DE LKSTELLING 1930,
Radioprogramma's.
word J© wanhopig 'van!
Wat zij ons leert.
HAAR AVONTURIER.
S
1
Het lak van het presenteerblad
is vol schrammen, vol krassen!
Men schaamt zich er voor, gas
ten daarop iets aan te bieden
U moet beter voor Uw dingen
zorgen! U moet geen scherpe
poetsmiddelen gebruiken,
maar alleen VIM, dat alles snel
en veilig reinigt.
BINNENLAND-
Landbouw en Veeteelt.
RECHTSZAKEN.
INGEZONDEN.
Do gegevens van do lie algeineene volks
telling, die op 31 December 1930 werd
gehouden, zrjn thans door het Centraal
Bureau voor de Statistiek nagenoeg allo
verwerkt en uitgegeven.
Ofschoon de cijfers niet nieuw meer zijn
en er in de 2 jaar en bijna 10 maanden
die tbans na de telling zijn vorloopon, heel
wat veranderingen tot stand zuilen zijn
gekomen, zijn de olficieele gegevens toch
nog wel zoo interessant, dat wij daar het
een en ander aan omtleauen kunnen, wat
de belangstelling van onze lezers za' heb
ben.
Het juiste aantal bewoners van Neder
land bedroeg op 31 December '30 7.935.563,
Het aantal woningen enz.
Schiedam telde op dien datum 52803
inwoners 2G219 mannen en 2G5S6 vrou
wen. Het aantal bewoonde woningen was
12077, leeg stonden 1261, in aanbouw wa
ren 206, er lagen op Oudejaarsavond 1930
hier 21 schepen en 9 woonschepen, er
waren 5 woonwagens. 92 hotels, logemen
ten, restaurants, vergaderlokalen enz, 39
scholen, 27 kerken en e v an gel i s al i el ok al en
134 kantoorgebouwen, 487 pakhuizen, schu
ren en loodsen, 526 fabrieken en werk
plaatsen, 14S koetshuizen, garages, stallen
e.d. en 1009 andere gebouwen als winkels,
warenhuizen, venduhuizen enz.
In gestichten, kloosters en ziekenhuizen
■5ren aanwezig 216 mannen er. 409 vrou-
Jéu.
Tot Schiedam behooren de gehuchten
Vijfsluizen (gedeeltelijk) met op 31 Decem
ber 1930 totaal 4 woningen, waarvan 2
leeg stonden en Oude Dijk met 29 wonin
gen, waarvan eveneens 2 leeg standen.
En dan zijn er in do gemeente nog 7 „ver
spreide huizen".
De gemeente is S72 II.A. groei, waarvan
5S H.A. water. De dichtheid der bevo king
bedraagt per vierkante K.M. 64S7.10; veer
Rotterdam zijn die cijfers resp. 9264,
1265 en 7337.82; voor Overscliie 1629,
0 en 463.17; voor Ketbel 1216, 0 er»
183.39; voor Vlaardingon 903, 122 en
3566.58 en voor Viaard'inger-Ambacht 19S1,
0 en 122.61.
De leeftijd van de inwoners.
Van de 26219 manuien en 265S6 vrou
wen, die Schiedam op 31 December 1930
telde waren
M.
V.
0 jaar
626
658
1-4
it
2391
2335
5—6
if
1193
1205
7-9
it
1915
1830
-10-11
if
1143
1089
12
if
4S8
4S6
13
it
473
504
14
if
550
529
15
it
453
462
16-18
it
1568
1530
19
it
457
491
20
it
485
441
21—24
it
1784
1920
25—29
it
2264
-2375
30-34
it
20S2
20S4
35—39
it
1813
1848
40—44
if
1579
1466
45—49
it
1251
1197
it
1009
1011
5559
it
808
863
60—64
it
669
743
65-69
if
516
594
70—74
it
366
406
75—79
a
206
277
80 j. en
onder
130
241
Uit bovenstaand slaatje blijkt
een regel-
van 101, 1 van 102 en 1 van 103 jaar. Een
bevestiging va"., den regel dus!
De burgerlijke staat.
Van de 26.219 Schiedamsche mannen
waren 15000 ongehuwd, 10/183 gehuwd,
27 gescheiden van tofai on bed, 617 we
duwnaar en 92 wettelijk gescheiden. Voor
de 2C.5S6 vrouwen waren die cijfers:
14.615, 10/199, 48, 132-1 en 100. Eón vrouw
was op 18-jarigeen leeftijd reeds weer ge
scholden; één op 19-jarigen leeftijd; de
jongste weduwnaar was 21 jaar; de jongste
weduwe 23 jaar
liet aantal afzonctt-rlijk levende personen
was 262 mannen en 655 vrouwen; het aan
tal huisgezinnen 11,819; het aantal kindo-
ren 13.819 jongens en 13.103 meisjes; per
sonen in dienstbetrekking 22 mannen en
302 vrouwen.
Van de 26.219 Schiednmsche mannen
waren hier 15.321 geboren en 471 in oen
vreemd land; voor de 2G.5SG vrouwen
waren die cijfers r p, 15.172 en 511. Bijna
de helft van do SchieJainsche inwoners
is dus geïmporteerd!
De vreemdelingen.
Het aantal Duitschers was resp. man
nen en vrouwen: 214 en 249; Belgen 41
en 32; Engelschen 22 en 16; Franschen
1 en 1; Italian on 3 on 3; Zwitsers 1 en
4; Oostenrijkers 3 en 12; Hongaren 11 en
15, Russen 7 en 6; één Amerikaansche
vrouw; Zweden 2 en 4; Noren 3 en 2;
2 Dcensche vrouwen; één Luxemburgse?!©
vrouw; Polen 12 en 10; Tsjeclio S o aken
2 en 2; uit nog een ander land 5 en 6.
Voorts woonden hier 52 mannen en 41
vrouwen zonder nationa'iteit en 5 man
nen en 2 vrouwen, waarvan de nationaliteit
onbekend is.
Men ziet dus, dat ivo oen allegaartje
hebbenI Toch is 823 vreemdelingen voor
Schiedam nog niet iets abnormaa's. Haar
lem had 1SS3 vreemde'ingenNijmegen
1749; Leiden 715; Hilversum 1312; Dor
drecht 747; Delft 469; Vlaardingon 198;
Rotterdam 12.815; Amsterdam 23.260.
De kerkelijke gezindte.
Bizonder inteiessnnt zijn de gegevens
betreffende de kerkelijke gezindten.
De belangstelling voor de kerk is tanend!
We laten hier een staatje volgen, waar
uit dut bljkt, waarbij de cijfers de pro
centen aangcien.
Wat de microscoop toont:
Gewoon schuur mid*
del, SO maal vergroot,
Grove stukken mine
raai zijn de oorsaak
van dte akelige kras
sen en schrammen
Wereldberoemd reins-'
gingsmiddel VIM, S0
maal vergroot. De be*
standdeelen geven een
fijn en zacht poetsmiddel
Daarom krast VIM nooit.
Bewijzen nevenstaande af
beeldingen niet hoezeer het
Nederlandsche reinigings
middel VIM de gekvonc
schuurmiddelen overtreft?
VIM, in de practische
strooibus, is uiterst bil
lijk. De gewone bus kost
slechts 20 cents, de groote
bus slechts 374 cents.
LEVER'S ZEEP MIJ n.v..
VLAARDINGEN
gezindte behoorenden is voor de provin
ciën
Noord-Brabant
1.12
0/0
Gelderland
6.13
0/0
Zuid-Holland
16.45
0/0
Noord-Holland
28.51
0/0
Zeeland
6.25
0/0
Utrecht
11.59
0/0
Friesland'
23.17
0/0
Overijssel
11.16
p'o
Groningen
21 .-18
0/0
Drenthe
11.29
0/0
Limburg
1.03
o/o
Ite statistische gegevens
er! een en
steun
aan do opvatting, dat de onkerkelijkheid
toeneemt met liet stijgen van het aantal
inwoners van een gemeente. Voor gemeen-
twutujj «au aturau ju u
ouder dan 30 jaar. En voorts, dat er meer
vrouwen dan mannen oud worden! Ons
land telde 3 mannen van 100 jaar en 2
van 101 jaar en 6 vrouwen van 100, 6
Een episode uit den Dertigjarigen Oorlog.
Oorspronkelijke schets van
G. P. BAKKER
1S49
1859
1869
1879
1S89
1899
1909
1920
1930
Ned.
Ilorv.
54.57
54.94
54.67
54.50
48.65
4841
44.18
4117
34.43
Geref.
Kerken
4.01
7.0S
8.42
8.33
8.04
R.K.
3S.15
37.14
36.53
35.SG
35.39
35.07
35.02
35.61
36.42
Israëliet
1 92
1.93
1.90
2.04
2.15
2.04
1.S1
l.GS
1.41
Geen
Kerk
Overige
Kerken
5 36
5 99
6 90
0 31
1.48
2.26
4.97
7.77
14.42
7.29
8.32
5.14
5.60
5 44
5/27
De Ned. Ilerv. Kerk bleef van 1S49-
1S79 nagenoeg op hetzelfde peil; daarna
ging zij regelmatig achteruit, om van 1920
1930 een geweldige sprong naar beneden
te maken.
De Gereformeerde Kerken bereikten in
1909 hun hoogtepunt en daalden daarna
langzaam in zielenaantal. De R R, dralden
van 38.15 pCt. in 1849 tot 33 02 pCt. in
1909 en daarna trad weer een stijging in.
De propaganda voor liet groote gezin in
die kringen zal hieraan vermoedelijk niet
vreemd zijn.
Het aantal personen, dat los van de kerk
staat, is in 10 jaar tijd ongeveer verdub
beld!
De kleine kerkgenootschappen en secten
hebben hun aantrekkingskracht ook niet
ongerept kunnen handhaven.
Het percentage van de tot geen kerkelijke
2)
Dan kwamen door de Lakemakerastraat
de woeste Waalsche ruiters aanrennen,
Von Pappenheim's keurbenden, met donde
rend lawaai, onder paukenslag en trom
petgeschal, alles neerhoudend met hun
zware zwaarden, neertiappend onder de
harde hoeven of ter zijde slingerend mot
de forsche flanken der brecde Ardenners;
onder bet gebrul van den strijdkreet„Jezus
Maria, Jezus Maria".
Het lot van Maagdenburg scheen be
slist.
Sa/:on en de Zweed waren haastig aan
den kant gesprongen ep vluchtten een zij
straat in. Hoe zij' aan de slachting waren
ontkomen, wisten ze niet. Het scheen hun
een raadsel. Hijgend bleven zij staan, hand
in hand, en keken elkaar in dc oogen als
oude vrienden. Bij een onverwachte ontmoe
ting, maar hun gelaatstrekken waren on
herkenbaar onder de stalen morions, bun
kiecren gescheurd en bespoten met bloed.
De namvo straat, zoo nauw, dat do uit
gebouwde bovenverdiepingen elkander hier
en daar raakten, lag dood en verlaten.
De deuren der huizen, van grauwe stee-
nen gemetseld, tusschen bruine bouten
gebinten, waren gesloten, de vensters ver
borgen achter stevige met ijzer beslagen
luiken.
Zo gingen zitten op een zandsteenen
stoep, In den arm van den Zweed bloedde
een diepe wonde. Saxon verbond die han
dig en vlug met een stuk linnen, dat hij
van onder zijn wambuis trok. De ander gaf
hem een sneede brood en een slok wijn.
Kalm liepen ze de uitgestorven straat af,
evenwijdig aan de stadsmuren,
Bij den hoek vroeg de Zweed: „Wat nu,
kameraad
Het antwoord op zijn vraag werd onmid
dellijk gegeven.
Op een vrij breed plein achter de Kröc-
kenpoort zagen zo een troop voetvolk en
burgers, mei in liet michlen een twintigtal
ruiters oprukken tegen de Waalsche krijgs
benden.
Een gehnmasfe ridder, op het hoofd een
Slavischen helm met grooten groenen, wap
perenden vederbos, veerde hen aan. Zijn
panache stak hoog uit boven het gewoel
van den strijd.
„Dat is onze kapitein Schmidt,"
schreeuwde dc Zweed, wijzende naar de
groene panache. „Vooruit Sverigo, Sverigo"
en weer wierpen de vrienden zich in het
gewoel en weer wonnen de verdediger-
der veste grond, weer vo' mde zich een
leegte om hen heen. Wel vielen velen dooi
de rnusketkoge's, maar de vijandelijke rui
ters werden van hun paarden getrokken
gestooton. Steeds meer burgers kwamen
aanhollen.
Langzaam vormden zich dammen van
do ode 11 en gewonden. Reuk van bloed,
kruitdamp, gekerm dor gewonden maak
ten het plein tot een hel. Nog steeds
beierden de stormklokken. Boem Barn
Booin Barn.
Ilet zwaard werd Saxon uit de hand ge
slagen. Een smid, even groot ah hij, bonkte
was
van
ten met minder dan 500 inwoners
lief percentage 2.99; voor gemeenten
2001—5000 inwoners 4.82; 10.001—20. 000
inwoners 11.76 o/0; 20.091—30.000 inwo
ners 16.27; 50.001100.000 inwoners
12.90; meer dan 100.030 inwoners 27.59.
D© gemeenten met hot hoogste percentage
onkerkelijke inwoners zijn Koog aan do
Zaan en Zaandijk met resp. 50.55 en 50.16
pCt.
Voor Schiedam laten we hier enkele ge
geven volgen.
Van de 26.219 mannen en 26.586 vrou
wen waren in 1930:
M.
Ned. Herv. 8G19
Waal sch 7
Rem on straalt 91
Chr. Geref. 223
Doopsgezind 30
V.
9151
11
92
218
53
met zijn voorhamer den vijandelijken rui
ter dc hersenen in.
Saxon greep een tweohander van een
doode en maakte ruim baan, geholpen
v.oor den. Zweed en den smid, die met
ontzaggelijke kracht mannen en paarden
neerhamerde. De vijand werd weer tot
de poort terug geworpen. De smid sprong
vooruit om de zware poortdouren dicht te
werpen.
Kapitein Schmidt schreeuwde: „Bravo.
Dicht de poort."
Toen sloeg een nieuwe kogelregen in
de gelederen der voided geis. De keizer
lijke musketiers hadden de muren aan de
buitenzijde beklommen, namen de Maag
denburgers onder viim.
En weer klonk een salvo.
Kapitein Schm'dt keek even rond. Hoog
richtte lijj zich op in den zadel, stortte
toen voorover tusschen de hoeven «Ier paar
den. 1
Weer een salvo.
Ce smid wankelde. Neerzinkende slin
gerde hij met een laatste krachtproef een
ijandelijkcn officier zijn moker tegen de
best Ee.n doffe bons. De Waalsche over
ste sloeg neer.
De rijen dor belegerden dunden snel. Nog
hielden de beide vrienden stand tot
liet allerlaatste. Toen stortto de Zweed
ter aarde, getroffen door een kogel mid
den in liet vooulioofd, dwars door do stoim-
kap, ciaama zakte ook Saxon neer. Hij
lag stil, voorover, het hoofd' rustend op
zijn gebogen linkerarm.
Ongehinderd trokken nu langs den Broe
den Weg. onder het doffe geroffel der
trommels, het galmen der schalmeien, het
M.
V.
Evang. Luth.
563
575
Hersteld' Ev. Luth.
4
3
Geref. Kerk
2267
2404
R. K.
8158
8994
Oud-Roomsch
57
87
Ned. Israëliet
36
32
Port. Israëliet
2
3
Andere gezindte
595
603
Geen gezindte
5237
4360
Hieruit blijkt, dat in Schiedam do Her
vormde Kerk nog do meeste leden telt en
dat r meer vrouwen lid van do kerk zijn
dan mannen.
Uitgedrukt in procenten bestaat dc be
volking van Schiedam uit:
0/0 °/o
Ned. Herv. 33.71 Israëlieten 0.14
Geref. Kerken 8.85 Geen kerk 18.17
R. K. 33.05 Andere kerk 6.08
Bij de statische gegevens, die het Cen
traal Bureau voor de Slatistiek heeft be
werkt, zijn ook een 5 tal kaarten gevoegd',
waarop voor o'ko gemeente in kleuren het
percentage van de verschillende gezind
ten is aangegeven.
In Nederland aangekomen.
Met den mailtrcin is aan liet Holland-
sche Spoorstation te Den Haag aangekomen
de lieer F, II. de Hoog, leider van liet
Indo Europeesch Verbond, die naar Neder
land is gekomen in verband met de sala
risherziening in Indië.
Poreclcinicutoonstelling.
Te 's-Gravenhage is in liet gemeente
museum door den burgemeester geopend
een tentoonstelling van hedendaagsch
werk van de Ma nuf; 'ure Nationale de Sè
vres de groote porceleinfabriek van den
Franschen staat.
Suriname.
Gouverneur Kielstra
aangek» men.
Naar Aneta aan het Yad. meldt, is de
nieuwe gouverneur van Suriname, prof.
mr. Kiels'ra te Paramaribo aangekomen
en op hartelijke ivijz.e door do bevolking
ontvangen.
schetteren der krijgstrompetten en klaroe
nen, de schilderachtige, vreemde raiierre-
gimenten der belegeraars: Walen, Zuid-
Neder'aruler^ Kroatcn, Spanjaarden en
Italianen de veroverde veste binnen.
Vooraan in liet kopergcrucht icden de
oversten en hoplieden in blinkende harnas
sen, helmen met kleurrijke vederbossen,
wuivende in bot vroolijkc zonnelicht. Een
luchthartig officier liet z.ijn paard dansen,
op do maat der muziek.
Hoog boven dc hoofden wapperden wim
pels en vliegende vaandels, vlaggen en
banieren in warme tinten, glanz.end tegen
den strakblauw#!! lentehemel.
Achter de ruitere, heel in do verte, laai
den nog de vlammen op van de huizen
aan de Hoogc Poort,
Het was de tiende Mei van het jaar
zestienhonderdocSmdertig liet liep legen
den middag.
De ongelijke strijd was gestreden.
Hoofdstuk ff.
Een uur was verstreken, Dc troepen
van veldmaarschalk Von Pappeiilieiin en
van den opperbevelhebber der keizerlijke
legers, graaf* Tilly, waren du poorten bin
nengetrokken. liet rumoer van den strijd
en het opmarclieercn was langzamerhand
weggestorven. De alarmklokken zwegen,
Slechts nu en dan klonk nog uit de verte
een musketschot.
Voorzichtig hief Saxou het hoofd een
weinig op bijna onmerkbaar keek
eerst door zijn oogliaien en geen onraad
bespeurend, wendde liij 'sp."«lend den blik
naar alle zijden.
Hij zag niets verontrustends en overdacht
Algcm. ZuivcJbond F. N. Z.
In d© laatstgehouden bestuursvergadering
van den Alg. Ned. Zuivelbond F N. Z.,
heeft do voorzitter) dr. F. E. Postbuma,
afscheid genomen als voorzitter van da
F.N.Z,
Tot zijn opvolger werd benoemd de heer
L. F. Britzei uit Usquort.
Inbrekers veroordeeld.
Do Ilaagsche rechtbank heeft da
zeelieden T, Ph. van de B. en I,. S. uit
Rotterdam, veroordeeld tot S'/g jaar gevan
genisstraf, wegens inbraak op 31 Augus
tus gepleegd te Noordivijk.
Voorts word tot 2 jaar gevangenisstraf
veroordeeld do zich noemende uitgever IJ.
0. J. R. te Amsterdam, die een aantal per
sonen in liet Wcslland had opgelicht door
aanbieding van valsche kwitanties voor
geplaatste alver'e:i|ips.
Motorraces.
Mijnheer de redacteur.
Mag ik ©en kleine plaatsruimte om van
van antwoord te dienen op liet ingezonden
stukje van den heer J. C. K.?
Vindt u liet mooi, als een niet gesteun
de werklooze, die met moeite 3 rijksdaal
ders hoeft opgespaard, om te trachten een
nieuwe werkgelegenheid te scheppen, op
deze wijze in de krant wondt becritiseord.
Mij dunkt, dat er meer reden tot waar-
dcermg is, dan tot critlek.
Wat die bloempotten betreft, dio zijn
zeker 's nachts om drie uur door een juf
frouw bij het matjeskloppen omgestoten.
Ik weet overigens niets van die bloem
potjes af!
Aan den hcor K. zou ik witten vragen;
nog een beetje geduld te hebbe.i, want ik
ga nu sparen voor de wegenbelasting en
dan ga ik met mijn motor den weg op en
heeft hij geen last meer van mij.
U, mijnheer do redacteur, dank voor uw
welwillendheid.
C. M. OOSTERWAAL.
Zaterdag 28 October.
Hilversum, 296 M.
V. A. R. A. uitzending.
8 uur. Orgelspel. C. Sfeijo. 8.30 uur.
Gramofoonplalen. 10 uur. Morgenwijding.
V.P.R.O. 10.15 uur. V.oor Arb. in de Conti
nubedrijven. De Flierefluiters .0.1,v. J. v.
d. Horst en J. Leinaire, voordracht. 12
uur. De No'ekrakere o.l.v. D. Wins 2 uur.
Zenderverzorging. 2.15 uut Gramofoonp'.a-
len. 2.50 uur. The Four Serenadors, accor
deon, 3.30 uur. Rottordamsdh Plnlh. Or
kest o.l.v. Fl'pse. 4.30 uur. J. A. .Tosephus
Jitta spreekt voer Practisoh Werken Am
sterdam. 4.50 uur. Vervolg orkestoncert.
5.30 uur. Literaire causerie A. M. do Jong,
5.52 uur. Trio Favoriet. 7 uur. The Ram
blers o.l.v. Theo Udell Masman. 7.59 uur.
Herhaling S.O.S.-beric'htf 11. S02 uur. Vaz
Dias on Vara varia- 8.15 uur. Uiizend'ng
uit het Concertgebouw. Vara-orkest o.l.v, H.
de Groot, m.m.v. U Arameaco. fjing en H.
VYiggelaai' viool. 9 uur. Causerie. G. Vene-
nm. 9.10 uur. Concert door mannenkwatet
Vo'um nostrum o.l.v. F. Uijtienbogaard m.
m.v. J. Jcmg, orgel. 9.30 uur. Declamatie.
W. v. Cappe'len. 10 uur. Vervolg orkes'con
cert. 11.10—12 uur. Gramofoonp'atcn.
Huize n, 1875 AI
K. R. O. uitzending.
8—9.15 uur en 10 uur, Gramofoinp'.atea
11.3012 uur. Godsd. halfuur. 12.152
uur. Ooteteencert en gramofronplaten. 2
uur. Voor dc jeugd. 2.30 uur. Kinderuur. 4
uur. Graniöfoonpilatcn. 4 30 uur Cursus.^ 5
uur. Gramoifoonp'aten. 515 uur. Causerie.
5.30 uur. Orkestc.oncert en lezing. 7.15 uur.
Causerie. 7.35 uur. OrkestCiOincert, 7.45 uur.
Causerie. 8—11 uur. Gevarieerd program
ma. In de pauzes ,om 8.30 en 10.30 uur.
Vaz Dias. li—12 uur. Gram.ofoonmuziek'.
den toestand. De poort uit? Dan zou hij
waarschijnlijk in banden vallen van Tilly's
Kroatcn. De stad in? Ook zeer gevaa-lijk,
maar miscliien een betsere kans.
Hij stond op, drukte zich tegen den'
gevel van een naburig buis, greep oen!
bebloeden dolk, die aan zijn soolen lag,
sloop in een portiek, die hij bad ont
dekt.
Hier rekte hij zicli in zijn volle lcngW
uit, bewoog armen en boenen, dio stijf
waren gewoulcn van hel lange ligger op
de straalsleencn, wischto zijn gezicht af
en keek omlaag, naar zijn vu de, bebloed©,
onherkenbaar geworden ldceren. De schou
derplaten deed hij af, nam do 11101 ion
van zijn hoofd en legde die zorgvuldig
in deportiek. Vlug sloop hij langs do
gevels naar den hock van een straatje,
gleed er in en ging zorgvuldig speurend!
verder.
Plots klonken holle hoefslagen door do
stille steeg. 'Om de bocht kwam met
groote snelheid con vijandelijk officier aan
rijden in schitterend staal. Eensklaps staat
zijn paard', zijn pistool bestrijkt don vluch
teling.
c; a p>
Saxon stond onbewegelijk, de armen ge
strekt langs de zijden.
,JVie ben je?"
Toen verscheen er een glimlaeü Op
Saxon's gelaat, zijn blauwe oogen keken*
den ander vroolijk aan en hij antwoordde 1
„Iloe gaat, het, Von Hebei
Wordt vervolgd). 1
