ROUW
Aspirin
DUITSCHLAND's POSITIE.
Zaterdag 4 October 1930.
FA. W. VAN LOON,
Zuiveraar van
Gebouwen en Schepen,
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
en een Kinderblad.
interc Tel. No. 68103 en 63617.
83ste Jaargang.
No. 19538
BUREAU i LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). Tel, 68103 en 68617.
Postrekening No. 5311.
EERSTE BLAD.
BUITENLAND
Briand over de huidige positie van Duitsehland
en de houding van Frankrijk ten opzichte van
Duitsehland. Nederland maakt gebruik van Duitsch-
land's wanhoopstoestand.
van
Briand,
In oen zijner redo voeringen ter Volken-
bondsvergadering 'leeft Briand opmerkens
waardige woorden gesproken over tie hui
dige positie van Duitsehland en de houding
Ftankrijk ten opzichte van Duitseh
land. Een verklaring
voor do verschuiving
naar rechts, die bij
de jongste Duitsrlie
B ij ksd ag verkiezing o n
a,au den dag is ge
treden vindt Briand
in den moeilijken en
bijna tragischan toe
stand, waarin Duitsch
land verkeert.
Volgens een onver
brekclijike wet stijgt
het lijden van een
volk tot de hoogst©
nood, en dan is de
redding nabij. In
Duitsehland sullen
dezen winter misschien vier millioen werk-
loozen zijn, mxihr een vernietigd Duitsch-
tland is oen gevaar voor den vrede. Uit deze
'overweging heeft da Europeesche commis
sie reeds er op' aangedrongen, dat «re Boli-
dariteits- en gemoensehapfebanden tusschen
de Europtóesche staten versterkt worden.
Briand constateerde, dat tte groote ban
ken geweldige hoeveelheden ga'.dmktdj'on
liebben opeengehoopt, die thans door Zwit
serland en Nederland aan Dailsclü inri wor
den uitgeleend tegen zeer hoogo renten.
Doch geen industrie of handel tor wereld
kan op den duur een dergelijken last «tra-
«gen. W anneer oen land een dergelijke ©rn-
stigo linanciede en economische crisis door
maakt, waardoor zelfs zijn bes'am bedreigd
wordt, dan moeten andero landen zieti ex
van onthouden van dezen wanhoopstoe
stand gebruik te maken en verkeerde ad
viezen te geven, doch da,n moeten, deze
landen hun buurland te hulp komen.
Briand verklaarde, dat hem een Euro
poo-ell f i nun c ie ring s-rned ani:- m e voor den
geest zweefde, waardoor lie- mogolijk zou
zijd mogendheden, die zich in oen ernstige
positie bevonden, te liulp te komen.
Ongetwijfeld w. uscht thans geea enkele
regoering meer den oorlog. Maar de toe
stand wordt buitengewoon moeilijk doo.dat
er zooveel belangen zijn, die bewust of on
bewust tegen den vrede xtgoerou. De groote
munitiefahnkanten en wapenproducenten
a gee ren voortdurend tegen het cd ken bands-
pact. Zij financieren do voortdurende pers-
campagne tegen den vrede.
Van Fransche zijde worden pogingen in
het werk gesteld, 0111 overeenstemming te
bereiken van industrie en geldwezen in de
verschillende landen ouderling. Het publiek
weet bijna niet, dat reeds tusschen voor
aanstaande Fransche en DuiUcho indus
trieën. meer dan 20 kartelvormingen! zijn tot
stand gekomen, die in liet belang der Eu-
ropecscho solidariteit arbeiden. Briand's
vredespolitiek werd door minstens 80 pro
cent der Fransche oud-strijders ondersteund.
Het gaat thans niet meer om woorden,
doch om actieve daden.
Internationale uitwisseling -
van grondstoffen.
Ter oificiiH.de plaatse te Washington
worden op het oogonblik verschillende u,it
het buitenland ontvangen voorstellen over
wogen \oor oen internationale uitwisse
ling van, grondstoffen. Zoo heeft Engeland
het voorstel gedaan om rubber te leveren
tegen katoen, Japan hot voorstel om tegen
katoen zijdo te leveren. Men wil hiertoe
overgaan, in verband met de tegenwoordige
prijsontwikkeling op de wereldmarkt, en
wijst daarbij op het voorbeeld dor Ameri-
kaanscho fabrikanten, die thans reeds tar
we in betaling hebben genomen voer go-
1 evorde land b ou w nutcil 1 i nes.
Do Brilsche imperiale
conferentie.
'Op do plenaire zitting van de Imperiale
Conferentie, welke Woensdag a.s. gehou
den zal wor ten, zullen do verschillen lei
delegaties verklaringen afleggen over de
economische betrekkingen binnen het Uijk.
\angezien men verwacht dat deze ver
klaringen veel tijd in beslag zullen neinenj
zal de/.o zitting waarschijnlijk twee dagen
du rein.
|0p do bijeenkomst van de leiders dog
delegaties in Downingstroet 10 uur gister
morgen, werden do voorbesprekingen over
verschillende constitutionele aspecten van
de betrekkingen bituteai het Kijk voortge
zet.
Naar verluidt werd het grootste doel
van deu tijd gisteren besteed aan een on
derzoek van de werking sedert de vorigo
ooinfeienlie van do organisatie voor het
veikrijgeii van contact tusschen de ver-
schillende gouvernementen inzake de bui-
tonlundsdi© betrekkingen, Tevens weid de
vorm van verdragen besproken en een com-
hiisHiu ingesteld ouder voorzittersülutp van
hord riankey ter nudem bostudeerlpg van
den vorm van handelsverdragen. Tevens
werd aandacht geschonken aan den status
der Iloogo Commissarissen.
Maandag zullen do leiders der delega
ties opnieuw bijeenkomen.
lion hoopt dat de voorbesprekingen over
deze problemen dan beëindigd zullen kun
nen worden.
Voor de vergadering uiteen ging werd
nog besloten een commissie in te stellen
voor arbitrage en ontwapening, onder lei
ding van den Canadeesoh gedelegeerde,
Maurice Dupró.
Vorstelijke verlovi'ng?
jUfieieus wordt medegedeeld, dat bin
nenkort de verloving tusschen prinses Gio-
vanna, hel vierde kind van. den Italiaan-
schen koning, en koning Boris van Bul
garije zal worden bekend gemaakt.
Zii is '23 jaar oud, terwijl de koning
3G is. 1
Deze verloving is gedurende de laatste
jaren reeds cenige malen ter sprake ge
komen, doch werd steeds door religieuze
moeilijkheden afgesteld.
Een verklaring van
Stalirenber g.
Ee nieuw benoemde Oostenrïjksche
bündsminister voor Binnenlandsche Zaken
Prins Staltremberg, heeft een verklaring
gepubliceerd, waarin hij een uiteenzetting
geeft betreffende de in do pers tot uiting
gekomen zienswijzen ten, aanzien van do
oproep der Hcimwehrén. 1
In dezen oproep is die verkiezingstactiek!
der fleimwehron reeds vastgelegd. De ge
dragslijn, te volgen bij 'de verkiezingen, zal
mu nog door de Bondsileiding en in liet bij
zonder door do afzonderlijke districtslei
dors bepaald moeten worden. iQnjuist is
dat de oproep zich zou richten tegen een,
bepaalde partij of te0en de grootste bur
gerlijke partij van Oostenrijk en tegen deni
tegenwoordigen Kanselier, die steeds sym
pathiek tegenover de burgerwachten heeft
geslaan. Tenslotte spreekt hij de opvatting
tegen, als zou de oproep een toekomstig
verkiezingsresultaat, waarmede men liet
•niet eens is, a priori nietig willen verkla
rem.
De toestand in Polen.
In den afgeloopen nacht heeft in heit
gebouw van de Oekrainscfie coöperatie
„Centrosojus" te Lemberg een ontploffing
plaats gevonden, waardoor alle ruiten ver
iiiield en vele deuren uit hun panc-ekmf
gerukt werden. Ook de belendend© for
ceelen werden beschadigd.
Allo goederen, die in den kelder lagen
opgeslagen, werden vernield, terwijl ver
schillende personen door glassplinters ge
wond werden. De oorzaak vxui de ontplof
fing is niet bekend. Terwijl sommige blxv
den van een xuurshtg spreken, beweren au
dere weer, dat er in de kelders van het
gebouw springstoffen lagen opgeslagen, dio
..[oor zelfontbranding tot ontploffing zijn
gekomen.
De Russische productie in
het tweede jaar van het
V ij f j a r e 11 p 1 a n.
Naar uit Moskou gemeld wordt, puhli-
ccereri do Russische bladen de voorloopige
cijfers van de industrieoie productie der
Sovjet-Unie in het afgeloopen tweede jaar
van het Vijfjarenplan. Do totale produc
tie der groot-industrie steeg in het afge
loopen jaar met 25 pet., de in het plan.
voorziene stijging der productio bedroeg
slechts 21 pet. Do productie van dezwaar-
indubtrie steeg met 38 pet., terwijl de
totale stijging der geheele industr.eele pro
ductie, dus ook de klem-industrie, U pet.
bedroeg. Vergeleken met het jaar voor den
oorlog is do totaio Russische productie
met 19(5.7 prt. toegenomen. Het totale 111
de productie gestoken kapitaal bedroeg 3.70
milliard roebel. Do kolenprodurtie steeg
met 17.0 pot., de olieproductie met 2b
pdl,, de stualproductie met 17J> pet., de
produdtio van ruw ijzer met 24 pet. Hel
transport- en verkeersmateriaal (automo
bielen, loiotoiQotieven, spoorwagens, trac
tors) is met 14.5 pet toegenomen, terwyt
do grootste toeneming in het afgeloopen
jaar viel waur te nemen in do productie
van eleeltriscbo energie, die, door het ui-
gebruiknemen van eon xumtal groot© kracht-
werken en hot oprichten van zeer v ele
centrales steeg* mot 43.2 pet.
Het tuuitnl in do zwaar-mdustrie tewerk
gestekio arboidors steeg in het «tfgeioo-
pen jaar mot 13.4 pot.
Do werkloosheid in
Eng ol and.
Naar do liberale News chronicle mede-
doelt, heeft Uoyd Heotge een plan tot
bestrijding der werkloosheid opgesteld, dat
binnen eeni ge dagen by do rogoonng zal
worden ingediend.
Volgens nol. blad hebben Lloyd George
en zjjn medewerkers, direct nauat de re-
HERF8T,
If
„Uber die Heiden, die eudlos sim 1"
„Peitscht der Wind..., Novemberwind..."
't Was vol zomer toen Alexander Moissi
deze creatie „Novemberwind" door middel
van gramofoon en radio voor ons voor
droeg.
Zijn stem was die van den eenzamen!
inenscli, roepend over do wijde heide, wee
inend over de stervende natuur, huive
rend onderdo dooiende hand vaneen kilRn
Novemberwind. Hij was do mensoh in zijn
oerverband met de natuur.
Toen was 't vol zomer.
ij mensehen van do steden kennen hel
verband met de natuur niet meer zoo steik.
Wij zijn haar ontwend. Docli telken jare
voelen wij het, wij merken het overal om!
ons heen en wij zeggen dan: ,.De blaren)
vallen",
W ij gaan de jaargetijden door en zien
hen niet. lu onze steden zien "wij niet
de schoonheid der witte landen, wij mer
ken dat liet voorjaar wordt aan de ont
loken knoppen der kastanjes on aan den
geur der lindenbloesems 'langs ouzo grach
ten, de zomerwarmte hindert ons en in den
herfst doen wij een regenjas aan.
Do warme tinten der stervende blaren,
de gloed van de zon in den herfstavond,
de kleuren van liet spinnenweb aan den
dakrand en wolkenluchten in den grijzen
najaarshemel, het gaat ons voorbij.
Wij voelen den regen en den wind en
knoopen onze jassen dicht, 't Is lierfst.
geering zich bereid verklaard had, de hulp
der liberalen te aanvaarden, den gehoelen
zomer door aan de uitwerking van dit plan
gewerkt, met het oog op deu aanstaanden
winter te verwachten nood. Het plan is
zoo goed voorbereid, dat het dadelijk in
weiking kan treden.
Do onrust in Britseh-Ind 1
Driehonderd Muzelmannen, werkzaam in
Kamerlingh Onnesiaan 124a,
SCHIEDAM.
TELEF. 69655.
de spinnerij te Ahinodabad, waar sedert
eenige dagen liet werk is gestaakt als
protest tegen tewerkstelling van nieuwe
arbeiders, hebben vele Gandhiinutsjes ver
brand en daarna eeu optocht gehouden.
Zij droegen een stuk bordpapier rond met
liet opschrift.- „Wij venschen geen svvar.tj
(zelfbestuur)". Ten slotte werden de betoo-
gers verspreid.
Van den Volkenb ond.
De Volkmbomlsraad heeft gistermiddag
een kortstondige zitting gehouden, waar
in de besluiten vxm de Assemblee iverdeu
goedgekeurd en aan andero Volkenbonds-
kistanties doorgegeven. De groote resolutie
vam de Assemblee inzake de ontwapenings-
kwestie, word, evenals do protocollen van
do besprekingen, doorgegeven naar de Voor
bereidende Ontwapeningscommissie, dio dj»
(5 November te Geneve zal bijeenkomen'.
Do juridische commissie heeft haar goed
keuring gehecht aan het rapport van den
Franse hen gedelegeerde Ken 6 Cassin, vol
gens liet welk de kwestie van dei aanpas
sing dor bepalingen vxut het Volkenbond^»
pact xixm do voorschriften van het Kellog-
Pxijet tot de Assemblee van het volgend
jaar wordt uitgesteld. Do regocriiigen van
do staten leden zullen verzocht worden hare
opmerkingen naar xi ani ei ding vxut liet rxip-
port vam de commissie vxm elf en hel
rapport van do Assemblee vxui dit jaar,
iVart vroeg lot laat, trap op,
itrap al, Is zij onvermoeid
I bezig. Hoe vaak echter
Kvorat zij ook door hoofdpijn
jan lusteloosheid geplaagd,
j Aspirin-Tablellen qeven haar
[dan echter het welzijn terug.
eenig op
dewereid
naar Geneve te zenden em eventueel amen
dementen iu te dien on.
Do Volkenbondsraad heeft besloten in
een laatste openbare zitting de regeeringtetn
uit te n,oodigen voor de op 17 November
a.s. te Geneve, -onder voorzitterschap van
C o 1 ij n (N e d e r 1 a u d) bijeenkomen-da
Economische Conferentie en niet slechts
do kwestie van de in werking (roiling vxui
do liandelsoonventie vim 24 Maart 193D
te bestudeeren, doch ook de kwestie van
do komende economische- en douane-be
sprekingen te behandelen.
Do Raad nam in vertrouwelijke zitting
kennis van het aftreden vxui den Zweed
sc hen financier Wallenberg uit do finan
cieele com missie en richtte tot den l>nit
scliein bankier dr, Mekhior liet dringend
verzoek zijn voorgenomen uittreden uit
genoemde commissie te herroepen.
liet rapport vxm de begrootingscommisMe
van den Volken bondsvergadering over de
reorganisatie van het VolkenboadssecreHU-
riaat ia in de Yolkenbondsvergxulorimg zen
der debat aangenomen.
De debatten van de politieke commissie
van liet Volkenbondssecretariout zijn uiige
steld.
De houding de r s o c ia ai
de m o era ten.
In do gisteren gehouden bijeenkomst van
de Duitsche sociaal-democratische Rijksdag-
fractie werd eeri besluit genomen, waarin
o. a. liet volgende tot uiting wordt ge
bracht:
Het resultaat der laatste verkiezingen
legt de socixixd democratische Rijksdagfrar
tie als eerste taak de plicht op te strijden
voor behoud vxm de democratie, welke van
verschillende kiuiteu ernstig wordt bedreigd
ten wel in do eerste plaats door do Natio
naal Socialisten en door de Communisten.
Vervolgens wordt in het besluit uiteen
gezet, dat men de huidige algemcene cri
sis niet bestrijden kan door maatregelen,
welke de koopkracht van het vult vermin
deren, doch dat men in tegendeel alles in
liet werk moet stellen om zooveel mogelijk
werk te verschaffen.
In dit verband is het noodzakelijk, dat
de soeiiixd-dei11ocrati.sche fractie in den
Rijksdag strijdt voor het doorvoeren van
verlaging van arbeidstijd, waardoor veer
voor meer arbeiders gelegenheid tot werken
zxtl ontstaan, hetgeen do koopkracht ten
goede zxd komen.
hl regeeringskringen wordt het beslui!
der sociaal democratische lïijksdagfractle be
trekkelijk gunstig beoordeeld.
Men gelooft met eenig recht to kmitrm
aannemen, dal de meerderheid der sociaal
democratische Itijksdagfractie volgens dil
liesliiit geneigd ia haar steun te onthouden
aan do in de Volksvertegenwooniigiuig voer
stellen tegen de Noodverordeningen.
Communistische <1 e m o n a t r u t i e
togen president Hoover.
Twee a drieduizend Communisten, onder
aanvoering van een vrouw, trachtten gister
avond to Cleveland iu 'Ohio, do zaal bin
nen |t,o dringen, waarin president Hoover
een redo hield. Een grooto politiemacht
wist dit echter te verhinderen. Door eelt
xH'iliteniitgang 'verliet president Hoover tiet
gebouw, terwijl voor bet gebouw oen hand
gemeen ontstemd, waarbij 75 couunuiiistcu
gewond werden. Do politie arresteerde ver
scheidene personen.
Do orisi» in Argentinië.
Om do opwinding, die over do klaar
1>1 ijk olijk fascistische regoerings-ideeën dei
regeermg in liet land is gewekt en waarvan
do aanhangers vxm Irigoyom oen ban lip
gebruik traelvton to maken, te bozwcr u.
tieeft Uiuburu in een groote belonging ver
klaard, dat do voorloopigo regoering noch
het kiesrecht, noch de grondwet wil aan
tast-, doch wel het nieuwe congres een
vor nel voorleggen om den president to
kiezen, volgens oen door hot congres goed
gekeurd kiesstelsel.
GEMENGD NIEUWS.
Verdronken.
Te Sittard is het 2-/a-jarig zoontje van do
familie M. in een stads vijver verdronken.
Door een traetor overreden.
Te Nijmegen viel de 3d-jarige B. L. van
zijn rijwiel en werd oamidde.lijtk daarop
door een tractor, die een woonwagen naar
het kermisterrein trok, overreden. Met eau
verbrijzeld linkerbeen en een zwaar gewond
rechterbeen, werd hij' naar hol ziekenhuis
gebracht. i
liet nieuwe olieschandaal in de Ver, Staten.
Ralph Kelloy, het hoofd van het bureau
voor grondconcessies, heeft, gelijk reeds
medegedeeld, ontslag aangevraagd en tege
lijkertijd beschuldigingen geuit tor zake van
nieuwe knoeierijen met petroleumconees-
sies. Het departement vxui bitmenlxuidsoho
zaken heeft de juistheid van deze be
schuldigingen doen tegenspreken, doch te
vens «en onderzoek naar de geuite be
schuldigingen gelast. In verband daarmede
is de ontslagaanvraag van Kelley aangehou
den en is liij voorloopig geschorst.
In zijn beschuldigingen gaat Kelley recht
op de zaak af. Hij deelt in zijn ontslagaan
vraag mede, dat hij niet langer een toestand,
kan begunstigen, waarbij leidende petro-
icununaatschappijen „krachtig goorganiseeid
en gemeenschappelijk optredende, druk uit
oefenen op het departement van binnen-
landsche zaken om liet te bewegen haar
waardevolle olievelden te geven, waar
op zij geen recht kunnen doen gelden",.
Hij wijst in verband hiermede op olie
reserves in het Westen van Colorado, die
door geologen op 40 milliard tonnen wor
den geschut ter waarde vxm bijna een tien
de van den rijkdom dos lauds, gerekend)
volgens de tegenwoordige- gedrukte markt
waarde. 1
Kelley verklaart, dat, ofschoon hij lan
ger clan vijf jxiar gedetailleerde rapporten
indiende omtrent pogingen vxui petroleum-
belangcn „tot liet verkrijgen vxui rechten!
door fraude eai nalatigheid om aan do
eischen vxui de mijnwetten te voldoen, dezd
klachten zelden gehoor vonden".
De «ene concessie voor, de andere na,
zoo zegt hij, weid aan petroloumjagers in
Colorado toegestaan, eenvoudig om heil
to bevredigen, omdat groote politieke cl
xuuiero druk op den minister van binnen
landse lie zaken werd uitgeoefend.
Hij verklaart xuiu Wilbur, dat hij de hoop
koesterde «lat, toon deze minister vxui bin
nenin ndsclie zxikeu weid, do verandering,
van Bewind een verandering vxui politiek'
zou medebrengen; doch ik betreur bet to
moeten zeggen, verklaart Kelley, dat voor
zoover ik kan waarnemen de pogingen om,
do olie-belangen gunstig te stemmen ten
koste vxui de rechten vxm het publiek se
dert 4 Maart 1929 even zichtbaar waton
als voor dien tijd, 1
De onthullingen vxui Kelloy hebben te
Washington sensatie verwekt, i
Minister Wilbur verklaarde, dat ofschoon
Kelley's brief de beschuldiging bevatte, dat
„concessie na concessie" word verleend,
er geen verpachting van olieterieineu heeft;
plaats gehad, sedert do regeer ing li do vei;
aan hot bewind is,
Dese courant verschijnt dagelijks, met uit
sondering ran Zon- en Feestdagen,
Prijs per kwartaal i 2.— franco per post
12 50 Prijs pel week 15 ocnle Afion-
ileilijke nummers 4 cents Abonnementen
worden dagelijks aangenomen
Advetleulién rooi het eeistvolgeud onm
mer moeten «óói el! uur aan het Bureau
beiorgd syn, s Zaterdags vóór 1» uur.
Een bepaalde plaats van advertentién
wordl niet gewaarborgd
CHIEDAMSCHE COURANT
Prijs der Advertentlün van t5 regels
I 1.55, iedere regel meer f C.30; in het
Zaterdagnummer 1—6 regels I 1.50, iedere
regel meer fO. 16. Reclames f0.75 pet regel.
incassokosten 5 ets.; postkwitanties 15 ets.
Tarieven van advertentiön bi) abonnement
r-ijn aan het Bureau verkrijgbaar
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling
Kleine Adverteuticn opgenomen A i 050 t/m
15 woorden, f 0.75 t/m 25 woorden. Elk woord
meer 5 cent tot een maximum van 3.) oorden
«s
i fa 79*»
M«nl*b4
l«\jteië«y»rk
fry»}*SM.