mmmé
Schiedamsche Courant.
fflmtëÊtw mm
j Het annexatieplan.
Onze Opruiming
Winterjassen, met of
zonder fluweelkraag 50
reeds vanaf
Motorjekkers, geheel
gevoerd, reeds vanaf
Costuums, in moderne
winterstoffen, vanaf.
J ongeheeren-Costuums
in Fantasies en Whip»
cords, vanaf
St. Nicolaas» Geschenken
Dassen ClVï'1'
reeds vanaf.J
Overhemden 25
reeds vanafJL»
Pullovers 7 5
reeds vanafAa*
21.50 18- t>fe
9.25 5.50
AMSTERDAM ROTTERDAM DEN I
DERDE BLAD
j Vrijdag 25 Nov- I927, No. 18664.
STADSNIEUWS.
Etn pleidooi van de Kamer van
Kooph. en Fabrieken.
(Vervolg).
In hel vervolg van Maar adres aan den
Rotterilamselim Gemeenteraad zegt de Ka
mer van Koophandel te Rotterdam
Deze laatste vrees, ml. dat de draag
kracht der gemeente niet noemenswaard
I zal toenemen, is maar ui te gegrond,
j Het is een onmiskenbaar feit, dat do in-
I komsten-, do personeel© en de vermogens-
belasting veel liooger zijn in de meeste om-
j ringende gemioeutcn dan in Rotterdam, zoo-
als uw" Raad uit liet in bijgaanden staat ge-
geven overzicht van den belastingdruk in
i liet dienstjaar 192#— *'27 image blijken. (Do-
i zo staat is bij bij den brief gevoegd. Red.).
Toch acht liet Rotterdaansche bedrijfsleven
tijen druk dor belastingen reeds schier
onhoudbaar .De verklaring hiervan is ge
legen daarin, dat vorschiliende retrihutiën
hier tor stede, Welk© geheel of goedsdeels
van do ondernemingen worden geheven,
zeer hoog zijn opgevoerd. Reeds thans on
dervindt liet bedrijfsleven, naar de Kamer
l C:P 2-1 October 1925 in haar adres aan uw
nud over de geniaentcbegrooting voor 1926
opmerkte, den druk van bepaalde middelen
als belemmerend voo:r zijn verderen bloei.
He laven- en kadegelden zijn slechts weinig
i lager dan in 'de ergste crisisjaren, liet
gemeentelijk electric,itcitsbediijf zal volgens
de begroeting voor 1928 met niet minder
dan f 6.515.300, na aftrek van de uit
gaven, bijdragen in de baten voor de ste-
delijko scliaticist, terwijl ook nog millioe-
nen aan baten worden afgeworpen door
andere gemeentelijke bedrijven, eveneens
voos* oen groot deel afkomstig van b-e-
nuttors met ccmme.ioieole doeleinden. Daar
naast heft do gemiccnto een zakelijke be
kisting op liet bedrijf en het maximum aan
opcenten op de divwjnnd- en tantièmiebelis-
ling. Rot is duidelijk, dat do opbrengst van
deze groep middelen -ni<et muur verliou-
ding zal stijgen bijl annexatie (Rotterdam
levert b.v. reeds thans electric,iteit aan
Schiedam, Vkta.rdingen, Oversdiie, Seine-
broek, Ilillegersherg en Vernis), en waar
schijnlijk minder zal zijn dan de verhooging
van de bisten, welke daarvan is lo voor
den. Men behoeft liet voorstel van don
heer de Ronde slechts na te lezen, om zich
te «vettuigen, dat deze lasten aanzienlijk
zullen zijn. Naast do gelden, welko moeten
worden besteed voor de in aanvang dezes
onder 3 tot 6 opgesomde belangen, moet
h.v. ook worden gedacht aan do stijging,
Wlaaraan do voor wcrkloozensleun en ar-
iniMiorg uitgetrokken posten onderhevig zul
len zijn. Diaurbij z.iülen de hierboven eerst-
genoemde belastingen in de to a nnexeer en
gebieden, wanneer zij naar den geldenden
i Hotte,rdamschen maatstaf warden geheven,
voel lager worden. Tenzij uit andere oor
zaken de fiiiuneieele positie van Roller-
klam, op verrassende wijze mocht verbete
ren, waarop tot dusver geen kijk is, moet
men ier werkelijk niet aan denken, voor
welke lasten do gémeente zal komen to
slaan, als do annexatie tot stand komt.
Slechts één voorbeeld: de gemeentelijke in
komstenbelasting en de opcenten op de
personeel© en vermogensbelasting zijn in
Schiedam en :\Taardingcn veel Jiooger dan
hier. Die annexatie zal naar alle waar
schijnlijkheid verhooging van de lasten voor
do gebieden vari die gemeenten brengen en
toch zullen haar 70.000 inwoners naar deri
geldenden Roftcrdamschen maatstaf veel
inhaler belasting betalen dan zij thans
doen. liet behoeft dan ook niet te ver
wonderen, dat verschillende personen in
die gemeenten het voorstel niet ongunstig
gezind zijn, omdat hun hoogo belastingen,
althans aanvankelijk, zuilen verminderen en
zij door de hooge Rotterdamsche retribu
tiën weinig of niet zullen worden geschaad,
maar uw Raad zal ongetwijfeld de verant
woordelijkheid jegens de wclvaurtbronnen
van Rotterdam op do eerste pi-aaits statten
hij do beoordeeling van dit vraagstuk. De
financieel© moeilijkheden der omringende
gemeenten op te lossen, ligt op den weg
van die gemteenten zelf, al dan niet in
sainjemverking met bet rijk.
'Overigens valt to verwachten, dat ook
binnen verschillende bedrijven in de te
te annexóeren gemeenten de terugslag van
do vereeniging tot één geheel van zulke
heterogene gebieden zal worden gevoeld.
Zooals Lekend is, verdeelt b.v. hot collect-
(lief arbeidscontract voor de graphischo
vakken do gemeenten in ons land in 7
klassen, waarin liet loon verschilt. Een
letterzetter :in Rotterdam (klasse II) ver
dient f 0.71 per uur, in VIaa.rdin.gen (klasse
IV) f 0.65. Gelooft 'men, dat de tot Rot
terdammer gepromoveerde Vlaardingschc
typograaf lang bijna 10 pet. minder zal
willen verdienen dan zijn vakgenooton ia
oud-Rotterdam!, vanwege de nabuurschap
Eenmaal in een. gebied vereenigd, zullen
de Vlnardingscho typografen niet hun min
deren mieer willen zijn. Een gelijksoortig
streven zal zich in verschillende vormen
voordoen in alle bedrijven buiten de oude
„grootstad", welko in één of anderen vormi
goeclkóoper werkten. Daaronder zullen er
natuurlijk zijn, die dei verandering niet
zullen kunnen verdragen. Zij hebben zich
immers vaak juist buiten Rotterdam- ge
vestigd, onijdat do verhoudingen in de grom
to stad hun niet schikten, lil deze laatste
overweging is één der belangwekkendste
zijden van liet vraagstuk gelegen. Hel be
hoeft geen beloog, dat de vestiging van
belangrijke onileinemingen in de groote
centra van bevolking eu handelsverkeer
veel aantrekkelijks heeft. De aan- en, af
voer van grondstoffen en producten is
er gemakkelijk: een beroep op de arbeids
markt, ook voor administratief personeel,
zal er allicht meer succes hebben dan ton
{■lattelando, er is rechtstreekseh en vo *R-
diirond contact mogelijk mot zakenlieden
van Detockenis, men geniet er ten slotte
verschillende faciliteiten, welke buiten de
sleden in mindero mate worden aangetrof
fen.' Desniettemin is een zeer belangrijk
aantal emlomemingen yam groote betee-
kenis vooral industrieën gevestigd
ten plaltelan.de of in de provinciesteden.
D'it is een-, onornstootelijk feit en wijst
reeds uit, dat liot bedrijfsleven er vaalc
do voorkeur aan geeft, de groote stad te
mijden. Alen denko aan do Zaanstreek,
do Langstraat, Twente, Eindhovén, Hei-
mond, Ede, enz. Een sprekend voorbeeld
leveren ook do groote drukkerijen in kleine,
afgelegen steden, die haar bestaansgrond
vinden in haar relaties met uitgevers in
de groote steden.
De oorzaken voor dit verschijnsel zijn
van verschillenden aard. Daaronder belmo
ren voor een deel de lage grondprijzen
in do plattelandsgemeenten en in de kleine
steden, maar verder spelen ook de loo-
nen en andere voor do exploitatie be
langrijke facitoren. een rod. Daarin ligt niets
verkeerd?, van welko zijde ook beschouwd.
De groote agglomeratie dwingt nu een
maal tot allerlei kostbare maatregelen en
Voorzieningen, welke do kleinere gemeen
schap kan ontberen. Een onderneming, die
buiten de voordeel en van de eerste kan,
xoéfcl. ld us vanzelf do tweede op. AI aar
ook omgekeerd: menigeonderneming, welke
in een kleinere gemeente bestaat, zal dat
in de groote stad niet kunnen of slechts
onder zooveel ongunstiger omstandigheden,
dat de ondernemer ziöh daarnaar niet wil
schikken.
De gedachte, dat deze bedrijven zonder
meer in het s tadsvorband gedwongen kun
nen worden, door do grenspalen der ge
meente Riit te zetten, is stellig onjuist.
Die werkwijze is zeker verleidelijk, wan
neer velo ondernemingen zidh in do on
middellijke nabijheid der stad hebben ge
vestigd, ten einde zoodoende haar voor
deel en zooveel mogelijk aan dio van de
kleinere gemeente te parem. Het ware naïef
aan te nemen, dat deze daar alle rustig
zullen blijvenongetwijfeld zulten er ver
dwijnen; andere zullen minder goed gaan,
omdat zij. do voordooien zuilen derven,
die haar andere gemeenten boren Rot
terdam hebben doen kiezen als plaats van
vestiging.
Ten aanzien van de wolvaart van Rot
terdam en van do bronnen van dio wol-
vaart is dus liet aanhangige annexatio-
voorstol aan zeer ornstigo bedenking onder
hevig. Het spreekt daarbij vanzelf, dat
de Kamer niet vonsetht to vervallen in
do overdrijving, iedere annexatie schadelijk
to achten. Haar bezwaren betreffen hot
veelomvattende plan, dat thans aan de
orde is; technische verbeteringen van de
grens,- aanhechting van een bepaalde ge
meente. of een deel daarvan outl ecnïgc
bijzonder klemmende reden, staan natuur-
lijk geheel huilen het kader dezer bescihou-
wing.
Hoo slaat, het nu hiertegenover met de
belangen, welko tot centralisatie nopen?
To dien aanzien moeten do door B. en W,
opgenoemde punten in twee groepen ver
deeld worden.
In do eerste plaats moet men daarbij
denken aan liet liavenbclang, met inbegrip
van de industrialisatie van de oeverter-
re in en. Voor do noodi'gc Centralisatie van
deze belangen zal do voorgestelde annexa
tie zonder twijfel onvoldoende zijn. Reeds
thans vormt een nog veel grooter gebied
uit het oogpunt van havonbelang oen eco
nomische eenheid, die dringend vraagt om
een voor dat geheel passenden bestuurs
vorm. Wanneer annexatie het hiervoor ge
schikte middel ware, dan is al terstond
do vraag gewettigd, waarom stellen B. en
\V. niet voor, Maassluis, Maasland on Ro
zenburg te annexóeren? Indien de annexa
tie, gelijk tflo is voorgesteld, werkelijk ooit
kan* tot stand komen., dan zal tocili in
enkele tientallen jaren 'daarna van ver
dere gebiedsuitbreiding geen sprake kun
nen zijn en altijd rekening gehouden moe
ten worden met de kans, dat langs de
oevers der 'genoemde gemeenten concurre
rende particuliere havens worden aange
legd
Rinnen afzienbaien Lijd zal bovendien
•onmiskenbaar blijken, dat liet geheel e ge
bied tussoben Hoek van Holland en Dor
drecht één groote haven vormt, welke
versplinterd in administratieveu zin, veel
zal inboeten van de bet eek en is, welke zij
als eenheid zou kunnen, verwerven. B. en
\V. hebben geen rekening gehouden met
do beteokonis, welke de waterweg van
Dordrecht naar zee langs da Oude Maas
kan verkrijgen, nodi mot do mogelijkheid,
dat aan de oeverierreinert langs dien water
weg een groote toekomst als industriege
bied zal zijn weggelegd. In dien laatslen
god a-cbten gang rijst do vraag, of 11. eu
W. niet lo veel zijn uitgegaan van do
gedachte, dat de Nieuwe Waterweg tot
Rotterdam een havengebied is, dat steeds
belangrijker zal worden, en of zij niet
liet gevaar over het hoofd zien, dat deze
verdere ontwikkeling door veranderingen
in de verbindingen tusscihen ons achter
land en do verschillende Noo.dzec-havcits
kan worden geremd, in welk geval doel
matige industrialisatie van do oeverierrei-
ncn van liet eiland IJsselmonde een levens
kwestie voor cle streek zou kunnen wor-
don. i
Er bestaat dus een veel ruimer gebied
dan B. en \V, in oogensehouw nomen,
waarin de economische krachten reeds ge
worden zijn of zich vormen tot Con een
heid, die om erkenning vraagt. Door daar
in te voorzien, zal men een voltooid, van
beneden opgekomen groeiproces, sanetion-
ncereu.
De gemeente over dit geheele gebied uit
te breiden, is natuurlijk onmogelijk en
zou voor liet lvavenwezen evenmin wen-
schelij'k zijn. Ook to dien aanzien geldt,
dat niet allo bedrijven onder de groote
stad kunnen en moeten ressorteerem. Do
eenheid, welke liet havengebied vonnt,
moet uitdrukking vinden in oen liaar pas
send overheidsorgaan, dat kan. waken tegen
te groote onderlinge verschillen en andere
excessen nis gevolg van versplintering, dat
verhoogde efficiency kan brengen in het
beheer.
Be Kamer denkt hierbij aan do instel
ling van havenschappen, roods deze In h'ot
buitenland ouder soortgelijke omstandighe
den na een soortgelijken ontwikkelingsgang
zijn ingesteld. Van do ervaring, daar op
gedaan, zou hier in ruime mate profijt
getrokken kunnen worden.
(Slot volgt).
BINNENLAND.
Zeven-jarige leerplicht.
Aan de Memorie van Toelichting bij het
w e ts v o o r s tel - A1 bar d a tot 'invoering van de
7-jarige leerverplichting, op 31 Januari
1928, is liet volgende ontleend:
Uit liet antwoord, dat de minister van
Onderwijs, lv. en W. a. i- op 18 Nov. j.L
hoeft gegeven op de dienzelfden dag door
denbeer Albania dezer Memorie gestelde
schriftelijke vraag, is gebleken, dat voort
zetting van de schriftelijke behandeling van
liet daarin bedoekte wetsontwerp uitge
sloten is, zoolang liet verlof van minister
Waszink duurt.
Aangezien dit is verleend voor den tijd
van drie maanden, kan dan eerst na 10
Februari 1928 do 'indiening der Memorie
van Antwoord hij do Tweede Kamer wor
den verwacht en kan eerst later na dien
datum de openbare behandeling in de
Tweede Kamer oen aanvang nemen om
dan, wederom later, door de behandeling
in de Eerste Kamer to worden gevolgd.
De ondeiteekonaars, de heorem Albania,
Gerhard en Zadelhoff, betimren dit uitstel
ten zeerste, wijl daardoor de afdoening
wordt vertraagd van een zaak, dio reeds
op 19 November 1926 door de Tweede
Kamer „urgent en mogelijk." is gonormd.
Daar zij. het gevaar willen vermijden, dat
de invoering van don zevenjarigen leer
plicht nog verder uitstel zou moeten onder
gaan* en daar zij! de Kamer de gelegen
heid wensebeu te bieden tot Se invoe
ring mot een vroeger tijdstip dan 1 Juli
te besluiten, hebben zij hun voorstel in
gediend, dat' beoogt de leerverplichting
reeds op 31 Januari van kracht te doen
zijn.
Het is hun bekend, dat in een aantal
stedelijke gemeenten aan een deel der scho
ten, openbare en bijzondere, het school
jaar in liet voorjaar afloopt. Tot die ge
meenten bchooron in de eerste plaats do
drie groote steden Amsterdam, Rotterdam
eu Den Haag, maar ook steden ah» Gronin
gen, Utrecht, Eindhoven, Leiden, Dordrecht.
Het aantal kinderen, dat in de drie groote
steden Burns liet zesde leerjaar dier scho
len beloopt, bedraagt 7000 a 8030.
In Amsterdam alleen zijn 108 openbare
lagere scholen, waar de cursus op 31
Januari al'loc-pt, die in liet zesde leerjaar
2347 Jecrlingen td.len, terwijl bovendien
20 bijzondere schoten met -157 teerlingen
in do zesde klasse, in liet voorjaar do
Cursus beëindigen. De voorjaaraseholen in
ander o gemeenten beëindigen het school
jaar alle la lor dan do openbare scholen'
in Amsterdam.
Om de leerverplichting in liet zevende
leerjaar ook do stedelijke gemeenten in
liet geheele jaar 1928 gevolg te doen
verkrijgen, is invoering op 1 Jan. a.s.
niet no-odig. Mot invoering op 31. Jan.
kan worden volstaan. De keuzo van dezen
datum heeft volgens de voorstellers het
voordeel, dat voor de behandeling in de
Tweede en eventueel ia do Ecrsto Kamer
een maand meer beschikbaar is dan in
dien dio behandeling in December zou-
moeien afloopen.
ifp;
SisliR
BREHHIMKMEVER
Mooie Melton.
Ulsters, chique plK
pasv. en afwer. iiil
kml*. Vrocgeri i&
26.50 22.- 19.75
thans:
Ulsters v. mooie
warme Winter,
stoffen, chique v.
coupe. Vroeger:
22.5015.7510 50
thans
Katioé Jekker,
tjes, geheel ge.
voerd, v. leeftijd
2 jaar. Vroeger:
9.25 5.75 2.10
thans:
Jongenspakjes,
Tweeds, Whip,
cords, v. leeftijd
4 jaar. Vroeger:
10 75 6,50 3.75
thans:
Kinder •Ulsters, Chique Ulsters
Fantasie.Velour, in moderne Rati»
Ratiné, leeftijd né's en Fantasie»
3 jaar. Vroeger: stoffen.Vroeger:
9.75 5.75 2.10 45.- 3S.- 32.75
thans: thans:
Zware Velours
Ulsters met aan»
geweven binnen*
ruit. Vroeger;
^aaw*w>toiM
DER
