Schiedamsche Courant.
UIT DE TWEEDE KAMER.
TWEEDE BLAD
Verkiezings-rekenkunde.
-:FI
Vrijdag 10 Juni 1881 N0. 10758.
BINNENLAND.
Neilerlandsche burgemeesters «aar
Duitschlaml.
Uit Emden. wordt ons gemald, dat oen
aantal Nederiandscho burgemeesters!, voor
namelijk uit do provincie Groningemt, binnen
kort een reis naar DuitsehJand maakt tor
bezichtiging van verseihülendo gennaaatélijkè
inrichtingen in Dailsdho stoelen. Do re's, dio
van Groningen uitgaat, zal in Augustus
worden gemaakt, on zal gaan naar Einden,
Wiliielmsjhafon-Büsiringen en Hamburg. Do
reis staat onder leiding van den hoor Kobbe
uit Einden, den directeur van Duitscho
studiereizen naar het buitenland.
Verder wordt ons uit Einden gemeld,
dat aldaar in 1932 een vliegveld zal wor
den geopend, waardoor pok oen betere ver
binding met Nederland kan worden tot stand
gebracht-
Int. congres voor Militaire Geneeskunde.
Do 'vierde congresdag was gewijd aan
do bespreking van die methoden van bloed-
steüping op het slagveld en do standaïïsatie
van do hulpmiddelen voor de verlooning
van eerste hui'p op bot slagveld en van de
toepassing daarvan.
Van Ncderiandscbe en Italiaanse!» zijde
werden over dit onderwerp prae-adnoaen
uitgebracht. De Poolsriho delegatie liad een
rapport ingediend over kaaklotsols. In den
loop van den dag vertrokken de minister
vlan defensie en de hoofden der vreemde
delegaties naar Delft om daar in de Grooto
Kerk een krans neer'te leggen op biet graf
van Willem I.
Namens de delegaties werd biet woord
gevoerd door viee-admiraal Sir Arthur Gas-
kell, chef van den geneeskundigen dienst
van de Engolsobe marine.
Ook do minister van defensie Spirak en
kele woorden.
Do regeeiring litoeft gisteravond een soiree
aangeboden op kasteel Oud-Wüssienaar ter
gelegenheid van bet zesde internationaal
congres voor militaire geneeskunde en
pharmacies
fn den tuin speelde de Koninklijke Mili
taire Kapel, lenvijl in den salon nog eau
orkest speelde, waarvan de muziek door
middel van loudspeakers overal te boe
ren was.
Tegen 9 uur kwamen do congressisten
naar bet kasteel, allen in Jiun gaievunitor-
men en velen vergezeld van bun dames
Aan den ingang werden Zijl ontvangen door
minister Deckers, die namens do rogoering
ate gastheer optreedt. Voorts waren alle mi
nisters, do voorzitters van EeTsto en Twee
de Kamer, do burgemeester van Don Ilaag,
Do eerste il.li.S. met 5 jarigen cursus aan do heizet'sgcaeïu -iti -cio hu-ïn-
stad, voor de instorting. Zoo men weet is het gebouw "een 'schepping
van Jacop van Cam pon, denbouwer van bet Paleis op don Dam to
Amsterdam.
Rotterdam en Wassenaar en talooao an-
deTe burgerlijke autoriteiten aanwezig als
mede vertegenwoordigers van do weten-
scbiaiptpielijlk-medisoho wereld en vele leden
van het eoips diplomatique. In totaal wa
ren er ruim 800 personen, die in bun viod-
klaurige uniformen een bonten o.i loven-
djgen aanblik boden.
Besmettelijke ziekten.
In de week va|n 7 tot en mot 13 Juni zijn
de navolgende aantallen gevallen van be
smettelijke ziekten ter kennis gebracht van
bet Staatstoezicht op do volksgezondheid:
Febris typhoïdea 17 (Den Ilaag 1, Lei
den 2); paratyphus (typheuze vorm) 5; fe
bris undula'ns 1; dysentoria bacillaris 2;
dysentoria amoobica 1; roodvonk 162 (Den
Haag 10, Delft 1, Leiden 1, Rijswijk 1);
diphlherie 96 (Den Haag 4, Delft 1, Lei
den 5); meningitis oerebrospinalis epide-
mica 4; poliomyelitis anterior acuta 4 (Don
Haag 1); encephalitis Mhargiea 1; ziekte
van Weil 1.
Ong
üost-lndië.
;luk op do jacbt.
Soerabaja. Do hoer C. Hoogland, admi
nistrateur van do onderneming „Dagger
Goonodng", gelegen in de provincie Oost-
Java, residentie Djember, afdoeling Banjoo
wangie, district Sonteng, anderdistrict Glen-
more, en toebehoorende aain do N.V. Rub
ber Cultuur Maatschappij „Kondeug Lem-
boe" te Deventer, is op jacht uitgegleden,
waardoor zijn geweer afging. Hij werd in
bet hoofd1 getroffen r was op slag dood.
-H-
De Tribune-kwestie. Het blad blijft er uit. Censuur of
niet? Leerplicht voor jongden. Toelating tot land- en
tuinbouwscholen. De tarwewet. Wat is het beste stelsel?
De deskundigen oordeelen verschillend. De agrariërs zijn
tevreden. Geen vertrouwen in den Minister, Geen resultaat.
Indertijd is o'nder minister Heemskerk
bet k-eszaal-wozen georganiseerd en zijn
de subsidievoorwaarden opgesteld. Natuur
lijk werd daarbij een bopaling opgenomen
omtrent Onbehoorlijke lectuur, maar de
moeilijke taak is altijd een term to vinden,
dio dit soort lectuur kwalificeert Het blijft
altijd oven vaag wat men ook neerschrijft,
omdat het subjectieve oordeel van den cen
sor tenslotte altijd don doorslag geeft. Man
koos den haam „moroel-scbadelijke" lec
tuur. Zegt natuurlijk eigenlijk niets! Er is
wel eon algemeen gangbare moraal ia ons
land, maar boe Jalnger hoe meer zijn er
toch afwijkingen en het is onplezierig voor
hen, die in volle ernst oen ietwat afwij
kende moreel huldigen, te hoorcrn vast
stellen, dat zij moreel-schadelijk zijn. Bo
vendien vinden dezulken in andermans mo
raal veel, wat zij allesbehalve goed vindon.
Wanneer man ds. Kersten of Lingbeeklaat
moraliseorcn over de R.-K, blijft er geen
stuk heel.
Maar... do wet zegt nu eenmaal: moreel-
schadelijk en. do minister is vorpljcht te
waken over hetgeen bij al dan niet als zoo
danig aanmerkt. Ieder leeszaal bestuur be
slist in eerste iïïstaaiJo; daarna komt de
contröle-voreeniging van openbare leesza
len, die een inspecteur beeft aangesteld om;
lo controleeren. Wederpartij is tenslotte de
minister, die de subsidies toekent.
Nu is er bij bot voortgezette debat 'over
de interpelIatie-Wijn.'-
koop inzake do we
ring van Do Tribune
aan den dag geko
men, dat liet initia
tief Is uitgegaan
van den minister.
Dat is wel zonder
ling. WeJ kan m on
zeggen, dit daarna
nog allerlei advies
moest worden ge
vraagd, maar als de
num. die het ge'd linanoeert, oen dergelijke!
opmerking maakt, is liet gevolg allicht op
z"n minst dit, dat do wederpartij voel
eerder geneigd is dien main .zijn zin te
geven, dan walnnoor zij vrijstaat.
liet werd natuurlijk met „Do Tribune"
een dubieus geval en do wenk van den
minister gaf ongetwijfeld den doorslag. Dit
geeft natuurlijk een ander aspect aan do
kwestie. Wo hadden in eerste instantie
bij do behandeling der interpellatie den
mm
D. J. Wijnkoop
.(0. P. U. c. C.)>
indruk, dat do inspecteur en de Centrale
Voreeniging bet initiatief haddon genomen
tot wering van het blad en dat do mi
nister geen aanleiding bad gevonden van
dit advies af te wijken. Toen stornd de
minister inderdaad sterk, maar hu blijkt,
dat bij bot initiatief nam, draagt hij do
volle verantwoordelijkheid.
Misschien heeft do minister deze open
lijke mededeeling gedaan, om het trio uit
do rechterzijde, dat hem krachtig aanviel,
af te weren. De heer Colïjn was van
oordeel, dat „De Tribune" om zijn gehee-
len inhoud voor goed moest worden uit
gesloten; de heer van Wijnbergen steun
de dio opvatting, en do heer Kersten wilde
nog verder gaan en alles uit de lees
zalen weren, wat in strijd is met zijn
eigen opvattingen. Vioorloo-pig heeft <le mi
nister dit alles afgeweerd door zich vast
te klemmen aan do subsidievoorwaarden,
die hij zelf ook -heeft na te leven. Wil
men verder gaan, dan moeten die voor
waarden gewijzigd worden en dat dient
met veel overleg te geschieden. Hot valt
nu echter to verwachten, dat bij de be
groeting voor 1932 het punt „leeszalen"
uilvoe.rig zal worden behandeld.
We hadden geen ongelijk, toen wij oen
vorige maal schreven, dat men uitent voor
zichtig moest zijn, omdat do aciio togen
„De Tribune" kwam uit de kringen, waarin
men inderdaad "censuur wil. Die nap is
nu al uit den mouw en bet zal voor den
minister niet gemakkelijk zijn het gevaar
te bezweren.
Yeel valt er overigens over deze kwestie
niet meer op te merken. Er is herhaalde
lijk betoogd, dal bot optreden togen „Do
Tribune" geen censuur is, omdat censuur
preventief optreedt en bier alleen oen re
pressieve maatregel wordt toegepast.
Dat is niet veel meer dan woordenspel.
Men past een straf toe en galjik bij iedere
straf is do bedoeling ook. hier, dat do ge
strafte er beter dooï wordt en bij aijn boos
heid nalaten zal. De repressieve maatregel
■van boden is bedoeld als preventieve maat
regel tegen het kwaad, dat anders mis
schien morgen gebrouwen zou warden. In-
wezen is dit optreden vél oensuur en man
zegt zelf al, dat als De Tribune ziob boter
gedraagt, bet blad weer toegelaten wordt.
Men stelt dus terdege condities voor toe
lating en veeJ anders is oensuur niet.
De sociaal-democraten, de vrijzinnigde-
moeraton en El oris Vos hebben de motio
Wijnkoop gesteund, maar z.ij werd natuurlijk
verworpen. Er was nog aai' motia-Knaltriu-
belt, die afwijkende besljssingen na bet
advies dor controle wroeniging gepu
bliceerd wilde zien maar dat is aitogader
pirutswork. Die motie weird ook verwarpen.
In bet najaar wacht liet naspel van
deze geschiedenis.
Eenisje kleinere ontworpen werden afge
daan, W'o noemen de wijteiging dor succes
siewet, die eindelijk eens' solvonkingen aan
instellingen van kunst on onderwijs vrij
stelt van suocessie-bolaisting en do wijizi-
iying der Leerplichtwet. Dezie laatste be
perkt, dat kinderen, die de zeven leerjaren
van de lagere school hebben daarlaopen en
-toch nog geen dertien jaair.zljjn, naar land
en tuinbouwscholen mogen overgaan on
niet verplicht ziijn hot zevende laorajar nog
eens door te maken. Hiermee wordt een
eind gemaakt gedeeltelijk althans aan
een idiote bepaling in de keaplidhtwet. Kin
deren, die voir hun zesde jaar all op do kv
gero school komen en nooit ©ein klasse dou-
bieeren, dus beboeren tot do goede en beste
leerlingen, worden verplicht twee jaar in
het zevende loorjaatr fe zitten, maar zij,
die later -op school kwamen of wat veel
voorkomt één ol meermalen een klasse
doubleoren, Zijn van dubbel genieten van
het 7e leerjaar onthoven.
Natuurlijk werd van agrarischen kant
geprobeerd om weer iets vorder te gaan
on roods na het zesde leerjaar overgang
too to staan Snaar do land- en tuinbouw,
scholen, gelijk dit ook voor de ambachts
scholen is goedgevonden. De minister was
daartegen omdat op die land- en tuinbouw.
scholen voel minder aan algemeen onder
wijs wordt gedaan dan op de nijverheids
scholen. Het wetje komt slechts aan een
zeer Moine categorie van kinderen te
istalde; in de eerste plaats all oen ten plat, tie
Sandio en dan nog voor de jongeren en
ion slotte voor hen, die aan dio land- en
tuinbouwscholen willen overgaan. Hun aan
tal zal in totaal miet in de vale hondenden
loepen. Vermelden wij nog, dat de hoer
Ter Laan de gelegenheid aangreep am
vóór den 8-ja.rigon leerplicht te strijden,
hoewd dit met dit wetje niots had to ma
ken. .Wlaimnoer dio leeiplicht er nl. zou
bonnen, schuift van zelf alios eon jaar op.
Tenslotte hebben wij weer eens dn kwes
tie van de uitvoering der Tarwewet gehad.
Na het oppervlakkige bij'na aunooccelo ge
praat van den boer Wijnkoop daarover
weid' bet onderwerp nu eens grondig door
(ten heer Oud behandeld. Do kwestie is
ingewikkeld en mon
moot wel goed op de,
hoogte zijn van (arwo-
en micelhmdel om de
détails ervan. Ie snap
pen.
'Er zijn tearioéte twee
kwesties waaro.n het
gaat: wie zullen de
voordoeken, die uit deze
wet voortvloeien ont
vangen en hoeveel zal Mr.__P._ J._Oud
de brond etende Neder,
lander-.méér moeten betalen? Volgens do
(minister zal de broodprijs ééin cent per
800 gram hoogcr worden en daarover mo
gen wij niet mopperen want w'ij bobben
tot nu toe feitelijk te weinig betaald omdat
wij geprofiteerd hebben van do concurrentie
der buitenlivndscbe tarwe.
Wat de eersto vraag betreft, is de mi
nister er gerust op, dial zij er van profi-
boeren zullen, die de schade loden, door
die concurrentie.
Do kronkelwegen van den handel zijn
vele en niemand vermag precies aan te
geven in welken zak ten slotte wel de
winst vloeit. We moeten hot maar geloo
von. De deskundigen zijn het er ook niet
altijd eens over. "We herinneren aan do
vroegere d<halten, waarbij de .twee stel
sels voor deze wet weiden hobandeld. Het
éénc wilde, bot maal- en menggchod, bet
andere wilde in plaats van een gemengde
samenstelling af tq leveren, oen hoeveel
heid buitenlandse!» tarwe, mits tegelijker
tijd een evenredige hoeveelheid, inneem-
soho tarwe werd bijgelcvoid. Het tweede
stelsel was van do hoeren Oud en Boon,
maar naar do minister meedeelde, waren
allo deskundigen op één na togen dit
stelsel en die ééne erkende nog de groote
bezwaren, die er aan verbonden waren,
De heer Oud stelde geen vertrouwen m
bot beleid van den minister en zeido,
dat rond-uit. Door don heer Bierema werd
do wet verdedigd en hij is agrariër, zoo
dat bij wel zal weten, of de akkerbouwers
er voordeel van zullen hebben. Hot Ioelc
ons, dat dio afgevaardigde het best godo
-cumenlcerd was. De richtprijs wordt nu
£12.50 per 100 K.G., hetgeen dan zes a
zeven gulden meer is dan thans te krij
gen is. Do kosten van uitvoering van de
wet zullen hoogstens 25 cent per 100 K.G
bedragen.
liet is een uiterst moeilijk probleem en
liet is niet anders, of er zullen oogon-
blikkcn komen, waarin bet minder goed
loopt met de uilvoering. Maar dit zal do
minister, die met de uitvoering belast is,
wel begrijpen, dat hij geen enkele beslis
sing moot nemen, zonder alle deskundt
gen geboord te bobben. Sprongen in liet
duister zal bij wel niet doen, al vindt
dr. Vos do wet .niet .anders data zoo'
sprong..
Twee moties van den heer .Wijnkoop
Werden - niet ondersteund.
Do itilerpèllaüè giflg ,als (een- nachtkaars
uit.
GEMENGD NIEUWS.
Ecu onbevoegde nebter liet stuur.
Vier personen aangereden.
Een 17-jarige jongen, die gistermiddag
roet oen auto op bet Constant Rebecque
plein te Den Ilaag reed, beeft hiermede
een viertal personen aangereden. Alleroer:
botste bij in do Constant Robecquestraat
tegen den 32-jarigen wielrijder J. M. R
aan, die hierdoor een kwetsuur aan hot
liiikerönderboen opliop. Do autobestuurder
reed echter door en veroorzaakte op den'
hoek Waldeck PyrmontkadoVeenkadc we
derom een botsing, waarbij hij met zijn auto
tegen do pui van oen buis opvloog. Hier
bij werd do 35-jarige. voetganger W. II.
do 7-jarige jongen T. M. en oen derde por
soon aangereden. Do jongen T. M bekwam
een snijwond boven het linkeroog on werd
door den geneeskundigen dienst naar den
een Union post gebracht, waar hij weid
verbonden.
Ilct b'.oek, dat de autobestuurder zonder
rijbewijs reed..
I)e ramp van de Xoonlpool.
Van den heer Koster te IJmuidon ontving
de lieer Dommisse, burgemeester van Maas
sluis, voorzitter van bet landelijk comité
in zake de overbrenging dor omgekomen
bemanning van de Noordpool, van. don vioe-
oonsul 1e Aberdeen de mededeeling, dat
ook hot lijk van den nog antbrokeinidon
schepeling W. Gruvcmalcer in liot schip is
teruggevonden.
Onmiddellijk heeft de burgemeester zich
Menheer Hartjes was con heel knappo
maar. Hij kom bijv. zoo maar in e-oii's zeg
gen zander hot op zij'n vingers uit la
tollen hoeveel 7 maal 77 was. E'n dat
wol heel org knap, walat do moeste
sclioolkindcrljes krijgen" bij dio vraag oen he
vige kleur, kijken strak naar het struk-willa
scboolplafoud, gaan stotteren uit angst voor
een groote 0 in meesters boekje, en zeg
gen tenslotte: ...oh... oh... laat es kijko...,
Maar nü geloof ik toch oen rekensom!
gevonden te liebbon, dio do hooggeleer
de pel van het rekenboekjes-sefirijvcnxle,
wiskundige genie. Hartjes, niet zoo'ri erg
klein beetje te boven gaatl 11c boa wol
zoo eerlijk om te bekennen, dat die reken
som niet door mij is uitgevonden, wantdo
periodiek terugk-eerende rapporten uit tn'n
schooltijd vermeldden stooJs, in 's moes-.
tors mooiste handschrift, adUor hot vak:
Rekenen een volwaardige 4. Geen 4ook
geen 4-[~, maar con cchlo, dikke 4. t
Zooklat ik maar zeggon wil, dat heli
idee niet van mij is, maar va'uerge knappe
koppen, dio bij do gomocintoraiHsvcrkiezmg
van... St. Amialand gecijferd, godcell en
vermenigvuldigd hebben, totdat... maar ik
wil niet op de geschiedenis vooruit loopen.
Ziellier do moeilijke som. (Wie do goede
oplossing bij mij instuurt, mag oda gratis-
autorit in oen vorkiezi-ngsoptoclU maken.)
Ge go ven: Edn linksche raad. Dekles-
doeler 152. Do rochtsohe lijst behaalde
457 stemmen. Do linkscho lijst kroeg er
341 en Gemeentebelang, eveneens links,
behaalde 171 stemmen.
Voor liet behalen va:n eon restzetel moet
do linksche lijst, per zetel, s/d' vaüi don kies-
deoler of in totaal 342 stemmen hebben.
Nu vraag ik: Wat gebeurt er met dien:
restzetel cu welken invloed heeft hij op
do samenstelling van den raadi?
Zie zoo dat hoeft wel enkclo zweet
druppel tjos gebost om het zoo dr-delijki
mogelijk neer to schrijven. M.'ia.r in
tmïjn gedachten, zie ik roods do ia „pollo-
tiek" getrainde lozers verachte lijk gliin(-
lachen en otm niet den indruk te wekken,
alsof ik nog zoo dam ban als vroeger op
do school let op lezer, do gratis auto
rit gaat uw neus voorbij, geef ik direct
(dio onl.knooping van dit probleem.
Do rcehtscho lijst behaalde 457 stommen
en daar de kiesdeelor 152 was, warcia ge
kozen drie dar candidaton mot oen over
sell of van één stom. Do linksc.1» lijst ver
kroeg 341 stommen en had' dus direct 2
zetels on oen overschot van 37 stemmen.
Eon aesde zetel kou direct aan de lijst van
Cieinoontelxdaing, eveneens links georiën
teerd, worden toegekend; deze lijst ver
wierf 171 slemmon.
Om voor oen restzetel in aanmerking
to. komen móest do officiede linksche lijst
per zetel drie kwart" van' 'dén kieadjeclar,
zijnde 114 stemman, hebben, of in totaal
342; zij bad' er maar 3-11, of één-dento stom
per zetel lo weinig. Zoo kreeg de rech't-
scho lijst met slechts één stom bovon did
drie directe zetels den restzetel. Dezd
partij bad dus per zetiel 457 :i~ 1141/4
stem en dus juist voldoende om per zetel
driekwart van den kiesideeler t© bobben.
De rand van St. Amialand is Ü-us rechts
geworden.
Ik geloof, dat in Bartjos' tijd do gemeen
teraadsverkiezingen nog niet uitgevonden
waren, anders had bij vast en zeker ver-
riezihgssommeljes in zijn vekinboekjos ge-
fr
aVVjy-'-." ,V,
*»v
De jongste aanwinst vafii onze marine. Do nieuwe onderzeeboot U 13 heelt
een prooivaart jjamaakt. liet oorlogsvaan-tuig wordt 'in de liaveu van' don Hélder
vastgelegd.
schreven, hoewel ook de ;»%i.jkli>eid niet
uitgesloten ware geweest, tj/fc iiij zich eenl
principieel tegenstander van „de politiek!
op school" zou Inebbon getoomd,,..
■verstaan mot do directie van de Balavierlijn
to Rotterdam die zich bereid verklaard heeft
dit transport den Isten Juli as. vsan uit
Aberdeen naar Rotterdam bo doen plaats
hebben. Voorts wottdon verd'cne maatregoterï
getroffen voor verdere overbrenging naar
IJmuidon.
Ifen cycloon in West-ttuitsclilainl.
Dooden on gewondeu i
Te Plettenburg heeft eern cycloon ge
woed, waardoor daken worden weggcslm-
gord, hoornen ontworteld oa muren instort
ten. Een fabriek en enkele kleinere ge
bouwen werdöa totaal vernield.
Vooral liet plaatsje Noltliauson werd1
zwaar geteisterd.
Een drietal personen worden god ooi cn,
meer dan veertig gewond.
Dc onbewaakte overweg.
Zes personen zwaar gewond'.
Nabij Bieletz werd een autobus, waarin'
6 personen zaten, bij oen onbewaaktoni
overweg door oen goederentrein gegrepen.
Allo inzittenden werden zwaar gewond.
Twee vrouwen verkoereu Ln levensgevaar,
Het ongeval zou de schuil van den chauf
feur zijn, die de cenigo was, die slechts
lichte verwondingen beeft opgeloopou. Hij
is gearresteerd.
De 1)0 X,
De DO X, is gisteren to 10.54 uur te
Bah ia aangekomen.
Storm op de Itodcnsec,
Naar gemald wordt heeft horen do B-
denseo een hevige storm gewoed. Aan
boord van hot schip Bregan», dat zich op
enkele kilomotors afstand van Lindau 1»
voud, werden vele ruiten verbi'ijizield. Tal
rijke ptissjigiors in de tweede klasse-salon
.werden door glasscherven gewond. Der ar
tist Adoiph Fischer uit l.inz werd 'het gelaat
'vrijwel verminkt De selftide aan het schip
is aanzienlijk. Do Balonseo is op vele plaat
sen buiten hiaar oevois getrcd-on.
DER
V
i
- -i X su V s w -- s-
sv >s\sS\5
i - r\\~- V
