gratis
k°°peni Hei r nr: tv^n'
^:r«rwi
'UNIE-WINK- I*
K EVEN "II* BERLIJN.
In het paleis van den koning
"iJfMfir FI S1#1
Rad o-Programma's.
DÜiLh^.?e8irfJie",meer' !,k k8n alleen n°S maar....
S Wat in vijf maanden verdween. Uniformeering.
zijn uw win ns
De kranten. De nieuwe strafbedreiging.
Van onzen. correspondent.)
Berlijn, 8 Juli 1933.
Allen op één kaart gezet,
S1 ds ik u de vorige maal eon oror-
,-iclit van de situatie m Duitschland gaf,
ïs ets, wat algemeen to verwachten was
en flus eigenlijk geen verrassing meer kom
beteesenen, tot het feit geworden; in den
Dultschen staat bestaan geen politieke
partijen meer. Veel volstrekter dan op
tl Augustus 1914 wotrdt het beroemde ge
zegde van keizer Wilhelm tot waarheid'.
„Ik ken geen partijen meer, ik ken alleen
nog maarDuitschers".
Aldolf Hitier zou hetzelfde kunnen zeg
gen. Hij kent werkelijk geen partijen
meer (die immers in 1914 ondanks de
opwekking van het staatshoofd onveran
derd waren blijven bestaan1) en hij kent
weikelijk alleen tuog maar Duitschers.
Want, ook veel intensiever dan in 1914,
toen feitelijk niemand hier zich Duit-
scher, maar veel liever Pruis, Mecklem-
burger, Saks, Beier, Wurtemberger noem
de, en het Duitsehe staatsburgerschap
ïiic-t eens bestond, moet thans, nu
zulk een rijksburgerschap spoedig zal
ingevoeld worden, van Duitschers gespro
ken wouden. Weliswaar bestaan de Duit
sehe banden nog met hun landsregeo-
ringen en landsparlementen Haar ook
hier gaat het stellig slechts om een over
gangstoestand. En bovendien, deze lande
lijke kabinetten zijn slechts schijliregoo-
r in gen, om-lat boven heil het nieuwe
instituut der stadhouders zetelt, plaats
vervangers van den dictator-premier-
stadhouder van Pruisen, mannen uit de
meest enge omgeving van Uittor alleen
aan hem gehoorzaamheid verschuldigd',
en in eigen district, eigein Land of* Staat
hoe men 't noemen nul ook een
soort dictator met oa. het recht reg-ao-
lïngen te benoemen en af te zei ten.
Do groote omwenteling in Duitschlankl
5s ten einde.
Het nieuwe geraamte stoat.
Men mag over dezen nieuwen staats
vorm, die sterk aan Mussolini's Italië
(maar dan zctnder rassenprobleem) en
ook wel, vooral in de ontwikkeling, aan
Lenin's Rusland herinnert, denken gelijk
men wil niemand, die in staat is in.
deze alles omwentelende tijden inog objec
tief te denken, zal durven ön'kennen, dat
dit weik met ijzeren energie, met
idealisme en met groote politieke han
digheid ineengezet is. In vijf maanden
tijds heeft Hitler met het Duitsehe volk
meer bereikt dan Mussolini met het Ita-
liaansche in vijf jaren!
In vijf maanden tijds is een einde ge
maakt aan pari ementai isme en federa
lisme, aan partijpolitiek en kerkelijke
oneenighead, aan invloed van d'e kerken
op den Staat, aan partijdige vakbonden
die tot sfciilo regeeringen geworden waren
maar. blijven wo eerlijk, ook aan de
persoonlijke vrijheid van den staatsbur
ger, aan het recht tot vereeiniging 'eni
vergadering, aan de vrijheid van druk
pers, aan het briefgeheim en aan vele
andore grondwettige rechten, die de
Duitsehe burger thans voor een zekere
eenheid heeft ingeruild.
Er zijn binnen Duitscldands grenzen geen
georganiseerde communisten, sociaal-demo
craten, democraten, R-K, conservatieven,
liberalen meer. Er zijn nog slechts geor
ganiseerde !na!ianaal-socialisten. Hun orga
nisatie heet 'nog altijd partij, is echter
feitelijk geen partij meer, omdat de tegen
partij immers ontbreekt. In de parlementen
van rijk, landen en gemeenten heeft nog
hechts deze eene „partij" recht, zich als
Een liefdesgeschiedenis uit het oude Madrid
door F. MARION CRAWFORD. Naar het
Engelsch door W. H. C. B.
„Het zou uw dood zijn gewest, als ik
u daar had gelaten," antwoordde de nar.
„Fr zouden weldra menschen zijn gekomen,
die u daar op zijn lichaam hadden aan
getroffen. Het zou voorgoed gedaan zijn
geweest met uw goeden naam."
„Mijn naam? Wat geef ik om mijn naam
of wat ook. '0, laat me gaan. Niemand
mag hem aanraken geen handen, die
hem met hef hebben. '0, laat me opstaan
en weer naar binnen gaan."
Zij traditie den dwerg van zich weg te
duwen zij Wad hem willen slaan, ver
pletteren, van. het terras willen gooien, als
zij had gekund. Haar verdriet maakte haar
sterk, maar zijn lange armen waren als
ijzeren staven, die uit zijn mismaakte
lichaam groeiden Zijn gezicht .vas heel
ernstig en vriendelijk en rn zijn oogen
lag een blik, zoo zacht als ncoct te voren
in zijn leven.
„Neen," sprak hij vriendelijk. „U moet
niet gaan; straks «Vit u hem weer zien,
maai' nu niet. Probeert u het ook maar
met, want ik ben veel sterker dan u en ik
laat u niet naar binnen gaan."
Toen gaf zij het op en legde haar hoofd
op haar gekruiste armen op de steen en
leuning. Spoodig kwamen de tranen weer,
waar de nar blij om was, want hij wist
„fractie te beschouwen. R.-K, conservatie
ven eu natiouaal-Iiberalen (Volkspartij)
lebber nog wel afgevaardigden, maar het
wonderlijke geval doet zich voor, dal ze
geen partij meer achter zich hebben. Zo
zijn in vete gevallen „gasten" van de
Hitlerifraciies geworden, die alweer geen
fracties meer zijn, maar de kernen van
het geheel. Zoadat men tot de entd'ek-
king komt, dat deze parlementen alleen
og maar in het leven gehouden worden
om aan de voorschriften van een nog
niet gewijzigde Grondwet te voldoen.
Er zijn geen partij-vakbanden, geen
tot politieke partijen bchoorendo vereeni-
g'ingön van werkgevers af werknemers
meer. Zelfs de raomsch katholieken hob-
ben zeker zéér tegen den wensch van
de geestelijkheid, die echter vooralsnog
ook niets meor in te brengen heeft
geen invloed meer op R.-K. jeugdorganisa
ties en op de z g. Christelijke vakbeweging
Het vakvereenïgingsu ezen, het jeugdwezen,
de sport, do industrie, de handel, do mid
denstand, alles en nog meer is in rijks
verband tezamen getrokken en wordt dic
tatoriaal door intimi van den rijkskanse
lier bestuurd.
Om te verhinderen, dat de staatsburger
zich alleen of in groepen tegen deze uni
formeering zou verzetten of zal verzet
ten, heeft men hem alles afgenomen,
waardoor hij ageoron of zich uiten kon
en kan. Zijn vroegere partijleiders zijn,
voorzoover ze gevaarlijk konden worden,
achter slot gezet De geldon van zijn
vroegere bonden en vereerdgingen zijn
met beslag belegd en overgeheveld' in de
kassen der nieuwe rijks organisaties Ge
bouwen en ander bezit zijn onteigend.
Wetten bedreigen „gekanker" met gevan
genisstraf, gedrukte organen met verbod
of vernietiging Dat deel van de pers, dat
nog verschijnt, is cliché geworden. Men
lean heden in Duitschland met het lezen
van één enkel dagblad volstaan. De
andere bevatten bijna woordelijk het
zelfde. Ze zijn geetn organen der openbare
meening maar organen van de meening
der natidnual-sociahsfon gewouten Elke
andere opvatting wordt eenvoudig onder
duikt,.
satumlijk bestaat er nog een openbare
meening Ze komt echter zelden meer
opendjk tot uiting Toen Zondag j 1 in
Berlijn enkele dominees van don kansel
critiek op het regeeiingsbcleid waagden
werden ze !na de godsdienstoefening on
middellijk gestraft in een geval zelfs door
«ogenblikkelijke arrestatie De Duitsehe
rechter moet zich als straffend oigaan
vaar den nieuwen rcgeeringskoiers gevoe
len; dn doet dat ook' Het regent do laat
ste maanden doodvonnissen en de meeste
worden ook voltrokken. Men oordeelt
daar zeer verschillend cxver. Wie princi
pieel tegen doodstraf is, voelt zich natuur
lijk ten zeerste geschokt; wie daaren
tegen de overtuiging heeft, dat gemeend
misdaden, als er 'nu eenmaal de doodstraf
bestaat, ook daarmede gestraft moeten
vonden en dat gratie alle uitwerking van
de strafbedreiging illusoir maakt, juicht
het nieuwe regime ook ïn dit opzicht
geestdriftig too. Wie „openbare meening"
wil hoor en, moet vertrouwelijk met de
menschen gaan praten en zich' dat ver
trouwen waardig loonen. Daln hoort men
veel schokkends, veel overdrevens naast
veel waarheid, maar ook leugen uit
wraakgevoelens Het is niet zoo gemak
kelijk, hier achter de heuscho waarheid'
te komen, omdat véle menschen natuur
lijk bang zijft om zich onder de heer-
schende omstandigheden to uiten.
Men kaft het Duitsehe volk veïdoelaui
dat ook in het vreeselijkste verdriet tra
nen leniging brengen en dat nu h'et erg
ste voorbij was, zoodat hij haar spoedig
ergens kon brengen, waar zij veiliger zou
zijn dan hier. Thans had hij haar zoo
ver mogelijk van Don Jan's deur gebiacht,
daar waar het lange terras naar liet westen
afboog en waar liet niet waarschijnlijk nas
dat op dit uur iemand voorbij z,ou ko
men. Het was een opwelling van h'et
oogenbiik geweest, en zelf was hij den
schok, toen hij Don Jan's lichaam op den
vloer uitgestrekt zag, nog niet te boven.
Hij wist niets van wat er was gebeurd',
maar zich ergens in een hoek schuil hou
dende, om en koning van het bezoek
aan zijn broeder te zien tcrugkcoren, had
hij er zich van overtuigd, dat Don Jan
toen alleen was.
Toen was hij naar diens kamer gegaan
om, zoo mogelijk, te weten te komen hoe
het met den brief stond en of hij zelf
al of niet nog in gevaar vetkeerde. Want
hij was van plan uit het paleis to vluch
ten of zich van kant te maken, liever
dan op do folterbank gelegd te worden,
als de koning hom zou verdenken de
hand te hebben in een samenzwering. Een
gewone lafaard was hij niet, maar zijn
angst voor lichamd'jke pijn was zoo ont
zettend, als alleen zulk een gevoelige na
tuur als de zijne kon voelen.
Sinds hij Philips' gezicht aan het sou
per had gezien, zweefden hlem steels de
pijnbank en de „Spaansehe laarzen" voor
oogen. Don Jan echter was vriendelijk en
zou hem wel waarschuwen, als hem ge
vaar dreigde en zoo zou hij nog al tijd
in oen minderheid, die of blindelings
Riller volgt dan wel vooiloopig bereid is,
hem alle vertrouwen te s dien ken; en een
meerderheid, d'te alle variaties van lauwesn
an meel oiopers, fcaraktedoozen en con
junctuur-ridders, uitbuiters, maar ook
fanatieke tegenstanders, haters, samiefn-
zweeidersevenzeer kent als een massa
van verontrusten, die zich dagelijks af
vraagt, waai- het heen moet, of de boog
met veel te strak gespannen wordt, en
wat er geschieden zal, als het voilk-ate-
geheel zich ten slotte bedrogen gaat
voelen.
Daarom is alles in Duitschland op één
kaart gezet: succes!
Het moet hier thans voorwaarts gaan,
de nieuwe winter mag geen groolero
werkloosheid brengen, de verhouding tot
het buitenland moet weer meer normale
vormen gaan aannemen
Het is hoog spel, dat de heoren in
Duitscidand spelen.
Deze week hebben zij het lot van
60 millioen en tot op zekere hoogte die
toekomst van Europa in hun handen
genomen!
ROLAND.
SPORT.
I.awn tennis.
Nederland—Roemenië.
Het is, naar wij vernemen, zoo goed! als
zeker dat de Davis Cupwedstrijd Neder
land—Roemenië (voorronde 1934), te
Noordwijk zal worden gespeeld. Do ont
moeting moet voor 20 Augustus plaats
Vinden. Het bestuur van den Nederland-
schen Lawntenmsbond doet thans pogin
gen den wedstrijd vastgesteld te krijgen
op 11, 12 en IS Augustus, dat is us
tegelijk met liet jeugdtoumooi te Noord-
wijk, dat één dag vroeger begint. Wint
Nederland, dan komen onze landgenooten
tegen den winnaar van PolenItalië.
Athlctick.
Internationaal Athletiek-
concours.
Er zijn Zaterdag IJ. bij do Engel&che
aüiletiehkampioenschappcui eenigo vinnige
kampen geleverd, waarbij landgenooten be
trekken waxen en die Zondag a.s. in liet
Stadion te Amsterdam een herhaling zul
len vinden.
Daar is in de eerste plaats de 4 maal
100 meter estafette, die te Londeia d'oor de
ploeg van Preusscn (Krefeld) met klein
veischil werd gewonnen v'oor onze record-
ploeg A.V. 1923, doch in een tijd, die
minder was dan het record der Amsterdam-
ROTTERDAM HILLEGERSBERG
OVERSCHIE - SCHIEDAM
mors. De Stadion-estafette zal echter daar-
«m interessanter worden dam dto der En-
u?ril10fl^Ta,npiaCItóchappon' >m'Jat ooic
dc-e.genoinen d'oor dei Duitsehe te-"
cordploeg van T..US Boclmm mot JPnato
Bouclimeier, Vent en Bftth - ieper, die moa
op haar eerste normal, m, j J
?cze pItfS A.V. 1923 ai -av£
net voor de eerste plants. Em verrassing
door de officieele Nedcrlandsche ploeg,
bestaande uit Van den Berglte en Rljy
(Haarlem) en Jansen en OoJijA (V. en m
is echter geenszins uitgesloten.
De tweede revanche gekk, d'e 110 meter
honden tussohen den Eingelschman Harper
en onzen landgenoot Wl Kaan. De En-
gelschman won Zaterdag in Londen met
klein verschil, doch in een tijd, dien Kaan
getoond heeft te kunnen verbéteren. Wat
niet zeggen wil, dat hij' waarschijnlijk be
slag zal leggen op Üe eerste plaats, wa'nb
behalve deze twee aUiteten komt ook
Duitscldands kampioen Welscher uit Frank
furt uit.
Tenslotte is er de 100 meter, waarin;
Jonath opnieuw Üe kans zal krijgen, die
hij Wij de Engclscho kampioenschappen
tegen Berger verspeelde. Berger en Jonath'
strijden reeds eenige jaren om de sprint-
hegememie van Europa, welke strijd op
liet oogenbiik ten gunste van Berger be
slist is. Als can'iidaat voor do suprematie
heeft zich, Zaterdag daarbij plotseling dd
Engelschman Saunders gevo-egd, die Ber
ger op dé 100 yards wist to ktoppen. Mei)
den Engclschen bond wordt nog gecor
respondeerd over d'e deelneming vair Saun
ders, die Zaterdag as. in Lénden moet
loopen.
door te vluchten of zich van kant te
maken, kunnen ontkomen aan te worden
uiteen gereten. Daarom was hy de half
openstaande deur van de slaapkamer bin
nen gegaan, maar toen hij zag, wat daar
was gebeurd, was zijn eerste opwelling
om zich zelf te redden, zoo gauw mogelijk
weg te loopen, niet alleen omdat demooi'd
van Don Jan ontzaglijke meelijUiedcn zou
teweeg brengen, en een uitgebreid' onder
zoek cn verhoor na zich zou sleepen, ge
durende welke hij zoo goed als zeker
schuldig zou worelen verklaard, maar ook
om do meer onmiddellijke roden dat, wan
neer hij bij het lichaam werd gezien, hij
als getuige zou worden gehooid.
.Maar daar hij geen lafaard was, ging
zijn eerste gedachte, trots zijn vergeeflijken
angst, uit naar het onschuldige meisje,
wiens goede naam naar de maan zou
/jjn, indien zij aangetroffen werd in de
houdmg, waarin, zij daar lag Daarom bracht
hij haar, alvorens aan zich zelf te don
ken, zoo' goed als hij maar kon, in vei
ligheid', zij het dan ook met heel veel
moeite en tegen haar wil.
Half verlamd door haar grenzelooze
smart, lag zij hevig snikkend tegen de leu
ning. De nar begreep dat hij niets kon
doen. Zoo-lang zij half bezwijmd scheen te
zijn, had' hij getracht haar een beetje to
helpen door met zijn hand en arm haar
hoofd to o-nderstcunen, met een toedorheid,
alsof het zrjn eigen kind' had gegolden.
Zoolang zij niet wist wat hij deed, was
zijf slechts oen m nood verkeeremd men-
schelijk wezen geweest en een vrouw; en in
het diepste van zijn ziel voelde hij een
groot medelijken met alles wat leed en
uat to inniger en grooter omdat Mj zelf
veel leed had ondervonden.
Maar nu zij weer was bijgekomen en hem
herkende, was het heel wat anders. Zij
was nu niet meer een vrouw, maar een
dame van hooge geboorte, een der hof
dames van de koningin, iemand, die ver
boven hem was verheven en wier hand1
hij niet waardig was aan to Taken. Hij
zou tegen den koning zelf veel vrijposti
ger durven zijn dan tegen dit jon go meisje,
dat door het toeval een oogenbiik onder
zijn hoede was gesteld.
Terwijl lnj in liet maanlicht naar haar
gracieuse gestalte, haar kleine hoofd en
tengere armen keek, scheen 'zij' hom too
van een altaar te" zijn gekomen om in
het leven te lijden cn dat hot bijna heilig
schennis was geweest zijn handen op haar
Schouders te hebben gelegd en haar te
beletten tc doen wat zij zeil wikte. Hij
begreep niet den moed te hebben, geh'ad1
zoo ruw en bevelend' jegens haar opgei-
treden te zijn. Hij had een zacht gemoed',
al bracht zijn beroep mee scherpe en
stekelige dingen te moeten zeggen. Heel
delicate gedachten cn gevoelens sluimerden
in. het diepste der ziel van den mismaafc-
ten man.
„Kom," zei hij zachtjes, na lang te heb
ben gewacht, en toen hij meende dat zij
kalmer werd. „Laat mij u wegbrengen,
Dona Maria Dolores, want hier kunnen wij
niet blijven."
„'Breng mij weer naar hem," antwoord
de zij. „Laat mij weer naar hem terug)-
keeren."
Vrijdag, 14 Juli 1933.
Hilversum, 1875 AI.
8 u. V.A'R.A.
12 u. 'A.V.R.O.
4 u. V.AR.A.
8 u. V.PR O. en A.VJt.0.
11—12 u. V.AR.A.
8 n. Gramofoonplatön. 10 u Morgen
wijd ing V.P.R O. 10.15 u. De Notenkrakers
onder leiding van D. Wins. 11 u P. J.
Kers Jr.Onze keuken. 1130 u Orgel
spel J Jong. 12 u Gramafoo'nplaton, 32.30
tl. Ko-vaes Lajos en zijn orkest. Refrein-
zang: Roib Scholte, mot medewerking van
een Dameskoor en Ali Baartscheer, piano.
2 30 u. Gramofoonplatön 3 u. The Cblum-
bia Three. 3.30 u Giamofo-onplatér. 4 30
u. V-oor Ue kinderen. 5 u Orgelspel G.
Sleijn. 5 30 u V.'A'.R.A -Kleinorkest -onder
leiding van Hf de Groot. 640 u. Causerie
mr, M Mondeis 7 u. De Flierefluiters ein
der leiding J. v. d Horst 8 u. Causerie
dr J. P 'A. Eernstma'n. 8 30 u» Uit heb
Kurhaus Schcveningen: Resiflelntie-oddest
onder leiding van Oarl Uchuricht, met
medeweikhig van 'Alfred Oo-rtot, piano Bol
do pauzes: Voordracht, Vrijz. GodSd'.
Persbureau en Vaz Dias. 10.15 u Decla
matie 'A'. v. Dalsum 1045 tr. Gramotfocm-
platen. 11-12 u, Gramoforinmuzick
Hf u i z e n, 296 JL i
Algemeen Programma, verzorgd door
den KR.O
89.15 en 10 u. Gramofuonplaten. 11130
—12 u. Voor zieken en ouden vam dageln.
12,1(51.45 u. Soxtetcotnccil dn Gramo-
faanplaldiï. 2 u. G ram oio onpl atón2.30 u.
SdistencOnoert. 4 u. Orgelspel tem Gra-
mafoonplatdn. 6 u. De-zin gan en Gramdfoojn'-
platem. 6.30 u Orkestcolnceït- 7.15 u. Cau
serie. 7.35 n. Gramafoonplateln:. 7.45 u'.
Orkostcomcert dn Gramo-foonplatën. Circa
8.30—8.35 u. Vaz Dias. 9.30 u. Schlager-
muziek met medewerking van zangsofet.
Circa 10.35 u, Vaz Dias 113012 uL
Gram of ocmpl atdn.
„Neen dat gaat niet. We! naar uw,
vader, daar bent u veilig."
Voordat de dwerg het beletten kon, waS
Dolores opgesprongen.
„Naar mijn vader? O, neen, noen, neen.
Nooit, zoolang ik leef Ik wil overal Deen,
behalve naar h'em. Neem je handen van
me af raak me met aan. AI ben' Ik
niet sterk-, toch zal ik je dooden, als
je tracht, me naar mijn vader te bren-
gen."
Zij pakte met haai kleine handen zijn
polsen boet cn trachtte mot (I-e* kracht
der wanhoop hem op zij te duwen om
langs hem te kunnen 'komen. Maar rus
tig weerstond hij haar, met de groote
kracht van zijn lange .armen, terwijl hij
zich op zijn korte, kromme beenen schrap
zette. Plotseling liet zij m wanhoop zijn
polsen los.
„Niet naar mijn vader," smeekte zij met
gebroken stem. O, alsjeblieft niet naar
mijn vader."
Do 'nar begreep haar niet goed', maar
hij gal toe, want brj kon haar toch niet
naar Mendoza's vertrekken dragen.
„klaar wat kan ik dan doen om u er
gens te brengen, waar u veilig bent vroeg
liij bezorgd'. „Hier kunt u met blijven."
Torwij! hij zoo sprak, gleed' er eon chto
ges lal te met uitgespreide handen uit de
schaduw, en een zaohto stem, die trilde
van angst, en ontroering, noemde Dolores'
naam. Het volgende «ogenblik sloo-t Dolo
res haar zuster in baar armen.
„Is het waar?" fcretmd'e Inez. „Is bet
dus waar? Is tój dood?" En haar stem
bralt, ''Vnrilt vervólgd).
1 4G)
"d
een fijn porceleinen ko
en schotel, modem bloem-
décor of naar keuze 2
pakjes hoogst fijne cacao.
Ü@2S» *82Bf m
Dat hebben de laatste reclameweken
nog weer eens opnieuw bewezen!
Het is druk geweest in de me-
extra druk. ("Gewoon druk is t alt j
dQ Unie-Winkels!) Er zijn heel wa
koppen en schotels cadeau 9^e
Ook in deze week geven de U"
Winkels nog een van die mooie, m
gedecoreerde koppen en schotels
cd.au (ol 2
cacao). BW ia i«
werkelijk uw winkels 1
uwa-20»
