fiEM REBERS al&ttl!46
fa-J. BE GOEDEREN
A. L 3 O Y
U.8LMIG
«©eft een
Nuttiggeschenk
25°/otoi ting
iirifiiiiiiiff
Enrassa-w
Ptx «31
ADVER1 ENTIÉN.
H.H. AUT< MOBILISTEN
Mantelstoffen
ROTTERDAMSCHEDUK 233-235
Geneeskundige brieven.
BINNENLAND,
Gemeenteraad van Rotterdam.
OEMENGD NIEUWS-
I Practische en soiiede St,
waarbij
Albums
Leesboeken
Lederwaren
Spelen
Passer- en
Verfdoozen
Prenten- en
Kleurboeken
Luxe Doozen
Postpapier
Cartes Corresp.
NflCOLAAS-GADEAUX,
vooral uitmunten:
Vulpenhouders
Bank-, Wissel
en Actetasschen
Sousmains
Geldmandjes
Papiermanden
Inktkokers
Inktstellen
Schrijfmappen
College-, School-
Muziektasschen
RI.E3, Opzichtzending gaarne op aanvrage
Uw muliijgst SS- fiicoSaas-cacSeaaj
vindt U bij
Larsge Kerkstraat ©O Telefoon ©3375
Steekpartij.
Hoeft U moeilijkheden; of reparatie aan Uw auto,
vraagt eerst gratis advies en prijs bij ons
Apto-h ersfelplaats
Gsrage-teedrilS
Westvest i@ - Tel. 68712
Tieiman Uemstr. Ha
TELEFOON 68775
Timmer'-, SVietsei- er Betonwerk
Ontwerpen voor gemoderniseerde winkelpuien
TELEFOON 63676
Wij hebben een groote
sorteering
Hartdweefarti kelen:
Schoorsteenloopers,
Kussens, enz., enz.
Tegen inlevering van dezen BONI geven wij tot
en met 5 December op eiken Molton Deken
BEN WEEK (aanvang morgen)
O O
van a !a nog aanwezige
KORTE HOOGSTRAAT. 3
Beroepsziekten. II.
Een voorname plaats onder do beroeps
ziekten wordt ingenomen. door do tuber
culose. Slechts in de minderheid dor go-
yallen komt deze ziekte als een direct
gevolg van het beroep veor._ Tuberculose
wcxrd't, zooals thans wel iedereen weet,
veroorzaakt door besmetting met don
tuberkelbacil en hot koimt weinig voor, dat
het beroep als zoodanig deze besmetting
teweeg brengt. Dit gebeurt wei eieins bi]
slagers, die bij hol slachten vain tuber
culeus vee zich verwonden aan ooa mss
of haak, welke mot tuberculeuse produc
ten in aanraking was geweest. Onlangs
werd van eein Priesch dorp bericht, das,
een gïoot aantal schoolkinderen besmet
was door een onderwijzer met open tuboi-
culose. In dit geval zou men van een
beroepziekte van het schoolkind mogen
spreken.
Gelukkig hoeft elke aanraking met
tubeiculeuse smetstof nog niet het optre
den van de ziekte ten gevolge. Zoo goed
ais iedereen komt i,n zijn leven wel eens,
en in velei gevallen aedfs dikwijls mot do
smetstof in aanraking. Dit kan geschieden
doordat het virus met het voedsel in de
maag, of door de ademhaling iin de longen
komt, ol ook zocals i>ij bovengenoemden
slager door de huid in hiet woeksol der
huid of in de daar circuloerende vloei
stoffen geraakt. Al lijd is dan van belang
de toestand, waarin de weefsels verkeeren.
Zij kunnen genoeg weersland bezitten om
de smclslof direct onschadelijk te maken.
In andere gevallen komen de bacil'en wel
even tot ontwikkeling, maar moeten het
toch spood'ig afleggen. Zelfs kam een
tuberculeus proces aanvankelijk vrij welig
cpsciiieten en toch behaalt de weerstand
van het lichaam spoedig de overwinning.
Men neemt aan dat op die wijze her
haalde besmettingen voorkomen en dat
na iedere genezen besmetting het weer
standsvermogen groober is geworden.
Vooral het jonge kind' zou zeer vatbaar
zijn e!n in deze richting wordt dan ook
een belangrijke strijd gevoerd, o.a. door
de bekende inspuitingen volgens Galmette,
en door de zorg voer de zoo veel mogelijke
verwijdering van smotstof uit de omgeving
van het kind. Dit laaatste beteekent rein
heid in de vertrekken, waarin het kind
vertoeft en onderricht aan eventueel in
zijn omgeving vertoevende personen met
open tuberculose, zood'at dezen niet spu
won op den grond, doch alios wat zij
opgeven op doelmatige wijze opvangen en
onschadelijk maken.
Vele dier lichte infecties in de jeugd
verioopen zoinder dat eigenlijke ziekte
verschijnselen optreden en zoo kan men
verklaren, dat langzamerhand de vatbaar
heid voor tuberculose afneemt. Toch
schijnt im en kort na de puberteit weer
oon wat grootoro vatbaarheid aanwezig Ie
zijn en van absolute onvatbaarheid1 durft
niemand te spreken.
Zoo komen wij tot de conclusie, dat
verzwakking van het weerstandsvermogen
eon belangrijke factor is bij het ontstaan
der tuberculose en op die wijze is het
beroep van groote beteefcenis. Natuurlijk
niet het beroep alleen. Doelmatige k'ee-
ditig, voeding en woning, voldoende
lichaamscultuur spelen ook m dit opzicht
een belangrijke rol. Ten slotte zijn er
zoovele factoren van invloed', dat men
uiterst voorzichtig moet wezen met het
maken vain gevolgtrekkingen wanneer
men bijv. statistische nwhxleelingen over
het voorkomen van tuberculose bij de bo
eien aars vain verschillende beroepen leest
Waninoor men d'an bijv. ziet, dat café'
houders en keliners een groot percentage
ziekte- en sterfgevallen aan tuberculose
verteonen, d'an weet men nog niet dade
lijk te zeggen of hier het gebruik van
alcohol dan we] het onregelmatig leven
of liet verkeer in slecht geventileerde,
bodempte, met rook overvulde lokalen a'.s
voornaamste oorzaak moet golden
Ileijermaos neemt in zijn boekje een
lijst op van de sterfte aan tuberculose in
Nederland gedurende 1908 tot 1911 ge-
rangschikt naar oen dertigtal beroepen
Dan eden 2 op 1000 vinden wij: st.ee,
fabricage, architecten, aannemers, open
bare^ reiniging, olioEabricagc, mijnbouw,
machinisten, stokers, metselaar, opper
man, bakker, landbouw, zeevischerij en
tuinbouw. Dat zijn dus in hoofdzaak be
roepen, welke in d'e open lucht booefend
warden. Welk soort bakkers hier bedoeld
zijn, wordt niet vermeld. Er is oen tijd
geweest, dat hot beroep van banketbakker
als zeer ongezond gold door do voort
durende inademing van suikerslof. Over
do mijnwerkers hoop ik later nog afzon
derlijk iets te zeggen. Over het algemeen
krijgen wij wel dein indruk dat hot wer
ken m de open lucht ton opzichte van de
tuberculose een gunstige factor is. Wan-
moor wij dan voor straat makers 3.79 vin
den, hgt het vermoeden voor de hand
dat hier naar andere redenon gezocht
moot worden. Wij vinden dan vorder
tusschen 2 m 4 pear mille: diamantbewer
king, boekdrukkerij, de grafische vakken
arbeiders in de bouwbedrijven, barbiers
jon kappers, kleermakers, 'smeden, papier-
juv erking timmerlieden, loodgieters, stu
kadoors, schilders, textielarbeiders, tabaks
bewerkers, sigarenmakers. Eindelijk zien
ï/Lvïf8 ciKers voor behangers
(4.08) en poirceleinfabricago (10.42).
In de laatste rubriek vindon wij de bo-
drijven, waar binnenshuis wordt gewerkt
Kin uit d'ein aard der zaak meer, soms be
langrijk veel meer stof ontwikkeld wordt.
Vooial het anorganisch stof werkt zeer
madeelig. In vele fabrieken zijn de werk
lieden vereenigd in groote ruimen, waar
doelmatige ventilatie moeilijk valt. Op 100
sterfgevallen weiden gevondenbij arbei
ders in de buitenlucht 22 2 door tubercu
lose. Bij arbeiders in werlcplaaatsen was
dit cijfer 30.5, 'in bedrijven met organisch
stof 25,9 en met onorganisch stof zelfs 40.9.
Wij beliooren bij de beoordeelimg van
deze cijfers niet uit het oog te verliezen,
dat het beroep in de open lucht in don
regel niet door zwakke personen gekozen
wcaxlt Deze stellen zich liever niet aan
regen em wind'' bloot en houden er moer
van om een zittend beroep in een kalme
verwarmde omgeving uit te oefenen, zoo
als bijv. dat van kleermaaker. 'Er zijn ook
hoe langer hoe meer bedrijven, waar de
aibeider voordat hij in dienst genomen
wondt gekeurd moot worden. Vroeger was
do algemeone overtuiging, dat tering een
eifelijke ziekte was. In verband met wal
ik boven reeds opmerkte, wil ik er hier
nog eens op wijzen, dat tuberculose a's
zoodanig niet overgeërfd wordt. Wol is het
mogelijk, dat het kind vain zijn oudeis
eigenschappen meekrijgt, die niet bevor
derlijk zijn voor het aankweeken van
weerstand tegen latere infectie en dat hot
op d'io wijze gemakkelijker ziek wordt dan
een ander kind, wel zijn tubeiculcu/e
ouders soms een gevaar voor het jonge
kind'. Dit is, zooals wij reeds zagen, zeer
vatbaar voor infectie. En als de ouders
lijden aan o<pen tuberculose on niet met
de grootste nauwgezetheid voor vernieti
ging van de door hen geproduceerde smet
stof zorg dragen, dan is het duidelijk,
dat het kind, dat in hun naaste omgeving
vertoeft, op den grond speelt en kruipt
en, zooals alle kinderen doen, allerlei
voorwerpen, die op den grond liggen, in
het mondje stopt, de besmetting al zeer
moeilijk ontloopon kan. Riet is in zulke
omstandigheden voor de ouders een pijn
lijke en moeilijke taak, maar toch noodL
zakelijk omdat het kinderleven er me®
gemoeid kam zijln, om tijdelijk van het
kind te scheiden, zooals in Frankrijk op
groote schaal door, het werk van Grancher
geschiedt. Gelukkig warden in den laatsten
tijd door de inspuitingen volgens Cal-
mette, bekend door de noodlottige ver
gissing in Lübeck, verheugende resultaten
verkregen. En alom zijn in den lande caa-
sultatielureaux verrezen, waar dc ouders
zich kunnen laten voorlichten.
Minder gevaarlijk dan vroeger alge
meen aangenomen werd, schat men tegen
woordig de aanwezigheid van rook in de
lucht voor het verkrijgen van tuberculose.
Rook is in dan regel niet volkomen ver
brande organische stof, in hoofdzaak dus
fijn verdeelde koolstof Als deze met de
ademhaUngslucht in de longen komt, b'ijft
ze in de luchtwegen aan de wanden han
gen en kan ten deele ook in die wanden
binnendringen, waar het stof als betrek
kelijk onschuldig vreemd lichaam blijft
zitten. Zoo kan ook ander stof naar bin
nen geloodst worden. Het longweefspl
krijgt dan de kleur van het dcsl ©treffende
stof, bij kool dus zwart. Deze zo-ogen.
sloflongcm zijn alleen schado'ijk bij be
paalde soorten stof. In den regel geef! het
bimiengedromgHan stof meer aanleiding tot
ontstekingachtige processen dan tot
tuberculose. Dit beteekent een geluk voor
den mijnwerker, waarover ik in oen vol
gonden brief nog iets wenscb te zoggein
H>. A. S.
Fcijcnoord-sladion, ge
huwde ambtenares cn
Winkelsluitingswet.
Nadat een reeks grondverkoopingen en
andere minder belangrijke voorstellen zijn
aangenomen, kom! aan de orde bet voor
stel in zake hot openstellen van de gele
genheid tot practisch werken voor jonge
werkloozen. D.t wordt aangenomen, met
aantcekening dat de heeren Menist en Reu-
derink er legen zijn. Deze laatsten had
den het, advies van het comité voor vak
onderwijs gaarne nog eens gehoord.
Na langdurige besprekingen is het af
wijzend praeadvies van B en W. op bet
verzoek om buitenlandsche circusonderne
mingen te weren, aangenomen.
Voorts heeft de raad, na langdurige dis
cussie, met 33 tegen 8 stemrnmen (5 a.-r.,
de heeren Van D.s, v. d. Brule en Ver
heul), besloten haar medewerking te ver-
lecnen aan de voorstellen van de voetbal-
verecniging Feijenoord tot het bouwen van
een groot modern stadion aan den Kreek-
weg.
Verder vermelden we nog het aanvaar
den van het voorstel om de met den
man in overheidsdienst gehuwde ambte
nares te ontslaan (met 24—15 stemmen,
t. w. s-d., r.s.p., c.p.h.).
Tenslotte heeft de raad verworpen een
voorslcl-de Groot en tweo moties-Van
Burink, waarin getracht werd de onthef
fing van de bepalingen van de Winkel
sluitingswet op Zondag 3 Deo. mogelijk
te maken.
Afscheid burgemeester van Utrecht.
Onder groote belangstelling heeft bur
gemeester Fockeina Arnbeao, benoemd tot
commissaris der Koningin in Groningen, af
scheid genomen van den laad. Do schei
dende burgemeester h.eld een afscheidsrede
die beantwoord were door den oudsten
wethouder, den hoor A. H. Smuldor
het raadslid Serton.
Hierna volgde een receptie in het stad-
hius, waar dr. ir. G. IV. van Ileukeiom,
hooidingenieur bij de Nederlandsche Spoor-
wegep namens de burgerij den burgomees-
ter hoeft toegesproken.
De receptie was zeer druk bezocht.
Fin. Nieuws.
Ned Steenkolenhandel Mij.
Voorgesteld wordt aan do algemeene'ver-
dig van do Nel, Indische Steenkolen
handel Mij. om 25 <y0 terug te betalen op
het gewone en op het preferente kapitaal.
Beu rsreorganisatie
In de gisteren gehouden algemeens ver
gadering van de vereoniging voor den ef
fectenhandel, werd liet voorslel van de
i ommissio, belast niet het onderzoek naar
de mogelijkheid van beursreorganisaüe om
le stemmen over de vraag, of hel rcoroa-
nisatie-voorstcl nader in behandeling moest
«orden genomen, door dc meerderheid met
rieen beantwoord. liet bestuur verklaarde
op een desbetreffende vraag, o ider verwij
zing naar het prae-advies, dit de mogelijk
heid, dat partieele wijzigingen dooi' hel
bestuur zullen worden ingevoerd, blijft be
staan.
Bij acclamatie werd aangenomen een
voorslel om Zaterdag 23 December als
beursvacantiedag vast te stelten.
Bij de rondvraag werd* door een dor le
den de aandacht gevestigd op de toono
mende concurrentie, welke do leien onder
vinden van de zijde van vestigingen van
Amerikaansche huizen. Het bestuur zeide
dat reeds maatregelen daarlegen werden
overwogen
en
iMlBÉ-KLEEÜIN'G
JAEGER- cn WOLLEN ONDEltKLEEDING voor Iiccrcn-, Dames- cn Kinderen
rLANELLEN DANIESNACUTIl EMDEN cn PTAMA'SvanaT 1.95
|E:..
Tc Vreeswijk. Slachtoffer
overleden.
Gistermiddag omstreeks vijf uur heeft
zich op den Lekdijk te Vreeswijk een drama
afgespeeld, hetwelk aan ©en persoon het
leven heeft gekost.
Op dien tijd bevonden zich nabij het
peilbuis op den dijk twee personen, zekere
H. C. van S, en T v. Hbeide inwoners van
Vreeswijk. Vermoedelijk in verband met
een stroopersaangelegenheiil is oneenigheid
tusschen beide mannen ontstaan.
Wat er precies gebeurd is, is nog niet
komen vast te staan, doch op een gegeven
oogenblik werd van S. met een vijl of
eên mes in do binkstreek gestoken, waar
door hij levensgevaarlijk gewond werd. De
dader vluchtte daarna weg. Van S. kon
strompelend en met vee! bloedverlies zijn
woning bereiken, waar hij ineen zakje.
Geneeskundige hulp was spoedig aanwezig,
doch 's avonds is het slachtoffer, gehuwd
en vader van 4 kinderen, aan de gevolgen
van de bekomen verwondingen ovorielen.
Voor zijn dood kon Van S. nog mededee-
len, dat hij door Van II. was neergestoken
De dader is door de politie van Vreeswijk
in zijn woning gearresteerd'. Op liet ge
meentehuis is hem een voorloopig ver
hoor afgenomen, waarbij hij bekende de
daad te hebben gepleegd. Het onderzoek
wordt voortgezet. Het parket van Utrecht
kwam gisteravond nog ter plaatse om een
onderzoek in te stellen.
igeningcns begroeting verworpen.
De raad van Wagenhuren heeft de be
zuinigingsvoorstellen van B. on W„ slrek-
en"t footing sluitond te maken
en te voorzien m de vermindering van
do uilkeering uit liet Gemeentefonds als-
mode do vermindering van do bijdrage in
do workloo/enzorg, verwerpen. Do bemoo-
ang on"!' n\et 9 tegC11 G simmen °(dio
der S.DA.P.) verworpen.
Brand in een opslagplaats.
Van een asbestfabriek te
Amsterdam.
Het brandenseizoen hoeft zich te Am
sterdam met kracht ingezet. Waren het
eergisteravond' 2 branden, gisteravond word
wederom hot signaal middenbrand gege
ven. Te kwart over zeven ontdokten arbei
ders dat er brand was uitgebroken in een
opslagplaats van D? Boer's Asbest en Rub
berfabriek, gelegen op hot oude terrein
van de Nederlandsche Scheepsbouw Maat
schappij aan de Dijksgracht bij de Czaar
Peterstraat Onmiddellijk werd de bran 1-
weer gealarmeerd, die uitrukte met een
motorspuit en dc babyspuit, deze Laatste
in verband met de terreinsmoeilijkhalen.
Via de zich in dc nabijheid bevinden-lo
luchtbrug over den spoorweg werd do slang
van den standpijp naar den motorspuit ge
leid en weldra weel het vuur met drio
stralen bestreden. Het brandde lustig in
de opslagplaats; wol vilt en slroocaxton bo
den gretig voedsel aan hot vuur Weldra
was do brandweer onder leiding van hoofd-
brandmeesler Hnrldorff het vuur meestor.
De schade aan goederen is betrekkelijk ge
ring en werd door den eigenaar op 700
1000 gulden geschat Het bedrijf onder
vindt geen stagnatie, terwijl verzekering
de schade dekt. De oorzaak van den brand
is onbekend, waarschijnlijk moet' deze ge
zocht worden in uitstraling of vonken van
de hectcluchtoven, die zich ook in dit ge
bouw bevindt.
.De arbeiders hadden de opslagplaats
reeds om half zes verlaten.
Een viaginciilcni.
De rijksleidei der nat. soc. arbeiders
partij m Nederland, dr. II., is door den
Haagscben kantonrechter veroordeeld tot 6
dagen hechtenis, wegens het uitsteken van
oen witte vlag in de Amaliaslraat te's-Grn-
venhage, op welke vlag de aanschrijving
van den Ilaagschon burgemeester was ge
schilderd, inhoudende hot hevel dat een
van te voren uitgestoken fascisten-vlag
moest worden binnen gehaald.
WILLEMS EHISTIG
Als St. Nicolaas surprise geven wij bij aankoop
van minstens ItO.-een zijden Shawl, ter waar
de van f1.25 In kleuren naar keuze, cadeau