Dit maner tetot rnt 3 Wei
Aspiriit-
4
Vrijdag 19 October 1928
BUITENLAND.
2
A. HENGST
■3
Een veelbewogen nacht
per liter f 3.5O.
Boterstraat 63
J
-s
Interc. Te!. No. 68103 en 68617.
S1m Jaargang.
No. f8940
BUREAU: LANGE HAVEN 141 (HOëK KORTE HAVEN). Tel. 68103 en 68617.
Postrekeninn Ho. 5311
EERSTE BLAD.
Bij ol krachtens wetten o£ verordenin
gen voorgeschreven en andere offici-
eelo af- en aankondigingen en kennis-
o-evingen van het Gemeentebestuur.
Stremming Scheepvaart.
Burgemeester en Wethouders van Schie
dam brengen ter openbare kennis, dat van
af Dinsdag 23 October as voormid.ljigsi'
9 uur tot vermoedelijkWoensdag 24 Octo
ber d a.v. voormiddags 9 uur de scheep
vaart. DOOR DE BUITENHAVEN, wegens
bet leggen van een zinker, zal zijn ge
stremd.
Schiedam, 19 October 1928
2302 28
De bouw van den .pantserkruiser in Duitschland. De volks
wil en het echec der communisten. Het aftreden
van Lord Birkenhead- De briefwisseling
met Baldwin.
Na de jongste verkiezingen in Duitsch
land is er een hnksch kabinet aan do
regeering gekomen, dat reeds dadelijk voor
sensatie zorgde, door (op 11 Augustus) de
beslissing te nemen om uitvoering te ge
ven aan liet besluit van den vongen
(rechtsdhen) Rijksdag inzake den bouw van'
een pantserschip.
Toen de vorige, rechtschc regeering dit
besluit nam, protesteerden"de sociaaldemo
craten, communisten em democraten hevig
En daarom baarde het veel verwonde
ring, dat de nieuwe linksche regcering nu
toch besloot om tot den bouw van den
pantserkruiser over te gaan.
In liet .bizonder in de socialistische partijl
werd scherp en nadrukkelijk tegen de hou
ding der socialistische ministers in dezen
geprotesteerd en werd in moties van partij
bestuur en rijksdaglractie verklaard, dat
men die houding ten zeerste betreurde,
maar de socialistische ministers verdelig-
den zich met te wijzen op de noodzakelijk
heden der coalitiepolitiek, die wel eens een
offer aan eigen overtuiging noodig maakt
Voor den drang van Duitsehe Volkspartij)
en Centrum zijn zij gezwichtzij wilden!
de nog niet eens delinitief tot stand ge
komen coalitie niet in gevaar brengen On
der de socialisten en ook in de democra
tische partij had men hiervoor wel begrip,
al behield men zich dan ook de vrijheid
voor om In den Rijksdag, zoodra over vol
gende credieten voor den bouw zoiu moe
ten worden beslist, te trachten het een
maal gevallen besluit weer ongedaan te
maken. Maar er bleven velen ontevreden
over het gebeurde en zoo meenden de
communisten nu een, prachtige gelegen
heid te hebben om de verdeeldheid onder
de socialisten aan te wakkeren em cle socia
listische partijleiding een loer te draaien.
De communisten, die in en voor Rus
land de ergste militaristen zijn, die menj
zich kan denken, hoopten dat doel te kun
nen bereiken door eeni referendum uit te
lokken. Zij verlangden een „volkswil" in
zake den bouw van het puntsersdhïp en!
wel in dezen vorm, dat voortaan de aan
bouw van pantserschepen en kruisers ver
boden zou zijln. Dit zou hun rijkelijk stof
geven voor aigitatie en naar ze meenden»
een aantal socialisten naar hen kunnen,
toelokken.
Voor een „volkswil" zou het noodig
zijn een tiende deel van het aantal der
bij" de vorige Verkiezing uitgebrachte stem-
(ONE WONDERFUL NIGHT).
Uit het Engelsch van LOUIS TRACY.
Vertaald, door J. M.
20)
Hoofdstuk XIV.
Drie uur voormiddag.
Terwijl Mc. Cull och nog bezig was in
geuren en kleuren zijn verhaal aan den
inspecteur van het bureau Vine Street te
doen, arriveerden Winter en Fumeaux. De
agent deed het voor deze beide waard ig-
heidsbekleeders nog eens dunnetjes over.
De detectives hadden hun vermomming
weer afgelegd; ze zagen er vermoeid uit.
Maar toen de agent zijn verhaal had ge
ëindigd on zij zelf handelend moesten op
treden, kwam hun veerkracht weer h'eele-
maal terug.
De gearresteerde Franschrnan bad al dien
tijd zitten kijken alsof tóf half versuft
was, maar hij sprong op, alsof hij met
een scherp voorwerp was gestoken, toen
Winter op hem toetrad en op strengen toon
zei:
Wel, Antoine Lamotte, luister naar
wat ik je te zeggen heh!
Zoo, dus ik ben verraden, snauwde
de man.
Ja, het spelletje is uit. Ik ken je
medeplichtigen en je zult vannacht nog
met ze geconfronteerd worden. Neen, ik
probeer geen „bluf" te gebruiken; dat is
mijn systeem niet. Ze heeten Gregor Alar-
men bijeen te brengen. Als men voor bet
communistische voorstel dus ruim viermil-
lioen onderteekeningen zou kuinnon ver
krijgen, zou het, zoo bet in den Rijks
dag werd verworpen, aan het volk ter be
slissing, doör een referendum, moeten, wor
den voorgelegd
Dat men dit vereisehte aantal onder
teekenaars zou kunnen bijeenbrengen, werd
door de voorstellers met betwijfeld. Bij de
vorige verkiezingen waren op de commu
nisten bijna vier en een half millioen stem
men uitgebracht, men mocht verder op
vele socialisten rekenen, op de burgeilijke
pacifisten eveneens en het zou dus wel
tot een referendum, een volksbeslissmg
kunnen komen.
De termijn voor de. onderteekoning vain
het ./Volksbegehren" is nu geëindigd en
het resultaat van de communistische ma
noeuvre is gebleken een geweldige neder
laag voor de communisten te zijn.
In plaats van de vereischte ruim vier
millioen onderteekenaars, hebben ze er
nauwelijks een paar millioen verkregen
Niet alleen konden de voorstellers van het
„Volksbegehren" Üe communistische kie
zers slechts voor een deel meekrijgen
velen, die bijl geheime stemming voor de
communisten zich verklaarden, schrikten
voor een openlijke erkenning van hun po
litieke overtuiging wellicht terug maar
hun verwachting op een ondersteuning van
de zijde der linksche socialisten is vol
komen ijldel gebleken. De socialistische par-
tijMliscipline bleek sterk genoeg om den
oommunistischen aanval op de partij te
weerstaan. De socialistische partijleiding
heeft haar aanhang in de hand kunnen
houden en de oneerlijke manoeuvre va'n
de communisten weten te verijdelen Dat
wil natuurlijk niet zeggen, dat hiermee
de strijd om het pantsers chip is geëin
digd Het is te verwachten, en de socia
listische leider Wels heeft dat trouwens
al aangekondigd, dat de socialisten inden
Rijksdag zelf zullen trachten door een
verwerping van. verdere credieten don bouw
van het schip te beletten.. Maar de po
ging om de partij door deze netelige
kruiserkwestie te veideelen, h dan toch
volkomen mislukt 1
De Britscho draadlooze dienst publiceert
den tekst der brieven die tusschen Birken
head bij zijn heengaan en Baldwin gewis
seld zij'n. Birkenhead dankt den premier
dat deze hem op eeni vroegeren datum
tiny en Ferdinand Rossi. Ben je nu
tevreden?
Lamotte zonk achterover op zijn stoel.
Zijn gezicht was verwrongen, maar zijn
opwinding verdween langzamerhand weer
en zijn houding kreeg weer het norscih'e
en terugstootende, die zij in het begin
had gehad.
Ah u al zooveel weet, hoef ik u niets
meer te vertellen, gromde hij.
Neen, je kunt me niet veel vertellen,
dat ik nog niet weet. Maar als je niet
nog grooter dwaas bent dan misdadiger,
kun je tenminste probeeren je miserabele
hals te redden.
[Hoe?
Door een volledige bekentenis Wjst
je dat Martrny en Rossi van plan waren
mr. jHunler te vermoorden?
Neen. De zweer van niet.
Zou je dan geen gebruik maken van
den wenk dien ik je daarnet gaf? Als je
eenmaal voor den rechter staat, iis het te
laat. Denk er om, Ik zal geen verderen tijd
verspillen om aandrang op je uit te oefe
nen. Het is nu of nooit.
DeFranschrnan stond langzaam op en
zei na een oogenbük nadenken: Mon
sieur, ik beschouw trouw aan mijn vrien
den als het voornaamste op de wereld.
Een uitstekende eigenschap, zelfs voor
een misdadiger, ten minste als die vrien
den hem ook trouw zijn.
Maar de vrouw die ons verra'-len
heeft die kan voor mijn part doodval
len. Die hoort niet tot mijn vrienden. De
anderen wel!
Ik weet niets van een vrouw, ant
woordde Winter. Ik heb goéde reden
om aan te nemen dat je geen flauw idee
met regen, en wind zijn de voor?
boden van den naderenden
winter. Denkt U er toch om, dat
juist zulk weder veelal kwaads
aardige
verkoudheden
veroorzaakt. Voorkomt U dus
elk gevaar, door bij het geringste
teeken eener opkomende ver#
koudheid onmiddellijk de be#
proefd gebleken
Tabletten
te nemen.
35
van zifn verplichtingen heeft ontslagen dan
eenige maanden geleden tusschen hen werd
besproken. Hij zou er niet om gevraagd
hebben, als er mot „some balance of pri
vate convenience", den premier bekend,
tusschenbeide gekomen was. En te mmder
zou hij het hebben gedaan, als er ook maar
het geringste vooruitzicht was geweest dat
tój lang genoeg aan het bewind zou ge
bleven Zijn om deel te nemen aan de be
sprekingen en besluiten inzake het verslag
der commissi e-Si rnon,
Birkenhead noemt de vier jaren, door
hem aan het ministerie van Indié doorge
bracht, de gelukkigste en belangwekkend
ste van zij'n leven. Bescheidenlijfc geeft hij
te kennen, dat hijl bot openbare leven niet
wil verlaten met iets wat op eigen lof ijkt;
lïij wil daarom alleen zeggen dat hijl, na
vier jaren attorney general en bijna even
lang lord chancellor geweest te zijn, niet
gelooft, dat de laatste vier jaren later de
onvruchtbaarste van zijln leven zullen wor
den genoemd. Hij verklaart de officieele
politiek voorgoed te verlaten, maar hijl gaat
heen met do volste sympathie voor den
premier en diens collega's en hijl koestert
de hoop, dat hem zoowel in het Hoogei*-
huis als zoo nu en dan in het land toege
staan zal worden eenige niet-officieele hulp
te verleenen.
Ten slotte geeft de heengaande minister
aan Baldwin te kennen dat diens persoon
lijkheid een kabinet, dat bijeenkwam op een
krater van eenige bittere en recente herin
neringen beeft gewijzigd in een groept van
broeders. Hij verlaat hem met ontroering en
als hij het zeggen mag met genegenheid.
In zijln antwoord betuigt Baldwin groot
Wilt U werkelijk prima Gedistilleerd?
Bel dan op 68685!
Telefoon 68685.
20
hebt Van de invloeden waardoor je Hon-
gaarsche kameraden geleid werden, om een.
moord te begaan. Maar ik respecteer je ge
voelens en ik wil je een laatste kans ge
ven en daarom zal ik je maar eens ver
tellen hce jij in deze historie verzeild bqnt
geraakt. Dat maakt hot makkelijker voor
je. Je bent een dief en een medeplichtige
van andere dieven, maar ze hebben, voor
zoover ik heb kunnen nagaan, nooit een
bewijs tegen je kunnen leveren. Je werke
lijke naam is niet Lamotte, ofschoon je
al lang onder dien naam in' Lenden leeft.
Je bent acht jaar geleden in Toulon tot
twee jaar gevangenisstraf veroordeeld we
gens een vergrijp tegen do krijgstucht Na
je invrijheidsstolling heb je in Parijs in
anarchistische kringen verkeerd, en je bent
naar Engeland gevlucht omdat je bang was
dat je gearresteerd zou werden in ver
band met een dynamietaansLag op de Grand,
Boulevard. Je bent een bekwaam mecha-
nicien en als je getracht had om een fat
soenlijk stuk brood te verdienen, zou je
zeker geslaagd zijn. Maar je hebt de voor
keur gegeven aan een leven van misdaad,
waarbij je politieke razernij ook een 'handje
heeft geholpen. Toen je dat heerlijke paar
fanatici Martiny en Rossi in het café van
Siegelman een complot hoorde in elkaar
zetten om een huwelijk te verhinderen tus
schen een heel rijke Engelsche jonge dame
en een Franschrnan, omdat het in het be
lang van een zekere Ilongaarsche partij
was dat Graaf Vassilan het meisje en het
geld speciaal het geld*kreeg, zag je
een kans om de Oostenrijksche monarchie
leedwezen over het heengaan van Birken
head, die in donkere dagen een toren van
kracht was en zich een edelmoedig collega
en loyaal vriend betoonde. Baldwin is over
tuigd dat de hedendaagscho gescJuodsdhri,
vers Birkenhead recht zullen doen weder
varen. y
De koning heeft Birkenhead benoemd tot
Knight Grand Commander of the Star of
India.
Diversen,
De B e 1 gi sohe amne s t ie en
dr. Borms.
Het is niet waarschijnlijk dat dr. A.
Borms zich, na zijln invrijheidstelling, welke
binnen enkele weken mag worden »ver-
wacht, te Brussel zal vestigen, hoewel zijn
gezin aldaar, sedert het omde van den!
oorlog, verblijft Vermoedelijk zal hij'eenieen
tijd rust gaan nemen bij een familielid in
Nederland of bijl vrienlden in AVesl-A'laan-
deren.
De op volger van B,i rk enh ead.
Do voorspelling, dat Lord Peel de op
volger zou zijn van Lord Birkenliead, is
juist gebleken. Zijn plaats als minister van
Openbare Werken zal worden ingenomen
door Lord Londonderry, die eerst gedood
verfd werd als minister van Indië.
Baldwin's zonen.
Stanley Baldwin, de eerste minister, heeft
twee zoons, die hun eigen weg gaan.
Oliver, de oudste, is, gelijk bekend is,
lid van de arbeiderspartij', en bestrijdt de
politiek van zijn eigen vader. Die Evening
Standard verneemt nu dat AVyndham, de
tweede zoon, ofschoon hij geen socialist
is, geen toelage van thuis wil hebben en
van een paar pond in de week leeft die
hij in bet zweet zijns aanschijns m de
blikfabriek van zijn vader, Baldwins Ltd.,
verdient.
De havenstaking in
Australië.
Te Melbourne hebben gisteren 800 zee
lieden zich laten inschrijven, maar slechts
300 konden geplaatst worden. Dat kwam,
omdat de reeders overal de vrijwilligers
gehandhaafd hebben, uitgezonderd voor het
lossen on laden van kolenschepen, waar
voor de stakers in de eerste plaats in
aanmerking komen. In de kleinere havens
zooals Newcastle en Freemantle, zijU slechts
enkele tientallen stakers te werk gesteld,
maar de reeders verwachten een vrij groote
tcrugvloeimg van vrijnjlligers naar hun
oude beroepen.
D,e Ru-Klux-Klan failliet.
Naar uit New-York gemeld wordt, zou de
Ku-Klus-Klan failliet zijn. Oorzaak zijn. de
hooge kosten van den strijd tegen den
Diemocratiscben Candidaat voor het presi
dentschap Snnth. Dfe Ku-Klux-Klan h'ad,
naar thans blijkt, meer dan 100 millioen
dollars van zijn leden ingezameld.
DDLMLN LAX D,
Hofbericht.
De Koningin-Moeder keert vanavond te
20 u. 13 min. uit liet buitenland te Arnhem
in het land terug. Daarna zal zij zich
met gevolg per aulo begeven naar bet
Loo, alwaar zij ongeveer eon v eek de gast
zal zijn van de Koningin, alvorens dinar
Den Ilaag terug te koeren.
Tweede Kamer.
De voorzitter van liet centraal stem
bureau heeft in de vacatuie-Boissevam lot
lid van de Tweede Kamer benoemd ver
klaard dr. I. Tl. J. 'Vos, te Amsterdam
Wijziging van de Indische Staatsregeling.
In een loge van de Tweede Kam er werd
gistermiddag de beraadslaging over het
ontwerp betreffende de Indische Staats-
een hak te helpen zetten en tegelijk zelf te
profiteeren. Dus bood je je diensten aan en!
jouw vernuftig brein deed een truc aan de
hand waarop de anderen nooit gekomen
zouden zijn.
Het was voor je doel noodig om tegen
over de buitenwereld als een respectabel
man door te gaan; daarom gaf je je uit
voor Anatole Labergene. Onder dien naam
stuurde je jezelf brieven naar het restau
rant van Siegelman. Ik weet met hoe je
aan de auto kwam dat doet op ditoogen
blik ook niets ter zake daar koin ik
morgen wel achter. Maar wat wel van be
lang is, is de manier waarop je mr. Hunter
bedroog om hem in je auto- te krijgen. Jullie
waren natuurlijk uitstekend op do hoogte
van de gangen van do hoofdpersonen uit
liet treurspel eu wisten dat mr. Ilunter
in de garage van Antoine, een auto besteld
had. Je kwam zelf met de a,uto voor bij het
bureau van mr. Hunter en vertelde dat [Mon
sieur Labergerie je al vast gestuurd had
omdat de wagen eerder vrij was dan hij
had gedacht, want je begreep, dat een jour
nalist die het druk heeft, het heel prettig
vindt om plotseling een auto ter beschik
king te krijgen. Terwijl mr. Hunter zich
naar zijn kamers liet rijden om zich te
verkleeden, verscheen do werkelijk bestel
de wagen en toen de journalist niet kwam,
keerde die leeg terug. Verder ben ja een
handje geholpen door het feit dat luj een
tijd wachten moest voor het duplicaat van
de huwelijks vergunning klaar was.
Ik weet niets van een huwélij'ksver-
gunnimg klonk het stroef.
regeling bijgewoond door mr. J. J. Schrieko,
oud-iegeeringsgemachtigde voor algemeen©
zaken, die genoemd wetsontwerp in don
Yolksiuad verdedigd heeft.
Wethouder Heykoop.
Do heer Iieykoop, wethouder van Rot
terdam, is na een verblijf van drie maan
den in het buitonland, tot herstel van zijn
gezondheid, te Rotterdam teruggekeerd.
Voorloopig moet hij echter nog algeheele
rust houden.
Het eeuwfeest der Kon. Mil. Academie.
De feesten ter herdenking van het eeuw
feest der Kon. Militaire Academie zijn gis
teren te Breda officieel begonnen!. Des mor
gens had op de Markt een reveille plaats!
Na afloop van de reveille trokken al de
officieele personen, die erbij geweest wa
ren, met de muziekkorpsen voorop maar
het voorplein van de Academie, om er
den gouverneur, het leerarenpersonael fijn,
den cadetten een aubade te brengen.
Half elf was bet tijdstip, waarop de in
tocht der reünisten plaats had. Op het
sportveld vnn de K. M. A. vormden zij een!
groot carré en had de begroeting plaats.
Op de binnenplaats beeft minister Lambooy
een rede geliouden. De minister deelde o.a'.
mede, dat benoemd zijn:
tot commandeur (met de zwaarden) in!
de orde van Oranje Nassau, (bij bevonle-
ring) generaa 1-nmjoor G. G. vain Everdin!-
gen, gouverneur van de Koninklijke Mili
taire Academie;
tot officier (met de zwaarden) majoor
J» H- Fruyt van Hertog, van den staf deal
infanterie;
lot ridder (met de zwaarden) eerste lui
tenant J. Blokhuis, van den staf der in
fanterie, adjudant van Üen gouverneur der
Koninklijke Militaire Academie;
tot ridder de heer J. TV. N. Ie Heux,
leeraar aan de Koninklijke Militaire Aca
demie.
Aar, den gepensiomhseerden majoor-kwar
tiermeester G. van Steyn is de titulaire
rang van luitenant-kolonel verleend.
Tenslotte is aan ir. AV. T. Clous, burger
lijk leeraar in de scheikunde aan. de K,
At A-, den persoonlijken titel van hoog-
leeraar toegekend.
Vervolgens nam generaal-majoor CL A.
Prins, van de 3de üevisie, het' woord om
uit naam van het comité, gevormd uit
officieren van het Nederlandsch en Netier-
landsch-Indische leger, hot door dezen aan
geboden huldeblijk aan tien gouverneur
over te dragen, ml. een monumentale lan
taarn vo-or het binnenplein, die tevens als
fontein is ingericht.
Kolonel A. K. I. Verschoor, garnizoens-'
commandant te Breda, droeg uit naam van
de officieren van het Bredasche garnizoen;
met een korte toespraak een leestafel en'
een schrijftafel voor de leeszaal van de
cadetten.
Tenslotte bood oud-minister Van Dijk, uit
naam van de Koninklijke Vereeniging Onsl
Leger een bronnen gedenkplaat aan, die is
geplaatst in de poort van het Academie-
geboaiw.
'sAüddags hield de gouverneur der Aca
demie een zeer druk bezochte receptie!
Daarna had een officieele ontvangst ten
stadhuize plaats, waar burgemeester, mr.
Wt G. A. van Sonsbeek, den minister van
defensie, den heer Lambooy, den gouver
neur der K. AL A., gen.-maj. Van Ever-
dingen en de reünisten toesprak.
In een korte redevoering deelde minister
Lambooy mede, dat burgemeester rmr. AVL
G. A van Sonsbeek benoemd is tot rid-
Mogelijk. Alisschien heb je alleen
maar het geld .van je medeplichtigen aan
genomen en scherpzinnige plannen ge
maakt en uitgevoerd, zonder in details te
weten wat er aan de hand was. Alaar ik
vermoed en verder zal ik er geen woord
over zeggen dat het voor jou een ver
rassing was toen mr. Munter werd dood
gestoken.
Het kan me niet schelen wat er verder
met me gebeurt, maar ik kan zweren dat
ik niet wist dat ze mr, Hunter gedood liad-
den, voor ik bloed op het portier zag toen ik
ze naar Sydney Street bracht.
Zoo. Het heeft lang geduurd voor je
de reddingsplank die ik je toestak!, gegre
pen hebt. Alaar waarom staken ze den
man? Dat zal toch oorspronkelijk wel niet
het plan geweest zijn?
Ze beweerden dat het een soort onge
luk was, dat ze het niet bedoeld hadden.
Ze wilden hem in den wagen terugduwen,
hem overweldigen, naar Sydney Street
brengen en hem daar vasthouden tot...
lamotte aarzelde. Hij wilde hlij'kb'aar geen
namen van andere personen noemen.
Ik zal je wel helpen, zei AVinter.
Totdat de „Switzerland" in Southampton
was aangekomen met Graaf Ladislas Vas
silan en den Engelachen Lord aan boord.
Lamotte knikte. U weet alles; U weet
alles, óf u bent een toovenaar, èf Martiny
en Rossi hebben hun mond voorbijgepraat.
(Wordt vervolgd).
rif
sS
M
ÈtlÉÉÉll
i M
Oets oourant verschijnt dagelps, met uit-
«oudenng van Zon- en Feestdagen.
Prys per kwartaal 1 2.franco per post
£3.50. Prijs per week: 15 cents. Atton-
derlijko nummers 4 cents. Abonnementen
warden dagelijks aangenomen.
Adïertentiën voor bet eerstvolgend num
mer moeten vóór elt uur aan bet Bureau
betorgd zijn, 's Zaterdags vóór uur.
Een bepaalde plaats van adverteDtien
wordt niet gewaarborgd.
SCHIEDAMSCHE COURANT
Prijs der AdvertentiSnvan 15 regale
1 1.55 ledeie regel meer C.3Q; in bet
Zaleidagnummer 1—6 regels 1.80, ledeie
regel meer f0.'!5. Reclames f 0.75 pel repel.
Incassokosten Sole,; po3tkwitanties 15 ets.
Tarieven van advertentifen bp abonnemoni
ry o aan het Bureau verkrijgbaar
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling
Kleine Adiertentièn opgenomen I 0 50 t/ni
15 woorden, f O 75 t/m 25 woorden. Elk woord
inm 5 cent tot een maximum van 30 noorden
f
J3 9
Men verlange steeds de oti=
gineele verpakking „Soyci"
met den oranje banden lette
er op, dat op elke tablet het|
woord „BAYER" ingestem#
peld is. Prijs 75 ets.
MOUTWIJN
M
f v?V
M
KT»».
\r V «fc
WH
"-top-