BRIEVEN UIT F ILESTINA
ADVERTENTEN.
sunnnM
mmmm*
Moeder bakt oliebollen I
S!M©M OE WIT
NIÉÜWJAARS-WEN8CHEN 1932^
KLEINE ADVERTENT!EN.
Kleine Advertentiën,
Groote Successen.
A H. B.
na 12 uur gesloten zulten zijn.
Rabbijn S. Ph. DE VRIES Mzn,
m
nette Zit-Siaapkamer
SLECHTS f
GEMENGD NIEUWS.
cn
j—
00
ZD
cn
cn
co
LU
CC
CD
-ct
cn
LU
cn
CD
CD
LU
CD
Zelïrajserid Bakmeel, oer nd pak 1© ct.
a
j| S-JeerSifk© Advocaat, p. flesch ti 25, p jfiescn f 0 65 g
Gelderscbe Worst, J 4. Zenoijk Twello, p-r pond 32 ct
en goedkoooer bij
DE GOUDBRON VOOR DE HUISVROUW
Ondergeteekenden berichten hiermede, dat hunne
kantoren hier ter stede op 3! December a s.,
JL
essssBsassasssssasa
TOERISTENBOND
voor NEDERLAND
LIDMAATSCHAP SLECHTS
F 5.— PER JAAR;
HUISGENOOTFN VAN LEDEN F 2,50
JL
3C
door
Kaar tlou Kotliel Ma'avavi.
We zullen ook cl© Oude Stad do Ter
'atieqa bezoeken. Dat spreekt vanzelf.
En natuurlijk ook naar den Kotliel Ma'a-
ravie gaan, d. w, z. den Westelijken muur,
die in toeristenboeken en in toeristentaai
„do klaagmuur" heet. We zullen dat niet
in één keer tegelijk doen. Want naar den
klaagmuur zullen we bij voorkeur op Vrij
dagmiddag gaan. We zullen daar dan den
Sabbatli ontvangen. Dan zal er niet en
kel de muur zijn met zijn omgeving. Maar
dan zullen er in het bijzonder het leven
der omgeving en de stemming zijn, waar
van men u en mij verteld heeft. Boven
dienhet is de rest van de heitig-ruïne
des Jodendo-ms. En wanneer we daar ko
men en haar zien als het eenzame stuk
van een vergane zerk, dat er schrijnend
steekt uit een dierbaar graf... zouden we
ons dan niet, naar Joodsche zede, als
rouwbedrijvenclen ter aarde zetten of ten
minste in ons gewaad een inscheuring
maken, terwij! onze mond het berustende
woord zou zeggen: geprezen Gij, o God,
waarachtige Rechter.
Maar de Sabbath is machtig en zijn
vreugde hreekt den rouw. Dus gaan we
op Vrijdagmiddag Koningin-Sabbath aan
den Westelijken Muur tegemoet.
Ik ben al eerder even in de Oude Stad
geweest. Om er een school te bezoeken.
En ik kom er nog wel weer terug. Smalle
straatjes. Bazar-straatjes. Op vete plaat
sen overwelfd. En waar ze niet overwelfd
zijn, toch zóó smal, dat de gevels dei-
der huizen elkaar schier schijnen te kus
sen, zoodat in ieder geval de sprong niet
groot zal zijn van het eene dak naar dat
der overzijde. Amphitheateisgevijze loo-
pen ze af. Het plaveisel bestaat uit groo-
tere en kleinere keien en deze liggen
verre van gelijk.
Het is er altijd druk. Hier is de markt,
de dagelijksche markt. Winkeltjes van al
lerlei. Gaten met goederen tusschen drie
wanden en een dakgewelf en met een
uitstalling aan den open kant van voren.
'Alles loopt er door elkander. Drommen
van handelaren en koopsters en kijkers.
Waar tusschendoor ook wel een gedeelte
lijke kudde geiten of een aan weerskanten
beladen ezel wordt g< dreven, of zelfs ook
wel statig een kameel stapt. Ge kunt er
de gramofoon hooren draaien, en er ook
den geldwisselaar achter zijn tafeltje en
de café-bezoekers op lage stoeltjes aan
den rand van het smalle straatje aan
Turksc-he pijpen zien lurken.
Ge begrijpt, dat het er warm is. Maar
toch is het daar niet heetcr clan in de
open stad. Want de zon zou er wel steeds
pal hoven moeten staan om haar stralen
heel tot beneden te schieten. Ook in de
huizen is het niet bovenmatig heet. Want
cle muren zijn dik en weren in den win
ter de kou en in clon zomer do hitte. Alle
oude en oudore huizon in do stad heb
ben dikke muren. Ik heb zo gezien vau
ellen dik. En als men daar van huiten
uit den zonnebrand binnentreedt, komt
men altijd in een koel vertrek.
De woningen van cle winkeltjes in deze
bazarstraten hebben .hun toegang op een
binnenplaats, waar zich o.a. de" gemeen
schappelijke waterput bevindt. Sommige
toegangen tot zulk eon binnenplaats pron
ken met een oud' gebeeldhouwd poortje.
Belangwekkendo dingen dus allemaal. Maar
toch zoudt ge misschien, als ge alles en
vooral als ge de woningtoestanden waar-
naamt, het hoofd schudden en zeggen:
onbewoonbaar verklaren en als oudheid
kundig museum inrichten.
De Oude Stad telt vier kwartieren, die
zoo ongeveer door tweo kruiselings elkaar
snijdende zoogenaamde hoofdstraten zijn
gevormd: het Arabische, het Armenische,
het Christelijke en het Joodsche kwartier,
De klaagmuur bevindt zich begrijpelijker
wijze in het Joodsche. Onze weg er heen
leidt door cle wijk der Arabieren.
We gaan dus Vrijdagmiddag. De heer
Goldsmit vergezelt mo ook hier. Van de
Bezalelslraat door de wijk Nachalath
Schivlah over cle Jaffastraat tot aan cle
Jaffapoort is nog een heole aistand. We
leggen dien erheen per auto af. We gaan
door de poort zelf. Hetgeen niet noodig is.
Want hier heeft Sultan Abdoel Ham id II
in 1S9S voor zijn vriend, den tocnmaligen
Duitschen Keizer, nu ex-Keizer Wilhelm,
en diens gevolg een bres in den muur
laten breken ten behoeve van een gemak-
kelijken doortocht. Daar loopt de straat
en hel groote verkeer nu om de poorl
heen. Op de poortdeuron prijkt nog liet
Turksche wapen. Is dat Engelsche tole
rantie? Of archeologische eerbied? 01 tac
tiek?
We dringen door de drukte. Waar het
stiller wordt naderen we cle Joodsche
wijk. Het is nog geen Sabbath, Do Sclielar
de bazuin die hier clen Sabbath
aankondigt, heeft nog niet geklonken.
Toch zijn de meeste zaken en zaakjes al
gesloten. En we zien al verscheidene man
nen zich op weg begeven naar Synagoge,
naar particulier bid'.okaal, ot zooals wij
naar den Kothei Ma'aravi. In hun
Sabbatlikleeding. Verscheidene met den
Poolschen Streimel op het hoofd, oen zij-
fluweelen muts met een meestal voskleu-
rigen rand van bont, waar onderbeen dc
slapenlokken zich bij de ooren langs dc
wangen krullen. Het lange lichtgestreepte
bovenkleed wordt door een gordel om het
lijf gesnoerd. Lage schoenen hooren bij
deze dracht.
Smaller wordt de straat en steiler naar
beneden. En al gaan we naar do plaats,
waar vlakbij de Tempel stoml, wij be
klimmen niet den Tempelberg. Want wij
loopen over het puin van coa nog ouder
stadsgedeelte, dal oens lager heelt gele
gen. En juist de omgeving hier is in
vervlogen eeuwen door de Turken opzet
telijk aan verwaarloozing prijsgegeven en
tot verzamelplaats van zand on puin en
afval van vuilnis gemaakt. Ook hierdoor
komt het, dat de Tempolplaats zelf nu
in verhouding tot dc omgeving geen hoogte
meer schijnt te zijn.
Nog enkele hoeken, nog wat treden af,
een eindje gelijkvloers: daar verheft zich
de Wancl. In de dwarste vóór ons.
Do ruimte er langs heen is 0011 straat
van maar enkele meters breed', waarvan
het plaveisel gladgeslclcn is. Er is ai
tamelijk veel voik. Bezoekers uit vele lan
den en volkoren, ere van onderscheiden
geloof. Zij staan eerbiedig op 0011 afstand
aan den rand der ruimte tegen het
muurtje, dat clie ruimte afsluit. Links aan
clen ingang wat politie, met telefoon ter
beschikking. Recht hiertegenover aan het
andore eind van do plaats vóór don muur
in de hoogte op een. bordes ook nieuws
gierigen: Arabieien, die daar hoen onweer
drentelen.
Diep uit den grond stijgen de rotsblok
ken op, die do negen eersto lagen vormen
van den lnstorischen wand. Meer dan
negen zulke lagen zitten er onder den
tegenwoordigen bodem. Moor dan earr
meter in 't vierkant is ieder stoenvlak,
dat li aanstaart. En er zijn veel grootoro
rotsblokken onder. Alles zonder kalk op
elkaar gevoegd. Op liet oudsto is een
nieuwer gedeelte op dezelfde wijze aan
gebracht en boven het nieuwere is een
nieuwst gedeelte gemetseld. Echter ook
reeds zeer oud.
Door de spleten van de samenvoeging
der steenen in het lage gedeelte groeien
mos en heesters van de binnenzijde der
Tempolplaats. Want niet van den Tem
pel zelf is dit stuk muur een heilige
reliquie, maar van den westelijken ring
muur, die de plaats des Tempels oens
omgeven heeft.
De meeste van deze en dergelijke bij
zonderheden hebt ge natuurlijk van te
voren gehoord en gelezen. Want nu, daar
staande, kijkt ge in de rondte on denkt
ge er nauwelijks aan. Wo wachten op
iets. Niet op de mannen en vrouwen, die
er reeds gekomen zijn en die er nog
bezig zijn te komen, voor don bidstond
om den Sabbath in» te halen. Maar wij
wachten op hetgeen die steenen tot ons
zullen zeggen.
Zij zeggen aanvankelijk niets. Doch er
zijn nog meer mannen, ouderen en jon
geren, en ginds bij don ingang ook oude
en jongere vrouwen gekomen en ook kin
deren. Allemaal in Sabbatlikleeding. Er
groept een aantal mannen bij elkaar en
begint reeds het Middaggebed. Daarnaast
een andere groep en verderop nog één
en nog één. Komen oorspronkelijk uit ver
schillende landen, hebben nog afzonder
lijke synagogen, zijn in ieder geval als
Scfavcliui dat zijn Portugeescho en
Aschkenaziem dat zijn Iloogcluitsclio
Joden zooals nog overal op zich zeil
gebleven,
Wij sluiten ons aan bij eon der bid
dende groepen en komen onwillekeurig
mot hot gelaat vlak voor do slecnen van
den wancl te staan. De voorbidder is ge
woon iemand uit do schare. Warm 011
innig gaat hel gebed. En geestdriftig klinkt
uit clen kring der modebitldeiicleii het „hei
lig, heilig, heilig is de Eeuwige Zebaoth"
of het instemmende „Amen" op, telkens
als do liturgie dat vraagt. Ik weet niet,
of liet mooi is en muzikaal. Maar er is
sfeer. Een sfeor dio ik voel cn dio ik
nooit te voren heb gevoeld. Nu beginnen
do 3tecnen mee te spreken. Er begint
iets over ons te komen, ook zonder dat
we denken aan do heilige plek adder
dezen wann, die nu voor ons ruïne en
volstrekt geen luister is, of aan do eeuwen,
die over deze steenen zijn gegaan, of aan
cle historie, die zij hebben gezien. Het
komt vanzelf, zooals het licht intusschcn
aan het verdwijnen is en het aanvangt lo
donkeren. En de Sabbath is gekomen.
Onze bidstond is ten einde. We gaan
ons verwijderen. Stil en langzaam, als
schoorvoetend., En op clen hoek bij den
politiepost werpen wo nog eens een blik
terug, en we zien oen paar gestalten, ge
stalten van jonge vrouwen, die mot de
steenen van don Muur voor goed schijnen
samen te willen groeien en er op ïiaar
snikken een troostend' antwoord uit ver
wachten.
Wo gaan weer opwaarts, de straatjes
door. Nog is het vol in hot Arabische
kwartier bij dc schamele lichten, die reeds
opgestoken zijn. Maar door cle Jaffa-poort
heen ziet ons de wijde sterrenhemel aan.
En als we natuurlijk nu te voet
clen verderen weg naar huis hebban afge
legd, begroeten vandaar ons reeds op eeai-
gen afstand dc stralen van het volle Sab-
bath-licOit.
De zon, <le maan en het weei\
In de Laatste jaren heeft men veel over
weerperioden, zoowel in vaktijdschriften als
in do dagbladpers, gelezen. En meestal
werd slechts één periode, n.l. do „maan-
periode,, besproken. Dus behoeft niemand
zich te verwonderen, dat men nog steeds
van meening is, dat de maan groeten in
vloed op onze weersgesteldheid uitoefent.
Roods in oude boekon en geschriften
wordt dio meening verkondigd. Intusschcn
staat het wel vast, dat cle maan weinig
of geen invloed heeft. Volgons do onder
zoekingen vian de tegemvoordigo weten
schap moet die vraag, of do maan oen
beslisscndon invloed hoeft op de weersge
steldheid -van onze aarde, ontkennend
worden beantwoord. Do groote invloed,
dio anderzijds do zon door hare bestraling
op de meteorologische voorvallen in on
zen dampkring uitoefent, stelt ons da
Wrang tor beoordooling an ter beantwoor
ding, of de bekende geregeld woorkeeron-
do periodo der zonnevlekken niet ook een
analogo periode in de aardsche woersver-
schijnselen tengevolge heeft. Het is bekend,
dat het veelvuldig voorkomen van zonne
vlekken cm onmiskenbare periode van
11.1 jaar aantoont. Nadat overeenstemming
was geconstateerd tusschen do schomme
lingen in bet veelvuldig voorkomen van
zonnevlekken en die van liet aardmagne
tisme, begonnen do weerkundigen do over
eenstemming tussdiön de 11-jarigio zerme-
vlekkenperiode en onze meteorologische)
elementen te onderzoeken en men kwam
daardoor tot liet resultaat, dat in do jar
rai vlan do moeste zonnevlekken bij ons
de hoogste gemiddelde jaartemperaturen
konden worden vastgesteld en omgekeerd,
dat wij een temperatuursminimum had
den, wanneer bet aantal zonnevlekken ge
ring was.
Zeer belangrijk zijn de onderzoekingen'
en de resultaten vain G. Abbot, dia over
oen tijclviak van 30 jaren onderzocht, en
die hot onmiskenbare bewijs bracht, dat
do door do zon afgegeven warmte jaar
lijks, ja zclls dagelijks, mui schommelin
gen is onderworpen.
Daardoor kan niet langer worden ont
kend, dat da zon leen zeer belangrijke
factor in do wcersvteraüideringan is. Zoo
dra liet gelukt, de warmtescliommalingan,
wettelijk vlast to loggen, zullen zij in staat
zijU weervoorspellingen" nauwkeurig en
ovter lange perioden te doem,
De cocktail.
Een Engelsch wijnkenner lieeft oen boek
je geschreven over de romantiek van den:
wijn, waarin hij het ook over de cocktails
heeft. De cocktail, welke z. i. een drank is,
welken een wijnHofliebber slechts met
schaamte in het hart mag drinkeln, is vol
gens hem reeds in do oudheid bekend ge
weest. Hij leidt dit af uit een zinsnede in
Homerus, waarin wordt gezegd, dat Helena,
de dochter van Zeus, den wij'n vermengde
met een anderen drank of een mengsel, dat
vergetellleid bracht en pijn en verdriet deal
verdwijnen. Wie het droinlc, stond «r nog bij,
vermengd in een. bowl, zou geen traan ver
gieten, zelfs al zouden zijn vador en zija
moeder dood voor hem liggen ol zijn broei
of zijn zo-on voor ziju oogea gedood wor
den.
Een aanwijzing omtrent het gebruik vaiï
dei gcniengden dronk, of liever omtrent
den tijd van liet schonken daarvan, is niet
bekend, zoo.lat wij nu 'niet weten of er ook
in den ouden tijcl een cocktailujurtjo be
stond. 1 1
Yoorioopig kosteloos.
Bij vonnis der Rechtbank te Rot
terdam van 23 December 1931 is
in staat van faillissement verklaard
MARIUS VOGELEZANG, Banket
bakker, Westfrankeiandsehestraat ï6,
Schiedam, met benoeming tof, Rechter
commissaris van den Heer Mr. G. L.
VAN ES, en tot Curator van
Mr, F. BORDEWIJK.
Schiedam, Tuinlaan 118.
GEVRAAGD:
me! volledig pension, door heer.
Brieven met "prijsopgave, onder Lett.
AW, aan de la. Wed A. NIEMANDS
VERDRIET, L. Kerkstraat 52. 6800 8
cjiiiuiaiiuiuiiwiMiummJiuiuiftuiiiiiitiiumiuiiiiJiiiiiL
ZUIVERE RAAPOLIE..per Liter 34 ct.
BOTEROLIEper Liter 42 ct.
SLAOLIEper Liter 37-50 ct.
TARWEMEEL (los) p. pond 6J-8-10 ct.
PATENTMEEL per pond 12 ct.
KRENTENper pond 26-30 ct.
ROZIJNEN (z. pit) p p. 25-30-42-47 ct.
SUCADE per ons 10-12 ct.
POEDERSUIKER p»r ons 5 ct.
ROLMOPSper 4 stuks 22 ct
GEMARINEERDE HARING
per 4 stuks 18 ct.
HAM per ons 13-15-19 ct.
BOTHAM ZONDER BEEN
per stuk van t 1.— to f 2.—
Winkels door geheel RoUe^darr», Sch'edam en Vlaardingen
ll20
AMSTERDAMSCHE BANK.
CORRESPONDENTSCHAP NEDERL BANK.
INCASSOBANK.
LOOPUYTS BANK.
R. MEES ZOONEN.
6798 30 ROTTERDAMSCHE BANKVEREENIGING.
Steeds meer breidt zich de gewoonte uit clientèle, vrienden
en bekenden, geluk te wenschen met het nieuw begonnen jaar,
doormiddel van een NIEUWJAARS WENSCIL INDE SCIJIE-
DAMSCIIE COURANT, het blad, door zijn groote verspreiding
hier ter stede daarvoor aangewezen,
Zulk een wensch vervangt het omslachtige zenden van
kaartjes en men is zeker,niemand te vergeten, terwijl de kosten
per annonce bedragen.
Vul van onderstaande modellen datgene in, wat U het meest
lijkt, en cloe het ten spoedigste toekomen aan ons Bureau
Lange Haven '141 (hoek K, Haven).
ISESHi
t 1 <iie. cenl t/in 25 «ooidei,
•Ik «oord meer 5 cent tol maumum 30 woorden
In <ie Zateul.itSheédilie I 1.tenzii die Vri|dngs reeds aan 't iitir .'.nr
;d mil
Wist u dat Rosa naast
het oude Oude Mannen
huis voor 400 cent een
pracht
VERSIERING
plaatst in zalen, zooals
Musis, Eendragt, Feest
zaal Amstelbron, enz. enz.
Vraagt vrienden en be
kenden hoe mooi wij alles
maken. Alléén ROSA,
Hoogstraat 110. Telef.
C8512. Geen filialen.
Te koop gevraagd in
liet Westen een vrij
HUIS VLET TUIN,
voor zelfbewoning.
Prijs fGOOO a f7000.
Brieven met volledige
inlichtingen onder lett.
B.C. aan het Bureau van
dit Blad, L. Haven 141.
RADIO,
Complete ontvangers
f 85. Reparatie, ombouw,
enz., door techniker.
Brieven onder lett. B.A.
aan hot Bureau van dit
Blad, Lange Haven 141.
Gevraagd tegen 4 Jan.
een zindelijke
DAGDIENSTBODE.
Zich aanmelden des
avonds na 8 uur.
Adres: Lange Nieuw-
straat 39.
Net
MEISJE
gevraagd voor halve da
gen. Vrijdags den gelieeien
dag, v. g. g. v. Loon f 4.
Mevr. T1MMERS, Burg.
Knappertlaan 179.
ZOEKT U PLAATSING
als Huishoudster, Winkel
juffrouw, Modiste, Naai
ster, enz.? Plaatst een
annonce in dit blad.
Gevraagd net
DAGMEISJE
v. g. g. v.
Aanmelden na 7 uur:
Vlaardingschedijk 203B.
In het kruideniersvak
wordt gevraagd een flinke
WIN KEI, J UFEROUW.
Brioven onder lett. B.D.
aan het bureau v. d. blad,
L. Haven 141.
ADVERTENTIEN
in deze rubriek hebben
beslist suceesl
2?S8Ö
IEDER WIELRIJDER PROFI
TEERT DAGELIJKS VAN HET
VELE GOEDE, WAT DE
TOT STAND BRACHT EN
BEHOORT DIT MACHTIGE
LICHAAM DAN OOK TE
STEUNEN,
SECRETARIAAT! PARKSTR. 18,
-DEN HAAG.
Ondergeteekende wensclit zijn ge-
achten Begunstigers en Stadgenooten
een gezegend Nieuwjaar.
Dankend voor het genoten ver
trouwen, blijft Hij zich in ieders gunst
aanbevelen.
Naam
Adres
Veel heil en zegen wordt toegewenscht
aan alle begunstigers en vrienden bij
den aanvang van het Nieuwe Jaar
door
Naam
Adres
Gods zegen toegewenscht aan be
gunstigers en bekenden.
Naam
Adres
Compliment van den Dag.
Naam
Adres
Schiedam, 1 Januari 1932.
Bij den aanvang van het Nieuwe
Jaar wenscht ondergeteekende zijn
geachten begunstigers veel heil en
zegen
Naam
Adres
Ondergeteekende wenscht zijn ge-
achten begunstigers vee) heil en zegen
pi het Nieuwe Jaar.
Naam
Adres -
Naam
Adres
p.f.
blaam
■wenscht zijn geachte Cliënlélo een
voorspoedig 1932.
Adres M M «J
