BRIEVEN UIT BERLIJN.
TWEEDE li LA©
SCHIEDAMSCHE COURANT
«9» -
De Joodscne bevolking in Duitschland. Verkeerde
oplossing van het probleem? Hitier kan het anti
semietisme niet remmen. De Duitsche Jood her
neemt zijn plaats.
Een dor moeilijkste vraagstukken, die
met de ontwikkeling van liet Nieuwe
D'uilselilnncl verband houden, is on blijEt
dat der behandeling van de joolscheslaals-
bürgcir» \an Duitsehe nationaliteit.
Ik wil l)ij voorbaat verklaren, dat ik er
in de verste vorte niet aan denk, op deze
plaats op het jootlselic vraagstuk in liet al
gemeen en in Diiilsclita'nd in hot bizonder
in te gaan. Daarover bestaat oen litera
tuur, dio bijna oen eigen gebouw noolig
maakt om alles onder te brengen, wat hier
over geschreven is. Col oorden on politici,
joden en niel-jolon, bobben door de eouvven
heen bun mecining verkondigd1. Ik wil die
litoratuuir inict met oen lcekenoordecl ko
men vermeerderen. Maar ik meen als jour
nalistiek' berichtgever, dat do lezer er een
recht op heeft, zoo nu en dan eens over
do situatie in Duilschland' van dit bizonderO
standpunt gezien, op de hoogte gehouden
te worden. En ik ben mij daarbij bewust,
een teer onderwerp aan te roeren. Waar
om Mor naar de grootst mogelijke objec
tiviteit gestreefd zij.
Als goed Nederlander moet ik' op den
voorgrond stelten, dat ik or geen oogen-
blik aan denk, de behandeling der DuUsche
joden, en in bet algemeen van liet joodscho
ras, door bet Hitier-rógime, ook maai' in
eonig opzicht goed te pralen. Er zijn in
Nederland anti-semieten van zuiver
Duitech natioiiail socialistisch karakter. Nog
onlangs heb ik' in Berlijn een vergadering
van de z.g. N.S N A.P. meegemaakt, waar
in do spreker vrijwel woord'eüjk de anti-
somietiscbe grondstellingen van de Nah-
Sooialistisclio Duitsche Arbeiders Partij
voor zijn Nederllandscbe part ij bleek' over
genomen te hebben. Eln de waarheid is,
dat deze NeLlerlaltrdsche partij onder de
Hollanders eenigon, zij1 liet ook spaarzamdn,
aanhang gevondein beeft. Ik meen inlus-
sclvein op grond van locale kennis te mo
gen aannenten, dat bet liier om zuiver
opportunisten gaat, die in de nog al naïeve
veronderstelling loven, dat zo zich sleclils
bi] zulk' eefn jonge groep behoeven am
(o sluiten om dank' zij hun „laag 'num
mer" in een niel te verre toekomst als „al
ter Kümpfer" (zie do Ilitlerboweging) te
gelden en zonder slrij.1 ee'n. zoo hoog mo
gelijke posilie do heoron droomon zelfs
hier en daar van ministerporlcfeuillo's1
te veroveren. Dank' zij' het Duitsche voor
beeld, dat ze dagelijks mee beleefd hebben,
donken ze nu, dal hot voord oeligst is, een
NodeilaUdsche groep te kiezen, die haar
programma woordelijk' fan Killer heeft af
geschreven. Bizonder Ncderlandsch is in
to sscli en zulk oen programma en zulk ee'n
kinderlijk-hinderlijk opportunisme allerminst.
Op elkte 10.000 laindgenoolen zal er wel
hoogstens één zijn, die voor het standpunt
dor Ilitleriancn tegenover do jooJsche
menschon te vindon is .en als zicli de
joden in Nederland in de opwinding van
deze tijden niet zelf isolceuon, dan lijkt
ons het gevaar voor besmetting wel uiterst
gering.
Maar blijven wij bij do siluatie in
Duitschland.
Dan moet al dadelijk' geconstateerd wor-
dan, dat eon zeer groot percentage van
do Duitsche bevolking eigenlijk nimmer,
ook 'niet op don boruchton bovcoldag van
den eersten April 1933, van harte het stand
punt van fanaliekte aiiti-semioten als Slrei-
chcr (met zijln !>erudhte> hotzblad „Der
Slurmeir"), Göbbols, Hitler, Esser on zoo-
\ole anderen, van harte gedeeld heeft. Hot
anti-semictismc in Duilschland hooft steeds
eon veel moer defensief dan offensief ka
rakter gehad. Dat hot Ion slotte onverkwik
kelijke zichtbare vormen aannam, is 'na
tuurlijk aan de enorme politieke successen
van do Ilitlorliowegirtg te danken geweest,
die 'nu eenmaal dit heftig anti semictismo
en men vraagt zich in Ilillerkringon
nog lieden af, of dit wel verstandig was
in haar vanen geschreven had
Spreekt men lieden met verstandige voor
mannen in de Ilitlcibewcging, dan kan
men vaak genoeg d'e incening hooren ver
kondigen, cl'at dit vraagstuk heel anders
aangepakt had behooren te worden. En
bet is wel interessant, dat vooraanstaande
Duitsche joden mij licihaa'dolijk in dien
zelfden geest op mijn vragen hebben ge
antwoord. kien was en is liet n.l. m die
joodscho kringen wel degelijk mot do Ilifler-
Isewgmg eens, dat in liet bizonder in
Duitsrh'and do jondidie bevolking, na 1918
„aangevuld met uit hot 'Oostengekomen
-immigranten, die het typisch-jocdsche ka
rakter nog onvervalsch! bewaard hadden,
danezamerlrand in een reeks beroepen, van
welke dal van arls, advocaat, beursman,
bankier, looncelspeler, schrijver, journa
list en handdchltijvende m'dlonslandcr te
noemen zijn, een zoo groot percentage dor
meest invloed) ijke posities had welen te
veiovcren, dat danrdoo-r hel striker wor
den van anti-jucdsche bewegingen onver-
jnijddijk werd. Een onlangs overleden
joc.dsch professor van genialen aanleg, een
man van hooge ontwikkeling on uitnemen
de karaktereigenschappen, lmjfl^&jj 4'or-
lcden jaar persoonlijk verzokcixl^dafhij
m booge mate bclromdc, dal dozijn ge
bied, de medische wetenschap, aan viij-
wel alle Duitsche universiteiten on zie
kenhuizen liet joodscho element dank zij
onderlinge piotcclic zoozeer ovor-
hoerscht, dat hij deze invasie als uileist
pijnlijk ging -ondervinden.
Jlitloraanhangers en verstandige, sinds
generaties in Duilschland wonende jod-en
nu, verkondigen nog heden, dal liet na-
tionoel socialisme veel verstandiger zou
gedaan hebben, indien het zich mot deze
hoogstaande jood'sohe kringen „aan d'e
groene tafel" zou hebben gezet, om ia
een gomeenschapne'ijk p'an-de-campagne
maatregelen voor te bereiden, die aan bei
der standpunt zoo veel mogelijk tegemoet
gekomen zouden zijn. Een feit is bel nl.,
dat de goede elementen onder de Duitsche
joden evenmin als do verwoede antise
mieten der Ilillerbewcging,^ deze joodsche
invasie cn deze onmogelijke verhouding
goedkeurden. Do heethoofden echter, de
heer Streiober, aan het hoofd, wilden ra
dicale maatregelen en vergaten daarbij,
welke onmenscbclijke consequenties_ cn
welke verderfelijke buitenlandsch-politiekc
gevolgen zulk een onbekookt radicalisme
voor "Duitschland onvermijdelijk met zich'
moesten brengen.
Het is langzamerhand bekend geworden,
dat zelfs Hitier, op 30 Januari 1933 rijks
kanselier geworden, kort voor den eer
sten April van dat jaar nog bereid bleek
in te gaan op de waarschuwingen van
eenigo raadslieden, die er bij 'hem op
aandrongen den berechten boycot af te
blazen, ofschoon het, reals zijn wensöh
geweest was,dat deze boycot een con
cessie aan zijn S.A.-mannen, die al te lang
opgevoed waren in de zonderlinge theorie,
dat „do joden aan alles schuld hebben"
lot één enkelen dag beperkt zou blijven.
Men was in Zuid-Duitschland, waar Sirei-
cher de leiding van de rijks-actie in handen
had, Hitier intusschen voor geweest en
verklaarde eenvoudig, dal hot al te laat
was om de zaak nog af te commandeer
ren.
„Te laat" bleek hot ook, om dit radi
cale antisemietismo van het programma der
Ilitlerboweging (het immers „onverander
lijke programma"; nog tot een .gematigde
actie tot verkrijgen van gezonder verhou
dingen om te werken. Men had' A gezegd
en moest nu, zij hot ook ten deele h con-
tre coeur," ook B zeggen. En de aevolgen
zrjn voor de Duitsche joden inderdaad ver
schrikkelijk genoog geweest. Zij zijn heden
nog wel ongestoord werkzaam als winke
liers, als leiders van banken en handels
ondernemingen, maar in staatsdienst is vrij
wel geen enkele jood meer, in de redac
ties der bladen zijn nog slechts weinige
joden werkzaam, die bewijzen konden, dat
zo in den oorlog voor Duilschland gebloed'
hebben. En zelfs deze categorie wordt met
den dag kleiner. En vooral in do kleinere
steden bemerken de joodsche winkeliers en
handcldi ij venden dat zo met den dag meer
klanten verliezen cn hnn vrijheid slechts
theoretische beteekenis heeft.
Maar toch ware hot onjuist, de dingen
nu zoo voor to stellen, alsof onder den
indruk van een „koud progrom" de joden
in. Duitschland feitelijk tot een mensch-
onwaardig bestaan veroordeeld zijn. Ja, ik
kan zelfs den indruk niet geheel van mij
afzetten, dat duizenden Duitsche joden, die
naar het buitenland de wijk genomen lieb-
.ben, verstandiger gedaan zouden hebben,
indien zij rustig in Duitschland gebleven
waien. Willen wij aan den eenen kant
nie., ontkennen, dat de joden liicr zeer,
zeer zware tijdon doorgemaakt hebben en
dat vele onsoh'-Migon met de wellicht schul
digen (corruptie, communislischc ag'tatïe,
enz.) geleden hebben aan de andere
zijde moet toegegeven worden, dat de anti-
Duitsche actie dor joodscho emigranten in
het buitenland nog dagelijks een voorstel
ling van zaken geeft, die met de waarheid
in flagranten strijd is.
Men kome naar Duitschland, bijvoorbeeld'
naar Berlijn met zijn nog altijd zeer sterke
en ten deele nog zoor kapitaalkiacbligc
joodsche bevolking en boude de oogen goed
open. Wat ziet men dan - lil de dure
koffiehuizen, restauranis en lunchrooms zit
ten de joden als vroeger cn bezeilen rij
wel alle plaatsen. Ze komen aangereden
in de duurste auto's, vullen weer de
schouwburg- en concertzalen, koopen of
huren prachtige villa's in de builenvvij-
L'&S
Dr. Willem Mengelberg Hoeft Donder dagavond, voor liet eerst na zijn terugkeer het ooncerlgobouw orkest te Am
sterdam weer gedirigeerd. De dirigent dankt voor de ovatie hem gebracht.
DER
VRIJDAG 27 APRIL 1931, No. 20027.
ken, zijn weer stamgasten in Kcmpinski's
„Slot Marguardl" nabij Potsdam, nemen
weer als vroeger deel aan de watersport,
waar de fraaiste luxe-jachten in hoofd/aaic
joodsche passagier», blijken te hebben
kortom: ze zijn blijkbaar over Je moei
lijkste tijden hoen en schijnen geen zicht
bare zorgen moer te kennen. Natuurlijk
hebben ze wél zorgen. Zoigen om familie
leden, die bioodeloos geworden zijn. zor
gen om hun positie te mieden van een
massa, die nog altijd' onder den invloed
van de revolutionaire gebeurtenissen staat.
Ze zijn tot op zekere hoogte gedeclasseerd.
Maar ze schijnen toch' over zooveel vitali
teit en veerkracht te beschikken, nat ze
langzaam maar zeker machtige bastions
heroveren en hun plaatsen in het society-
Iovcn hernemen. En verzet daartegen is
eigenlijk niet waai neembaar.
Ze hebben, door hun „Kulturbund Deul-
scher Joden", die bier in Berlijn dagelijks,
in. een reeks andere graote Duitsche ste
den binnenkort, zuiver-joodschc concerten,
tlieatervooisie lingen en opera opvoeringen
van uitnemend artistieke gehalte garandeert,
ook een middelpunt, een soort reservaat,
van jogdsche cultuur verzekerd. En hei is
wel typisch voor de Duitsche mentaliteit,
nal do vergunning daartoe hun reed- vóór
den boycotting van den len April 1933
door de nieuwe regeering verleend was.
Kortom: onze waarnom'ng bevestig' dm
indruk, dat liet Duitsche volk als geheel
voor een offensief antisemitisme eigenlijk
nooit te vinden is geweest en dat, bij
een verstand'gc houd mg van hel Duitsche
jodendom, ten slotte een samenleven mo
gelijk zal blijken, dat veel minder ongun-
siig zal zijn dan men in het begin van
1933 gevrec-'d had. Gevaar voor de Duit
sche jeden komt tegenwoordig minder van
de Hitierbewcging dan van het niet-Duit-
sche jodendom, dat zich bij zijn alio niet
afvraagt, of de joden binnen Duilsoh'and's
grenzen wellicht het gelag te betalen heb
ben.
ROLAND.
BINNENLAND
Oosl-Inilië.
De Zeekrijgsraad doet uitspraak.
Officieren van de „Zeven
Provinciën" veroordeeld.
Soerabaja, 27 April (Anela).
De Zeekrijgsraad beeft uitspraak gedaan
in de zaken tegen de officieren van de
„Zeven Provinciën".
De krijgsraad veroordeelde:
Lt. ter zee le klasse F. J. Fels tot
12 maanden gevangenisstraf (eisch l(s
jaar);
lt. ter zee 2e klasse E. M. Ilornsveld
tol 6 maanden (eisch 1 jaar en 3 maan
den)
lt. ter zeo 2e klasse L. D. de Kroon
lol 6 maanden (eisch 1 jaar);
lt. ter zee 2e klasse D. Dekker tot 3
maanden (eisch 6 maanden);
olficier van den ïnarine-doomvaarldionst
2e klasse L, de Wilde tot 6 maanden
(eisch 1 jaar);
officier van den marinesloomvaarldicnst
2e klasse C. M. van Balkom tot 3 maan
den (eisch 5 maanden);
olficier van den niarinestoomvaarklienst
2e klasse tol 4 weken (eisch 2 maan
den)
officier van gezondheid 2e klasse II.
C. Bos tot G weken (eisch 3 maanden);
11. Ier zeo 3e klasse A. E. J. Modder
man lot 7 dagen (eisch 1 week);
11ter zee 3e klasse R. Ritsema van
Eek tot 5 dagen (eisch 1 weck);
lt. ter zee 3e klasse J. A. Agelinck
van Rentergem lot 5 dagen (eisch 5 da
gen)
lt. ter zee 3e klasse II. T. Koppen tot
5 dagen (eisch 1 week)
lt. ter zee 3e klasse W. J. Rcynicrsc
lot 5 dagen (eisch 5 dagen);
lt. ter zee 3e klasse A. N. Baion de
Vos van Slecmvijk lot 5 dagen (eisch
5 dagen)
lt, ter zeo 3c klasse P. Cool tot 7 da
gen (eisch 1 week);
lt. ter zeo 3c klasse J. G. Slegeman tot
3 dagen (eisch 3 dagen).
Bovendien werden de lt. ter zee lc klasse
Fels, lt. ter zee 2e klasse Ilornsveld, lt.
Ier zee 2e klasse de Kroon, officier van
den mannestoomvaarkllenst 2e klasse de
Wilde, officier van den marine-doomvnnrt-
dieiist 2e klasse Balkom en do officier
\an gezondheid 2e klasse Bos onge-chikt
veikhuird om m den militairen stand te
blijven.
De luchtverbinding Nederland-indië
Directeur Mesman van de K,
L. M. uit Jmlië terug. Op
timisme «ver den Nederlaml-
InJië dienst. Mussolini cn
de K. L. M.
Gisteravond te 8.20 uur is hot Indiè-vlieg-
tuig de Snip, bestuurd door den pilool
Stoer, op Schiphol gearriveerd, na 's mor
gens te ongeveer half ze» uit Athene te zijn
vertrokken, waarna nog slechts oen korte
tussohenlanding word gemaakt te Home.
Dat do belangstelling op Schiphol groo-
ler was dan gewoonlijk op dit reeds gevor
derde uur, was echter tnod'e *te danken
aan het feit, dat met de Snip directeur
Plesnian ïan de K. L M van zijn dienst
reis naar Indie terugkeerde.
Nadat hij de aanwezigen bad bogtoat,
wilde de heer Plesnian gaarne oenigo inlioh-
imgen geien omtrent de door hom opge
dane indrukken.
„ledereen begint in de AmsterdamRa
tal ia lijn steeds meer plezier le krijgen",
veiklaardo do heer Plesman, „wat ook al
weer hl ijkt uit de massa kapers, die u in
de douaneloods kunt zien. We zijn met
zes passagier» teruggekomen, en zoo was
het ook steeds onderweg. Het is zonde dat
de lijn nog mot zoo weinig materiaal ge-
ife ■jH
De nieuwe Luiiuctoren, bestemd voor werkzaamheden tot boiging van liet goud uit hot in 1799 bij Terschelling
gezfönken Engelsdie vaartuig, is bij de fu. Jonker on Zoon le Amsterdam ia aanbouw. Het gevaarte hoeft een (te-
wicht van ongeveer 80 000 1C.G.
exploiteerd moet worden".
Tegen verdere inperking van den reistijd'
bestand geen enkel bezwaar. De duur van
d'e ireis wordt nu per 1 Mei al 7Va dag,
doch in de toekomst zal het zes dagen
moeten worden, wat gemakkelijk kan. Ro-
icndieu hoopte do heer Pknmiau, dat men
binnenkort den kostprijs omlaag zou kun
nen krijgen, waardoor ook d-o tarieven!
konden dalen.
De grond-organisatie wordt hop langer
lioo beter. De vliegvelden langs do route
eveneens.
Do K. N, I. L. M, maakt in Indié voel
betere zaken dan verleden jaar. Ook hier
heeft men cclucr snellere en uitgebreidere
diensten notodig.
Een moeilijkheid is, dat het gouverne
ment niet zoo ruim in d'e middelen zit
voor den aanleg van vliegvelden, maar als
men ziet, wat er in de laatste jaren v ooi-
de wegen gedaan is, dan mag men hopen,
dat ook do luchtwegen met verwaarloosd
zullen worden.
Ook de Imperial Airways en de Air-
Franco maken op hun Indië lijnen goede
raken, maar wal in de K. L. M-Mastel
len altijd ten zeerste gewaardeerd wordt,
zijn de gemakkelijke, comfortabele stoelen.
Over de luchtverbinding met Australia
had de heer Plesman een onderhoud mot
den Austral is cl ion minister Laytoin. Tot
cemg definitief resultaat is men niet ge
komen.
Op do heenreis is die heer Plesman, tij
dens liet oponthoud te Rome, door Musso
hm ontvangen, die zich zeer waardcerend'
over de prestaties der K. L. M uitliet
en eraan toevoegde: „Dit zijn g-eein ijdele
woorden, maar dat meen ik. Als u van
Italië iels noolig hebt voor uw dienst,
ben ik steeds gaarne bereid, dat te geven".
Dit alles leidde ertoe, dal de hoer Pi.es-
man Mussolini mededeelde, dal het in de
bedoeling lag der K L. M, per 1 Juni
1935 een direeten dienst AmsterdamMi
laan te openen.
Natuurlijk zou men daar eerder mee
kunnen beginnen, maar 'te K.L.M ivcnscht
liaar nieuwe diensten goed voor te berei
den, wat door Mussolmi hoogelijk op prijs
werd gesteld, aangezien maar al te v ank
diensten g; opend worden, waarvan men
achteraf niet de grootste inoei'e de com-
meicioelo organisatie ter hand moot nemen.
Langs do gehcelc route heeft men bij
den lieer Plesman geïnformeerd, of de K.
L. M. zal deelnemen aan de luchtrncc Lon
denMelbourne. Overal was men van moo
ning, dat de K. L. M do beste kansen
maakte.
W'c hopen mee te doen cn we doen ons
best, de onkosten zooi eel mogelijk te dek
ken", verklaarde de heer Plesman.
Mij zijn met do Indië-vluohtcn op den
goeden weg", besloot d-c heer Plesman
modedeehngen, „en als we eenmaal sneller
en meer materiaal hebben, zie ik een dienst
van tweemaal per week in het verschiet
Wanneer dan ook do Franschon en de
Engels:hen zoover komen en men vorslan-
dig ouerleg mot elkaar pleegt, behoort bet-
in de toekomst niet tot de onmogelijkheden,
dat cr eiken dag een vliegtuig naar lndië
vertrekt cn dat er dus ecu dagelijkseho
luchhlienst van West-Europa naar liet Verre
Goden tot stand zal zijn gekomen".
Het vliegveld bij Delft.
bel 00 niillioen-fonds.
Onlangs hebben wij medegedeeld, dat
er mogelijkheid bestaat, dat voor den aan
leg van liet gemeenschappelijk vliegveld
voor Den Haag en Rotterddam onder
Delft, medewerking wordt verkregen uit
het GO milhoen-fouds.
Thans kan gemeld worden, dal dit object
door Rotterdam op baar „verlanglijstje"
is geschreven. Hiermee verviel dus do
noodzakelijkheid, dat Den Haag liet voor-
dioeg. Er zal echter, wanneer inderdaad
de verlangde steun wordt verkregen, een
berekening moeten worden gemaakt, hoe
veel van liet uitgetrokken bedrag als aan
deel voor elk der beide gemeenten moet
gelden.
Behalve voor liet vliegveld, vroeg Rot
terdam ook medewerking voor de lunnel-
pkinnon en voor nog enkele andere wer
ken. Het is niet aan te nemen, dat aa.n
de verzoeken veiled g wordt voldaan. Er
zal hoogstwaarschijnlijk oen selectie moe
ten worden toegepast en daarom is liet
van belang te welen, aan welke wenselien
door liet Rotterdamsebc gemeentebestuur
de voorkeur wordt gegoven.
Ditzelfde geldt natuurlijk ook voor Den
Haag. Daar wordt dc aanleg van de Binck-
horsthavens van het meeste behing ge
acht.
Rotterdam vraagt bijdrage uil
