SCHIEDAMSCHECOURANT
GEMENGD NIEUWS IN 1929.
BUITENLANDSCH OVERZICHT 1929.
DERDE BLAD
•van Dinsdag31 December 1929. No, 19306.
VAN DE
El-
Een jaar van groots branden. Strenge vorstperiode.
Wat ons trof in het afgeloopen jaar.)
en
I Een droevige bladzijde in onze jaar-
ig ang van 11)21), is op 10 Januari het vort
gaan van do reddingboot „Prins der Ne
derlanden", bij - een poging om de be
manning van hot gostra.iul-.lo s.s. Valka te
redden. Acid mannen stierven den helden
dood en 37 kinderen bleven zender vader
achter.
We herinneren ons inog als de dag van
i gisteren hoe we in spanning te Hoek van
Holland hebben vertoefd; onze tocht langs
het strand van Rozenburg om eventueel
nog hulp te kunnen verioenen als or man
nen van do reddingboot zouden aan -poe
len. Niemand van tie bomaumiig der red
dingboot heeft evenwel bet loven k uuien
redden en allen, de schip: km- v. d Kloos
ter, de eerste machinist Meyboom, de 2e
machinist Tirnmers en de matrozen De
(iroot, Meekijk, v. Asperen, Starroaburg en
Verivey, vonden don do d in Ue ijskoele
golven. Als hulde aan hun nagedachtenis
hebten we hun namen nog eens vermeld.
De bemanning van de Valka word door
de reddingboot van Stellendam den volgen
den dag ill veiligheid gebracht.
Dankbaar memoreeron we nog de inza
meling voor de nagelaten betrekkingen van
de slachtoffers, waarvoor de lezers van
onzo courant in oon maand f 3051.73 bij
eenbrachten,
Niet minder treurig is liet drama van
Grootegast, waar op 18 Jamnrï vier veld
wachters: -Meyer, v. d -Muien, Werkman en
Hoving door Y. Wijkstra, dien zij wikten
arrest eeren, werden doodge.-th ten.
Het jaar 1921) zette wel somber in.
Herinnert U zich nog do massa-vergifti
ging te Rotterdam op 23 Januari, toen hot
personeel van de II. V- S. tijdens de voor
stelling van Bouwmeester"» Revue: Won
der Boven Wonder, onpasselijk werd als
gevolg van liet monster-diner in de Dele')
De zaal van Tivoli zag er ontoonbiar uit:
voor het geb >uw op den Coolsingel was
de aanblik van bet trottoir al even on-
I smakelijk. Met verscheidene taxi's weiden
de zieken naar liet ziekenhuis vervoerd,
waar van velen f550 personen Iiad len aan
het diner doelg-momeiP, de maag went leeg-
gejxmipt. Over de aanblik van die kamer
in liet ziekenhuis kunnen we ook maar
beter niet te veel zeggen. Gelukkig heeft da
t heele geschiedenis geen ernstige gevolgen
I gehad en achteraf is liet nog wel oen
I verm;ikelijke historie.
De groote branden,
I Het jaar 1929 hoeft zich overigens ge-
i kenmerkt door branden van goweldigen
t omvang.
I Het begon tijdens de hevige voratp'-ri'd©
in Febiuari, toen er als gevolg daarvm te
fel word gestookt
In die omstandigheid ligt althans d> o>r-
zaak van het afbrandvan het Leid.-che
stadhuis op 12 Februari, al lnx»l vroeg
in den morgen. Do brandweer onterven I
i veel hinder van do vorst, domlat het
j bluschwater bevroor. Dor het bevriezen
I van liet drripemle bluschwater was het
j stadhuis na afloop van dm brand ©en t-
j verpaleis. Cc Lciilenaars, die «liep ore !«r den
indruk waren van do vernieling van liet
historische gebouw met zijn «tooien bxuw-
stijl, konden bet sprookjesachtige echter
in het geheel niet inzien. Do schade was
i* enorm; tal van kostbare kittnst-chattón giit-
I gen verloren. Ook het archief van den Bur-
gelijken Stand was verloren gegaan.
Dienzelfden dag brandde 's morgens
vroeg to Amsterdam ook het Flora-theater
af, terwijl in den verloren loop van dien
i „roeden" dag te Gouda de bran 1 woorka-
zern<> aan het vuur ten p:ooi viel.
Behalve «leze drie gn>ote branden aken
als gevolg van te fel stoten n «g ta! van
kleinere braiulen uit, «lio bij elkaar gnoote
schade veroorz,nikten. Het was een slechte
tij«l voor do bratnlverzek© ingsuuritschap-
j f«jcn.
Op 23 Maart begon ,do Uotterdamsche
brandstichter" van zich ta «loen spreken,
die langen tijd zijn misdrijven heeft kun
nen plegen on heel wat brandjes en- bra l
den veroorzaakte, doch tenslotte gear
resteerd we d. Van do 12 branden, waarvan
bij wexd verdacht, bekende liij er 27!
Het l'aleis voor Volksvlijt to Amsterdam
bramble op 18 April af. Ik? brand, die van
ongekende» omvang was, bood een schouw
spel zonder weerga. Do schade weid op
«trio millioeu gulden geschat, terwijl Bouw
meester's Revue WondeP Roven Wonder
niet voider kon worden opgevoerd, daar
allo reijuisieten ©u costumes do:>r den
brand waren vernield, 1
En nog was men over dezen ontzetten-
don brand niot uitgepraat, of op 27 April
brak 's avonds om half elf brand uit in do
moubohuagazjnon van Piet v. Ueouwyk te
Rotterdam, liet duurde tot half twee voor
de brandweer, «lio 5(XX) meter slang had
"uitgelegd on met 45 stralen water gaf den
bi and onder do knie had.
Dp 1 Mei brandde to Maassluis ©en ge-
deelf.e van do werkplaatsen dor N,V. Ver-
eonigdc Touwfabriekon af. De schade ba-
droeg hier circa f7öO.(XX).
'Op G 5lei brandden te Itossum 2L hui
ven af.
lOp 25 Mei branihlo 's nachts te Reek en
Donk do N.V. v. Thiol's Draad industrie af.
Schade -15 5 duizend guidon.
Eveneons op 23 Mei ging Lessor en Van
Kuylen's Weeffabriek te Tit burg in vlam
men op. Scbade circa f GO 000.
Op 2G Vlei brandden te Okletooek 5 boer
derijen ©ri ©en rijwielzaak tot den grond
toe af.
Op 29 Mei viel de Koloniale WareugrooL
tiamlel der l.imb'irgsch© Handel M:j., te
S'itanl, ten prooi aan de vlammen, sdli ido
circa f 100.000.
Eveneens op 29 Mei werden in No >p I-
Brabant do 'Overkxulooie rijen der N. V. J.
van Arcndonk's Scboeri- en leer fabrieken
slachtoffer van het vuur. Schade circa
f 250.900. 1
Op 28" Mei werd to Amsterdam het fa
brieksgebouw van 19» Ronkende Moor door
het vuur verwoest. Schade ca f 109050.
f!p 7 December liet ligt nog verocli
in aller geheugen werd Middelburg door
liet vuur geteisterd. Acht huizen werden
door het vuur verwoest, waarmee een mooi
stuk van Middelburg'» hoofd -trant vei le
ren ging.
En tenslotte werden op 23 December te
Enschedé drie huizen in do asch gelegl.
Schade circa f 109.090.
We hebben ons in dit jaaroverzicht be
paald tot de grootste branden, doch er
waren er meerdere, die toch ode van ta
melijk grooten omvang waren en waarbij
do schade aanzienlijk was.
En als meri «jan daarbij nog voegt de
voortdurende geweldige b>sehbranden en
do omvangrijke veenbranden einde Mei,
als gevolg van de langdurige droogte,
dan moet men couch doe ren, dat het vuur
dit jaar een ontzaglijk kapitial lieeft doen
verloren gaan.
Voor de opsomming van deze grcol©
branden hebben we even «le chrOnologi
sclie volgorde losgelaten en we keoten te
rug naar de vorstperiode in Februari. De
start van den Elfstedentocht, «lio eindelijk
weer eens gehouden kon wondert, op 12
Februari, geschiedde op den kou Dien dag
van het jaar. IX- temperatuur was ge
middeld 13.1 gr Celsius onder nul Het
laagste gemiddelde, dat lreken 1 is, werd
voordien g©m>tee:d op 22 Januari 1830,
n.l 1-1 gr onder nul. De Bilt regist:eerdo
een koude-nconi van 1G. 1 gr. Celsius
onder red, doch op Schiermom,,.. ex* bij
voorbeeld notivrele men ©en temperaU ur
van 22 gr. Celsius onder nul. l)o>r de
langdurige en strenge vorst lagen de rivie
ren overal dicht. Het verkeer vond eenvou
dig plaats over het ijs. Zelfs auto's mot
«hui gewicht van 30JÖ KJ!. gingen er over.
Do Nieuw© Maas ten zelfs bij Kralingsehe
Veer dagenlang overgestoken worden over
liet ijs. Allerlei narigheden stapeMen zicli
op. Men kan zijn kamera niet warm ge
stookt krijgen em u herinnert zich mis
schien nog wel met onaangename gewaar
wordingen uw bevroren of gesprongen wa-
tei leiding.
Sinds do waarnemingen to Ainste.ilam in
18KU zijn begonnen was Februari 1929 do
koulste maand mot een gemkMello nega
tieve afwijking van de ochtendtemperat' ur
van 8 gr. C- Van de (>"72 uren die do maand
telde, vroor het ged'trende 52G uur; het
vroor 279 uur onafgeb. oken. Het aantal
vorsklagen (dagvu met niinim>mit«,np.?ia
tuur omler nul) was 27, alleen 23 Februari
viel üt; het aantal ijsdagen (digeu met
maximum temperatuur onder nul: was 17
Do neerslag was buitengewoon klein, n.b
5.0 mm, tegen 43 gemiddeld; liet aantal
uren ge regis! ree de zonneschijn 115 tegen
ongeveer 03 normaal.
Al «leze getallen weiden voordien niet te
mikt.
Toen do «looi eindelijk in tras 1 hoeft het
kruiemlo (ju nog oon treurig ongeluk var-
oorzaakt. Te Vurik werden vie - n.jnschen,
waaronder i«w GOjarige vrouw, die opeen
landhoofd ataar liet ijsbrekeü stonden to
kijken, «{oor liet pldseling veracht, iveude
ys van de voeten geworpen en ouder do
ijsblokken verpletten].
Do tocht der vier Dornio" Wall-vliogb >o
ten is niet bijster fortuinlijk .geweest. Do
vliegers weiden door proh achtervolgd en
lia(l«iei) telkens opontlu u 1. Op 2 Mei stort
to to Bagdad «mi «Ier vitogbooten neer,
waarbij do piloot D, S Evers weel ge
dood.
Begin Juni begon do VWn,rius weer te
werken. Stoomen en asd» wenden tot een
Ijooo'v van 8(X) meter in d© lucht gesliu
«goid. Een breed© lavastroom, die een leugto
van 5 K.M- bereikte, verwoestte allo hui
zen in do kleine dorpen.
Op 14 Juni natoeren wo een geslaagdo
Fransclio Oe© aanvlucht van ^de Gele Vo«
gel" mot do vliegers Assolant ea tefèvre
en Arman Lotti, benevens eon blinde pas
sagier, die allesbehalve vriendelijk is teje-
geml. Het was de eerste maai, dat een
Fransche Ooeaanvkciht slaagde. De vlucht
was uitgevoerd van Amosilia nair Europa.
'Op 17 Juni stortte een verkeersvlieg-
luig in het Kanaal, waardoor zeven passa-
giora weiden gedood, o.a eon NeJerkui.l-
scho dame. i
Niet iodero Ooeaanvb'cht slaagde. Het
Poolscho vliegtuig Maarschalk DBsxxDki
werd 'veniield bij oen noodlaiteliug op do
-V zo ren. Do vliegenier Idzikova werd op
slag gedood. t
Ons land kwam op.25 Juli weer in op
schudding door do rampzalige ontploffing
te Ommelandenvijb in de aardappelmoel-
en «lixtiireefabriek van K. <m J. Witten3
Er vielen zes doodetti to betre>tren. De op
zichter van do fabriek verloor zijn wouw,
zoon on d.xditer...
Ue materie de schade werd geschat op
f 300.ÜJÖ.
Heel wat teiangstelling ondervond in
Juli en 'October het proces-Lans, vt or de
rechtbank to Botterdam. Tegen Van '0die
verdacht wordt «io heer Lans op 29 Nov.
1928 te hebten vwukkhiI, went 20 jaar ge
vangenisstraf geói-cht. De rechtbank deed
echter geen uitspraak, dicli v«-ilangde oen
nieuw onderzoek.
Inti-sschen werd een gfflleelté van ons
land, vooral Rotterdam en Delft, ge
plaagd door liet atastrim. In grxotei ge-
ale, wel 2090 mensrhoa {K>r dig. weiden
ingeënt. Te Rotterdam kwamen nog iS
sterfgevallen voor. Daarbij kwamen u -g
t>en aantal encephalitis-gevallen. We mo
gen blij zijn, dat voorl>opig het grmrtsto
gevaar geweken'is.
De Graf Zeppelin heeft dit jaar v«x>l van
zich doen spreken do>r zijn todden Frie-
dricbhliafen - l.akoh' rat vice ver-a ea er
ons land en vooral «loor do groot© wo.eld-
vb'.clit. Op 15 Augustus was do Zeppe
lin to Tokio, 29 Aug. te Lakehurst on 4
September weer te Friediichsluifen. In
het geheel d uurdc de tocJit 20 dagen ore
4»/i uur.
In den nacht van 3 op 4 September
woedde boven Noord-B;ral>:ail, de Retuavo,
den Achterlioek oa Drente een onafgebro
ken ontzettend onweer. Het vuur was van
don avond tot den mergen i'riet van «1e
li'irht. Zeker vijftig booulerijen we den door
den bliksem getroffen en b*andden af.
Op 11 September kwam hot" Belgische
s.s Estella op do Ww terschei de in aanva
ring oti zonk onmiddellijk. Do ramp ont
nam aan veertien monsehou het leven.
Onze voertiendaagsehe b:«ddpnst<lien»t op
Indië begon op 12 September. Vn eg ju
den morgen vertrok het eemte van do acht
vliegtuigen ouder groolo belangstelling.
Do («iessen-Nieuwkerkziak, waarvan «le
bijzonderheden nog welbekend zijn, trok
in September buitengewoon do aandacht..
Op li September werden de onschuldig
veroordeelden Klunder en Theunissen in
vrijheid gesteld (er was «jen geweldige
giH-stihift in Amsterdam) waarna op 1
October hun, vrijspraak door de rcdil-
lank volgde.
Heel wat ontroering heeft «le kinder
moord in den 111 ijvl >rppo!der te Rotto dam
teweeg gebracht. 0j> 9 Octoter werd de 19-
jarigo Marietje van 'O. vermoord.
Inti.sschon deed «le IhixschlurtVcho moor
denaar van zich spreken, «lio op 3 Febr.
met zijn moorden Ix-g-n en oen twintigtal
aanslagen pleegde. Nog steeds heeft men
hem niet kunnen arrestee ren.
Tenslotte ligt ons n. g ver. cli in het ge
heugen liet broken van het d'oogdok bij
Terschelling, waatdoor twee inetisehen den
dood vomica en de rampzalige ontploffing
te Groningen, waaido»r vijf menschenle-
vens verkHon gingen.
1929 ligt weer achter ons
Wat zat do kroniek van 1930 vennel-
den
Geduld met de ontwapening. De houding van Amerika,
Verandering in 1930? Belangrijke gebeurtenissen in het
afgeloopen jaar.
Er is veel veranderd ia liet bait ml :ml
in 1929. Overal is gisting In Engeland werd
do conservatieve regoeri ig door «le arbeid-s-
partij verdrongen; in Frankr.jk is o k' ge
zocht naar een regeering op demecvatischen
basis, ia Duitschland stookt d« ljpitsch-
Nationalo partij, in. Tsjwlio-Klowakje z'jn
do sociaal democraten sterk v« or> itgcgam,
in Pelen is de regeeriug pas afgetrolen en
in Rusland gist liet voort luren.1, st-ecxB
worden er nieuwe coiupl dten tegen de re
geering van Stalin ontdekt.
Een belangrijk feit is de definitieve rege
ling van Duitschland's hcr-tclsciiubL op
do Haagscho conferentie in Au; stiis.
Er is veel veranderd, maar at «ve «le
vraag van ieder ja ir stellen: Hu© ver zijn
we gevuiderd met «le ontwapening?, dan
moet het antwoml weer luiten als ieder
jaar: er is nog niets veiamlerd.
Maar 1929 schonk ons het b ek lm
Westen uichts Ne> e>", het koude huive
ringwekkend relaas van Erich Mari i Ite-
manjue over den oorlog, dat in alle lui
«len do waanzin van den oorl verki n ligt.
Het «tiet internationalen dienst, Naar «lui
weusi'h van onzen Luulgeno -t Jhr. Lon
don, den vo «rzist'-r «Ier «itwajieiiingsc uil-
missie, die tot «le golel«;g--enlea te Ge-
nève heeft gezegd: maafct pro]iaga:ï11 in
uw land voor den vrede, pint te Gen vo
uw volk achter u staat.
Het vrtdesverlangeu nwet bij «1 n.«m-
schen rijpen, do wensdi om geschillen
door arbitrage op te lossen en dcor confe
ree ren conflicten to voorkomen, nr.etsk-eds
sterker worden onder de volkeren, onder
allo volkeren, want wat hart het als een
gedeelte toch naar de wajwus grijpt en bet
beschaafd© volk overweldigt? Ban is ge
lijk de mdespropaganda den kop ingodr k'L
Daarom doet het 1> ek van Re:nan[ae b ?-
langrijken internationalen dienst.
Heeft liet reeds veel invloed gehad
Wie kan optimistisch zijn, als hij «la
werkelijklieid ziet. Het s'iccos van tiet oit-
vvapenings\\«>rk te lired hangt af v. n de
n.s vlootc HifeixMdie Maar «le vo »r juich
ten daaivan op vlo «tteperking z.ijn al les-
behalve gunstig.
De wapens zijn n-og steeds de sterkstti
argumenten.
Amerika houdt alle ontwapening tegen.
Amerika houdt zich buiten alle conferen
ties, dio zijn welvaart kunnen aantasten.
Amerika maakt misbruik van zijn macht,
liet verhoogt steeds meer zijn invoerrech
ten, z'xxtat Europeesdie artikelen in Ame
rika haast niet verloxdit kritun-n worden.
Er valt in Amerika voor het anno Eurapa
niets to veidienem Maiu- wel willen do
Amerikanen verknopen in Iv.r.pa. Dat nf-
zetgehtel wordt stee«ls intenser l>eiveikt
en het geld stroömt Amerika biimen. Wan-
iux>r «xvi Enropeesch 1:um1, b.v. Frankrijk,
«lo Amerikiuuischo artikehai wil b uten slui
ten, winden onmiddellijk do inv. enecJiten
op Fransdio artikelen «b.»d;urig voiho; gd,
dat er geen enkel Frnnscli stukje g-Hxt nog
mot winst in Amerika verkocht kan worden.
Do maditspoöitio viui Amerika vero adouft
zulks.
Amerika moet v3ör alles wolvari>nd Kij
ven. Daarvoor is do Monroe-loer En molt
zullen «le Amerikanen «laar iets aan voiau-
«leren, Ue Euroi»eanen kunnen iu armoe
verkeeren met alle weeën daarvan, werk
loosheid, enz. Hoe lang z»dlen zij liet ver
kroppen Moet er eerst weer naar «lo wa
pens worden gegrepen, voor Amerika ids
van den somberen toestand van Europe
boe-grijpt f 1
De plannen van een „Volkenbond van
Europa" hebben het afgeloopen jaar reels
vaster vorm aangonomeiL Zulk een Volken
bond van Europa heet natuurlijk niet ge
richt tegen Amerika, maar intussdien.
Onder die omstandigheden zien we nog
weinig temen van ontwapening. Do a- s
viool nimf ere: die z;Q bet bewijs leveren, «lat
Frankrijk v«>or Europa zal opkomen <ai
beperking van «lo vlooi tegeidcaidL
De inenschen willen geen oorl' g. maar
zelfs vredelievende meiisdien, «lio lang-
«turig gefoltenl worden, kunnen zichzelf
vergeten.
Laten «o hopen, «lat in 1930 Amerika
wat vriendelijker tegenover Europa zal
shun). i
Wo zijn over «Ion algomeenen toestand
wat uitvoerig geweest en zullen thans de
feiten van liet jaar 1929 releveeren, die
ons het meest hebben bezig gehouden.
Oj> G Januari werd in Zuid Slavié «le
dictatuur afgekondigd omler k'iiing Alexiui-
der, als remedie tegen den fanatieken strijd
tusschen de Sorvon eenerzijls en de m
den oorl >g bij Servië gevoegile provincies
Kroatië en Slovenië anderzijds.
'Koning Aman Oellah v:ui Afglianiston
«lee«l op 14 Januari afstand van zijn tro m
na 10 jaar te hebben geregeerd Hij wen!
opgevolgd door zijn brcer Inayat Oellah, die
reeds na enkele dagen van den troon werd
gesiooten d»r den retelleuleider ILibib
Oellah, die in het eind van dit jaar echter
verslagen went oa gefusileeuL
Oj> 29 Jaimari brak in Spanje een op
stand uit «wuler «le artillerio-offieiereri te
gen de dictatoriale regeering van Primo «le
Rivera. De opstand werd editor spoedig
oiulcnlr-.kt en l'rimo's bewind bleef ori
aangetast.
Begin Februari braken to Bombay in
Uritsoh Indiü «mluixtea uit, waar 250.003
mannen tetnikken warm b:j een staking
in de textiel iud- strie. De Mohammedanen
zei den zijn opgetreden als onderkruipers,
svaiudoor «io Hird .es in opstand kwamen
en do onlusten ontaanhleii in ee.i g<ds
dienststrijil. Er vielen 137 dood en en on
telbare gewonden.
Op 12 Februari werd overeenkomst be
rcikt tusschen Italië en het Vaticaan, waar-
«loor de paus uit zijn vrijwillige gevangen
schap weiü verlost
Eind Febnmri brak in China opnieuw
«le bui^eioorlug uit, die da» weer i» hevig
beid afnam, diumlat Nanking de opst ui lige
generaals omkocht en telkens ia «len loop
van liet jaar weer opnieuw uitbrak.
In ümunter bcn-ikto «Ij opstand zijn
hoogtepunt; de wgwriug van Nanking
kwam in gevaar, nuvtr voorlopig b«x>ft
Tsjang Kai Sjek liet onheil wwr afge
wend.
Do nieuwe pnwélent Hoover deoul op 4
Maart zijn intrede in liet Witte Huis te
Washington ter vervanging van don afgo-
trodeu pivsiileu-t CVwlklge.
20 Maart: MaarsehrikFooli overleden
Begin April zat Oostenrijk met ©eti Kabi
netscrisis wegens het aftreden van denl
minister-president dr. Seipel, die 7 Mei1
werd opgevolgd d >or dr. Stro. ruwitz Dezo
slaagde er echter niet in do elkaar vijan
dig gezinde sooiaaldcmcxiraten en burge-
lijko partijen tot el km wier te brengen!
en trad af op, 23" September. De toestand'
in 'Oostenrijk was eritiek. Men vreesde voor
een buugerooriog met wapengeweld, daar
beide groej>en over goexlgowapeude partij-
legera beschikken. Dr. ScJioter, da opvol
ger vim «Ir. Streouwitz als minister-presi
dent heeft echter voorloopig weer rus tl
in Oostenrijk gebracht,
Half April kwam to Geneve «le ontwa
peningscommissie bijeen. Het vowstel van
Litivitioff om de bewapeningen tot de helft
te verminderen, werd verworpen. Het voor
stel om in oorlogstijd bo-m-aanvallen uit «la
lucht te verbknlen, weel verworpen. Het,
oorstel tot beperking van do geoefendo
reserves (groot-verlofgangers) word ver
worpen. Do chemische o dog werd verho
llen bij wederkeeriglmid (tusschen Frank
rijk en Duitschlaiwl rnxls van kracht) en
do bacteriologisch© oorlog word onvoor-
wtuirtlelijk ver!xxh>n. Het succes van «leze
bijeenkomst der ontwapeningsoo-iiunissio
was niet groot Men wikte eerst tiet resul
taat van «le conferentie der zeemogendhe
den afwachten, van welk slagen (als be
perking word bereikt) dan «!e ontwapening
te larnl afhankelijk zou zijn.
In April en Mei waren do deskundigen
te Parijs bezig met het ontwerp voor de
regeling van Duitschland's oorlogsxcltuiden.
Op 2G Mei vonden in België de Kamer
verkiezingen plaats, die het volgende re
sultaat hadden: Gekozen sociaii-ten 70
(v. vork 78), II Kg 70 (78), liberalen 28
((23), Vlamingen 12 (G), communisten 1 (2;j
Het succes van de Vlamingen was voor
en groot deel het gevolg van tet «-niihou-
siasme over de vrijlating viUt dr. Bonus,
lie 10 jaar wegens landverraad had ge
vangen gezeten.
Op 30 Mei koos het Kng«dsc.ho v-.-lk zijn
parlement. De verkiezingen brachten een
unvote ommekeer levveeg, daar de aibeids-
partij aan de regeering kwam in pi mts van
le conservatieve regeering.
In Juni begonnen, de onderha wielingen
tusschen Engeland en Amerika voor een
vloot' werwnkomst.
Einde Juni kwam er een eind aan «len
gruiwclijken strijd tux-cben Kerk en Staat
in Mexico, die zooveel menschenlevens had
gektrat.
In Jufni ea Juli werthiii iu de Fransche
Kamer do «lebalten gehouden over de re
geling van «le scliuldan aan Amerika. Do
schuhlovoreonkomst werd tenslotte ge:ati-
fireeiri, «locli «le d«*batton liaklen Poin-
caré dusdanig afgemat, «lit hij ziek werd
en eiiwio Juli als president aftrad. Briand
vveixt minister-pxesident cli veixler bleef
het ministerie ongewijzigd.
In do eerste helft van Juli dreigde er
oorlog uit te breken tusschen China ea
Rusland, naar aanleiding van da bezo.ting
door de Cliineezea in Mei win dein öoster-
spoorweg e:i de gevang«>iineming van Hus-
ischo ambtenaren. Iluglanl kon zijn goe-
«leren niet mwr huigs «Ion kortsten weg
naar zijn havenstad Wludiwostock vervoe
ren. I)e diplomatieke betrekkingen wouden
verbroken, waarna een o>rlog steeds drei
gend is gebleven. Het conflict is nog steeds
niet btdioorlijk opgelost.
Of) G Augustus werxl in Don Haag do
horstoloontore'iti© geopeiul, waarin DuitscJt-
land's ©orlogssehuM definitief xx-erd gere
geld.
Op 23 Augustus braken iu Dale tina «lo
onlusten uit tusschen Joden en Arabieren
door conflicten over den klaagmuur. Ei*
vielen «looden en vele gewonden.
In Septemte-r veixlwijnt Woldeiuaras, «lo
dictator van Lïtaiien, onverzoenlijk in heti
conftiet inet Palen, van het politiek to«o>-
neel.
In zeker o;>zicht belangrijk was de al
gemeen© vergadering van «Lm Volkenbond
in September, waarin Engeland do clau
sule tot verplicht, arbitrage toekende door
het Hof voor Internationale Justitie, in
geval van conflicten. Het gebaar var» Enge
land had tot gevolg, «lat 13 landen mode
omtorfcekenden, wat dus een belangrijke
-tap tetcekent op den weg om confliebvii
niet door oorlog, maar (Lor arbitrage (die
verplicht is) op te lossen.
3 October: Dr. G ustav Strese-
maim overtexlen.
Half "October begiut Jh genterg met zijn
actie togen het Youngplan, die een nrislulc-
king weixl wu tenslotte sjdit-ing iu do
Duitscli-Nationale partij veroorzaakte. I
Op 22 October trad in Frankrijk het tót-
binet-Briand af. Na mislukte pogingen van,
Baladier en Clementel slaagde Taixlien er
in of) 2 November een ministerie te voir-
mcn. Diriaml bleef minister van buitou-
liuuLsche zaken.
Prinses Marie José van België en prins
Umberto van Italië x-erloofden zich to ltrus-
sel op 21 October. Dienzelfden d:ig xrnxli
op prins Umberto eon mislukte aanslag
slag gefdeeg«L
24 NovemberClcm«nc«au overlë-
«l e n, i
Over do maand December kunnen wo
kort zyu. Het vooniaamsto is wel do fi-
nam'itx.de crisis van Duitsolilaml, die ou-
langs duidelijk aan liet licht BT"gekomen.
Het nieuwe jaar Ixegiut roods dadelyk met
bchuigrijte (vuitercaities. In, Don Haag woidt
liet Youngplan voor' uccooixl gëtoekend eu
21 Januari begint de vlootocmfereutio to
tendon.
Wo hojKMi liet testo v«i 1UH01 f
Strenge vorst.
SS
