HET PROCES-' t? zA. 8 HAAR AVONTURIER. De sterrenhemel 8-15 Nov. 1933 20 h aaooiNr -TT"-» A mm& Het hoogtepunt voorbij. Onjuiste veronderstellingen öe onzichtbare vuistslag. De helpers van Van der Lubbe. Een botsing tusschen Doering en Dimitroff. (Bizonetere correspondentie). Berlijn, 7 November. Vele toehoorders van hot proces-v. d, Lubbe zijn vain meening, d!at na den dag .van Zaterdag het hoogtepunt voorbij is. Zaterdag immers werd Hermann G-cering ais getuige gehoord, de man, wioa Buitschlands vijanden nog heden verwijL teai als snatiosiaal-socialistiseh minister self deai Rijksdag, welks president hij nog heden is, in brand gestoken te hebban. Niet met eigen hand1, natuurlijk. Staar door het aamverven van brandstichters als Marinus v. d. Lubbe en het ondersteunen (pn dit misdadig werk door mannen van fjitters en Goerïngs S.A.- en S.S.-trocpcn. Onze lezers weten, dat wij van den be ginne af zulk een veron.tersteLIing op grond' van onzo kennis der politieke ont wikkeling iln Duitschland en de voorgo sclnodenis van dit proces, nadrukkelijk van do hand gewezen hebben. Gelijk wij tot heden niet kunnen gelooven, dat do vier com. -aislische medebeklaagdan van v. d. Lubbe ,de Duik'.tier Targler en de Bulgaren Papoff. Taneff en Dimitroff, cn middellijk mot deze brandstichting in ver- tending to brengen, zijn.' We zijn heden zoo ver, dat we als waar- schijtnlijke (waarmee nog niet gezegd' is ten slotte overtuigend bewijsbare!) oplos sing van dit raadsel de volgende lezing jpminen. geven: Marinus v. d. Lubbe heeft do laatste jaren herhaaldelijk Dmiscldand' bereisd en daarbij de gelegenheid benut, verb'n- ding te krijgen met Duitse he syndicalis ten, d'. w. z. communisten van zijn eigen slag, die met de officitele internationale bols je wik i eigenlijk overhoop lagen, om dat h.i, van deze partij te weinig ui'ging en in het bi zonder in Duitschland de leading als te slap werd aangezien. Wij zien in dezen Hollander v. d. Lubbe alles behalve een theoretisch politiek genie, maar een jongmensch met zeer verwarde begrippen op sociaal gebied', met ecin sterke neiging om een rol te spekm, en met het noodige (misplaatste) jeugdig enthousiasme en de noodigo persoonlijke koopigheid', die het hem mogelijk maakte, omtberingen te dragen, die een boter eind doel waardig geweest zouden zijn. V. d. Lubbe begreep geaioeg varn wat zich in Duitschland' afspeelde en van do betenbeans juist van dit Duitscb', 1 voor do ontwikke ling van de proletar.^^e „wereldrevoutie" om in te zien, dat men voor amarchislisch- terrorislisch ingrijpen in de meer normale ontwikkeling der dingen en daarnaast hot veroveren van persoonlijken „room" Ber lijn als centrum moest liebbon. In Berlijn concentreerde zich een soort eindstrijd tus schen communisme en fascisme. In Ber lijn spitste zich sedert jaren oen broeder oorlog tusschen communisten en sociaal democraten toe. In Berlijn stond een Adolf Hitler op het punt, (te onderling-verdceldu roode arbeiders een vernietigenden slag toe te brengen. In Berlijn liepen alle dra den van de propaganda voor de wereld revolutie te samen. Daar hadden onder valscbe namen de internationale holsjewiki hun geheime adressen. Daar werd' bet pro letariaat bewerkt Daar alleen ketn nog een succesvolle poging gedaan worden om een inieuwem Sovjetstaat op te richten. Marinus v. <J. Lubbe kwam voor de zoo- veels te maal naar Berlijn. Dat was in de korte periode, nadat HiUer de macht reeds veroverd had, maar nog den last van het conservatieve blok aan het been moest meesloepen. Verbinding met de grootheden der beide arbeiderspartijen had hij nooit gehad', had hij ook nu niet Hij Een episode uit den Uertigjarigen Oorlog. Oorspronkelijke schet3 van G. P, BAKKER 12) Na een eindje te hebben geloopen, op perde Saxon, bijna onpasselijk door de bedorven lucht: „Laten we nu terugkeeren en de j:iewe len begraven, dit is een uitstekende plek. Dan gaan we een paar uur slapen, een flink ontbijt, en dan weer op avontuur. Wij hebben de oude monnikengang gevon den en kunnen zonder twijfel buiten de stadswallen vluchten." „Zouden we niet liever dadelijk gaan?" „Neen," luidde het antwoord. „Voor van daag is het genoeg geweest, een paar uur slaap, een gezonde rust zonder nare ge dachten. en de hoop op morgen zullen ons tot nieuwe, krachtige menschen ma ken." Vijftien passen mat Saxon zorgvuldig af en met een spade begon hij een diepe kuil te vergrooten. „Haalt u ondertusschen het kistje met ju- ijeelen en het goud," raadde hij Marion. „Dan zullen we gauw klaar zijn." Toen zij de tweede maal teruggekeerd ,was, zei ze: „Ér zijn eigenlijk nog veel meer kostbare 'dingen in huis. Waarom zouden wij niet zooveel mogelijk begraven?" „Natuurlijk," meende Saxon. „Alles wat n achterlaat, wordt gestolen. Wij zullen het gat dieper maken. Ik zal met tr naar was een tamelijk ombekende grootheid, oen schorem jochie, erbarmelijk slecht gekleed', ondervoed, 'niet in slaat zich in hot Duitsch volkomen verstaanbaar uit te drukken, voor de kopstukken der partij en haar parle mentariërs een blamage, zeker niet iemand, mot wien men zich in het ojunbaar en dan nog wel in het deftige Paleis \an den Rijksdag vertoont 1 Van der Lubbo heeft dan ook nauwe lijks pogingen gedaan, om znlke „voor name connecties" te verkrijgen. Hij kwam trouwens als anarchistisch georiënteerd' communist, met woede in hot hari jegens do Ciffieioclo roede partijen. En hij zocht een ander soort vrienden. Dio vond hij in liet stempelbureou van Beriin Neukülii en het naehtasyl van Berlin Heiuiings- dorf. Wonderlijk genoeg hooft bet voor onderzoek juist de/ön laatsten nacht vóór den biaml, in ilcnnuigsdou-f doorgebracht, vrijwel in het duister gelaten. Het moest den beklaagde Dimitroff voorbehouden blij ven ,het gerechtshof lo nopen, thans nog nieuwe getuigen te hoeren, die over deze periode eventueel oenig licht kunn i ver spreiden. Naar on zo overtuiging heeft v. d'. Lubbo juist daar de syndicalisten gevend u, dio hem als werktuig gebruikt -hebben en "die het tenslotte in einddoel met hem eens waren. Wat was dit einddoel? Door oen alom zichtbare, sensationeel» brandstich ting don on zichtbaren vuistslag op de groene tafel der socialistiscb-communis- tische onderhandel ingen over de algemee- no werkstaking en den dan waaTscbijnlij- fcon burgeroorlog te doen neenkmJeiea. Voldengem feiten te scheppen, waauloor de inderdaad kleinzielige strijd der arbei dersgroepen zou ophouden, omdat de mas sa's der roodo arbeiders door dein brand gealarmeerd' en in eikaars armen gedreven werden. V. d. Lubbo heeft herhaaldelijk bekend, dat dit zijn drijfveer geweest is. Het is ook volkomen logisch gedacht, van zijn standpunt uit gezien. Dat het een groote domheid was, ge zien door den bril van de officieels roodo arbeiderspartijen, en in bet bizonder door dim der communisten, begreep hij waar schijnlijk mict. En indien wèl. dan was hem dat zeker onverschillig. Hij wilde niet een overwinning van de communisten en nog veel minder van dc sociaal-democraten als partijen, maar een zege van ,,het proletariaat". Dat daarbij deze partijen het beetje macht, dat Hitler neg gelaten had', en hun laatste kansen van verzet verliezen zoud'en. kon een v. d!. Lubbo onverschillig zijn. Men moet in dit verband' Torgler's ver zekeringen ,dat hij, als hij werkelijk iels over do brand plannen vernomen had. die als „waanzin" (gelijk hij zich uitdrukt) zou verworpen en zoo mogelijk verhinderd hebben, onvoorwaardelijk gelooven. Noen, voor de communistische en de socialisti- tische partijen was zulk een daad op dat oogenblik, en bovendien nog midden in ernstige onderlinge bespreldnjon over een. samenwerking met z.g. legale strijdmidi- dtelen (algeineene werkstaking), hesp rek te gen, die, wat inu vaststaat, nog ïu den dag der brandstichting zouden worden voortgezet, inderdaad een volmaakte zelf moord'. V. d', Lubbe wist niets van deze bespre kingen, kende geen partij-aanvoerders, wist alleen, dat hij deze hooge heeren bestuur- doren door een daad schaakmat -wilde zet ten. Hij kreeg huip, vroeg die zelf of weql tot zijn daad' overgehaald dat is nog in het duister. Heden blijft bij ncsg beweren, boven gaan en u helpen dragen." „Er zijn nog vorken, lepels, vaatwerk en tal van andere dingen." Samen keerden zij naar de bovenver diepingen terug. Zij qpende een groote nieuwe kast in Renaissance stijl, zooals ze nog maar kort in de mode waren en haalde cr gouden vaatwerk, een volledig zilveren tafelser vies uit met schalen, borden en bakken. Vervolgens kwamen er gouden en zilve ren kannen, bekers en kelken te voor schijn. „Hier had ik al veel ingedaan, met het oog op de belegering," verklaarde Ma- non. Zij pakte alles in fijne linnen lakens en zei„Zonde van het mooie weefsel, maar het zou toch vernield worden. Zij bonden touwen om de pakken en brachten alles in het gewelf. Weer gingen zij naar boven. Nu was de beurt aan prachtige luchters en kande laars, aan voorwerpen, die dienden tot ver siering der vertrekken, al'.es van edel me taal. Ër was een ridder van gedegen goud, ingelegd met edelsteenen en een groot zil veren "schip met volle zeilen en hoog op sta a nden achtersteven. Daarna kwamen uit kisten en kasten nog vele prachtige lijfsie-aden te voor schijn, gespen, kettingen, hangers, armban den en horloges, zelfs eenige Neuron ber ger eieren en aigrettes van goud, versierd' met edelsteenen en ernailie. Alles werd naar den kelder gebracht en vele malen hadden zij den tocht gemaakt, vóór Marion zeido: „Nu geloof ik, dat wij het huis vrij- geen hulp gehad' le hebben. Maar de spor rem van voorbereiding van den brand i'n (1e groote zaal, een brarul, dien hij alleen in dien korten tijd niet kan hebben ver oorzaakt, zijn roods gevonden, chemisch ontleed' en toegelicht. Hij moot hulp ge had' hebben, en wel van Bannen, die er hetzelfde belang Dij- hadden als hij, een alarm uit te lokken om daardoor dc partij besturen der roodo groepen tot samenwer king en een laatste poging tot gemeen schappelijk verzet to dwingen. Deze medeplichtigen hebben v. d. Lubbe stellig opgeofferd. Zij kenden den Rijks dag en wisten, "waar zich na den brand te verbergen oh waarheen te vluchten. V. cl'. Lubbo wist dat niot. Bijziende en zonder plaatselijke kennis deed hij do dom ste dingen, sloeg dikke ruiten in, ver brandde gordijnen aan do straatzijde, liep met licht door kolderkamws. niet be denkend, dat dit licht van buiten duide lijk zichtbaar was, kwam tweemaal op plaatsen terug, waar hij reeds geweest was en word tenslotto gegrepen, zoeken de naar een uitweg, op een oogenblik, waarop hij reeds lang in veiligheid had kunnen zijn. Zijn die medeplichtigen door den on deraardschen gang verdwenen en over den muur van het machinehuis ontsnapt? Of was cte eenige medeplichtige (le num. dio kcirt na de brandstichting door het hoofd- ftrartaal II onlvhnht en daar ook gezien en voor don Bulgaar Popoff gehouden is? Misschien zal dat 'nog ontdekt worden. Wellicht echter ook met! Wist en weet v. cl'. Lubbe precies, wie deze helper of helpers geweest zijn, en lioo zij liccten? Zal hij dat nog bekennen of zal zijn mond gesloten blijven? ÏIco liet ook zij, do le/.ing, die wij hier gegeven hebben komt ons en velen met eins, als do hoogstwaarschijnlijke voor. Vooral ook, nadat we Zaterdag minister Göring als getuige gehoord hebben. Dit verhoor had ten slotte, door de botsing met Dimiitroff, die niet kon uit blijven, eön theatraal-dramalisch karakter. Fascisme en communisme sloegen tegen el kander vuur. En natuurlijk bleef de almach tige minister, die zelfs het hooggerechts hof in zjn ban sloeg, de overwinnaar van het oogenblik. Dimitroff, die overigens een onbeschaamde kerel is, werd met harde hand uit de zaal verwijdend, nadat de minister hem nog even gaukv demy strop beloofd' had. Iets, wat o.i. J den rechter meet worden overgelaten. Het was in alle opzichten een merk waardig verhoor, waarbij men voor liet eerst aan de volkomen objecüeviteit van oen der rechters begcin te twijfelen, en dan indruk mee naar buis nam, dat een Duitscho rechtbank meer vmeratio voor de Staatsmacht loont dan volgens teiet- Duitsche begrippen met do. hooge onaf hankelijkheid van den rechter veremiig- baar is. Maar ten 'slofte was ook dit> verhoor een steentje in het enorme mozaïek van dit onderzoek. Wij geloofden in do eerlijk beid' van het betoog van dezen minister, die stellig aan do brandstichting even on schuldig is als do partijbesturen van com munisten en sociaal-democratie en in het Maaneter vier vnm de vijf beklaagden. Al gaan wij niet zoover als minister Boring, dio trachtte te overtuigen, dat demand hem angelegen gekomen was, terwijl wij nog beden van meeuing zijn, dat deze brand zoo kort voor de verkiezingen den nationaal socialisten intendeel als een. go- schenk in den schoot viel. Deze brandstichting is niet meer cn niet minder geweest dan een poging om door initiatief van weinige outsiders en enkelingen in te grijpen in een politieke ontwikkeling, die over den strijd fascisme contra bolsjewisme beslissen moest. Deze poging van outsiders mislukte. De eindbotsing tusschen de groote tegen standers nationaal socialisme en interna- tionaal-marxisme werd' er door verhaast. wel leeggeplunderd hebben. Veel zu'lïii de roovers niet meer vinden. Het gegraven gat bleek veel te klein om alles te bevatten en Saxon moest op nieuw aan hot werk. Zorgvuldig plaatste hij stuk voor stuk in de groeve, die zoo diep geworden was, dat hij er in moest staan om alle kostbaarheden te kunnen bergen. „Daar ligt een groot vermogen," schatte hij. „Een zoo onmetelijk fortuin, dat de verleiding voor velen te groot zou blijken. Neemt u wal goud mede," raadde hij haar. „U kunt het noodig hebben." Marion keek op en aarzelde. „Het is geen diefstal, het behoort uw oom, maar zonder ons..." „En u? vlei ze hem in de rede. Saxon las den twijfel in haar blik. Twijfel? Neen, bij vergiste zich niet: wan trouwen. „Als ik levend in het Zweedsche kamp kom," zei ze, „kunt u den geheclen schat krijgen. Ik weet zeker, dat mijn oom alles graag aan u zalgeven." „Den geheelen schat?" vroeg Saxon, en hij keek haar onderzoekend aan, want hij zocht zekerheid. „Ja," herhaalde zij, „als Ik het Zweed1 sche kamp bereik, is dat alles voor u." „Juist," antwoordde hij. „Als u do leger plaats rJet lovend bereikt en ik overleef u, dan ben ik de eenige, die den sdhat kan vindon. Dat is waar. Een schitterende zaak voor een. avonturier. Zeer verstan dig van u, en heel goed' bedacht, dat u het goud en de juweelen als losprijs uitlooft. Een spion is tot alles in staat. Ik bewon der uw doorzicht." Maar op gehoel am. ïro wijze date v. d. Lubbo en zijn paar vriendete het zich ge dacht hadden! U. GEMENGD NIEUWS» Het bergingswerk van de Lutinc. ■Woird't voortgezet Aan een persbericht van d'o ecmccssiomii- rissen is hot volgendte ontleend: 'Onmiddellijk na het verlies van den Lulinetcvan hebben de concessionnxisscini zandzuigers aan het werk gezet onn te trachten, hot wrak d'er Luliitio van zand to cintblooton. Na het opruimen van den Luüneloren bleken d'o omstandigheden voor het zandzuigen aanmerkelijk gunstiger dan vooi heen te zijn. liet gelukte inderdaad met dc zuigbuizen dat gedeelte van het wrak te bereiken, waar zich d'e amimmitiekamor bevindt. Tal van overblijfselen van d'e Lulino zijn boven gebracht Blijkens do duikerrapporlcn bo- vindt zich ter plaatse o.a. oen groote hoe veelheid aauooitgeroesto kogels. H'et dool is deze allereerst op te ruimen. Do zuiger Volharding wordt van een nieuwe Inrichting voorzien, speciaal ge construeerd voor het opzuigen van kogels, enz. Het materieel wordt paraat gehouden, opdat do dagen, waarop zuigen mogelijk is, gebruikt kunnen worden. De thans be reikte resultaten zullen d'e werkzaamhe den, al-» de concessionarissen van plan zijn volgend1 voorjaar mot een nieuw toe stel te hervatten, aanmerkelijk bevorderen. Hot bergingswerk wordt voortgezet. Schip aan den grond. Het motorschip Do Hoop, geladen met stukgoederen is op de Brouwersplaat in do WesterscheMo vastgeloopen. Sleep- boothulp is aanwezig. Door een tramwagen overreden ea gedood. Gistermiddag is in de Van Baerlestrajat, hoiek Willemsparkweg tö 'Amsterdam, een man bij hot «versteken van d'e trambaan gestruikeld, wat ad oor hij onder het vooM- balcon vate een tramwagen van lijn 3 is geraakt Do wagen moest worden opgovijt seld' en toen d'e man ie voorschijn was gebracht, bleek hij to zijn cworled'en'. Do Geneeskundige Dienst heeft hot stoffelijk overschot naar het iWilholruina! Gasthuis, vervoerd! Het dreigend conflict aan de Sphinx, Staking. Te Tilburg hebben da partijen betrokken bij het conflict aan de Sphinx-aardewe'rk- r-'-rieken te Maastricht vergaderd. Er is een bemiddelingsvoorstel gedaan, dat verworpen is, waardoor heddn do sta king is ingegaan. Brand aan boord. Spoedig gobluscht. Bij Torneuzem ontstond brand aam boord van het Duitsche tankschip Dterunaphl De schipper kon zich met gezin en knecht redden. Daar bet selrip vol benzine was, was hot ontploffingsgevaar groot. Niettemin heeft de brandweer het vuur spoedig' go bluscht. Het vergaan van de stroomtreilcr Spaarncstroom. Nieuwe arrestaties. Behalve de eerste machinist vain1 deni stoomtreilcr „Spaarncstroom", JJmuiden G5, wolk schip op 12 Juni j.l. bij do Dectnsche kust is gezonken, zrjte, naar de 'Del. meldt, ook d'e gebroed ars D„ scMpper-cigenaar en stuurman, en de tweede macli'nist B. gearresteerd'. Zij worden allen verdacht ie hebben deelgenomen aan het complot om den treiter opaettelijk te laten zinken. Wi s, - \i$> d;/ 20 yiZ.' 0"B 'fe. -r~' ^v- ©vouewmh mabs© CB LAATST E JUPITER© HniEUVEMMN ZUIP SATURNUS© Sterretijd 23 h 10 min. In drukletters vermeld zijn de «amen van do sterrebeeidende eigennamen van een aantal der helderste sterren zijn in schrijfletters getoekend. Dit kaartje is maanloos, wijl dat hemel lichaam heel dc week des avonds omi 8 uur nog niet op is. Van 1316 Nov. kan men vallende ster ren observeeren; hun uitstraalpunt ligt in den Leeuw (Leo); vandaar don naam' Loon Men. C. M. Jr. te S. Inderdaad kan men, in plaats van Oost en West te verwisse len, ook Noord en Zuid omkeeren. Maar „Maar wij kunnen maatregelen nemen, dit zooveel mogelijk te verhind'eTen," ver volgde hij vriendelijk. Er lag geen zweem van geraaktheid in zrfn stem; niercund' zou bespeurd bebben hoe diep hij gegriefd was. In het halfduister zag Saxon den blos niet, die haar wangen kleurde, noch de half uitgestoken hand. Misschien ook veins de hij, die niet te zien. Zwijgend nam zij een rol goudstukken, bood' hem een cn ander aan, maar hij schudde het hoofd. „Dank u zeer, ik heb voldoende gold bij mij." Zorgvuldig wierp hij de groeve dicht, stampte den grond vast, haalde eenige em mers water om den bodem te slompen en liep er tenslotte talrijke malen over heen, „Niemand zal kunnen zien, dat hier ge graven is," oordeelde hij. De terugtocht werd aanvaard'. Saxon stoot den muur, bracht h'et fust op zijn oude paats. „Gaat u nu rustig slapen, denk niet aan vervelende dingen. Doe eenvoudig de oogen dicht. Ik zal u wekken." Daarna sloot hij de deur, maar hij ging nog niet rusten, Eenige ©ogenblikken liet hij zijn gedach ten den vrijen loop. Hij wachtte tot hij meende, dat Marion ingeslapen zou zijn. Voorzichtig verliet hij den kelder en ging naar de bovenvertrekken. In de eerste kamer, waar hij perka ment, een looden inktpot en een veder gezien had, nam hij een stoel, verwon derd', dat hier alles nog op zijn plaat3 stond. het eerste is het meest gebruikelijk. Als IJ onze kaartjes boven uw hoofd houdt,' dan geven ze den sterrenhemel precies weer, mot Oost en West op de goede! piaïifs. I Circumpolair zijn voor Nederland 52° N. br.) allo sterren mot hoogere declinatie! dan 38° N. Met andere woorden: sterre'm die minder dan 52° van den Noord-hemd'- pod verwijderd zijn, heeben circumpolair- storren. Zij gaan op deze breedte nimmei! ond'er. I Het formaat onzer kaartjes maakt het bezwaarlijk, aan nw verzoek om de eclip tica etc. er in te teekenen, te voldoenJ dat zon de duidelijkheid schallen. Buiten klonk rumoer en geschreeuw, tel kens verlichtte een rose gloed de vensters en teekende fantastische beelden op den vloer. Hij zette zijn lantaarn op de tafel en na zich eenige oogenblikkeri bedacht te liebhen, schreef hij met duidelijke druk- lettors „DE, SPROOKJESKELDER". Zoo had Marion een paar keeren Kot gewelfgenoemd. Daaronder schreef hij het volgende, rijm e Een voet breed en vijf voeten dioog. Een rechte lijn en toch oen hoog. Een groote steen, een maas gewicht, Maakt somtijds zware lasten licht. Leg tweemaal vijftien passen af, Let op de vierde, graaf een graf. „Nu is do schat aan d'e vergetelheid ontrukt," mompelde hij, liet stukje per kament in zijn wambuis verbergend. Hij rees overeind en keek in liet gelaat van een man, die in d'o deuropening stond, een ruw gelaat, met een langen, .verzorg den baard, blijkbaar een onderofficier der Kroaten, die hom oplettend' gadesloeg, een pistool in de vuist. „Wat moet je?" vroeg Saxon. „Dank mij, hopman, dat ik gekomen ben'; hoor dat rumoer, kijk uit bet venster. Alles brandt, heel Maagdenburg. Dc heb het heele vhuis doorzocht, maar weinig draagbaars gevonden en nu kan ik wel raden waarom. 'Ook hier zal d'e rooiehiaan gauw kraaien. Geen steen zal op den ander blijven." (Wordt vervolgdU Ster */j 3' grootte, of kleiner Ster */i 2' grootte. ijS- Ster *4 1' gr. Melkweg ,o"lt J33q7al°0j9 Wettelijk ingeschreven bij het Bureau Va Industrieelen Eigendom onder No. 64222 V* Hercules \4k Groole t

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1933 | | pagina 6