HET VIER MOGENDHEDEN-PACT. Waarom geen parlementair kabinet. ^oos1 Uwe ezondheid Dinsdag 30 lei 1033. EERST E BLAD. De achtergrond van het crisiskabinet. Noodtoestand eischt steun van alle hereidwilllgen. 'Aspibin- FILM-GUNSTERS. 86 ste jaargang. No. 20349 BVl'lENLANl). De Parijsche correspondent van de „Ti mes" meldt, dat ovcrconsiemmin/ tot stand' is g'ckounen tussclian EngclaniJ en Frank rijk 'over den tekst va'n bet Vier-Mogend1- heden-Pact on dat d'e anderteokoning bin nen oonige dagen zal geschieden. Do Ëngefeebo zaakgelastigde Campbell bad' Zaterdagavond d'e Engelsche voorstellen Ier kennis van minister-president Daladier gebracht en grootendcels hadden deze voorstellen reeds onderwerp van bespre king lusschon de Franscho en. de Engel scbe regeering uitgemaakt. Volgons de „Times" verklaart in dezen lelcsl Engeland zich ermede accoord', dat bet sanctie-ar li kot 16 vain het Volkonbonds- slatnut niet tot de kwesties wordt gere kend, dio door de oindertcekonaarsstatcla wonden onderzocht en ten uitvoer ge bracht. Men hoopt, dat de bezwaren der Kleine Entente zijn ondervangen doordat de kwesties inzake territoriale herziening der verdragen iniet in bet pact zijln opge- nomen. Deze kwesties zullen iln de toe komst op do gebruikelijke 'manier in don Volkenbond aan de orde moeten komen. Ook het principe der eenstemmigheid zal daarbij behouden blijven, zoodat elk der belrukken landen een beslissende stem bij het a unen van besluiten heeft, waardoor ook Ie Fonische bezwaren uit den weg zijn ;cniinid. tl a lens voed vond aan de Quai d'' Orsny Ie Parijs een bespreking tusschen den Franschen minister van buitenlnnJsche za ken Bcmcour on minister-president Dala dier plaats, in verband waarmee in goed' ingelichte kringen verluidt, dat hot Vier- Mugendheden-Pact praclisch gereed is. Van dag komt het Franscho kabinet bijeen om zijin houding te bepalen, terwijl voorts nog op oen verklaring van de Kleine En tente waalt gewacht, die baar tegen-stand' echter heeft opgegeven. bi Lalden werd gisteren bevcsligd', dat öineoae overeenstemming belreffm- Vier-Moigendhedon-Pact van Musso- tot aland gekomen, en dat ook 'and zijn toestemming heeft ge- v :ior bet laatste ointwerp. e Parijs verwachtte men gisteren in wc- igcliclUo kringen dat de parafoering van l,at Vier-Mogendheden-Pact op z'n laatst morgenmiddag zal plaats vinden. Een uur later zal de tekst gelijktijdig wor den gepubliceerd iln de vier betrokken hoofdsteden. Minister president Daladier zou gister middag in de wandelgangen van de Kamer evenwel hebban verklaard, dat de omdor- tcekening van het verdrag 'niet zal plaats vinden voor 9 Juni. In politieke kringen te Parijs is man er zeker van, dat de rogoering nog ila den loop van vandaag d'on Franschen am bassadeur to Rome opdracht zal geven bet verdrag namens Frankrijk te cmder- leefofMiou. Men neemt aan, dat deze on- dcrleekening dan reeds morgen of Don derdag zal geschieden. Ln dit verband •-chrijfl do „Uepublique", dat men in bot nieuwe pact eon soort aanvulling van het verdrag van Locarno ziet. Engeland en lt.iué die in Locarno den vrede aan den Rij1» hebben gegarandeerd geven thans d'o gniunüe voor don vrode in het Oosten. Diiilscldand verplicht zich gfjSurüncïe de kctncntlu vier jaren niets te 'ondernemen, zin Ier do goedkeuring van Frankrijk, En geland en Italië. Frankrijk ziet daarentegen door d'o oin- derleekening van hol pact van geen van zijn rechten af, doch wint er slechts nieu we waarborgen uit. Ilol officiousc Poolsche Iskraagentschap pulPioowt oen verklaring van hoog geplaatste zijde over het vier mogendhe den pact, waarin o.a. wordt gezegd, dat de ministerron teren tie der Kleine Eintante, die op 31 Mei te Praag begint, zich o.a, ook zat bezig houden met do kweslia van hel vier mogendheden pact. Verwacht wordt, dat do regeeringen der Kleine En- fento haar tot nog toe afwijzende houding jegens dit "pact zullen wijzigen. Do Pool sche rogoering zou echter geoen aanleiding vinden tot oen dergelijke wijziging en ook m do toekomst negatief tegenover hot pact Wijven staan. DMTSCIILAND, D outsch o Al gom oine Zei t ung v o r b o d e n. Do avondeditie van de Der'soho Algo- meinc Zcitung van gisteien is wegens oen aripkol getiteld „Rrudci'kainpf" door liet uorlijnschc polilicpresidmm in beslag geno men. 'let blad is verboden voor den duur van drie maanden. Dr. SchaclUt over de transfer betaling en. Rij do opening van do' to Berlijn bijleen zijnde conferentie bolrefftmdo de transfer betalingen, zeide de Rijksbankpresident, dr. Schacht, in zijn openingsrede, o.a. het volgende: „Daar de politici steeds weer hebben aangedrongen op herstelbetalingen is geen ander middel overgebleven dan dat men do gelden, welke door buitenlamlsche credie- ton w'aren binnengekomen, niet slechts voor den import van waren, doch ook ter betaling der herstelschuklen aanwendde, liet is thalns algemeen bekend, dat van de 30 milliard buitenlandsche oredielen ruim de lidft voor 'niets anders dan voor her stelbetalingen is gebruikt. Dit geheel» systeem is volkomen onjuist en ongezond geweest. Ilot is verkeerd gegaan op hot oogenblik, dat de buitenlanders ophielden eredieten aan Duilschland te verstrekken, d.i. sediert October 1929. Sindsdien heeft de terugslag plaats gehad, n.l, dat: 1. Duitscldaind' geen herstelschulden meer kon betalen en 2. Dat wij in plaats van oen import-surplus oen export-surplus kregen. Men heeft cr geen rekening mee go- houden dat de terugbetaling der eredieten niet kon plaats vinden zonder eon ern stige verzwakking van de Rijksbank, Wij houden onze mark stabiel door middel van cloviezenbepalingen. MaardeRijksbank kan niot ingrijpen, omdat zij gcon goud en deviezenreserves moer hoeft. Thans be staat hot gevaar, dat de Rijlcsbankroserve inkrimpt tot nul. Indien wij de zaken zoo laten voortgaan, komt de Rijksbank in gevaar dat zij den verkoop van Rijksmar ken in bot buitenland niet meer zal kun nen verhinderen; wij zullen da'n zeer ze- key tot een officieel disagio van de Rijks rnark komen en zullen dan een nieuwe dovalorisatie van de Rijks mark beleven, welko nog erger zal zijn dan in 1923. Een catastrophe, welke de Rijksbank noch be reid is toe |o laten, noch er de verant woordelijkheid voor te dragen." BRITSCH-ÏNDIE. Einde van de voed'seistaIcing van G and hi. Mahatma Gandhi hooft gisteren zijn driewcekseho voedselstaking ton gunste van do paria's onder groote plechtigheid' beëindigd. 'Het huis van lady Thackerey bij Poolna, waar Cainidhi den tijd' van zijtn voedselstaking heeft doorgebracht, was door een groote menigte Indiërs, Moham medanen en Eurapeainon omringd. Onge veer 150 menschcn mochten de hall bin nen. Gamidhi's bod werd' opgerold' en de menigte zoing heilige liederen. Na een kort gebed, dicteerde Gaindlii een secretaris: „In Gods naam heb mijn voedselstaking aangevangen, in Gods naam beëindig ik haar". Mevrouw Gandhi gaf den mahatma ©en glas sinaasappelsap. Gandhi is geheel ver zwakt. Il'ij weegt thans inog maar 72 pond. Daar hij zich tijdens zijn voedeslsiaking niet heeft laten scheren, had hij oen zwa re baard, dien hij gisteren liet afnemen. CHINA. Mandsjoekwo en Japan. Naar uit kringen der Mandsjoiorijscho regeoring verluidt, hoeft rijksbestuurder Pooji in oen schrijven aan den keizer van Japan don wenscli uitgesproken, dal Mandsjoekwo in plaats van Tsjaingtsjoen de stad Peiping als hoofdstad van hot land zou willen maken, daar Tsjalnglsjoem niet geschikt is als hoofdstad van Mandsjoekwo. ONTWAPENINGSCONFERENTIE, liet vaststellen vam don aanvaller. Tijdens de debatten in do hoofdcommis sie dor ontwapeningsconferentie over de vaststelling van don aanvaller Heken Frankrijk on do met Frankrijk' verbanden landen voorstander te zijn van ecu scherp •omlijnde bepaling van don aanvaller. Hierbij weid uitgegaan van den door Podilis uilgowerktau veidragtokst, die ge baseerd is op een oorspronkelijk Sovjet- Russisch voorstel. Do vertegenwoordigers van Engeland1, Italië, Duilschland en Hongarije wezen, 'daarentegen qi do groote gevaren, die een al te nauwkeurig gctornnileerde bepaling vim dan aanvaller kon opleveren. Zij eisch- ton eön elastische bepaling, waarin mol alle mogelijk» verhoudingen rekening wordt gehouden. De legerstorliie. De commissie voor de effcctievten dor antwapeningscomforeinlie heeft gisteren hot rappoirt aan de hoofdcommissie inzake het De briefwisseling Colijn-Aalberse. Gisteren hebben we oen gedeelte gepubli ceerd van een interview van do Maas botte met prof. mr. Aalberse, over de houding van de R.-K. Kamerdub tegen over de pogingen van dt. Colijn om een parlementair ministerie te vormen. Thans heeft ook de nieuwe minister-pre sident, dr. Colijn, de van zijn kant ge schreven brieven openbaar gemaakt. Deze correspondentie is in De Standaard op genomen. Hierin zet dr. Colijn uitvoerig de redenen uileen, waarom een kabinet op rle breedst mogelijke basis noodzakelijk was. In een brief gedateerd 11 Mei achtte di. Colijn zich genoodzaakt aan prof. Aal berse mede te doelen, dat het resultaat der onderhandelingen hem noopte zijn opdracht tot vorming van een kabinet'op parlemen taire basis II. M. de IConmgm terug te geven. Dit besluit deelt dr. Colijn m de volgende bewoordingen mode: de Koningin gegeven, verklaard hoeft met mei de Vrijheidshondsche fractie tot vor ming van een meerderheid to willen mee werken, was drievoudig; 1. principeelwij wenschen noch met de S.D.A.P., noch met den Vrijheidsbond, buiten uiterste noodzaak samen te werken. 2, practise!): wij meenen, dat oen kabi net op zoo brecile, vijfvoudige basis (65) niet sterker, maar zwakker staat, ©ener zijds om hot gemis aan homogeniteit, te Buitengewone sorteering in de Nieuwste Voordrachten. Tafel- en Gezelschaps liederen met en zonder Mutsen. Leven makersartikelen, Scherts, Versierings artikelen, Guirlandes, Slingers en Rozen, Verlichtingsartikelen, Lampions, Bal lons, Mica illumineerglnasjBS, Lucht ballons, waarvan geiliustr. prijscourant gratis te bekomen. Dr. m Colijn. „Zooals u bekend is, acht ik den toe stand, financieel cn economisch, dermate ernstig, d'at alleen de breedst mogelijke saamwerking van de parlementaire groe pen uitzicht biedt op genoegzaam zedó- lijken steun, óók in hot land, voor een kabinet, dat zeer drastische maatregelen zal hebben voor te stellen. Alleen wie zichzelf van deze saam werking uitsluit, behoort daarbuiten te worden gelaten. Nu de vorming van een kabinet op den gewenschtcn brecdcn grondslag mij niet mogelijk blijkt, meen ik, hoewel de formu leering van het mandaat ruimte laat voor andere oplossingen, do ontvangen opdracht te moeten neerleggen." Prof. Aalberse antwoordde nog denzelf den dag in een uitvoerig schrijven, waar in hij de redenen uiteenzette, die de ka tholieke fractie er toe hadden gebracht haar medewerking aan een parlementair kabinet op breede basis te ontzeggen. „De katholieke fractie heeft u volstrekt niet een spank in het wiel gestoken, is, tot haar verwondering, gaan draaien aan een wiel, waar reeds, naar u bekend was, een spaak in zat. Do roden, waarom de katholieke fractie roods vóór de verkiezing en daarna m het advies, door haar voorzitter aan II. M. grooter naarmate de basis breeder is, an derzijds ook, omdat een zoo groote meer derheid het bij onpopulaire maatregelen al te gemakkelijk maakt voor zwakke of vreesachtige naturen, om ziel) afzijdig te houden; en 3o. politiekwij achten het een groote fout, wanneer thans alle niot-socialistische partijen zich vereenigen. Daardoor komen do sociaal-dcmocralen in een uiterst gun stige positie en worden zij in een ver keerde richting gedrongen. Toestand ernstiger ilan in 1914. 'Op dezen brief antwoordde dr. Colijn o.m. het volgende: „Do toestand van het land is uitermate kritiek. liet vertrouwen wankelt. Reeds hebben zich enkele paniekachtige ver schijnselen voorgedaan en mot de moge lijkheid van een algemeenen aanval op ons geldwezen moet ernstig worden gerekend, liet rijksbiwlget met zijn tekort van onge veer 270 millioen gulden op don gewonen dienst voor 1934 waarvan rond 125 millioen door bezuiniging zal zijn te dek ken en do deplorabele toestand van ver scheidene gemeenten roept een financieel probleem van ongekenden omvang in het loven. Het zelfde kan worden gezegd van den cconomisohen toestand, waarbij ik met name denk aan de noodzakelijke omvor mingen die in ons bedrijfsleven niet te vermijden zuilen zijn. Rij den noodtoestand, waarin het land verkeert een toestand in wezen ernsti ger dan die van Augustus 1914 heb ik gemeend', dat een parlementair kabinet ad hoe, steunend op alle groepen die be reid waren dien steun te verleenen, den meesten waarborg bood voor het slagen eener reddingspoging. Nationale taak. Ik meende en meen nog, dat voor de thans te vervullen taak een beroep moet worden gedaan op de medewerking van allen, die van gc°den wille zijn. Die taak is toch een bij uitstek nationale, doch door het doel dat bereikt moet worden en door de diepgaande betcekenis der maat regelen die nood'ig zullen zijn., Lof zoowel als blaam moeten over zoo broed mo- gelijkcn kring worden verdeeld. Ieder die niet zich zelf uitsluit, behoort tlians ver antwoordelijkheid te dragen. In uw ge el ac.h ten gang wordt echter, naast degenen hot rapport wordt geconstateerd, dat van de gcheelo Duitsche Scliupo 34.000"man, die in kazernes zijn ondergebracht en 4000 candid aten voor de Scliupo zullen wonden berekend bij de vaststelling van 'de legerstoilcte. INT. SAMENWERKING. Congres Internationale Kamer van Koophandel. Gisteren is te Wcenen liet Congres van de Internationale Kamer van Koophandel geopend. Hot congres zal een rapport uitwerken, dat voorstellen zal bevatten voor de a.s. economisch» wereldconferentie. De presi dent van het congres, Friedrich Tilgner, sprak het openingswoord en verklaarde dat do taak van hot congres hierin be staat, dat do uit regeeringsverlegemvooixli- gers samengestelde economische wereld conferentie in Londen don weg moot wor den gewezen tot redding van het bedrijfs leven. Na licm voerden liet woord de Ooslcn- rijkscho bondskanselier, Miklas, dio oven- eens wees op de belangrijkheid van do conferentie van Londen, dr. Dolhuss na mens tl© Ooslcnrijkscho regeoring. Do plaatsvervangende secretaris-generaal van don Volkenbond, Trendelenburg, gaf oen overzicht van de voorbereidende werk zaamheden voor de conferentie van Lon don, w'aaraa do president van flo Inter nationale Ilandelskamer, Abraham FrOwein, Tante Pos is géón tante meer. 01 het moest zijn een hoel jonge. Zoo'n blauw,- oogigo, hooi-harige, lak-lippige, vijf-on- twinfig-jarige tante, in wier bezit (atloozo neefjes nog te jong om dit blond ge luk te beseffen zich mogen verheugen. Laten wij dus in liet vervolg sproken van tantetje Pos en zeggen» dat zij jeug dig on charmant on werkzaam is en ons met al haar nieuwe modesnufjes gezel lige oogonblikken bezorgt. In de postkantoren van de groote ste den hooft zo al coquette glazen kastjes met jurken, schoenen en bonbons ge plaatst, iedere drie maanden schenkt ze ons, en vooral d© postzegelverzamelaars! onder ons, liet geluk van nieuwe en sier lijke zegels en liour hovelingen d« mannen achter de loketten wolalen steeds hupscher en genoegelijker en het ia' do rij staan voor een zegeltje van zea cent is eigenlijk oen pleïzïer en een ont spanning, zóó prettig is het om dien goeden, zegel-dictator do klandizie te gunnen. Tantetje Pos weet véél, maar zij is óók! maar een mensch en ze kan niet op al les komen. In haar verfijnde en elegalnbel hersentjes zijn al zóóveel sappige vruch ten van den boom dor kennis gerijpt (het beeld is biologisch een tikkeltje scheef, maar u begrijpt wel wat ik bedoel) dat ik het liaar hedemaal niet kwalijk neem, dat zij niet bedacht heeft, wat ilc gisteren' heb uitgebroed'. Integendeel ik vind lief heerlijk, dat ik haar nu óók eens wat mag aanbieden. Ik stol voor: Onder de koopers van tenminste één gulden aan postzegels wordt een Japansch rijwiel ter waarde van f400.verloof Iedere kooper van f2.50 (behalve giro- biljetten en helastingplaatjes) krijgt een' theeservies cadeau, i Wie voor fü.50 aan postzegels koopt mag vóór liet loket rooken en behoeft zich aan het minzaam verzoek: STILT EI niet te storen. i Wie voor één kwartje postwisselformu lier cn koopt kan voor vijftien cent driei postzegels van zes cent krijgen. Wegens verbouwing van loket A. wor den de daar aanwezige rentezegels voor een derde van de oorspronkelijke waarde uitverkocht. Wie langer dan een lialf uur voor het spaarbank-bockjes-loket heeft gestaan, krijgt een bonneljo te waarde van één derde kilomeier treinreis cadeau. Wie tachtig kilometer treinreis op deze w'ijze heeft verworven krijgt een flesdh li monade (de beroemde Oranje-Parel, uit echte parelen bereid u proeft do slag room) cadeau. j Wie honderd loege flesschen Oranje-Pa rel inlevert krijgt een auto ten geschenk» (Klappa-super-de-luxe 8 cyl.). i Wie drie automobielen lieett gekregen, ontvangt een villa'tje. Ik bedoelwaarom zouden de posterijen de goede methöles van den reëelen han del niet overnemen? 1 de openingsredevoering hield, Waarin hij er op wees, dat Op liet oogenblik 30 mil- miïiiairo karakter der politic beëindigd. In lioen miansdion werkloos zijn. Prof. mr. Aalberse. die zich zelf uitsluiten, bij de reddings pogingen ook een goedwillend volksdeel ter zijde geschoven. Dit acht ik onjuist. Geen rccliische coalitie. Behalve deze overweging van algomoe- non aard, heb ik tegen de beperking van den grondslag van het te vormen kabinet nog een tweede bezwaar. Noch naar hot getal (52) noch innerlijk zijn de 2 groepen der voormalige coalitie sterk genoeg om ecu laak van dezen om vang, tol een goed einde te brengen: om de uitvoering er van tegenover een oppositie van Liberalen, Vrijzinnig-Demo craten en Socialisten te verzekeren. Bij allo overeenstemming, zoodra diepere le vensvragen aan do orde komen, is do homogeniteit der 3 groepen m de latere jaren 'in liet algemeen vrij sterk achter uitgegaan. Terwijl de aan do orde ko mende vragen voorshands allo buiten het terrein der diepere beginselen liggen, dus daar waar de meoningen soms nog al uiteenloopen. Een mislukking van een Rechtsch ka binet, wellicht reeds m dit najaar, zou naast een mislukking van de reddings pogingen, bovendien politieke gevolgen van verdere strekking hebben dan den val van liet kabinet alleen. Die val zou, evenals in 1923 en 1925, toch veroorzaakt zijn van binnen uit en zou een verdere saamwer ing der rcchtsolie groepen in anderen tijd waarschijnlijk voor goed onmogelijk maken. Zelfs kan men verder gaan en zeg gen, dat aan liet parlementaire stelsel in ons land dan do genadeslag toegebracht zou zijn. Zulk een mislukking mag dus met wor den geriskeerd. Met liet oog op dio poli tieke consequenties niot, maar evenmin met liet oog op 's lands belangen van het oogenblik. De lierstelarbeid moet slagen en dat slagen schijnt mij, allhans bij een kabinet der rechterzijde onder mijn lei ding, niet verzekerd. Daarvoor heeft de demagogie in Nederlam te goed haar werk! verricht. Dr. Colijn besluit dan zijn schrijven met te verklaren, dat hij aan II. M. de Ko- ningiu ontheffing zal vragen van do op dracht tot formatie van een parlementair kabinet, waarop hij, zooais bekend, belast werd met de formeering van liet thans aan' liet bewind zijnde crisis-kabinet- De/,o courant vcrscliijnt dageiijka, met uit zondering van Kon- on Feestdagen. Prijs por kwartaal f2.franco per post f2.50. Prijs por week: 15 ets. Afzon derlijke nummers 4 ets. Abonnementen worden dagelijks aangenomen.^ Advertontiön voor liet eerstvolgend num mer moeten vóór elf uur aan hot Bureau bezorgd zijn, 'a Zaterdags vóór uur. Hen bepaalde plaats van advertentien wordt niet gewaarborgd. Tel. No. 68103, 68617 en 68923. SCHIEDAMSCHE COURANT BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN)! TEL. 68103, 68617 en 68923. Pi ijs cli*i Adit.'' tviitiriivan 1b regel* I 1 57; Icdt'iü regel mcir i O.JO; m liet Zitcidagnummer 15 ïogols J t.bö, icdcro regel moer 10.35. Reclames fU.75 per regel. - Incassokosten 5 ets.; jiostkw itanties 15 ets. Jarioven van advei tenliëu uij abonnement rijn aan liet Bureau verkrijgbaar. Ongelijks wordt» tegen vooi uitbetaling Klomo Advertentien opgenomen A f0.50 t/m. 10 woor den, f 0.70 t/m. 25 voorden. Kik woord meer 5 cent tot een maximum van 30 vvooiden, 's Woensdags: Kleine Ad v ertentien tot 25 woor den f ft.25, mits vóór Dinsdagavond uur aan het Bureau be/oigd. 's Zaterdags: Kleine Advertentien f1,0U, indien niet vóór VnjUagavond 0 uur beaoigd Postreken'nn No. 53II. cc. tie l lini Duilrc gevo1 Or.k Overeenstemming tusschen Frankrijk en Engeland De Kleine Entente geeft haar tegenstand op. De onderteekening zou nog deze week geschieden Wat Frankrijk van het verdrag verwacht. Polen blijft halsstarrig. MAGAZIJN VAN FEESTARTIKELEN HOOGSTRAAT 146 - TEL. 68320 steeds het goede en het beste, daarom alleen TABLETTEN en nooit vervalschingen Uitsluilend verkrijgbaar In de oranjo-bandbuisjes van 20 tabl. 70 cis. en oranjezakjes van 2 tabl. 10 cis.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1933 | | pagina 1