DE VERKIEZINGEN IN DUITSCKLAND. m Maandag 15 September 1930. De radio-eensuur. 83ste Jaargang. nsa No. 19522 EERSTE BLA D. Interc. Te!. No. G8I03 en G8GI7. BUREAU: LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN), Ye!. G3IQ3 en 68617, Postrekening No, 53H. BUITENLAND Groot percentage der stemgerechtigden ter stembus. Plaatselijke botsingen tusschen nat. socialisten en communisten. Verliezen van de Duitsch nationalen en Volkspartij. Het Centrum handhaaft zich. De successen der nat. socialisten en communisten. De Staatspartij stelt teleur. BIMENLAND. GEMENGD NIEUWS. ik Pete courant verscliyut dagetyka, met ntt. toudering van Zon- cu Feestdagen. Pigs per kwartaal i 2.fiauco per poet t'2.50. Prijs por week: 15 couta.Ahou- derlijke nummers 4 cents. Abonnementen worden dagelijks aangenomen, Advorlenliëu voor hot eerstvolgend num mer moeton vóór elf uur aan hét Bureau bezorgd .zijn, 's Zaterdags vóór uur. Kon bepaalde plaa(s vanadvertentiiin wórdt'uiol'gewaarborgd. Prijs der Advortentiënvan 15_ regvfc f '1.65; iédere regel meer f 0.30; in ho< Zaterdagnummer 1—5 regels 1 1.80, iedere rogel meer 10,35. itectSmea f 0.75 por regel, Incassokosten 5 ets.; postkwitanties 15 ets. Tarieven van advertontiën bij abonuement lijn aan hot Bureau verkrijgbaar. Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine Adverteutiën opgenomen A i 0 60 t/m 15 woorden, f 0.75 t/m 25 woorden. Elk woord meer 5 cent tot oen maximum van 30. voorden Bij of kraclitous wetten of verordenin gen voorgeschreven en andere offici eel» af- en aaultondigingou en kennis gevingen van kot Gemeentebestuur. Tor algomoönc kennis wordt 'gebracht, dat do schouw over de wateringen en l.tecnsloolen in liet 'Oud- dn Nieuw West Frankolnud zal plaats 'hebben óp .Woens dag 24 September 1930. .Schiedam, 15 Sopt. 1.930. 2(120/22 Aan. den vooravond van do vork'lozin gen vertoonde Oerlijn oen nisligen on opgej wekten aanblik, j Do partijen 'luidden voor don laalsteiif keer do gelegenheid de bevolking aan ta sporen morgen haar stemmen uit to bron- ga». Niet minder dan 200 optochten wer den mot .goedvinden van de politie ge houden, allen voorafgegaan door vaan dels tin muziekcorpsen. De straten 'lagen als hot ware bezaajd met verkiezingsmani- festen. 'Op do groote pleinen hadden oenjgq) partijen luidsprekers doen opstellen. Tot négen uur was het niet tot noemenswaar dige incidenten gekomen. De groote dag valn gisteren begunstigde dè" stemming met goed Weer. Reeds vroeg, in den morgen was liet in de stemlokalen', zeer. druk. £n de regee,rings wijk hadden zich, 'zooais gewoo'iüijk, veló nieuwsgieri gen verzameld, voorname) ijk in do Jaeger- strasse 14, waar tegdn. kwart over ,ajcM gistermorgen Rijkspresidont Von 1 linden- burg, 'vergezeld door Staatssecretaris Meiss- in er, verschenen om htm stemplicht t® ver- vulleln. De-ltijkspresident word met hoera geroep begroet. Tegen den middag liad in Groot-Berlijn veertig lot vijftig procent der sfemgerech- tigdo'a 'hun stem uitgebracht. In vele wij ken, vooral iu die der arbeiders, was nog drukker gestemd. Do propaganda der-politieke partijen be perkte zich Zondag voornamelijk tot heli verspreiden van vlugschriften, terwijl oojd spreekkoren zich op straat vertoonden. Bo vendien zag men:, zooais gewoonlijk veljc| vlaggen, en transparanten op vrachtauto's. In do groote verkeersstraten der hitüien- stad- verzamelden zich. nu en dan groe pen mcnschen, doch deze worden spoe dig door do politieverspreid. Alver hot algemeen kan gezegd worden, dat de verkiezingsdag te Berlijn l>etrékkelijkf rustig is verloopen. iu Neukollu moest de politie in den mid dag optreden tegen sterke sainenscliiolin- gen van communisten. Te zes uur Zondag avond bedroeg het aantal fce Berlijn op gebrachte personen ongeveer 500. Hieron- der zijn, ook begrepen de arrestaties,'diet in den afgeloopen luncht hebben plaats gehad, en welke in verschil lende èoeksiil ran de stad moesten geschieden. - Helaas bobbdri do demonstraties op Za- teid-og twee (lootten, goëischt. Dij .een botsing tiissch'eu communisten eii) lualionaal-socialislen voor het Liebknecht- hu.is op 'de V;o!u B|n.low-PJalz:, kreeg een 4G- jarigfe man een schot Tn de buik, tenge volge waarvan.hij in bot zieken lm is over- leou. Ktiu tweede doode is Le boimnircii bij een botsing niet hatlanaïd-soeiaiistan! h' W.itlenau, wa,ar ocm 40-jarigo, main, die rnet de botsing niets te maken had, go- dood werelv Het atiintol gewonden bij do verschillende botsingen staat nog- niet vast, /doch meet zeer belangrijk zijn. Giduremde hel laatste uur voor het slui ten van,; do stembus werd het verkeer op V-straat inog veel drukker, in vele stctii- lokalen 'moesten de kiezers tengevolge van ■Den. groeten - toeloop wachten.' i Bij steek,- proeven ju eonige lokalen bleek, dat 75 tel 90 procent dor kiezers is opgekomen, hetgeen oen aantal is, dat do venv.achl.iii- geu overtreft, j -Wij lattin hieronder een der vopfloopige iulshigeii volgen, jdio ons mot tuissohenpoo- •H'wn uit Herlijn bekend worden.. Do nieuwe '- rijksdag zal w.arei'sdnjnlijk bestaan uit 573! z.etels, tegen over ouden, die uil '190 zo- tels "bestond. Daarvan zullen de otulor* scheidetie part gen vermoed cl ijle de volgen- do aantallen zetels in beslag nomen: so- dtejiiaj-demoerateiir, 4.43 <152); Diiitsclli'-mUio-. •jmilen,141 (79); Ccnlrum, 08 (ül); Com- tenuiniston,, 7(>". (jfi'l); ünllsohe volkspartij, 5.28:(15).Sluatspjarty,- 20(detnoca.'. 25).om- '^•homisalvó par|ij 23 '(23)'; Reterecho volks-' kpuilij,- 19 (17): -nationaal socialisten,- 107 (12); huid volk, 1,8; laud build 3; Duilsohe WrcliiparLij, (1 1(8); Uuilsche llaminversche pPUrtij, G (3)(cansc'rvatieve volkspartij, 3 :on. christelijk sociidisliKc'ho volksdicusl, 14. Uit deze ivenrloopige .uilslag blijkt,dat da, radicale pjartijon groote. winsten hebben behaald, Do naiLi.anaal-soeialislen hebban hun aantal zetels bijna, vertienvoudigd èii dijn nn ina; de sociaal-demiocmleiii, die negen zetels bobben; verloien, de sterkste partij! Aam do linksch radicale zijde hebban dié comimmistou ;niet minder dan 22 zetel; gewonnen. i De grootste verliezen hebben do Duitscb- NalionaJrai 'geleden en. de üuitsche 'Vollcs1- pja;rl'ij, die respectievelijk 38 cu 20 zetels verloren hebben. De verliezen, der sociaal democraten zijn ook belangrijk, als men be denkt dat do vermeerdering van bel aantal stemmen vooral door meerdere (beloop) detr arbeiders veroorzaakt is. liet Centrum eh de economische 'partij hebben ziclh ge(ha:n.rl- lmafd. Daarentegen'- heeft do Staatspartij! te leurgesteld. llelgocn w'ij hierboven pub.liocere.in is nog niet de offieieete uitslag 'der stemmingnti. Deze ziou pa:s hedenmiddag bekend zijn. Ile ü'ui tsche V o'l ken bo nds- delega tie te LoerrachL, Djehialve een groot' aantal Du.itschlors, die in Zwitserland verblijven, hekbjen Zon dag ook do leden der Dluitscbö Volken- bondsd-degatio zich naar 'de gransphi,a,Ls Lbcrrack begeven, waar zij hun kiezers- plicht hebben vervuld. Even na 12 uur kwamen, begeleid do-or een lioogen ambtenaar van het Diuitscho Consulaat le Bazel,een twintigtal leden: der D'uilsche delegatie, o.w. de gezanten Dr. Froytag en Poeppcrt en de leider dps Persafdoel'ing der ltijksregoorihg, Dir. Zecló- Kil. Verder vele legatieseeretarissen. Br. Curtius die zijn groote rede Voor a.s. Dinsdag voorbereid^ is to Geneve _gé- bleven. Direct, nadat de boeren ljita stem had den uitgebracht, gingen de Duifseho gede legeerden naar Bazel terug, daar zij- reeds hedenavond to Geneve hun werkzaamhe den moesten' voortzetten. Russische officieren in Duitschland. Ken der Berlijnsclic bladen heeft Zon dagochtend eenigo open vragen gepubli ceerd over de bijzondere verhouding tus schen den Rijkswcer en. Russische offi cieren. Naar aanleiding hiervan heeft liet B ijksweerministerie liet volgende medege, deeld Hel Uijksweerimhlsterie bectl mcormaleii betoogd, d;rt Russische officieren niet uit andere lauden, liet Rijksweormimisto- rio heeft er voor to zorgen, dat de Dui-l- sclie lanilsverilediging niet in gevaar wordt gebracht. IleL RijksweerminisLdrie kan even wel nietvei'liindcren, dat zekere Duilscbe bladen vocirUfiriend landverraad plegen door berichten, te publioeéren waarvan bet üuitscbe rijk ernstig nadeel lveeft. De justi tie heeft te beoordoolen, ot wegens land verraad een vervolging moot wordtin in gesteld. Deze verklaring van bet Rijkswcermr- nistenie beeft betrekking op vragen van de Tempo, welk blad vragen stelde in verband met liet feil, dat Russische offi cieren van liet roodo leger in. staat zou den worden gesteld 'eon" goed inzicht Le krijgen in liet Duilsrlu: leger. Dood v on n isson. Naar uil jjjoskou wordl gemeld, zijn door de rechtbank .te Tscluta drie inge nieurs. ter dood veroordeeld ter zake, van sabotage, gplwgd in de goudmijnen in het Raikal-gelvied. De. doodvonnissen, zijn reeds voltrokken. P: r o t o s t d o m o li s t r a- t l e s h n Pole n. Do démonstratie van de Zenlrotew tegen 'do regoering, die Zondag te .Warschau is gebonden, is met een bloedige botsing lus scbeii do demonstranten on de politie ge ëindigd, waarbij twee personen gedood cu v'elón gewond werden, f Aan de protostvergadoring namen onge veer drieduizend personen deel. fn déze vergadering werdén protestrcdevocTingeu Legen de regoering gehouden tin protest- resoluties werden aangenomen. Daarna werd oen. optocht geformeerd, die zich naar de binnenstad begaf. Sterke afdcoliugeu politic traden mot do blanke wapens tegen do demonstranten op. Daar op werd "uit de demonstranten oen bom naar de politie geworpen, die evenwel midden tusschen de demoiuslran|.en ont plofte.. Tegelijkertijd schoten andere demon stranten pp de politie, waardoor onder de menigte een vreeselijkc paniek oiatstoud. Vete ernstig gewonden, bleveln op straat li.ggen. De lichtgewonden vluchtten in de huizen. De politic, dio daarop van do vuptvvapcus gebruik maakten, slaagde er iu de demonstranten spoedig te verspreiditiii. De straten vertoonen bloedsporen en i:n de huizen zijn schietgaten. Dok de tram wagens vertoonen sporen van het schieten; terwijl op de straat achtergelaten hoeden en stokken en patroon buizen werden ge vonden. Volgens de Lot mi „toe bekend gewor den gegevens werden te Warschau com officier en verscheidene agenten van poli tie gewond. In het hospitaal werden vijftig gewonden verbonden. Ongeveer honderd personen worden gearresteerd. In de stad licerscht groote opwinding. Rmlio-onirocp contrêlo-ciumnissto cn V.A.lt.A. De V. A. Rj. A. beeft Zaterdagmiddag de redevoeringen, die gehouden werdtam op het demonstratief congres van S.D.A.i'. en N. V. V. in verband niet de vïoplplan der regeering, niet uitgezonden. Die V. A. It:. A. ontving Zaterdagmorgen nog. het volgende telegram van den secre taris van de isulia-onnoep-aontrole-commis- sie: i „Aangezien u do radio omroep-eonfrole- 'comjnissde niet in de gelegenheid liebt ge stild, bel (programma le onderzoeken, kan op grond van artikel- 7 van liet radioicgle- nioer worden toegelaten, dan de officieren1 ment tot bol uitzenden van hot ilcmonstriU- tiet congres niet worden overgegaan." Aan den minister van waterstaat werd (laarop door hef V. A. li, A.-bestuur ge seind: Onder verwijzing maar min Uwe Excel lentie- toegezonden iifscihrifl van lelogranr- ineu-wisseil'ing, doen wij een dringend be roep op Uwe Kxeeïlcnl.ie deze beslissing omgedaan le maken. V. A. li'. A.-bestuur heeft contro'le-eommissie gewezen op in pers gepubilie,eerde resoluties, waarvan de redevoeringen de tueliiehlimg zullen vor men, zn.oila.l de geest, daarvaii bekemi mag worden geacht." lb.- minister beeft hierop geantwoord „Aangezien beroepsinsln.nllm, welke tegen, administratief onrerbl. zou. bobben te wa ken, ais aangeduid in mijn a.ntwoonl op tie. door ii bedoelde -vraag van Kimtei'lklj Boon nog niet is lol. slnml gekomenOn wettelijke voorschriften in deze voor ml- uisteriecle tu.sschicnkonisl. geeft ruimte la ten, zü'Ufllsreeijls eerder opgeinorkt, - blijf ik van rnecidng, dat ik mij Vair tusscbep- kornst moet outbeuden." De omroeper van de V. A. II. A. decide Zaterdagmiddag mee, dat de uitzending van bel. emigres niet kon doorgaan en wees erop, dat de V. A. Rj. A. feitelijk buiten dit conflict: staat, omdat, zij van de sprekers niet de redevoeringen heeft kun nen krijgen. Dat wit echter nog niel zeg gen, .aldus vérvulgde de omroeper, dat de V. A. IC A., ails zij wél de ipdevoeringen luid ontvangein, zij ze a;m de radio-ouiroep- ccmtrole-coamnïssie zou. bebben overgelegd. Aangekondigdwerd, dal. de hteoren. Wil .item van Gnpdten en MarLien Bovorsluyp zouden voordragen, grmnofoouinuziek zou worden uitgezonden t. .le voorzitter vai de ,V. A. R, 'A'., de beer Die Vries, voor do microfoon zou. verschijnen, Toon de laat ste aan hot woord was, is do uitzondïmg plotseling afgebroken. 1 De heer De Vries was op dat moment bozig de resoluties va.il liet. demonsfraliëf congres te bespreken en critiek- te oefjenen, op de beslissing, van /le radio-omroep conlrole-com ni issie. Na een kwartier wefd (te V. A. .11;. A in. do getegenheid gesteld Kaar program verder al te werken. Teun do Klepperman, die zijn kraebt zpekt in critiek op alles en nog waf, ont hield zich Zaterdagavond ook maar één woord over bet conflict .lusschcm controle commissie en V. A. Hi. A. te uiten. Wel maakte 'hij anti-militaristische propaganda in 'L algemeen. Tegen do Vlootwet. Ojp bet terrein Woui'enstem te Rotter dam, had gisteren, een 'der beide groote pro testdemonstraties van de Si. D. A. P. plaats, gericht tegen hot v.LooLplain van minist-ar ileckers. i r- i Tengevolge van do Lali'ijiki.: legenbuil.jesj in de morgeiiruren kwamen do meuscheu zeer iaat .op liet terrein en vond o-.a. (te vooigeuomen demoinstrafio van de A. J. G. geen doorgang. Ite voorzit ter va;n do afd. Rotterdam, de heer .1. iteautigam, open de met een kort woord om kwart voor' één de meeting. Kr fiamen volgens een opgave van do organisatoren, 40.000 p)ersoueu-aan de'betooging deel. Om. één uur begonnen do redevoeringen, welke gelijktijdig vanaf ee.n zestal öpreek- gesloclten werden uilgespii'oken, door in-ej. vfuzo (Jroenewe" on do lioonMi MoKniMkvT Noordliof, OudegeesL, Vliegen en Vorriiik. Do sprekers stilden na h'uu v oord ra ebt een tweetal moties voor, -een. van nafioiuaa.l en een vap internatiomuü karakter, welke onder gejuich werden aangenomen. In oen slroomelnihsit regen werd vervol gens de stoot geformeerd, die Jangzaarn via; 1 Ijoiiingprd'ijk, Oostzeed'ijk, O.ost'pjleiiu, Gojulseho Singel en IteeiensLraial, 'rtaar'de tied. Rioters!ooi; marcheerde pin daan ont bonden le worden. Ondanks Wen regen» be stond ook langs den: weg voel ifelalngsiteMing, betgeen niet wegneemt, dat dank zij! uit stekende verkeersma,.'Ringelen, albsr «mi or delijk verloop bad. To Amsterdam waren ïuui.r V,az-Diias mijdt, Zaterdagavond reeds 10.000 dleinon- slranlen van eilders aa.ngekain|eni, die in de hoofdstad en omgeving ander dak wer den gebracht. In 't gehooil werd op S0.000 betoogors gerekend, maar of dit aan tail ook K-reikt is, is niet bekend, liet weer werk te niet mee. Gok Le Amsterdam kondein de demonstratie'^ van A. .f. O. e;n Arbei ders Sportbond niet doorga.au. Tijdens de meeding brak een pnweeral- ui ilos, gepaard gaande met een stroomen den ;regen. Wie tri de fenl.-etn geen schpffl- plaats kon vinden, w-e.nl tot-op de lvuid mail Nadat een aanlail sprekers biet woord luidden geveerd, werden de zelfde moties alls Ie Rotterdam nangonomein. en werd eoa: stoet ge.formem'd, die onder veel hehuig- s Lel ling van hiel terrein aan den Zuidelijken Wmubilweg stadwaarts trok. Vrediilsterlng door ecu advocaat. Verdachte te Rotterdam gearresteerd. Zaterdag is iu den talen ma middag tó Rotterdam gearresteerd mr. II. V., advo- omit en procureur en plaatsvervangend kanlonrecliter te. Den Haag. Rij moet zich schuldig hebben gemaakt aan verduistering van. groote sommen ten naxtecle van zijn cliënten, die hem hadden opgedragen voor ben fitiaiieinelo regelingen te treilen, be talingen le doen, enz. liet verduisterde bedrag moet moer dan i'20.009 bedragen. Mr. V., die ongehuwd is en nogal dik wijls verhuisde, woonde den jaa.Lst.ou lijd bij familie te 's-Gravoiibago in. Toen de politie hem Zaterdag wilde arresteeren iu zijn woning, was dq vogel gevlogen. Re polilie-radio-omroep beeft daarom gister middag aanhouding van deR gezochte ge vraagd. fnlu-ssoheu is het de Haagscfio po litie gelukt hem gistermiddag Le Rotter dam Ie arresteeren. Waarschijnlijk was mr. Y. van plan. de vlucht le nemen, IJij bad echter maar een heel klein bedrag aan geld bij zich. De gearresteerde bevindt zich thans in politicbewaring en beeft reeds bekend. Geen steun. Vanaf den Dam tc Amsterdam werd door twee agenten aan lief bureau gebracht etiu 30-jarige los werkman, die met een steen opzettelijk een ruit had ingegooid in liet middengedeelte van bet Koninklijk Paleis aan "(te Damzijdo. Hij had dit gedaan om de aandacht te vestigen, daar bij geen steun ontvangt. Wervelstorm in hot Ooston vnn do Vor. Staten. Uit New-York wordt gemeld, dat over den staat Carolina een wervelstorm lieefb gewoed, lil' zijn talrijke buizen vernield en telcgraafverbindingein gebroken. De schade moet zeer groot zijn. Volgens do laatste berichten moet do wervelstorm naar liet N.'D. naar zee zijn getrokken en men vreest, dat, bij do scheepvaart zal kruisen. Do ballontoclit van l'iccard. Hel opstijgen van prof. Piccard voor lieL nemen van kaugtép'roeven, die Zondag zou den plants vinden, is mislukt, vermoedelijk wegens een Le lage temperatuur, Prof. Pic card zal nu wachten Lot er een pjennanent hoogdruk gebied aanwezig is. hi -h'v Hut spel van licht eu schaduw. Do Domstad is thans 'savonds feestelijk ycrliclit. Do schilderachtige hoekjes leveren in [iel licht 'der 'schijnwerpers een 1 i'V 'feeëriek schouwspel op. De kloostergang bij den Dom tijdens do liclitwook. tijdens

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1930 | | pagina 1