Schiedamsche Courant.
..«mm
TWEEDE BLAD
Zaterdag 30 Juii 1027. No. 18564.
STADSNIEUWS^
mmmmmms seb i.;:,.
OMLIGGENDE GEMEENTEN.
25
Gomcngd Nicum
Kerk en SeliooL
dei»
Verslag van den Gemeenteraad.
Vergadering van Dinsdag 19 Juli 192,7
's namiddags 2 uur.
VU
Si a 1 a r i s h erz i n i n g.
Voorstel van B. en \V. tot wijziging van
tie algemeen esafcms verordening.
Re lieer Co lie zou «lil voorstel willen
aanhouden on gewoon doorgaan mot «le
afwerking van de agenda.
Db .lieer Boddeüs zou prijs stellen
op' mom veering van d l voorniet.
*1)1} lieer Col lé zeg), dat do stukken,
die beirekking hebben op dit voorstel nog
maar kort in liet bezat der Raadsleden
zijn, zo.odat «le meeste loden nog ujic-t veel
gekgeniieitl zullen hebben gehad, er kennis
van 't'o nemen. Plat is «Ie reden, waarom
spr. uitstel van behandeling weimolrt. \V7e
Jiebticn nog maar 2 a 3 «lagen rijd gehad
do stukken te bestudoeren. Spr. gelooft
graag, dat de Wethouder van Financiën de
kwestie, volkomen ouder ile knie heelt,
maar met «Ie Raadsleden zal «la.t niet het
geval zijn.
IX? Voorzitter vraagt of het voorstel
voldoende ondersteund wordt.
Dut blijkt liet geval te zijn.
Die heer B odileii s-vindt bet niet pret
tig, dat telkens weer pogingen worden ge.
«laan om «Ie beslissing over voorstellen,
die op «le agenda zijn geplaatst, uit te stel
len. Iteeds ge ruimen tijd gereden zijn de
stukken ,<lio op liet aanhangige voorstel
betrekking hebben ingezonden. Op de be
handeling van de kwes'ie kunnen de inge
komen adressen ni©! den .minsten invloed
hebben. "4 Gaat b.v. niet aan, zoo maar
even b.v. bol adios van hot l5odenperso.il,cel
te behandelen. Dtmraau «lienit een bespre
king vooraf te gaan.
Bbze aangelegenheid houd: liet Gemeen-
tepcrsoneel reeds geruiiuen tijd bezig.
Kr zijn verwachtingen gewekt oir nu zou «le
lieslissing weer verschoven worden, als
bet voorstel.Coll) werd aanvaard. Spr. zou
dat betreureni .Wen kan telkens wel <io
afdoening van Indaag rijke zaken willen uit-
stelten.
Dl© heer S clief f e r s merkt op, dat do
Raadsleden do desbetreffende stukken pas
van Vrijdag j.l. in bun bezit hebben, panr-
om zou -spr. het gewensclrt vinden, 'dat
do behandeling van hel voorste! op Vrij
dag .a.s. werd bepaald.
He lier v, d. Toni pel hoef. er, als lid
van do Commissie van Personeelsoenge-
iegenheden bezwaren tegen, dat hot Col
lege van 15. en W. maar ambtenaren, be
vorderd, zooals dezer «lagen nog is ge
schied.
Dp V o o r z i 11 e r zegt, dat deze kwes
tie thans niet aan de orde *.s.
«Die lioer'v. d. Tempel; Maar ik mag
mijn stem rnotiveeron ten aanzien van liet
woorsiel.Oollé. Spr, keurt het niet goed,'
dat een jong ambtenaar op een, vooruitge
schoven posi.i© weidt gephunst en uu ook
nog koJiu te genieten varij een gunstige wij
ziging vran «le salaris-verordening. Dhr gaat
wrevel verwekken! Is er geen vaste maat.
staf ten aanzien van, «le ambteuareiifor-
ïuaiie, zuoda.t vastgelegd is, hoeveel ad
junct cormmezen, commiezen en hoofd
commiezen er aan elke afdeeling zullen,
zijn? DUi is wel gewemseht, want anders'
krijgen we straks misschien ahleehngen
met enkel „generaalsGloor «le methode,
die nu wordt toegepast, wordt nhe onder
ling verband ureggeTuk;. Spr. wil daarom
«ie voorstellen tot salarisherziening n«;g wei
even bekijken.
Ito lieer Botldeüs: Waar er zooveel
bezwaar blijkt fe bestaan tegen de belrinde
ling van het voorstel van li. en, W. op «lit
oogenldik ,zai ik mij net tégen uitstel ver
zetten.
Het voorstel.Collé om «le herziening van
do salarisverorde uilig uit te stellen tot
a..s. Vrijdag wordt in stemming gebracht'
en aangenomen met 115 tegen 7 stemmen.
Voor stemden do lieereu v. cl. Most,
.Schellere, C'olié, Kramer Freher, van Waar.'
denberg, Diinkelaar, Scheurkogel, v. «1.
Tempel, mevr. Koeten—Ooms, de heeien
J. Al. van Pelt, mr. Kavelaars, Van Noor
dennen, Swarïjcs, L. van Pelt, v. d. Kraan
en v. «I .Hoek.
Tegen stemden de hoeren Steenlsi,
Brounts, Slavenburg, Evers, van Dorp, Die
Bruin en Bioddeiis.
Ito lieer v. d'. Kraan vraagt, of het
voorstel inzake wijzig'ng van het Werklie
den Reglement ook op «le volgende agenda
zal worden geplaatst. Klit voorstel zou reeds
in Juni behandel 1 zou zijn in den Baad.
Ito Vo orzitt er zegt, dat dit voorstel
op de agenda van a.s. Vrijdag of op die;
van een volgende vergadering zal worden'
wordt uitgevoerd, die mot Brjadwagentjca
liet zand aanvoeren en, ten deefe door
een expediteur, die - aanvoer heeft. aan
genomen tegen oen, zeker bedrag per M3.
't Is gebeurd, dat liet voort^eid van de
Gemeen.©, die de t! eweik gestelden slecht
liet aalt, door particulieren werd gevolgd.
Een leverancier van zonjfl betaalde rijn
arbeiders f25 per week, maar toen bij
vernam, dat «le mensthim, die voor «lel
Gemeente werkten maar 118 ii f 19 kregen,alinea
heeft hij zijn personeel ,«lat f25 verdiende j ldn„
ontslagen en kon daarop weer tegen eeal r-
mr,.. f ie r .o j opnieuw vaststellen want. «Ie nieuwe rege»
loou van f 18 a f 19 worden aangenomen.I
't Gaat niet aan te profiteeren van. dei1"1^ 1,1 de!'e bedoed, kan ook een
werkloosheid en daaraan dient oen' einde'tevermeerdering zijn.
komen. Schiedam kan zich nu blijkbaar I Art. 10 wordt goedgekeurd, evenals do
wopr «enige uitgaven veroorloven, wanjt er aril. 11, 12, 13 en 14.'
is oen voorstel van B. on W. om de salaris-j De lieer mr. Kavelaars wijst er op,
al do wethouders de zaal veriaten Het In '1920 heeft een salariscommissie met
betreft toch hun belangen niet, maar dieveel moeite een verordening samengesteld,
van hurt eventueele opvolgers. I Waarom moet daarvan nu worden afge-
De Voorzitter veronderstelt, «lat do'
wel houders uit kiesheid zicli hebben ver
wijderd.
De heer Steens: Het is
'.koffiekamer) veel gezelliger!
Do Voorzitter zegt, dat
van art. 10 het woord
vervangen moet worden
tiaar (in de
in «le -le
„verminde-
dooi' ..liet
sok der hoogere ambtenaren te verhoogendat in art. 15
hoer Bod deus zeg!, dat liet voor
stel in de vergadering, volgend op d e van
a.s. aan «le orde zal worden go
Ito heer v. d. Kraan: Maar als <li©<
vergadering eerst in September plaats
heef: ,zou ik er prijs op stellen, dat liet
voortstel op de agenda van a.s. Vrijdag
werd geplaatst.
Ito Voorzitter: In Augustus wordt
zeker nog een vergadering gehouden,
A a ii le g v a n z a n ll b a n e n.
U, en W, sdpltou voor een cmliot van!
f'10.000 VerltH'iinn op perceel 21 van
bet Grondbedrijf ten behoeve "Mi tien; aan
leg van de zandhan©:!,' var» «le Srmlliuss riant,
«Ie Boerhnvehmn, Ivo! Tioorliavftpteiu «mi den
lukten la 11 k*« dien d ijk.
Ito lieer Collo merk! ©p, dat hij aanleg
van shaieti «le vraag touitwoonl moet
worden, of dit werk bij wijze van werkver-'
Bchaffing, of op normale wijze moe! war
den ingevoerd, 't Komt voer, dat een der
gelijk werk ten doelé door werkhuizen
en «Ie Gemeente gaat zelfs scholen bou-l
wen ,die niet nood'g zijn. Spr. acht het
beier, dat eerst oens aan de arbeiders
word! gedacht, die men nu nog laat werken
voor een jongetislooa,
Ito Voorzitter: Bij de werkverschaf
fing zit hot hoig'nsei voor om do werkloo-
zen fe lielpen. f)le minister stelt het loon
vast, dat a.au de te werkgesteklen mag
worden uiigokeerd. j
Dtó lieer De Bruin wijst er op, <latjjn(, on' (]0
dit voorstel niet Is gezegd, dat het werk'1 ct!ric,rna]
hij wijze van werkverschaffing zal worden
ui'gevoerd. 'pLigt. ook not in «le hecloc- Zitting
ling dat 'te doen, maar in ..ieder .geval
kan de Commissie voor G. W. reken'nghou-
den mot de gemaakte opmerkingen. I
Dto heer Collé: 'tGebeurt vaak, dat
de Raad overvallen wordt met oen voor-
weken?? De wijzigingen, die worden voor
gesteld, wekken maar verbittering dan be
vrediging. De hoogere ambtenaren profi
teeren liet meest van de voorstdien van
B. en AV,een enkding van do lagere
ambtenaren zal, omdat eenigo rangen wor
den gesplitst, iets vooruitgaan, maar dat
geschiedt niet automatisch, zoodat het voor
deze groep blijft een hopen. Als ze hun
best doen en misschien is het ook wel
nootlig dat men een beetje in den pas
staat, kan liet gebeuren, dat ze bevorderd
worden tot axljunct-commies le of 2e
klas.
maarj Do hoofdambtenaren, die reeds een er
naar art. 90 van de Gemeentewet moet dentelijk salaris hebben, zu'.ien het meest
worden verwezen. j van deze wijziging genieten. Daarom zal
Do Voorzitter zegt, dat mot die op- spr. niet kunnen meewerken tol aanvaar-
merking rekening zal worden gehouden. ding der voorspellen van B. en W.
Art. 15 en de artt. IC—27 worden goed- Het College heeft nog eenig© ambtenaren,
gekeurd. die feitelijk buiten de saki ris verhooging zou-
Ook de geilede verordening wordt z. h. s. den vallen, in het voorsta! betrokken, o. a.
goedgekeurd. «Ten schoolarts eu «Leu inspecteur van iiet
De Voorzit ter sluit de openbare zit- Gemeentelijk onderwijs. Spr. laat de per-
Raad gaat over in comité-souen buiten bespreking, maar wil alleen
wijzen op de houding van B. en W. Een
niet naar art. 91,
de Gemeentewet
van Vrijdag, 22 Juli 1927,
's avonds 8 uur.
en AV."
Salarisv
lialf jaar geleden is de inspecteur van
liet Gemeentelijk onderwijs op oen salaris
van f 4000 in functie getreden. De heer
oorstel van B. en Vtot vnjzigiing pijnpe|;iJir stekte, toen over de al of niet
van de Algemeen© Salarisv uordening. j handhaving van die functie werd gespro-
heer bcheffers vreest, dat zyiij.^ voorj ]10f salaris hooger te stellen
die eens roejiende in «le woestijn'
stel waarop onmiddellijk een beslissing stem die eens roepenne m «ie oesuju jj,aaj- motie werd' «loor den Raral ver
moet worden genomen. zal zijn, maar wil tocli oeióge opmerkingen^ worpen De Lnspecteur is een blauwen Maan
maken. «lag in dienst en nu komen B. en AV
Do heer Steens vraagt hel woord voor rceds Juet ]ict vooretd onl {och diens
salaris te verhoogen.
een voorstel van orde. Spr. zou n.l. het
voorstel van 1.5. en W. witten splitsen en
eerst de herziening, voor zoover die de
salarissen van cle ambtenaren betreft, «vil
len besproken zien en daarna «le herziening
van de loooen van de poli.ie.
Do heer Bod«Leüs heeft daartegen
neen bezwaar.
TV eer J. M. v an Pel t: IA©aangelegen
heid, door den lieer Collé hir sprake ge-1
bracht gaat meer de Commissie voor het
Grondbedrijf dan die voor G. W. aan. 1
ito lieer Hinkelaar: In de Commis
sie voor Grondbedrijf is over werkver
schaffing niet gesproken.
Het voorstel van B. en W. won.lt z.h.s.
aangenomen. i
!\V a c h t g e 1 d- e n p e n s i o e n r e g e H n g
w e t li o U' d e r s.
Voorstel van de Raadscommissie voor de
herziening der Verordening op het AV et-
houderspensioen, tot vaststelling van een
Verordening regelende de wachtgelden en
pensioenen voor de wcdiouders «Ier Ge
meente Schiedam.
De Voorz-i tter herinnert er aan, dat
eenigen tijd geleden een schema in zake
do regeling van de pensioenen «Ier wet
houders is overgelegd. De besprekingen," die
daarop in «len Rand liebbon p.aats go-
had, vormen den grondslag, waarop de
voorges. el de wijzigingen steunen.
Algemeen© lieschouwingeu worden ui©t
gehouden.
Dm art. 1, 2, 3 en 4 worden goed
gekeurd.
De lieer mr, Kavelaars meent, dat
het laatste gedeelte van art. 5: „een ge
deelte van ©en jaar wordt voor de toe
passing van liet hier bepaalde voor een
vol jaar aangenomen'', vervalen kan, om
dat in. art. 3 reeds slaat, dat gedeelten
van jaren voor geheel© gerekend zullen
worden.
I)o Voorzitter: Ter verduidelijking
kan deze passage van art. 5 toch wel blij
ven gehandhaafd. Intusscbcn kan «leze
kwestie nog eens «1© aandacht hebben.
Art. 5 wordt goedgekeurd.
De lieer mr. K a v e 1 a a'r s verklaart zich
tegen art. G.
Do Voorzitter beeft er prijs opge
steld dit «artikel op te nemen, omdat er
bij overlijden van een wethouder tccli nog
iets voor diens weduwe kan worden gal a au.
De lieer mr. Kavelaars r.aat op het
standpunt, dat dit onderdeel van de veror
dening óf heter geregeld dient te worden,
of geheel moet verdwijnen.
De heer Sc lief fors deelt wee, ten-
siulte voor de argumenten van den heer
Hinkelaar in de Raadscommissie, «lie deze
zaak voorbereidde, te zijn gezwicht, of
schoon spr. ook thans nog niet veel voelt
voor deze regeling van het weduwenpen-
sioen. 1
Misschien is het echter nog wel eens
noodig. dat er in de verordening een der
gelijke bepaling voor komt.
Do lieer Evers vraagt, waarom in art.
G gesproken wordt, van 4 «liensljaren. 'Ook
als een wethouder één jaar zijn ambt ver
vult en Hij komt Te overlijden, is het
voor de weduwe van belang, dat zij eeni
go uitkeering krijgt. Spr. zou in over
weging willen geven in dit opzicht art. G
nog to veranderen.
Die Voorzitter merkt op. dat «le coin-m bespeuren,
missie, die deze wijzigingen voorbereidde, üaarQ-m rijst do vraag: Waarom kan voor
van de gedachte uitging, dat de nieuwe de gemeen!©diensten wei worden 'toegpast.
wat voor de particuliere bedrijven niet
Spr. heeft den naam conservatief en
aan den schralen kant le zijn, maar al
zegt men dat, liet zal spr. niet no>peii
mee te doen aan do royale geste van
B. en W. Beter is het de belasting te
verlagen, opdat Sciiiedam moor hewoon-
.1 baar worde en aantrekkelijk voor hen, die
Do heer Scheffors verkrijgt opnieuw 01, over denken, zicli hier te vestigen,
het woord tot het maken van eemge al-j D,0 heer Van Dor p js M yan (lo
gemeene opmerkingen. Spr. is overtuigd,ConHnia8ie voor liet Georganiseerd Over-
dat menig belastingbetaler slechts onder leg en dus ook kennis gekregen
zuchten en ten koste van groot© inspan- vau de verlangens,die in het G. tot
ning, zijn penningen bij den Hscns kan uiUng kw;uu,en. Spr. is Inct wat daar J)0.
deponeeien. hamleld is, mee kunnen gaan, omdat Hij
Bij de algemeene beschouw mgen naar rneem]e) dat de voorstellen bevrediging zou-
aanleiding van de begroeting 1927 heeft dyil kumlen wekkejl. Maar ia p!.ia«s van
de R, K. Raadsfractie voorgesteld de 'i s Bevrediging dreigen de voorstelbar ernstig
pet. van do salarissen voor de pensioen-de })cvjrijrsvrwle te verstoren,
premie to laten vervalfon en daar tegen!
verzette zich toen de grootst
meerderheid van 15. eai AV,
betoogd werd, «Ut met liet oog op ueu geea vrijheid om voor he:
linancieelen toestand der gemeente niet f.n sp,mmon
kon. En toen de vermenigvuldigingsfactor
moest worden vastgesteld', aclitlen 15. eu
AV. liet niet verantwoord het cijfer met
meer dan 0.05 te verminderen. Niettegen-
"f AAraar in alle bedrijven, ook in die van
mogelijke do Qenl(,en;e bodrijfsvrede onontbeerlijk is
omdat, zooals voor eea goeden gang van zaken, heeft spr.
liet oog op den 2eeri vriiheid om voor het voorste! van B,
fWordt Sicrvolyd).
staande dat, komt het Coltege thans met
een voorstel om de salarissen te verhoo
gen, wat rond fy.000 zal kosten. Het
spijt spr., «lat B. en AV, den financieelen
toestand der Gemeente niet ©enigen tijd
geleden zoo rooskleurig hebben ingezien
Finan-
VLAA11DINGEN.
R derybersbamer: CbryBostomus.
Don 28en Januari 1851 wenl te «lezer
stede opgericht de "Rederijkerskamer „Cliry
sostomus", onder «le zinsjireuk „Onder de
eiken"'
Deze vereeniging vierde haar 10- en 20-
den vermenigvuidigingstactor niet
maar op 0,9 Je brengen. Als 3
als ze nu blijktxaar doen. Ju de
cieole Commissie gingen stemmen op om jarig bcstoan. blijkens in druk verschenen
op 0.9;> gji bewaard gebleven liederen; hoe lang
pr, ziet zjj daarma nog bestond is niet
wat 15. oil AV. nu voorstellen, kan hij zich ot>k niet Wïl.ir do notulWXl
niet begrijpen, waarom de Wethouder van gelieven zijn.
Financiën zich zoo fel verzc.te tegen een- Kort na do oprichting viui genoemde
verlaging van den factor tot O.9. Bij die rederijkerskamer weed op 13 Sept. 1852
gelegenheid werd wel gezinspeeld of» lmtopgericht liet lee.sgezcJsekip „Chrysost©-
verlies aan inkomsten, die het gevolg zal mus»( dtit binnenkort dus zijn 75-jarig bo-
zijn van de wijziging van de Bersoneele staan zal bertlenken.
belasting, maar dat zal wtC wat zwarter j Volgens de bestaande notulen van «lif
afgeschilderd zijn, dan gerediilvmudtgd was.leesgezeJscliap was het een onder,ifdeding
Dat zwart afschilderen kwam toen in do van de genoemde rederijkerskamer.
kraam van 15. en W. te pas, Gaarne worden inlichtingen betreffende
Waar we hier in Schiedam naar toe do rederijkerskamer ingewacht bi) «ten ge
moeien, dat is belastingverlaging. Een,been- mocntemrcliivaris. Mocht iemand besdn-i
na te gaan,
registers, enz
en veorsdiiïifpoliuek kunnem we niet ge
bruiken. AVillen we Sciiiedam meer bewoon
den
onder zich
dat zal
hebben
eerugnig, «lal zal inzage van
baar maken, dan dient in de eerste plaats zeer op prijs worden gesteld,
do 1 •- k
van deze ver,
een en ander
bekisiing verlaagd te worden. B. en
AV. beweren, dat deze salarisherziening,
die natuurlijk een salarisvcrbooging is, noo
dig is om oneffenheden glad te
Maar hoe is de toestand in de vrije
Erfpacht,
Door A\r. iioogerhiml, imjiibehnakor al-
strijken. jllier' 's 'eel1 perceel grond in e,-fpacht
maat- Sevinagd aan «len Schiedainschen weg,', go
sdiappij? Spr. zou «vel eens een enquête j '(!80n tu-sschen de gebouwen Scliied weg
willen laten bonden, hoe het «laar mets
de salaricering is gesteld. In de particu
liere bedrijven word; aait salarisverhooging
niet gedacht. De toestand is, gezien o. n.
do voordurende werkeloosheid, niet zoo
rooskleurig en in ieder geval is er nogvergunning
geen verbetering in de vrije maatschappij 1 bijplaatsing van een electromotor van
verordening minder kostbaar in liaar uit
voering zou moeten zijn.
ito lieer. Evers: Maar de verordening
moet ook billijk zijn!
Ito heer S c h e f f r sAls iemand', omdat
hij wethouder is geworden, eenigen tijd
uit zijn zaken is, of ten gevolge van zijn
mogelijk is?
Ei zijn adressen door de ambtenaren aan
den Raad gezonden, waarin ge::egd wordt,
«lat hun salarissen hier zoo slecht zijn.
Er zou een scheevo verhouding bestaan
tusschcn de salarieering van het adtni-
ambt zijn zaken niet zooals vroeger lieoftnistralief en het technisch peiso.-irel, maar
kunnen behartigen, moet zijn weduwe daar-" spr. meent, dat riocli administrator, noch
van niet de onaangename gevo'gen onder-technisch personeel op het oogenblik hij
vinden. zijn patroon zal behoeven aan te komen
De Voorzitter stelt er prijs op, dat om salarisverhooging.
het artikel ongewijzigd blijft. Iiij B. en AV. Hooft hot voornemen voor-
Art. G wordt goedgekeurd, evenals de gezeten onjuistheden in de salarisregoling
«rit. 7, 8 en 9. weg le nomen, z.g. plooien glad te sfrij-
De heer mr. Kavelaars informeert.jken, maar in den tijd van enkele dagen
of de
kracht
nieuw
Ito
gend'.
Do
le alinea van arl. 10 ook van j zijn reeds 4 adressen ingekomen van groe-
blijft, als invafiditeitspensiioeii op- pen ambtenaren, die het niet ecus zijn
wordt tdpgekotui. {«nel, de voorstellen van 15. «mi AV.; nu
Voorzitter antwoordt beves'i- is «leze categorie verongelijkt on. dan meent
weer een andere groep achter le zijn ge
hoor Scheffors: AVnarom hebban sleld.
en 18, breed 4.50 M. en ter beschik-
bare diepte.
Uitbreidingen.
Aan de VI. Machinefabriek 1. Kreber, Ko
ningin AVilhclniinahaven N.Z. no. 23, is
verleend tot uitbreiding d:.of
l'.K.
var}
Bedankt voor het beroep naar Ouiddorp
«Is. S. Go veris, te 'Oldebroek.
Geref. Kerken.
Beroepen ie OfLokind', do caiuEdoat J.
Al. Spjer, in Den Haag.
Bedankt voor la-., beroep naar Buium,
ds. K. Eagdsitui, te Zwartsluis.
Universiteit te Leiden.
Bij Kon. besluit is benoemd aan de Rijks
universiteit te Leiden, in do faculteit van
letteren eri wijsbegeerte, om onderwijs te
geven i n de talen on geschiedenis van Ba-
bylonië en Assyria, tol gewoon hoogtemaat*
dr. F. M. Tb. Rühl, niet gelijktijdig© toeken
ning van ©eivol ontslag ais lioogieeraar
aan do Rijksuniversiteit te Groningen.
Ontstaan en verbreiding van Esperanto.
De Central© Esperauto Prop. Commis
sie schrijft ons:
Dezer dagen (2G Juii 1927) was liet '40
jaren geleden, dat in den boekhandel te
Warschau een werkje verscheen, getiteld:
„De internationale Taal". Dr. Zauie-nhof,
schrijver, noemde zicli aanvankelijk Dr.
Esperanto, en dit pseudoniem is later de
naam der international© taal geworden. Dat
kleine, schijn baar oiiboduidiMide werkje, be
vatte de grondslagen der taal: gramma
tica, «voordcnlijst en wat tekst in Espe
ranto. ,Eu hiermede deed, door slechts wei
nigen met geestdrift begroet, de interna
tionale taal Esperanto haar intrede in de
wereld. De ontwikkelde lezer, die den om
vang der huidige Esperauto-beweging kent,
zal wellicht niet vermoeden, met welk een
volhardenden ijver,de eerste discipelen
dezer idee hebben moeten strijden, tegen
onverschilligheid der massa, tegen clm.ii-
vinismo en zelfgenoegzaamheid der vol
ken. Thans is voel overwonnen. Amoral
den laatst«m tijd treedt Esperanto als een
belangrijk cnJtuurvorsclriju&d meer mi meer
naar voren. Hei is alsof d© huidige sa
menleving inderdaad liet niet langer zonder
één gemeenscliappiijke tweed© taal voor
allen, stellen kan. Door de voortreffelijke
eigenschappen, d. w. z. door «le juiste
grondslagen, waarop eou wereldtaal geba
seerd moet zijn, en door de goestdriftigè
toewijding der pioniers, is Esperanto thans
verbreid over heel de «ve-rcid. (In tegen-
sleHing met tientallen andere zto'.se's, «je
vóór en na Esperanto, schipbreuk leden).
In de geschiedenis der internationale taal
is thans een krmrpunt bereikt, 'Men leert
Esperanto nu niet meer enkel uit liet
hebberij, maar vooral <mi er profijt van .e
hebben. In heel de wereld vindt de Espe
rantist geestverwanten., die hem gaarne zoo
veel mogelijk in alles, helpen. Esperanto
wordt nu practiseli gebruikt bij handel,
verkeer, telegraaf, reclamedoeleinden, enz.
Alle jaarbeurzen bedienen zicli er van. In
Esperanto is bet mogelijk tijdschriften te
lezen uit alle werelddeeten.
Groot© uitgevers, als Rudolf Masse, leg
gen zich toe op «1© uitgifte van Espe-
ranto-bibliolheken. Reeds zijn meer dan
10.000 werken in Esperanto verschenen. In
verschillend© landen worden Esperanto-
slaalsexamens ingevoerd. Op vele scholen,
vooral in Centraal Europa, wordt Espe
ranto reeds onderwezen. (In Nederland is
Nijmegen de eerste gemeente, «vaar offi
cieel voor d© Lagere Schoof Esperanto
onderricht is ingevoerd.) Vele ontwikkel
den «villen thans Esperanto loeren. Dui
zenden nemen ileel aan schriftelijk© cur
sussen. 1.5ij de lamste halfjaarlijkse lm Es-
peranto-examens, gehouden in Juni j.l, le
den Haag. Groningen. Tilburg ca Nijmegen,
waren e©m 300-tal (deelnemers, enz., enz.
Dit alles hebben de Esperantist en bereikt
dooi* eigen moreel© kracht, zonder machts
middelen, zonder geld, zonder groo e leu
zen, ja zelfs zander pers. Thans komt
oolc ito «votemsohiaippelijke wereld verkla
ren, dat bet preibteem der internationale
taa! is opgelost.
Veie geiloerden, als prof. Dr. v*. Emb-
«ien, prof. Casimir, ür. Gert. Ruijen, enz.,
enz., betoogden den laatsten tijd, in zeer
gedoeLaiKMiteerde redevoeringen, nut en
noodzaak van Esperanto. Indien men Hij
dit alles i n* aanmerking neemt, «lat (vol
gens uitspraak van den Atelkenbond) Es
peranto 8 a 10 nmal gemakkelijker te loe
ren is dan welk© taal ook, dan is liet
duidelijk, dat bij den huidigen stand «*an
zaken, kennis van Esperanto een gewaar
deerd bezit wordt.
idem resp. van It en
transportabelen deelnam
10
<tOi*
P K., 2
en een
4 P.K.
Aan 11. Spurjhroek is vergunning ver,
lcciid tot uitbreiding van zijn timmennans;
werkplaats aan do II of laan 5a, door bij
plaatsing van 2 eloctromatoren, resp van
2 en 1 P.K. en een tr,uisjx>i*tahelen «deo
tromotor vrui 3 P.K.
Ned. iïorv. Kerk.
Beroopan te Surhuizum, ds. Syb.sna, 4«
Hijkei-smiiideto 'Ctoorvtk& ds. A. E. van
Daten, te Kaagte Moercapeto, ds. H, vat)
Elven, te Oostornijkerkte Vreeswijk!, da,
J. 'Rouge, te Hocgbloklarulte Putten, ds.
L. J. J. Japclien, te 'Kockéngön.
Beroepen te ISintanel «Is A. C. If,
\'ollenw«M\ter te Cubaaixi; le Gee«vli«T
ds. A. 0.. van Baaien to Kage; te
Oostenvoldo «Is. P. Kuyluuui le Houton;
to IJlst ds Ph. Peter t© Amstelveen.
A a n g e n omen naar Soesterbcrg donr
ds. E. AVannolts te 'lieerde..
Nieniue orang-oetan, reptielen en schit
terende paradijsvogels
Nu binnenkort do Rolterdainsche Dier
gaarde weer op een aantal dagen bare
poorten opent voor alle stadgenooleri, mee-
non «vij dat het nut ''kan: hebben in korte
trekken te memorceren, «vaaraan men' goed
doet in «le eerste plaats aandacht te be
steden. Menigeen die neet geregeld «te Dier
gaarde bezoekt, ziet «loor de veelheid van
indrukken allerlei over liet Hoofd «vat uit
liet oogpunt van kennis der levende natuur
veriltonde opgemerkt t© «vorden. In liet
Aipenhuis ziet men een der voornaamste
vertegenwoordigers der Menschapiui, de
flegmat.ischo Orang.Ctotan, die een'gen tijd
in «le verzameling ontbrak weer vertegen'r
woordigd naast «I© acrohatiselie Giblions,
die vooral in «le morgenuren hunl inuz'kale
en gymnastische prestaties vertonnen'. Alen
lette hier voorts op «ie Meerkatten verza.
meliiig waaronder enkele zeer zeldzame
exeiniilaren (Gekuifde Alceikat, Zwartkarn-
aan, 15mzza.an|i en anderen).
In het Jlooirdiereiigeliouw hebben een'
paar fraaie jonge Jaguar's of Z-Aiiierikann-
scho Tijgers, «Ie plaats ingenomen van; ,den
op hoogen leeftijd overleden vertegenwoor
diger dezer soort.
