%o°
SssST
*662
i-stf.*5*'
Sndië in ons midden.
ie BLAUWS
VïAMANTEN
- A
\^?LVaSoot^
*4
l»9*00!?'(.o®®
Bescherming; Tan ih natuur
Het is geenszins een toeval, dat int 1912
op iniatief vajn vijlen dr. S. II. Koordeni
een veieeniging werd opgericht tot bescher
ming van do natuur, in 1912, niet vroe
ger en niet later. Do vorming van. die \|arf
eeniging stond namelijk! rechtstroeikis in
verband met do geweldige toeneming van
de groo-to landbouwnijverheid, maxvoolr
steeds meer erfpachten on concessies wa
ren aangevraagd en meeren'Ieels verkre
gen in do jaren 19061912. Va|n toen
dagteekent vlucht dier groolo cultures!
en voor elke ondemoming werd! vod meer
groud aangevraagd dan men mot hot go-
kozen gewas zou beplajnten; immiers heelt
do ondernemer ook terreinen binnen zijn
grenzen welke lnj niet voor beplanting
kan aanwenden (ravijnen, water, moeras
enz!.); hij heeft ook terrein noodig voor
uitbreiding en vervanging. In de genoem
de jaren ontgonnen do ondernemers dus
groote complexen boschgrond en het was
niet aannemelijk, dat zij opzettelijk ge
deelten bosch van waarde voor natuur
kennis en natuuronderzoek zouden vernie
tigen, doch evenmin, dat zij die waaide
zouden herkennen en eerbiedigen. Het was
toen, dat do kenners vajn flora en fauna
lied zagen in. bescherming van bopaalde
gebieden, waarvan de wiaardo voor aatu,ur-
schoon en natuurkemiis roods bekend was,
terwijl zij tevens van oordeel waren, dat
de bekendheid vajn terreinen met do boteo-
senis van natuurmonument zou toenemen.
Do bekende vulkaan onderzoeker Junghuhn
had lang te voren al verklaard, dat de
teelt van gewassen den ondergang betee-
teekent van de plantkuindle. Er lag voel
overdrijving in dat woord, echter oofc een
kern van waarheid.
Twintig jaar geleden was er dus alle
roden tot een daad, waardoor het bewa
ren van bizonderc streken voor dien be
wonderaar en Üen onderzoeker van onge
repte natuur mogelijk werd. Die daad was
de stichting van de „Ned.-InJdiselie Ver-
eeniging tot Natuurbescherming", waarvan
de statuten 3 ïtebr. 1913 door den gouver
neur-generaal werden goedgekeurd.
Ziedaar in het kort den oorsprong van
de vereeniging verklaard. Minder kort zou
ik! moeten wezen, waonleer ik oen volko
men overzicht van haar werk wenschte
aan te bieden. Het bestuur, waarvan en
kele leden altijd1 te Buitenzorg zijn ge
vestigd, hoezeer dan oofc van ©an wisse
lende samenstelling, hoeft gestadig gear
beid en in allo bescheidenheid veel tot
stand gebracht Natuurlijk moest daarbij
telkens do medewerking van hot gouver
nement word-en ingeroepen, want hot ver
klaren van oen terrein of een ganscho
streek tot monument is regoeringsdaöd en
het toezien op de eerbiediging van do ver-
Maring is overheidszorg. Men begrijpt, dat
het in de verre ui igesfa-ektboden van Ladië
bezwaarlijk is een nauwkeurig politioneel
toezicht te oefenen; met bekendmaking van
voorschriften en vorbodsbepah' jvtn door in-
landsch bestuur onder do bevolking van
do streek moet men doorgaans genoegen
nemen, terwijl borden m)et opschriften den
w-esterschen reiziger waarschuwen. En hot
moet gezegd, dat de natuurmonumionten
over het gebod wel zijn geëerbiedigd, waar
bij in rekening zij gebracht, dlat d'o moniu)-
imenten in den regd zoer af gelogen zijn.
Overigens is do dienst van het Bosch-
wezen uiteraard geroepen tot ©enig toe
zicht en vain dio Zijie werd Öhn,ook vod
l WE
medewerking getoond. Tot do eerste werk
zaamheden van de vereeniging behoordo
het opstellen van oen inventaris van zeld
zame woudboomen ein planten, in hot wild
voorkomende; voorts het Vormen van 'n
register met de vindplaatyen. Men mocht
zich niet beperken tot de botanische bi-
zonderheden, doch evenzeer letton op dier
soorten, op geologische vormen on op bi-
zonclere eigenschappen van aosthctischen
aard. De vereeniging heeft zich menig©
plok op Java, maar ook in do buitenge
westen aangetiokken on zo dom verklaren
tot natuurmonument met of zonder staats-
bescherming.
Om enkdo v ooi bedden te noemen uit
liet groot getal, zij in Banton gewezen
op het meer ,,Danau", ongevoer 2500
hectaren metend on hot best te vergelijken!
Vreet liet Naarder moor. In hotzidfdio ge
west is het schiereiland Oodjoemg kcolon
otm de aanwezigheid van. banlengs, die ge
weldige buffels, tot ni.cnmn.cait verklaard.
Men inag er zich wol vrij bewogen, eclitou
zonder vuurwapens. Om zuiver aesthotische
redenon is de Bugo-waterval nabij Ban
doeng in bescheiming genomen, wat wel
noodig was toen de afbrokkeling van rots
grond den waterval in gevaar bracht. liet
spreekt haast vanzelf, dat de vereeniging
in Oost-Java o.m. haar aandacht vestigde
op het gehucht Trirul m liet district Ngawj
(res. Madioen), waar m 1891 Dubois oen
sehedelkap, een dijbeen en twee kiezen
Iiad gevonden van een zoogdier in men-
schehjk gedaante, door hem aaitigeduid' met
den naam „pithccantliropos erectas".
Omringd door eemge to-ppen van het
hoogst merkwaardige Aidjoeno gebergte ligt
een hoogvlakte Laiidjiw' vergeet, o
ziel) op een hoogte vai. '00 Mater, waar
liet in enkele maanden dee nachts vrij
flink vriest. Een. halve eeuw geleden liet
een Engelsch ingezetene van Soerabaja er
een stecnen huisje bouwen, waar men nu
nog wel voor etcan tijd onderdak kan be
komen met goedvinden van die wed'uWe.
Het behoud van dat onderzoek is voor
onderzoekers zoowel als voor toeristen,
die in do tropen eens vvonsclim ie wintel
len, van veel beking.
In de buitengewesten, zijn nog veel moer
terreinen en naluurgegevens, dio de be
schermende aandacht verdienen en ze ten
deele ook hebben gekregen, liet was be
kend bijvoorbeeld, dat indertijd Raffles in
Zuid-Sumalra een orchidee had aangetrof
fen, waarvan liem de pracht niet muildier
dan do omvang had verrast. Ongeveer 15
jaar geleden vonden t\veo hoeren van do
koffie-oaderneming Soebau Ajam de gewel
dige bloem nabij do onderneming in het
bosch terug. De bloem had een mieter midi
dellijh.' Zij groeven haar uit en liiobben
haar met alle omzichtigheid in een blik
ken doos naar Buitenzorg gebracht, waar
zij echter niet anders dan in verflensten
toestand kon. aankomen, maar toch voor
verder .verderf kon worden bewaard. Het
terrein waar do reusachtige Raffles ia is
gevonden, werd tent natuurmonument ver
klaard. Met dergelijke voorbeelden voor
oogen, zal het nut van do vereeniging voor
niemand twijfelachtig zijn. Zij, die zich
voor cenige jaren in Indio vestigen on erj
getroffen warden door de heerlijkheid van
tropisch landschap, mogen zich' do kleine
utigaven voor het lidmaatschap getroosten,
want wel heeft de vereeniging niet véél
geld nocdig, echter kan zij zonder steum
niet bestaan. En van de vroegere vriem.
den heeft zij al ©on gofód' doel moet en ver
liezen.
e*
-v. ot>5
g.e"j
ssV
.et!
nAe^e' t
G<°nC°
°.-s
Naar aanleiding van ons 30-jarig bestaan bij alle aankoopen waardevolle cadeaux
Geopend tot 8 uur, Zaterdags tot 10 uur
GEMENGD NIEUWS,
Geautoriseerde vertaling uit het Engelsch
van J. S. FLETCHER,
door Jhr. C. A. L. v. d. W.
22) 1 I
Juffrouw Marchison is hier omdat
er iets gebeurd is, zeide Mj.
Juist. 1
Zij hiad een zwaren reismantel am, maak
te die iO^rn en haalde uit ©e binnenzak
een opgov canon stuk papier. Zij overhan
digde het aan mijl
Mijnheer Moytjham© 'heeft ge'ajk. Er is
iels gebouxd. Daar is hot testament, ik kon
het persoonlijk brengen.
In de stilte, die taan volgde, drongen
twee met, gelui clan tat n#ji daw, zooals
dat in critische oogenb1 ikfcon kan gebeuren
Het eerste was bet afstrijken van een luci
fer door Maythfarne, die juist zijn sigaar
had willen aansteken, toen Sjiieila aanklop
te; het andere was liet kraken vain liet
papier, dat ik opanvouwda Ik kook naar
de onderteekening; dit was -ongetwijfeld het
testament, dat to York was; opgemaakt lk
gaf het aan Maytihome; hij las het door,
iv.auwdo het weer Op en wenddo ziqbl tot
gheila.
Iloe komt u daaraan, juffrouw Mor-
fchisan.?
Het antwoord was duidelijk en. kort, met
eon harden todn geuit. t
Gestoten. i 1 i
j Gestoten? Van wie? 1 1
i Het geeft geen zin er omheen! to
'draaien. Ik heb liet gestoten van mijn
moeder. 1 I I
Maythjorno en ik keken elkaar aap. Sjboila)
keek "/tor den oen naar den ander. Toen viel
baar Mik op bet buffet.
Heeft "u oen glas wijn of port, voor
mij. Ik lieb in den trein geluncht om daarna
in Euston iets gegoten, maar ik heb nu
trek in een glas port en wat biscuits; dan
Zal ik alles vertellen.
Ik had nog zeer goede poirt, een gescjhonk
van imj'n vader en ik haastte mijl met liaar
een glas tb geven on een trommeltje met
biscuits naast haar te zetten. Zij had iets
gegeten on een stekje port gedronken, toon
'zij naar Maythorno keek.
Hoe onaangenaam dut ook voor mijl is,
ik voel mij verplicht u iets van imp
moedor te vertellen. Ik hob dat testament
vanmoigen van haar gestolen, omdat ik
wist dat zUj daarop geen recht hal on teem
ik hel had ben ik op mijn rijwiel gespuwd-
gen on naar Black Gill Janctioi.r geiodan
Daar nam ik den coistoa trein naar hier
om het u te brengen. Als ik dat met
had gedaan, wio west wat er moe gebaard
zou. zijn.
Maythorno knikte ocmige malen met zijn
Iioefd. Ik zat a's een sukkel to kijken tm
kon \an veibazing geen woord uitbrengen.
Juist, zeplo Maytlvonie. Ataar u weet
veel meer, jufliomv Alercbison.
Zaj at nog een bisouds, drank luaar glas
leeg en ouwtlo haar bandon in haai' Schoof
zliji beefde.
Ja, antwoord do zaj, ik weet voet moet
en dat zal ik u vertellen. Luister. Ik wist
van liet oogenblik af, dat wij gedurende liet
onderzoek van hot testament hadden ge
hoord, dat mijn. moeder ontzettend verlan
gend was naar madera berichten daarover,
maar, daar liet vermist werd, had jk geen
vermoeden dat zlij liet misidnion in bandon
zou kunnen krijgen. Laat ik u eerlijk beken-
men, m'ijm moeder is iemand die van geld
houdt; geld is v'oor ihaar in één woord
alles Ik begreep dadelijk, dat toen. bij hoax
opkwam, dat Mazaro-ft wel eens- Mmahison
zou kunnön Zijn, zij zou probecron om dat
fortuin machtig te worden, Mei'vyn - dit
was do eerste maal dat zij mij Mj mijn
voomaam noerndo MerVyn, hoW ik 'het
gezegd, dat ik niet wilde dat 'je do niilai-
tenstahap uit handen gaf? Dat ik niet wilde
dat -wij dat geld kregen? Heb ik je dat
niet (Op het hart gedrukt?
Itookendc vrouwen en hinderen.
Een Dondenschè*rechter, voor wien zich
een vrouw haul to verantwoorden, omdat
zij haar sigarettanrekening niet kon be
talen, maakte bij die gelegenlileidl de op
merking, dat vrouwen meer rookten dan
moimnen. Deze uitlating hoeft oen mede
werkster van do „Daily Mail" er aanlei
ding toe gegeven, zich ervan to vergewis
sen, of de rechter niet sterk hal over
dreven, maar zij is tot de overtuiging ge
komen, dat de rechter, althans wat Enge
land aangaat, Üo waarheid heeft goaagdi.
Van de tien vrouwen, die in Engeland
in restaurants eten, zullen er negen, zoo
dra zij plaats genamen hebben, oen siga
ret opsteken, terwijl de !man gewoonlijk
tot het dessert wacht. Een vrouw rookt
dus vier a vijf sigaretten, in denzielfdorv
tijd, waarin eon man er één of twee ver
bruikt. Aangezien de tijd, waarin Zij roo
kem kan, beperkt is, rookt de vrouw snel
ler. Vele mannen kupieii bij hur lork
rook en, de meeste vrouwen niet. 't Ge
volg daarvan is, meent klier Eugelschle jour
naliste, dat de vrouw in haar vrije oogew-
blikken, in de rustpoozOn tusschen haar
werk gauw eesrige sigaretten na elkaar
in rook laat vervliegen. Zoodoend© rookt
zij drie- viermaal tijdens het ontbijt,Jhlot-
zëifde aanUl sigaretten bij ld© lunch,1 bij
do mami'ddagtliee wordt de sigarettenkoker
weer voor den dag gehaald on het Witste,
wat de roofcelnide vrouw "llcuet, als zo thuis
kamt, is een sigaret opsteloan.
Een sigarenwinkelier hoeft verteld, dait
meer data de helft van zijn klanten vrou
wen zijin, van wie ter op iedere drie één
150 tot 200 sigaretten per week koopt.
Alaar tniet alleen vrouwen rooken, zelfs
kleine kinderen schijnen liet te dcon.
Onlangs werd te Mcln'Lreal in Canada
door een driejarigen rooiloor een brand
veroorzaakt. Do moeder, die men wegens
do daad. van liaar kindi ter verantwoor
ding riep, boweeidte, dat zoowiel zij als
haar man al het mogelijiko hadden gedaan
oim het knipje hot rooken af te weW-
nen. Zijl hadden: hem geshileeJét, zijl hadidlepai
henu afgeranseld, maar alles was vorgeèfschf
geweest, want hot kind vist zich voort-
durelnid' sigaretten lo verschaffen.
In de sta|d Toledo, in dei Vereehigd© Sta
ten, leeft oen kind van vier jaar, dlat die
dikste en zwaarste sigaren rookt, als bet
die te pakken kan krijgen:. De jongen woodlfc
niet misselijk en lieeft ©r ook overigtenjs
niet den minsten last van.
To Seattle, eveneens in de Vtereanigdle
Staten, woont een dreumes van vijf jaar,
die reeds sedert lang sigaren rookt. Zijh
vader is daarov'er zóó in de wolken, dlat
hij deze gewoonte van zijn voelbeloaiahdi
zoentje nog aanmoedigt. Iedere dokter zal'
zeggen, dat deze sigaren in plaats van.
de chocolade sigaren, die gewoonlijk aan.
kinderen worden verstrekt, zeer nadeeüag
poefen zijin voor de gezninidlboid van. hot
kind, maar ido papa hopdt er een ansctaa
meening op na.
Ik kon slechte bevestigend lenikkon; er
was iets in liaar toon, dat mij den mond
sneerde; -ik begreep ook de bedoeling va'n
haar woorden niet.
Ik wist niet, ging zlij voort, wat
mijh moeder van pon was; ik wist ook
niet wat zij gedaan heeft; ik weet alecii
dat zSj op de een of andere wijze in ihiot
bezit invam -van hot testament en dat ik bet
van baar heb gestoten. Dat is zoo gebomd.
Eergisteravond deed mlij'a moe Ier jots voter
haar doen zeer bijzonders. Na 'toten giiy
zij uit, om, zooials zij -vertelde, een ouden
man in liet dorp he gaan bezoeken, die
ziek lag. Nu is mijn moedor niet iemand
die zich veel met zieken in bot dorp be
moeit en ik was verbaasd, dat Zij zich in
dit bijzondere geval zooveel moeite gat.
zfj ging en Meef lang weg, zoo lang,
dat mijn stiefvader, die over bat algemeen
weinig opmerkt, m'ij 'Voorstelde om naar
het huisje van ..den ziekete man te gaan
en met haar terug te wandelen. Ik ging oa
hoorde, dat mijn moeder daar slechts oen
oogenMik geweest was. Op den terugweg
ontmoette ik haar bij ons buis; zijl verte-Mo
dat zij, nu zij toch uit was, nog andere
oudjes ha/1 opgezocht. Dat klo.ik zeer on
waarschijnlijk, omdat die menschon. gtwcion-
hjk al om aoht uur naar bed gaan. Ik/v-dnd
daarin iets vordaohts, maar wist niet, avat
ik er van-moest denken.
Gaat u verder, zeide Maythorno. Ver
tel ©ns alles wat u weet.
Gisteravond gebeurde weer hetzelfde,
ging Siheiïa -vorder. Zaj ging met devrlfde
verontschuldiging uit 'en bloetf nog langer
weg. Jhjn vader, dio licht Verkouden was,
ging na-ar bed. daarom; gjng ik ppcik naar mijla
kamer. Eindelijk porde ik haar terugka
man; ik ging 'naar benoden in mijn peignoir
en ©p panipffels om! te boeren o. ik iets
voor liaar kooi doen. Toon ontdekte ik
iets Denkt u nu niet, dat ik aan het sip o u
neeron was, dat ik luistervinkje speelde,
dat deed ik hbusdh niet; hot was odes
ioevallig Zij was in "do kloine bibliothefek1;
ik zag haar door do iha'f gesloten gordijnen
van de gropte bibliotheek, Op de tafel in jlfef
midden stond een lamp; daarbij! stond rij
oen stukpapier te 'lezen. Als bij iutuit'.o
flitste hot door mijn hoofd, dat züj daar liet
vermiste testament in handen had. Toen
dat heken ik oarlïjlk, h'eb ik haar beloiei-d.
Nadat z{ij het papier piad gelezen, vouwde
zij het op, keek roncl en ging naar eern
van de hoekeukasten en stopte 't papier
in een dik boek Drake's Eboracam
in een jheck -van. de kast. Ik liep weg, jdocjli
e|i niet, Ik wist dat er iets niet m' den
haaie was. Ik was er vast Van Overtuigd,
dat dit papier het testament was Alidden
ju den nacht stond ik op en ging naar be
neden en haalde 'liet papier uit bet bock;
het was liet testament. Ik cloed 'het weer
op zijn -pi'aats en ging naar bed, doch! sliöp
met meer. Ik v,oelde...... O, ik wist, niet
meer wat ik voelde. Er gebeurd o b.er iets
slechte. Vat üiad mijn moeder met liet tes
tament to maken? ilae Invam Zij ©r aan?
Op wcllco Wijze? Was zij er bij betrokken?
Maar hot koi mijl niet schotel op welke
manier Zij er bij betrokken was. Wiat ik
wel besefte was dit: do mogelijkheid be
stond, dat als het testament ia haar bezit
bleef, z'ij dat stuk zou -vernietigen eni dan
zouden a lead ei dingen kunnen gebeuren,
die ik niel wonsebto dat zo idea gebeuren
llaai om bes1 pot ik tie handelen. Ik stond
vroeg op voordat zelfs iemand van de
bedienden Mij do ha'nd was. Ik' maakte mij
roiskslaar, lfaaldo het testament en ging op
mijn rijwiel naar Black Gill Junction; ltet
was nog donker, toen ik vertrok. Ik gmg
Over Carlisle naar hier. En daar hoeft
u dus hot testament.
A by lh,ome, wiens whisky-soda n,og on-
aangeioeid na,aist hom stond, nam plotseling
Zijn glas en maakte oen buiging voor
Bheila. I
IJ is bijzonder flink, Zeide bij, met
bewondering. U weet in ieder gjovfeil boe
u zonder aarzeling moet bandelen. Het js
een rare geschiedenis; Halt, Wat vindt gij
er van?
Gedurende bet laatste gedeelte van bef
'Verhaal vjan Sllieilai had ik aan allerlei
dingen gedacht. Mijln denldyeeldon. waren
misscbicsn ouderwets oh', maar ik zoide wat
ik daiöbt, 1
Het kan zijn, antwoordde ik, dat
mevrouw Flpihinstono eelu goede ©o aan
neembar© verklaring kan geven! over do wij
ze waaudp zij aan hot testament kwam.
Sflieila koali mij aan met flikkerende
öogen. 1 1
Morvyn, riep zlij ,ujt, ik ge'oof da,t jij
vindt, dat ik baar dat eerst bad moeten
vragen, V|par ik Wet stal on er vandoor
ging naar jam
Neem, neen, riep ik uit. Ik......
Ik geloof tocht dat jij dat vindt, riep
Zij uit. Ik zou toch! een ezel zijn geweest
als ik haar had gezegd, dat ik wist waar
het testament was. Da,n weet ik wal Wat or
gebeurd ?j0M zijn. Sj zoiu Wet vipor mijn
oogen verbrand h'ebbdn. Neen, er stciad
mlij maar één ding te doen on dat was iOm
het in veiligheid Üd 'brengen.
Juflnouw Alercbison heeft golijk, zei-
do Alayffiorne. Hot was ihet ©enige wat Zij
Peaia doen. Ilier is bet ere morgen zal iifclhtet
aan Croto gev'on. IVoet ui, juffrouw Alei'öWi-
sora, uw moieder kan, Zaoals Holt veron
derstelt, een aanlnemelijlke 'verklaring ge
ven hoe Zij aan het testament kwam. Maar
ander do gegeven omslandigbedeni deed ju
bet- beste wat u koa doen. AVtij! hebbein
nu het testament veilig in o.nae liaredan.
Sheila sprang op en begon haar mantel
dicht te knodpen.
iDjpn is het in orde, Zeide Zij. Ik bob
mijln werk gedaan dn nu ga ik weg; vator
nacht zal ik wel slaipen.
Waar ga je heen? vrdeg ik. Waar je
Ook Ween gaat, je most m'ij toestaan je daar
te brengen.
O, dat mag je doen, antwoordde z5j.
Ik ga naar mijn iou,do s'ohloioi!.vriendin!, Rlhlö-
da App-riy. Z5j woont in ee're flat irv AsW-
ington Alalnsions in Alaide Vale. Ik telegral
leerde haar uit Carlisle, dat ik vanavond
'Zqu fcameo. Ik vjoel xn'.ij West, maar je kunt
wel een taxi y'aor me laten komen en! uilj
wegbrengen. 1
En morgen? Zei MaytWöiin©, met oeni
vragenden blik. Alargere? 1
Daarover zal ik morgemlpohtend wei
eens nadein'k©n> zeide Sbella. i t
fWordt vervolgd.)
«SCTWttUMJM-l, I m J Hifi WW 1 TT 'li
■•Kt'lit
ee©
e©
®n
STAAl
i i i
