DE ZEPPELIN OP WAALHAVEN.
•Schiedamsche Courant
Drama op Wiitenburg.
Een feestdag voor Rotterdam. Groote drukte in de stad en op
Waalhaven. Demonstraties van de Aerociub. Vlotte landing van
het luchtschip. Prins Hendrik en de ministers Deckers en
Reymers-zeer tevreden over den tocht. Kapitein Lehmann verlaat
zijn luchtschip niet. Door het heiige weer plotseling vertrek,
De zware taak der Rotterdamsche politie. Uitstekende organi
satie van het verkeer, Geen enkel ongeval te melden.
De achlionde Juni 1932 zal voor velen
een heugelijke datum blijven. Rotterdam
heeft vande landing vain do D.L'.Z,. 127,
het grootste luchtschip Graf Zeppelin een
feestelijk moment gemaakt, dat niet alleen
aan Waalhaven, maar aan de geliee'.e stad
het karakter verleende van een feestdag,
waaraan iedereen deelnam, 's Morgens
reeds begon do intocht, die van twaalf uur
af de afmetingen kroeg vn,n oen invasie.
liet stroomt toe
Uit verschillende richtingen brachten volle
treinen stroomen mensehen aain, autobus
sen, volgepakt mot menschen, die zelf
vol waren van de Zeppelin, kwamen aan,
duizenden luxe-auto's vonden hun weg
naar hol vliegveld', Spido-, hoon en woei',
en Fop Smit-booten voeren af en aan,
heen steeds met het maximum aantal pas
sagiers en al deze vervoermiddelen zetten
hun lading hij het vliegveld af.
In de stad zelf verwerkte do tram ont
zaggelijke menschenmassa's, maar alle ver
keer, zoowel le water als te land, was keu
rig geregeld en van een opstopping is geeu
oogenblik sprake geweest, dank zij de
goede organisatie van do Rotterdamsche
politie, die op dezen dag wel een zware
taak te vervullen hoeft gehad.
Lang voordat hot officieel© programma,
dat ©enige nummers missen moest, te half
vier zou aanvangen, waren roods tiendui
zenden op hot vliegveld aanwezig. De pad-
doek was spoedig geheel gevuld en ook
do andere rangen, die boel Waalhaven om
sloten, waren reeds vroeg zeer druk be
zet. Vooraan stond' hot tien, vijftien rijen
dik, achteraan minderde het allengs. Bij do
balustrade, recht tegenover don ingaing, was!
het in den aanvang rustig; toen evenwel!
het luchtschip met den kop daar kwam
te liggen, stroomde het dien kant uit, van
waar men toon het beste gezicht op de
cabine had'.
Do drukte op Waalhaven.
Voo-r de bungalow van de Rotterdam
sche Aerociub, de gastvrouwo van den
dag, was de officieel© tribun© en liet af
gezette gedeelte, waar de pers aan lange
tafels haar taak verrichten kon. Zoowel
van de zijde der autoriteiben als van do
pers bestond', logischerwijs, groote belang
stelling voor hot evenement. Aanwezig
waren persoonlijkheden van leger en vloot,
luchtvaart en bestuurslichamen, zoioals Ge
deputeerde Staten, gemeentebesturen en ge
meen tod ions [en.
Het was dan ook voor en in de bunga
low een gezellige drukte, die slechts af en
toie ovorschenen werd door een glimp van
zon, die de eonigo was, die Zaterdag geen
goicde beurt gemaakt heeft. Zij heeft de
geheele week d© hoop stevig gehouden,
dat de grooto dag een echte zonnedag
zoui word'en, zooals we er den laatsten tijd
gelukkig verscheidene gehad hebben, maar
op het juiste oogenblik verbrnid© zij het en
liet compacte wolken gordijnen onder haar
langs drijven. Het was in het begin van
den middag, mede door dien straffen wind
pit hot NoordAVesten, tamelijk frisch. Met
het spannen des verwachting merkte men
er echter minder van.
Honderdduizend
Teneinde ©en overzicht te krijgen van
de op hot vliegveld aanwezige inensclien-
massa, zijn w© met een auto langs de
rijen gereden. liet was echter bijna on
doenlijk, naar aanleiding van den aanblik
van deze honderden meters lange, schou
der aan schouder staande menscbonrijen,
©en schatting te doen naar liet aantal be
langstellenden. De meoningon daarover lie
pen dan ook nogal uiteen. De schatting
die wij na dit ritje maakten, het moet toen
ongeveer vier uur geweest zijn, beliep
zestig a zeventig duizend, maar na dit
tijdstip zijn nog vele duizenden op het
veld aangekomen, zoodat het werkelijke
aantal wel heel wat hooger zal zijn. Nu
we dit schrijven, zijn ons nog geen cijfers
van politie of controle bekend, zoodat wij
het juiste aantal nog niet kunnen opgeven.
Honderdduizend, zooals verwacht werd,
vermoeden wij, dat er met geweest zijn.
Duiten het vliegveld, op de in do Waal
haven opgelegde booten en op do daken
der loodsen, zagen wij ook nog velen, die
aldus den komst van den Zeppelin af
wachtten.
Terwijl we zoo bezig waren, onze in
drukken te verzamelen, hoorden we voort
durend den „stem van den reus", die de
verzamelde wachtende menigte van alles
vertelde, wat ©r op het vliegveld gebeur
de, waar de Zeppelin zich bevond en dio
cn passant flink reclame maakte voor do
K.L.M., do Nationale Luchtvaarlsdiool en
de Rotterdamsche Aerociub. De man, die
de eigenlijke stom had, hovoud zich op
ten ptunL van het dak van hot gebouwtje
vnn do Aerociub cn was de lieer Slot
van do Panderfabriekcn. De lieer Slot is
den gehcelen middag in do weer geweest;
terwijl de muziek, de Duitschers waren er,
speelde, ging hij notg door. Jammer dat
lij in het geresolveerdo gedeelte zoo moei
lijk te verstaan was, omdat, mede tenge
volge van den wind, liet geluid uit de
diverse, op andcro gedoeltca van het ter
rein slaande luidsprekers, van verschillen
de richtingen kwam.
Do heer Slat liad> zeer voel te doen. Hot
was 'een af on aan vliegen, zoo druk als
"Waalhaven het nog niet had' be'.eefd.
In de lucht.
Do R.L.M. vloog met verscheidene pas
sagiersvliegtuigen bovenRotterdam, tel
kens ging weer een machine do lucht in
om een rondvluchtje hoven veld en stad
te maken. Menigeen hoeft aldus don lucht
doop ondergaan, in do verleiding gebracht
door hot gezicht vail die vele mechanische
vogels, 'dio zoo betrouwbaar bleken, als
zij zich feitelijk niet hadden voorgesteld.
Verscheidonen „vonden er ook niets aan",
zooals zij verslag uitbrachten na de landing.
Tiet was heel gewoon, alsof je in oen
autobus zaf4.
De Aerociub had van de gelegenheid
gebruik gemaald onn parade te houden.
Moor een der hangars, tusschon die pad-
doek ©n hot gereserveerd© gedeelte, stond
d© luchtvloot opgesteld vain de Panders
en Koolhovens. Er werd door de sport
vliegers niet gevlogen; dat was, voor de
veiligheid, niet toegestaan. Eenigo van
deze kleine machines hebben evenwel toch
ook in do lucht geparadeerd. Weliswaar
heeft het publiek dezer zoer fraaie presta
ties bewonderd, maar liet zal ongetwijfeld
oen, teleurstelling geweest zijn, dat die
instructeurs van do Nationale Luchtvaart-
sohool, do hoeren Schmidt Grans, Van
der Graft ©n Mul, de eenigen waren, die
voor de aankomst van den Graf Zeppelin
voor attracties zorgden.
IS lot in do lucht.
Zooats we in ons blad van Zaterdag
reeds meldden was het toestel van do
Bell Telephone Cy., waarmede die proeven
van draadloos overseinen van commando's
zouden worden genomen, door averij ver
hinderd te komen.
Dat was een tegenvaller. Een tweed©
was, dat' het auto giro-vliegtuig van La
üiorva niet aanwezig was, om welke re
denen konden wij niet te weten komen.
Dit laatste zou zeker interessant geweest
zijn.
Zoo kwam het, dat de drie N. L. S„
instructeurs hot geheele voorprogramma
moesten vullen, maar aan één kant was
dit weer prettig, omdat de heoron dan meer
gelegenheid hadden, om eens te tonnen,
waartoe zij in staat zijn. En van deze
gelegenheid hebben zij een goed gebruik
gemaakt.
De demonstraties.
Zij stegen eerst gezamenlijk op met een
drietal Panders en daarmee hebben zij
de aanwezigen verbaasd doen staan, dooi
de merkwaardige soepelheid, waarmede de
toestellen gevlogen hebben.
Het had er veel van weg, alsof de vlieg
tuigjes door onzichtbare draden aan el
kander verbonden waren. Slechts bij het
maken van bochten, zakte de voorste iels
en draaide dan links of rechts, maar anders
vlogen zij steeds op dezelfde hoogte en
bleven zij op denzelfden afstand van el
kander.
Daarna stegen de heeren afzonderlijk
op. Wat de heer Va,n der Graft toen heeft
vertoond, zal velen met open mond heb
ben doen staan. Met een eenvoudige Pari-
der, do PJi.A.I.B. haald ©hij bijna on
mogelijke toeren uit. Ilij dook uit de lucht
op het vliegveld met afgezette motor,
schoot dam weer omhoog, maakte loopings
en vrilles, vloog op de zij en heelemaal
■ondersteboven en cirkelde door de lucht
met hot gemak van een vlieg op' oen ruit.
Ook de heer Mul liet oven zien wat hij
Icon ,maar het bizondere van dit deel
van den middag was wei do vliegacroba-
tiek vau den heer Schmidt Crans, verricht
in het door de Aviolanda vliegluigfabriekon
afgestane Amcrikaansche vliegtuig, een
Curtiss Hawks met 600 p.k. motor. Het
korte gedrongen toestel had een fono
monale snolheid en snorde als een grooto
tor boven do bewonderende menschen-
massa. De Curtiss toondo hoe de presta
ties van don hoor Van dor Graft in over
treffende trap waren, alles met dezelfde
souplesse en handigheid. Er was geen
sprake van, dat men zijn hart vast moest
houden, do gedachte aan gevaar was cr
eenvoudig niet, zoo gemakkelijk ging al
les. Als een duiker van de hoogo spring
plank lavam do blauwe tor naar beneden,
om op ©en paar meter hoven den grond
weer plots bijna steil omhoog te schieten.
Doer dezo fraaie kunsten vergaten we
half het doel, waarvoor wc naar Waal
haven gekomen waren, maar gelukkig ver
gat de Zeppelin ons niot.
In do verte
Ï1 dep reeds tegen vijven, toon we,
na herhaald uitkijken, ons wachten be
loond kregen. Ucol in de verte, in het
Noorden, tusschon schoorstoonon en
masten, ontwaarden we don bekenden grij
zen vorm en plotseling ontstond onder
hol publiek een sterk geroezemoes. liet
grooto moment was aangebroken. De Graf
Zeppelin was in 't zicht! De Graf Zeppe
lin kwam!
Girooter ©n grooter werd hij, dichter
- A
De Graf Zeppelin bezoekt Nederland. Ook op het vliegveld Waalhaven werd een landing gemaakt, w-elkc bizoudero
gebeurtenis door tienduizenden werd bijgewoond. De Zeppelin boven Waalhaven,
TWEEDE BLAD
Maandag 20 Juni 1932
«o. 20059
kwam hij, sterker steeg do spanning. Men
klom op tafels, stoelen en balustrades en
rekte de halzen om het zwevende schip
te kunnen, zien. Van het vliegveld stegen
toestellen op om het tegemoet te vliegen,
do lieer Schot deed zijn stem door de
lucht daveren, overal was drukke bedoe
ning, haastig werden de landingstroepen,
studenten, soldaten eai turners, netjes vier
aan vier gezet en het veld in gestuurd,
stevig marcheerend, iedereen had plots d©
handen vol, keek in de lucht, zei allerlei
onnoodigo opmerkingen. Maar niemand
merkte het van ecu ander, hoorde het
iniet eensdo Zeppelin kwam.
Ilij kwam, rustig, statig, als ware hij
een deel va,n, als kwam hij zelf uit de
lucht, waarin hij vloog, zooals een groo
to viseh in ©en aquarium, hij kwam, zoo
zeker, gelijkmatig, zoo vertrouwd.
De Zeppelin boven het vliegveld
Boven die Maas keerde hij de steven
naar links ©n vloog op de stad aan. Spoe
dig konden we bom toon niet meer zien,
oandat de hoogo hangars hem aan ons
oog onttrokken. Maar na ©en rondvlucht
boven Rotterdam, waar op de St. Laurens-
torens de vlag wapperde, kwam hij van
het Noorden op het vliegveld af. Ilij was
omdeTtusschen nog ©enigszins gedaald en
nu koinden we de reisachtigo afmetingen
van het reuzen luchtschip duidelijk zien.
Voor de ramen van de grooto cabine, on
der aan d'en voorkant van het schip, ston
den de passagiers te wuiven, aan weers
zijden en aan den achterkant snorden do
motoren met ©en diep gebrom. Luide werd
de lang verwachte toegejuicht, men zwaai
de terug en bewonderde de vormen van
het luchtwondor in het voorbijvaren. Een
maal vloog de Graf Zeppelin over het
vliegveld ©n maakte ten Zuiden daarvan
wederom een bocht naar links.
Onderwij! maalden de manschappen op
Waalhaven alles voor de landing in ge
reedheid.
Daar d© wind Noord-West was, moest
de Graf Zeppelin met den kop van d©
tribunes af landen; de cabine kwam aan
d© Westzijde aan hot vliegveld, waar te
voren een landingsviag was neergelegd.
Uit het Oosten kwam toen liet gevaarte
aanzetten, nog lager dan de vorige maal en
nu met do landingsscin uit, dat onder aan
d© cabine hing.
In stille afwachting.
Alles was nui stil op het terrein. Te
voren waren de begeleidende vliegtuigen,
waaronder eenigo K.L.M.-machines, die den
grooten broeder tegemoet gevlogen waren,
toon gemeld werd dat hij boven Haarlem
was, ©en voor een neergestreken en hadden
een veilig plaatsje aan de kanten gezocht.
Slechts de P.II.-O.T.O. bleef nog in do
lucht. Na het rumoer van de motoren was
het op dat oogenblik zeer rustig. Ook de
menigte was in stille afwachting.
Daar kwam d© neus naar omlaag, steeds
meer, uit een luikje aan den kop worden
d© touwen geworpen, handen grepen toe
en trokken de cabine aan. Een oogenblik
vreesden we, dat de cabine togen don
grond zou botsen, maar ook hier stonden
de manschappen klaaaxen pakten hot onder
stuk heet. Intusschen waren ook uit den
achtersten middongondel touwen gewoipen
en spoedig daarna lag het gevaarte vast.
Imposant was do indruk, dio do kolos
bood. Thans was hot goed mogelijk zich
een beeld to vormen van do grootto va'n,
hot luchtschip, nu onder den grijzen Zep
pelin minimaal kleine menschjes hoen en
weer rendon.
Tevreden, passagiers
Auto's reden naar voren on even daarnal
kwamen do passagiers, waaronder zich
prins Ifendrik en de ministers Deckers en
Rcijmer bevonden, op het gereserveerd©
godooclkraan, waar zij verwelkomd werden.
Ilot bleek, dat allen zeer tevreden over
den tocht waren. Men klaagde ©older over
hot gebrek aan zon. Steeds had men zich
goed kunnen oriënlccren en vrij goed zicht
gehad.
Passagiers vertelden ons, dat de tocht
belangrijk ingekort was en dat zij niot ho
ven d© Noordzee geweest waren. Van
Twente waren zij via Bremen, Groningen,
on Leeuwarden naar de Zuiderzee-alsluit-
dijk gevlogen en vandaar naar Haarlem
en binnen de duinenrij maar Den Ilaag en
Scheveningcn. Vervolgens ging het over
Delft naar Waalhaven.
Zijdelings vernamen wij dat ook prins
Hendrik do tocht buitengewoon good be
vallen was. Minister Deckers noemt de
rondvlucht onvergetelijk.
Het vertrek.
Na de begroeting was hot de bedoeling,
dat kapitein Lehmann afgehaald zou wor
den en dat hem namens de Aoroelub een
krans en ©en groote ets zou worden over
reikt. Tot aller teleurstelling is van dezo
huldiging evenwel niets gekomen, door het
plotseling© vertrek van den Zeppelin. Na!
do vlotte landing, om even over half zes,
hadden wij het achterschip wel telkens
op en neer zien deinen, en merkten we
wel, dat steeds moer versterking naar don
achtersten gondel gezonden weid, maar w©
vermoedden niet, dat het weer zoo heiïg
was, dat kap. Lehmann hot raadzamer vond
aan boord te blijven. Het luchtschip heeft
bijna geen oogenblik stil gelegen. Zoo
kwam het dat, toen de auto onderweg was
om kapitein Lehmann voor de huldiging
af t© halen, men plotseling, het was toon
vijf voor zes, het grijze gevaarte zag op
stijgen, niemand' wist waarom. Zoo plot
seling zelfs, dat twee passagiers voor Frie-
drichshafen achter bleven, evenals de krans
©n de ets...
liet publiek juicht© echter toch, men
zwaaide met zakdoeken, de sirenen op de
booten loeiden weer en, aangemoedigd door
den heer Slot, werden drie hoera's uitge
bracht op kapitein Lehmann, toen de Graf
Zeppelin, na ©enige koeren boven Waal
haven te hebben gecirkeld', voor de laatst©
maal over de menschenmenigte vloog. Toen
verdween de reusachtige bezoeker, nage
staard door de vele duizenden, in het
Zuid-Oosten. Het bezoek was verleden. Do
„Graf" was heen.
De aftocht.
Do aftocht begon on daarmede ook de
moeilijkheden. "Want llians moesten de dui
zenden, die 's middags geleidelijk werden
toegevoerd', op eenmaal door de roods ge
noemde verkeersmoeilijkheden afgevoerd
worden. Het was dan ook op de steigers
van do booten oenig godrang, terwijl het
aanvankelijk op de parkeerterreinen voor
de particuliere anto's niot vlotten wilde.
Langzamerhand kwam er echter schot in.
Vele waren bovendien gaan wandelen.
Twee cn een half uur heeft de uittocht
geduurd en het voorbeeldige beleid van
do politie heeft voorkomen, dat ©r onge
lukken geschiedden. Rotterdam staat niet
bekend als oen staid, waar ©en uitnemend©
verkeersregeling is, maar thans verdient de
llotterdamscho politie een pluim, dio nie
mand haar trouwens onthouden heeft.
Toen w© te ongeveer tien uur hier ©n
daar informeerden, word ons medegedeeld,
dat do geweldige drukte niet één verkeers
ongeval tengevolge gehad heeft. Waarlijk
op zichzelf reeds oen roden tot lof. Een
enkel ongeval is te wijten aan d© onvoor
zichtigheid van de betrokken© zelfeen
44-jarige juffrouw was op oen schutting
geklommen en cr weer afgevallen, waar
door zij haar enkel gebroken had. Een
agent, die van zijn paard gevallen was,
had' zijn enkel gekneusd.
Tot laat in don avond hcerschto in da
binnenstad' een gezellige drukte. Ook nu
weer waren de treinen vol on na uitgang
van do theaters en bioscopen, kwam het
laatste gedeelte los, hetgeen ook weer dui
zenden betrof.
Rotterdam heeft van dezen dag zeker
geprofileerd'. Het is voor de thans betrelM
kelijk stille havenstad een lioele opleving
geweest, dio gelukkig winstgevend is geble
ken. Zoodoende hooft de Graf Zeppelin!
een hausse periode veroorzaakt, waarvan,'
volen profiteerden. i
GEMENGD NIEUWS.
Een 24 jarige werkiooze ver
wondt twee buren. Hij springt
daarna uit het raam. -
In oen perceel aan do Tweed© Wiltenbuï1-
gerdwa.rsstraat to Amsterdam heeft zich'
©en ernstig drama afgespeeld. Do derde
etage van dit perceel wordt bewoond daar
©en moedor met twee zoons, D© oudste^
een jongen van 24 jaar, dio roods geruimon.
tijid werkloos is, is in verband hiermede
voortdurend min of incer prikkelbaar ge
stand. Oök gistermorgen kroeg hij weor 'n
driftbui, waarbij bij in hot wild© weg om
zich heen sloeg. In liiaar angst riep zijn
moeder luidkeels om hulp met hot gevolg
dat ©r twee mannelijke buren kwamen toef
loopen.
D© jongen, die zeer overstuur was, gieep
daaTop ©én broodmes ©n koerd© zich ter
gen de twee mannen van wie ©r oen door
een stook in don hals werd verwond, terwijl
do ander door den woesteling aan don
rug word verwond.
Eerstgenoemd© was zoo deerlijk geraakt
dat hij per auto van dan G.G. en G.D. naar
het Binnengasthuis moest worden vervoerd;
de tweede man kon, na verbonden le rijm,
zich naar huis begeven.
D© aanvaller zelf di© blijkbaar niet meer
wtist wat bij dood, liep na dl© sfoekipört'ij
naar oen raam aan de achterzijde cn sprong
van drie hoog naar banoden, waar hij te
recht kwam op een binnenplaats waarvan,
do vloor uit cement beslaat.
Zeer zwaar gewond is hij in zorgolijlken
toestand eveneens naar het Binnengasthuis
vervoerd.
Het gebeurde verwekte in dozo volkrijk©
buurt uitleraard een geweldige opschudding
ureidang stonden groepjes personen mot
elkaar dit drama té bepraten.
D© toestand van den ernstig gestoken!
man was vanmorgen redelijk wol.
Geheime zender.
De politie te Almelo lieeft oen inval
gedaan in ©en perceel ©n aldaar een go-
heiman zonder in beslag genomen.
liet taxi-eonlliei in Don Ilaag,
Zaterdagmiddag was de situatie ten aan
zien van het IJaagsche taxi-conflict nog
onveranderder zijn nog geen voldoend©
nieuwe chauffeurs beschikbaar om het be
drijf der geconcessioneerde ondernemingen
to hervatten, terwijl van werknemerszijd©
wordt verzekerd, dat het stakingscomité
over voldoende middelen beschikt om dan
strijd maandenlang vol te houden, indien
dit onverhoopt noodig mocht blijken.
Auto door treiu gegrepen.
Op den onbewaakten overweg tn^schen.
Zclhom en Ruurloo werd ©en vrachtauto!
door een trein gegrepen. Het voorste ge
deelte van den wagen werd totaal vernield
De chauffeur wist zich bijtijds in veiligheid
te brengen.
Faillissementen. i
Opgegeven door Van der Graaf en Ca
(Afd. Handelsinformatie-)
Uitgesproken;
A. A. Peters, meubelmaker, te Rotterdam.
Rechter-comm. mr. R. J. Wijers; curator
mr. M. Weïjl, Rotterdam.
M. J. Willemsen, te Rotterdam. Roclf-
tcr-comm. mr. Th. R. J, Wijers; curator
mr. J. W. Bos, Rotterdam.
N. de Jong, loodgieter, te Rotterdam.
Rechter-comm. mr. C. L. van Es; cura
tor mr. L. A. Donker, Rotterdam.
J. W. van Oosten, winkelier in rijwiol-
onderdeclon te Rotterdam. Rechter-comm.
mr. G. L. van Escurator mr. A. de Mooij,
Rotterdam.
A. G. van dor Velden, koopman in foti-
rage, teRotterdam. Rechter-comm. mr. G.
L. van Es; curator mr. J. W,. Iluijscr, te
Rotterdam.
S. Tcunisson, caféhouder, te Rotterdam.
Rechter-comm. mr, G. L. van Es; cura
tor mr. M, Levie, Rotterdam.
- j si7
(''Xs'-ï/*
9
DER
