Scbiedamsche Courant,
UIT SOVJET-F JSJSLAND.
De Litwinow-verdragen.
Ernstige botsing.
ill
J)e buitenlandsc,he politiek der
Sovjets.
TWEEDE BLAD
jowiki ten val te.brengen, uitgestrekte ge
deelten van Rusland tot Duitscho winge
westen ie maken, den Russischen slaat in
stukkon te scheuren. Rosenborg drong aan
op een toenadering met Polen. Hij wilde
Polen voor het afstaan van den berech
ten „corridor" aan Duilschland schade
loos stellen door aan dat land een groot
gedcolto van de Oekrajine met een of meer
havens aan de Zwart© Zee te beloven.
De toestand van Rusland werd daardoor
uiterst wecair. Behalve den groolen te
gen,, 'iw' in het Verre Oosten kreeg het
dus plutseling two© nieuwe tegenstanders
in hot Westen; do „assurantie", togen Po
len verdween, sterker: de vroegere Duit
scho bondgenoot dreigde do leider van eon
coalitie tegen Rusland to worden.
UEMENOD NI EU WK
BINNENLAND-
Liefdesdrama.
X
Do pers van de geheel© wereld houdt
zich don laatste» iijd met'" de „pa,ol©n
bezig, welke Litwinow met Polen on daar
na ook mot do Kleine Entente hoeft geslotpn.
Op bot oog-enblik, waarop wij dit stuk
schrijven, voert Litwinow belangrijke o-n-,
derhandelingen met Italië, waarvan do bo-
teekonis wellicht voel grootcr is dan algO"
meen aangenomen wordt. Voegen wij daar
bij de overeenkomst met ïrannrijk on hot
vergelijk met Engeland, waardoor het em
bargo op Sovjet goederen opgeheven werd
cn tie RusMsch-Britsdió handel hervat kan
•worden, dan verkrijgen wij de belangrijkste
resultaten van de koortsachtige activiteit,
welke Li twin ow in het Westen ontwikkelt.
Naast deze behaalde successen heeft hij
nog andere te hoeken, die voorloopig on
bekend zijn gebleven. Zoo bijv. is hot oen
publiek geheim, dat Litwinow do onder
handelingen met Amerika, in do door Mos
kou gevvenschte richting beeft» welen te
leiden, waardoor de erkenningen de Sov
jet-regeering door Washington vrijwel als
verzekerd beschouwd kan Worden. En het
zal niet bij die erkenning alleen blijven.
Moskou zal groote credietcn krijgen, het
geen Stalin in staat zal stellen zijn schip,
dat in een uiterst doplorabelcn toestaad
verkeert, opnieuw zeewaardig te maken.
Elke dier overeenkomsten heeft haar
eigen voorgeschiedenis, eigen belangen enz.
De redenen' waarom Engeland bereid was
het embargo op 1c fpeffen, zijn nn.lnurlijl
geheel anders dan die,' welke Amerika or
loc brengen, de Sovjet-regeering te erken
non. Frankrijk wordt in zijn pro-Sovjet-po-
litiek door andere overwegingen en be
langen geleid, dan zijn tegenstander Italië,
dat op bet punt slaat een uiterst belang
rijke overeenkomst met Moskou te sluiten.
De belangen van Polen zijn geheel anders
dan die van Roemenië, terwijl Joegosla
vie opnieuw andore reden had om tot een
vergelijk met Moskou te komen dan Tsje-
choslowaMje. Voor Moskou bad elk dier
lande® eveneens oen geheel andere waar
the. liet bespreken van do drijfkrachten,
de economische en politieke belangen, die
telkens den doorslag hebben gegeven, zou
natuurlijk te veel ruimte opeischen en is
niet in cén dagbladartikel te geven. Wat
wij echter wel kunnen doen is, dc alge-
mecne lijnen van de tegenwoordige buiten-
landscho politiek van de Sovjet-rcgoering
uiteen fe zotten, waardoor al dio .-pacten
en overeenkomsten begrijpelijker worden.
Ret Westen geeft zich nog steeds te
weinig rekenschap van do geweldige his
torische betekenis van hetgeen nu in het
Verre Oosten gaande is. Wij leven nu in
r»n dor belangrijkste perioden van de we
reldgeschiedenis. Het blanke ras verliest
ztendcroogen zijn ovarheerschende positie,
liet gele ras is tot liet offensief overge
daan en verdringt de blanken uit hun po
sitics op de wereldmarkt. De strijd draagt
nu vóór alles een economisch karakter.
Do .Tapansche dumping verdringt de Euro-
jSpsclie en Amerikaansehe goederen op
de Aziatische markten. Don lantslen tijd
valt Japan de blanken reeds in Europa
zelf aan. Naast dit economisch offensief
vindt een politieke, militaire en koloniale
expansie plaals. Japan tracht do blanke
volkeren uit Azië te verdrijvenhet wil
hun plaats innemen en een geweldig Azia
tisch rijk te stichten, dat later ook Austra
iiö en gedeelten van Amerika zal trachten,
ie veroveren. Het eerste land, dat door
Japan overvallen en van oen groot ge
deelte van zijn grondgebied beroofd zal
worden is Rusland. Moskou trachtte door
vergaande concessies eon worsteling met
Japon to voorkomen. Stalin is bereid de
grootst denkbare offers te brengen om een
oorlog in het Verre Oosten to vermijden,
maar na elke concessie wordt da 'land-
honger van Japan steeds grooter. De Ja-
panscho bladen schrijven nu openlijk over
de annexatie van Wladiwostok en do Rus
sische Zeeprovincie. Moskou begrijpt dus,
dal de strijd op den duur niet te vermijden
zal zijn, dat een oorlog in elk gwal steeds
waarschijnlijker wordt. Wel zal Rusland
daarbij, naar allo waarschijnlijkheid, niet
alléén staan, maar zelfs in liet allergun
stigste geval zal do worsteling mot Japan,
hel machtigste militaire land van onzen
tijd, zeer moeilijk zijn, omdat Rusland door
de „pjatiletka" Giet vijfjarenplan) en de ge-
heolo sociale politiek van liet tegenwoor
dige regime verzwakt is geworden.
del is dus zaak, de westelijke grenzen
<les rijks te beschermen'. Vóór dc over
winning van Hitler kon Rusland min of
meer gerust zijn; in gcwnl van een aan
val van Polen op Rusland, zou Diitsch-
hnul ingrijpen. Do vriendschap metüuitsch-
land was daarom voor Moskou van ze-u-
veel belang, liet was ecu soort as-mranth»
tegen Polen. De overwinning van Hitler
heeft hierin oen verandering gobrnold.
Zoonls bekend is, wordt de buitenlnnl-
sclio politiek van hotllitleriaamsche re
gime niet zoo zoor door don officieren,
minister van builcnlandscire zaken goloi.l,
als door Rosenberg, don nazi-diplomaat. Do
poliliok van den ofGcieclen minister van
buitenlandsche zaken is gebaseerd on de
■vriendschap' met Moskou. Rosenberg daar
entegen s' reeft er naar, hot tegenwoordige
regime in Rusland te vernietigen, do bols-
DER
DONDERDAG, 10 AUGUSTUS. No. 20410
Do holsjcwiki hebben hot gevaarlijke van
den toestand ingezien. Plotseling word do
geheelo houding van do Sovjetpers ver
anderd. Op bevel van de overheid be
gonnen dezelfde bladen, die 13 jaar lang
dein vrede van Versailles op alle mogelijke
wijze hekelden, die geen krachttermen von
den sterk genoog om het imperialisme,
de hebzuchtenz. van do overwinnaars
in den Wereldoorlog te vcroordeelen, do
vredesverdragen van Versailles enz. te ver
dedigen. Moskou ontdekte plotseling, dat
bet handhavenvan dion nog zoo kort
geleden op alle mogelijke en onmogelijke
wijzen beschimpten vrede van groolo be
te, eken is voor do beschaving en den vrede
is. Moskou zocht toenadering tot Frank
rijk, dat zulke groote belangen heeft bij
het handhaven van den vrede van Ver
sailies.
Tegelijkertijd kreeg Litwinow opdracht
een overeenkomst met Polen en de ove
rigo westelijke naburen van Rusland te
sluiten, waardoor dc vrede aan de wes
lelijke grenzen van Rusland verzekerd zou
worden. Met hulp van de Fransche diplo
maten, die de verwijdering tusschen Rus
land en Duitschland met vreugde begroe
ten en al het mogelijke doen om die ver
wijdering grooter t© maken, is het Litwi
now gelukt mot Polen en de Kleine En
tente de beleende overeenkomsten fe slui
ten, waardoor do kans op een militaire
botsing tusschen Rusland en die stalen zeer
gering is geworden. Daarbij moest Rusland
groote 'offers brengen (men ilenko bijv. aan
het Bessarabischo waagstuk, dat in Oost-
F.uropa zoo iets kan worden als Elzas-Lot-
haringen in het Westen). Da.t neemt niet
weg, dat hetgeen Litwinow bereikt heeft
als een groote en belangrijke overwin
ning1 '"van cl© Sovjet-politiek beschouwd'
moot worden.
Voor Rosenburg en diens „koloniale"
politiek in Oost-Europa waren do succes
sen van Litwinow oen vreeselijke slag.
En Rosenberg zal dien slag des te ster
ker hebben gevoeld, omdat Litwinow een
Jood is. Ilot is voor oen nazi bizonder
pijnlijk door ©en Jood verslagen te zijn.
Natuurlijk heeft Rosenberg meer pijlen op
zijn boog. Wel was Polen een van zijn
belangrijkste troeven, maar daarnaast wa
ren nog andere. Een van iD figuren, die
Rosenberg in zijn spel bracht, is Oekrajine,
Rosenberg streeft er naar Oekrajine van
Rusland af to scheuren, dat land tot ©cn
„onafhankolijken staat" te maken (in don
geest van Mandsjoekwo), die in werkelijk
heid een vazal van Duitschland zou zijn
en Duitschland van de noo.lige grond
stoffen zou voorzien. Nu Polen uit zijn
spel was verdwenen, moest Rosenberg naar
een ander land uitzien, dat door zijn lig
ging en zijn belangen als bondgenoot bij
een eventueele afscheuring van do Oekra
jine zou kunnen worden. Polen zou daar
voor oen gedeelte van den buit krijgen,
dat andere land zou meer vragen. Oekra
jine zou tot een condominium (medebe
zit) van Duitschland eu dat andere land
gemaakt moeten worden.
Italiaansche expansie richt zich o.a. naar
d© Zwarte Zoo. Do rijk© Oekrajine met
haar geweldige schatten -lokt Italië sterk
aan. Den laatsten tijd voerde Italië dan
ook onderhandelingen met Oekrajinisch©
separatisten (overigens doet dit vrijwel elk
land; in elke hoofdstad vindt ge nu een
groep Oekrajinisch© s©paratisten, die door
d© regcormg van dat land gesteund wordt
©n min of moer als d© „regeering" va,nt
Oekrajine behandeld kunnen worden). Lit
winow besloot Rosenborg 'ook deze Iroef
te ontnemen.Wolk© concessies Litwinow'
aan Mussolini in ruil voor het afzien van
do Ockrajinisclm oriëntatie moest beloven,
zal natuurlijk geheim blijven. lm elk geval
schijnt Litwinow Mussolini te hebben aan
getoond, dat fiet voor Italië voel voorJeo-
liger is met dc bestaande regeering te on
derhandden dan d© huid van den beer to
dooien, die nog niet geschoten is. Rosen
berg van zijn kant spant natuurlijk al zijn
krachten in om te beletten, dat, het tot een
definitieve overeenkomst tusschen Moskou
en Rome komt. Er woedt nu in Rome een
felle strijd tusschen de agenten van Mos
kou ©n die van Bei-lijn, Wie de overhand
zal liebhcn, zal binnenkort blijken.
De officieel© leiding van do buitenland-
scli© politiek van Duitschland doet intus-
schen al het mogelijke om de vriendschap
met Moskou to behouden. Daarbij kómt,
dat Hitier zelf ook lang'niet in alles met
Rosenberg eens is. Bovendien zijn hitler en
Rosenberg in veel opzichten antipoden. De
Duitsche diplomalen trachten de tegen
stellingen tusschen deze twee mannen to
benutten om Hitler voor hun politiek te
winnen. In Moskou weet men dat en houdt
men dus met alle mógelijkheden rekening.
Dr. BORIS RAPTSCIIINSKi.
VAN EGMOND EN DE ITALIAAN BAM-
BAGISTI bespreken dc kansen voor de wereld
kampioenschappen wielrennen te Parijs,
Rev. Soc. Partij en de Onafh. Soc. Partij
inzake samenwerking tegen fascisme en
reactie. De besprekingen hadden lol re
sultaat, dat allerlei moeilijkheden, die in
het verleden tusschen genoemd© organi
saties zijn ontstaan, werden opgelost en
dat in beginsel tot het aangaan van deze
samenwerking werd besloten.
Evenwel weTd in verhand met komende
internationale besprekingen besloten, do
verdere regeling van ueze samenwerking
uit te stellen tot oen nadere conlerentie,
die tegen het einde van deze maand zal
warden gehouden. Overleg met ander© or
ganisaties, om tol een meeromvattende sa
menwerking te geraken, zal eveneens tot
stand komen.
Do Koninginnedag te Rotterdam.
Rotterdams Comi(é ter behartiging van
nationale belangen heeft besloten, ten
einde meer luister hij te zetten aan do
op 31 Augustus a.s. op den Cooisingcl
voor liet stadhuis to brengen zanghulde,
hieraan tevens een vna,ndclparacle te ver
binden.
Aan deze parade zal voorts een wed
strijd verbonden zijn voor het fraaiste cn
mooist uitgevoerde vaandel.
Gemeenteraad van Haarlem,
De raad der gemeente Haarlem heeft
't voorstel van B. en W„ om ook op bet
losse personeel "do loonkorting toe te pas
sen, welke voor het vaste 'personeel geldt,
met -1812 stemmen aangenomen
Uit bezuin'gmgsoverwegingcn hadden B.
en IV. voorgesteld', do gymnasiale en litlc-
rair-economische afdeclingcn van liet ge
meentelijk lyceum op te heffen, evenals
dc aparte haiidels-eindklasse van de II B.S.
A met 5-jarlgen cursus.
Ook dit voorstel is aangenomen.
Grondbedrijf en begrooting van
Amsterdam.
Professor Limperg, hoog'eeraar aan de
Ilandolsfaculteit te Amsterdam, heeft in
opdracht van B. en W. een onderzoek
ingesteld naar den stand van het gemeen
telijk grondbedrijf. Wij vernemen, dat het
rappor! van den hooglceraar bij B. en W.
is ingekomen, aldus bot Volk.
Protessor Limperg is tot de conclusie
gekomen, dat hot, ook mot het oog op
de toekomst van het grondbedrijf, onge-
wenscht is, bedragen aan hot zoogenaamde
vrije kapitaal van dit bedrijf te opl hek
ken.
Het ligt voor de hand, dat B.
zich aan deze conclusie zullen 1, u'en,
zoodat uit het grondbedrijf voor de be
grooting 1934'geen baten zijn te verkrij
gen-
Samenwerking van N.A.S., lï.S.l'. en O.S.P.
Woensdag is te Amsterdam ©on bespre
king gehouden tusschen vertegenwoordigers
Controle bij de werkverschaffing.
Op vragen van het Eerste Kamerlid Her
mans
1. Heeft de minister kennis genomen
van de kennisgeving van den burgemeester
van Andijk, te dezer dagen opgenomen
in D© Andijker Middenstander, en luiden
de als volgt
„De burgemeester van Andijk maakt be
kend, dat in verband met de geringe werk
prestatie van verschillende tewerkgestelden
bij do werkverschaffing, voornamelijk bij
bon wier werkzaamheden bestaan in liet
spitten en vlakinaken van gronden, bet
noodzakelijk is gebleken, een geheimen in
lichtingendienst in te stellen. Blijkt vol
gens dezen dienst, dal te weinig werk
wordt gedaan, dan zal ontslag bij de werk
verschaffing volgen.
Andijk, 2 Juni 1933."
2. Is de minister niet van mecning,
dat de wellicht noodzakelijke oontrile op
de towerkgfisteldcn, niet moet geschieden
door een inlichtingendienst, die in het ge
heim werkt?
3. Is de minister voorts niet van mee
ning, dat' het beslaan van een geheimen
inlichtingendienst aanleiding moet
Tusschen motorrijwiel en auto.
Do snoterrijder gedood.
Gisteravond bad op den Rijks weg ond©r
do gemeente Maasbrachl ©en ernstige bot
sing plaats tusschen oen lux© auto afkom
stig uit Don Helder en ©cn motorrijder,
komende uit Mnasbracht.
Do bestuurder van het motorrijwiel,
zekere Meder, werd met zwaro verwondin
gen naar het hospitaal te Roermond ver
voerd, waar hij in den loop van den avond!
overleed. Do duorijder, zeker© IC, bekwam'
een ernstige arm- cn beenfractunr. De autd
werd zoo good als geheel vernield. Do
bestuurder bekwam wonder boven wonder
geen letsel.
Te Nijmegen. Man doodgestoken.
Gisteravond omstrepks zeven uur hoeft
de 30-jarige broodbakker Rodie, uit Rot
terdam, die tijdelijk t© Nijmegen woont, don
30-jarigen Coenen na een woordenwisseling
in het huis van zeker© mej, Jansen in
de Bottolstraat, dio door beiden bemind
werd, met een mes in den rug gestoken:
en gedood.
Het. slachtoffer is peT politiebrancardi
naar het ziekenhuis overgebracht.
De dader liep na zijn misdaad met ge
opend mes door de stad ©n begaf zich'
rechtstreeks naar liet politiebureau, waar
hij zijn daad bekende.
Brand te Oss.
In een garage.
Gisteravond is brand ontslaan in de ga
rage van M. van- Loosbroek in de Ilout-
gevgnstraat te Oss. Aan het krachtig ingrijpen
lot allerlei onaangenaamheden en boven-van do brandweer is het tó danken, 'dat
dien ook den ijvcrigslon arbeiders het ge
voel moet bijbrengen door spionnen om
ringd te zijn?
4. Zoo ja, wil do minister zijn meening
aan voornoemden burgemeester doen ken
nen en hem in overweging geven, als er
controle noodig is, deze niet in liet ge
heim te doen geschieden?
heeft do minister van binnenlandsdie
zaken geantwoord
1. Deze vraag wordt bevestigend beant
woord.
2, 3 cn 4. Voor liet onaangename gevoel,
door spionnen omringd te zijn. was in
het onderhavige geval geen plaats; de be
doeling is slechts geweest de arbeiders,
die in uurloon zouden werken, te doen
conirole-eren door een hun niet bekend
persoon. Een geheime inlichtingendienst kan
dit niet worden genoemd, zonder aan de
zaak een te zwaar accent te geven; de
burgemeester heeft zelfs do arbeid©;s van
zijn bedoeling niet onkundig gelaten.
Vei goten word© ook niet, dat de ervaring
heef! geleerd, dat een doeltreffende con
trole bij de werkverscluif.ing onmisbaar is
do brand, die groot gevaar opleverde voor
de omgeving, spoedig kon worden be
dwongen. Een twveial auto's werd ©en
prooi der vlammen.
Riiiklypfuis.
Te Leiden.
Bij vier personen to Leiden is bujkty-
phus waargenomen. De bron der ziekte
gevallen kon nog niet worden vastgesteld,
liet onderzoek gaat in de richting van
consumptiemelk.
Door de warmte bevangen.
En overleden.
Gistermiddag is de 60-jarige v. d. P. te
Oss door de warmte bevangen en ©enige
oogenbiikken daarna overleden.
Dat andere ian-d is natuurlijk Italië. De Van het Nation. Arbeidssecretariaat, kle gesproken.
Faillissementen.
In de week van 31 Juli5 Aug. 1933,
z'ijn in Nederland 49 faihissementeu uil-
In d. jogspaniiingsdraden.
Een heel gezin getroffen.
Een jongeman, die t© Galatz (Roeme
nië) oen antenne op het ouderlijk© huis
maakte, kwam in aanraking met een lioog-
spanniiigsleidiing. Dc stroom hield hem
vast, waardoor hij tusschen do dradë'ni
bleef hangen. Zijn vader ©n moeder kwa
men hem te hulp, doch werden eveneens
door den stroom getroffon. Alle drie wer
den zwaar gewond.
Vs v
BIJ DEN ONBEWAAKTEN OVERWEG te Barneveld waar het vreeselijk attto ongeval heeft plaats gehad waarbij Da, Tichelman en,
familie op droeve wijle om het leven kwamen, ia than* een waarschuwingsbord geplaatst.
