TWEEDE BLAD
SCHIEDAMSCHE COURANT
Geneeskundige Brieven.
Gemengd Nieuws
Drie dagen op de ijsvelden.
Röntgenstralen.
BBNNENILAIND
De feesten van Groningen's ontzet. De parade der landelijke
ruitervereeniging op de Groote Markt
Rechtszaken
behulp valn Röntgenstralen een bundel Mg fje j uli-0fllUSten te Amsterdam
hiervan door het te onderzoeken lichaams
deel gaan en daarna inwerken op ©en ge-1
voeligo plaat. De bundel welke nu bv.i
door de longen is gegaan bevat meer stra-j
fan dan die, welk© b.v. door het hart is
De overstroomingen in
Britsch-lndië.
Uitlotingen.
No.
Pes.
No.
Pes.
No.
Pes
7501
200
13129
200
22135
500
34113
200
47970
2CO
67179
200
88159
200
90150
40000
94011
200
99750
200
111581
200
121293
200
193713
500
197405
500
197587
500
212447
500
214987
200
227069
500
241185
200
242613
200
245324
2000
261126
200
272209
1000
274340
200
2S4294
200
285140
1000
295763
500
305908
200
305930
1000
306812
200
308837
500
322327
1000
331131
2QO
339556
200
352437
2000
366265
500
370345
200
370801
200
378003
1000
399352
500
404507
200
404947
200
DEK
WOENSDAG, 2'J AUG. 1934. No. 20731.
Iw mijn vorig en brief heb ik getracht
ocnig inzicht te geven in den merkwaar-
digein al om tegen woord igen wereldaether en
uiteengezet hoe verschillende trillingswij-
zein ervan verschillende effecten kunnen
teweegbrengen, welke oak in de genees
tende toepassing hebben gevonden. Een
bizotndore plaiils in dit wereldnolberlda-
vier wordt ingenomen door de Röntgen
stralen.. Deze bohooren tot de aethertril-
lingen met uiterst kleine golflengten en
zijd vooir het eerst waargononen door
Wilhelm Gonrad Röntgen op 8
November '1895. Deze Duitsche physïcus
had Hollandsch bloed in de aderen. Zijn
moeder, Charlotte Constance Fro-
w e i in was in Amsterdam gebaren op 28
Febiuuri 180G. Zelf is hij1 geboren in'
Lennep op 27 Maart 1845. Maar ©en be
langrijk gedeelte an zijn jeugd bracht hij
bij xijm familie ui Apeldoorn en Utrecht
door. In deze laatste stad bezocht hij het
gymnasium. Iliji werd hiervan verwijderd!
- m hij eens weigerde op te geven wie
Icoköaaar van een leeraars-caricatuur
as. Daardoor zag hrj zich ido kans ontgaan
-•'udemt aan de universiteit te worden.
Tom beproefde hij! zijn geluk op een tech
nische school in Apeldoorn om in het
voorjaar vain 1865 naar de Polytechnische
school te Zurich to gaan, waar hij! bij zijn
tijdgeinaoten (den bijnaam kreeg „Apel
doorn''. Reeds in 1875 werd hij profes
sor in de physical in Ilohenhoim. In 1879
werd bijl professor in Glossen. Ilij werdi
o a in 188S naar Utrecht beroepen, doch
weigerde om in hot zelfde jaar den bc-
loemdön Kohlrausch op te volgen in
Wurzburg. Deze bizonderbeden uit zijn le
vensloop meen ik te mogen geven, om
dat liet interessant is te vernemen hoe
zeer Röntgen aan Holland gebonden
was. Zo zijn ontleend aan oen boek over
zijln levensgeschiedenis, geschreven door
Otto Glasser (Springer 1931).
Het spreekt valnzelf, dat de ontdek
king van Röntgen zich logisch aan
sloot aam voorafgegane proeven en ont
dekkingen. Iiij was, evenals aindere phy-
sici uit dien tijd, bezig met het onder
zoek vain electrisahe stroomen in gas-
arrne ruimten waarin 2 polen op ©en ze
keren. afstand van •elkander zijn geplaatst
■eh waarlusschen oen bepaald elealrisch
spanningsverschil bestaat. Reeds in -1869
had H i 11 o r f waargenomen dat bij oen
luchtdruk valn 0,020,001 m mz-g. ka-
thodestralen optreden. Wanneer deze kaï-
thodestralen den glaswand1 raken, maken
ze dit glas tot lichtuitze'nde.. Men noemt
dit het verschijnsel van fluorescentie. Vol-
getos de olectronentheorie mosten dozo ka-
thodestralön worden beschouwd' als oen
stroom valn negatieve dectronea, die zioli
met groote sinelhoid voortbewegen. Rönt
gen zag nu bij eon vain zijn proeven
nieuwe stralen optreden, overal waar deze
dectrotajen met iets in botsing kwamen.
Deze nieuw „X''-stralen traden ook buiten
de buis opi, gingen vrij do lucht in en
blekeln het vermogen te hebben door al
lerlei staffan heen te dringen, welke voor
de gewone lichtstralen ondoordringbaar
zijn. Deze geheimzinnige stralen bleken en
kele eigenschappen met de lichtstralen ge
meen te hebben, doch andere karakteristie
ke eigenschappen van het lidht, zoaals bui
ging, breking en terugkaatsing konden eerst
mi-et als eigenschappen dozer X-stralen
worden aangetoond.
De interessant© ontdekking leek dus voor-
loopig een geheimzinnig wetenschappelijk
snufje, met ©en kleine mogelijkheid dat er
wellicht i'n de toekomst ook in de genees
kunde eonig fotografisch nut van getra'c
kcin' kon worden.
Op 3 Januari 1896 werd voor de le
den van het Physisch Mcdiscih Genootschap
door Röntgen een voordracht over zijn
Ontdekking gehouden. Op voorstel van don
beroemden geneesheer Kólliker wenl
met groot enthousiasme, besloten den ont
dekker van deze interessante stralen le
oerein door dieze X-straten verder Röntgen
stralen te noemen.
Ook in Nederland was onmiddellijk
groote belangstelling voor do nieuw© stra
len. In het Nedorlandsch Tijdschrift van
Geneeskunde verscheen reeds in 1896 hot
oersle zelfstandige stuk over „Röntgen's
X-stralem" van do hand valn don tateren
hoogt eeraar Wertheiin Salomoiison.
In Groningen hebben reeds in 1898 pro
fessor dr. Haga en dr. Wind getracht
ook buiging van Röntgenstralen aan le
todnon. Wanneer dit verschijnsel was aan
tf 'ooiaën, dan zou m,l bewezen zijn dat
-.ilgenstralcn ©n lichtstralen in wezen
"iliok moesten zijn. Voor liet optreden
i het buigingsverschijnsel heeft men bij
-n licht ©dn zoor fijn traliewerk noodig
met ©eh spl'oolafstand van 0,010,02
m.m. Vaardige technici kruinen zulk ©en
fifn traliewerk bereiden. Do X-stralon heb
ben een zeer veel kleinere golflengte en
daarom moest het traliewerk waarmede
eventueel de buiging dezor stralen aange
toond zou kunnen wonden oen sploet af
stand hebban dio ongeveer 1003 maat zoo
vernuftige techniek is niel in staat een
dergelijk instrument te leveren. In de na
tuur zelve echter, n.L in den opbocw van.
kristallen liggen de atomen op zulke mi
nimale afstanden valn elkaar en met be
hulp der kristallen is het dan ook in 1911'
aa'n V on Laue gelukt het verschijnsel
der buiging aan te toornen voor Röntgen
stralen en daaruit de golflengten te bere
kenen. Zoo is definitief aangetoond dat
Röntgenstralen aetherlrillingen zijn met
golflengten die 3,00313,000 maal zooi
klein zijn als de kleinste golflengten uit
het zichtbare licht.
Voor de opwekking vain Röntgenstralen
is Inuodig
le. liooigspainningsslrooming
2e. ©dn wijwei luchtledige buis, de Röut-
gdn-buis, met 2 polen ano-do en ka
thode welke met dozen hooggespannen
stroom verhanden kan worden.
In. het Röntgenbedrijf bevindt zich dus
een aantal draden waarlangs hoogspanning
vervoerd wordt (tot b.v. 200.003 Volt). Mein
moet zich dus voortdurend bewust zijn,
dat hier eeln bron van gevaar ligt. Aan
raking kan doodelijk zijn Cn wanneer men
zich te dicht i'n de nabijheid' ervan waagt,
kaïn plotseling een krachtige vonk over
springen, die ook ernstig nadeel kan ver
oorzaken. Tegen deze gevaren kon men
zich van den aanvalng"'af hoeden, omdat
men deze leende. Na d'e ontdekking wcr-
dc'n de Röntgenstralen, snel in zoowel als
buiten, de geneeskunde toegepast zander
dat men wist, dat ook deze stralen ern
stige (nadoelen konden veroorzaken. Van
daar dat bij tallooze pioniers op dit go-
bie'd Ina verloop van jaren 'ernstige ziekte
processen optraden ©n dat veiön na smar- i
telijk lijden ©en waren boroepsheldendooli
vodden. Langzamerhand, zijn dezie geva
ren beleend geworden en vond men ook
de middelen om z© te voorkomen en de
kaïns op nadoelige gevolgen aanzienlijk te
verkleinon. D© modern© techniek levert nu
trouwens zoowel hoogspanningsveilig© als
Rönfgenslralenveilige apparaten en buizen.
I'n Nederland is ook op dit gebiel sinds
korten tijd de wetgever regelend' opgetre-
Iin de eerste jaren na de ontdekking wc'rj,
reeds Röntgenthiorapie bedreven, doch dit
geschiedde eerst experimenteel en min of
meer op goed geluk. Eerst nalat men had1
geleerd de Röntgenstralen behoorlijk teme-
tefn en te doseeren on nadat men de uit
werking van bepaalde hoeveelheden stra
len op bepaalde gezonde en zieke weef
sels 'nader had bestudeerd', kon een doel
bewuste Rontgentberapic woiden opge
bouwd. Hierbij kan op gelukkige wijz©
hiervan worden gcprofiteeid, dat een ziek
weefsel eerder dooir Rontgenstialen bleek
te worden vernioligd als hot overeonko li
stige gezonde weefsel.
Speciaal op hot moeilijke gebied van de
kankerbehandeling hoeft de Róntgenthera-
pie zich naast de chirurgie voor bepaalde
gevallen ©on blijvende en waatdevolie
plaats verworven.
Door dit alles is de ontdekking do/er
'geheimzinnige stralen van een buitenge
wone beteokenis geworden. Doeltreffend©
toepassing der Röntgenstralen voert in d©
geneeskunde tot triomfen ei mogelijkheden,
welke men voor veertig jaren ateo'uut on
bestaanbaar dacht. P N. N.
Ilcristdii'iisi der K.L.M. gaat
1 September in.
Den eersten September gaat op hot ge-
heele Etiropcescbe not de herfstdionst in.
Voor de periode van 1 September tot
en met G October blijft bet aantal lucht-
verbindmgen tusschon Nederland en het
buitenland liet zelfde ah gedurende hot
zomerseizoen, alleen veranderen ©enige tij
den van vertrek.
'Op do lijn AmsterdamRotterdamLan
den v.v. worden vijf dagolijksche diensten
onderhouden. Op liet traject Amsterdam
RotterdamParijs v.v. blijven do vier
d'agelijksehe diensten in stand
Ér is via Parijs een dagelijksehe ver
binding tussohen Milaan en Nederland tot
stand gekomen (lot en met 29 September).
Voorts wordt m de dienstregeling mel
ding gemaakt van de gelegenheid, op Maan
dag, Woensdag en Vrijdag om Rome bin
nen ©on dag door de lucht te bereiken
don. Do Ronlgemslralenwct brengt alle groo j uit Rome beslaat deze verbinding: op Dins-
tere Rö'ntgenbodrijven onder slaatscoii-
tröle. Iedereen die met Róntgenslraiö i ar
beidt moet vergunning vragen en de in
richtingen moeten aain wettelijk voorga
schreven boveilingen voldaan.
dag, Donderdag en Zaterdag..
Voorts bestaan or dn© dagolijksoh© dien
sten naar Berlijn, en twee naar Soand'i
navi, waarvan een via Hamburg
De dienst der Deutsche Lufthansa Am>
sterdam Es^en Mulheim Dussel-
De Röntgenstralen vindon toepassing op dnrp—Keulen zal in beide richtingen 40
velerlei gebied. Buiten de geneeskunde minuten vervroegd worden.
De K.L.M. dienst AmsterdamHuil
Liverpool v.v., die gedurende den winter
zal worden stilgelegd, blijft tot en met 6
'Oclober gehandhaafd.
Wat de binnenlandsoho luchtverbindin-
worden de Röntgenstralen gebruikt b'ji de
studie valn. den kristalbouw zoowel als van
dein bouw der verschillend o ©lemen ten en
de structuur der atomen Gok bij luet on
derzoek vain ©venlucele vervatschingen van gon gqrllu,ende dc periode vau t
onde schilderijen kannen de Róntgenslra tot* en" met 6 October blijft
ldn mot succes wouten ingeschakeld. Op do dubbeldaagsche dienst Rotterdam.—Am-
hetgebied dor geneeskunst vinden de sterdamGioningen v.v. gehandhaafd;
Röntgenstralen toepassing in twee rich
tingen, n.l le. om er bepaalde afwijkingen
door te herkennen en t© bestudeeren (diag
nostiek door Röntgenfotografie) ©o 2o om
er bepaalde ziekteprocessen mede te be
haindelen.
De verschillend© weefsels van ons
lichaam latera in verschillend© mate een
bundel Röntgenstralen door ©n houden elk
een meer of minder groot percentage van
voorts komt ©r een dagelijksehe verbin
ding tussohen Amsterdam, Rotterdam en
Twente.
Ook op de lijn RotterdamEindhoven
v.v. blijft een dagelijksehe dienst gehand
haafd tot en met 31 October.
■Op de lijn AmsterdamRotterdam
HaamstedeVlissingen v.v. wordt twee
maal daags ©en dienst in belde richtin
gen gevlogen, gedurende het tijdvak van
4 September tot en met 6 October Do
aankomst- en vertrektijden ondergingen ook
zulk een bundel tegen. Speciaal het kalk-
houdend beeraderstelsel houdt veel stra Lier kleine wijzig ngen
ldn tegen, terwijl de luchthoudonde lan
gen deze stralen in sterk© mate doot la-
i
tan. Men laat nu bij het onderzoek met
moet dn gaan; d© bundel die een bot op
zijln weg trof is sterker afgezwakte dan de
bundel die slechts door spieren ging ©n
zoo kom dn op de gevoelige plaat ver
schillende stralenbundels van verschillen
de intensiteit. Nu wordt deze plaat op d©
gewone wijze ontwikkeld en zoo ontstaat
een merkwaardig beeld van het inwendige
vara hot onderzochte individu. In sa nniige
gebieden van ons lichaam (b.v. vooral in
den buik) bevinden zich weefsels en or
ganen bijeen van een gelijke doorlaatbaar
heid voor Röntgenstralen. Deze kan men
dan op de ontwikkeld© foto niet van el
kander onderscheiden. Maar op verschil
lend© wijzen is hot mogelijk eerst stoffen
in bepaalde gebieden in to voeren die
weer ©ein aparte doorlaatbaarheid of
ondoordringbaarheid tegenover Röntgen
stralen bezitten. Wij zulten hierbij niet ver
der in bizonderbeden afdolen, maar kun
nen gerust verklaren, dat er tegenwoordig
welhaast geen onderdeel in do geneeskunde
is te bedenken, waarbrjl niet m©t suecies in
het belang der lijdende mensehheid oen
Röuigen-onderzoek 'kan worden aangewend.
Al is tot op zekere hoogte do vervaar
diging van een Röntgenfoto ©en eenvoudig
technisch werk, toch moot er daarnaast
onmiddellijk aan worden toegevoegd, dat
de interpretatie der Röntgenfoto een apart©
kuinst is en daardoor de goed© uitoefening
der Römlgcndiagnostiok slechts doar dio
artsen kan geschieden, die daarvoor een.
aparte opleiding na hun artsexamen heb
ben gevolgd-
Elk weefsel absorbeert dus in meerdere
of mindere mate eon gedeelte wan ©en'
Rönlgonstralenbumdol, welke ca- doar heen
wordt gevoerd. Deze geabsorbeerde straten
kuinncn zoowel op gezonde als op ziek©
cellön inwerken en ten slotte do levende
cel dooden. Hierop berust do tweede toe-
t w WW iHUf JJL74.UOI» UO t YY \TL7UVj tu
e is a s o,Q2 m,m. Zelfs de meest passing der Röntgenstralen, do therapie.
ken, deed do rechtbank onmiddellijk uit
spraak en sprak beide veruacihten vrij
Hun invrijheidstelling werd tevens.be-
violon.
Twee verdachten voor de
rechtbank cu onmiddellijk
vrijgesproken.
Wederom stonden gisteren twee jeugdige
werklieden voor de vaonntiekamor der Am-
sterdainsoho rechtbank toredht, om verant
woording af ie leggen van hum gedrag tij
dens d© Juli onlusten in d'e hoofdstad.
Een 30-jarige schoenmaker en een 22-
j'arige chauffeur zouden in don nacht van
6 op 7 Juli ©en barricade hebben op-
gowoipen bij de brug over de Bloenigiacht
bij cle Eerste Bloomdwarsstiaat te Am
sterdam.
Het tweetal was geweldpleging met ver
eend© krachten ten laste gelegd. Do ver
dachten ontkenden eenstemmig. Wel wa
ren zo samen in de schoenmakerij geweest
op den hoek \au d© la Bloemid'waisslraat.
Er was daar vlak tegenover door,een zes
tal jongens inderdaad ©en barricade opge
worpen, maar de verdachten bezwoeren
daar onschuldig aan te zijn. Zo hadden
do jongens nog gewaarschuwd, dat zij do
verdachten - de schuld' zouden krijgen
De ofCfioietr van justitie mr. B. Kist, ging
in zijn requisitoir uitvoerig de getuigen
verklaringen na. Naai- spr.'s meening is
liet wettig en overtuigend bewijs tegen
beide verdachten geleverd'.
Wegens het versperren van don open
baren weg waarbij gevaar voor d© veilig
heid vian het verkeer te duchten is, ro-
quiroerde de officier tegen beid© verdach
ten een gevangenisstraf van negen
maanden. Bij dezen eistih hield hot 0. M.
rekening met de generale preventie.
De verdediger van den schoenmaker mr.
H. vau Ziutphon, was van meening, dat het
bewijs van verdachto's schuld niet gele
verd is.
Modht 'do rechtbank venladhle onver
hoopt sdiuldig achten,' dan heeft hij dooi
de vioiorkKopig© hcqhtonis reeds vohlocnd©
geboet. Pleiter verzocht de onmiddellijk©
invrijheidstelling van verdadlite.
D© verdediger van don chauffeur, mr.
Nol-en, sloot zich bq het pleidooi viaiti zijn
confrère aan.
Met klem drong pleiter aan op vrijspraak.
Gok hij verzocht die onmiddellijke invrij'"
heidsbeliing valn rijn. Cliënt
'Zonder zich in raadkamer terug to trek-
Auto van ecu berm gereden.
Tegen half zeven gisteravond is te
Vaals d© auto van den heer N, uit Don
Haag, van oen berm gekanteld!
Behalve N. waren er nog in de auto ge
zeten twee dames, eon man ©n ©en jongen.
De heer N. werd ernstig verwond aan
liet onderlijf en is in zargwekkenden toe
stand naar het ziekenhuis te Heerlen ver
voerd.
De overige inzittcndien kwamen met den
schrik vrij.
De auto bleef geheel onbeschadigd.
Duitscher aangehouden.
Door d© marechaussee van Vaals werd
in samenwerking met de Duitsche politie
zekere D. W. aangehouden, als verdacht
van v©!"h>btermg van gelden van het
Duitsche t ©idersfrant, afdeeliug Metaal-
bewerkcrM e .d' le Essen.
Op Jast van den officier van justitie
werd hij gistermiddag naar Maastricht over
gebracht. D. YV» is Duitscher van natio
naliteit en woonachtig te Solingen.
Motorschip op de AVesterschdde in brand.
In den nacht van Maandag op Dinsdag
bemerkten do loods en de officier van
de wacht van het s.s. „Gorolstein" dat
komende van New York op weg was naar
Antwerpen tor hoogte van Borssolen (Zee
land1) op d© Westerscheld© oen brandend
molorsch-eepjo.
Onmiddellijk werd oen reddingboot uit
gezet. Naderbij gekomen bleek het te zijn
d© „Machtvelde N.Z. 10b" uit Terneuzen
dat aan het uitbranden was. Het scheep
je kwam van Viissingon en was geladen
met vlas on aardappelen. De schipper en
eigenaar, de 31-jarige M. ton Hoeve en
zijn knecht d© 15 jarige P. Kiel, die niet
zwem man kond'em, klampten zich aan het
roer vast en wisten zich zoodoend© boven
water to houden. Zij werden beide aan
boord' van do „Gorolstein" gebracht, die
hen naar Antwerpen medemam waar zij
ter verpleging opgenomen zijn. Do schip
per had brandwonden aan de linkerhand
bekomen. De motorboot is waarschijnlijk
uitgebrand- «n later gezonken.
Boerderij afgebrand.
In den afgeloopen nacht is do boerderij
van E. van dor Kooi, staande in do Zuider-
mee-r onder Staveren, door brand goheel
verwoest. De bewoners kiandon zich nauwe
lijks redden. D© brand word ontdekt door
©en van zijn werk terugkeerenden spoor
beambte. Niets kon worden gered. Verze
kering dekt de schade. De oorzaak van
den brand is niet bekend.
Muiterij in Fransche strafgevangenis.
Zes-en-vijftig pupillen van ©en op liet
eiland Bello Me en Mor (ten Westen van
Lorriemt) gelegen opvoedingsgesticht heb
ben tijdens het middagmaal de toezicht
houdende beambten overweldigd en da
vlucht genomen. Na een -opwindende ajcht,
waarbij eenige beambten werden gewond,
zijn bijna 50 vluchtelingen gepakt.
Ook Benares en Allahabad onder
water.
Tengevolge van de ov-erstrooming van
d-e Ganges' staan thans de steden Beinares
on Allahabad' bijna goheel onder water.
Tal van dorpen zijn eveneens over
stroomd en de oogst is zoo goed' als ge
heel vernield. Vliegtuigen zijn naar de over
stroomde gebieden gezonden om hulp te
verkenen.
Hongaarsch professor verdwaald.
De Komgaarsche ornitholoog EugenNagy,
hooglee-raar aan de universiteit vanDebreo-
z-en, heeft dezer dagen in Noorwegen ©en,
gevaarlijk avontuur beleefd! De geloerde
was zes weken geleden, in opdracht van
d© Kengaarsche academie van wetenschap
pen,, naar Scandinavië gereisd, had deel
genomen aan het arnitholo-gen-eaagres in.
Oslo en was daarna, vergezeld van eein
gids, een studiereis van eenige weken be
gonnen naar de bergen ein fjorden.
Bij bezocht tenslotte het schiereiland1 Wn-
xamger, dat met geweldige rotsen en ijs
velden is bedekt. In dezie totaal onbe
woonde streek, die een waar vogclparadija
is, verzamelde professor Nagy waardevol!
materiaal. Tien dagen geleden echter raak
te hij zijn gids kwijt. Na urenlang tever
geefs op hem te hebben gewacht, besloot
hij. de ijsvelden alleen over to trekken en
terug le koeren naar zijn aan de kust
voor anker liggend schip.
Drie dagen doolde hij, zonder eten en.
drinken, dooi- de gletscher-wereld, totdat
hij volkomen uitgeput en half bewusteloos
van ho-ngor, do kust bereikte. Hij word'
aan bootrd van bet scliip gebracht en ter
stond naar het ziekenhuis te Syete-fjörd!
gebracht, waar hij thans verpleegd wordt.
3 pCi. MADRID 1S68.
Trekking op 1 Juli 1934.
Voorts een aantal raas. ad 100 pesetas.
