CRUS HOUSE
- -IS tï
AOVERTENTCN.
WALZE^ PARADIES
IS
Rotferdamsciia
Automohielschool
ScMedamsche Courant
Mathenesserplein
Rubensplein
Illüüc
C
1
Vrijdag (Nieuwjaarsdag) en Zondag, 3 Januari,
Indië in ons midden.
ABONNEERT U
Schiedamscheweg 298'
Directie
ROTTERDAM.
SCHIEDAM.
Stempels
Naamplaten
i VMwepllieijermans
mm nu li."..||I||I
KRUISKADE 60—68
ROTTERDAM
Easasa
CHARLOTTE SUSA m:
OP ONS TOONEEL: ie kSag Varjés^-AiKV^ctle.
I 1 lederen middag MATINEE, a"anvancj"2uur, met voIietliF^voiïd^Proïïraf^^
SGALA PROGRAMMA'S ZUU JOCH BEIER!!
ci
to° oH
u. H©0Sstr* 5
"Welke hoofdstad krijgt
Sumatra?
(JËMENU1) NIEUWS.
Een la go streek.
Auto in do liuisknnier.
Doodelijk mijnongeluk.
Doodelijke nunrijding bij Turnhout.
Noodlottige instorting.
Op vrije voeten gesteld.
Van don hooizolder gevallen en gedood
Do parasol.
V,
Ondergeteekendo wenscht zijn ge-
achten begunstigers en Stadgenooten
cen ge/.egend Nieuwjaar.
Dankend voor het genoten ver
trouwen, blijft hij zich in ieders gunst
aanbevelen.
H. J. v. OOSTEROM,
Rozenburgcrploin 2.
Handel in -Melk, Boter, Kaas en fijne
Vleeschwaron.
Aan alle lezers van dit blad, in 't
bizonder aan mijn Clientèle, wensch
ik Gods besten zegen toe voor hst
jaar 1932.
D* H. MAST, Croenelaan C5.
„De Goedkoopero Drogist".
II. ERKELENS,
Nassanlann 7, Schiedam/
Telefoon 68792.
Levensverzekering, brand- en glas
verzekering. Afd. Alg. Ziekenfonds
Scniedam.
Kantoor N.V. Alg. Begraf. Ondern.
Gods beste zegen tocgewenscht aan
Begunstigers, Vrienden en Bekenden
m het nieuw begonnen jaar.
J. F. VERVERS,
Huisschilder en Glazenmaker,
Dwarsstraat 66.
Zalig Nieuwjaar.
Ned. R.-K. Bond van Overheids
personeel „ST. PAULUS",
Afd. Schiedam.
Gelukkig Nieuwjaar aan Vrienden,
Begunstigers en Stadgenooten. -
W. TAN IS,
L. Kerkstraat 20.
ilandel in groenten, aardappelen en
fruit.
Schiedam, 1 Janm. 1932.
Do Schied. Brandweerlinden-Ver.
„VRIENDSCHAP ZIJ ONS DOEL"
wenscht haar Donateurs, Leden, Vrien
den en Bekenden een gelukkig Nieuw
jaar.
NED. R.-K. VOLKSBOND,
Afd. Schiedam.
Zalig Nieuwjaar.
9ncloioetcekende wenscht Familie,
Vrienden en Konnissen een voor
spoedig 1931.
Fam. IC. LJEBEEK,
Graaf Florisstraat 50.
OP DE
ROTTERDAM.
TELEFOON 33618.
Directeur A. FALK.
Beëedigd Makelaar in Automobielen,
p. f. 1 Jan. 1932.
p.f.
^Oppert 142> TeuMüwi
^Rotterdam
a
brengt vanaf Vrijdag 1 Jiumari af
Directeur R. (JGES
TELEFOON 1540n
ESS2E523
met den bekenden Tenor José VVedorn, Ernst Vcrebes cn Szöke Szakall.
len vroohjlve Nieuwiaaislilm tintok-ml van humor wi geest.
IN ONS VO ORPRO GRAMMA
1 jSL'ZY KLEIN met haar NHIUWJAARSWEKSCH I
UFA TOÖN-JOUIINAAL
4 VOORSTELLINGEN,
nanv. 2, 47, 9'/, uur
-I-V K f»
e\eQ° ViO°r
qo0"'. Ook
ideoo\
slechts heel wemig
steden wil. VOSS,
war
-1 w I K O O p is,
zoolang U niel bij VOSS
binnen was! Ga er heen
V>° -\i& -«a®
W
be.
het Huis voor betere
Confectie en
°o Pt
UAjCsS
Er is verschil van meening geweest over
do vraag of Sumatra één provincie moot
ÏVormcn. Ito regeering hoeft bevestigend
geantwoord. Vlinder gewichtig luidt do
yr.iag, vvelke van de hoofd plaatsen mu wol
belioort te worden aangewezen ais de
hoofdstad van do nieuwe provincie. In
do overwegingen tltaromtrent moet liet
practisch belang op don voorgronl slaan,
maar er zijn er toch die eon zekeren a oor
rang willen doecv gelden: omlate rechten
(voor I'u/lang), liandelsb-etcekams (voor Me-
dan). Welke gewestelijke hoofdplaats zal
liet winnen? Er zijn nog maar twee ste
den genoemd, m ia.r er bestaat re lm tcx;
ook Paicinbang in aanmerking to bren
gen. Wat do uitrusting met gomomeinents-
gvbouwen betreft, staan rlle drie oigmeer
op gelijk© lijn, gewestelijke hoofdplaatsen
tils zij al vele jaren zijn geweest; moet
er worden verbouwd en bijgebouwd, dan
zal dat wol voor alle ilrio in gelijke mate
nocdig zijn. Een voorkeur mag toch wel
uitsluitend gegrond worden op do voor
waarden voor gezondheid èn op de lig-'
ging. Wanneer men de drie plar tsen keurt
op gezondheid en ligging, dan blijkt aan
stonds, <lat Packing achter staat. liet kli
maat is er vochtig on warmbij inaclit-
nomïng van voorzorgen kan nun or de
gezondheid wol tamelijk bewaren, maar
gevoelige gestellen, aan cen dergelijk kli
maat niet van jongs gewend, hebben het
to Padang niet gemakkelijk.
Da ligging voor het verkeer met andere
gow oston, die nu afvloeiingen van do pro
vincie worden, is vrij ongunstig. Dj spoor
wegverbinding van Padang is maar kort,
zoadat do reiziger voor het bereiken van
(andere gewesten Cm boo-tgetegenhaid be
hoeft f e-n langdurigm autotocht. Het
provi)al bestuur zou, te Padang ge
vestigd, zijn meeste roize.i moeten do-n
t?vct <5fn.j;oiïV2"ie~««ivR „loom^r. Dj.mail
stoomers doen Palang niet meer aan en
do Kon. J'akeh nart heeft al om jaar ge
leden haar sncldïanst J.u'a—Palang in
getrokken. Da \\&slelijke kust van Sumatra
is do minst belangnjko en liet simpele
feil, dat Padang de oudste gewestelijke
liorifdplaabs op Sumatra is, kan niet goed
maken wat zij" door haar ligging derft.
M-edait is voor de g'zoutheid gemak Ko
lijkor, desgflijks voer het verkeer mot an-
doro dceleu van Sumatra Hot heeft spoor-
,vci bindingen in liet tegenwoordigo gou
vernernent Oo Ikust v.iiti Surnalra, maar
ook met oostelijk Atjeh lot Kularadja. Ove
rigens komt er do wekeiijksrho mail, dio
tevens verbinding bielt mot Sabang, S'nga
poro en Java. Het hooft verschillende
Pukctvaart-vi r bi rillingen met Java, oost
kust cn westkust van Sumatra, terwijl in
mvlelijkö en zuidelijke richting vtolo stro
ken met den auto zijn to bore ikon, ge
zwegen nog van het 1 u ch tv aar l verkeer
waarin Mcdan roads werd opgonomou. Die
verkoersontwikk cling dankt cto plaats aan
den bloei van da laindbouwnij-eriieid, waar
aan bet evenzeer tie hauenvorbetoring to
Hela wan is verschuldigd, die slechts mot
groolo en gcre'geldo uitgavbn is to otndor-
houden.
Palombang is goem lustoord, maar onge
zond kan men do stad niet naamcai. Wat
do vcrbmdiiigcjn aangaat, staat Palombang
niet bepaald bij Mcdan achter, want het
bezit een spoorlijn in vvcstelijko richting
tot liet h euvel on gc-bicd on van M cc-ara
Enim gaat do autobusdien tot Bcngkoo-
len. In zuidelijke richting is de'-spoorlijn
heel de Lampcengscho districten, «toaijjo-
trokken, zoodat Palombang Vo« lied Zuid-
Sumatra veel beter is gelegen dan Medan.
Do groolo eu levendige st.vl aan de Mcesi
bozit tul van scheepsverbindingen met
Jav'a, Djambi en Singapore. De- Paket-
vaart brengt den reiziger in 40 uur naar
Batavia, terwijl de zeereis Mcd m—Bata
via 31/2 etmaa' noemt. Voor Noord Su
matra ligt Palombang natuurlijk cngun&Ii-
ger dan Medan, maar in het voordeel van
de Moesi stad pleit haar geringe afstand
van Batavia.
Wanneer mem dus wel Padang ©n Medan
noemt als waarschijnlijko hoofdplaaUcn
Van Sumatra, de provincie, dam moon ik
dat men ten onrechte Palombang vergoot,
dat door zijn ligging Padang ver achter
zich laat en wel da gel ij *;a is van Mebrn.
Op do ligging ton opzichte Van Noord-,
Midden-, en West-Sumatra komt het bij
de keuzo toch voornamelijk aan, verder
op de uitrusting Van do plaats als cen
trum met mogelijkheid van uitbreiding. D»>
gemeenschap der dcelen zal op Surnalra
alüjd cen gebrekkige blijvten wegens dc
gesteldheid Van liet eiland; do beroemde
keten, boa grootsdi dc Barisan moge wcaan,
wezen, heelt do scheiding van West cn
Oost bepaald. Er is oen grens aan don
bouw vim kunstwerk om de scheiding on
gedaan te maken eu do drie bjwtaartde
doorstoken blijven zwaar en tijdroovond
in can dagelijkschc practijk. Geregeld amb
lelijk verkeer beeft er van te lij len cn
toch zal er in do protvincio Sumatra be
hoefte zijn aan <oa geregeld ambtelijk ver
keer, tint tot dusverre bij de indenting
Van afzonderlijke gewesten niet non tig
was. Welke hulpmiddelen le"©graaf eu tele
foon ook bjlockencü, ambloii/c verkeer
blijft op Sumatra bezwaarlijk of do regen
ring Medj.ni, Palombang d;ui wel Padang
als hoofdplaats verkiest.
DUNG AN HORMAT.
Worklooze bakker voor
f 30 opgelicht.
Een bikkersknecht te Ito'ter-dam, die
reels ge rui men tij I verklcos is, kwam
eukote dagen geleden in co.meclie mot
zckcran, II., die bewcrde oak bakber to
z.ijijn en te werken bij ceil tbr grootste
bakkerijen. Onder liet gesprek verleide de
bakkersknecht, dat bij wel kans zag hem
eon baanljo bij deze bakkerij te bezorgen.
Hij kendo dan bod rij Csc hef boel good cai
tils men dezen oen douceurlje toestopte
kwam do zaak wol in orde. II. z.eide, dat
bij den bub'jfsclc-f indertijd bij zij i aan
stelling fiO gulden luid gogevm, maar hij
zou wel eens vrag-u of bet in dit geval
niet voar wat minder kon.
Enkele dagen daarna troffen R. en do
bakkersknecht elkaar veer en R. Vertelde
laatstgenoemde dut er ii raison v'an f 30,
to betalen aan don böJnjifschef voor hem
een betrekking bij de bewuste bakkerij te
krijgen was.
De wcikloo/e bikker-knecht was echter
niet in het bezit Van zooveel geld cn op
voor»lel \an R. leende hij de benoodigde
f 30 bij zijn schoonouders, dio dit bedrag
mot veel mdüjite 1>!) -elkaar brachten. liet
geld werd aan R. afgadragon, die liet aan
den IxsJrijfscIkf zou gevien.
Dun volgendjn dig bracht R. zijn „be
schermeling" ccn getikte kwitantie, Voor
zien mot de hand tee-ken in g van dem be-
dri/sclief. Met deze kwitantie moest de
b ikkerskneclit zich bij den bodrjfsclrcf ver
voegen waarna deze wel zon zorgen, dat
bij een bianljo kroeg.
J.l. "Wcensik'g toog de man, blij da.t hij
eindelijk werk gevonden liad, maar de bak
kerij waai' liem echter een groolo teleur
stelling wachtte. Wel bleek de bedrijfsclicf
den naam te dragen die op de kwitantie
voorkwam, doch voor dc rest wist hij van
do zaak niets af.
De bakkersknecht steldo onmiddellijk de
politie Aim het geval in kennis en deze
slaagde er in 11. aan to houden. De man
is voorloopig op hot politiebureau aan do
Mcionnansstraat in bewaring gestold en zal
dezer dagen naax lmt Iluis van Bewaring
worden OA'ergcbracht.
Van do dertig gulden, aldus meldt de
Msbd. is goeri oent meer ov'er, R. liccft
dit geld, waarvoor de bakkersknecht zich
diep in de zorgen li -ft gestoken, in cafe's
v ei brast.
Woensdagmiddag heeft op den Rijksweg
Noord to Heksen een auto ongeval plaats
gehad. Door do gladheid Aran den A\©g
sliplo een luxe auto en kwam terecht tegen
do woning van 11. D> hotsing was zo»
hevig, dat een gel-elto van don voorgevel
weg sloeg en do auto in da woonkamer
terecht kwam.
Ito duurder, mevr. S., kwam met den
schnk vnj. Da inzittende twoo kinderurn
kregen enkele lichte" schrammen.
Eottordamsche Diergaarde.
Vrijdag, Zaterdag en Zondag, des avonds
tussc' en 4 en G uur zullen de aquaria in
bet reptielenhuis van do Ro'.terJamscbe
D.crgeardo Aurlicht zijn,
In do mijn Laura te Eygelshciven geraak
te do JcKgo SldviGr J. V. met zijn hoofd
bekneld tussciien oen wagon on een stut
van den zijwand, Do man Avas spoedig
weer vrij cn ©ogenschijnlijk goed er af
gekomen. Na ton uur voelde hij zich ech
ter onwel. Hij oAtortoorl een lialf uur later.
Twee arbeiders gedood.
Gistermiddag iegen vijf uur veelde de
machinist van do stoomtram Tiirnjiciut—
Antwerpen dicht bij Voss-ebnure, plcteeling
ren schok. Hij reind> kiadilig eu ontdekte,
toen <li tram stils(cnd, dat or twee ifrliar
'"bil ler/ijle van du tram na,ast do ijuls
lagen. Het bleken «wee grondwi r'sera 1©
zijn, dio van bun arbeid te Turnhout iJjvu'
hun wo j.ipltui.a VitKsclaero ler,'gkcci\|!pn
en dio deer de tram gegrepen Avaren. Bei
den waren op slag godnoil.
Do machinist Aran do staomtram ver
klaarde, dat hij, op hot ©ogenblik, toen
do aanrijding plan's vond, verblind avus
door bet licht van cen uit tcgenavcrrge»tol-
de richting komende auto, /aodat hij nio-
mand cp de tramrails ha l Jmnnea zfctn
locpen. Het parket, dat spoedig na het
ongeluk ter plaatse was? stolt cen onder-
iwxrtr in, in h«x>vc-nv> do machinist sc?i,uid
treft.
To Gorniglinno (Italië) is eein lnris vnm
5 verdiepingen mgestort, Avaarbij G per
sonen om liet leven gekomen en 4 ge>-
Avond zijn.
!W. V. uit Engelen, die, toen hij door
dezen Averd aangevallen, J. V. uit Orthen
bij do Veemarkt te 's-IIeitogenbosch met
een mes stak, ten gevolge Avaaivan de
man overleed, is op vrije voelen gesteld.
Tijdens bet voederen van zijn vee bad
gisteren de 58 jarige ongehuwde veehouder
K. Japics, to Wormerycer, bet ongeluk
door een luik in den hooizolder te val
len. Hij kwam beneden op zijn hoofd terecht
en werd m zorgwekkenden toestand opge
nomen. Hij is aan do gevolgen overleden.
Do parasol is tot ons gekomen uit het
Oosten cn dic'nde niet, zooals do naam
do-et vermoeden, oorspronkelijk al? bescher
mingsmiddel tegen de brandende zonne
stralen, gelijk bnar zuster de parapluie het
vordedigingbini Hel is logen dc'n regen, maar
in Laar geboorteland het OoAan was zij
bel wanrdigheidsteeken van koninklijke ma
jesteit. Wanneer do vorot in liet openbaar
verscheen, Averd de parasol boven zijn
hoofd gedragen. En we kunnen nog verier
gaan - de parasol was feilel'jk een intrin
siek deel van den troon; do overhuiving
of overkapping, dio een vorstelijke troon
bezit, werd bij openbaar venom gesymbo
liseerd doo: de parasol cn zoo zegt Alben,
dingh Tliym,,Do trcoi is niet de stoel,
maar eigenlijk 't gebeirelte, de b ihbikijn"
cn daarbij haalt oo'; Hihterlijk n m, waar
deze zegt: „Rij ons is trom a't'jd te ver
staan van een oAmrlicmoblen o" (cntzetcl,
en niet zonder 't verhcmc.te licetcn wij 't
een trooi".
Op deze beteekenis kan oo'; wijzen liet
feit, dat do parasol no>,t dichtgeslagen,
maar altijd geopend gedragen w et' 1. Zij is
to vinden op oido Egypli»ehe en Assy ri
se lie monumenten, waarbij so ns aan de
achterzijde van do parasol een lang stuk
geborduurd dode afhing. In China en In
dië is de koninklijke parasol oo'; reeds van
do oudsto tijrlon bekend; in liet eu-slge-
noonido land mochten ook do hoogste die
naren dit ecreloekeiti dragen. Als een groo'-
mandarijn uitging, dan volgden achter zijn
draagstoel de parasohlragers. De parasols
der Javaanscho vorsten zijn groot cn van
alerlei kleurschakeering en de parasol-
dinger moet gerangschikt worden oa Ier de
1 ico zere dienaren van de staat.
Ook bij de Arabieren was de parasol
.van oudsher het vorstelijk onderseheidings-
leeken, dat vele negerkoningen op da
WestknsL van Afrika hebben overgenomen.
In Marokko had a'-leen de keizer en zijn
familie het recht, zich een parasol lwen
liet hoofd te laten dragen. Dit gebruik be
stond ook in Turkije, maar door den om
gang mei de Europeanen werd het lang
zamerhand renyafuri v-,.>-!? cn i3 de pnranoi
gemeengoed geworden, maar toch hoeft
daar nog lang do gewoonte bestaan, dat
een ieder, die een paraso-l droeg, en het
paleis van den sultan voorbijging, zijn
scherm moest neerslaan. Zo-odra we do
Oosfersclie landen echter verlaten, ver
dwijnt ook het koninklijk karakter van dai
parasol.
In Aihcne liet iedere vrouw zich door
een slaaf haar parasol boven het hoofd dra-i
gen en uit de afbeeldingen, die men op dd
Grieksche A-azen heeft gevonden, blijkt, dat
hel zonnescherm van toen niet zooveel
verschilt met dat van tegotiAvoordig. Na,
Griekenland kwam Italië aa'n de beurt. In
een zijner boeken, waarin Ovidius voor da
Romeinen verklaart, hoe i-ornaml zich bij
zijn geliefde aangdnaam kan maken, geeft
bij ook aandoor do parasol voor haar te
dragen en evenals in do waaiers viordd
Rome ook in het artikel parasol? de weel
de hoogtij; de meest kostbar» blonken A-an
liet go-ud. i
Bijna tot bet einde der lGe eeuw bleef
bel gebruik van een parasol in Zuid- en
West-Europa beperkt tol Italië. Daar wast
zij in gebruik bij (le aanzienlijke vrouwen
a's luxe-voorwerp, bij de liooge kerkvorsten
en den Doge van Venetië a's vaardighcids-
teekens en bij de reizigers a's bescherming)
legen do zon. 1
Michel Montaigne, die in 1592 stierf,
zegt, dat de parasol in haar tijl no; niet
buiten Italië was doorgedrongen. Mot Maria)
de Medici kwam ze in Frankrijk, waar zd
omslreeks 1709 aanmerkelijk A'orbetenl
werd, o.a. door de uitvinding va'n het be
weegbare binnenwerk, waardoor zij opge
zet of ges'o'en kon worden. De deftigheid
verdorde echter, dat ook d-o lakei behouden!'
bleef.
Het heeft lang geduurd, A'oor.Iat de pa
rasol in ons land is doorgedrongen; dd,
waaier remplaceerde ze gedeeltelijk en ge
maakt van papier of dunne sto" werd dez-cl
co'; wel zonnewaaier genoemd. De llollaml-
sche burgers vonden do parasol vod tel
duur, want ze kostte te Parijs 20 tot 21
livro of ongeveer 10 a 12 gulden. 1
Tenslotte hadden avc 'no; de marklpara-
sols van grof lin'nen of zeildoek vervaardigd!
en geverfd of gco'ied. Ze waren nauvanke-1
lijk zeer geliefd bij do kwakzalvers en la
ter ook bij de andere kooplui. L
Van Interen datum zijn nog de 1 ontgc-
kleurde tuinparasol?, zoodat avc tegenwoor
dig kunnen zeggen, dat de paraso-l hanf
naam met recht draagt. '1
En zoo beeft de parasol zich kunnen!
handhaven tot op den dag van holen, zij
het dan ook dat haar uiterlijk eu vooral
haar gewicht aanmerkelijk zijn veranderd,
