fi e sTi n 3o 'fey als
(Nadruk verboden).
1 1 tiW*
is
H-
kV
r «C-öEfefeiï S'ofvfef-Ku'sïalnQ heeft het Jubi
leum van Gorky (lees: Gorjkiej) gevierd.
De oude schrijver werd mot eerbewijzen
overladen; straten, pleinen, dorpen en
steden wonden naar hem genoemder
warden universiteiten, middelbare on
Lagere scholen opgericht, dio zijn naam
zullen dragen; hij is benoemd tot ridder
van do hoogste Sovjet-orde (hoe vreemd
het ook moge klinken, heeft Sovjet-Rus
land arden ingericht, deelt de Sovjet-rc-
geermg lintjes en titels uit; in plaats
van den „witten adelaar" is de „roode
vlag" gekomen, in plaats van „Smt-Wla-
dimir-oade" is de „Denin-ordo" ingesteld
enz.); verschillende bolsjewistisch© instel-
lingen hebben hem tot ©erelid benoord.
Er is op het oogenblik in geheel Rn»! ad
geen man te vinden, zóó populair als d©
oud© schrijver.
Do verdiensten van Gorky (in werke
lijkheid heet hij: Aleksej Maximowitsj
Pesjkow) voor de Russische literatuur
zijn inderdaad groot, al wordt zijn betee-
konis door de bolsjewiki om politieke
redenen, sterk overdreven (zij vergelijken
hom met niemand minder clan Tolstoj en
BostojewskyWij zullen hier echter
met over d© plaats uitwijden, die Gorlcy
in de Russische literatuur inneemt, doch
liet een en. ander over Gorky den mensch
vertellen. In het leven van dezen, in val©
opzichten zeer merkwaardigen, main waren
feiten, die een Westerling verbaasd doen
staan. Gorky is, met al zijn deugden en
gebreken, ©en typische Rus, oen vertegen
waardiger van bepaalde groepen van de
Russische maatschappij van de laatst©
50 tot 60 jaar. Een onopgesmukt verhaal
van zijn levensloop zou ©en boeiende
roman kunnen worden.
Zooals d© lezer weet, stamt Gorky uit
een kleinburgerlijke familie. In zijn jong©
jaren heeft hij van alles gedaan: hij was
bakkersknecht, sjouwerman, zwerver önz.
Hij kwam in aanraking met revolutio
nair© studenten, werd lid van ©en revolu
tionairs groep, begon daarna te schrij
ven en is in korten tijd beroemd gewor
den. Zijn roem had hg niet zoozeer aan
zijn talent to danken als aan het feit,
dat hij iemand „uit het volk" was In
de -oogem van d© Russische intellectueeten
was hij de „bosiak" (zwerver), de prole-
tarier, ©n in dien tijd was de Russische
beschaafde maatschappij verzot op ailes,
wat zich als arbeider, als een man uit
het volk, aandiende. Er moet daarbij ge
voegd worden, dat Gorky hot volk incler-
ïtaaid kende, veel beter dan de inlelleo-
tueetan.
Gorky werd door de intolloctueelen mot
©pen armen ontvangen. Men vergaf hem
gaarne zijn ruwheid, het gemis aan be
schaving, aan manieren. Zelfs zijn geld
zucht, ©cm gewoon verschijnsel in de
klein-burgerhjk© kringen, waaruit hij
stamt, werd hem vergeven hoewel heb
zucht doer de Russische intellectueelen
steeds ais een. der ergste zondon werd'
beschouwd. Men deed zijn best do ge
breken. van Gorky niet te bemerken.
Over die geldzucht vertelt d© be
roemde Russisch© schrijver Roemen d©
volgend© bi zonderheden. Gorky heeft ©dn
uitgeiKea^ icggeajchtj dja himjcHol^ ujlgd;
on dek idem gezamenlijketa.' titel „ZnattijV.
Aan zichzelf betaald© Gorky per vel druks
1000 ïoabel, aan de overig© medewerkers
slechts 300 roebel. Eem Nederlander zal
dat natuurlijk voel vindon, to meier da*.x
d© koopkracht van don roebel taan zeer
hoog was, minstens 2 Vb gulden.'. Do ove
rige tijdschriften betaalden, taan echter 200
tot 250 roebel per vol; zij haddon ©cm op
lage van hoogstens 20.000 exemplaren, ter
wijl cl© bundels van „Znamj'e" een oplaag
van plm. 50.000 exemplaren hadden. De
uitgeverij „Znanijo" heette miiri of moer
coöperatief te zijn. Zij behaald© groote
lUvd i\
Maxim Gorky
winsten ,doch het leeuwendeel nam Gorky.
En hoewel iedereen wist, dat hij geld
zuchtig was speelde hij graag do rol van
©en onbaatzuchtig man..
Ook op zijn ouden dag lijdt Gorky aam
geldzucht. Do rijksuitgever ijen betalen
hem (in valutal) honoiaria, die in Sov
jet-Rusland ongehoord zijn. Ilg houdt
vast aan zijn auteursrechten en eischt
betaling voor eiken herdruk, voor elk
stukje, aan ©en zijner werken ontleend.
En het gold moet steeds naar het buiten
land overgemaakt woidem. De Sovjet-ban
ken, de Sovjet-valuta zijn voor anderen
goed genoeg, voor zich zelf geeft hij de
voorkeur aan buitenlandscho banken, bui
tenland sch© valuta.
Gorky was sleeds verslaafd aan reclame.
Van zijn grootvader, dan voorzitter van
d© organisatie der ververs te Nizjng-
Nowgorod, heeft hij ondernemingsgeest en
d© gave van reclame maken geërfd Die
reclame kostte veel geld. Eenigen tijd ge
leden heeft ©en zijner vroegere vxieirudiem
bizomderliodem bekend gemaakt over di©
redamemakerij in het buitenland en de
groote sommen, éi© z© kostte. Die bizon-
darheden zijn weinig verheffend.
Lenin, die ©veineems zeer practisch was
©n iedereen voor zijn doeleinden wist to
benutten, maakte Gorky tot zijn „vriend"
en dnQea _hnm..op> giffen, year,. da balster
vrïsflöcbö patfff fe vfefzS^eïSr Epiï le^W
geld gaf Gorlcy niot, maar hij wist an.d.eë
ren t© bewegen hun geld aan' Lenin al
te slaan. Het was aan Gorky tó dankten,
dat d© Russische fabrikant Sawwa Mom>
zow zijn levenlang groot© bedragcin (tien
duizenden goudroebels) aam do bolsjowis-
tisch© partij beeft uitbetaald en na zijn
dood aan di© partij ©en groot bcdïaaj
heeft nagelaten. Dat heeft d© bolsjewiki
natuurlijk niet belet de nabestaanden van
M-arozow alles t© ontnemen én ze op
straat to zotten.
Na de overwinning van de bolsjewiki
steunde Gorky d© nieuw© hoeren, hetgeen
zijn valste recht was. Over de wijze, waar
op Lcrnin c.s. Gorky wisten t© cxploitee-
ran, zouden boekdcelon te vullen zijn. Lang
zamerhand begon Gorky in te zien, dat de
werkelijkheid al te sterk van de tkoocrio
verschilde. De regeerirg ontnam hem zjjlo
blad, zij luisterde naar zijn bezwaren ent
verzoeken, doch deed wat zg zelf wild©.
Do eigenliefde van Gorlcy leed er onder.
Tenslotte gebeurde iels, dat den emmer
deed overloopen. De Tsjeka arresteerde
een zekeren Tichwinsky, een ouden revo
lutionair en beschuldigde hem van ver
standhouding met de bourgeoisie. Men
vond bij hem n.l. een voor dein oliemag
naat Nobel bestemd overzicht van dooi
toestand der olioindustrie in Sovjet-Rus
land. Tichwinsky vertelde, dat het stuk!
opgesteld was op bevel van Krassin, den
toonmaligen volkscommissaris van handel.
Tichwinsky kon de juistheid van zijn woor
den bewijzen, doch do Tsjeka liet hem
niot los. De familie van dan gearresteerde
wendde zich toen tot Gorky, een vriend
van den gearresteerden ingenieur. Gorky
haastte zich naar Lenin en vertelde hem
het geval (de besprekingen tusschen Kras
sin en Tichwinsky vonden plaats in de
kamer van Gorky, in zijn tegenwoordig
heid). Lemm antwoordde, dat lig Tich
winsky persoonlijk kende en geen oogen
blik eemige waard© aan de beschuldiging
had gehecht, dat Gorky zich niet ongerust
hoefde te maken: hij zou bevel geven
Tichwinsky in vrijheid te stellen. Gorky
vertelde dat aan do familie van Tichwinsky.
Eonige dagen later verruim Gorky, dat
Tichwinsky, wiens onschuld voor ieder
een duidelijk was door de Tsjeka terecht
gesteld was. Er volgde een lioog-
looponde ruzie, en Gorky verliet Rusland,
Hij bleef toen ©enige jaren in Italië,
gray fit. o,kv
gr
IK
ft
ft
i M V.V
fir.
WAl'
KOOPT U HET BESTE BIJ
J. H. KREUGER BROERSVELD 99
TEGENOVER HEERENPAD TELEF, 69874
v V.
Jfkj
AAjLAAAA a
