HET PROCES-VAN DER LUBBE. «.Naar nu is liet uit!!! HAAR AVONTURIER. I 1 'V-I Een hoog-politiek proces. Gespannen verwachtingen. Partij-egoïstische vrees bij de sociaal democraten. Sprookjesachtige onwaarschijnlijkheden. De helpees) van Van der Lubbe. (Bizonetere correspondentie.) Ja, liet zijn werkelijk bijna zes weken, sinds de waardige president vain den vierden steafsenaat vain hot hoogste Duitscho grechtshof d'o eerste zitting van het zoogenaamde prooes-v. dl, Lubbe opende. En hot ziet er naar uit, dat zeker nog vier weken verloopcn zullen, alvo rens hij met het voorlezen van iiet vonnis dtszie groote politieke gebeurtenis zal af sluiten. En legt men thans zijn oor in Duitschland to luisteren, dain hoort mm reeds allervego verkondigen, dat dit ge weldige proces tenslotte „op niets zal uitloopen". IWat bedoelt men mot dio uitdrukking? iWat is in dit geval: niets? Met „niets" wil men zeggein, dat de blootlegging van een reusachtig commu nistisch complot tegen den staat Duitsch land1, waarvoor do brand van het gebouw van den Duitschon Rijksdag het startsig- naal zoai moeten worden, der regeering niet gelukken zal. Dat het proces, hoe minutieus ook geleid1, het daartoe noodige overtuigende bewijsmateriaal niet brengen zal. Ja, is dit proces dan werkelijk: in hoofd zaak d'adrom begonnen? Men kan deze vraag 'nauwelijks met „neen" beantwoorden. Immers, do be schuldiging beperkt zich niet tot brand stichting, maar omvat ook zeer nadruk kelijk en ondubbelzinnig hot begaan van hoogverraad'. Dat wil dus zeggen, dat do officieel© aanklager, in dit geval de pro cureur-generaal, gemeend' heeft over vol doende materiaal te beschikken om niet alleen Marinus van der Lubbe, den op heeterdaad' betrapten en tot op zekere hoogte zijn schuld ook bekennenden brandstichter voor zijn aardsche rechters te brengen, maar ook vier andere be klaagden, onder wie de communistische leiders Torgler en Dimitroff, en wel om dat gegronde reden bestaat aan te nemen, dat zij van de daden van V. d. Lubbe geweten en die zelfs voorbereid' en onder steund' hebben. Het is wij hebben er reeds vroeger op gewezen daardoor een hoog-politiek proces van den eersten rang gewor den; en den rechters is niet meer of minder dan de volgende taak gesteld: mderzcekfc en bre'ngt zoo mogelijk aan liet daglicht of het juist is, dat in Januari en Februari 1933 d'e Derde Inter- naticma'o en haar sectie-Duitschland ge reed' stonden om binnen de grenzen van liet Duitsche rijk een bolsjewistische re volutie te ontketenen, dio dan wellicht tot soortgelijke revolutionaire omwentelingen in andere Europeesche landen zou gevoerd hebben! Men begrijpt, welke waarde in niet- marxistische Duitsche kringen, dus bij ongeveer 60 pGt. van de bevolking, aan het eindresultaat van dit proces gehecht wordt Men begrijpt ook de esnorme be langstelling van de overige 40 pCt., in het bizonder de communisten, die in gespan nen verwachting zijn, of sensaüonoele onthullingen een nog sterkere anti-bols jewistische actie over de geheele wereld ten gevolge zullen hebben. Hemen we aan, dat 3/5 doel vatn dit proces thans achter ons ligt Hebben we d'an al een d'eel van de verwachte sensar ties beleefd? Het wil ons voorkomen, dat dit niet bet geval is. We liebben bet earn en ander gehoord' over besprekingen tus- sclien Duitsche'communisten en Duitsche sociaal-democraten over pogingen, om Een episode uit den Dertigjarigen Oorlog. Oorspronkelijke schets van G. P. BAKKER. 11) Gespannen luisterde hij en keek Marion aan, den vinger op den mond. Hu hij bij baar was, werd ze weer kalmer. De rat scheen eindelijk zijn weg gevonden te heb ben. Saxon beproefde bet vat op zij te duwen, echter zonder resultaat. Verwon derd keek hij Marion aan en baalde de schouders op. De rat begon weer te kna gen. Marion was bij Saxon blijven slaan en probeerde hem te helpen, maar het fust bewoog zich niet. „Achter het vat moet een houten stuk in den muur zitten," fluisterde Saxon op gewonden. „Misschien de weg naar de gang." „Gelooft u aan wonderen?" vroeg Ma rion ©enigszins minachtend. „De prinses en de edele ridder belegerd in den kelder. Een rat knaagt en wijst hun den weg naar buiten. De ridder fluit en plotseling verschijnen twee melkwitte schimmels om de prinses en den ridder veilig naar het kamp van den koning te brengen. Is zoo het sprookje niet?" „Juist," prees Saxon, „buitengewoon jirisl," vervolgde hij op baar bittere scherts ingaande, „maar helaas een der schimmels trapt in een mesthoop en verstuikt zijn voorbeen. Is het eon onheil of een geluk? Hoe het zij, de ridder moet de prinses voor zich in den zadel nemen en galop den ouden strijdbijl to begraven teneinde alle marxistische arbeiders in Februari j.l. to vereenigen in een massaio poging om den intusschen nationaal-socialistisch go- worden staat omvc(r te werpen. Haddon we voor deze ontdekking dit proces sxco- dig? Ach wal. Dat wisten we hier in Berlijn even goed' zonder eon v. d. Lubbe-proces! We wisten van tal van pogingen om die fusie, -of althans die samenwerking tot stand' te brengen. Iloel de wereld wist dat. In do hoofdorganen der beido par tijen, de „Vonvarts" en de „Rato Falme", was er al maanden to voren uitvoerig over geschreven. De hoofdredacteur van den „Vonvarts" Stampfcr, had hartstoch telijk vooir zulk een samenwerking ge pleit en in een bespreking met buiten- landsche journalisten nog midden. Fe bruari deze mogelijkheid als grooto waar schijnlijkheid' onder het oog gezien. Men gaf eerlijk toe, dat men aan ailgemeene werkstaking dacht, en zeker zou die ook gevolgd zijn, indien do sociaal-deinocra ten niet zoo slap en besluiteloos geweest waren. Nu hooren we in dit proces, dat de communisten een gemeenschappelijk be gonnen algemcene werkstaking ate uit drukkelijke voorwaarde voor een samen gaan gesteld hadden. Ook dat was geen nieuws voor ons. We wisten ook, dat do socialisten vooral niet tot een besluit kon den komen, omdat bij hen de eeuwige vrees overheerschte, dat bij een gomgpn- scliappelijke actie de veel actiever com munistische leiders de socialistische mas sa's zouden radicaliseeren em naar zich overhalen. Het is juist deze partij-egoïs tische vroc3 geweest, waarvan d'e vijanden van het marxistische Diütschland'. die door het absoluut ontbreken van eiken tegen weer zoo aangenaam verrast werden, on eindig veel voordeel hebben kunnen (rek ken. Het is wei als vaststaand' feit aan te nemen, dat einde 1932 en begin 1933 de Duitsche marxisten en de communistische woreklcenliale in Moskou alles voorbereid hadden voor een omwenteling om te voor komen, dat de Hitlerbeweging aain de macht kwam en dit régime, mocht het toch komen, zoo spoedig mogelijk door alge mcene werkstaking en daarop volgenden burgeroorlog onschadelijk te maken. liet proces zou nu het bewijs moeten leveren, dat Marinas v, d. Lubbe aange worven is om door eou aantal brandstich tingen de wankelmoedige sociaal demo- cralen een ribbostoot te geven en do door de communisten geweïisehte fusie, tevens verovering van d'e socialistische massa's te provoceer®. Bezien wij deze mogelijkheid er zijn natuurlijk nog andere hypothese's, diei echter steeds onwaarschijnlijker geworden zijn dan vragen we ons af, wat in dit opzicht het proces tot op den dag van gisteren heeft opgeleverd? Het resultaat is nog al mager. Et zijn getuigen opgetreden en wel in hoofdzaak nationaal socialis tische politici dan wel reeds zwaar be strafte misdadigers of politieke overloc- pers die de beklaagden inderdaad zwaar belast hebben; maar wier getuigenis .tel kens weer op den onzijdigeu toehoorder geen bizonderen indruk vermocht te mar ken. Volgens deze getuigen hebben Torg ler, v. d'. Lubbe, Popoff. Taneff m Dimi troff elkaar wel degelijk gekend en ge sproken. En nog wel in den Rijksdag zelf? Wat voor ons, neutralen, een uiterst on waarschijnlijke plaals van samenwerking! schijnt. Wio zulke enorme misdaden voor bereidt, wie op zoo boog verraderlijke wijze togen den Staat samenspant, zoekt toch' niet zalen en drukbezochte corridors van den Rijksdag op om samen te zweren. Torg ler was onophoudelijk in dat gebouw en' is ook door tientallen getuigen gezien. Wat hij ook geen oogenblik ontkent, of ooit heeft getracht to ontkennen. Maar houdt men hem voor zoo'n sukkel, dat Ihij met een opvallenden landloopor in lompen als v. d. Lubbe toen reeds was, door den Rijksdag wandelt, met den Bul gaar Popoff, die naar hot heet mede-brand stichter moet geweest zijn en in dat ge val toch groote kans .liep ook op heeter daad betrapt to worden, rustig op ioen sofa in een voortdurend beganen corridor' gaat zitten fluisteren? Als 't ware er voor zorgend, dat hij toch in hemelsnaam later als mcdcplichligo gearresteerd kan worden? liet is alles van een sprookjesachtige! on waarschijnlijkheid. Verdacht is ook, dat allo getuigen, dio tegen Torgler en de Bulgaren optreden, over een geheugen blijken to beschikken, en een gave van opmerken blijken to be zitten, waarvoor een Sherlock Holmes gaarne zijn hoed' zou hebben afgenomen. Al deze mcuschan hebben Torgler met v. d. Lubbe, met Popoff of met Dimitroff, en dan weer Taneff met v. d. Lubbe waar genomen, in 't voorbijgaan, vaak in vrij wel donkere gangen ear veten zelfs do kleinste bizonderheden va'n kleeding en uiterlijk te schilder®, ofschoon toch bij die waarneming slechts wonder-voorspel- lers hadden kunnen weten, dat deze man nen eens van brandstichting beschuldigd zouden vonten en dus do moeite loonden om eens extra op hen to letten. Heen, wij goloovea niet reel van do juistheid van een zeer groot deel dezer belastende verklaringen onder rode. Zijn ze in volle oprechtheid'gedaan, dan zal de haat, do politieke vijandschap, de wensch, deze communisten en hun beweging een doodsteek te geven, stellig zij 't on bewust een rol van beteekenis ge speeld hebben. Ons lijkt nog niets bewezen, dan dat, wat we reeds wisten; het proces beeft ons slechts tal van details gebracht, op zieht- zelf belangwekkend;, maai' allesbehalve sensaties. Het komt ons ook voor, -dat van geen. enkele zijde de opzienbarende beschuldi gingen dio in het zoogenaamd© „Bruin- boek" samengevat zijn, door liet verloop van dit proces ook maar een schijn van waarheid gekregen hebben, Zeker, do waarschijnlijkheid is toege nomen, dat v d., Lubbe niet de geheel© brandstichting alleen heeft uitgevoerd. Hij heeft zelf eigenlijk ook niet beweerd, dat dit bet geval is. Tenminste niet altijd. Her haaldelijk heeft liij op een desbetreffend© vraag geantwoord„Dat kau ik niet zeg gen" of „dat kan ik niet vertellen". Do deskundigen zijn het er over eens, dat tenminste één andere man of vrouw in de groote zittingszaal de vloeistof phos- phor-zwavel-oplossing moet hebben ge sprenlcold', die later een zoo grooto gas- ontwikfcoling met ontploffing en enorme vlammen, binnen zeer korten tijd veroor zaakte. Plet is mogelijk en zelfs waarschijn lijk, dat v. d. Lubbe dien kameraad niet noemen wil. Maar zelfs al deed hij dit straks, is daarmee dau bewezen, dat liet om een brandstichting gegaan is, diedoor een politieke partij of door machtige lei ders van zulk een partij vooibereid is? Is er op de wereld maar óéu v. d. Lubbe, maar één actief syndicalist of anarchist denkbaar We weien nog altijd niet, wat zich do butste 24 uren voor den brand met Van der Lubbe afgespeeld lioc-ft. Aan do acti viteit van Dimitroff, niet aan die van Van der Lubbe's verdediger, liebben we te dan ken, dat nog gelracht zal worden, hierom trent wat Jicht in de duisternis [e brengen. Waarom overnachtte v. d. Lubbe van 26 op 27 Februari in Berlin-IIoaningsdorf, in een geheel andere, ver van zijn vroeger© verblijfplaatsen en van den Rijksdag ge legen hoek? Zaten daar med©anarchisten, van wie er één ten slotte bereid bleofc mede te doen om de vloeistof naar bin nen te smokkelen? Het komt ons voor, -clajfc fle procureuir- generaal en het voorloopig onderzoek zfbb de zaak te gemakkelijk gemaakt hebben!, Zuiver crimlnalistisch gezien zijn ©r vde hiaten in vooronderzoek an hete Van,' beschuldiging. Men stuurde te veel aan' op „schuld van l»t communisme". Gelijk! het „Bruhiboelc", oneindig oppervlakkiger; zonder werkelijk bewijzen eenvoudig liptej op: „schuld van do Duitsche regeeïingj of van do nationaal-socialisten". Het proces loert ons tot herten heel andere dingen: er schijnt één of er schij nen cenigo medeplichtigen van v. d. Lubb© te zijn. Dio hij echter vooiioopig njet noe men wil en wier sporen nog niet gevon den zijn. Het is zeer goed mogelijk, dat deze medeschuldigen dezelfde beginselen) toegedaan waren als v. cl. L!ubb©;°dat zij activisten, bolsjewisten Van de revoluüo- nairo daad, terroristen waron, dio meen den, dat het aarzolen van dio beido rood© partijen verraai aan de zaak der arbeiders klasse beteekende, en dat zij daarom lief werk der brandstichting onder elkaar ver deelden. Wo weten uit dit proces, dat vijf tof acht liter zellonthramlendo vlooislof vol doende waren. Die in actentassclion bin- ii'en te smokkelen was ©en kleinigheid! De Rijksdag is steeds hoogst onvoldoende bewaakt geweest, wat liet binnenlaten en onderzoeken van bezoeker, betreft. Men kon zich bij een groen «written" aan sluiten en'zijn slag slaan. Men kon afge vaardigden te spreken vragen en een tascbi wegmoffelen. Wij beweren niet, dat de/e oplossing de juiste zal blijken. Andere blijven mogelijk. Geen enkele be wezen oplossing is zelfs liet meest waar schijnlijk. Dit proces is een raadsel. En juist daar om zoo spannend-, R GEMMttD NIEUWS. poert met haar over velden en door bos- scben, tot zij eindelijk vermoeid van de lange rit en de vele avonturen haar zwart- gelokt hoofd op zijn schouder laat rusten en vermoeid inslaapt. En de liefde is in zijn hart ontwaakt. Bij het kamp van den koning gekomen, wekt hij haar zacht met een kus..." Verontwaardigd wilde Marion hem in de rede vallen, maar hij legde haar met een vinger op den mond het zwijgen op en wees in de richting waar de rat nog steeds knaagde. 'Onverstoorbaar vervolgde hij „De ridder brengt do prinses bij den koning, die hem hartelijk en dankbaar ont vangt en hem aldus aanspreekt: „Ridder, gij hebt deze jonkvrouwe het leven gered. Bemint gij haar?" Hu kon zij zich niet langer bedwingen. „Zwijg," riep zo verontwaardigd'. Saxon lachte heimelijk. Haar zelfvertrou wen was teruggekeerd. Onderwijl hadden zijn handen niet gerust, maar welke moeite hij ook deed; in bet vat was geen beweging te krijgen. Toch gevoelde hij als bij ingeving, dat hier do uitweg was, waarnaar zij zochten. „Hier moet een geheime uitgang zijn," sprak hij nu ernstig, „doch ik kan hem niet vinden." Zijn overtuigende toon en doelbewust optreden, deden hun uitwerking gelden. „Kijkt u eens achter bet fust," raad de ze. Zij lichtte hem bij. Het vat stond een voet van den muur verwijderd, Saxon stak zijn hand in dé opening, doch voelde niets wat op een deur geleek. Wat zien die deuren er uit! De verf overal dof en met kras sen! Dat is toch al te bar!" Zorgt U van den beginne af er voor, dat niets in de huishouding verkeerd be handeld wordt, neemt U inplaats van grove schuurmid delen altijd het fijne VIM! Wat de microscoop toont: - 1 I 1 - Bewijzen nevenstaande af beeldingen niet hoezeer het Nederlandsche reinigingsmid del VIM 'de gewone schuur middelen overtreft V IM, in de practische strooibus, is uiterst billijk. De gewone bus kost slechts 20 cents, de groote bus slechts 371 cents. LEVER'S ZEEP MIJ n.v„ VLAARDINGEN „Kijk daar eens," zei Marion en liet het kaarslicht vallen op een uitstekenden steen achter het fust, waar de muur aan de onderzijde breeder was. ,Daar kan ik niet bij." Klimt u op het vat." Opgewonden sleepte zij een stoel aan. Vlug klom hij naar boven. Zoo ver mogelijk liet hij zich in de opening zak ken en kon juist met zijn teenen den uitstekenden steen bereiken. „Het fust beweegt" riep Marion. Hij had djt zelf ook reeds bemoikt, daar hij bij de onverwachte beweging bijna zijn evenwicht bad verloren. 'Op gevaar af aeliter het vat te vallen, liet hij zich zakken en bracht zijn volle gewicht op den steen over. Er knarste en schuurde iets. Langzaam maakte het vat een halve draai en week verder van den muur. Er kwam een opening vrij, groot genoeg om Saxon 'gelegenheid te geven den muur achter het vat grondig te onderzoeken. Snel liet hij zich weer naast Marion op d«n grond glijden. Alle vermoeidheid1 was geweken. Beiden waren slechts door de gedachte bezield een uitgang te vinden. „Ik begin in uw sprookje te gelooven," riep ze uit. Haar oogen schitterden. Op haar eerst zoo bleek gezicht vertoonde zich een zachte blos van opwinding, die haar in Saxon's oogen nog bekoorlijker maakte. Hij keek haar getroffen aan, maar zijn jstem klonk weer spottend, toen hij vroeg „En ook in den koning?" Zonder notitie te nemen van haar ant woord, verdween hij geheel achter het vat, zette zijn onderzoek voort. Hij klopte en tastte, tot eindelijk zijn vingers een nauwe spleet in de kalklaag voelde, vol stof en vuil. De spleet bleek minstens vier voet lang. „Maak eerst de spleet schoon," raadde Marion hem. Met zijn dolk begon hij de spleet van zand en vuil to ontdoen, zonder echter iets te ontdekken. Wel scheen het hem dat de spleet in het midclïn iets breeder was Hij stiet met zijn dolk in dc nauwe opening. Hij voelde, dat hij op ijzer stiet. Hij drukte de dolk zoo hard mogelijk naar beneden. Een veer. Een licht gekraak. Zij konden een juichkreet niet onderdrukken. Een gedeelte van den achterwand week bijna geruisclüoos en de twee jongo mon- schen staarden in een onpeilbare, don kere diepte. Hoofdstuk VIII. „Hier is het," riep Saxon verheugd- „Gelukkig," antwoordde Marion. Ver moeidheid' en angst waren op dat ©ogen blik vergeten. Saxon greep een groote lantaarn van den wand, hield haar met uitgestrekten arm voor zich uil en zag een tamelijk hoog gewelf. Hij kroop naar binnen en bespeurde iets verder een lange eteenen trap, die naar beneden voerd'e. Marion "volgde hem. Zij daalden een trede af, nog één, zorg dragende, dat liet licht recht voor hun voeten straalde. Bij den vierden trap bemerkte Saxon een handbreedte boven de trap oen dunne, Een serie ongelukken. Te Amsterdam. Gistermiddag te ruim half een is in de Dostzaanstraat bij den Spaamdammer- dijk een 9-jarige jongen van een auto gevallen. Met een hersenschudding is hij in het Wilivelmina Gasthuis opgenomen. 'Op de Bomeokad'e heeft gistermiddag om-trceks vier uur een havenarbeider een baal met lijnkoeken op het lichaam ge kregen. Do G.G.D. heeft den man met een rechteronderbcenfractuur naar het Bin nen Gasthuis vervoerd. Tegen vijven is gisteunidd'ag in de Pres. Stcijnstraat een 70 jarige man door een vrachtauto overreden. Met een onderbeen- fractimr en een groote hoofdwonde ver voerde de G.G.D. hem naar het Isr. zie kenhuis aan de Nieuwe Keizcrsgiacht. Tc kwart voor zeven is gisteravond oen 18-jarige jongen ter hoogte van liet Citroen- gebouw op hot Stadionplein, met de fiets geslipt, waarbij bij een hersenschudding en verscheidene hoofdwonden opliep. IIxj is in het Wilhelmina Gasthuis opgeno men. Te kwart voor lien gisteravond is hl het Sporifondsenbad eon 46-jarige man geval len. Hij kreeg daaibij een hersenschudding en een hooMwcrvelboteediging, Do G.G.D. beeft hem naar het Wilhelmina Gasthuis vervoerd. De man was woonachtig te Val- kenswaard. Ncd. Boiiwnrbcidcrsbond. In een buitengewoon hondscongres van den Alg. Ned. Bouwarbeidersbond is met groote meerderheid' van stemmen beslo ten het hoofdbestuur te machtigen d'e nieu we collectieve arbeidsovereenkomst toto©- kenen. Auto tegen paal gereden. Bij Nieuwer Amstel is een automobilist bij bet uitwijken tegen een paal gereden. De auto werd zwaar beschadigd. De be stuurder werd ernstig inwendig gewond. Brandstichting? Naar aanleiding van een brand' in een wolwinkel van mej. V. te Huizen, is op last van de justitie een uitgebreid' onder zoek ingesteld. ijzeren staaf, die in d'e zijmuren gemet seld was. „Kijk," zei hij, „een val. Iemand die onvoorzichtig de trap afliep, zou hals over kop naar benoden tuimelen on zijn hals breken. Iemand, die naar boven ging, zout even slecht te pas komen." Hij reikte haar de hand. Zij daalden zeer voorzichtig vijftien treden en zagen toon een gang voor zich, maar voor de trap ontdekten zij oen breede kloof, waarover een zware eiken plank was gelegd. 1 Na een nauwkeurig onderzoek vilde Saxon op de plank stappen, maar Marion hield hem bij zijn arm vast. „Neen," zei ze. „Geef mij uw hand!. Het is beter dat ik het eorst probeer, mocht ik vallen, dan kunt u mij houden, ik ben zooveel lichter." Van een weigering wilde zij niets weten. Zij zette onderzoekend' een voet op de plank, bracht langzaam haar liclmarasgo wight over, deed1 een pas voorwaarts en bereikte met een paar vlugge vJhroden de overzijde. Saxon volgde. In het begin van de gang ztuon zij, dat de muren en de ronde zoldcii. '4 van roede baksteen wagen, hier en daaa ruw bepleisterd. Do wanden waren vocL-'g groen, soms grauwwit van salpeter, ver toonden neiging tot verzakking. De dvm bestond uit vastgetraple aarde nu-;.rieten, waarin hier en daar groote gaten (Wordt vervolge - dj - i - ,r „r i f" - Gewoon schuurmid del, SO maal vei groot. Grove Hukken mine raal zijn de oorzaak van die akelige kras sen en schrammen. Wereldberoemd reinig gingsmiddel VIMSO maal vergroot. De be- standdeelen geven een fijn en zacht poetsmiddel. Daarom krast VIM nooit

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1933 | | pagina 6