EEN WANKELE TROON IN SPANJE
12 uur
Zaterdag 1
Februari 1930
ft
STADSNIEUWS.
Interc. Tel. No. 68103 en 68617.
82$ti Jaargang.
No 19345
BUREAUi LANGE WAVfelV W (KöEA ivOWtr HAVEWX Tel. 68103 68817*
Postrekening No. 531'
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
en een Kinderblad.
EERSTE BLAD
BUITENLAND.
De opstand te Sagunto. Van weinig beteekenis. Toe
nemende republijceinsche actie. Scherpe uitlatingen
van Unamuno te^en den koning.
In Spanje blijft -hot onmatig o.i er wor
den allerlei lichtelijk overdreven geruchten
de wereld ingestuurd, hetgeen nog wel
eetrigen tijd zal aanhmtdo.i. Dal brengt zoo
de toestand inee.
W« meklden gisteren van een opstand,
die le Sagunto uitgebroken zou zijn met
liet doel den koning vanden troon te sloo-
ten.
Spoedig komt evenwel een kalmeerend
bericht »'au offieioeks zijde, waarin wordt
verkl.utid, dat de incidenten te Sagunto
veel minder ernstig zijn dan de berich
ten in sommige buiteidandsohe bladen zou
den doen gelooven. Sagunto is oen klein
stadje op een afstand van ongeveer 250
K..M van Madrid, gelegen in de provincie
Valencia en met ongeveer 12.0(10 inwo
ners. fn bet stadje ligt zelfs geen garni
zoen eri bevindt zich alleen maar een post
van de gendarmerie. Gedurende een der
laatste vlagen trok een betooging van ar
beiders naar het stadhuis en eischte de
verwijdering van een portret van Primo
de Rivera, liij deze gelegenheid werl de
Republiek uitgeroepen. Vervolgens ver
spreidden de demonstranten zich, zonder
(lat zich, volgens do ofhcieeie veiklaring,
verdere incidenten voorde ieu.
Toch is liet roerig onder het anders zoo
onverschillige Spaansche Volk.
De correspondent van het Berliner Tage-
blutt le Madrid is naar Salamanca gegaan,
om daar getuige to zijn van den terugkeer
van den door do dictatuur verbannen pro
fessor Miguel Unamuno. Hij seint, dat on
danks den stroomenden regen 5000 men-
ftchen buiten de stad wachtten om. Unamuno
té zien. Door 20.000 ruenschcn werd luj
afgeliaald op een wijze, zooals men slechts
een zegevierenden veldheer ontvangt. Una
muno, de Baskomnuts op het hoofd, werd
loc-gejuicht door oud ori jong. Een geest
driftige menigte vulde de straten der stad.
Van allo balcons werd de bedaagde ge
leerde begroort.
In den middag ontving hij den corres
pondent van het Berl. Tagebla.tt in zijn
oude woning. Hij verklaarde voorloopig
geen professor.uit to Madrid te zullen aan
vaarden. Hij wil namelijk geen genade,
hij wil alleen recht. Hij is zonder vonnis
verbannen door de dictatuur. Tevens werd
hij beroofd van zijn leerstoel fe Salamanca.
Zijn salaris en zijn recht op pensioen gin
gen daarbij verloien. Hij is bereid zich ter
beschikking te stellen van elk gerechtshof,
dat hem volgens do wet zal vonnissen.
Unamuno verklaarde verder de monar
chie, het koningschap, te beschouwen als
een kanker voor Spanje. Dit blijkt uit do
geschiedenis. Zijn strijd is echter titans
in het hijzonder gericht tegen den tegen-
woordigen heerscher, Alfonso XHl cliënt
aansprakelijk te worden gesteld voor de
ramp in Marokko. De koning zou dit in
een onderhoud met Unamuno trouwens zelf
lubben toegegeven. Graaf Romanones was
getuige van dit onderhoud. Do koning heeft
m don zomer van 10*21 achter den rug
van zijn ministens en van generaal He-
renguer, die toer upiHsrcemmissaris in Ma
rokko was, generaal Silvestre het bevel ge
geven op te rukken in de oostelijke zone.
Deze operatie eindigde met oesi vreese-
lijke nederlaag, waarbij het heele Spaansche
léger te gronde ging.
De koning is voorts, aldus Unamuno,
mede verantwoordelijk voor do staalt--'greep
van Primo de Rivera. Hij heeft de voor
bereidingen hel;eu treffen. De tegenwoor
dige pvergangsregeering zal het als haar
taak beschouwen do behandeling van deze
aangelegenheid in het openbaar te lerliin
deren on den koning te beschermen. Una
inuno zal echter trachten deze- beseher
«ring te verijdelen.
Unamuno heeft geaarzeld luuir zijn vader
land terug to koeren, voor de grondwet
weder in eere zou zijn hersteld. Hij heeft
bot tenslotte gedaan in do overtuiging nut
tigen arbeid in zijn vaderland te kunnen
verrichten.
De vl oo toonfo relit i o.
Het Fnuisc.be memorandum, dat Donder
dag is bekend gemaakt, was lm sis van
eer huigo discussie, die gisteren tiisschen
de voornaamste Engei&che, Amerikaatisrln*
en Fraiiische gedelegeerden is gehouden.
•Mae Donald is gistermiddag naar t he-
uuers vertrokken, Stiinxon zal het einde
der week ergens buiten doorbrengen en
Grandi, de Italiaanscho minister, is naar
Brighton vertrokkon
De kerkvervolging in Rusland
In buiton'amlseUe diplomatieke kringen
verluidt, dat drie grooto mogon Rieden,
ttelko te Moskou ambassade» bezitten en
goede betrokkingon met hot Vatican» on-
dorlwudon, vooruomons zijn het protest van
den l'aus togen do kerkvervolgingen van
&)vjet-Rusland to ondersteunen.
De drio diplomatieke vertegenwoordiger*
zouden »Lo SovjeUegoeriiig erop wyzou.dat
do huidige politiek dor Sovjotregooring lo
;on do kerken in hot huitdaland geen weer-
lank vindt, on dat zij uiteraard zal leiden
jot eon terugslag in do sympathieën voor
da Sovjet-Uiïie. Deze stap zou op offi-
cieuse wijze ondernomen worden, aange
zien de drie mogendheden zich niet wen-
schon te mengen in do biiuionlandsctho
pangelegeidieden van Sovjet-Rusland. Er
zou echter op gewezen worden, dat do
maatiegelen tegen do kerken van inter
nationale beteekenis zijn geworden, waar
aan de mogendheden den moreeien plicht
ontleonen overeenkomstige voorstellen te
Moskou te doen.
Do toestand i'n Britsehlndië.
Na een debat, dat zes uur geduurd hoeft,
heeft de redactie-commissie van hot al-In
dische congres Gharidi en hen die in ge
weldloosheid gelooven, gemachtigd do bur
gerlijke ongehoorzaamheid te beginnen, zoo
als en wanneer zij liet wenschen.
Hoover en de Fransche
vlootplannen.
Uit Rong Key, een der eilanden bij de
kust van Florida, wordt gemeld, dat presi
dent Hoover zijin vacautie op zee waar
bij zich met vissohea vermaakt zal aftak»
ken en naar Wariringïou zal teiugkeeron,
omdat de confeiontie te Londen zoo «nel
opschiet. In plaats van Maandagavond
zooals het plan was zal Hoover thans
reedfih edenavond weer in het Witte Huis
zijn.
Men liad hem op liet jadht, waar hij als
amateuivissclier aan hoont is, de Fran seis-
voorstellen voorgelegd en hoewel die voor
stellen zeer veel overeenkomst hebben met
hetgeen de bladen daarom t ion t hadden voor
speld, wenscht lloover daarover in directer
contact te zijn met Londen, dan hij dit uit
Long Key zou kunnen wezen.
CUXENGD NIEUWS,
Sint Bureaucratms.
Schaften gaat voor.
Een medewerker schrijft aan de N. Ib
De reizigers uit Londen hobliea gisteren,
weer van eon aardig staaltje van bureau
Cratie genoten bij hun terugkeer in bet
vaderland.
Toen vanmorgen de Batavier V voor den
Hoek van Holland kwam, was het zwaan
van mist. Onder het gehoor van don mist
hoorn van de pier achtte kapitein Wil-
kens het niet verantwoord verder te gaan;
er werd geankerd en zoo lagen wij g n> Is
moeds en tevreden, want wie kan tegen
mits iets doen, te wachten van half en
tot hij twaalf uur. Over de behandeling
aan boord niets dan lof, de moei werd er
in gehouden, er werd koffie met sand
wie hes gepresenteerd en er werden reed-»
aanstalten gemaakt om den reiziger,-, een
lunch aan te bieden. Wat kan men meer'
vei langen?
Doch even twa-lf uur werd oen poging
gewaagd en behoedzaam krepen wij den
Waterweg in, om opnieuw te ankeren bij
de haven, De tijding kwam: de reizigers
zullen van boord worden gehaald, In lion
zij dat wenschen, en por trein verdor wor
den vervoerd. En werkelijk, een kleine
motorboot kwam langszij en ham allen
met de bagago ovor. Bij aankomst zorgde
een der vertegenwoordigers zelfs voor liet
vervoer van do bagago naar het station
en de reizigers werden opgewacht door een
rijksveldwachter, die do passen controleer
de. Alles ging met den grootsten spoed,
zoodat wij werkelijk even één uur in het
station gereed stonden, voorzien van plaats
bewijzen eerste klasse, terwijl do oersto
trein, waaraan een D wagon was aange
haakt, to L u. 22 zou vertrekken- Voor
de goede zorgen aan alle passagiers be
steed past niets diui lof, daarover waren
allen hot eons.
Toen kwam echter de grooto moeilijk-
De ooislo kipkarren wonlen geladen op de pluals, waar liet tiuvenije in het Sterre-
boseh zal komen. Een paard sta it gereed om do wagentjes naar den put tusschen
weg en rivieroever te trekken, waar de inhoud gestort zal worden. Voorloopig ge
schiedt het vervoer der kipkarren mot paurdentractio. Vandaag of Maandag worlt
eert locomotiefje verwacht, slat do paarden zal vervangen.
beid. De douane moest nog de bagago
contioleeren oa ziet, daar kwam, wairop
niemand gerekend luid: de douane ambte
naar was haar huis „om te schaften" en
dio schaft eindigde pas om half twee. Hij
was wel gewaarschuwd, maar acihtte hot
niet noodig hij dit internationale gezelschap
even van zijn dienst af te wijken.
'Onder de reizigers bevond zich >!e hoer
Goedkoop, die door dezen onwil zijn ver
binding met België moest late.i vuren.
Zou het ook geen overwoging verdienen,
aan een station ais Hoek van Holland de
gelegenheid te schoppen, dat reizigers ecu
telegram kunnen verzenden? Nu stonden
do reizigers, die bun familie uit den angst
wilden helpen, vrijwel als in de woestijn.
is ons SPORTBLAD
4- cent per ex., op
de volgende punten
verkrijgbaar:
Te Schiedam:
J. TH. F. ALLARD, Eroemeld 8
C. II. DINKELAAR, Broenveld 66.
H. P. HEETMAN, Bmdstraat h. Kethelstr
D. KROMMENHOEK, BelJerlandschesUaatfó.
IJ. MALTHA, Hoogstraat 49.
P. 1. VAN DER REE, Hoofdstraat 167.
COLPORTEUR SCEUEBAMSCHE COURANT,
Antonte Muysstraat 61.
VOOR HET POSTKANTOOR en
BIJ ONS BUREAU, Lange Haven 141,
hoek Korte Haven.
Te Ylaardingen:
F. 1. 00 li LAND, Schledamsehe weg 31.
Te Keitel;
J. BLIEK, Scbied. weg (naast Schlettorreln
Li tdk menschenïeven komen crises voor;
geestelijke en ook wel stoffelijke. Veree
nigingen kermen ze ook! Do Kon. Zang
vereeniging Schiedams Mannenkoor Or
pheus hoeft er in het najaar een doorge
maakt en menigeen zal gisteravond naar
het concert, dat deze vereeniging in do
zaal van den II.K. Volksbond gaf, zijn ge
gaan met de vraag: Zal het aan Orpheus
te merken zijn, dat zij een crisis heeft
doorgemaakt?
Uiterlijk was daarvan niet veel te mer
kener ontbraken wel eetiigc bekenden
in de rijen, maar het overgroot» deel der
leden is bij Orpheus gebleven. Wat bet
meest op viel, was dat er een andere di
recteur voor het koor stond, dio niet bang
was zich te laten zien! liet uilbouwseltje
met ecu hekje er om teneinde te voorko
men, dat de dirigent op een ongelegen
oogenbiik een lVa M. zou zakken, was
ditmaal niet aan het podium geplakt, wat
een vooruitgang was.
Dit betrof alleen het uiterlijk.
.Maar nu het niet-zichtbare, maar hoor
bare, was daar merkbare verandering m
gekomen?
We mi-enen van welv doch een verge
lijking met vroeger werd ons op dit con
'cert niet gemakkelijk gemaakt, omdat het
program alleen liederen vermeldde, die nog
nooit door Orplieus zijn uitgevoerd. Een
definitief antwoord op de gestelde vraag
behouden we ons dus liever nog even
voor. In één opzicht kunnen we zeer po
sitief zijnEr is hard gewerkt voor deze
uitvoering. De heer Kd. Flipse word eind
November benoemd tot directeur van Or
pheus en kinnen 3 maanden wordt reeds
een concert gegeven, met uitsluitend nieuwe
nummers, waarhij zelfs ecu ontzaglijk moei
lijk werk als dat van Paul F. Sanders: De
jonge vrouw staat op den toremval.
De samenstelling van het program deed
wel wat vreemd aan: eerst een werkje
uit de oude liedertafel-school, met zoo
waar nog bromstemmen, waarvan we ons
langzamerhand reeds verlost waan len, en
vlak daarop iets hypermoderns als de
zooeven genoemde compositie van San
ders, die als hh-ti liet voor het eerst
Nog voor aan den Maaskant alles is omgehakt, heeft 01110 fotograaf zijn leus
geschiedde op den dag, dat do firma Do
graven viui dim wog, die Hop van do
boven don tweedon fietser van rechts
ziet men het bordje met Vei budo» Toegang! Hails en kipkarou liggen gereed 0111, als
hot werlc straks vordert,' oo» in gebruik le worden genomen.
Van hot l'opulioronhosohji» is roods een aanzienlijk deel omgehakt.
gericht op het l'wmlieronboschje, Dat goscliieddo
Vries on v, d. Bosch begon met hot doorgrave
villa van Wilton naar do Blauwe tent. Juist bovi
hoort, vreemd aan dout. De waard eer iug
«r voor zal wellicht komen, als 1111*11 het
vaker heeft hoorcre zingen 011 men niet
meer zoo gefrappeerd wordt door „het
gewaagde".
De compositie van den dirigent: Trol-
hetta, booii minder moeilijldu den voor de
toehoorders, 't Is een zeer dankbaar en
fowh Ojigezet werkje, ea het succes met
k» uitvoering was groot. Elijwc deeiiio
de gebrachte hulde met den solist, den
heer Ccxm Muller en de pianiste, mej. Coba
llijneke en toonde zich ook tevreden oit'4*
liet koor.
Na de pauze werden nog cenige liwlcrea
van minder op.vallend karakter ge zongen
Der Abendhiinmel en Auf <ler Wacht en tot
slot Wilt heden nu treden, naar een be
werking v:ui I.ieven Duvosel en a's slot
nummer geschikt, omdat het noodig effect
niet ontbreekt, dal bij het publiek feilloos
werkt.
Ah ■-olist trad op mej. Coba Uijneko,
die op den vleugel eerst drie werken van
Chopin en later drie van l'ruuz Jriszt sjk-ö!-
de. Onze bcgaaMe stadgenoote heeft ook
nu weer getoond een uitstekend pianiste
te zijn en na de met bravour vertolkte Con
cert para phrase uit do Opera „Faust" drong
me nvan uit do zaal aan op een toegift,
waaraan voldaan werd.
De andere solist was de heer Coen
Muller uit Rotterdam, die eerst twee liedo
ren van Lowe, en !ativr iets van Brahms,
Hugo Wolf en Henri van Nieuwenhovett
zong. In het lage register is do stem van
Coen Muller beter dan in do hoogere, Aan
den vleugel werd hij h-eeh'id door ilea
heer Ed. Flipse, van vs i bij' a's toegiflje,
zong: Van drie blijde c-den.
Jaarverdug C..A.11.
Verschenen is Ire-t Jaarverslag 1920 van
het Comité voor Auto- en Boottochtjes
met gebrekkig*» kinderen
Daarin wordt o.a. gememoreerd, welke
toclitjes L11 1929 werden gemaakt en van
„het spook", de Aiastrim, dat oorzaak went
dat voorbereide plannen niet tot uitvoering
konden komen. De laatste tocht had 25
Juli plaats.
De inkomsten lre-bben Ln 1929 bedragen
f 2419, waarbij een bijdrage van het .sub
comité Schiedam van f 227,50. Door het
ven'allen viui eenige tochten kon een re
serve voor 1930 gevormd wonlen van
f '634.91.
Met liet oog op de peroumenie samen
werking met Schiedamsche en Delftsclie
sub-comités is de naam van het comité
cenigszins gewijzigd en luidt thans:
„Comité voor auto en boottochtjes voor
Uotterdaimche, Sclriedamsehe en 'Deiftsehe
gebrekkigen".
I11 het Verslag van het Sollied, sub comité
voor Auto- en Boot'oclitjos voor gebrekkige
kinderen wordt gezegd, dat dank zij inten
sieve propaganda, namen en adressen van
voor deelname in aanmerking komende kin
deren en vele fiuancieoie bjjdragon worden
ontvangen en grootere els'* vooral s^mpa-
Ihieko belangstvlling voor hot werk omlei
dt» burgerij is ontstaan.
Aan alle door hot hoofd comité georgani.
weide tochten, sUmxI Scliiu lam umh». Dat
waren 5 autotochten en één boottocht,
waaraan 79 kimieren en 12 volwassenen
vim bier deelnamen. Een keer roden er 1,
mi kw-r 5 en drie keer (i auto's.
Met grooto erkentelijkheid wordt ge
waagd van wie een of meermalen een auto
beschikbaar stelden.
1 >p Zaterdag 22 Juni organiseerde het
ScliHvlamscbe Comité oen tocht voor ouden
v.-ui dagen, vorpleogden uit do drio rust
huizen, in totaal 31 mamion en vrouwen,
naar Wassenaar ea Sclwveningen,
De ontvangsten hebben in 1929 f417.U5
ksli-ageit, waarvan f227.50 is «fgcxlragen
aan, het hoofdoonrité, terwijl er een voop
deelig saldo is van f 107.1U- t 1
0«ja courant veucliy»! dajolijli», mei -ca».
son(i«riug *nn Bon- eu UeMtilageo,
t>Hjn per kwaiOal l 2. franco Jier poai
13 50 l'rija P«r week- 15 centa. Alison-
deilyke nummer» 4 cents. Abonnementen
«•ordeu dagelijks aangenomen.
Ailreileunen voor het eerstvolgend num
mer moeten vóór el! uur aan het Uureau
berirgd syn. Zaterdegs vóór uur.
Ken bepaalde plaats ran edvertentiën
word! met gewaarborgd.
PrÜi der Advertentiënren 1—5 regel»
f 1.55; iedeie regel moer I ,3Qj het
Zaterdagnummer 1—5 regel» i l.cu, leden»
regel meer fO.'SP. lleclarne»f0.7* pet regel.
Inoaasokosteu 5 otr. posttwU&ntie» l&cta.
Tarieven ran adrertentieh by ahonnen.eni
itjn aan liet Itnreau verkrijgbaar
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling
Klein» Advertentien npienomen t O 50 t/m
15 woorden, fO 75 t/iu 25 woorden lïlk woord
meei 5 cent tot oen min mum van 3 woo-deu
>r -i
-si-
„Orpkeus"-eoncert.
i*v>g vüoi «au uffli xUa^isjuiiii is
