Schiedamsche Courant.
■•1
B
m
Brieven uit Berlijn.
TWEEDE BLAD
mn
lil
Maandag: 2 Januari 1933. No. 20223.
(Van onzen oorrespotfidcjil).
Ra de gobeurtemissan, die zicli Le Doorn
hebban uigespeeld, hangen mijn Amerikaan-
scho collega's aan mijn telefoon en willen
lue|vig cygowioinden, weten, koe kot lau
eigenlijk gesteld1 is met kot wofticn van
©x-keizer Wilhelm in Nederland. Do Dtuit-
scka regearing staat namelijk o|p liet pmrl,
©cn reeks besluiten te nemen, welke naot
zoogenaamde „Wet tot Bescherming van de
Republiek" in verband sLum, een wet, die
«siedits tijdelijk karakter bad en die dil-
inaal vermoedelijk niet, gelijk in 1930, ver
lengd zal worden.
De Amerikaansdie reporters nu hadden
ontdekt, diat door dit niet-verlengen de
©x-keizor van 1 Januari a.s. at liet rockt
zal hebben, Nederland te verlaten cm zich
weer een woning in Du> Ischium! uit te
zoeken. En nu wilden zo van mij weten,
welke overeenkomst indertijd, in 1918,
tusschon do Nededandsche rogoorjig en
de toenmalige „Geallieerde en Geasso
cieerde Mogendheden" met betrekking
tot kiet verblijf van den keizer en idem
kroonprins besloten is, of Nederland den
iccc-keiizer nu na 1 Januari eenvoudig zal
laten vertrekken, of onze regoerimg zou
toeslaan, dat Wilhelm II zijn domicilie
in Doorn behoudt om alleen inaar snoep
reisjes naar Duitschland te gaan maken;
of wellicht Nederland alleen maar in
oen verhuizing zon toestemmen indien
die eon blijvend karakter zon dragen;
dan wel of onze overheid zich tegenover
de „Entente" van weleer vastgelegd
hoeft, den ex-keizer al's banneling in elk
geval binnen otnzo grenzen te houden.
Men wist al te vertellen, dat Hindenburg
en generaal' Vom Schleicher, do nieuwe
Rijkskanselier, er voel voor voelen Wil
helm II lenig te laten komen gelijk
indertijd Rijkskanselier Slresomanm er
voior zorgde, dat de ex-kroonprins van
Wielingen naar Slot Ools oa Potsdam
verhuizen kon; men wist er aan toe te vo'C-
gen, dat Wilhelm II op een kasteel nabij
Ilamburg ondergebracht" zal worden,
daar men toch liever weer niet zou zien,
dat hij bijv. in zijn geliefkoosd Slot
Homburg auf dor Höhe zijn intrek nam.
Op al' die vragen wilde men Van mij
antwoord hebben. De redacties in Ame
rika, aldus werd mij telefonisch verze
kerd', waren weer eens hongst opgewon
den, verlangden „duizend woorden "Wil
helm" .in kabeltelcgramslijl en men wist
nu waarlijk niet, waar men zooveel slof
vandaan zon moeten liatanu
Nu ik heb de da,mes cn hoeren ernstig
moeten leleurslellon. Eenvoudig, omdat
ik mij niet meer precies herinnerde, lioe
in dit geval de voirlc in den steel zit. Dat
zal' men in Den Haag wol heler wotetr.
Ik sioem aan, dat er van Noderl'ainidsche
zijde geen bezwaar zou beslaan, ooglui
kend toe te laten, dat de ex-keizer
voorgoed naar Duitschland terugkeert,
mils mmi van te voren even de vroegere
„Entente"-regee'riing0a gepolst heeft o<m
zich ervan te verzekeren, dat men zich
later toch niet moeilijkheden op tien hals
haalt.
Het Duitschland van heden is niet
meer dat van 19181923. Ondanks alle
politiek geharrewar, ondanks Hitlcrhowe-
ging en tocneme'nd communisme, parle
mentaire ineenzinldng cta feitelijke
oligarchie, zijn do toestanden hier, poli
tiek, gozion, Cork vrijwel gestabiliseerd.
Er zijn maar twee werkelijke machts
factoren*. rijksweer en polilie. En heide
bevinden zich vast in do hand van rijks-
president, rijkskanselier cn landelijke
regceringen. Zelfs in die Duilseho lan
den, waar maliomaai-socialistisch be-
lieersehto kabinetten het bewind voeren,
beteekent cc-n betrekkelijk-zwakke politie
macht in dienst van zulle oen plaatselijk©
regoering' geon zweem van gevaar voor
don staat als geheel. En di© slaat, dal
rijk, is tot nader order oen republiek,
Men kan cranslateoren, dat deze repu
bliek de laalsto jaren steeds duidelijker
van karakter veranderd is, dat zij heden
moer op oen oligarchie, oen regiment van
weinigen, dan ap oen democratie gelijkt
Maar oen republiek iis Duitschland nog
altijd en dit als antwoord op vele vra
gen uit Nederland, die mij do laatste
maanden bereikt hebben ecin monar
chistische cointrarevolulïc heeft ook carder
de veranderde -omstandigheden ra Duitsch
land vooralsnog geen schijn vain leans.
lie weet wol, dat men juist dezer dagen
weer van snoodo plannen gemompeld
heefl. Men beweerde, dat zekere politieke
kringen en dus in de eerste plaats do
conservatieven liet voornomen had
den, -een aftroden of verdwijnen van den
tegenwoordigen grijzen rij les pres id ent le
benul tear -onr don ex-kroonprins van Prui
sen lot een soort „plaatsvervanger der
monarchie" naar het tegenwoordige Hom-
gaarscho voorbeeld Ie maken. En dat de
zoocven door don Rijksdag aangenomen
Grondwetsherziening, volgens welke thans
vaststaat, dat hij plotseling af (roden o«f
overlijd"© van den President der Repu
bliek d" voorzitter van liet Rijksgerechls-
liof in Leipzig tijdelijk Rijfcsp resident is,
totdat een nieuw Hoofd van Staart zal
zijn gek-oaear, -Ols een schaakzot-tegetai
zulke monarchistische plannen, verklaard
inoet worden.
Het is mogelijk,dat men- aan zulke
combinaties voor een verdere toekomst
werkelijk gedacht heeft. Vootrlo-opig ech
ter lijkt een herstel van de monarchie
in Duitschland practised vrijwel een
onmogelijkheid. Het gaat hier immers
niet onn één monarch, maaT om achttien)
of twintig"' Het Huis Hoh-enzollein hoefiU
door de gebeurtenissen sinds October-
November r9l8 hij de overgroot© meer
derheid, der Duilschors ook do Pruisen
alle synpathie verspeeld. Den ex-keizer
vergeelt men evenmin zijn vlucht naar
Nederland als zijn plotseling aa zeer snel
na den dood dor keizerin gevolgde tweede
huwelijk. Den kroonprins neemt men oo-k
heden nog niet au sórioux, diclnis oudste
zoon kent men ini-et, on wat mieln van
hom weet, klinkt zeker niet overtuigend
genoog om naar diens troonsbestijging
reikhalzend uit te zien. Een r.-kaihaliekef
Wittelsbachor als koning van Beierfla an1
tevens keizer van Duitschland ware voior
het overwegend proleslantsche Noorden
oen absolulo onmogelijkheid1. En van ge
westelijke monarchieën kan [natuurlijk!
zoolang liet Rijk niet tot het horstel van
het keizerschap besloten heeft, gom sprake
zijn.
Dit Rijk echter heeft waarachtig andere
zorgenI Het slreven van steeds broeder
leringen gaat sinds jarcln uit naar hervor
mingen, die een o, zoo nooilige vorean-,
vomd'iging van het regeeringssfelsel zullen
moeten doorvoeren, zonder de landelijk©
gevoeligheden der „zelfstandige stahn"
en „stammen" r\l le gevoelig op de
teentjes te trappen. Men is het er vrij
algemeen over eens geworden, dat vijftien
tot twintig parlementen en regcorimgcnl
voor oen arm volk een nog veel groeier
-onding zijn dan voor het rijke Duitsch
land van vóór den werokloorlog. Een her
stel van al die monarchieën zou ecln
ondraaglijke belasting botcekencin, nog
geheel afgezien van do binnen- en bui-
tcnlandsch© conflicten, die men zou uit
lokken. Ten silo tie is meer dan de helft
van het Duilsche volk „socialistisch" ge
zind! Of men nu voor sociaal-democra
ten, communisten of nalionaal'-socialistor*
stemt, men verklaart daarmede in elk
geval, een monarchie die nu eenmaal mot
liet begrip van don kapilalislischm staat
velbanden is, niet te welnschen. Een her
stel van de monarchie zou in het Duilscli
land van heden met oeln Moedigen bur
geroorlog moeien rekenen.
,Mon zal in Huize Doom deze difngow
evengoed weten als in Duitschland1 en
het is niet aan te nemen, dat de omge
ving van den ex-keizer dea slotvoogd
ooit don raad zou geven, aan zulk een
contra-beweging d-eci le nemen. Ja, het
is zelfs hoogst onwaarschijnlijk, dat Wil
helm II den wcnsch koestert, Doom te
verlaten alleen o(m het gevoel to hebben,
zijn laatste levensjaren binnen Duitsch-
lands grenzen te slijten.
ITet is juist, dat vrijwel' alle vroegere
Duilsche souvcrcinen, voorzoover ze nog
in leven, zijn, in Duilschla.nl' wonen, hier
nimmer lastig gevallen worden, dn hoe
venier men naar het zuiden komt, lioo
vollediger door een gro-ot doel der bevol
king nog als „Königliche Hoheit",
„Hoheit" of „Durcldauchl" geëerd wor
den, alsor er geen 9e November 1918 ge
weest ware. Maar geen dezer omGerg©
schktc voirsten was zoo geëxponeerd als
de ex-keizer, 'die hij terugkeer naar het
vaderland loch zeker kans zou loopen,
liet slachtoffer van onverantwoordelijk© op
hitsers le worden.
Ten sloito: er verandert ook op 1
Januari a.s. niets aan dein feitelijkein toe
stand van 1930, lom reeds de wolshepa-
ling, die een terugkeer van dein ex-keizer
onmogelijk maakte, door het parlement niet
verjongd' is.
De Ameriknnnsche pers wil haar sen
satie, haar „duizend woorden". Lnlrn we
haar dat genoegen. Tiet Duilsche volk in
groote meerderheid wil geen nieuwe con
flicten maar: werk en brood'.
BINNENLAND.
De K.L.M. in 1932.
Ondanks de zeer ongunstige economi
sche omstandigheden, kan de K.L.M. op de
in 1932 verkregen resultaten met tevreden
heid terugzien.
Weliswaar stond do omzet in extra vluch
ten en het aanlal vervoerde pleziervlie
gers tets achter bij 193L, terwijl h'ot goede
renvervoer tengevolge van de conlingen-
leering -en andere, hot verkeer scihadeaide
maatregelen, met 30 pOt. achteruit liep.
Daartegenover staat dat het vervoer van
passagiers on post vooruilging en het ver
voer op do AmsterdamBatavia lijn even
eens bevredigend was.
Rot aantal passagiers op de trajecten in
Europa bedroog 20G0O, tenvijll 329500 K.G.
goederen cn 130.000 K.G. post werden ver
voerd. Op de AmsterdamBatavia, route
bestond liet vervoer uit 420 passagiers,
5000 K.G. vracht en 2G500 K.G. post.
Aan do rondvluchten namen 13.120 per
sonen dool waarvan 5-180 op" Schiphol en
3490 op Waalhaven.
In totaal werden door vliegtuigen der
K.L.M. afgelegd 3.039.000 Kil. (1.547.000
K.M. in Europa en 1.542.000 Kit op do
Indië-route), hol geen overeenkomt met
meer dan 77 maal den omlrek dor aarde.
v*
Op Nieuwjaarsdag is to Amsterdam de voetbalwedstrijd AmsterdamRotterdam gespoeld^ welke door Rot-
dam gewonnen werd. Een gevaarlijk moment voor het Rotlerdamsche doel v. <d. Male redt
K v' v\
Buziau als stofzuigerverkoopsler in de nieuwe Douwniecstcrrevue, waarvan gisteren in do Tivoli Schouwburg
le Rotterdam de premiere ging.
Mr. dr Brow in.
Mr. dr. W', F. J. Frowein, viord-e gisteren
zijn zilveren juhilu als directeur derStaats-
miijnen. K'iji is o.a. voorzitter van de contact
commissie voor hot mlijnbcdrijf e-n van het
bestuur van hot Algemeen Mijnwerkers-
fonds. Sinds 1919 is hij lid (C.di'.) van de
Prov. Stalen van Limburg.
De Nieuwe Waterweg in 1932.
Gedurende 1932 zijn den Nieuwen Wa
terweg binnengekomen 11.G57 schapen,
waaronder 11.094 stoomschepen, 1 zuil-
schip, 32 zeelichters, ;iG5 hunkerbooten, 33
vreemde sleephoolen, 17 bijleggers, 5 vronm
do mariiievaarluigen, 4 sloopers, 2 proef-
stoomers, tegen 13.G-11 in. 1931.
De tentoonstellingen van schilderijen van
de Koningin m Indd.
Aneta-Ilolland meldt: De Bond van No.h-
Indische Kunstkringen heeft zijn diensten:
a'nagebodcai om mode 'e werken aan het
welslageax van do in Ned.-Indië te houden
tentoonstellingen van schilderijen van do
koningin, welk aanhol hare majesteit
gaarne hoeft aanvaard.
De eerste tentoonstelling zal ongeveer
medio Februari 1933 onder auspiciën van
genoomden bond te Batavia worden ge
opend.
Oost-ludië.
O ud e j a ar s a v ondr ede G. G.
Do Gouverneur-Generaal van Ned. Indië
hoeft voor de radio oen Oudejaarsavond-
rede uitgesproken, welke Zaterdagmiddag
in ons land is doorgezonden. In deze red©
zeidio de G. G. dat do algemeen© toestand
(nog ongunstiger is geworden en speciaal
voor Indië kle vooruitzichten weinig hoop
vol zijn. Spr. wees in dit verband op de
[huishouding van het gezin en van den
staat, verbetering van den toeslaand scliijinit
verder af dan ccnigem tijd geleden.
D e N.l.V.A.S.
In een speciale bijeenkomst onder lei
ding van dr. Bernard, diroolcnr van het
departement van landbouw, nijverheid cn
handel, is, na oen inleidende rode, de
N.l.V.A.S. opgericht, waarbij de lieer Van
Goor tot voorzitter en do hoeren Paorols,
hoofd van de afdeeling landbouw van het
departement van landbouw, nijverheid en
Staverman, van liet licentiebureau, tot re-
georingscommissarissen .werden benoemd'.
Hooggerechtshof Ned.-Irulie.
Verleend eervol ontslag uit 's lands dienst
met ingang van 31 Januari 1933 aan den
raadsheer in liet hooggerechtshof van Ned.-
Indië, mr. H. Oele, thans met buitenlnndsch
verlof.
GEMENUÏ) NIEUWS.
Spoorwegongeval b.j Abcoude
Zaterdagnacht, omstreeks 1 uur is op liet
baanvak UtrechtAmsterdam tussohen
LoonenVreeland cn Abcoude een vooras
van een der wagons van een langen ko
lentrein, welke op weg was naar Amster
dam, gebroken. Als gevolg hiervan is liet
achterste gedeelte van don trein hevig
gaan schommelen, waardoor de koppeling
van den achtersten wagen, waarin zich een
remmer bevond, is gebroken en deze wa
gon is ontspoord en alleen op do spoor
baan is achtergebleven.
De machinist had niets van hot ongeval
bemerkt. Te Abcoude werd door den over-
wegwuehter geconstateerd, dat er iets niet
in den haak was. O.m. zag hij vonken langs
de rails, welke, naar later bleek, waren
veroorzaakt door hot feit, dat het voor-
gedeelte van de bak van den wagen over
do spoorstaven schoof. De overwegwach
ter te Wecsperkarspel word telefonisch ge
waarschuwd on deze heeft den trein laten
stoppen. D© machinist verklaarde toen, wel
crikolo schokken te hebben gevoekl. On
middellijk werd het treinverkeer in heide
richtingen stopgezet en werd bet spoorweg
personeel langs do baan gewaarschuwd, ter
wijl ook de ingenieur van <1© afdeeling
tractie te Amsterdam van het ongeval in
kennis werd gesteld. Deze verschoen spoe
dig ter plaatse niet een werkwagen en
een kraanwagen. Bij het ingestelde onder
zoek bleek, dat over een afstand van 5 a
GOO M. ©ein groot aantal dwarsliggers was
vernield Bovendien was langs de baan,
op verschillende plaatsen, o.a. aan hot per
ron van het station te Abcoude, sohad©
toegebracht, veroorzaakt door oen over een
breedte va'n 4 M. uitstekende balk. Do
wagon, welke was losgeraakt, werd weer
op do baan gebracht. Do andere wagon,
waarvan de as was gebroken, is geledigd
en ter zijde geplaatst, liet voorste go looi te
van den trein is daarna naar Amsterdam
vertrokken, terwijl liet achterste godcello
in den loop van den middag naar Amster
dam is gedirigeerd. Gistermorgen en een
deel van den middag is door personeel
uit Duivondrecht, Abcoud©, Boenen, Vree
land, Nicuwersluis en Ilannelcn hard ge
werkt om do schade langs do spoorlijn te
horstellen. Om twee uur waren allo ver
nielde dwarsliggers door nieuwe vervangen
en kon liet spoorwegverkeer, dat tot dat
tijdstip over óón spoor werd geleid; weer
op do normale wijze plnals vinden,
i Werkverschaffing (e Gocium wordt
j weer hervat.
Na liet onderhoud, dat de minister met
B. en W. heeft gehad, is besloten dat Maan
dagmorgen 2 Januari half acht de werkver
schaffing weder zal worden litervat.
Twist tussCiicii woonwagenbewoners.
In oen café in do blijheid van li'ct
woonwagenkamp aan den Hom weg te Am
sterdam, hebben bewoners van dit kampj
twist gekregen. Toen de politie zou tus-
schenKeido Iredcn kwam er algemeen ver
zei tegen de agenten. Deizio hebben tocar
van de wapenen gebruik gemaakt en d©
twistenden naar liet kamp gelreven. Den
gebeden avond heeft do polilie het kamp
bewaakt.
Brand.
Door onbekende oorzaak onlslond brand
in de opkamer van de sigarenwinkel van
W. Z. aan de Ecmlrachtsstraat te Rotter
dam. De bewoners waren niet thuis. De
brandweer had hel vuur spoedig geblnscht.
Conflict.
Bij de N.V". Roindcrs Olie- cn Veevoe
derfabrieken t© Zwolle is tusschon do or
ganisaties en directie oen conflict ontstaan
naar aanleiding van de arbeidsvoorwaarden
cn de doorgevoerde loonsverlagingen.
Brand in sanatorium.
Gistermiddag ongeveer twee uur is door
lot nu toe onbekende oorzaak brand uitge
broken in liet sanatorium der broeders
van Onze Liove Vrouwe van Lourdcs
Huizo Overdonck fco Dongen.
liet paviljoen, waarin de brand ontstond,
<k-od dienst als noviciaat en was sinds en
kele dagen ontruimd. De brandweer, die
spoedig ter plaatse was, kon door kordaat
optreden erger voorkomen. Slechts een ge
deelte van hot dak is door brand verniojd.
Worstel ng mol ren inbreker.
Op Nieuwjaarsmorgen te ongeveer 3 uur
heeft ©en tot nu toa onliekend persoon zich!
door middel van openschuiving van oen
raam toegang verschaft lot do woning van
den kruidenier Van Boek, getogen op hot
afgelegen gehucht Muggenhol onder Zoetst,
Do hcecr Vair Beek werd door liet ge
stommel wakker ©n ging den indringer te
lijt. Na ©en hevige worsteling wist laatst
genoemde echter te ontkomen. Er wordt
•niets vermist.
DER
'S, -.V s^'/
f y. A.' J. 1. w
X' f i 'S y' .f/ W''/, 'X vV ""V i
...-VA? -
v -
9
