Bureau Lange Haven hoek jorie Haven. Tel. No. 103 en ©1
Dagelijks kunnen
worden opgenomen a 1.— per annonce van hoogstens 30
woorden; ieder woord meer 10 cent, bi vooruitbetaling.
De SCHIEDAMSCHE COURANT wordt hier ter stede
dagelijks, ongeveer huis aan huis bezorgd.
De groote verspreiding; waarborgt succes aan advertentiën
in de SCHIEDAMSCHE COURANT geplaatst.
De Administratie.
SPOOR W EG DIEIV ST.
langtyke datum, do eerste sport op de
ladder van deze nijverheid ui Engeland
want de Hugenoten, die aan dien moord
ontkwamen, vluchtten daarheen en brach
ten bnn Vakkennis niet zich mede.
Wij kunnen volstaan met te zeggen, dat
bel Engelse he volk nu in de gelegenheid
kwam, van zeer bekwame meesters hun
vak te keren en vele jaren huig hebben'
vooral de vrouwen bet spinnen 111 hun huis
jes op bet land beoefend, waar zij van lijd
tot tijd) bezocht werden door VerUjgenwoor-
digers van handelaars uit de steden, die
bun gaten kochten tot prijzen, zooals zij
die zelf verkozen te betalen.
Dit duurde tot 1714, toen. de tweede tre
de op de ladder werd bereikt door de uit
vinding der spinmachine door Hargreaves.
Do vier volgende sporten volgden or snel
achter elkaar op door de uitvindingen van
Arkwright, die in 1768 waterkracht op de
spinmachine toepaste, door Crompton, dio
in 1779 zijn „inule" uitvond' en door Wil
liam Kelly, die in 1790 de beide laatste
vindingen niet elkander wist te verbinden,
teïnvijl Richard1 Roberts in 1825 de wereld'
zijn beroemde uitvinding van het; quadraat
schonk, waardoor het garen regelmatig op
de spoelen kon worden gewonden.
Er is echter groot verschil iusstóhen het
zich aanschaffen van een machine en het
gebruik ervan en de kunst haar goed
te doen functioneeren, en al scheen het, dat
de spin-industrie nu gemakkelijk met reu
zenschreden vooruit zou kunnen gaan, zij
verkeerde toch in een zeer ongunstigen
toestand!. Er bestond geen neiging tot sa
menwerking, de Staat verschafte bitter wei
nig hulp en de werklieden werkten in
het geheel niet mee. Verschillende uitvin-
dets stonden bloot aan bedreiging met li
chamelijke mishandeling en in sommige*
gevallen moesten zij hun woonplaats ver
laten en veh het platte land opgaan om
hun uitvinding te kunnen toepassen. Zoo
verwoestte in 1753 het gepeupel het huis'
van Kay; Arkwright, die van Preston af
komstig was, moest Bolton, verlaten, eu
Oompton hadi zóóveel te lijden, van de'
kwaadwillige behandeling en de bedreigin
gen van zijn tegenstanders en kwelgeesten,
dat hij zich eens door de vrees van een'
aanval van het woedende gepeupel op zijn
huis genoodzaakt za^ de eenige toen be
staande spinmachine uit elkander te ne
men en in stukken in zijn huis te ver
bergen.
De ladder werd wel steeds grooter, maar
die vijf of ze» sporten hadden behoefte aan
een bekwaam timmerman, om ze stevig
in elkander te zetten, om er een ladder1
van te maken, sterk genoeg oi het ge
wicht te dragen van een -ijverheid, die
mettertijd, zooals sedert gebleken is, ge
weldig zon worden.
Die timmerman werd! in 1762, zonder'
dat de wereld het vermoedde, te ïamas-
town, Kirkcudbrightshire geboren als zoon
van een boer, Mc. Connel genaamd'.
Toen James Mc. Oonnjel 19 jaaT WBj
ging hij naar Chowbeat in Lancashire, waait
zijn oom, William Cannon, een klein ma
chine-fabrikant was.
Nadat hij hier zijn leertijd had door
gebracht, ging hij naar Manchester, waar
hn voor eigen rekening machines begon
Toen kwam het keerpunt ia zijn leven.
Kg had' twee „mules" van 144 en 120
spoelen gemaakt voor een kooper, die zijn
betalingen staakte, vóór zij werden afgele
verd, zoodat Mc. Coimel ze voor zijn eigen
rekening moest houden. Ras besloten ging
hij er tcs over die machines zelf in ge
nei' naast zijn bedrijf \an maihiiie-fnbri
kant
In 1791 associeerde -Vb. Connel zich niet
drie hoeren en nil hei volgende uittrek
sel van ©en vlugschnft, uitgegeven door
Mr. Kennedy, getiteld' ...teugd-herinnenn-
gen' blijkt, hoe deze vennootschap tot
stand kwam.
,.Ik ging een vennootschap aan mei. Ben
jamin en William Samlford, die pakhuis
meesters voor grove katoenen stoffen wa
ren. en James Mc Connel en wij vestig
den ons dadelijk als machme-f ihnkanten
en katoenspinners, waarbij ik de leiding
der machine-afdeeling op mij nam. Onze
eerste werkplaats was in Stiiblé-Street en
ons geheel© kapitaal was maar zes of ze
venhonderd Pond'
l>e talrijke uitvindingen op machine-ge
bied, die het mogelijk, hadden gemaakt,
een beter en sterker garen te vervaardi
gen dan volgens de oude handspinnerij,
waren hot eigendom geworden van de en
kele personen, wier vérziende blik hen in
staat had gesteld, de mogelijkheden, te he
grijpen en te benutten, die in deze jonge
machine nijverheid verscholen lagen, zoo
dat deze zich in hun handen concentreerde.
Nadat zij zich gedurende ongeveer een
halve eeuw hoe langer hoe meet ontwik
keld had, bracht het midden der 19e eeuw-
er groote verandering in. Geleidelijk gin
gen de steeds groeiende bedrijven uit de
handen van enkele personen over in het
eigendom van steeds grooter wordende
maatschappijen en vooral de geschiedenis
van den durf en de bekwaamheid, der
mannen van Lancashire, die ïn betrekkelijk
koitent ijtl een reusachtige oppervlakte zoo
vel in dat graafschap als daarbuiten van
bijna uitsluitend landelijke toestanden ver
anderden in een Uitgebreid terrein van
wonderbaarlijke industrieel© ontwikkeling,
vormt een der meest boeiende ep'soden
in de geschiedenis van de economische
ontwikkeling der Britsdhe eilanden.
De ontwikkeling van Manchester en om
geving nam sedert ongeveer 1780 met
steeds rasscher schreden toe. Straten en
huizen namen weldra de plaats van tui
nen en velden in. Manchester en Saiford
hadden in d n aanvang tezamen ongeveer
50.000 inwr .ers en h'un buitenwijken had
den een schitterend uitzicht op een af
zienbaar landschap van liefelijke velden
en heuvelen. Welk een reusachtig verschil
met de tegenwoordige stad en haar om
geving.
Natuurlijk moet men in het oog hou
den, dat Manchester sinds een lange reeks
van jaren zich voortdurend ontwikkeld en
uitgebreid heeft, zoodat elke poging, de
beschrijving van een bepaalde periode te
geven, hfet gevaar meebrengt, in een zeker
anachronisme te vervallen Reeds in 1727
meldt DameJ Defoe, dat de bevolking in
enkele jaren, dank zij de katoennijverheid,
verdubbeld was. De schering was toen
altijd van linnen en de wever kocht het
garen, dat 'door de landbevolking in de
buurt gesponnen was.
In 1771 geeft Arthur Young volledigi
verslag van de fabrikanten van Manches
ter. Grove katoenen stoffen, waarvan hij
13 soorten opnoemt, zooals dhnet, katoen
fluweel, gewatteerde dekens, rokkengoed,
haringgraat, geruite stoffen van zeven ver
schillende soorten, hoeden, sajetten-artike-
ï«n, enz. Hij i-egt, dat vlas en katoen
tezamen werden gebruikt, maar ook ka
toen alleen, die voor het grootste deel
uit West Indië kwam. In 1770 kwamen
uit New-York de drie eerste balen naar
Liverpool en uit Virginia, Maryland, Geor-
broik te nemen en werd' dus katoenspin-gia. en Carolina zeven balen en drie vaten.
Zelfs nog in 1794 was de uitvoer der
Yermngde Staten nog Slechts 5340 balen
van 300 lbs.
De loonen bedroegen in Arthur Young's
tijd van 3 tot 12 shifting per week voor
een werkman, 1 lv tot. 10 shilling voor
een vrouw en 1%, tot 3U voor een kind.
.!><- stad had toen 30.000 inwoners, terwijl
bovendien 50.000 personen geacht werden
buiten de, stad werkzaam te zijn hjj het
garonspinnen voor de weverijen iri Man
chester, die ongeveer drie vierde van hun
productie naai' Amerika verkochten
Toen de groote vei beteringen in de spin
machines haar intrede deden, weixien in
Manchester giootó spinnerijen opgericht en
stoommachines maakten het later mogelijk
een groot aantal machines in één gebouw
te drijven, en hiermede was de grond
gelegd voor de reusachtig© industrie van
onzen tijd.
Weldra bleken de groote voordooien van
onderlinge samenwerking. Langzaam maar
zeker begon men 'in te zien, dat er aller
lei nog ongebruikte ruogeiykbeden waren,
waardoor men zijn pos.'tie kon verbeteren
en versterkende verbindingen met het
buitenland konden gemakkelijker worden
geëxploiteerd, en het daaraan verbonden
risico kon beter worden gedragen of zelfs
vermeden door gezamenlijk aaneengesloten
te handelen. Talrijke Yoordeelen en bezui
nigingen, die door samenwerking konden
worden verkregen, waren de laaitite tijden
door de commercieel© ontwikkeling van
Engeland te duidelijk gebleken, dan dat
de katoennijverheid daarvoor haar oogen
zou hebben kunnen sluiten; de regelma
tige en vertrouwelijke relaties der concur
renten onderling, die het steeds hoogt r
ontwikkelde commercieel!© er, maatschap
pelijke systeem in Engeland tot een nood-
zakelijkheid had gemaakt, toonden de reus
achtig© vocrdeelen aan, die te verkrijgen
zouden zijn door vercem'gd één doel na
te streven en dus samen te werken voor
de behartiging van die belangen, welke
tevoren tegenover elkaar hadden gestaan
Wjj zien dan ook tegen het einde der
19e eeuw hoe de katoennijverheid, dio
zoolang in de handen van met elkaar
concurreerende ondernemingen had berust,
aan de hoofdleiding van één vereenlglng
wordt toevertrouwd, samengesteld uit de
meeste dier talrijke eenheden, die tot dien
tijd in ouderlingen wedijver hadden ge
werkt. Men veigete ndet, dat Engeland,
zelfe in deze tijden van scherpen con
currentiestrijd, in de wereld nog voor
aan staat als producent van fijne katoenen
garens; en dat, niettegenstaande de groote
inspanning van vele andere landen, Lan
cashire nog steeds zijn eerste plaats in
de katoenspiruierij heeft weten te hand
haven. Daarom kan ongetwijfeld worden
gebillijkt, dat de Vereenigüng gehecht is
aan. en. zelfs prat gjaat op haar groote com-
mercieede beteekenis.
Niets ware gemakkelijker, dan door cij
fers den geweldigen omvang van 'twereïd-
bedryf der Yereeniging aan te loonen en
door vele kolommen cijfers haar uitge
breide internationale vertaklangien te be
wijzen, maar deze zouden, slechts de be
langstelling wekken van de weinige per
sonen, die onder de bekoring van sta
tistische gegevens kunnen geraken.
De garens der Vereeniging vinden re
gelmatigen afzet op de talrijke markten
van Frankrijkzaj worden uitgevoerd naar
de vele nijverheidscentra van Duitschland
en Oostenrijk; ook in Zwitserland worden
zij in groote hb"'-eefi©den gekocht. Spanj'e
heeft 2e noodig om te voorzien in de
behoefte zijner bewoners aan fraaie lin
tei! ©n kleurige galons; naar Japan, Ame
rika, Rusland, IruLife, overal waai' behoefte,
is aan fjjne katoenen garens worden de
producten der Vereeniging verzonden. Jaar'
in jaar uit spannen liet beleid en de
ijver der leiders en de vaardige banden
der werklieden zich in om in de be
boetten van vrijunl de gelieele wereld te
voorzien.
Zoowel vóór ah na de samensmelting
der afzonderlijke ondernemingen hóeft de
katoennijverheid moèitijk© tijden doorge
maakt. J>e Napoleontische oorlogen, die
ondei meer het Berlijnseh© besliut brach
ten, waarbij 'Napoleon den handel van
©enig Europeesch land met Engeland ver
bood, bleven natuurlijk diet zonder ge
volgen. De burgeroorlog in Noord-Amerika
maakte vrijwel een einde aan den gehoo-
len katoenuitvoer \an dat hoogst belang
rijke productieland, en, waren één of twee
firma's niet zoo voorzichtig geweest tijdig
voor groote voorraden katoen to zorgen,
de geschiedenis der katoennjjverheid zou
in een verslag1 van den worekUiandcl, ge
steld zulk een. hoek zou bestaan, vrij wat
minder bladzijden bestaan dan nu het ge
val zou zdjn.
Op deze wijze op de proof gesteld, heh
ben de afzonderlijke bedrijven, die de Yer
eeniging vormen, hun kracht en stabiliteit
beweren, terwijl eon nog zwaardere crisis,
de wereldoorlog, de geheele wereld hééft
getoond, op welk een vast ïotsgestcente
deze uitgebreide onderneming is opgr-
bouwd.
Deze Yereeniging der Spinneis van fijne
garens, die tegenwoordig baar vertakkin
gen over de geheel© wereld heeft, is, mét
baar uitsluitend Britscli kapitaal van 10
millioen pond, een belangrijke mijlpaal ap
den weg "der ontwikkeling van Groot-Brit-
tannië's industrie, die aangeeft, Wat het
land in de katoennijverheid heeft bereikt.
AMSTERDAMSCHE TIJT).
Aanvang! 8 October 1922.
Ynn SCHIEDAM naar ROTTERDAM.
Y.m. 5.57a, 6.3a, 7.4a, 7.11a, 7.47a, 8.10,
8.25, 8.35, 9,8a, 9.40a R, 9.55 R, 10.10,
10.27, 10.43 R, 10.52a, 11.43a;
n.ro 12.17, 12.33, L2.49, 1.19, 1.28a, 2.7a,
2.26, 3.2, 3.42a R, 4.31. 4.51a, 5.7, 5 49a,
6.7 6.46, 6.57R, 7.23a, v, 7.56a, 8.39,
8.56, 9.8, 9.34R, 9.48, 10.25, 11 11.6,
12.9, 12.50R.
Yan ROTTERDAM naar SCHIEDAM.
Y.m. 5.57a, 6.14a, 6.24a, 7.—, 7.41, 8.3a,
8.23a R, 8.39, 8.52, 9.48a, 10.3a, 10.19a,
10.4S, 10.53, 10.59;
n.m 12.8, 12.28 R, 12.37a, 12.44a, 112,
1.23. 2.30, 3.2a, 3.34a, 4.8a, 4.26, 4.45a,
Van SCHIEDAM richting AMSTERDAM.
V.m. 6.7a, 6.2öac, 7.—g, 7.51d, 8 33hqR,
9.2c, 10.13a hq 10.57b, 11.8c e;
n.m. 12.38hR 12.47 ae, 1.22, 3.12 ac,
4.36, 4.55acf, 5.11aze, 5.41 ac, 56&Ï
e.29f, 6.58, 7.58f, 8.31, 8.58e R. I0.31c£R
11.9, 11.33f R
Van AMSTERDAM naar SCHIEDAM.
V.m. 6.21, 7.42, 8.2R, 8.20b eR, (9.29),
S.27aR, 8.46, 9.6R, 10.35c, 11.9,11.41ahq
(12.54); 1
n.m. 12.37a, 2.4aR, 3.4©, 4.27 b, 5.19R,
6.48 (8.04c), 7.15, 7.59R, 9.- D-trein, 9.30,
10.16, 11.16R.
Van HAARLEM naar SCHIEDAM.
5.1a, 5.9, 5.31a, 5.31b, 5.46a, 6.12a, 6.19,
6.48, 7.—, 7.49, 8.21, 8.32a, 8.48 R, 9.28, v-m- B-24aR, 8.4lae, (9.29), 9.9, 9.28R,
10.22 R, 11.— 11.14, 11.24 R. 10.57c, 11.32;
n.m. 1.2d, 2.26a R, 3.30c, 4.50, 5.41R
7.5, (8.4c),
v.
Yan SCHIEDAM richting HOEK
HOLLAND.
V.m. 6.34a k, 7.111, 8.12a, 8.49, 9.58a,
10.29a k, 11.3k.
n.m. 12.18, 12.54ak, 1.33km, 2.40, 3.4%,
4.18a, 519, 5.41a. 6.22a, 7.10, 8.42ak.
9.38k, 10.29 n, 11.23.
Van HOEK van HOLLAND' naak
SCHIEDAM.
V.m. 5.19a, 6,13a, z, 6.25w, 6.33xg, restau
ratie, 7.28a, 9.25 10.12a, 11.46;
n.m. 2.16a, 3.45, 6.—, 7.11a, 8.10, 9.—
Yan MAASSLUIS naar SCHIEDAM.
Y.m. 5.39a, 6.46a z, 6.46w, 7.23, 7.59,
8.43a, 9.43, 10.27a, 11."13a;
mm. 12.7, 1.25, 1.42b, 2.37, 4.6, 4.26a,
5.24a, 6.21, 7.29a, 8.31, 9.23, 10.32.
Yan VLA AFDINGEN naar SCHIEDAM.
Vjn. 5.50a, 6.57a z, 6.57w, 7.34a, 8.10,
8.54a, '9.55, 10.38a, 11.29a,
n.m 12.18, 1.4, Ï.53, 2.48, 4.17, 4.37a,
5.35a, 6.32, 7.41a, 8.42, 9.34, 10.46.
a. Niet op Zondag en feestdagen.
b. Alleen op Zon- en feestdagen.
c. Sopt te Kethel.
d. Stopt te Kethel alleen op Zon- en
'feestdagen.
e. Tot Den Haag.
f. Tot Leiden.
g. Facultatief. Maandag niet.
h. Stopt niet te Leiden.
i. Stopt niet te Delft,
k. Tot Maassluis.
1. Zon- en feestdagen vervalt Maassluis
Hoek v. Holland.
I 7.5, (8.4c), 7.41, 8.21R, 9.22hi, 9.52,'
10.41, 11.3Sh R.
Yan LEIDEN naar SCHIEDAM.
Y.m. 6.12ac, 7.24, 7.34c, 8.54a, 9.40, 9.57R,
11,27c
n.m. 12.2, 1.35d, 2.55a R, 4.5c, 5.20a,
6.11R, 7.31 (8 4c), 8.15, 8.50R, 1021,
11.18, 12.7R.
Yan DEN HAAG naai' SCHIEDAM.
■Vm. 5.22ac, 6J25ac, 7.44, 7.59c, 9.14R
9.29 R, 10.1 10.17. 11.47;
n.m. 12.22', 12.54a c, l'.öSd, 3.16a R, 4.30e,
5.40a, 6.31 R, 6,48ac, 8.4c, 8.39, 9.9R,
10.4 Dtrein, 10.41, 11.40, 12.26R.
Van DELFT naar SCHIEDAM.
V.m 5.39a c, 6.47a c, 7.56, 8.17c, 9.26a R,
10.13, 10.29R, 11.59c;
n.m. 12.35, 1.11a c, 2.11d, 3.28a R, 4.48c,
5.52, 6.43, 7.5a c, 8.21c, 9.21R, 10.53.
11.55, 12.27F
m. Zaterdag door naar H. v. H.
n. Rechtstreeks naar H. v. H.
q. Stopt niet te Haarlem.
Overstappen in Den Haag.
R. Rijwielen goedkoop tarief,
v. Zaterdag niet
D-trein le en 2e kl. -f- ff.
-w. Alleen op Maandag,
x. Rechtstreeks naar Schiedam,
z. Maandag niet
y*M I» ->*WBMwy>A* r Ha
SCHIEDAMSCHE COURANT
KLEIDE ADVERTENTIE!
t
