HET PLEIDOOI VOOR VAN DER LUBBE.
7PURöt
'Mpkin
UIT 0£ TWEEDE KAMER.
Zaterdag 16 December 1933,
m
FA. W. VAN LOON
Gesprongen
honden
?6it nummér bestaat ?iit 2 bladen
en een Kinderfclad.
EffmES RAD IC
met*K- ggste Jagfggng>
Tel. No. 68103. 68617 en 68923.
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). JJEL. 68103, 6861? en 68923.
Postrekening No. 5311.
EERSTE BLAD.
BUrihNLANU.
Dr. Ssuffert meent, dat hoogverraad niet bewezen is.
Van der Lubbe's drijfveeren waren: demonstratie en
protest. Wellicht poging tot voorbereiding van hoogver
raad. Gevangenisstraf gevraagd.
Na dö pauze in. 'do zitting van lïet rijks-
ryaredht van gisteren heelt dir. Seulfeirt,_ver-
'tteuiger van v. d. Lubbe zijn pleidooi ge
houden,
„Hooge rechters van het Rijksgereolit,
mij is van ambtswege de taak opgedira-
,Eeu den bekl. v. dl. Lubbe, den brandstichter
van den Rijksdag te verdedigen. Deze
officieel© opd'raoht verpliciht den advocaat
iïiaar eer en geweten alles te doen wat hij
'Ipo'ö in geval' eener persoonlijke opdracht
rjsou moeten doen. Ik heb reeds bij liet
'begin. van het proces moeten meedeeleon,
'ldat bekle v. d, Lubbe mij elke inlichting
,^n elk gesprek heeft geweigerd ert tot
^n\|n leedwezen is dit ook zoo gebleven,
"Jk moet mij' dus op grond van de monde-
bingo proaes-bespiekïngen een oordeel
'iy onnen. De geestelijke initiatiefnemers
jtot de ongehoorde daad zijn gevonden in
'ld© Communistische partij, hun leiders,
.Sprekers en agitators. Het Diritsehe volk
'Slankt min. pres. Goering, dat hij met
fcijn grooto kracht dit gevaar heeft ovetr-
wonnen. Docihi voor v. dl Lubbe dient schuld
en straf volgens dd go'dende wetten te
worden bepaald. Ik ga ervan uit, dat het
besluit van v. d. Lubbe om 3 gebouwen m
brand te steken op z'n vroegst is ont
staan op 22 Febr. te Neukolin. Het be
sluit is geboren op "Maandag, op weg
naar Berlijn.
De aanklacht heeft trachten aan to
fcoojiein, dat v. dl Lubbe een signaal wo-ar
Óen opstand hoeft ■willen geven en daar
uit concludeert zij tot de buitengewoon
;Ware beschuldiging van hoogverraad).
|Ik geloof, dat men niet zonder meer uit
Jtto uitlatingen van v, dl Lubbe de conclusie
ikan trekken, die de aanklager heelt ge-
frakken als men zich niet van te varen
©on beeld heeft gevormd van de geeste
lijke instelling en biet karakter van vi. dl
Lubbe. Ik motet ingaan op het karakter en
de wil voering van v. de Lubbe. Zijn jeugd
stond1 niet onder een gelukkig gesternte,
jHjj kotmt in een opvoedingsgesticht au wil
bij zijn kameraden alles beter weten. De
grondslag van zijn karakter is demonstra
tie an verzet, Van beslissende beteekenisl
.was zijn persoonlijkheid en zijn daad is
bot feit, dat hij op zich zelf mot dom is
(goted1 geheugen, do communistische frases
lagen hem good1). Zoo gaat deze jongen
pp een Europeesche reis. Hier gelooft hij
spich te kunnen doen gelden. Ilij' komt
lóict ver en in de gevangenis terecht. De
beid© trekken van zijn karakter, die bij
izijn besluiten dan doorslag gaven, tee-
kenen zich' duidelijk af: de voortduren
de Zucht tot tegenspraak, tot demonstra
ties en anderzijds da zucht naar presti
ge en room. Het is mijn vaste ovtertui-
giug, dat slechts deze neigingen de mo
tie ven Van zijn daad' zijn. Dam moet bet
standpunt van don aanklager warden
iafgevvezcai, dat hier iemand heeft g©-
bamdeld met de bedoeling den staatsvorm
te willen aantasten,
Dr. Scufioxt komt dan tenslotte tot cto
conclusie, dat van hoogverraad en brand
stichting mot do bedoeling opstand te ver
wekken geen sprake kam zijn ©n verzaakt
titan rechters dit gedeelte van den eisdii
Van den procurour-geineraal af to wijzen,
ten slechts een oerdeel te vellen wegens
yierdubbelo' blrandstichting, desnoods in
Veroöniging met het misdrijf van vonrbo-
raiding van hoogverraad'. Van der Lubbe
Kh'ent als gerechte straf voor dozen mis
daad een aanzienlijke gevangenisstraf te
werden opgelegd1.
De Senaat van het rijksgerechtshof komt
.vandaag nog bijeen tot het aanliooren van
bot pleidooi van dr. Sack on do ©ventu-
eele redevoeringen van de beklaagden zelf.
thmaidag en Dinsdag zullen vrij gehouden
worden voor beraadslaging van het bof. Het
Vonnis is in ieder geval dus niet voor
1Woensdag- te verwachten.
FRANKRIJK,
Gteom regeeiringscrisis.
Do financioolo senaatscommissie beseft
laii de verklaringen van den minister-pre-
isident en van dein minister valn finalncie|n|
beslaten, dan tokst van de arlikclen 6 tenj
12, waairovcir een conflict dreigde en die
door de commissie is vastgesteld, te hand
haven.
De commissie hoeft er evenwel van af
gezien, con stemming over den tekst te
plaats heb bon. Do voorzitter van do fi
nancieel© commissie beeft bovendien med'et-
gedoeld', dat do commissie bij de open-
bare beraadslagingen in don senaat er van
'zal af/ a i, d'oii tekst to verdedigen, wan
neer de minister-president do kwestie van
veilrouwen zou stellen.
In parlementaire kringen ziet men in
deze oplossing dein wensch der financieel©
coonmissi'0, met de regoering tot ©en ac-
oaord te konion om ©en crisis te vermij
den.
Debesprekingon vanBenesj
t e P a r ij s.
D© Tsjechische minister van buitcnland-
■solie zaken, Benesj, heeft gisteren zijn be
sprekingen met Paul Boncour voortgezet. In
den loop van den dag beeft bij bezoeken
gobraoht aan de voorzitters van de oom-
rnissios vau buitemlandsche zaken, Ilerriof
en Henri Rerenger,
In efficicele kringen is mem zeer gereser
veerd en verklaart men dat men na afloop
dor besprekingen een officieel communique
zal publiceeren.
Do lntransigeant meent te weten, dat!
Benesj zich op zeer optimistische, wijze j
lieeft uitgelaten over den toestand dor Do
naulanden en themaver zijn Franschen col-
lega's beeft verklaard dat de Kleine En
tente zich sterk genoeg gevoelt om' den
vrede in Zuid-Oost Europa te gaxandecren.
De eenige kwestie, welke in dit velband
nog aanleiding geeft tot zekere bezorgdheid'
is de houding van Hongarije In de kwestie
der ontwapening heeft Benesj zich achter
do Fransplie regeering geplaatst.
Over de kwestie dor reorganisatie van
den Volkenbond heeft Benesj eveneens
breedvoerig met Paul Boncour gesproken.
Hij lieeft noch toegestemd in oen wijziging
der statuten, noch toegestemd in bot stie-
•ven den Volkenbond uit het kader van bet
verdrag van Versailles te lichten, Benosj
hoeft hiermede gemotiveerd, dat het ver
drag van Versailles er. de Volkenbond de
eenigio garanties vormen voor de kleine
mogendheden en een ondeelbaar geheel
■vorm ou.
ZWEDEN.
Do verkoop dor Bioliden-
i goudmijnen.
De avondbladen van Stockholm wijden
buitengewoon veel bcüangste'lmg aau clteu
verkoop van de grooto Noord-Zweeclsche
©dlid'iM-goudmijnen aau een Engdsclio on
derneming,
Biolidem geldt als een der rijkste goud
mijnen te wereld1. In doorsnee wordt per
tan erts 20 gram goud' gewonnen. Biet
goiud'gobalte stijul bi da diepere lagen tot
bot d'rie- en viervoudige.
Berst in 1924 werd' bier goud' ontdekt.
Op bet aogenblik worden per jaar onge
veer 375.000 tan. erts gewonnen, dio on
geveer 7000 K.G". gomd opleveren tot ©en
waard'o van meer dan 25 millioen kroon.
Bovendien worden er 18.000 K.G. zihter.
6000 tooi koper cn 40.000 ton arsenicum
gewonnen,
|Hjet blad' „Atlelianda" protesteert tegen
dan verkoop en eascht e-en ingrijpen van
d© regoering,
ITALIË.
IIiet ai s. bezoek van sir John
I Simon.
Wij vernemen, dat do Britsche minister
van buitenlamdscbo zaken, Simon, op 24
December te Genua zal aankomen en di
rect zal verder reizen naar Capri Zijn
verblijf in Italië zou duren tot einde van
bet jaar. Het verluidt, dat hij pas na do
Kerstdagen Mussolini zal ontmoeten, waar
op Capri, te Napels of Rome, staat nog
niet vast.
SPANJE.
Dinsdag een nieuw© regeering.
Barrios heeft medegedeeld, dat bet te
genwoordige kabinet zal aftreden en dat
Dinsdag as. de nieuwe regeering zal zijn
gevormd'.
VER. STATEN.
Do werkloosheid.
Volgens een. officieel© roededeeluig is
de belofte van Roosevelt, dat bij op 16
December vier millioen werkloozen aan.
bet werk zou bobben gestold, nagekomen.
Volgens industiieelo statistieken echter is
er nog con. minimum van 10 millioen
werkloozen, terwijl berekeningen van
andere zijde het lotaal aantal stellen op
16 millioen.
Volgens generaal Johnson zal een wets
ontwerp, inhoudende do instelling van Ue
werkweek ran vijf dogen vau zes uur bin
nenkort aan bet congres worden voorge
legd.
ZUID-AMEItlKA,
De Plan-A merikaanscbo confe
rentie.
De subcommissie, die belast is met de
bestudeering van bot conflict om den Cbaco
heeft gisteren een belangrijke zitting go-
houden in bet verblijf van den voorzitter
Terra Deze verklaarde tegenover een ver
tegenwoordiger van de pers, dat de onder
handelingen op den goeden weg zijn en
dat men reeds formules tot regeling lieeft
kunnen opstellen op'de basis van oen on
middellijk te sluiten, wapenstilstand. Ver
der deelde bij' nog male, dat liet /.eer wel
mogelijk is, dat binnen 48 uur belangrijke
feiten zulten voorvallen en veiklaungen
van groot gewicht zullen worden afge
legd.
Tijdschriften.
Ford Wcrclil."
Het laatste nummer van den 3en jaargang
van Ford Wereld, tijdschrift voor transport
en toerisme, ziet ©r weer keurig verzorgd'
uit. liet beval tal van korte artikelen, steeds
met goedo foto's toegelicht. Het eerste is
getiteld: Noord en Zuid verbonden en gaat
over den sterrit naar Den Bosch over de
nieuwe brug bij Zallbonunel. Voorts noe
men we: Brandstofverbruik door zuinig-
beidsntten bewezen; Per Ford V 8 de Luxe
naar Berlijn I; Met den Ford VS naai
de Fransche wijnlanden VII; Met een Ford
rondom de Middellandsche Zoce X (slot)
'Omzwervingen met een Ford en een tent;
'Gevaien bij avond' op den rijksweg Rotter
damDen Haag en tal van artikelen op
technisch terrein.
Ve&xcvcM' cj&ru&esb
Storm ea koude,
I li Engeland'.
Het schip, dat gisteren tor hoogte van
AJdeburgh tijdens den hevigea storm is
ge/onken, is gebleken te zijn de Pulmore,
melende 469 Ion en afkomstig uit Londen.
Do bemanning, bestaande uit negen kop
pen, is verdronken.
In den nacht is de storm afgenomen,
doch later is bij weer opgekomen en de
zee stond' op de Noordzee en in liet Ka
naal zeer hoog. De Kanaal diensten wer
den slechts voor een gedeelte gaande ge
houden en de booten vertrokken uit Fol
kestone, niet uit Dover.
Tte Londen was do temperatuur verschei
dene graden lager en hoewel het zonnetje
scheen, bleef de temperatuur bc-noden
bet vriespunt,
In Zuid-Engeland is bet thans buiten
gewoon koud. Te Londen was bet Donder
dag drie graden kouder dan in Noord-
Schotland.
Treinbotsing.
Tien do oden,
Door een verkeerden wissolsUnd' zijn
bij Poznam (Polen) twee treken op elkaar
gereden. Er was veel materieelo schade.
Het aantal doioden bedraagt 10, dat der
gewonden 50.
Wie zorgt een buisje Aspirin
bij de hand te hebben, maakt
zich over griep geen zorgefl
meer. De griep dreigt en de
griep is een gevaarlijke vij
and. Maar enkele tabletjes
bij een opkomende onge
steldheid zijn in den regel
voldoende, om zich in kor
ten tijd weer fit te voelen
jaagt de griep op de vlucht t
Kunst en Wetenschap.
Zilveren jubileum „Dc Nedcrlamlschc
Dagbladpers'.
De veroeniging van directeuren en uit
gevers van Dagbladen, „üe Nederlandsdie
Dagbladpcrz", zal den 21sten Decemboi as.
25 jaren bestaan.
Naar wij vernemen, zal dit jubileum dien
dag te Amsterdam worden gevierd. Dos
morgens zal de vereenigmg door li'et Ge
meentebestuur ten Stad'huize worden ont
vangen, waarna een feestveigadering ge
houden zul 'worden m Hotel de l'Europe,
's Middags zal het bestuur tussclien 3 en
5 uur in dat hotel reoipieeren.
GEMENGD MEUWS.
dager Onderwijs. Het troetelkind, waaraan niemand
mag raken. Concentratie. Leeriingenschaal. Wachtgel
ders. De minister verweert zich. De kleine scholen.
Het Friesch. De spelling. Het besmettingsgevaar.
De vorst'.
Medegedeeld wordt, dat hot vast© ijs
in den Rijn zich thans heeft uitgebreid
van de Loreiey tot boven Obenvesel. Bijna)
dc geheel© wateispiegel is bevroren. Op
don benedenloop vaa don Rijn is do ge
heel© oppeivlakte bedekt met dikke ijs-
scliotsen, zoodat de gehe-ele scheepvaart
en het pontverkoor moest worden gestaakt.
Van de Moezel wordt gemold, dat eon
afstand' van 100 K.M. daar dichtgevioreni
is.
In de bosschen van don Hunsrueck lijdt
bet wild honger, doordat de sneeuw liard-
luevroren is. Het voedsel, dat door ©enige
jachtopzieners wordt atgeslaan, is lang
niet voldoende om het wild in bet loven
t© houden. Vooral bet rood wild heeft in
deze omstandigheden iel exen vrees voor
do menscben verloren. Uit verschillende
plaatsen in den Hunsnieck en hier en
daar in het Westerwakl, wordt gemekl, dat
talrijke reeën zich tot in de dorjuen wa
gen» In eon der dorpen zijd 15 wilde zwij
nen doorgedrongen op liet erf van ©en
boer, waar zij' het kippemvoeder opvra
ten. Niet zelden ziet men geheel© kudden
lierten ïn de tuinen, dio daar de laatste
bardbevroren groenten opeten.
GEEN BETERE.
Desgewenscht gem. betaliw
INVENTA HAARDEN
Mag. j Lictilpunl'1. Haogstraal 100, Tel 68836
Binnenkort is de benoeming te verwachten,
van inr. dr. G. A- W. tier Poikivijk, secre
taris der gemeente 'sOravenhage, tot
burgemeester van Utrecht
Het lager onderwijs is mi eenmaal het
troetelkind van velen. Alles wat democraat
is, lieeft den taaisbeu oont over voor dit
onderwijs en vooral als de staat dien laat-
sten cent betaalt. Hot zou wel eens inte
ressant wezen om te weten wat nu wel
dit onderwijs in tolaial kost. Men heeft
bet altijd zóó ingericht, dat dat niet is
na te gaan. De kosten, van scholenbouw
zijn nooit precies te bepalen commer
cieel wel te verstaan de gemeente past
bij en krijgt een dieol terug van den slaat;
do ouders betalen ook nog wat school
geld, maar op hoeveel por jam bet lager
onderwijs nu precies komt te staan, weet
niemand.
Er moet bezuinigd worden, want bet
njk zit krap. Maar toch durft de hoer
Thijssen betoog-en, dat de regeering niet
aan dit onderwijs mag raken. Door tien
tallen jaren been zijn de kosten tot bet
krankzinnige opgevoerd èu nog wil men
daaraan vasthouden. Dat kan niet! Eu als
er dan iets goeds uit dezen slechten tijd
lean komen, moge het dan zijn dat juist op
dit onderwijsgebied eens finale opruiming
wordt gehouden.
Het groote reconstructie-ontwerp is op
de komst; wat zin heeft het nu nog om
lang to riiscussiceren over allerlei onder
deden? Wat de minister in dit beperkte
bezuinigingsontwerp ,dat thans aan do orde
was, wil, is niet anders dan vervroegde
invoering van do gewijzigde belastingschaal
opdat daardoor reeds voor 1931 bezuiniging
wordt verkregen. Voorts zijn er eenige an
dere minder belangrijke punten in, oa de
verplichting voor bel bizonder ondeiwijs
om wachtgelders in de eerste plaais in
dienst te nmnen als er vacatures zijn. Nog
eenigo andere wijzigingen worden aangie-
braebt, waardoor d'o minister meer be
voegdheid knjgt om te conccntrcenen en
aan dat gelilliputter op schoolbouw gebied
eens een einde te maken.
Do discussie is alleen een strijd gewor
den tussclien enkele leden, de S.D.A.P.,
communisten en Zand't over don aard vlam
bet onderwijs en de zig, „afbraak" van
bet onderwijs. Minister Marcliant lieeft
zich eens krachtig verweerd' tegen al die
„afbraakvenvijten". Ieder, dio o>p zijn post
zon zitten, zou het zelfd'e moeten doen,
■omdat dit do eanige weg is om de jeugd
door de rampen van dezen tijd boon te
loodsen. Men kan niet aan hot oude vast
houden; wat de beer Thijssen wil, is niet
te bereiken en wie dat in deae tijden toch
najaagt, stelt hot gehoede onderwijs in de
waagschaal. De concentratie is onvermijde
lijk; bot is niet d'o bedoeling alle kleiniet
scbodcoi op te beffen, maar er zijn er bij,
die belachelijk zijn. Do minister bezocht
eon met 20 leerlingen en één omdetnvijzor
©n één onder wij zeros. Do onderwijzer
smeekte hem, hem te verlossen uit d'ie
school.
Het conflict tusschon do voorzitter van
volksonderwijs en do minister is al weer
besproken. Do houding van dien voorzitter
heeft de minister afgekeurd'; oen ambfo
naai' is niet vrij en d'at moeten zie aHon
nu eons gam Inzien. Wel moet men voor
zichtig zijn met optreden om geon scheolo
o,ogen te maken, maar ieder ambtenaar
moet dat nu eens goed begrijpen.
Do kwestie van de salarissen voor de
geestelijken-onderwijzers is weer door de
beer Zandt aangevoerd, die nog maar steeds
met leedwezen al duo millioenen door dc
kloosterpoorten ziet binnen gaan. De mi-
nistor hoeft hooi vaag gezegd', dat bij ©en
herziening van d'o salaris regeling zou kun
nen woiden overwogen om rekening te
houden met liet feit, dat deze monsohen
in communiteit wonen.
'Over het Friesch zal spoedlig een be
langrijk rapport verschijnen. liet vraagstuk
krijgt dan een beurt, evenals dat van de
spelling. Op beide punten is de minister
'■eer conservatief en veel is dus niet te
wachten.
Nieuw was de mededoeling, dat het
wetsontwerp gereed is tegen het besmet
tingsgevaar op d© scholen. Het is reeds
naar den Raad van State en kan dus spoe
dig worden tegemoet gezien.
Woensdag gaat deze discussie verder.
Dinsdag Tust de Kamer een dag, om dan.
drie dagen later bet Kerstreces aan te
vangen.
RECHTSZAKEN.
Brandstichting.
De proc.-generaal bij het Amhemscbe
Hof eisdite in hooger beroep tegen T. J.
v. M„ geboren te Losser, wegens brand
stichting in het veilinggebouw te Arnhem,
dat geheel afbrandde, 1 jaar gevangenis
straf.
Merk en School.
Ned. Ilcrv. Kerk.
Perc-epm te Rouveen ds. IL G. van den
Hoek te Daerle; te Wichniond (toez.) J. M.
Gerritsen, cand. te Oegstgeest; ie Akker- en
Murmerwoude ds. C. J. Laarman te Tweede
Ejdoermond; te Sneek ds. Jao. Treffers
t oMarken.
Aangenomen naar OudescJiiid (Texel) G.
Wl Scholle ,cand. te Ilijlaard.
Bedankt voor Brielle ds. Jao. Treffers
te Marken.
Geref. Kerken.
Beroepen te Iiazerswoude ds. M. B. van
't Voer te Zevenbergente Wanswerd ds. J<
R. Sybrawïy te ZwartebroekL
Aangenomen naar Ee (bij Dokkum) E.
Dijkstra cand. te Sneek. 1
Ghr. Gcref. Kerk.
Beroepen te Den Ilelde-r ds. Jnc. Robel
te Huizen (N.-H.).
Rotlerdamsch Siudci'.tcncorps.
Gistermiddag is de herdenking van hot
4de lustrum van het Eotterdamsch Stu
dentencorps begonnen met ©eui officieel©
ontvangst in de lloogc.^chool. De heer R.
Haentjcns, president van don Somas t hield'
een herdenkingsrede, waarna die burgemees
ter van Rotterdam en de rector magnificus
van de Handeishoogesdraol bet "woord'
voerden.
Er was veel belangstelling voor deze re
ceptie. Namens de vrouwelijke studenten
veieeniging spiak mei van Dalfsen, namens
de besturen der collegos en namens de
reünisten spraken resp. mr. v. d. Mandei©
en jbr. de Beaufort.
In de Groote Schouwburg is bet lustrum
spel ran bet Rotterd. Studentencorps: De
Havenstad van Victor van Vriesland ver
toond.
Zuiveraar van
Gebouwen en Sctiepen
Stadhouderslaan 37 - Schiedam
Telefoon 69655
soaiwing'vM Zon- on Feestdagen.
"S per kwartaal f 2.- f franco por post
12.50. Prys Per week! 16 eta. Afzon
derlijke nummerss 4 eta. Abonnomentea
•worden dagelyks aangenomen.
Advertentien voor hot eerstvolgendnum-
mor moeten vóór elf uur a&nhct Bureau
bezorgd zijn, 's Zaterdags vóór -» uur.
Een bepaalde plaats van adverlentito
wordt niet gewaarborgd.
Prljador Advertentvëa. van i—6 regels M.55;
SCHIEDAmSCHE COURANT
Ma 90*10 iedere regel raeor f O 20: In het Zaterdagnummer
lill» £.U«J I \J 5 regela f 1.80, iedere regel meer f0415,
Reclames f0,75 per regel, incassokosten5cta^
poatkwltanties 15 ets. ladoven van advertentiën
bij abonnement zijn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagotijks worden tegen vooruitbetaling Klein#
Advertcntiën opgenomen A fOJ50 t/m 15 woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord nner
5 cent tot een maximum van 30 wooroon.
Woeusdnge: Kleine Advertent'ën tot25 woor
den f 025, mtts vóór Dinsdagavond O uur aan het
Bureau bezorgd.
'a Zaterdags: Kleine Advertentiën f 1.00, Indien
niet vóór Vrtfdagavond 6 uur bezorgd.
l Doos 30 en 60ct Bij Apoth en Drogisten.
1 Rijnvaart gestremd.
met lilectio. Dynaimschen-Luidspreker
