenheid
meier ten speciaal te verzorgenZoo
gaan zij hot land door nis twpel censors
van „la bo|nno table", üyeo zichzelf op-
offcrend|a kampiedders van de vork ^en
liet mes. Hun bclido deeltjes o|vrei' Parijs
Ixwatlen ben macht aardige cn weteng-
waa,rdigo bijzonderhicden. Bovondion zijn zij,
als alles waf uit dlö pen do/ei' geestige
fijnproevers kwam, iinzsejr onderhoudendonl
amusantcn stijl geschttelven. Behalve eert
geenszins cientomge doch voortdurend af-
wissdondla opsomming on ophemeling vant
da betsbe restaurants (bijna tweehonderd.)
deT stad met voor elke wijk con schets
kaartje mot aanduiding waai* zp gelegen,
-zijn, vindt mon ör|in vele historisch topoi
grafische gog.c|vens op het gelned' ider no
bele gourmande|rij, pn ton slotte, achterin
dk döeltjo oen lange irccks aufhenüek'a
kook-titecopten. i
Wilt ge, zonder deizön gids gekocht te
hebben, toch WctedS een paar adressen?
Ziehier leen viertal dor etablissementen
di© ik aanstreepte:
De „Angel's Bar", 3-1 iuiei CanmaTtdn,
waafvan bet oa. hebf: toi-et pieci-es een
familie-pension, noch ook de aangewezen
plaats om te uw sclioonmama, oo|n En
gelse,he kostschool houdetrles pf een pastoor
binnen te leiden. Maalrj ge oeL cr uitnemend,
voor öen nicit buitensporigen" ppix ftxc;
cn te is een bescheiden muziek, welko
wolke u niieit hindtet bij het platen of bij
hot spijsvdrteiren, cn d'.c eerst begint aan
het dessert.
Do „Aubdt'ga .Saintc Genevieve", 10S
me de la Cbapalle, aan den zelfkant dei'
wereldstad ten echt landelijke heiberg, mei
ee'n echte boerenhoeve binnenplaats, een
echten kociestal, echte koeien cn vooli'al
echte) vai'keins, vet en rose, levend' en
snolrkönid1. Ge voelt or u op honderd mij
len van Patrijs, oh toch js Ijql er uiterat
zindelijk on comfortabel Ga er vooral boon
don avohd na den dag „ou l'on tme( lo
coc,bon", een imposante, cérémonie, welko
gemiddeld eenmaal in do twee weken plaats
heeft. i
ftagnino,, 192 avenue tean-Jaiircseon
voekoopclrs cetliuis, waar de keuken mo
gen wij Curnonsky 'en ftouff gijlooven 1
do Yohnaaktheid zrlvo is. Van den patroon
zoggen zij (mot pogen nog draaiend bij
die gedacbiq aan de genoten Luclullusgev
noegetns)„c.'ost un bei et grand! artiste.1'
ïAidohn, 45 avenue des Ternesda
besté patissier van Parijs.
iMaarlaat ik u niet al te verlek-,
kett|J! makén. 1
I LEO FAUST.
Bezuiniging.
Bepaald is, dat liet vliegkamp te Schip
hol hij 'Amsterdam, mot ingang Van 1
November a.s. wordt opgeheven. Dn be
stemming van liet aldaar- werkzaam zijnde
personeel ongeveer 40 burger-werktuig
kundigen, werklieden, enz. zal nader
worden geregeld.
Voor do bm-geï-ludlftvaail blijft Schip
hol bestaan, 'zoodat de Koninklijke Lucht
vaart Maatschappij en andere maatschap
pijen, w, o. dc Diaiinler Hire Co., te een
vliegihaven hebben,
- Bet teaTein staat ondei' toezicht van het
departement van waterstaat, dat cr w.iaï--
scjhijnlijk een havenmeester zal aanstellen.
De Roode Kruisdag op 80 Sept. a.s,
|W|anneel' 'het su,cc|ei3 dei* te ih'ouddn dol-
leclo beantwoordt aan de groote voorbe
reiding en de vlele moeite, die daarvoor'
wojdt genolmen, kala op cön schitterend
resultaat gelioopt worden.
fn de meeste pla,atssen in Nederland, waar
do afdeelinglen vhn het NederlandscbeRoo-
fte Kyuis niet zelf dei collecte ter liandi ge
nomen hebbejnl, hebben zich commissies ge
vormd, die met entorgie de yoorbereidenido
maatregelen hebben gcjnbmen. Iu vele plaaL
sen hebben zich muziiekkol-psqn beschikbaiai-
gesteld, die da collectanten zullen verge
zellen, tefwijl ook op mieeideïe plaatsen
's avondö uityoaringeh gegjep'ton zullen wor
den ton bate vhn lilot goede doel.
De Minister van Oorlog én Van Maïinle
hebben do g'rooilq yelwiliendlioid golmiJ,, toe
te staan, dat de militaire vlilegertsi op hun
dienstvlucMen ovéit dlei yers'chilletnde plaat
sen de daajjvopr besl|pmde biljetten uil- k'uimon venijachten,.
strooien, tei*wiji men door de vriendelijke
medewerking van de Directie del' Nedcr-
landscho Sp0|0.r\vcgen aan do stations de
biljetten aangeplakt kan, zie®, waarop de
collecte in herinniermg wordt gebracht,
Een ieder kan dus voorbereid zijn, op
dezo collecte en er Voor zorgen op 30
September zijn gavte gereed te hebben.
Onze Ministers.
De Minister van Buitcnlanclsclie Zakort
jlvr, mr. dr. van Karnoboek, beeft gister
zijn ambtebezighedjein aan het Departement!
liteyat.
Dia iMiriistar van Marine, de hoer IWes-
tctrveld1, zal as. Maandag oen bezoc-kbren
gen run 'hot Marin^Elabhssemcnt te Arm
sterdam en daarbij vergezeld worden door
Schout-bij-Nacht Zeeman, _ohef van de aft
daeling jMaterieel van hot Departement oh
den Admimstrateux Graadt van Roggen;-
chef dei" ADdeekng Gomptabditeit van
's Rijks Werven.
Het vliegongeluk te Don Heldor.
Onmiddellijk na lief bekend worden vatï
het vliegongeval bij den Helder, heeft do
Minister van Marino, dffil heci) Wcstoivckt.
schriftelijk van zijn dec-Jneimng doen blip
ken aan de naastoj betrekkingen van do bij
hef ongeval omgekomen officieren van den
Manne Luchtvaartdienst,
OmhuIliDg van een monument te Scheveningen.
Naar wij vernemjetn zal II. M. d'e Ko
ningin a.s. Dinsdag '2G September, hof mo*
nuinent voor de tijdens de ooriogsjaa-en onh
gekomen SchieyenmgscJie visscilLtep onthul-'
ien, welk gedonlctoeken staat op hetlioogc
voé'pad; van den Ouden S,cJieveningsohen
Weg tegenover het FjankensJag.
Nedcrlandscli Fabriiiaat.
Dia aflevxiring van 20 September bevat
oa. oen uiLvoa-ig vcislag van hetgeen be
sproken as op oo aJgcimoeno veigadonng
diep Veiioeniging, 4 September jl. te Rot
tendam gehouden! - i
Van d'e besluiten, welke aldaar genomen,
zijn, yermekten wij m hcL bizonjttei;: den,
steun te vvir.eenen aan de tentoonstelJing
welke dei atdeehng Rotterdam xn het vol
gend voorjaar zal houden, imejt bot doel
een b,eld te geven van de Rottcrdamsche
Nijve'rliead, en bot medewerken tot het lof
stand) brengen van Ncideilandschc winkel-,
weken an dien lande, in 1923 ter gelegen
heid van de vijftcn-twintag-jarage regeering
van IIM. do Iyomingin. i
In de bijdrage „Vcrdeeling van mb-eid
in da fabriek e|n op het kantoor", wordt
da vlaag gesteld, waarom niet meer dan
over het algemeen geschiedt, 'het werken,
van fabrjcks-kanloorporsoiieiel belangwek'
kend wordt ^gemaakt, zulks tem voordeele
van het bedrijf z.oow©L als van den bo-
tamkken pei-soon zelf.
„Da Nijverheid fti en om Eindhoven",
bevat ten uitvoerig ovcrzichL van da in
dustrie zooals deze zich in die plaats en
in die omgevmg in deji loop dor jaren,
heeft ontwikkeld1.
Ten slotte vermelden wij nog de ru
brieken „Van alle>s Wat", „Van en voor de
Vrouw", welke als steeds een aantal korte
belangwekkende medcdeelingen bevatten.
Wat doet hoi Nanseu-Comité in Rusland.
Hot Ned. Lansen-Comité heeft een bro
chure uitgegeven, wjaarin 't antwo,ond geeft
op de raag„Wat heeft men mot uivl
geld gedaan?"
Daarin wordt inte|dege(deeld, dat van eind
October af tot 1 Juji 1922 het coonité
424 974 57 ontving.
Met de Zweden en |d,e Tsjecho-Slow!aken
vocldt Ncdoiiand ca. 70 000 menschen in
den omtrek van Sannara. Met Üe Engelsclhen
ca. .185 000 menschen in don omtrek yan
Bazuluk. Het vodden xjan menscilx of land in
Rusland (zonder vracht en djstnihufiekbs-
ten) kdjslt 8 cents per dag.
Het comité voedt èn monstehen èn kiiKle-
ren Indien liet ijjleen kinidcren zouA^oe-
den, zou het Van do dprpon grooibe wteos-
liuizen maken. Volwassenen zijn noodig om
voor Üo kinderen kle vpldon te bebou
wen.
De organisatie xran bot comité in Rus
land waarborgt, dat alleen do hongeren
den voedsel krijgen. Prac,tisoh gezegd gjaat
geen kruimel verloren. De onbeduidende
hoeveelheid, die verloden winter toch ver
loren is gegaan, is door 'de Sewjet Vergoed
geworden, van wie het comité in Rusland
steeds do meest mogelijke mwtow'erlqng on
dervindt. Zijn treinen wprjdcn dooi* Russi
scho soldaten bowiaakt, |die mot de trans
porten meereizen.
Het comité voedt slechts, weinig dorpen,
om zijn hulp niet te Versnipperen. Maai*
het voedt ze goed.
Uit wjanhoop is ïn idia 'dorpen, waarfoto
het Ne'd,. Nimsen-comitc zijn zorgen uit
strekt, het grooiLsfe. gedeelte van het ver
strekte zaaikoren opgegeten. D,ooa* do uit
putting der menschen en doordat helt groot
ste gedeelte der kooien en trekdieren ge
slacht moeet wenden, heelt men 'de akkers
niet voldoende kunnen bob'ou'wjen. Van den
oogst Van 192*2, hoa goed deze ook is
uitgeVallen, zmllcn ze niet kunnen ïeven.
Er zijn nu Hollandsch.RiLssiscliei doi*pon,
diet de Ilollanders als hun redders bescliou,-
wjen, meent het comité. Menschen een tijd
lang te helpen en daarna' toch té laitcn ver
hongeren, is een Van dö aCschnwielijkste
dingen, die men z.ich in kan d.enk'ön. Het
comité heeft den hexVonerS zijner jlorpen
meer 'dan een half jaar lang hoop op vieojder
Ire staan gegeven. Dié hoop nu wieg te no-
rncn, zou z. i. haast misdadig le nocancn
zijn. Pas indien liet zo nog enkele maan
den hulp verschaft, zullen zij zonder deze
voort kunnen leVen. Keert hot den men
schen thans den rug toe, dan moeten zo
loer GO lot 70 pCt in den a.s. wintel)
xmn honger steiVen, daar zij-1 nergens hulp
Wie f2.50 geeft, voedt oen mensch of
Mud gedurende een maand, wie £25 geeft,
rédt hem het leVen.
Het boekje wordt zonder kosten op aan
vrage aan het comité, ScheepVaabthutó,
AmstcKlanx, toegezonden.
Zij die dezen winter bloem,m'->ollen wil
len forceei)on, moeten, thans de voorbe
reidende werkzaamheden daartoe weer ma
ken .Voor hen, die aangewezen zijn op
do kachel en zonnewarmte in een huis
kamer of ander vertrek kan do keuze van
het materiaal begrijpelijkeavtij'ze met' z.on
'rnnn zijn als voor ben die de beschikking,
hebben over ieen xyarine kas. Maat* ook an,
die verwarmde kamea*, ja zelfs in een ruim
te die alleen door dc zon temperatu uy
verhooging vei*ki*ijgt, kiui man, bepaalde
planten vrij gemakkelijk foreperen, ;W|o be-
gmnejii, da,n met bet aanschaffen van
plantenmateriaal, en wjo bepalen) ons tlians
alleen tot bet aanscliaiCén nui genuikkelijk
to forceehen bolgexyasisen. Van de heesters
trekken We vre,ég in het Voorjaar alleejn,
enkele aligasnedep takken. Van do bollen
zijn sneeuwklokjes zteér gemakkelijk j(nj bloei
te trekken. i\\je plaatsen 1012 bolletjes
in een pot gevu,ld m|at goede tuinaarde. Op
de bodem der pot leggen we een sclierf,
met de bollenkant naar bovien om het gat
voor afwatering vrij te houden. Da bolletjes
worden mot 2—3 cM. aaide bedekt. Cro
cus worden op dezelfde wajzc behandeld!,
Voérioopig jilaatsen we de p,often in, een
hoekje va,n den tuijn. Sdraks wpidien dc
potten met een laagje turfmolm of biad-
aalde afgedekt, wgarov|eir bij slrenge vorst
nog een laag blad komt. Zoo tegen, Ja
nuari brengen we djeize potten reeds bin
nen. [W|e besproeien de potten een paai'
maal daags met water dal iets boven ka
mer temperatuur is, |en al spoedig open
baart zich nieuw leven. Scilla ibeiien en,
Musca,lia botryoides worden op gelijkte
wijze behandeld, laatstgenoemde brengen
we echter |oen paar weken later binnen.
Met Hyaciuthen hebblén jye in dc kamte'
de beste ïlesuHaten dooi zo op IIyacinthc|ii-
glaz.en te zetten. Straks in November plaat
sen we do bollen op glazejn dio voor, tweo
derde met >yaii|ar gevuld zijn.
Deze glazen krijgten eejr .plaatsje in
een kast in eem verwaraid verrek. Zoodra
do bloemstengel goed zichtbaar woidt, wat
gewoonlijk in Febr, het gévanl is, plaatsen
w,o 6e in het daglicht. Van tulpen en Nar
cissen plaatsen wc 3 boü'én in een pqt,
De behandeling is als va)n, leerstgenoemde,
Deze potten biiango m,e(n echter, 'niet te
va*oeg in het licht.
pegin Januali koinön de .vi'o!egste soor
ten op een diojnkietre plaats in een verwarmd
vertrek, zoodtra do knop goled zichtbaar
is, komen ze vjpolrj get rdam'. Jljan gebmike
alleen soorten diie voor fojreeeren geschikt
zijn, i j 1 i j
Ned. Ilerv. Kerk.
Beroepen te Sassenhleim ds. iW. J.
Roscam Abbing, em. pred. te Baarn;
te Diriesum ds. II. Japchen, in Dien Bommel
Geref. Kerken,
Beroepen te Aliddelbui-g ds. P. C.
de Bruijn, te Oudewater.
Esperanto en cle Volkenbond
Door de Algemeen© Vergadering van don
Volkenbond Weid, na een verslag Van den
Franscbeai Senator Georges Reynald, beslo
ten het Rapport Van den Algcmeenen Se
cretaris, betreffende Esperanto in de scho
len, benevens do conclusies Van de com
missie, goed te keuren. Volgens die con
clusies verzoekt de Volkenbond dc mee
ning Van de Permanente Comimiissie Van ge
leerden voor intellecitueele samenwerking,
welke gepresideerd zal worden door den
beroemden wijsgeer Berg son, over het we-
rcldtaalvraags tuk.
De gedelegeerden vjan Finland, China,
Japan, Perzië, ZuikLAfnka en Bulgarije on
dersteunden krachtig ide invoering van Es
peranto. Een rapport van gelijke stiokking
Werd aangeboden door den y<x>i*foroffelijkeii
taalkundige Gilbert Murray, professor aan
do Universlitejit 1e OrfomL
Lord Robert Cecil, do b'ekfcinkl.e Engel-
sche staatsman, beval Esperanto in do Ver
gadering te GenèVe whrm aan.
Tegen den uitverkoop.
Do oppeupjresddent Van Ide) provincie
Wostfalen heeft een politieverordening uit
gevaardigd, welke den winkeiverkoop aan
buitanhuidors of het inkoopen voor buiten
landers vooiiloopig verbiedt, voorzóóver jde
inkoopen iïiet .voor dringend en oogenbhlvko-
lijk eigen gebruik noódig zijn. De verkoop
vhn wcelde_nrtikelen Valt buiten 'do ver
ordening, die niet Van toepassing is op bui
tenlanders, dio kunnen "aantoonon, dat zij
blijvend gevestigd zijn in do provincie Vest-
telen of daar yoor dienstzaken vertoeven.
Verbrand.
Te Ouidopekela is het. driejarig zoontje
Van scliipper Dprenth, die met zij'n schip
bij Öb stroochrtonfabiiek „Union" in lading
lag, in een ennner Voli kokend water ver
brand. Iljejt küi|d overleed, aan de geVolgen.
Aardappel varen.
Men schrijft ons uit da Vcpnkolonie: Dc
Dlibntscliö Veenkoloniën beginnen thans d'e
aari'lappelin'teifabiickcn in do Groningsche
en Ö3|n na de ander met. de hei fe leampagne
en de schieipetn met aardappelen bevradit
stbffleéijon dagelijks meel; onze veehkana-1
ten. 'i i 1 I
Dp prijzton zyn gyring, ml, f0 80 tot
hoogstens f 1.zoodat de fabrieken grond-i
stof te ovtoi* kun.nieii. krijgen, daar* de jn>;
ducitie van het aaldappelgewas zeel' gröo t
is en 'drj voor die| consumptie geen voldoend
dié afname bestaat.
Dp prijzen' zijn j/i' tot i/s van ditol van;
L1* i I I
Het ongeluk op den Cauberg,
Ds milicien B. Vonk uit Roltc|tjdam, die
bij het ongeluk op d)en Cauberg to Valkeix-
bm'g hot zwaaïst xvei-d gewond, is per
auta naai; Maastricht overgebraoiit 'en in
het ziekenhuis Calvarienborg ter verple
ging opgenomen. D|a beer Vonk, die gehuwd,
as, is aan do beterhand, zijn toestand is
redelijk.
Valschheid in geschrifte.
Te Ilctelrien is aangehouden als verdacht
van valschheid' in gesch.riftö de womngbe-
licerdieir J. van de wioiningvereeniging 11 ear-
ten. Hij moet ettelijke jaren cijfers in de
rekeningen van leveranties ten zajnc voor
deele veranderd bobben en zoo een aan-,
zienlijk bod''*ag veaduisteijd hebben.
Op een trein geschoten.
Dioor onbekenden is gcschoLon op eon,
toean in do richting Gilzo Rijen. Een rei
ziger wead door glasscherven gewond. i
Vit de sigareHnijverheid.
Uit Eindliovon jyohdt gemeld, U,at jdie ge
combineerde patreonsbOiiidén in de siga-
rennijverheid hebhcin, besloten, zonder de
accoiordveiklarmg vande yrerkhiedcn-organn
saties af te wachten, m üct. djeni, langercai
werktijd on loonsvoilagitng in to voeien. In
do fabrieken is oi >voidt die mededeel mg
aan de arbeiders opgehangen, dat l Oei.
do 48-urjgc jverkweeic wordt ingevoerd, ou
do volgende laonsv|ailagi(n)gen xyoxden toe
gepast; hot jyqektoon voor sigaren met
een opbrengstprijs, mclnstoL accijns, boven
15 cent, 4 pCt. opbrengst; ld, 11 en, 15
cent, 9 pCl. opbrengst; 11, 12 &n 12'/j
cent, 14 pCt. opbrengst; 7, 8, 9 en 10
cent, 19 pCl. beneden 7 cent, 2-1 pCl,
Dit geldt ook voor ciganlio<s, senontas, enz.
Alle verdene yerkluonen, zooals stuk- cut
uuiiooncn vala bet ovenge peraoneet x|ol-
gens liet colleoüief contract, weiden met
20 pCt. verlaagd.
Allen werkhedtau, die met deze regelijUig
met accoojul gaan, woidt tegen *2d da/er
do diensIbetoyklang opgezegd. Dp vrije Za
terdagmiddag blijft behouden.
De taal is gansch het volk.
Dames, dio last van ongewtonschto aan
bidders hebben, krijgen daartegen, een mid
del aan de hand, verstrekt door het bl<i|d
Suriname, kien lcprt het kejn'non uit liet
volgend vclhaal.
Een Ja1vaanscli meiske xya|n;dleldo in' haar,
fleurigs! kleedjtat langs de straten vain Da-
ramanbo. Daar naderde haar van lei' zijdlo,
een verliefde* negerjo|ngen, die haal* zijn
hulde bood. Maar ZQ wou mets van (Item
weten. De bbkklan, die zij hem toewierp,
waten aheiminst lotóejes. Za verhaastte
haai; gang, maar de hofmakci' de|öd insge
lijks. Toen ze langzamer gi|n!g loopien', deed
hij _!het ook. Eindelijk wer|d het haar te
machtig en ze bleöf staan. Do jolnjgelihg
veel donkerder dan zij, deed ook aizoo.
Toen kende haai' jVolode geqn grenzen meer
en met den verachlclijkan blik snauwde
zo hem toe: „Prèk s'.pnkol," {V.rr.ksteen
kool). 1 ,i
Daarop droop de diep teüeu'igesteldia
neger af.
üe Weensehe schouwburgen.
Op een vrij bescheiden plaats in de
Ncuo Freile Pa esse, zonder erg dik godiuk-
ton titel, is een toch zeer teekyuend, torn
niet te zeggton sensationeel bericht allge-
drukt: namelijk de aankondiging door fto
schonwburgdirecteuiren, dat dio prijzen dor
plaatsen verlaagd worden 'en wel, dat ze
teruggebracht woaden tot hot vierde en
vijfde soms tot een nog klieijner gedeelte,
van iden tegehwoordigön prijs. De boog
blijkt eindelijk oveTspannlen Le zijn, en, na
zich lieel voel te hebben laten welgevallen,
was bet schopwbuig-bczoekend publiek vrij
wel tot staking <^veligogaan. D|0 melnschen'
liebben zich.' eh plotslahng reke)nsclliap van
gegeven, dal lifett toch' niet zoo Vcrscüirik-
kolljfc noodzakelijk was, dat ze naar dlon
schouwburg gingen en ze zijn er eenvoudig
mee opgehouden. En nu geven de schouw
burgdirecteuren er zioh plotseling reken
schap van, dat het buitengewoon gevaar
lijk voor hen geWetet is, door prijsolvcrdrij-
ving het publiek de notiei bij te brengen,
dat liet zonder theaterbezoek loven kan
en d,at hot zich' dan ook volstrekt niet do,OU
schouwburgdirecties beho|e£de te laten af
zetten o'f op ander© wijze te doen ringel-
ooren door allerlei in djejn schouw,burg in
geslopen misbr,uiken va'n jiitbuiidng of gjq-
bick ,aan voorkomendheid of aajn, goede
zorg voior plaatsing en hexyaring van goed.
En zooi zijn de iWlee.nsctie scliouxvbuj*g-
directour-en Ien* thans toe gedxyojngen, allo
kracht in te spanjnen oin het 'tpubhefe
zoo billijk mogelijk in plaats xran zoo duur
mogelijk te maken.
De Neue Froio Pa*estse_ hoopt, dat ft pu
bliek ook op andére gebieden zulke ovei-
x\*imitogen zal x\reten to behalen.
Om ie „plagen".
Mevrouxv S. aan den B.oidevard te Zand-
voort, xverd et attent op1 gemaakt, datteich
liotel?ii:Lx*er uit haar pension in •'bezit be
vond van anderen. Bij onderzoek bleek
een groot deel van de tafelbcnoodigdlxbdcn
verdwenen en een der dienstboden voor
werpen in beivaring te hebben gegeven
aan een kennis, omdat £e boos op Üe
mevirouw xvas. Nog tijdens het onderzoek -
is oen gedeelte van het ontbrekende terug
gebracht, maai* een honderdtal lepels en
vorken ontbreken nog aan het aantal.
Wat weg is, zali xvcl xveg blijven, daar Üe
juffrouw, die volgens haar eigen bekentenis
een gedeelte ontler Kaar berusting liad ge
nomen, (naar hftar Hehnat is terug gc-
keeiixl.
Fokker en de Parijsche tentoonstelling.
In Djecember a.s', xyordjt te Parijs xvtoieli'ton,
BSIS
X
V X 8 JGA1/. (V
'&err£
