BRIE /EN UIT BERLIJN
Humor uit het Buitenland
1. Th. HEIJNS8RÖER-Branderssteeg 6
Minder blijmoedig. Is de wereld één ziekenhuis?
Een moeilijke en gevaarlijke periode. Altruïstische
paedagogiek. Open vragen.
STOOHSSiEMi „EDELWEISS"
VERZILVERD ®LAS
Westmolenstraat 16-18 - Telef. 685 J 9
Dagelijksche Motorbootdiensten op
AMSTERDAM
N.V.vanKATWIJK'SGLASHANDEL
Begrafenis-Vereen,
©ncSerl» ScHlecf,
W. Noomen
Radio - ESectnicsifieiS
C v. d MOST Czn.
Begrafenis-Onderneming, N.V. Alg.
Goede wegen zijn an het grootste
belang voor do volkshuisvesting; zij
maken het wonen op grooterc af-
- stand van het wsrk mogelijk -
(Ta;n onzou correspondent).
Berlijn, 3 November.
De winter ziet er vroolyk uil! Dat moet
gezegd worden
Al dadelijkhel schijnt dat ivo hot hier
in Duitschland bitterkoud zullen krijgen,
ditmaal. Ik weet ivel, dat heel West-Europi
ook Hangt, dat het in Engeland', in Ne
derland on in Frankrijk al gesneeuwd heeft
(bij ons trouwens ook, al was 't maar
even). Maar ons klimaat, hier, in hot bi
zonder Centraal-Pmisen en nog meer: West
en Oost-Pro isen, kennen toch over het
algemeen heel wat Lagere temperaturen
dan de landen, die den wannen golfstroom
mogen tutoyeeren. Ik hDI^nnea• mij nog een
wintertje zeven jaren geleden, met om
mijn Rerlijnsclr-e woning lieen 32 tot 34
graden Celsius onder nul. En daarbij storm
wind, Dat was om te huilen. En zooiets
belooft men ons nu weer voor 193435!
Ja en toch zouden ivo ons no; ge
luk'kig achtten, als 't bij zulke zorgen bleef!
Voor zoover we nog over een behoorlijk in
komen liescliikhcn kunnen we immers sto
ken. tot wc van 30 graden minus buiten
tot 20 graden plus binnen geraakt zijn.
En voor de armen kunnen ivo geld, warme
kleeren en voedzame maaltijden ter be
schikking stelten, gelijk dat in Hitler's
Derde Rijk ook met prijzenswaard:gen ijver
en naastenliefde geschiedt, Aluar hoe be
schermen we ons tegen de ellende der
politiek?
Sprc-ekt men hier met de menschen, clan
merkt men al heel gauw, dat ze niet meer
als in tijden vóór den wereldoorlog hier
meer daar minder blijmoedig, maar over
het algemeen toch met een zekere levens
vreugde, in allerlei dingen belangste'tcn,
maar dat ze gebukt gaan onder zwaro
zorgen, ook dan wanneer zij zich hoop
volle en overtuigde aantiangers van den
nieuwen, dictatoriaal gexegeerden staat voe
len. En dat ze eigenlijk andero menschen.
geworden zijn, meer onpersoonlijk, meer
onderdaan dan vrij burger, meer object
dan subject. Dagelijks in onzekerheid le
vend, zich afvragend, of d© wereld nu
eigenlijk een ziekenhuis geworden is, de
krant wegleggend, met een zucht, die fa
talisme en ergernis vertolkt.
Nu, dit fatalisme is natuurlijk geen ty-
pïsch-Duitsch verschijnsel en het ware on
billijk, het den nation aal-socialisten in de
schoenen te schuiven. De eerlijkheid ge
biedt ze'fs te erkennen, dat in 't Rijk van
Hitler dr pessimistische stemmingen min
der op den voorgrond dringen en wel
licht ook werkelijk minder overheerschend
zijn dan in andere door de algenreene ma
laise geplaagde landen, waar de zichtbare
misère niet een tegenwicht vindt in meer
of minder gegronde hoop op een betere
toekomst als gevolg van een nationale her
leving.
Haar even onjuist en misleidend zijn de
oppervlakkige indrukken, welke men als
buitenlander naar Duitschland komend, in
dit land' thans pleegt -op te doen. Ook van
Nederlandsche reizigers kan mea steeds
weer hetzelfde hoeren: „Ik ben eerlijk ver
rast over dit Derde Rijk, nai alles wat ik er
in Üe Nederlandsche pers over gelezen
had. Hier heerscht voorbeeldige orde. De
menschen zijn beleefd en goed geluimd.
Steden en dorpen zien er keurig uit. Het
verkeer is uitstekend geregeld. De fabrieks-
schoorsteenen rootken. De werkloosheid is
enorm afenomen. De mannen in uniform!
maken een prachtigen indruk. Overal dis
cipline, over blijmoedigheid, overal een
gezond nationalisme.
Wat willen die krante-nschrijvers to; h
En hoe reageerea daarop dan d,e kran
tenschrijvers
Ja, om u de waarheid te zeggen: ze
zijn een beetje verbaasd. Verbaasd al da
deiijk over het feit, -dat de Nederlander,
ïn eigen land beroemd om zijn voorzichtig
heid, zijn kat-uit-den-boom-kijken,, zijn niet-
cver-één-naeht-ijs-gaan, zoodra hij over de
nationale grenzen komt al die goede eigen
schappen schijnt afgelegd te hebben en zich
op grond van eemge dagen van uiterlijke
observatie over een geheel ander volk, dat
onder uiterst gecompliceerde omstandighe
den leeft, zoo maar een oordeel vormt en
dat met den noodigen nadruk ook overal
rondbazuint.
Nu zal het er Wel ten deele daaraan
liggen, dat vete van die vrienden uit Ne
derland hier binnen komen met sterke
sympathieën vóór bet nationaal socialisme,
in het algemeen en den Hitlcrotaat in het
bizonder. En zulke menschen zijn dan na
tuurlijk nauwelijks vatbaar voor nuchtere
feiten en argumenten. En gedeeltelijk hel>
hen ze ook wel gelijk. Want het ILtlcr-
ïegime heeft enkele groote en iele Heme,
terï deele inoiocle, voor een ruimer deel
organisalorbehe successen te boeken, die
voor het volk als geheel ontegenzeggelijk
een belangrijk actief beleekenen.
En het mag hier ook niet verzwegen
worden, dat we Nederlanders uit andere
inentaliteitssferen gesproken hebben, die
de situatie in Duitschland naar onze over
tuiging weer te zwart zagen zonder in
Nederland nu juist tot de sociaaldemo
craten of communisten te behooren. Nuch
tere kooplieden, die meenden te kunnen
voorspellen, dat het Derde Rijk nog in
dezen winter tot puin vervallen zal en
dat een burgeroorlog zonder weerga Nïid-
den-Europa dan in een chaos v-erandcren
zal.
Neen daaraan gelooven we niet. Maar
we meenen, dat we goed doen ook hier
den galden middenweg te bc-wandolen. Dc
komende winter zal voor Duitschland een
uiterst moeilijke en gevaatlijke periode
worden. Met de nobele beginselen van naas
tenliefde, broederlijkheid, gelijkheid en so
tidariteit, die Hitler predikt en die zijn
volgelingen in de practrjk trachten door
te zetten, is hoe kon het ook anders?
voorioopïg slechts een betrekkelijk ge-
-rïng deel van de bevolking bereikt, liet
beginsel „gemeenschappelijk welzijn gaat
boven persoonlijk voordeel", is schoon; het
is ook niet door den heer Adolf Hitler of
door dc nationaal socialistische of fascisti
sche idee uitgevonden. Maar het is en
blijft een utopie, een ideaal voor altmis-
tisch aangelegde menschen.
In Du its. Mand is men nu al bijna twee
jaren bezig, deze idee in dc bevolking
te s'am'pen met letterlijk a'lo middelen,
welke een die latuur in het jaar 1934 ten
dienste staan. Over die middelen moet
men niet gering rieikanl Radio, pars, Look.
tijusdbrif1, tiondui/anden redevoeringen,
bevelen, b straflingen, overreding, s hcioh
plakaat, teekening. film. Inderdaad., s'edits
de zuigelingen on do gest'ohlsverpleegdea
onder deze 70 milliooin zielen zijn van
deze propaganda vrij gebleven.
Maar is or een zichtbaar, een indrukwek
kend resultaat?
De „nazi's" zeggen natuuilijk: ja. Maar
hier heeft hun woaal geen gezag. De ob
jectieve waarnemer zeg! niet' „neen", maar
„nauwelijks".
De Duitsriho niensrii is de aard-che
monsdi gebleven. Dat wil dus zeg -en
egoïst in allo graden van kinde-lijiVhci
voor zichzelf en zijn medemens- hen. Dc
nool is algemeen en wordt ook als zoo
danig niet ontkend. Maar in broeide Jagen
der pxolucenfen en van den tus-dhenhan-
dd wordt een zoo starende p ijspolitiok
gedreven, chat minister Goring togen de
reeds dreigmde prijsstijgingen gewaar
schuwd heeft me' do iwordm „geen straf
is streng genoeg orn deze schande fe lijf
te gaan". Dat is eon practise!) resultaat
van de altruïstische paolageg'ek
Men predikt do totale afschaffing va*i
het standsverschil en den stamlshoog-
mood'. Is het na 2 jaren ook maar een
sikkepit beter geworden? Het lijkt er niet
op. Aristocratische en kapitalistische in
beelding zi, gebleven. Het verschil tus-
schen „meneer" en „arbeider' is nog
even scherp als vroeger, ondanks nobele
voorbeelden, die hooge regeormgsambto-
naren geven, ondanks PCtloozo wijze les
sen in do pers on in openbare vergade
ringen. Het (nationalisme valt niet weg
tie pra'en, het socialisme, gelijk do „-echtie
nazi's'' dat willen, is vrijwel nergens te
vindon. E'n zelfs heeft zich een nieuwe
Herrenkaste" gevormd uit die elementen,
die van niets tot iets gikomein zijn, dank
zij de vaak toevallige omstandigheden, dat
zij Tecds tien en meer jaren geleden in
dkï gelederen van Hitler meeliepen en daar
door, vaak tot hun eigen verbaz'ng „helden
der beweging" geworden, zijln (den werke-
lijken helden, die dagelijks hun leven waag
den, niet te na gesproken!)
G. A, DE WINTER
Telefoon 68646 GEBR. BULOO
D, Dienske,
Sineei 84b, te!. 68292
Warande 57, tel. 69733
Itotlerd. dijk lSfi Telefoon 6327(5
TELEFOON 68792, 63018.
H J. MARKESTEIN T. C. KLIJN
Niouwe Haven 47 a- firugmansiraat 48a
Repareeren en nieuw wikkelen van Stoizuigers
ls de werkloosheid werkelijk zoo enoun
verminderd? Of is do werkversclxufing
slechts in hoofdzaak gereorganiseerd tan
ko»te van hen, die wel werk lialden? Is
die werkverschaffing productief of on
productief? Heeft de onproductieve werk
verschaffing de tegenwoordige misere in
de invoer- en uïtvoer-kwesties, het gebrek
aan ruwe grondstoffen, het uitsterven van
den deviezenvoorraad, het stijgen der b.n-
neni&ndsche prijzen, de toenemende cingo-
rustbeid in breede lagen der bevolking,
de sterke vermindering van de koopkracht,
do aigem-eene verarming in krasse tegen-
telling met ©en krampachtig volgehouden
feeststemming" op haar geweten, ja of
neen? Heeft het overwegend prctestantsche
Duitschland' met zijn 20 millioönroomsch-
katholieken vrede gesloten of wordt ook
hier de rancune dagelijks dreigender?
Zal liet Saargebied' werkelijk aan Duitsch
land1 terugvallen, of zal het natio-naal-so-
cialisme straks ondervinden, wat het be-
teekent internationaal geïsoleerd' te zijn,
joden, marxisten, liberalen, vrijmetselaars
©n wie al niet meer tegen zich in het
harnas gejaagd te hebben, zichzelf uit cm
het marxistische Rusland in den Volken
bond' te hebben gemajnoevreerd, met het
tragi-comisch sloteffect, dat straks in het
voorjaar 1935 de Volkenbond onder een
Soi'jet-Russischon voorzitter de xteullaton
van de Saarstemming zal moeten b^oor-
deelen.
Zulke overwegingen zijn schering en in
slag bij millicenen Duitschers, d'ie ondanks
alles in hun hart nog heel anders ov
den H'itlerstaat donken dan die geestdrif
tige mannen in de bruine uniform, die
oo-k hedten nog bereid zajlni „links-omkeert"
te maken, als do dictator dat bevoelt.
ROLAND,
ZONDAG, 11 Nov. 1931.
Hilversum, 301 M.
8.30—10 u. VARA.
10.30 u. VPRO.
12 u. AVRO.
6 u. VARA.
8 u. AVRO
8.30 u. Gramofoon. 8.35 u. Tuinbouw-
praalje. 9 u. Voetbalnieuws. 9.03 u. Gra
mofoon. 9.30 u. Orgelspel. 9.45 u. A.
Pieijsier: Van staat en maatschappij.
10.30 u. Kerkdienst uit de Rem. Kerk
te Amersfoort. 12 u. Klokkenspel en
uurslag van de Groote Kerk te Sneek.
12 01 u. Filmpraatje. 12,30 u. 'Omroep
orkest. 1.30 u. Disco-nieuws. 2 u. Dr. P.
H. Riticr Jr. interviewt Fereno Körmen-
di. 2.30 u. Concertgebouworkest, m. m.
van M. 'Offers, alt. Dameskoor en Jon
genskoor. 4 u. Gramofoon. 4.45 u. Vaz
Dias. 5 u. Graniofo-on. 6 x Vocibal-
praatje. (3 20 u. Gramofoon. 7 u. „Dood
water", muzik. proloog van deze film
en declamatie door A. Bouwmeester, gr,
pi. 7.20 u. Orgelspel. 8 u. Vaz Dias, S.15
iï. Omroepoikesl m. m. van W. Giesc-
kring, piano. 9.15 u. Radio-journaal. 9.30
u. Prijswaag ten bate van de t.b.c.-bestrij-
ding. 10 u. Zang door de Harmony Kings'.
1015 ii Gramofoon. 10.30 u. The Har
mony Kings. 10,45 ii. Gramofoon. 11
ix Vaz Das. 11.10—12 u. Gramofoon.
Huizen, 1875 M.
S 30 u KRO.
9 30 u. NCRV.
12.15 u. KRO.
5 u. NCRV.
7.45-11 i), KRO.
8.30 u. Morgenwijding. 9.30 u. Orgelspel.
9.50 n. Kerkdienst uit do- Net!. ïlerv.
Keik, Julianakerk, Den Haag, rn. m.
van A. de Voogd, orgel. Na afloop ge
wijde muziek. 12.15 li. Schlngermuziek err
lezing. 2 u. Gramofoon. 2.10 u. Cause
rie, 2.30 u. Orkestconcert en gramofoon.
4.15 u. Zickcnlof. 5 u. Gewijde mu
ziek. 5 20 ii. Kerkdienst uit de Geref.
Kerk te Wildervank. Hierna gewijde mu
ziek door do Clir. Gem. Zangvcreen.
Excelsior. 7.45 u. Sportnieuws. 7.50 u.
Lezing. S.10 u. Vaz Dias. 815 u. Orkest
concert en gramofoon. 10.30 u. Vaz
Dias en gramofoon. 10.4011. u. Epi
loog.
Droiiividi, 1501! M,
12 50 u. BBC-Northemo-rkest. 1.50 u.
Radio militairorkest,, m. m. van cello.
2 50 u. Gramofoon. 3.20 u. BBC-Midland-
oikest. 4.20 u. Concert door tenor -en
piano, 5.50 u. Pragcr strijkkwartet, m.
n. van sopraan. 7.25 u. Concert door-
alt en p-iano.
Parijs, „Radio Paris", 1648 M.
7,20 en 8.20 u. Gramofoon. 11.50 u.
Orgelconcert. 1210 en 10.5 u. Gramo
foon. 1.20 u. Concert. 2 20 u. Pascal-
orkest. 4,20 u. 'Orkest. 8.20 u. Concert,
m. m. van de stafnnrziek van de Garde
Rópubiicaino en sol'sten. 10 50 u Dans
muziek.
Kalandborg, 1281 II.
11.2012 50 u. C. Rydahl's orkest. 1.50
—2.15 u. Gramofoon. 2.454 20 ir. Jazz
muziek. 7 20 u. 'Omroeporkest. 8 u. Koor
concert. S 20 u. Zang en piano, 3.50
Bijziende automobilist„Erg aardig van ze, om hier
een reserveband op te hangen. Maar waarvoor zouden
die kleine eindjes touw dienen
(Passing Show)
De zeeman antwoordt op de kreet om hulp.
(Passing Show).
w
v. Vervolg omroeporkest. 9 50 u. Fran-
scho operamuziek 10.20—11.50 u. Duns-
muziek. j
Keulen, 456 AL
5.55 n. llas'eneoncert. 9.50 u. „Alddchen
und' Musik", lit.-muzik programma. 10,50
li. Laiigcmaick-herdenking. 11.30 u. Uit
Miinchen. Concert. 12.35 u. Werag kamer-
oikest. 2.40 u. Fluit en piano. 3.50 li.
Korenooncert, m. m. v. solisten. 7.05 ut
'Omroep'Oikcst. 8.50 u. VioolrecilaJ. 9.50
u. Uit Frankfort: Orkeslooncert. 11.20
12.20 rx Gramofoon.
Home, 421 Al.
8.05 u. Orkcslconcert, 9,2011.20 u'.
Pop-iilair concert.
Brussel, 322 en 4S4 AL
10.2C x L. Langiois en zijn orkest. 11.20
ix VVapenstilstandsherdeaiking. Gramo
foon. 12.20 u. Salonorkest. 1.302.20
en 5.20 u. Gramofoon. 6.50 u. Balaa-
orkest. 8.20 u. Salonorkest. 8 50 u. „No
vember '18", spel. 9,35 u. Salonorkest.
10.30 u. Dansmuziek. 11,502.20 hi. Gra-
mofoon.
484 M 10.20 u. Gramofoon. 11.05 ui.
Wapens tilstandsiierdenking. 11.25 iï.
L. Langiois' orkest. 12.20 ut Gramofoon.
I.302.20 u. 'Omroeporkest. 5.20, 8,20
en 7.30 u Gramofoon. 8.20 u. Ornrocpr
orkest. 8.40 u. Zang en piano. 9.10 u,. Ver
volg orkestconcert. 10.30 u. Dansmuziek.
II.5012.20 u. Gramofoon.
Deutschlamlscmlcr, 1571 AI.
7.20 u. Concert uit Leipzig, m. m. van
orkest en solisten. 8.50 u. Brahms' viool
concert in D gr. t., op, 77, m. m. van
orkest. 10.20—11.20 u. Concert uit Ham
burg.
MAANDAG, 12 NOVEMBER 1934.
Hilversum, 301 AI.
Algemeen programma verzorgd door
de VARA.
8 u. Gramofoon. 10 u. AIorgemivijdÉrg
VPRO. 10.15 u. Declamatie. 10.35 u.
Orgelspel. 11 u. Vervolg Declamatie.
11.20 u. B. Blez, hobo on R. Schoute,
piano, 11.30 u. Gramofoon 12 u. „De
Zonnekloppers". 12.30 u. „De Fliere
fluiters". 1 u. Vervolg Zonnekloppers.
I.15—1.45 u. Vervolg „Do Flierefluiters".
2 u. „Orvilropia". 3 u. Gramofcan. 3.15
ii. 'Iriocetuccrt. 3.30 u Voor de vrouw.
з.50 u. Giainofoaii. 4 30 u. Kinderuur-
tjo. 5 u. Strijkorkest. 5,30 u. „X-X"-on:-
siomble. 5,45 u. „Schalmei". 6 u. Ver
volg oasembleconcert. 6.30 u. Muzikale
causerie. 7 u. Lettoiknndigo causerie.
7.20 u. Gramofoon. 7.26 u. Rorli. S.O.S.-
berichton. 7.30 u. Uit Boedapest: Philh.
orkest. S.30 u. Artistieke causerie 8.50
ii. Vaz Dias. 9 u. Orgelspel J. Jong. 9.30
Gramofoon. 9.45 u „De Notenkra
kers". 10 u. Uit de Groot© Doelen zaal
t© Rotterdam: Concert m.m. v. „De Stem
des Volks", Utrechlsch Sled, orkest,
koor cin solisten. 1112 u. Gramofoon.
Huizen, 1875 51.
N CllV-ui tran duig,
8 u. Schriftlezing en moditalie. S.15
9.30 u. Gramoloon. 10 30 u. Morgen
dienst. 11 u. Chr, Loetuur 11.30 u. Gre
mofoon. 12.30 u. Orgclconoert 2 u. Voor
de scholen. 2.35 u. Causerie 3.15
з.45 u. Knipcuisus. 4 u Bijbellezing, m.
m. v. sopraan en orgel. 5 u NCRV-
Klemorkest. 6.30 u. Vragenuur. 7 u.
Ned. Chr. Persbureau. 7.15 u. Grom»-
fom. 7.30 u. Vragenuurtje 8 u. Cau
serie. 8.10 u. Zangavond', uitgaand© van
den Bond van Chr. Gem. Zangvereem,
in Groningen. 9—9.30 u. CauSerici door
Z. Ejcc. inr. Terpstra 10.30 u. Va<z Dias.
10.40—12 u Gramofoon.
Droitwich, l M.
II.40 .uiiofc-on. 1205 u. Gramo
foon. 12.55 u. Orgelconcert. 1.20 u.
Schotsch Studio-orkest. 3.10 u. Gramo
foon. 4.20 u. Concert, viool cm piano.
4.50 u. BBC-Alid1!amd'orkost. 5.35 u.BBC-
Dansorkcst. 7.25 u. Oude liederen m,
m. v. bariton ©n luit. 1020 u. Viool-
recital. 10.50 u, BBO-theaterorkest. 11.35
12.20 ii. G-rosvenor House Band.
Parijs „Radio Paris", 1648 AI.
7.20 en 8.20 u, Gramofoon. 12 u. Pas-
calorkest. 8.20 u. „Zarnpa", opera van
Jlérokl'. 10.50 u. Dansmuziek
alnndborg, 1261 M.
11 201.20 u. Concert uit Rest „Ritz".
2.504.50 u. Omroeporkest 8.25 u. 2e
etn 3e acte van Puccini's „Tosca''. 10.10
11,50 u. Dansmuziek.
Keulen, 456 AL
5,20 u. Gramofoon. 6,35 u. Omroepkwin-
tet. 11.20 u. Gramofoon. 12.20 u. 0mj
roep klei norkest. 3.20 u. Uit Berlijn: Om-
roepkleinorkest. 4.35 u. Zang. G.50 u.
Gramofoon, 8.25 u. Dito. 9.5011.20 u.
Concert.
Home, 421 M.
8,03 u. Gramofoon. 9 20 u. Variété-pro
gramma
Brussel, 322 cn 484 AL
322 Al.12.20 u. Omroeporkest. 1.30
2.20 u. Gramofc-on en acoord'eoiii. 5.20.
Gramofoon. 6.50 u Sal an orkest. 7.35
u. Gramofoon. S.20 u. Syinpliomiecomcert.
10.30-—11.20 u. Gramofoon.
481 M.: 12.20 u. GramoEoan. 1.302.20
u. Salon-orkest 520 u Kamermuziek.
6,35 car 7.05 u. Gramofoon. 8.20 u.
„Phèd'ro", van Rocinc. 10.3011.20 u.
Gramofoon.
Dcufsehlamlscntlcr, 11571 AI.
7.35 u. SolislMiconoerl, viool ön piano.
10.2011,20 u. Concert uit Alünchen.
Vrouw, tot verstrooide dokter„Heb je aan een
vrouw een attest gegeven dat ze In bed moest blijven
,Hhja.... lieveeh.Ik geloof wel dat ik
dat deed."
„Dan moet Je zelt maar zier» hoe Je vandaag eten
krijgt. Het was onze keukenmeid." (Passing Show).
„Ja, liefste, die nieuwe hoed Is gewoonweg een droom
Wel, op het oogenblik verzamelt zich zelfs een menigte
om de telefooncel oao hem te bewonderen." (Humorist)-
