Gemengd Nieuws.
/««f
Koloniën.
kaart schrapte va hot grondgebied dor go
meent© ©enige malen zou hebben groot ar
gom aak i.
En in Limburg komt men zelfs mot oen
hooien stapel g re n s veramte ri n gs pi am i endit'
do bevolking zonder moor weer dadelijk
alle van de hand wijst.
Wat is do verklaring van deze krasse
verandering van methode?
Ons grootste bezwaar is dat wij die ver
klaring niet kunnen vindon. Politiek is vlo
verandering stellig niet te verklaren. Eco
nomisch worden er wel eenigo vexklaiïn
gen gegeven, doch incidenteel oil ousamen
hangend!.
Stoelen wij d'an de verklaring zoeken in
de ondoorgrondelijke duisternis der mi
nisterieeb bureau's, waar een gemak lie
vend' man wellicht plaats heeft gemaakt
voor een legkaart-fanaticus, die niets lie
ver wil dan zoo'n beetje puzzlen in ge
meente-grenzen.
Wij staan hier voor een duister raad
sel waar wij recht meenden te hebben
op volkomen helderheid.
Het is, dunkt ons, een vraagstuk van,
het allergrootste gewicht of men op zoo.
groote schaal plotseling zoo maar radi
aio veranderingen mag gaan maken in
het historisch - gewordene. En het minste,
dat wij dan toch van onze bestuurders
mogen vragen is, dat zij ou» duidelijk
inzicht geven in de motieven voor deze
algeheel© verandering van systeem, dat
zij ons de gelegenheid geven de zaak zelf
te overwegen, opdat zich over dit vraag
stuk een publieke opinie zou kunnen vor.
men.
Zeker wij weten het, hier en laar
is deze kwestie, ook in de kamers, wei
eens besproken. Wij hebben dan gehoord
dat er in sommige gevallen ontoelaatba
re verwikkelingen waren op de grenzen
van groote gemeenten.
En natuurlijk spreken die gevallen voor
zichzelf. Verder hebben wij gehoord, dat
men niet al te karig moest zijn bij het
geven aan de steden van een uitbreidings
m-ogelijkh-eid:. Ook dit schijnt ons juist,
mits men hier de kerk maar in het mid.
den houdt. Doch dat heeft men niet ge
daan in het Amsterdamsche en dat wilde
men niet doen in het Groningsche geval,
waar men de stad Groningen zoo maar
ineens een kilometer of tien naar het
Zuiden wilde uitbreiden.
Er zijn hier grenzen. Met toekomstmo
gelijkheden kan men hier de verdeeling
van Holland' tusschen Wormer en Nieu
we Maas ten Westen van d'e staatsspoor
RotterdamGoudaAmsterdam over en
kele steden verdedigen. Men moet hier
vaste lijnen volgen en dat doet men o. i
in het geheel niet.
Nu wendt in deze gevallen evenals in
enkele gevallen van samenvoeging van
kleinere gemeenten de zuinigheid erbij
gehaald. Men zegt dan, dat de algemeene
administratie-kosten door meerderen ge
dragen worden.
Dceh men vergeet te vermelden, dat
vaak de stad het platteland veel duur
der zal besturen dan dat het zichzelf be
staart en dat ook bij samenvoeging veel
kans is dat de besturende burgers niet
meer die zuinigheid in acht nemen die zij
thans oppassen, nu zij in beperkten
kring veel duidelijker hnn eigen verant
woordelijkheid zullen gevoelen.
Andere argumenten zijn, dat zoodoende
de door het rijk opgelegde bestuursmaat
regelen beier tot hun recht komen en .dat
de ambtenaren beter betaald kannen wor
den.
Doch deze argumenten gesteld zij mo
gen hier ais zoodanig gelden treffen al
leen doel. indien uitgesloten is, dat er een
ondiere oplossing is te vinden. En nu is
het zoo opmerkeijjk, dat men ten onzent
naar geen enkele andere oplossing ge
streefd heeft: noch naar die van gedeelte
lijke samenwerking van gemeenten, noch
naar die van het vormen van de ligha-
men, die in het buitenland veelal tusschen
gemeente en provincie instaan en een deel
van die door hel rijk voorgeschreven alge
meene bestuurszaak op z.cii kunnen ne.
men.
Men heeft niet naar een anderen meer
geleidelijken weg gezocht. Men heeft de
publieke opinie niet in staat gesteld er
naar te zoeken. Men is maar ineens ruw
gaan ingrijpen, gelijk blijkt uit dat 'voor
stel om in één provincie maar eens even
22 gemeenten onder het mes te nemen.
Inderdaad dat kan dunkt ons niet
dioor den beugel. De regeering heeft het
recht niet om zonder zeer nadrukkelijke
uitspraak van het kiezersvolk zoo ineens
de autonomie van de gemeente te gaan
aantasten. Die autonomie is in ons heeie
staatsbestel een zoo gewichtige fa-ctor,
een voor de juiste ontwikkeling der de
mocratie zoo onmisbare factor, dat een
regeering, dunkt ons, in strijd zoo niet
met de letter dan toch met den diepst-in-
n er lijken geest van ons staatsrecht han
delt, indien zij als uit het limburgsche
voorbeeld' blijkt met zoo'n vaart qp
eigen houtje een aJgeheele opruiming
onder de Nederiandsche gemeenten gaat
houden.
Wij hopen dan ook dat do mislukking
in Limburg de regeering zal doen terug
komen van deze dwalingen haars weegs
en een einde zal maken aan een wonder
lijk radicalisme, waarvan wij de grond
slagen te vergeefs gezocht hebben.
Een bruidegom aie etgn plicht niet
Te Velp traden B. JD. en R. B. in. hei
huwelijk en 's avonds en 'snachts werd
het huwelijksfeest gevierd.
De pret was in vollen pang toen te 4
uur de bruidegom en zijn schoonvader
verdwenen, de kiel aandeden en naar het
land stapten. Want de koeien wachtten pm
gemolken te worden. Om half zes kon de
bruidegom het feest, waarbij hij toch piet
rijn plicht vergat, weer voortzetten.
fi t vrxtovrde nest)
Te Amsterdam zijn gearresteerd de da
ders van de inbraak met diefdal van me
beien in de woning van een paartje, dat
op trouwen stond. t Zijn een vader, pen
zoon en een vrouw uit de Jordaan, die al
vaker dit „werk" bij do hand hebben ge
had. Van het gestolen» zij-u verschillende
dingen bij een opkoopor gevondenOok
Jio opkooper is gearresteerd, verdacht van
heling.
Een diamant vermixt
Indertijd deed een jongmensch bij de
Amsterdamsche pohlie aangifte, dat hen
een diamant uit een ring was patvreemd.
1 lij verdacht daarvan een 17-jarige jonge
dame, met wie hij een wandeling had ge
maakt.
Een onderzoek, dat werd ingesteld, le
verde geen resultaat op. De. jonge ,dame
ontkende.
Thans eenigo weken, later kwam
de voormalige dienstbode van do moeder
der joiiige damo aan de politie vertellen,
dat zij den diamant in het bezit der jonge
dame bad gezien.
De politie heeft nju de moeder en de
dochter opnieuw in verhoor genomen. Zij
blijven ontkennen. Een huiszoeking .lever
de niets op.
Het melkvraagstuk.
Heeft hier te lande in den Laats ton tijd,
naar aanleiding van het Amsterdamsche
gemeentelijk rapport, hot vraagstuk weer
in sterke mate de belangstelling opgewekt,
ook in Engeland.' wordt aan de oplossing
van dit vraagstuk aandacht gewijd. Zooals
het Alaandschrift van het Centraal Bureau
voor de Statistiek in de Mei aflevering
meldt, is over dit onderwerp door een com
missie aan het ministerie van Landbouw
ia April een rapport uitgebracht, hetwelk
meer in bet bijzonder de prijzen van melk
en zuivelproducten behandelt. Het Maand
schrift merkt hierover o.a. het volgende
op:
De gemiddelde kleinhanddprijs voor
melk bedroeg gedurende bet tijdvak 1
April 192231 Maart 1923 in Londen
pim. 75 pCt. moer d'an vóór den oorlog,
de gemiddelde prijs door de boeren be
dongen voor melk aan Londen geleverd,
plm. 70 pCt meer. Het verschil tusschen
in- en verkoopsprijs was in Londen en
andere centra bet grootst en bedroeg in
den afgeloopen winter 1 shilling per gal
lon, waarvan 4 d. aan den groot- en S
dl. aan den kleinhandel ten goede kwa
men. Het voor den kleinhandel genoemde
bedrag wordt door de commissie nood
zakelijk geacht om in het levensonderhoud
le voorzien van die slijters, die uitsluitend
van den handel in melk bestaan. De voor,
den groothandel genoemde marge acht zij
echter te hoog; deze en ten gevolgd
daarvan ook de geheete winstmarge -
moet belangrijk worden verlaagd, welke
verlaging in het belang va en toeneming
van het meikverbruik aa_. ue consumen
ten ten goede moet kómen-
Als andere middelen ter verbetering van
den toestand noemt het rapport o.a_ ver
laging van de spoorwegtarieven voor melk-
transport, aaneensluiting der producenten
op coöperatieve grondslag, bevordering van
overheidswege van de scholen voor zuivel-
productie, en ten slotte de instelling van
een meik-adviescommissie, bij het ministe
rie van Volksgezondheid ten einde de ver
moedelijke uitwerking van maatregelen en
besluiten. betreffende den verkoop van
melk op de pnjzen en de distributie te
onderzoeken, vóórdat deze in werking tre
den.
Onbegaafd zetlijnen en begaafd
blaken
In 1800 werd te Zie ritzee den schilders-
baas Van der Jagt een zoon geboren, ge
naamd Gijs. jjet was een stommeling eer
ste klasse, die voor onderwijs onvatbaar
scheen. Ds. Dompelkig, die toentertijd les
gaf aan de leden van een daar ter plaatse
bestaand Nataurkund'g Genootschap, kreeg
van den vader verlof den jongen in dehoo-
gere wiskunde op te leiden, om "daarmede
te kunnen bewijzen, rijn steking, dat de
wiskunde het vermogen heef: bet vers-and
te ontwikkelen. Bij een metselaar, bij een
timmerman en bij een molenaar, waar
Gijs achtereenvolgens in dienst was ge
weest, mocht niet anders geconstateerd wor
den, dan dat de jongen gewöLig was en ook
wel geheugen bezat, maar heel weinig oor
deel en schranderheid. Zijn leermeester
stond dan ook al gauw op het punt de
proef te beëindigen, toen een toevallige
vraag van den knaap aanleiding gaf om
het werk met do toegepaste meeJcunde
nog eens te beproeven. Daarmede was
volgens een verhaal in het Hbld., waaraan
wij dit bericht ontleenen, de sleutel gevon
den en in korten tijd ontwikkelde zich Van
der Jagt zoodanig, dat het zich zelfs in. zijn
uiterlijk weerspiegelde. J>oor heide heeren
weid de knaap naar Amsterdam gestuurd,
waar hij onder leiding kwam o.a. van prot
Van Swinden, die in de proef veel belang
stelde. Als leerling der Kon. Academie
van Beeldende Kunsten, behaalde hij
in 1823 den hoogsten prijs en werd,
na 'onderwijzer aan die instelling te zijn
geweest, in 1826 reeds direc-eur van de af-
deeling bouwkunde. In Fells Mentis werd
de bekwame Van der Jagt lector in de wis-
en natuurkunde en ook bij volksonderwijs
werden zijn ten .hoogste gewaardeerde
diensten gevraagd. Het was jammer, dal
de snelle ontwikkeling van den geest, toe
geschreven aan de gevolgen van de toege
paste methode wiskunde, van het lichaam
blijkbaar te veel had gevergd, want zijn
lichaam werd gesloopt door de ziekte
„en d'arme zocht yveer naar 't kruid, dat
nergens tv ast op d'aard"1 die hem op
29-jarigen leeftijd ten grave sleepte.
In een vrij uitvoerig werk, getiteld
Grondbeginselen der meetkunde voor den
ambachtsman", in 1830 na zijn dood uitge
geven door de zorgen van den hoogleeraar
Swart, welke in de voorrede een en ander
zooals boven vermeld, mededeelt en een
vertaald werk uit bet Fransch van Charles
Dupin, over Ambachten, handwerken en
kunsten, aan welke do meetkunde tot nut
strekt, blijkt mede voldoende, dat do een
maal stompzinnige knaap pon ontwikke
ling verkreeg, die ieders verbazing moet
opwekken.
Beroovingen
Een Ja pan.sell student is gisternacht op
straat op de Gedempte Binnenrotte te Rot
I erken beroofd van 7 pond sterling. Hij
kwam uit Frankrijk en was op weg naar
Duilscililand'.
ien reiziger uil Berlijn is in eon huis op
.tot Delftschepoortplein to Rotterdam door
een vrouw beroofd' van f '200.
De chaos tn het b,uwbe<tiijf
Uit Amsterdam schrijft men:
Te toestand in het bouwbedrijf begint
inderdaad langzamerhand op oen chaos te
gelijken. Onlangs maakte het bestuur van
de afdeeling Amsterdam, van den R.-K
Bond van Rouwpatroona reeds melding van
een ergelijk geval van optreden vair syn
dicalistische vakbestuurders, waardoor een
conflict ontstond bij v. d. Rraak's metsel
bedrijf. Bit optreden is ook gehekeld iu een
manifest, dat de moderne bouwvnkarbei-
dersbond ouder Idc boriwvaknvbeideirs ver-
spreidde. Een onder conflict dan den too
stand typeert is het conflict thans uitge
broken bij do gebroeders Puist Daar eiach-
ten de syndicalisten toepassing van het z.g.
lomstobel, zoodat vier opperlieden, 'die
reeds 1'jaar geleden door do gebroeders
Prast ontslagen waren, wegens afloop der
toenmalige werkzaamheden, thans nu deze
fmna opnieuw ©enige werken uitvoert, weer
zouden moeten worden aangenomen.
Waar do ervaringen met deze menschen
opgedaan niet al te goed waren, dachtc i
gebroeders Prast er niiet aan, dezen eisah
in te willigen, waarna de staking op het
werk (de aanbouw van eenigo huizen aan
de Bestevaerstraat) geprociameord weid.
Naar aanleiding van deze conflicten heeft
leen gecombineerde ledenvergadering den
patroonsorganisaties plaats gehad, waarin
eenstemmig aan een commissie uit 'hun
midden volmacht is gegeven, om rich, tegen
het optreden der federatie van bouwvak
arbeiders te Verzetten en aan haar drijven
paal en perk te stellen.
Wolkbreuken in Amerika.
Ten gevolge van de geweldige Veg-ens,
dio ge'urende drie dagen in de vlakte
van Kaisas, Oklahoma en Texas zijn ge
vallen, -.s het gebied! overstroomd. Qe-
meldi wordt, dat vijf personen zijn om
gekomen. Duizenden bewoners rijn dak
loos geworden en de verwoesting aange
richt aan particuliere eigendommen be.
draagt verscheidene nüllioenen dollars.
In Kansas rijn bijna alle rivieren en ka
nalen buiten hun oevers getreden. Talrijke
huizen zijn ondermijnd, terwijl groote scha
de is toegebracht aan den oogst. Gemeld
wordt, dat een kwart van den tarwe-oogst
van Kansas, waarvan de opbrengst in het
geheel 100 millioen schepels geschat weid,
vernietigd is. De boeren, die nabij de ri
vieren wonen, hebben de vlucht genomen,
maar waren te laat, om nog veel vee te
kunnen redden.
Sport en >pel in de gevangenis.
Volgens bet maandblad van de „Deut
sche Hochschule für Leibesübungen is de
eerste proef, om in de gevangenis uren
voor sport en spel beschikbaar te stellen,
goed' gesjaagd. Du gymnastiekleeraar W-eid-
ner beeft in de strafgevangenis te Ber
lijnPlctzensee in 1922 totaal 224 uren,
aan spert en spel gewijd, geleid. Ongeveer
100 gevangenen, jongen en ouden, door
den directeur hiervoor uitgekozen, namen
er aan deel. Er werden verschillend© spe
len gedaan, rektakoefeningen en ook wed
strijden in lichte athletiek gehouden. Een
en ander was zeer bevorderlijk voor den
goeden geest onder de gevangenen. De
directie van de gevangenis was over deze
proefneming dan ook zeer voldaan.
E-.n pro'f'ducht mtt deepschyf
Te Soestórberg bad! boven het vlieg
terrein van de Luchtvaartafdeeling een
proefvlucht plaats met de sleepschijf. De
schijf werd aan een 300 M. Jangen kabel
door een vliegtuig voortgetrokken op een
hoogte van 800 AL
De proefvlucht slaagde volkomen.
De bedoeling is, op deze wijze schiet
oefeningen te houden met luchtafweerge
schut. Het groote voordeel hiervan is, dat
een doel wordt verkregen, dat zich met
diezelfde snelheid voortbeweegt als het
vliegtuig.
De nalatenschap van Sarah Bernhardt
op de ter cooping.
Enkele oude dametjes met een facö-a-
main, eeenige oude heertjes met lorgnetjes,
een paar naaistertjes met bloemetjes op
den hoed en een handjevol tailo-r-made-
mantelpakj-es stonden te Parijs voor het
venduhuis, waar mem beginnen zon de stof
felijke nalaatselen van Sarah Bernhardt
te verkoopen. En toen de deuren open
gingen, dribbelde dat alles zoo vlug het
con naar binnen. Men zette zich en kreeg
tranen in de oogen; alles wat herinner
de aan de tooneei prinses, hing hier aan
den wand of lag uitgestald, voor het laatst
ren, om verkocht zich in de wereld
te verspreiden
De afroeper had1 zijn ivoren hamer nog
niet ter hand' genomen of het stroomde
belangstellenden. De juweelen kwamen het
eerst aan bod'; halssnoeren van allerlei
edelgesteente, versierde dolkem, armban
den, haars paogen, diademen.
Een groote ring met turkooizen werd! in-
geizet op 40 francs en ging voor 230 francs
aan een tooneelspeelstertje, Alary Alarguet
De Fedora-juweelen gingen voor 1.450 frs.
en de fluweelen Gismqnda-rauts vootö 350
francs, Atcestal bedroeg bet verkoapsbedrag
hel tienvoudige van den inzet.
Den volgenden dag zouden al de schil
derijen en portretten van Sarah onder den
hamer komen on men verwachtte daar.
van nog moer emotie en strijd dan bij de
juweelen }tel geval was.
Familiedrama.
Een ontzettend familiedrama heeft zidh
te Camden Town in Engeland afgespeeld.
Een moeder en haar drio dochtertjes, resp.
4Va en 212 jaar en 6 maanden otid, weiden
dood in bed gevonden. Bij alle vier ouigo-
lukkigen was do dood veroorzaakt door
't afsnijden van deu hals met een stdheer-
mes. Do omstandigheden schijnen er op te
wijzen, dat do mooder den drieVpudiigon
moord bedreven en daarna zelfmoord ge
ploegd hoeft
De moeder van de doode vrouw Was aan
don achterkant van het huis bozig met
do wasch, toen de tragedie zich afspeelde.
Daar zij in hot huis niets meer hooide, ging
zo op onderzoek uit en vond haar dochter
on kleindochtertjes in den bovengenoem-
den toestand.
Do doode vrouw leed tijdens haar leven
aan oen zenuw- en hartziekte en men ver
moedt, dat deze naar ontoerekenbaaxmaak-
ten voor haar daad.
Onverantwoordelijk.
Fe jolitie te Busuum heeft deze week
niet minder dan driemaal procteSj-verbtaal
opgemaakt, zegt de Tel., waarvan tw-eej
maal des nachts en eenmaal daags, tegen
over wegwachters, welke hun booanen niet
gesloten hadden tijdens het passeeren van
oen trein, terwijl de overwegen nog wel
iin de drukste straten midden in het dorp
rijn gelegen.
De slimme Oeorge.
Wat hebben.de apen toch veel van ons
of andersom. .Welk ander dier dan een aap
zou gedaan hebben wat George, de groote
orang-oetang van den Londenschen. die
rentuin dezer dagen deed, toen hem dat
'endige getuur en gelach van al die
béte menschen enorm begon te vervelen.
Hij wilde wegvluchten voor al die .on
bescheiden blikken en al dat voortduren
de gegichclEn hij vond niets jn zijn
kooi om weg te kruipen. Totdat hij ineens
op een idee kwam. Hij had een paar men
schen een courant uit de handen gerukt.
Vlug deed hij dat nog eens met iemand, die
daar stond te gicheien. En toen .wikkelde
hij rich in al die couranten en ging in
een hoek liggen, Waar het publiek niets
zag dan een groeten bal courantenpapier
en een boos-bedroefd pog, hetwelk tus
schen een reet van het papier .zichtbaar
was.
de 3o van do .Kunstraat te 's-GravenW.,
werd aanvankelijk gemeld, dat bij JZ
S. in de Cartasiusstraat tal van meuS
i a beslag #1 genomen en d'at die v
ook m bewaring is gesteld. Bij nadem
informatie bij de politie blijkt, dat tal?
slechts twee ledikanten in beslag tófa
nomen, welke hij, die tot dusver fio7rJn
met de politio iu aanraking kwam fewe»
de gekocht te hebben. Ook bevindt S S
niet meer in voorloopige bewaring' Wm
is hij do vorige week bij: het poliheónder
zoek gedurende twee dagen aan het nolitio
bureau gehouden. Ook is tegen hem moc<&
verbaal opgemaakt wegens het in zijn hui*
aantreffen vau ds twee van diefidal af
komstigo ledikanten.
Aardbeving te Maos.
Een redacteur van het Bat. Nb], seind»
den rikten Alei uit Pperwokerto aan zün
blad: J
Gisteravond zes uur van BandjoieBg ver-
trokken en 'smachts drie te Alatri aanga,
komen, alwaar de inwoners allen buiten
da huizon overnachtten uit vrees
Teel drukte om niets
Er rijn steden, waar niemand weet hoe
laat het is, waar de officieele tijdaanwij-
zers het zoo officieel mogelijk met elkaar
oneens rijn, en Iwaar niemand zich aan die
kleine verschillen ergert en men eigenlijk
heelemaat niet van meening is, dat de
stads regeering den plicht zou hebben een
duidelijk en goed lantwoord te geven, ,op de
vraag: „Hoe iaat is het."
Dit rijn heel curieuse steden, wonderlijke
uitzonderingen op den in ons land
en in het buitenland overigens gehuldigde®,
regel, dat het erop aan komt precies, den
tijd te weten.
Hoe precies, bewijist b.v. op het moment
de directie der Duitsche spoorwegen, die
voor Berlijn en omgeving niet meer tevre
den is met de tijd -aa n wijzing, gelijk die
ook b.v. op de Nederlapdsche sporen ge
bruikelijk is. Men weet, "da,t op de sporen
iederen dag een tijdsein gegeven wordt pn
dat men op dat sein de klokken gelijk
zet.
Voor het drukke tRerlijnsche minuten-
verkeer vindt men dat niet precies ge
noeg. En daar is dus nu voor de 200
stations, die Berlijn bedienen, een instal
latie gereed gekomen, die elk tijdsverschil
van de stationsklokkeu onmogelijk maakt.
Hel moederuurwerk, dat alle andere klok
ken iaat loopen, is in bet "Schlesiscive Bahn
hof en is verbonden met een astronomi
sche precdsieklok, die per dag niet meer
dan een tiende seconde kan voor- of ach-
terioopen. Bovendien heeft die klok nog
weer iedere rivee seconden contact met de
astronomische klok in Neubabel-sberg, zoo
dat deze klok vrijwel absoluut zeker gs.
In Berlijn is een analoge installatie yan
particulieren. Ook die heeft in de jCïtar-
iottenstrasse de moederklok, die een twee-
seconde n-contact heeft met het sterrenuur-
werk te Neubabelsberg.
Voor particuliere aansl!uitingen, is men
tevreden met een controle onu de 4 uur.
Elke vier uur worden de aangesloten parti
culiere klokken electrisdh gecontroleerd.
Gaan zij gelijk, dan wordt de ©lectrische
verbinding van zejf opgeheven. Gaan. zij
voor (achter kunnen rij niet gaan), dan
remt de moederklok den slinger electrisdh,
totdat zij weer .precies gelijk gaan, 1
Veel drukte om niets zal pren in de
stad zeggen, iwaar 2 of 3 minuten tijds ver
schil tusschen de stadsklokken de normale
loestana is. 1
Een preek in costuum
Alen weet dat in Engeland de predikan
ten. allerlei hulpmiddelen aanwenden om
de menschen naar'de kerk te Jcrjjgen of er
althans toe te brengen om naar preekem
te luisteren. Zoo bad een dominee flora te
Feckham de^ menschen in Central Hall
weten te krijgen, doordat hij had Aange
kondigd dat hij zou preëken 'in het cos:
tuum van den aartsvader Abraham. En
dat heeft hjij gedaan. Hjj heeft een auto
biografie van zich Zelf gegeven, en het
had zooveel succes, dat hij dadelijk de
preek moest herhalen voor degenen, die
er niet in hadden kunnen komen. 1
Het dievencomplet onder het personeel
ln verband met de meubel- en hout
diefstallen b!jj de meubelfabriek Van Bj. jn
meerdere -schokten, omdat na de- hqofh
schok, 'welke om half twaal 's-middaga
viel, om half vijf een nieuwe, lichtere
schok was gevoeld.
De inwoners kampeerden in vluchtige
tentjes en onder afdiakjes, anderen oiide?
den "blooten hemel,veten in djooröea
stationschef beschikbaar gestelde spoor
wagen 1
Hedenmorgen heb ik den toestand opge
nomen, allereerst aan hot station waai;
alle khoüdk?e£a op eïf uur 32 min. stilstonden.
Van het station was liet niiddenadhterstuk
en de heele vestibule weggeslagen door
deu eersten schok, waardoor een wachij-
doend bestuursagent gejdood en tiveq
jongens zwaar gewond werden; een hunne?
stierf direct I11 totaal vielen te Maas dris
dood-en en twee zwaar gewonden Dpor
instorting van een inlandsoh huis hij halte
Kesoegihan werd een jongen gedooid. In het
Chincesdhe kamp ifaos is een Chineesche
vrouw zwaar gewond.
In het station is de telegraafkanier ver
nield het batterij rak was omgeworpen zoo
dat alle gemeenschap direct verbroken was.
Door hulp van een aanwezig telefoanamb
tenaar, die over een veldtelefoon, btesdukte,
werd spoedig de telefonische verbreiding
hersteld.
F.wn vóór d© aardbeving was trein 114
vertrokken in ootsiteiijkte riuhteng en trein
125 in westelijke richting. Eerstgenoemde
trein bleef steken door ieen baaaverzak-
kingtussdbem Alaos en Siikampoeh doch kon
terugstoomen naar Alaos. Trein 12ó" bleef
om dezelfde reden steken tusschen Lebong
«n Djeroekiegi, de looomoitief derailEeeijdse
doch is later opgevijzeld.
Belde storingen zijn nu zoover opgeheven,
dat de spoorbaan vrij is met uitzondering
van de brug over de Serajoe die zepeven
nog werd gewantrouwd. De peilers Ider
brug waren echter oogenschijniijk neg ge
hieiel intact alleen de muurtjes der uitwijk
plaatsen waren gescheurd, terwijl de vee
ringmuren, die de peilers beschermen, iet
wat verschoven bleken.
Zooeven rijn twee ingenieurs aangekomen
voor een onderzoek. Hun algmueene indruk
was niiet ongunstig; zij zouden, met een loco
motief de brug beproeven. Alles wekt den
indruk dat de eerste berichten over de
Serajoehrag schromelijk overdreven zijn.Van
uit Alaos en Kesoegihan zijn inmiddels tijde
lijke looaaldiensten ingesteld tot Kroja en
Bandjar voor aansluiting op het doorgaand
!i(;rke©rr "Vjerder rijn alle gehouwen en
loodsen van de S. S. ernsrig beschadigd#
ook de El-ectrische cjentrale en de water
toren op den Wi. oever van. de Serajoe. Ik
bezocht vele spoorwoningen, waaronder hui-
zien welke na en ondanks de catastrofe van
September in steen waren opgetrokken. In
tal van huizien, als die van den souschef
Stade en oprichter Afeier ïs een verschrik
kelijke vernieling aangericht Het kapweik
der daken is ingestort, en meubels zijn ver
brijzeld. Praötisch ïs ex geen enkel steenen
huis te Alaos, ook niet in het Chineesde
kamp dat niet min of meer werd beschadigd-
Het postkantoor werd zwaar beschad gdt
Op het voorplein rs een telefoon gemon
teerd. Het hotel is absoluut onbewoonbaar;
de gasten trokken af. Enkele tusscheaunuren
zijn ingestort, hetgeen ook hg vele buizen,
geschiedde. De Resident en de Regent van
Banjoemas waren toevallig tijdens- het onge
luk tiejMaosi. Aldaar vertoeft ook een militair
detachement pnder kapitein Amiot voor
de staking, terwijl van Randjamegara veld
politie is gezonden.
De halte Kesoegihan is niet beschadigd,
slechts een paar inlandsche woningen zjjn
vernield. In de kampongs te Macs- en in dé
omstreken werd lichte schade aan inland
sche woningen toegebracht, ferwgi de peri-
dopo van het huis van den tjaraat te Acir
redja fis ingevallen. Het pandhuis aldaar
vertoont scheuren 5n de pilaren. Afijn indruk
is dat de spoorverbinding spoedig normaal
zal zijn indien de eerste goede indruk tan
de ingenieurs inzake de Seaa-joiebajig ge
handhaafd blijft
De schade ïs veel groofer dan. in 191
toen ik Alaos eveneens bezocht, doch even
als toen h-et grootst in de streken
slappen ondergrond, terwjjï plaatsen op vas
ten grond als Tjilatjap en Noesa Kemitonga»
gieen Schade opliepen, 1
Zooeven had proefstooanen plaats
de loctomotief daarna met grootettrean#-
wicht tot ciircai twöehónderd ton over de
Serajoebrug. Alles is inorde; d»-steffl®ÏDg
zal Iveden worden bpgehevtn. -
O
rrrqn t
jVjOfffi
