i| yeiapsog ep'f'bj
3G V 'O
s a iai v a
HiVld 'JIAl uba 9Bbjb|3
[ijSAJOiiuflojg us [uaijassejiji sqssjuisijg 'IiJsijasseMuioo^
ioii33aaooA si !6ivaooni>i a3d
lilDO M013S
58 }BEi}SM8ig-"i 'S30HH ïnuijS
19189 "Ü0|9|8i - £-1 UBB|SJ9pnoqpB|S
■sp 91 0 >1 J9d Soojppuiyw
Ife
DE MIDDENSTAND.
x n v 3 a v 3
m-
S38QV MH
3AD3 m
aemieB0@n
iN3XNflj3i3x arnannx*?!
Pjoom pueiiinqasjeeM us.3
Q3 •|S0S0O^ Soojq
I
'jttVHOS P A IAI
Sé3NOM30N3Za09
•stnqpBJs fiq g Al«BJ(SJ»joa
ms $tf&iuetu&©ui&@
Q2 ^^LXldoSJÖd
i
1
1
1
i
mtttMKsm
m
J
I
I
£1989 "O £0189 l©|0J.
'èvi-V U0ABH OÏ^OJI
3 'rè?.1! "ifrl uoabh oBubt
ff f'-; nvaima
B
irnjpeyy d|}U3)JeApV
ai.9Z9MeGuee
:»aq WVdSIHOS J°°A
op U| fJ00}40Ap\f
:U8j3paoGXqBa U9 uasno)|qo|$
s,eiueA«j 'ue^oopjfB^ 'us)
1 -joqosuepoqisueja spjooz
SVV103IM "IS
Si£89 "W 08 "Jls>|J0>i "1
I
61589 •{apl Of 81 ~9L iE>eJ{sua|ouqso/v\
jiSSI3M13Q3" 6u!IH3MU!>|(ws "9 -ipsoA\ '-uiooig
si qosBM Jaw\n u9|0puBq9q ^0ij jooa
jopjdöjjois )ue!{jjqnj|9qndi£
9p uoSjjqorzaq luoaimp pen*) 'N3HT no KTG
-uaxvLoa 'sfiwra 3Cii98 r^s KTaamos 9i
U&SSBf*i9}USm U9J9&H
usijapoui siSMnsm ap usoUBAi-uo qpaq
S8BJOO t{J fg 'B ap JOOA
I j>ia\
C6839 nooï0i9x SIS lefiafs
iniBpapjos aooA eojnaas ue^iinjeiax
-ua^.BqosuBB ubb3 oipBy qojz aip ua||B qo^
'U8SSBJ.I0A XI U8{{ttZ Supp8A\JB U8 pi8l[J8p{8q
8p 'l88pJOOA 8^00J§ ^8JJ - *J80jd SU88 ^IU88jq
■U 8 U 13 I Tl O O 9 Cl J J 8ZXIÖ 13 B
•SbB[ J88Z U8Zj![.ld-UIBjSoil2[ 8ZUO IlflZ U8ipU8A0g
'sqn^s oï sraos psoS.ispuiq J88A !)8in (U8pBA8q
UB3[ sqn^s 8 B 9 PPPPIIII8S TOBJ.O0P5X T ^PmO
1
Wm
ter-
ÉIS
ië£
steeds meer aaxidacht t an de opleiidinig -vlajru het
personeel én' de hoofden der ondernienrLngan^ die
dat doen, hebben daarvan in den regel geen spijt.
Ook zonder speciale opleiding kan men een
goed -verkooper zijn, maai" dan moet men van
nature de meest onontbeerlijke eigenschappen be-'
■zitten. Dat is o.i. ook het geheim, waarom de
'één veel beter slaagt, ouder overigens gelijke
voorwaarden, in het. zakendoen dan de ander,
tfkftls niet als een'hooze critiék! bedoeld op- den
Schiedamschen Middenstand in 'talgeraeen, al.
weer we wachten ons voor generaliseeren
maar het komt voor, dat aan de ont
vangst en de bediening van den klant soms
wed eens datgene ontbreekt, wat men elders wel
.vindt en waardeert. En in dit opzicht de balans
naar de andere zijde tedoen overslaan heeft
men grootendeels in eigen hand.
De gemakkelijke en veelvuldige verbindingen met
/Rotterdam maken het voor den staidgencot dikwijls
verleidelijk, om even oVer de grens te wippen.
Die verbindingen zullen, als Schiedam door Rotter
dam geannexeerd mocht worden, op den duur nog
heter worden en daarom is het ons altijd een
raadsel geweest, hoe .vooraanstaande middenstan-
i ders zulke enthousiaste annexionistoa kunnen zijn.
IHiet „groot-argument", de belastingen, zijn hier
'voel hoogor dan ginds, zal, als het ontwerp-De
GeerKan straks wet is geworden, geheel of groo-
tendeels vervallen, zoodat het ons steeds moer
tossehijnt, dat de middenstand het paard van Troje
binuenJuudt, als liij: blijft roepen om annexatie.
Er kunnen omstandigheden zijn, die samenvoe
ging van gemeenten noodzakelijk maken. Als het
..algemeen belang eischt, dat tot annexatie wordt
overgegaan door onze groote nabuur, zal de Schie-
damsche middenstand zich daarin moeten schik-;
'ken dn een offer moeten brengen; zijde zal hij
er 0. i. niet bij spinnen. W,a|nt ais Schiedam
'een deel wordt van. een groote gemeente, zal het
samenhoorighieidsgevoel, idat.nu nog liier en daar
bestaat en dat men. wil- aanwakkeren met den
kreet: Koopt da Schiedam! zeer'spoedig verdwij
nen. Daarvoor in de plaats krijgt men waarschij!n:
lijk hier filialen van groote ondernemingen, die
eerder besluiten een filiaal in ean eigen stads
deel fa vestigen, <lan in ean zelfsiaoidige, vreemde
gem:eente. En de concentratie ia haf winkelbedrijf
lcomt den kléinen zelfstandigen winkelier niict ton
goede. Diij heeft aan den ééneni kant te kampen
O» het hoofd:boven water te houden, omdat er
economisch- sterkeren- zijn, die zich op zijla ter
rein hegeven en niemand kan den sterkeren- dat
euvel duiden onderzijüs'heeft bijl te kampen met
•de concurrentie, die economisch zwakkeren hem
aan doen. Want dat is ook een verschijnsel,
waarmee rekening moet worden, gehouden-,/ dat
de werkloosheid in de bedrijven tengevolge heeft
gehad, dat menig een,' die vroeger opi andere
wijze zijn brood verdiende, zich nu op den handel
heeft geworpen. Daar dit in den) regel niet degenen
zijn, wien het mangelt aan energie en duif, wondt
het corps handeldrijvend-en steeds grooter en men
kent het spreekwoord, waarin sprake is van spoe
ling, die door de veelheid der liefhebbers, om
het té nuttigen, dun" wordt!
En niettegenstaande alle moeilijkheden; dia Spe
ciaal dé Scb.iedam.sche Middenstand ondervindt,
blijft hij zich handhaven!
Er is Volgens het laatst verschenen jaarverslag
van de Kamer van Koophandel den laaf sten tijd
zelfs eenige verbetering te corustateeran, al wordt
dit ook zeer voorzichtig aldus uitgedrukt„Het
afgeloopen jaar (1927) was over het algemeen
voor den Schiedamschen Middenstand niet zoo
onvoordeelig als het daaraan voorafgaande jaar".
S.
Voor een theoretische beschouwing omtrent den
middenstand) Is het interessant even terug te
gaan in de geschiedenis. In de Middeleeuwen'
vindt men., het begin van den ruilhandel tusschea
■een kleine groep yan' samenwonenden. De am-'
bachtslieden werkten slechts op bestelling; zé
waren zoowe-1 vakman als winkelier, echter zon
der voorraden. 1
Het begin van het mterloeaal ruilverkeer vindt
men terug in de marskramers, die voor het
recht" om ruilhandel te mogen Idxijven „tclgeld"
moesten betalen. Langzaam-aain ontmkkelde zich
dit en de ontdekking van Amerika eïi den Zee-
weg naar Indië, alsmede de invoering van het
1 zilver als wettig betaalmiddel, hebben een ge
weldigen stoot gegeven tof idea internationalen)!
- handel. In de 16'e eeuw begon dit.
De middenstand is tot groofen bloei gekomen;
-inde 19e eeu-"-. Door de snelle aanwas dor be-
volking werd ook een snellere productie geSischh
/En ook deed de wensohelijkheid zich gevcelon,
dat op iedere plaats in de behoefte aan een as-,
tiked kor worden voorzien. Dit had tot g( volg,
del", idie er op. lette, dat er nergens een tekort;
was aan een artikel, waardoor "de. prijs er vah
zou oploop en. Hieruit volgt, dat sinidsdien de prij
zen niet meer werden -bepaald door den fabri
kant, doch d-oo-r den handelaar. Aan het h'oofd|
van de maatschappij kwam nu het kapitaal te
staan, menschen die. de goederen opkochten' en
distribueerden, mënschen met initiatief en onder-'
nemingsgeest, want zij moesten zorgen, dat overat
aan de behoefte kon worden voldaan en ook ner
gens, door een tekort of een teveel, wan ver hou-;'
dingen zouden ontstaan.
Intusschen begrijpt men, dat de combinatie vak
man-winkelier, zoo go-ed als verdween. Vakkennis
werd van den arbeider niet meer in de eerstq
plaats véreischt, want de fabrieken werkten met
machines.. Voorden ;mid!denstander is vakkennis
niet een eerste vereischte, doch veeleer om
dememingsgeest en commercieel© aanleg. -
Opgemerkt dient, dat oen vakman altijd betere
kwaliteitaflevert.. Om een eenvoudig en sprei
kend yoorbeeld te noemen: een maiatdostuum zit
altijd/beter dan een confectié-öostuum: Het oom-
fec'iehvërk wordt Uoosr zijn massa-proiductie echter
van schijnwerpers, die door middel van één bat-
terijtje onder aalp! [het voertuig licht geven.
„Denken en doen" is het moto vria en voor
de, moderne jeugd'. jHtehbian de' kinderen deze
spreuk intuïti-ef zelf -gekozen 0'f1 zijn do ouders
fiSKSI
SliÊ&$8ÊÊ$iÊi)éËÊ&ÜÈ
'^ÊMêStd&Sdê-ï&wsÈS&%-;tï4!lÖ
en paedagogen op het voortreffelijke denkbeeld
gekomen om Wat nuttig© met het aangemamle te
vereenigen in het speelgoed van dezéa tijidl?
!Hioo het ook zij.,... do vraag naar. beter speel
goed, naar 'iets waar de kinderen wat van Iculn-
nen'loeren en waar zij profijt van trekken, wordt
hoe langer hoe grooter.
Geen jongen is er die niet idolgraag speelt
met. een meccano-doos. Met het cicnsSraeeren van
bruggen en ltijschkranen, het bouwen .yam- krui
sers en/vliegmachines kunben de kinderen dagen-,
wekenlang bezig zijn. Het in elkaar schroeven
van de verscliillenlde metaaldeelén, het passen en
melen, berekenen en pntwerpéa ikost heel wat
inspaïiaiing. Maar het werk loent de moeite, ea.
ais een- nieuw model droogdok, of een'Nfatitas-
tisdremachine, die bestemd is om de ouder-
wetsche stoommachine te verdringen, kant en
klaar is, voplt de jeugdige bouwmeester zich
minstens even trots als een-ingenieur, die een
groote, moeilijke opdracht heeft vervuld, 't Is
bijna zonde om zoo'n werk va'n dagen' weer' "tê
demonteeren om een 'nieuw, een ander mcdel
te probeeren.
Deze nauwgezette arbeid is. bij uitstek geschikt
voor kinderen, die over een onuitputtelijk geduld!
beschikken. Wilde robbeicezen interesse/xers zich
meer voor miniatuur-fietsen, voor-, autofjes, die
ze met pedalen kunnen voortbewegen, en die
precies lijken op den grooten wagen, waar vader
in rijdt. De rakkers vermommen zich als cowboy
en Indiaan, ze trekken ten strijde met lasso én
bijl, en rooken ha afloop een chocolade-vredes
pijp in hun bontbeschilderde tent. De roode broe-
-• ders met hun woesten veerentooi geniéten nog
een evengroiote populariteit als dertig en meer
jaren geleden"; de cowboy is pas sinds kort in de
j.Tolie: de jeugd ruoest dezen woesi.vn riJdor te
paard éérst nader leeren kennen in circus of
kinderbioscoop.
.Beiden, Indiaan en cowboy, hebben iemand ver
drongen-,. liet soldaatje in den dop! Zelden meer
geven ouders hun spruiten de op karton genaaide
kepi's en tressen; sabels en sporen. De moderne
jeugd, opgevoed bij pacifisme en al, wat daar
mee in verband staat, verlangt blijkbaar zoo'n
uniform niet meer. Eventniri schijnen de jon
gens veel belang-te stellen in- de tinnon sol
daatjes, die. weleer, in dichte drommen de speel
goedkasten bevolkten, en waarmee, op den grond,
gevecht na gevecht werd geleverd!
En waar spelen de meisjes het liefst mee? Als
vanouds, met fornuisje, pop, theeserviesje cn
mangeltje? 1
Zeker wel, doch al deze vermaken boeien haar
maai" kort. Vroeger bleef p oppenmoedertje haar
levenloos kroost trouw, tot ze naar de „jonge-
dameskostschool" ging. Dan, op haar twaalfde,
dertiende jaar, werden Louise en Else, Pauline
en Eleonore, Arinie Toet, Lien en Nettie voor
zichtig in een doos gepakt, hun kleertjes kregen
een plaatsje in de poppen-linnenkast, én. at wat
bij bet miniatuur-huishouden bobiacaGe, verhuisde!
naar. zolder. 1
Nu? - - i j
Nu- kost liet vaak moeite om een dreumes vani
een jaar of acht te overtuigen, dat zoo'n heerlijke
baby, die „net echt" lijkt, of een kofc'et dametje
met een modieus pagekopje, aardig is om mee te
spelen. De jeugdige .dame is het maar zelden met
moeder of de juffrouw uit den poppeawinkel eens.
Zij kan haar tijd beter gébruiken dan om poppen
aan en uit te kleeden! Zij rent op oen vliegen
den Hollanider langs de trottoirs, ze gaat met
vriendinnetjes naar de jeugd-biosooop of naar
dansles, ze speelt ping pong en zwemt met 'diaar
klasgenootjes. Poppen? Daar speel je mee als je
nog niet naar school gaat "en geen huiswerk
of slraftaak te maken hebt. Poppen? 't Zijin ver
velende idingen, waar je o, zoo- gauw genoegl
van krijgt. -Kleertjes naaien voor het kind met
il!
de tricot of stoffen armen en boenen Ach, dat
zou ze wel willen doen, maar dan zou zé toch
eerst zoo'n noaimaehinetje willen hebben, waar
je écht op stikken kunt. Kleertjes wasschen is
ook een heel karwei 1 Ze zon met een elecDisch'
slrijkboutje de dessous en de jurkjes welvlug
kunnen bewerken... 1
Het zon-WKuc© van ii"t cc val is, tlal kt nut',
ÊÊiÊSMmÊSÊS^MÉÉIlÊsiSi&IÊÉSXSÈdÉS
T\
'i
SV
l/u/w
l®S©£
ÉI8/I
fHl?9^
*!/:jooa sajpu. uazawaScnn; ?ajj
05 cóqfp; uee3 sj ubao
pjnc.u sjreour op si jsji i aeiza3 pj
ssSfijD?o-sBxqooinj *ig ufira n ïJ^H
SI ÏBBJiSSBBSfll ©pno
taqbsaS:
}jfi|q lis si
'•zua t-zua
ns^ua'tpssSsBBfoopsT -jg
sjo; 53iopB[OOoqg
U8 sjo^opa^og
wjBBjdjsjog na pooSioijmg
'snoquoq uszoop oxnq
'uo^ojiiSiq uo uoacSig 'jpiq-ej,
'uajBAisiappuQ ub -siBiuapmrji
JOOA S9JpB |SBi|99p
-JOOA ïeq jep |©m "n l©®M
■n»p9«8« j«OA 9pu9i)9q »p do 8»|]T
OS qpjoAv twpnoqaS tiotejeddeojpei*uoi|un|»|0| km
Bujiiaisuoojuai aqfqopj'n U9a sU9A8j jcbav y jgc| qBBJlsSftpg
pmid -jaq m s%Bj}snc>'map KaSKOJaiaj, Jn« li-9 nBA
pnoAB Q8q[a pl'tj sdbjooijj ")S nap na TjoaAvjaijuiAX ap apuaanpag
:fiz uspjooAVure 'JBp inaraau q' noz qBAV"
iSkbja sjanizaq-xgy^flgag3ajjfuiBï ap ucb OS siy
•Sfud ua^fqfiq uaa ijb ?-ep fiq uo 9a.vSs9Qa\
9A\nojfaSj7inft!U onrqosqy "3niuaipaq a^sSiptiOAuaaaaj^Y
inaSuBpiaA oaoro q ptisp do
jbbui 'iuui;d do ju ïoiu vQ iSi'fjsBq opAvnoqp[89q93 aiooni joop
aapTojjt! [89A aq intu Soo avq quvq" -qjOAv a% ppfuaAo taia jcjooa bq
va 3 i HOS
Mnvd
N3H3SSVM
rak-
IIÜ'V
igggi
Üf?'!1
0#
y ,>C
.-1..
