ADRESLIJST voor HANDEL en INDUSTRIE,
Schiedamsche Courant.
Rusland na den dood van
Lenin.
TWEEDE BLAD
Vrijdag 12 September I924. No. I7685
IX.
RUSSISCHE FINANCIËN.
He: economisch probleem, dat de lei
ders van Sovjet-Rusland 'het meeste hoofd
breken kost en 'ze tot de grootste in
spanning aanspoort, is zonder twijfel de
financieele hervorming. Uit 'alle verklarin
gen van de bolschewisLische leiders blijkt
ten duidelijkste, 'dat de communistische,
partij aan deze hervorming van het finan-
c.ieele systeem buitengewone beteekenis
teekent en dat het slagen of mislukken
van levensbelang voor Rusland wordt ge
acht. Wanneer men de oorzaken en de rede
nen, die geleid hehben tot deze financieel©
wijziging nagaat, dan zal men tot de
gevolgtrekking komen, dat het vraagstuk
van de saneeringi van de sovjet-Russische
financiën oen gievolg geweest is van de
pfwijking van het communistische principe,
die in 1931 met de N". Ei. P. is begonnen.
Want tot dat tijdstip was het sneven van
de communistische partij cr op gericht
geweest, het economisch verkeer zonder
geld te doen plaats hebben. Nog op 25
Juli '1920 .was aan diL streven-Vaste vorm
gegeven door een besluit, dat de confis
catie beoogd© van alle geldmiddelen van
particulieren, Voor zoover zij"..meer dan
het 'twintigvoud van het minimumloon nit-i
.maakten.
Do N. E'. P. bracht dn dit opzicht" een
volkomen Omkeer, want. dom- biet invoeren
van deze nieuwe economische politiek Was
men natuurlijk genoodzaaKt, hiel: geld weer
als waardemeter te erkennen.
.Om een duidelijk beeld ie gaven en een
vergelijking mogelijk te maken, willen wij
hier zeer in het koirt iels, mededeelen aan
gaande de geschiedenis van 'het geld in biet
Rusland Van vóór den oorlog en tijdens
het hoilschewistischfe beheer tot de N.ElP.
Na de laatste financieel© hervorming in
Rusland vóór den oorlog was de basis
van het geldsysteem. de goudrocbel, die
17.4*24 Bold zuiver goud bevatte. Djeze
goldeehheid kwam tot uitdrukking in de
uitgifte Van gouden zilveren en koperen
munten en in eredietoiljoilten, van destaats-
bank. 'Do gouden geldstukken hadden do
volle waarde, d. w. z. 'het 10-roebelstuk
bevatte 1 Soltnik 78.24 Doli, heit 5-roebel-
s.tuk '87.1*2 D;oli zuiver goud. D|e zilveren
en koperen geldstukken hadden niet de
volle waarde, de zilveren munten waren
weer Verdeeld 'in geldstukken met hoog'
en met. laag-gehalte. De waarde van den
roebel, 50 kopekenstukken en. 25 kopeken-
stukken bedroeg 66—68 pCt., die van. de
*20, 15, 10 en ó-kopëkènstuikken 33—34
pCt. van de nominale waarde. Do koperen
stokken hadden een nominale waarde van
5, 3, 2, 1, r/zj;en Vi kopeken; de werke
lijke waarde van dit kopergeld bedroeg
ongeveer 1/5 van de nominale.
Behalve dit mietalen geld waren staats--
scliatkistbilje'.ton, juistiér: bankbijjet'.envan
bank in omloop. De waarde van deze bank-
biljetten bestand hierin, dat de staatsbank
verplicht was, aan toonder voor iederren J
roebel in papier 17.424 Doli'goud uit te,
betalen. De waarborgen,- die volgens het
statuut van de staatsbank geëischl werden,
waren zeer vérstrekkend. De waarborg in
goud mocht niet minder bedragen dan de
helft van de som der uitgegeven biljetten,
wanneer de waarde der biljetten niet lioo-
ger was dan 600 millioen. Overtrof de
emissie dit bedrag, dan moest ieder© roebel
in biljetten door een goudroebe] zijn ge
dekt. D© gouddekking was vóór den oorlog
buitengewoon groot. Zoo bedroeg de totale
circulatie aan bankbiljetten op 1 Juli 1914
1630 mill, roebel, terwijl de totale goud
voorraad van de staatsbank in Rusland en
in het buitenland 1743 mill, roebel bedroeg.
De totale circulatie van betaalmiddelen be-
[droeg op 1 Januari 1914
Bankbiljetten 1665 mail. roebel
Gouden munten 494 ,-,
Zilver van hoog gehalte 123
Zilver van minder gehalte 103 j;
Kopergeld 18 7;
/Wanneer men in aanmerking neemt, dat
een gedeelte van het geld door de be
volking' aan d© circulatie werd onttrokken,
tun in natura te sparen, kan men aanne
men, dat .-de totale circulatie van betaal
middelen ongeveer *2 milliard bedroeg. Ge
transponeerd naar het territorium van de
tegenwoordige sovjet-unie, zou dit bedrag
tot ongeveer 1.61.8 milliard roebel ge
reduceerd worden.
Deze bijzonderheden over hét geldwezlen
in Rusland vóór den oorlog zijn in zoo
verre van belang, dat de financieel© hervor
ming in de sovjet-unie in verschillende
opzichten, is gebaseerd op de grondslagen
van het financieel© stelsel van vóór den
oorlog. Oorlog en. revolutie brachten het
geldverkeer geheel en al in de war. Het
totaalbedrag van de geldcirculatie bedroeg
b.v. in millioonen roebels:
op 1 November 1917 '22.446'
1 Januari 1918 27.312
1 Januari 1919 60.764
1- Januari. '1920 225.01-1
1 Januari 1921 1168.596
1 Juli 19*21 r2.346.139
Deze snelle stijging van de hoeveelheid
geld moest natuurlijk merkbaar worden
door een geweldige stijging van de prijaea.
D© poyjet-unie heeft hetzelfdo verschijn
sel 'gekend als ale andere inflatieiandeai,
namelijk, dat, .wanneer de emissie een
bepaalde grens oversclirijdt, de, pirijfeen in
verhouding sneller stijgen, dan dé emissie
toeneemt.
Toeneming vaii de
geldciircul. in pree.
1918, lo Kalfj.
Se
1919, le halfj.
1920, ie halfj.
,V 3e
1921, 1© halfj.
126
60'
40
64
127
128
101"
Prijsstijging
in proc.
269
323
84
300
237
106
330
De buitengewone veogrooting kan de
emissie had'tot tweede onafwendbaar ga-
volg' de waardeveimindering van de ge-
héele geldcirculatie. De werkelijke waarde
van het geld in omloop beliep:
1 November 1917 2206 mill. Rbl.
1 Januari
1 Januari
1 Januari.
T Juli
1919
1920
1921
1921
370 5
93"
69.6
29.1'
Door. deze waardevermindering Van de
hoeveelheid papiergeld moest naifcuurlijk ook
de werkelijke waarde van elke ©missie
sterk dalen. Die waarde van de ©missie" be
droeg in indexroebels, volgens den index
van de arbeidersstatistiek
Nov,, Dec. 1917 1631' mill. Rbl.
1918 93.3
1919 37.4
"'1920' '20.3
le helft 1921 5.6
Bij het invoeren van de nieuwe econo
mische politiek was de sovjet-regeering na-
tuurLijik genoodzaakt, het geld weer in te
voeren, maar tegelijkertijd moest bet -be
lastingstelsel' weer op de boen gebracht
worden. In den eersten tijd van, tie N.E;.1>
heeft de s'ovjefcregeerang echter &og geen
ernstige pogingen gedaan, een heivorming
van het financieel© systeem tot stand te
brengen, H,èt kwam slechts tot twee „voor
stellen", in 1922 en in 1923, die aan
Üe basis van het geldsysteem niets ver
anderden, maa rslechts een omrekenkoers
■voor liet aanwezige geld invoerden. Door
twee besluiten, resp. van 3 November
1921 en 24 October 1922 werden de bil
jetten van de jaren 1922 en 1923 ge
creëerd, wat echter,: gelijk gezegd, geen her
vorming van het stelsel bracht, In het
begrootingsjaar 1922'23 weid ©venwel
getracht, de emissie te beperken, maar
-deze pogingen werden weldra weer opge
geven. Intusschen was de chaos op finan
cieel gebied "greoter en grootor geworden;
de mogelijkheid van calculatie ontbrak ten
eenen male., Dat was niet alleen melk
baar* voor zoover liet de staatsbegrooiing
betrof, maar ook wat de staalindustrie
aanging, waarvan mem feitelijk niet wist,
hoe groot het deficit was, waarmede zij
werkte. De desorganisatie van liet overige
economische teven hield met deze beide
negatieve verschijnselen natuurlijk gelijken
tred. Maar* aan den anderen kant moet
men met vergeten, dat de economische
voorwaarden voor een werkelijke finan
cieel© hervorming zijnstabiliseering van
de begrooting, een actief op de betalings
balans en een zonder deficit werkende
staatshuishouding. Aan al deze voorwaar
den voldeed tde sovjet-unie niet. De her
houw van bet belastingstelsel begon ©emit,
nadat het deficit van den staat buitenge
woon groot was, d© staatsindugtrie werkte
met een groot tekort, hetgeen aan den
eenen kant jn de begrooting,- anderzijds in
cl© groote stijging van de prijzen tot uit
drukking kwam, een omstandigheid, die
heeft geleid tot hetsteeds grooter wonden
van liet verschil tusscKen de prijzen van
laridbouwvooirtbrengselen en industrieel©
producten.
Wanneer men bedenkt, dat Zoowel bet
tekort op de begroeting als hét deficit van
de staatsindus.rie verschijnselen zdjin, die
voorname!ijk hét gevolg zlijn waip biet ooinnm-
mstische systeem, dan. moet mien ztóhi af
vragen, welke Waarde het in het algemeen
heeft, een financieel!© hervorming tot stand
te bréngen, waarvan het resultaat immers
toch na korten of -langen tijd in deze beide
niet te vullen gaten.: zou moeten verdwijl-
nen. Het is niet zonder belang, hier een
gesprek weer te geven, dat ik naar aanlei
ding daarvan had met een van de com
missarissen van hét volkscommissariaat van
Financiën. Op mlijln vraag, waarom de sovjet-
regeering in verband met de omschreven
omstandigheden reeds nu met een hervor
ming van het financieel© systeem begon,
antwoordde hij' mïj: „Onze toestand Was
aldus: wij wasten, dat onze begrooting een
deficit aanwees, .wij wisten, dat onze staal
industrie met een tekort werkte en boven-'
dien hadden wij! een- snel dalende valuta.
Het was een rireutlus vitosus, waar Wij
niet uit kwamen. .Nu hebben wij "dezen
cirkel op de piek, waar hij het zwakst Was
doorgebroken. En door dezen maatregel héb
ben "Wij althans éénding bereikt wij 'kun
nen weer calculeer en". „De sovjet-ïtegee-
ring kan weer calcnleéren"ziedaar het
nut van. de financieel© hervorming. Zij kan
calculeeren, hoeveel van hét Russische ka
pitaal in de jaren van haar heerschappij
is ve.rnieligd, zlij kan dius berekenen, fioe
lang zjij nog van dit kapitaal kan leven.
Wanneer men zich met 'de herziening
van hét. financieel© stelsel in Rusland be
zighoudt, krijgt men bijna dien indruk, dait
de reden daartoe niet zoozeer is te zoeken
in den wensoh' tot hét bereiken van stabiei'e
economische omstandigheden, dan. wel het
verkrijgen van een stabielen. waardemeter
ten doel h'eeft. En dé uitvoering van de
plannen geeft aanleiding tot de gevolg
trekking dat ket de sovjet-regeering vooral
te doen is om de stabiliseering van de Tfejer-
wonez als Waardemeter, Anders zou de
uitgifte van staatssöhatkistbiïjetten, waar
door een valuta gecreëerd' wordt, die pa
rallel loopt met de Tsjenvonez; niet goed1
te verklaren zijn. Tenzij dé sovjet-regeering
door twee parallel' loopende valuta de emis
siekansen wil vergrooten.
klaar hoe dit ook zij, de sovjet-regeering
zag zich genoodzaakt een stabielen waarde
meter te cneëéren door het scheppen van
een nieuwe geldsoort, de Tsjerwonez. Op
grohd van het desbetreffend besluit wérd
de staatsbank emissiebank. Tusschén. de
nieuwe eenheid van de bankbiljetten, de
Tsjenvonez eenexrifds en den roebel van
vóór den oorlog anderzijds werd een nauw
verband gelegd, doordat aan hét biljet van
1 Tsjenvonez een goudwaarde weid toe-,
gekend van 1' Solotnik 78.24 Doli, derhalve
dezelfde goudwaarde als een lOreebelstuk
vóór den oorlog had. Door dezen grondslag
is de göudpariteit van de Tsjenvonez vast
gesteld, welke natuurlijk ook gebruikt moest
worden bij: aankoop van buitsnlandsche va
luta door de staatsbank. Deze nieuwe bank
biljetten zijn voor 1/4 van de geheel© emis
sie door metaal en stabiele buitenlandsehe
valuta gedekt ai voor 3/4 door wissels op
korten termijn, gemakkelijk! verkoopbare wa
ren enz. De inwisseling van Tsjerwionzy
in goud begjnt echter niet terstond, want
deze omwisseling „wordt vastgesteld door
een bijzonder besfait van de .regeeTing". De
waarborg, die door deze bepalingen was
gegeven, werd nog versterkt, doordat de
ïsjerivonez als uitsluitend betaalmiddel
wordt beschouwd in alle gevallen, .waar be
lasting jn goud moet worden betaald. In
derdaad is het de 'sovjetregeiering aldus ge
lukt, de Tsjenvonez in omloop te brengen,
zoodat er thans in de sovjetunie in ze
keren zin een stabiele gjeideenhéid is. De
emissie heeft bijzonder voorzichtig plaats
gehad. Zijl bedroeg in Tsjenvonez:
op 1 Januari 1923 356.245
1 April 2.566.689
1' Augustus 11120.483
1 December 23 606.851'
1! Januari 1924 24 916.851
1 Februari 27.296.709,
16 April 1 34 830.000
fWjat de dekking van de Tsjenvonez be
treft, deze bedroeg: i.i i
Metaal en buitenl.
valuta'
627 o/o
1 Januari 1923
1 April
1 Augustus
2 Trecember
1' Januari 19.24
1 Februari
549
469
50.2
51' r
50.6
Overige
'dekking.
27.3 0/0
'45.1'
53.1
'49.8
48.9
'48.0
wonez betreft, zien-wij het volgende: '(deze
gegevens zijn .ontleend aan den groothan-
delsindex). .- -;
1 Januari 1923 11 Rbl'. 8 Kop.
1 April
1 Augustus
1 December
1' -Januari 1924
1' Februari
IVF zien dns, dat met een. uitzondering
voor December 1923 een sterk dalende ten-
denz in de intrinsieke waarde van de Tsjer-
wonez merkbaai* is.
'Nadat de sovjet-regeering door de uitgifte
van de Tsjenvonez de invoering van een
relatief stabiele geldsoort had bereikt, be
gon rij ook, de parallel met de Tsjenvonez
zich1 in omloop bevindende schatidstbiljet-
ten allengs uit de circulatie weg te nemen,
om er nieuw geld voor in de plaats te
stellen. Door de afkondiging van. een be
sluit van 5 Januari jj.l. werd dit nieuwe
geld gecreëerd. Uitgegeven werden biljet
ten van 5.3 en 1' roebel, gelijk het in de
wet heet: in goud. Maar hierbij! is op
geen enkele wijze garantie voor de goud-
waarde aanwezig, alleen is bepaald, dat
deze nieuwe geldsoort tot h'aai* nominale
waarde bij betaling van belasting wondt
aangenomen, ook t oor zoover zïil in goud
betaald moeten wonden, 1 j
De. wet kent geen. verband tusscihen d'ez©
biljetten en de Tsjenvonez, zoodat de nieu
we geldsoort inderdaad zonder dekking
blijft. De eenigte waarborg, dat dé nieuw©
sehatkistbiljetten niet meer in bovenma
tig grooten getale tot dekking van hét be-
grootingstlekort worden gebezigd', scihhilt
hierin, dat het totaal van deze biljetten de
hiellt van het totaal der Tsjenvonez niet
mag overschrijden. Een nader besluit van
14 Februari verbiedt het opnieuw drukken
van deze z.g. Sowsnalü en een besluit van
22 Februari legt den grondslag vooli de
uitgifte van ^zilver- en kopergeld, bijna in
denzeliden geest als vóór den oorlog. Door
een besluit van 7 Maartwerd tenslotte dé
koers voor de Sowsnahi vastgesteld en wel:
1 Goudroebel is 50.000 Roebel van 1923.
fWordt vervolgdJ
Bechtszafcen.
Frauduleus vervoeren van alcohol.
Gisteren stonden voor die rechtbank' te
•sGravenhage terecht A. S. en Ft J.
IW7!. M. L., resp. kruier en winkelier te
's-Gravenbage, wegens hét vervoeren van-
ruim SO liter- eau de cologne zonder ver-
voerbewijis. j '/i: /i;i
S. werd dooï den portier van een hotel
op hét Stationsplein gewaarschuwd, dat hiij
eenige kisten aan dat hotel moest afhalen
om die te brengen in een kapperszaak in
de Valeriusstraat. Op de kisten stond: „eie
ren", Si. vond hét hee'lemaal niet verdacht/
dat hij zooveel eieren bij den barbier moest
brengen. Een ambtenaar van de belastingen©'
zag dat de kisten bij p,werden a^éiaden
en onderzocht de snak. L. gebruikte een
boekhouder van hem, wonende - in de
Sneeuwbalstraat als strooman voor hét frau
duleus 'vervoer. Dé kisten Waren''dan''ook
aan hem geadresseeild. Dieze boekhouder,
't M., verklaarde thans niets van de heel©
zaak geweten te hebben. Hij kreeg een zen
ding eieren, maai deze Ifad hij' niet be
steld. en zoo venvees hij de. kisten naar.
L. in de Valeriusstraat. p
Waaronr hij zoo vlug aan L. haid' ge
dacht? werd gevraagd. Dit kwam niet, zeido
hij, ómdat L. wel meer smokkelwaar ont
ving, doch' omdat deze persoon de eenige
relatie van 'tM. was. - j
Bekl. L. zeide dat hij niet wist, Wat in
de kisten zat en had slechts den kruier
Ondanks deze groote voorzichtigheid bij
de uitgifte van de Tsjerwonez en ofschoon
de sovjet-regeering h'et deficit van- de be
grooting hoofdzakelijk poogde te dékken
door bet drukken van z.g. Sowsnaki, schat
kistbiljetten, heeft de Tsjerwonez allengs
aan intrinsieke koopkracht veel verioren
en dit bewijst, 'dat de stabiliseering Van
-de j Tsjenvonez op hét óorsplröhlrelijlk* peil
niet Js gelukt, d.w.z. dat men reeds nu kan
zeggen, dat de sovjet-regeering in het in
voeren van een absoluut stabiele valuta
niét is geslaajgd, Dje vergéfijking -van de
waarde van de ïïsjerwonez met die van
buitenlandsehe valuta doet daarbij niet ter
zake-, daar de sovjet-regeering, dank zijl hét
monopolie van den buitenjlanldschen Han
del bij! machte is den koers van de Tsjer
wonez ten opzichte van buitenlandsdhé va
luta met betrekkelijk geringe middelen op
peil te houden, zélfs boven peil/ gelijk
inderdaad het geval is. Wat nu biet dalen
van de intrinsieke koojfkjraéh't van dé Tsjer-' geholpen, een kist van dén wagen te tillen.
AANNEMERS.
SLAVENBURG SCHEURKOGEL, Lange Nieuw-
straat 115—117. te* No. 263. Timmerlieden, Met
selaars en Aannemers. Uitvoering van werken in
gewapend beton. Speciaal adres voor waterdichte
kelders.
BANKETBAKKERIJEN.
W. v. NOORTWIJK, L. Haven 8 en Broersveld 73.
BEGRAFENISVEREENIGINGEN.
A. v. d. BOS, H. J. C. v. d. MARK, H. v. d. ZEE
(Onderlinge), kantoor Oostsingel 57. te* No. 292.
A. VAN DER MOST, (le Schiedamsche), Broers-
vest 103, te* 205. Vraagt, tarieven aan.
BEURTSCHIPPERS.
Beurtveer SchiedamAmsterdam. In directe ver
binding met Groningen en Friesland. Vertrek Maan-
dag. Woensdag en Vrijdag, 5 uur. Adres Schiedam,
Oude Sluis 4, Os* 456. Amsterdam Kloveniers
burgwal 39, te* No. 48957. Schippers: I. G. DE MOS
en F. W. BON Ir.
BRANDSTOFFENHANDEE.
N. V. „SCHIEDAMSCHE STEENKOLENHAN
DEL, Noordvest 13-15-17-19, Osf 208 en 831. Leve-
ring. uit voorraad van aüe soorten Brandstoffen,
zoowel voor Huisbrand als Industrie.
Besteladressen: A. DIJKSTRA, Oosterstraat 20,
A. M. E. ODE, Warande 203a, hoek St. Lidalna-
straat, A. EYGENRAAMDam 25, P. J.
SCHREK, Heenvlietsche8traat 2, P. B. DE HAAS,
Westfrankelandschestraat 51.
BROOD-EN BESCHUITFABRIEKEN.
N. V. Broodfabriek „DE NIJVERHEID", Nieuwe
Haven 241, te* No. 385. Grootste Electr. Brood-
en Beschuitfabriek hier tér stede.;
t DAMES- EN HINDERHOEDEN.
A. v. WASSENAAR, Broersvest 161. Speciaal adres
van gegarneerde en ongegameerde Dames- en Kin-
derhoeden. Vermaken, en; vervormen van hoeden,
p --erende prijzen. -
ELECTR. BROOD-, BESCHUIT- EN BANKET
BAKKERIJ.
Ai A. DE LANGE, Kreupelstraat28. Eenigst adres
voor prima Tafelbeschuit. Specialiteit in Bitter
koekjes/Sprits en Macröontjes.
ELECTR. BROOD- EN MEELFABRIEK.
„DE STANDAARD", A. P. VERSLUIJS Pz.,
Hoofdstraat 161.
ELECTRO- EN RADIOTECHNISCH-BUREAU.
J. B. A. BLAAUBOER, Schie 13. te* 890. Licht-
Kracht-Schellen. Draaistroommotoren tegen scherp
concurreerende prijzen. Electrische Ornamenten.
Ontvang-inrichting voor Radio-telefonie.
Het beste adres voor uwe reparatiën.
FABRIEK VAN JAL0USIEEN, ROLLUIKEN EN
MARKIEZEN.
FIRMA W, VAN LEEUWEN Zn., Kethelstraat 11,
opgericht 1863.
FORD 8ERVICE STATION
(SCHIEDAMSCHE).
Willemskade No. 11. 'Os* 506. Importeurs van Ford
Producten, Ford wagens en alle onderdeelen, uit
voorraad leverbaar, le klas reparatie-inrichting.
Vakkundig personeel.
GEBOTTELDE „HEINEKENS" BIEREN.
WIJNEN, LIKEUREN EN GEDISTILLEERD.
Fa. J. H. C. VAN WAART. Hoogstraat 154, 133—
135. te* No. 50.
GRANEN, ZADEN EN GRUTTERSWAREN.
W. VAN AMEN, Lange Kerkstraat 6.
Speciaal Iniandsch goed. Gerst, Tarwe en Haver.
Gemengd Kippenvoer, met en zonder mals. Duiven-
boenen, enz. Bestellingen worden thuis bezorgd.
HANDEL IN AARDAPPELEN, GROENTEN EN
■j',.. j-'f;'"';©- j -FRUIT.
C. J. HULHOVEN, Hoogstraat 80. Gezouten en
Geconserveerde Groenten. Specialiteit in het op
maken van Fruitmanden.
HANDEL IN BOTER, KAAS, EIEREN, ENZ.
,DE BETUWE", Korte Dam 7, Uw adres voor
Boter, Kaas, Fijne Melanges, Fijne Vleeschwaren,
Spek, Reuzel, Vet, Ham, Worst, Eieren, enz.
Groote omzet. Lage prijzen voor de beste kwa
liteiten.
HANDELSDRUKKERIJEN.
H. A. M. ROELANTS, Lange Haven 141. te* Nob.
103 en 617. Drukkerij voor den Handel.
HUISHOUDELIJKE ARTIKELEN, IJZER
WAREN EN GEREEDSCHAPPEN.
POST Co., Korte Dam 10/11. Os* No. 182. Staal
plaat-en Bandijzer, Machinekamerbehoeften.
KLEEDERMAKERIJEN.
A. v. d. ZEE Azn., L. Kerkstraat 17. Speciaal Engel-
sche stoffen.
LEDERHANDEL SCHOENMAKERIJ.
L. J. HE1NSBROEK, Hagastraat 65b. Je adres voor
prima stukken leder in aen bak, verkrijgbaar voor
H.H. Zelfreparateurs. Reparatie van alle soor
ten Schoenwerk.
MACHINEKAMERBEHOEFTEN EN
MACHINERIEËN.
N. V. VAN INGELSE Co., Nieuwe Haven 139.
te* No. 79. Pijpen, Fittings, Appendages, Condens-
potten, Pakkingsstoffen, Dryfwerk, Drijfriemen,
Pompen, Onderdeelen Centrale Verwarming.
MANUFACTUREN.
H. VERVEEN, Brouwerstraat 2. Het juiste adrès
voor Manufacturen, Confectie, Tricotage, Bedden,
Dekens, Matrassen, Ledikanten, enz. Inrichting
voor Knoopen overtrekken, te* 204.
MELKINRICHTINGEN
N. V. MELKINRICHTING der Vereenigde Zuivel-
bereiders, Nieuwe Haven 281. te* 363.
MOTORBOOT-DIENSTEN.
GEBR. BIJLOO, Boterstraat No. 71. fc* No. 646.
Driemaal wekelijksche Motorbootdienst Rotter-
dapQ—Schiedam—Amsterdam. Maandag, Woens.
dag en Vrijdag n.m. 5 uur van beide richtingen,
fel; Amsterdam 30674.
NAAIMACHINES.
I. KUIPERS, Hoogstraat 56, Schiedam, en Eendracht-
straat 51, Vlaardingen. Uitsluitend lste klasise
Naaimachines in de meest luxe uitvoering. Billijke
levering.
OUDE METALEN, TOUWWERK.
MACHINERIEËN. -
J. v. d. WAAL, v.h. J. G. B. Krabbendam, West
molenstraat 31. Woonhuis .Westmolenstraat 25.
Handel, In- en Verkoop. Sloopingen.
PIANO'S ORGELS AÜTOPIANO'S.
W. A. HOUTMAN Co., Singel 116, te* No. 871.
Vertegenw. van de meest gerenomméerde merken.
Uiterst billijke prijzen en conditiën. Schriftelijke
garantie. Franco levering.
SIGABENHANDEL.
P. G. VAN PELT, Lange Haven 3. 0;* No. 891.;
Grossier in Tabak en Sigaren. Vertegenw. der Firma
ROELFSEMA voor ae bekende „Dikkop" en
„Generaal"-tabakken. Speciaal adres v. bruiloften.
STOOMVEBVERIJEN, CHEM. WASSCHEBIJEN
EN UITST00MINGS1NBICHTINGEN.
„DE PAUW", N. V. Stoom-, Wasch- en Strijkinrieh-
ting, v.h. M. BIJL Mzn., Stadhouderslaan 1—3,
625 en 161.
Filialen Schiedam: Hoogstraat 169, bij de Groote
Markt. Hoofdstraat 235, te* No. 583.
Filialen Rotterdam: N. Binnenweg No. 127, te*
14392. Lusthofstraat No. 98.
Af deeling: Fijn goed wasch- en strijkinrichting.
STOOM-, WASCH- EN STRÜKINRICHTINGEN.
„Edelweiss", G. A. DE WINTER, Westmolenstraat
16—18. (te* 519. Speciaal adres voor het behan
delen van uwe wasch.
STUCAD00RS.
DE GEUS VAN WAART, Westvest 1. Uitvoering
van alle stucadoorswerken.
K. KIELA, Oostsingei 52, Lange Nieuwstraat 20.
Os* No. 835. Uitvoering van alle voorkomende
Timmerwerken.
VLEESCHHOUWERIJEN EN SPEKSLAGERIJEN
C. VAN DER MOST, Broersveld- (hoek Heerenpa
te* No. 342.
DER
'St?
9
50
7
55
8
20
7
3t
93
7'
3S
lcuiu au JVO f
~~r~ TïlVTitngRTÏirRnEN-
