Schiedamsche Courant.
Brieven uit Berlijn.
TWEEDE BLAD
msmmmsm
SE
i
SLIPGEVAAR
KB
Wmm
-W'C;
EINNENLAND.
GEMENGD NIEUWS.
DER
VRIJDAG, 10 FEBR. 1933, No. 20259.
(Van onzen correspondent).
Berlijn, 4 Fel>r,
Juist acht dagen is het geleden, dat do
generaal' Von Schleicher naar de audior
hetzelfde dak gelegeln warfdkaraier van don
Duitschon Rijkspresident Voui Hindenburg
stapte om de modedeeling in ointvatogsü
te gaan nemen, dat hot llaofd vatn Staat
niet bereid was hern tot oalhindiiag van
dein Rijksdag te machtigen. Eén vaia de
[verschillende vormen, waarop facia clued
der regecring met zijm kabinet toit aftre-
dc'n gedwongen ploegt te worden. Goner
raai 'Von Schleigar was op dez© mede-
deoling voorbereid. Rot gesprak Icon daar
om korf, zijn. Hot eindigde met de demis
sie van. het kabinet.
Sinds Maandag rogeeren iiaDuilscliland
voor het eerst sinds de revolnlio van
November 1918 met vrijwel onbeperkt^
macht de zoogenaamde Inationo listen. Do
zich „.nemende socialistische matten al istonl
van Adolf Iiitler, en de zich niet zoo
Inoemende kapitalistische naLicinalislan
van Alfred Ilugonberg. „Aha," zoa men,
in verband ook met beider voorletters,
kunnen uitroepen. „Aha, nu weten wo zoo
ongeveer, waar we aaan toe zijn". Maar
we roepen niets van dien aard' uil omdat
we op deze plaats in beginsel onpolitieke
dingen neerschrijven. Inlussclben de
grens is steeds moeilijker te Rekken, waar
in Duitschland eenvoudig alles, wat tot
het openbare leven behoort, tol politiek
geworden is. Zoo ook de verhouding van
Duitschland lot hol buitenland bijvoor
beeld op het gebied van den wedorzijd-
schen handel, die terecht \tr ons vaderland
do gemoederen zoozeer in opstand gebracht,
heeft. Daarover is al zooveel gezegd1 en
geschreven, dat we ons van den plicht
bevrijd' achten, er a,l te nauwkeurig op in
te gaan. 'Ofschoon wellicht van belang
ware, er eens op te wijzen, hoezeer onze
banken (door onvoorzichtige h'oogo credie-
ten) en o-nze landbouwers (door al 1e groot
schcepscibc uitbreiding van voor bot bui
tenland' bedoelde productie) zich door ja
ren van schijnbloei in Duitschland (1927
'28) zich misrekend hebben, mot liet gevolg,
dat ze nu met de gebakken peren zitten
Het is ons bekend, dat de Nederland-
sche offioioelo instanties in Berlijn tegen
deze gevaarlijke speculaties ep oen koop
kracht in Duitschland, die van zeer
voorbij gaanden aard was en die slechts
door (ook van ons) geleend geld mogelijk
gemaakt werd, zeer tijdig gewaarschuwd
hebben. Onze betweters -lieten "zifch niet
waarschuwen, kwamen.' zelf naar Berlijn
en andere Duitsche stoelen, oordeelden
naar uiterlijke dingen, die op herstelden
welstand schenen te wijzen en keken niet
verder, dan hun neus lang is. Nu is niet
alleen Leiden, maar heel Nederland in
last, om van het overzeesche grondgebied
maar niet eens te spreken.
En nu staan wo voor de toch zoo
noodzakelijke vernieuwing van -ons han
delsverdrag met Duitschland. Wo staan
voor den plicht, dit verdrag te vernieu
wen met een Duitsche, regeering, die ons
allesbehalve vriendelijk gezind' is. liet is
ons natuurlijk niet bekend, welk resul
taat het eerste gesprek gehad' heeft, dat
onze Nederland'sche gezant te Berlijn mot
zeer te loven activiteit Woensdag reeds
met den Maandag benoemden minister
van economische zaken, en tevens van
landbouw, met Ilugonberg, den machtigsten
man in het kabinet, gehad beeft. Maar
wij ngmen aan, dat de heer Ilugonberg
zieh ook bij deze gelegenheid' de stugge,
innerlijke onvriendelijke nationalistische
protectionist^ met den dikkop getoond
heeft, die lh|ij zijn leven lang gebleven is,
en van wien ons land minder dan van
al zijn voorgangers der laatste twee jaren
to zamen genomen, te verwachten hoeft.
We zullen er ons in Nederland o-p moeten
gaan voorbereiden, dat van Duitschland
in de toekomst steeds minder „te halen'
zal zijn. En onze bedreigingen met re
presaille, met boycot van den Duilschcn
induslricelen uitvoer, mogen in klingen
dor industrie omdat die nu eenmaal
belang er bij hebben, luim waren af te
zetten een zekeren indruk maken;
toch moeflon we zeer ernstig legen over
schatting van de waarde dezer bedrei
gingen te moeten waarschuwen. De Duit
sclie industrie zou liet zeker in bongo
mate betreuren, als ze ons als een der
aller! eal-e klanten kwijt raakte, maar zij
zou ook nat nog slikken, en den afzet
naar Rusland on, elders trachten [e vcr-
grooten. Men denk© zich in Nederland
toch vooral in de mentaliteit in lMiscih-
lanfl in, die zoo volkomen verschillend
van do onze is. Hier in Dnilschlaud be
leven de menschen sinds 1 Augustuss 1914
jaar in jaar uit dingen, waarvan ons volk
in Nederland, dat zich tegenwoordig al
boel bizondcr in den put waant, geen
flauwe notie heelt. Wij hebben geen twee
nnliioen dooden en nog veel meer ver
minkten ingeboet, geen inflatie en defla
tie, geen oorlog, revolutie, Sparlacisme,
dreigend communisme, dreigend staats
lui kroel, dreigend uiteenvallen van hot
rijk, separalismp^ halve socialisatie, «nor
me werkloosheid, burgeroorlog on wat
dies meer zij, doorgemaakt. liet Duitscho
volk kan er over meepraten, gelijk nau
welijks ©enig ander volk tor wereld'. Een
der gevolgen daarvan is oen algemeen
verbreid fatalisme, een „laat komen, wat
komt", een elasticiteit van jo wclste om
heftiger, veel heftiger slagen op te van
gen dan bet uitblijven van honderden mil-
Jioemut mark Nederlandscho bestellingen,
men het eens worden, goed'. Stolt
Nederland Ie iiooge oischen, kan men het
niet eens worden, ook goed'. 'Aan een hoorn
zoo vol geladen, met misère-fruit na
melijk.
En dan: de stemming van deze dagen.
Men vergete toch niet, dal het in
Duitschland op het oogonb'hk hard tegen
hard gaat. 'Ongeveer 42 pet. van de be
volking heeft de macht togen 57 pet. in
haaiden gekregen en wil er vier weken
tot 5 Maart a.s. om gaan vechten, of
het niet mogelijk is, 51 pet. en daarmee
do absolute meerderheid te bereiken. Het
zal geen eerlijke strijd blijken, maar een,
waarbij een der strijdenden, het nationa
lisme, allo machtsvoordeel en aan zijn
zijde heeft: regeering, politie, overheid,
:radio, macht tot kneveling der pers, over
wicht der werkgevers op do werknemers
ten plattelandc... en wat men zich ver
der in dit opzicht denken kan.
Yoor een zeer belangrijk deel van de
bevolking, 43 pet., immers, beteekent deze
strijd' de lang verwachte afrekening tus-
schen „nationalon" en „internationalen",
ja, de tegenstelling wordt zoover door
gedreven, dat men ook do machtige groep
der r.-katholiekcn en don kleinen, maar
invloedrijken secLor der ropublikoinsdio
democraten met socialisten en communis
ten in én oppositie-massa te zaam ge
dreven heeft. Stellig welbewust, al nam
men den schijn aan, de r.-katholieken tot
praclischen regeeringsarbeid over te ba
len. Hot gaat om een afrekening tus-
sclien „nationalisten" en „internationalen",
tnsschen „palriotton" en „inarxislcn-
Roomscben". liet is een vechten, gelijk
de nieuwste geschiedenis binnen na'ionale
grenzen slechts in Rusland, Italic en
Spanje opi zoo grootc schaal meegemaakt
heeft. Waar de gemoederen dusdanig op
kookhitte gebracht worden, kan mon geen
bizondere belangstelling of vriendschap
pelijkc gezindheid voor internationale han
delsverdragen verwachten, hoe belangrijk
die in normaler tijden ook zijn mogen.
liet Duitscho volk is in rep en roer.
De Haat beheerscht hier op hot oogenblik
de massa's. Een groote, afrekening begint
van alle kringen, die zich in November
1918 door don soeialistischen vloedgolf in
den afgrond gestooten zagen, die positie
en werkkring, macht en aanzien, geld en
grondbezit, ingeboet hebben, en die zich
aansloten bij alle partijen, die trachten
terrein to herwinnen, tot de zeldzaam-
nandige demagogie der Ilitlor-bewoging,
aile ontevreden elementen, van den ""ont
worstelden kloin-burgerlijken rentenier, lot
den prolelarischen of hoogadelijkcn avon
turier, van den in het niet geworpen
beroepsofficier, tot den van alle macht
onlblooten vorstenzoon, in zich opzoog en
een niammoulhlichaam, werd, dat met
geweld bressen brak in do omwallingen
der al te Duilsch-sentimeuteele democra
tische republiek.
Deze Hittest-beweging Luichl alles, .wat
de domme republiek verzuimd had:- ran
gen en uniformen, muziek en vaandels,
on dersclieidingstoelcenen - en ordcnj>__ feeste
lijke ".bijeenkomsten inel "heilige éëdein
Nibelungentreuo on fanatisme. En daarbij
een sausje van anti-clericalisme en 'vooral
anti-Semitism®, dat voorzag in de onont
beerlijkheid van zondebokken. Ze groeide
door negatief voedsel, deze Hitler-bewc-
ging. Ze weerstond ook tegenslagen. Zo
wierf met de velste parolen, ze paaide
met alles wat den echten Duitsciher iief
issentimenleeie uiterlijkheid, gemengd
met ruwe forscliheid, discipline in massa,
haal tegen allen en alles wat zidï niet
schikken wil, en de afrekening werd
onvermijdelijk.
Nu zien we onrust in alle Duitsche
dreven, straatgevechten, dagelijks dooden
en gewonden, willekeur bij de nieuwe over
heid, die zelfs geen masker van objec
tiviteit meer nood'ig acht. Het zal met
den dag erger en dreigender worden, tot
dat een van beide groepen overwonnen
het zwaard wegwerpt en de overheor-
sohing, die den Duitseber in zijn,diepste
hartokamer zoo vertrouwd voorkomt, in
weiken uiterlijken vorm dan ook, her
steld is.
Het is oen wonderlijk toeval, dat in
dozen strijd van nationalisme tegen eiken
vorm van internationalisme een Oosten-
rijkscho ov-huisschilder, nauwelijks één jaar
tot Branswijkseli staatsburger genaturali
seerd, de leiding der rechtsche groepen
in handen heeft
ROLAND.
jOvcr d- Seine te RolL.erdum Rusdmo den Hor®,older Bh,«0rppil,te.
beide polders verbindt, slechts voor don tijd van zeven jaar, daar
in n dempen.
/al e ui nieuwe biu» gebouwd worden, die
men tegen dien tijd de Solde lioopt te kun-
't Ai&r.Avi'-
Op het graf
wijlen Dr. J. Tb.
de Visser op do begraafplaats Crooswijk te Rotterdam, werd
overgedragen. Tijdens de ptochligbeid.
gisteren oen monument
Kabinetscrisis?
Het Ned. Correspondenlieburcau in Den
Haag meldt:
Naar ons uit inlichtingen uit de beste
bron gebleken is, zijtn alle gevolgtrekkingen
ten aanzien van de regoeiing, verbonden
dan liet voorgevallene jn do Tweede Kamer
vergadering van gistermiddag, voorbarig.
Met name d»o conclusie van ontslag van
het kabinet is absoluut in strijd mot de
waarheid.
Mij laten hier den woordelijken tekst vol
gen van de verklaring, door minister Don-
ncr afgelegd
Niet te verwachten is. dat het kabinet in
liet gebrek aan medewerking, dat ziclh in ue
terzijdestelling van dit voorstel al dan
niet b'ij weg.© van motie zal boloonem,
zal kunnen berusten.
De Koningin, die zooals men weet in
Zwitserland vertoeft» is gistermiddag tele
grafisch op do boogie gebracht van heigoen
er in de Tweede Kamer is voorgevallen.
De voorzitter van do Tweede Kamer
lioeft gisteren van den minister van bin-
n 'nlandsdio zaken, voorzitter van den raad
van ministers, het verzoek ontvangen om,
in verband met hol beraad van bot Jan
binet naar aanleiding van die aanneming
in de vergadering van gisteren van oen
motie tot schorsing van de beraadslaging
over de wetsontwerpen tot bezuiniging door
geWijizigd.oi. in doeling van de reehlsgobie-
den en opheffing van oen aantal rechtban
ken .en kantongerechten, do verdere behan
deling van aangelegenheden, bijl welke de
aanwezigheid van een of moor leden van
het kabinet gevorderd' wordt, vooriooipig
te schorsen.
Tengevolge van dit verzoek gaat d'e open
bare vergadering van vandaag niet door en
zal tot nader bericht geen openbare ver
gadering worden uitgeschreven.
De politick in den aether.
De socialistische afgevaardigde naardon
Pruisischen landdag, prof. Nölting, iieeft
over don Noderlaindschen zender Hilver
sum in don vorm van oen interview over
den „toestand in Duitschland" gespreken.
De N.R.C. knipt hieromtrent hel volgende
uit do Voss. Zlg.
„Aangezien de golf van 1875 meter van
don zonder te Hilversum in groo'e ge
bieden vain Duitschland goed verstaanbaar
is en Nölting's rede derhalve oo'c voor
do belangstelling van hot Duitscho publiek
toegankelijk was, lieelt de Dnitsrh natio
nale pers de NVlorlandsche rogooring we
gens het toestaan van de rede scherp
aangevall on,
„Strikt genomen behoeft de uitzending
van Hilversum geon toeslemming van de
Ncdoriandsche regeering, daar het slation
bij overeenkomst mot de partijen op bot
genoemde tijdstip ter beschikking staal van
den Sociaal-democratischou bond van Ne
derlandscho radio amateurs (VARA).
„Slechts bij uitzendingen, die gevaar
voor don slaat kuinnen opleveren kan de
radio commissaris (lees radio-conlrèle-com-
missio red. N.R.C.) ingrijpen. Na zijn
zoowel do Lok. Anz. als de Tag van oor
deel, dat gevaar hij de redo van Nölting
aanwezig was. Beide bladen hebben daar
om do Nod'crlandsehe regcormg, half bo
zwerend, half dreigend, geraden vlo uit
zending te beletten. De Tag gaal zoifs zoo
ver, dat liet blad' den Nederlanders voor
oogon houdt, dat NötJing's rode den afzei
van Nederlandscho kcopwa u' omar Duitsch
land zoa kannen sloren.
bij bet onlworp-wsgverkoersordonnantie) do
regeling van zeer belangrijke onderwerpen
van aJgemeane beteokoriis aan den ordon-
nainti-eweigevor wonlt optrokken.
Verzoekt der regeering bij de samen
stelling dor on tworp onj onna mies zich niet
te beperken tot bot opnemen daarin uit-
siuliend van de beginselen van wetgeving,
doch daarin mede te regelen, meer dan
tot nu toe geschiedt, vorenbedoelde be
langrijke onderwerpen.
welke op heeterdaad betrapt worden bij
een poging tot inbraak. Nadere bijzonder
heden ointbrekne nog.
Aosl-Indië.
Rog oer ing en Volksraad.
Bij de behandeling van do wogverkeers-
ordonnaniie hebben de Volks raadsleden
Blaauw, Fruin, Wira'iiata Koesooma, Ratu
Langio en de Drein oen motie voorgesteld
van belangrijke algomeone strekking. Zij
luidt i
De Volksraad, van oordeel, dat krach
tens do door de regoering don Volksraad
tor overweging aangobodon ontwerpen van
ordonnanties meermalen (in het bizondei'
De textielstaking te Almelo.
Ongeregeldheden,
dot is te Almelo gistermiddag en -avond
lot rumoerige tooneeim gekomen ia ver
band met de staking in de IcxLielim lustri®.
Terwijl een groote menseliennuaigte zich
verzameld had op de Markt en aan de
Haven waar cenige fabrieken gelegen zijn
worden door de politie, geassisteerd door
veldwachters en marechaussee enkele ma
len charges cmdernomcin, waarbij gebruik
gemaakt werd van sabel 'en gummistok.
De oorzaak was, dat vanuit de stakers
een lat niet spijkers naar do polilie ge
worpen werd, terwijl verschillende werk
willigen doui' de stakers lastig gevallen
werden, liet publick vluchtte in paniek,
waarbij verscheidene personen onder den
vont „eraaklen en enkelen zoodanige klap
pen ontvingen, dat zij zicii onder dokters
behandeling moesion stelten Een van hen
werd don- sabelhouwen b'oedend aan liet
hoofd gewond,
In verband hiermede is het gisteravond
in don Raad tot een heig debat gekomen,
waarbij door verschillende leden geprotes
teerd werd tegen het optreden dei' polilie.
De burgemeester w Siehlermnn verdedig
de liet beleid der politie ©n zoido dat g©-
zicn de vele klachten die bij tem ingeko
men waren over bel uilocfetten van oen
terreur door de stakers, de politie genood
zaakt was streng op te treden ter bescher
ming van werkwilligen, en vreest verdere
uitbreiding der slaking. Bij vele werkwilli
gen zijn de ruiten ingeworpen.
Inbrekers gearresteerd.
In den afgeloopen nacht omstreeks half
twee zijn door de politie in een der zij
straten van de Prins Hendrikkade te Am
sterdam een drioial ma mimi pvc «4
De valsche rijwiclplaaljcs.
In verhand met hot onderzoek der No.
dcrlandsche G&ntral© inzake Falsificalon.
naar den vervaardiger vain de valsoho rij.
wi elb el asi n gmerken voor liet jaar 1932—
1933, lean thans worden bericht, dat dte
Centrale er Maandag j.l. in samenwerking
met d'e gerechtelijk© polilie te Luik er
in geslaagd is aldaar de werkplaats to ont
dekken, terwijl de vervaardigers konden'
worden gearresteerd.
Dc „Matrozen van Catarro' tc Haarlem
verboden.
Naar wij vernemen beeft do burgemeester
van Haarlem de opvoering van do „Matro
zen van Catarro" voor Zijn gemeente ver
boden.
Opnieuw lichte aardschok te Raslatt.
Donderdagmiddag legen vijf uur is te
Raslatt opnieuw oer. lichte aardschok waar
genomen, welk© evenwel nergens schade
beeft aangericht.
loopviak
bc
banden
-ankers van
a
