Zuid-Afrika-lvond
met Lichtbeelden,
Onhaas Penning,
CATB. HOWARD,
CADEAU
Een halfpond
Heerlijke Kerstkransjes
Ai
Meert Ie ie ScMaistiie Gom
Schiedamsche Courant
ADVERTÈNTIËN.
Vraagt alles en biedt alles aan
Schiedamsche Courant.
1ELATI VAN JAVA
H? (Een verrassing voor de Kerstmis)
Broersveld 167 - Schiedam.
FIRMA HOORMAN,
De nieuwe Motor- en
Rijwielwet
te Schiedam.
(De vgide koningin).
in de
Voor 50 cent:
15 woorden
tot duizenden lezers.
BüTCTENLAm
STADSNIEUWS.
ess.
op VRIJDAG 19 DECEMBER, des
avonds 8 nar, in het gebouw
van den R. K. VOLKSBOND.
ENTREE f 0.35. GERESERVEERD i 0,50
gedurende de derde Reclameweek van 19 t/m. 27 Dec. '24 bij aankoop
van f 2. boodschappen w o. V2 pond Margarine (Suiker en Roomboter
uitgesloten) tegen inlevering van bon No. 3 uit ons Reclameboekje
IN HET FILIAAL VAN DEN
VRAGEN EN BEZORGEN AAN HUIS ZO v DER PRIJSVERHOOGING.
per
Worden dagelijks geplaatst en bij vooruitbetaling aange
nomen aan het Bureau Lange Haven 141 (hoek Korte Haven)
TWEEDE BLAD
Donderdag 18 December 1924. No. 17768
Spreker
Waar Pennnig spreekt lo.open de zale*
tjoKvol en geen wonder, „de grijsaard
met het jeugdig hart" vermag te boeien
als weinigen, het tintelt van leven in
een mengeling van ernst en luim. Het
verdient aanbeveling zich vooraf van
kaarten te voorzien.
Kaarten verkoop in den Boekhandel van
den Heer J. S. VAN LEEUWEN en de
Fa. Wed. A.NIEMANDSVERDRIET en
des avonds aan de zaal. 5079 35
Bij de Firma H. A. M. ROELANTS,
te Schiedam, is verschenen
Prijs f 3.50. Geb. t 4.50.
Verkrijgbaar bij alle boekhandelaren
of bij den Uitgever.
5117 150
GBOEHGLAAN 54 TKLKKOOÜ 807,
flARlASTBAAT at O TELEFOON 873,
levert U EERSTE KWALITEIT Rundvleesch
tegen de volgende prijzen
BONDEBLAPPEN. 45. SO en 55 Cent per 5 ons.
Bestellingen worden zonder prijsverhooging thuis bezorgd. 5120 20
Kleine Advertentie
Telefoon 103 en 617.
SER
H
Bij. de behandel ing van dit wetsontwerp
.is opnieuw op de instelling van een der
gelijk examen aangedrongende oude ar
gumenten pro en contra zlijn daarbij ont
wikkeld. Ee Minister is echter aan -zijn
bezwaren blijven vasthouden, maar heeft in
art. 18 van de thans ingevoerde wet een
soort van tusschenmaalregel ingevoerd, die
zeker niet anders dan toejuiching kan ver
dienen. Op de vordering van daartoe door
de Kroon aan te wijzen personen is diegene
aldus wordt daarin bepaald te wiens
-name een geldig rijbewijs staat; ma.ur die
vermoed wordt ongeschikt te zijn tot hef
besturen van een motorrijtuig als in dat rij
bewijs vermeld, verplicht een proef af, te
leggen teneinde zijin geschiktheid tot het
besturen van een dergelijk motonijtuLg
te bewijzen. Bl'ijKt. bij' die proef jde onge
schiktheid van den betrokkene oE voldoet
deze niet aan de hem opgelegde verplichting
zonder dat van een geldige réden blijkt,,
dan is eventueel de Minister of de betrok
ken Commissaris der Koningin bevoegd om
het rijbewijs var. den betrekken© ongeldig te
verklaren. Hem wordt daarvan mededeeling
gedaan; in het Algemeen Politieblad en in
Staatscourant wordt die ongeldigve:. Ma ring
vermeld, en, gaat hij desalniettemin door
een motorrijtuig te besturen, dan is hij
aan dezelfde wettelijike risico's blootgesteld
als degene, wien bij vonnis der Rechtbank;
het besturen van motorrijtuigen is verboden.
In het Vdorloopig Verslag heeft men wiel
ietwat schamper de opmerking gemaakt, dat
dus blijkbaar eerst een ongeluk moet ge
beuren, voordat een proef van bekwaam
heid wordt opgelegd, maar de Minister heeft
terecht opgemerkt, dat dit geenszins het
geval is. Inderdaad, wanneer de 'daartoe
door de 'Kroon aangewezen personen
men zou aan provinciale of gemeentelijke
-inspecteurs kunnen denken zich goed
van hun taak! kwijten, zullen zij meer dan
eens een motor- of autobusbes'.uurder zien,
die voor het afleggen van een dergelijke
proef in de termen valt. Bovendien k'an dit
aifiikel preventief werken en zal hel menig
een ervan terughouden om zich, anders
dan onder het toezicht van een ervaren
bestuurder, met een motorrijtuig op den
openbaren wieg te begeven, zoolang hij Zich
de noodige bekwaamheid in het besturen
niet beeft eigen gemaald!. En tevens zal
het menigeen, die zieli niet aan een proef
wénscht te onderwerpen, ervau weerhouden
om bel veelal roekeloos rijden van thans
in practijk' to-brengen.
E|e vereischten om aan een rijbewijs te
komen, zijn ook 'blijkens het nieuWe art. 17,
aan een wijziging onderworpen. Het rijbe
wijs wordt uitgereikt aan een ieder, die den
leeftijd van 18 jaar lieöft bereikt. Hot wórdt
natuurlijk niet afgegeven aan degjauen, wien
krachtens 'een rechterlijk vonnis of tenge
volge van een onvoldoend afgelegde proef
een. tevoren geldend rijbewijs' is ontnomen.
Bij de aanvrage om een rijbewljfe moet wor
den overgelegd een verüdaringf, afgegeven
dooir een hier te lande tot de uitoefening
der geneeskunde bevoegd persoon en be
helzende, dat door dien geneeskundige bij
een onderzoek,! gehouden niet langer dan
14 dagen voor de aanvrage, bij den aanvra
ger .geen liohaams- of zielsgebreken zijn
waargenomen, die hem zouden beletten, een
motorrijtuig naai- behooren te bestuiten.
Voorts wordt liet rijbewijs, gelijk met pas
poorten het geval is, van een fotografisch
portret voorzien, zoodat de thans gebruike
lijke fraude' met rijbewijzen niiet of hoogst
moeilijk' kan plaats hebben. Die afgifte van
het lirjJbéwirjs woT&t daarenboven onderwor
pen aan eene verklaring, afgegeven door
een daartoe door de Kroon in elke pro
vincie aan te wijzen persoon, waarui t blijkt,
dat de aanvrager op een proefrit voldoen
de vaardigheid heeft geloond, tenzij deze
een ander bewijsstuk ove.legt, waaruit van
Zoodanige vaardigheid blikt. Tenslotte kan
de Kroon nog algemeene regelen stellen
voor de afgifte van rijbewijzen. Die rijbe
wijzen zullen voortaan voor een beperkten
duur geldig zajh en telkens moeben worden
hernieuwd. Het behoeft geen beloog, dat
heigeen gezegd is omtrent een eventueel
geneeskundig onderzoek en omtrent een
proefrit, slechts geldt voor het eerste rij
bewijs, hoewel Aan den Minister of aan
den Commissaris der Koning n bevoegdheid
is gegeven our overlegging van dergelijke
stukken ook bij verlenging van het rijbewijs
of eigenlijk aanvrage van een hieuw rijbe
wijs, te vorderen. De grieven, die itotdus-
verre tegen het stelsel van afgifte van rij
bewijzen worden ontwikkeld, zijn dus Wel
voor een deel ondervangen. Zonder te ver
vallen ht-Uiteraard bijna ondoenlijkeexa-
mens, dat te theoretisch aangelegden eiscb.-
ten, is men er in geslaagd enkele Waarbor-
gen te scheppen, die althans voorkomen,
dat een ieder met een snel zich voortbewe
gend motorrijtuig over den weg gaat
•Een verbetering is ongetwijfeld ook dat
het oude art. 15, thans art. 24, zoodanig is
gewijzigd, dat daarin nu gezegd is, dat het
den bestuurder van een motorrijtuig of rij
wiiei verboden is daarmee te rijden over
den weg of een rijrwiielpad op zoodanige
wijze of met zoodanige snelheid, dat de
vrijheid of de veiligheid van het veakeer
wordt belemmerd of in gevaar gebracht
Tevens mag een bestuurder ook niet rij
den, terwijl hij ve: Keert onder zoodanigen
invloed van het gebruik van alcoholhouden
de dranken, dat hij niet instaat moet. wor
den geacht een motorrijtuig of rijwiel naar
belmoren te besturen. Na art. 24 lis boven
dien een aft- 25 ingevoegd, waarin verboden
wordt om na een ongeval tengevolge van
botsing aan- of overrijding, of bij gelegen
heid van een poging tot voorkoming varf
zoodanige botsing, zich maar Zonder meer
uit de voeten te maken. Is b'ij dat ongeval
een menscli gedood of gekwetst, dan mag
hij niet wegrijden, tenzij het vaststellen van
de identiteit hetzij van aijh motorrijtuig,
hetziij van zijn persoon niet wordt bemoei
lijkt, Geldt het een ongeval, waarbij een
inemsch letsel heeft bekomen, dan is h'e;t
hem verboden dezen opzettelijk in hul-pe-
loozen toestand achter te laten. Hij valt
dan onder barerik van den strafrechter, en
kan zich daaraan onttrekken door binnen
24 ureoi na het ongeval daaavan kennis
te geven aan. een der ambtenaren, niet de
uitvoering van deze wet en de. opsporing
van delicten belast.
Dit zijn alle wijzigingen, waarvan de be»
teekenis niet zal Worden ontkend, al moet
de vraag worden gesteld, of zij van zoo
ingrijpenden aard Zijn, dat de Wijziging er
bijkans een tiental jaren op behoefte te
wachten. Van de grootste bettekenils ech
ter is de wijziging, aangebracht door de
invoeging langs den weg van een amen
dement in de Twteede Kamer van een
niiieuw art. 25bis, hetwelk!, met het oog
oip de daaraan verbonden belangrijkheid
hier volledig mag werden afgedrukt
1, Ingeval van botsing, aan- of overrij
ding met een motorrijtuig op de wegen of
rijwielpaden, is de égenaar van liet motor
rijtuig of indien het bij art. 10 bedoelde
aan het rijtuig aangebrachte nummer met
lotter door het bevoegde gezag is opge
geven aan den houder de houder aan
sprakelijk voor de schade, toegebracht aan,
niet door dat motorrijtuig vervoerde, per
sonen en goederen, tenzij aannemelijk is.
dat de sol iade isi te wijten aan overmacht,
daaronder begrepen schuld van iemand voor
wien de eigenaar of houder niet.aansprake
lijk is. 1
2. Dte eigenaar of houder, die het motor
rijtuig niet zelf bestuurt ,is aansprakelijk
voor de gedragingen van dengeen, door
Wien hij het rijtuig doet of laat rijden.
3. Wanneer het ongeval iemands dood
tengevolge heeft of kwetsing of verminking
van eenig deel des Tichaams, vinden de
artikelen 1406 en 1407 van het Burgerlijk
Wetboek overeenkonistige toepassing met
betrekking tot de personen die eene rechts
vordering tót schadevergoeding hebben en
de wijze waarop do schade wordt gewaar
deerd.
4. Terzake van een zelfde ongeval is het
totaal bedrag der ingevolge het eerste lid
verschuldigde vergoeding voor aan goederen
toegebrachte schade bepferkt tot de waarde
van het motorrijtuig op liet oogenblik! van
het ongeval, tenzij wordt aangetoond schuld
vanden eigenaar of houder zelf of ran
iemand Voor wien de eigenaar of houder
aansprakelijk is. Ingeval van geschil heeft
de eigenaar of houder aan te toonen tot
Welk bedrag zijne aansprakelijkheid is be
werkt.
5. Het bepaalde by de vorige leden vindt
geene toepassing ten aanzien ran schade,
door een motorrijtuig toegebracht aan los-
loopehde'dieren'df aaiT een ander motor
rijtuig in beweging, of aan personen en
goederen, welke daarmede worden vervoerd
f 6. Be rechter kan het bedrag der1 schade
vergoeding beperken wannaer aannemelijk
is, dat bet ongeval mede is te wijben aan
de schuld van iemand, voor wien de eige
naar of houder niet aansprakelijk is..
7. De rechtsvordering tot schadevergoe
ding vervalt door tijdsverloop van zes maan-
den, te rekenen van deai dag, waarop het
ongeval heeft plaats gehad.
8. D|e bij dit artikel -gegeven voorschriften
laten onverkort de uit het gomeene recht
voortvloeiende aansprakelijkheid.
Om kort en goed te gaan, kan van dit
artikel worden gezegd, dat liet de totdus-
ver bestaande bewijslast bij een ongeval
veroorzaakt door of verkregen met een mo
torrijtuig, omkeert. Immers, geschiedde tot-
dusver een ongeluk, Waarbij een automobiel
of motorrijwiel was betrokken, dan was
het aan dengene, die door dat ongeluk
schade had geleden, hetzij in goederen, iiet-
zij iu persoon, om een vordering in te stel
len tegen den motorbestuurder, en voor de
rechtbank1 bet bewijs te leveren, dat deze
motorbestuurder aau het ongeluk schuld
had. Thans.is het omgekeerd; zal integen
deel de motorbestuurder moeten bewijzen,
dat de schuld ran het ongeval hem niet of
althans niet geheel treft. Eten. belangrijk
deel van de beraadslagingen, die de^ tot
standkoming der nieuwe Motor- en Ripviel-
wet beeft vereischt, is aan de vastlegging
van dit beginsel gewijd geworden. Zoowel
de Minister van Waterstaat, onderteefcéhaa»
van liet ontwerp, als zijn ambtgenoot van
Justitie hebben tegen deze bepaling ern
stige bezwaren gemaakt, zoo op pjratóisdhe
als op juridische gronden. Dat heeft in-
tusschen de Tweede Kamer niet verhinderd
om desbetreffende amendementen aan te
nemen, en artikel 25bis in den thans vast
gestelden vorm tot Wet- te verheffen. De
Eerste Kamer heeft tegen deze wel gekeél
nieuwe wettelijke bepaling tal van bezwaren
ontwikkeld, maar deze bezwaren blieken
toch niet zoodanig groot en ingrijpend, dat
men alleen daarom de |wét wilde afstemmen
En dit is bet eenige, vat der Eerste Ka
mer, die geen recht ran amendement beeft,
te doen staat.
Wanneer de nieuwe Motor- en Rijwielwet
in werking zal tredenr moet nader worden j
bepaald. Er zijn, gelijk reeds uit het bo-;
venstaande blijkt, nogal enkele bepalingen
uit te vaardigen, voordat tot deze inwerking
treding kan worden overgegaan. Bat de vei- j
llghedd van het verkeer, de regelmaat ,vani
het verkeer, ook ten behoeve van wiel-
rijders en motorbestuurders bij deze nieuwe
bepalingen zal zijln gebaat, is niet aan twij
fel onderhevig. Maar een afdoende goede
regeling van het verkeer 'can alleen Worden
tot stand gebracht met medewerking van'
allen, die daarbij zijn betrokken. t
Consulaire dienst.
Dlö heer H. C. F. Hartmaan, vice-consul
der Nederlanden te Gooi©; is overlieden.
Db waarneming van het vice-consulaat is
opgedragen aan den heer F. H. Smith.
Oost-Indlg.
Hetstatistïekreciht
De invoering vim het statistiekredht is
niet vóór 1' Februari te verwachten.
De resident van Djdmbri.
Alan 'den heer C. Poortman, resident
vian Djambi, is met ingang van 6' Maart
op zijn Verzoek eervol ontslag verleend!
Dienst Singapore!Javja
Australië,
D® Irma E lierman en B.ucknells opent
met Februari een maandelijkschen passa
giers- on vrachtdicnst -SingaporeJaVa
Australië.
Een moidder-er.u'ptie.
Een modder-eruptie Van den Kavah
iBaros (nieuw© krater) Van den Papanda-
jan heeft het bivak Van het bewakings
personeel bereikt, dat vluchtte. Een on
tijdig signaal, |clat een .uitbarsting .ver
wacht werd, deed de bevolking vl'uditem.
het gebied bleek edh'ter veilig, en spoedige
•terugkeer van de bevolking is te verwach-
ten.
Later wend geseind:
De eruptie ging vergezeld Van oen dich
ten aschregen en een steenenregen, Waar
door in de omgeving van den Kajwah
Baroe alle Vegetatie Vernield werd'. Groot©
rookkolommen stegen ©p uit alle berg
ruggen bij den Kawalt Bproe. Groote scheu
ren hebben den Kawali Baroe en den
Kawa Mas veranderd tot één groeten kra
ter. De Werking duurt Voort en Veroor
zaakt plaatselijke trillingen en schokken.
Het FabrHonds.
Het volgende schrijven is bij den Raad
ingediend
De heeren T. Slavenburg, Ir. J. Ingelse,
J. v. d. Tempel en If. v. d. Kraan, allen
leden van den Raad, hebben de eer in
afwijking van het advies van Burgemeester
en Wethouders terzake van de verdee
ling der rente van hét zoogenaamd „Fa-
bri fonds", het volgende voorstel bij uw
Raad in te dienen:
Gnder verwijzing naar en zich aanslui
tend bij het advies te dezer zake dd. 22
April 1901 uitgebracht door een bijzondere
Raadscommissie, benoemd, in do vergade
ring van den Gemeenteraad van Schiedam
dd. 27 December 1900, alsmede van Ad
ministrateuren van hét fonds, herkomstig
van het voormalig Oude Manhuis te Schie
dam, mede verwijzend naar het advies
van bet College van '3. en W. dd. 5
October 1922, stellen zij voor:
le. Uw goedkeuring te héchten aan hun
denkbeeld om het Oude Manhuis met het
St. Jaco5>s Gasthuis te vereenigen tot een
nieuwe instelling ran weldadigheid;
2e. een gedeelte van het alsdan samen
gevoegde bezit te bestemmen voor het
stichten en voor de exploitatie van een
nieuw Tehuisvoor ouden van dagen.
3e. van het daarna oveatdijvendo bézit
voor zoover mogelijk, de door het College
van Bi. en Wi. thans voorgestelde jaarlijk-
sche uitkeeringen te doen plaats vinden,
met dien verstande, dat inet deze uitkeerin
gen eerst Januari 1926 zal worden aan
gevangen.
Zij voegen bij dit voorstel een memorie
van toelichting en stellen zich voor ook
bij de behandeling in den Raad een monde
linge toelichting te geven.
Met verschuldigde achting veiblijven zij.
Memorie van toelichting, behoorende brj
bovenstaand voorstel.
De, door het College van Burgemees
ter en Wethouders voorgestelde verdeeiling
van de rente van het zoogenaamde „Fa-
brifonds", lijkt ons geen gelukkige oplos
sing der onderwerpelijke aangelegenheid.
Wij vcor ons achten een dergelijke re
geling zonder dat gelijktijdig een oplossing
gevonden wordt voor de minder goede
verzorging der ouden van dagen, zooals
die thans in het St. Jacobs Gasthuis go
schiedt, eenvoudig ondenkbaar.
IBiovendien ligt het geheel in de lijn.
van de besprekingen, die tot dusverre ain
den Raad hebben plaats gevonden, dat
voor beide hier genoemde vraagstukken
gelijktijdig een oplossing wordt gievonden.
Ofschoon zulks eigenlijk overbodig is,
willen wij hier in herinnering brengen-, dat
Teeds dd. 22 April 1901 'een bijzondere
Raadscommissie, alsmede Administrateuren
van het zoogenaamd „Fabrifonds" in een
missive aan den Raad mededeelden, dat
(het in deze gemeente St. Jacobs Gasthuis
niet aan de meest bescheiden eóschen be
antwoordt, die men aan een dergelijk ge
sticht in een gemeente als Schiedam be
hoort te stellen).
l>it zelfde standpunt huldigen Bi en W.
in een aan den Raad gericht sclirijven
dd. 5 October 1922.
Naar aanleiding hiervan hebben wij ver
schillende plannen gemaakt en een bereke
ning gemaakt, die wij hieronder laten vol
gen.
.Wij gaan daarbij uit van de gedachte,
dat de gemeente zich bereid zou verklaren
aan de nieuwe stichting de beaoodigde
grond voor een to bouwen Tehuis, welke
grond wij zouden willen stollen op 5000
M.2, te .yerstrekken, waartegenover thans
het bestaande St. Jacobs Gasthuis In eigen
dom aan de gemeente overgaat.
Wij komen alsdan tot de volgende cij
fers, waarbij wij - berekenden een gebouw-
voor circa 80 personen.
Bouwkosten f150.000.
Inrichting f 15.000.
Diversen f5000.
Vormende te zamen f 170.000.
Exploitatierekening
Uitgaven, omvattende levensmiddelen,
huiselijke foenoodigdheden, Weeding, ge
neeskunde, jaarwedden, onderhoud van ge
bouwen en belasting, voorts diverse uitga-
yen fe zamen, berekend, op 50 personen,
een bedrag van f25.000.
De ontvangsten meenen wij te mogen,
aannemen op
50 personen gemiddeld f7 per week,
maakt f18.000, waajbij de jhuren van. het
SI. Jacobs Gasthuis f4600, is te zamen
f22.600.
Zooals u bemerken zult, hebben wij
bij deze berekening de thans in het bezit
zijnde fondsen van het ,St. Jacobs Gast
huis reeds verdisconteerd.
'Om nu tot een sluitende exploitatie
rekening te konien, zon de rente van een
bedrag van p].m. f 50.000 noodig zijn.
Van de pl.m. f350.000, waaruit het Fa
brifonds bestaat, zou dus gevorderd wor
den een bedrag van f170.000. Voor bouw-
keston en inrichting van .een nieuw tehuis;
voorts de som van f50.000, om met de
rente hiervan het exploitatietekort te dek
ken, zoodat alsdan nog zou overblijven
een bedrag van f120.000.
Wij stellen voor om pet de uitkeerin
gen aan andere gestichten eerst Januari
1926 aan te vangen, pandat in den loop
van 1925 het bovengenoemde bedrag zoo
danig zal zijn aangevuld, dat bij een vei
lige belegging de door hét College voorge
stelde uitkeeringen técli nog zouden kun
nen plaats vinden.
Wij vertrouwen, dat, Waar de overtni-.
ging, dat in de plaats van hét St. Jacobs
Gasthuis een ander tehuis zal moeten ko
men, in dein loop der jaren vrijwel gemeen
goed van uw Raad geworden is, deze
oplossing, waarvan wdj hopen, die allen,
bevredigen zal, door uw Raad zal 'worden,
aangenomen.
