Het Sportfondsenbad.
m
„Corner House"
Het zevende bad iir Nederland wordt morgen
aan de Burgemeester Knappertiaan geopend.
Een belangrijke aanwinst voor onze stad. Een
klein zwempaleis.
Rondom-den boomstam.
TWEEm BLAD
SCHIEDAMSCHE COURANT
rnmmê
>jEmi huis van wat ei' en licht
zoowel 's zomers als
's winters.
Seine, am is eon eigeuaarJige slaJ, in
snderlei opzicht. Als men do binnenslail
nog bui tan beschouwing laat en het oog
jricht op al holgeon or op de oude griea-
Ideu is gebeuiü, speciaal op het Westen,
<3>en verkeersailer Burgemeester Knap pert-
laaln. den park-aanleg, korlom de nieuwe
stad, dan ligt de conclusie, dat Schiedam
do bier geboden mogelijkheden volledig
heeft benut, voor do hand.
Onze stad is thans do vierde van de
provincie; zij is inog provincieslad en al
is in dit verband het woordje ,,nog" niet
vrij van ©enig euphemisme, toch kan ons
piovinciesladje bogen op eenige bezittin
gen, dio iin geen enkele andere Nelerland-
sclie slad van ongeveer gelijke grootte te
vinden zijn en welke daleeren uit den laat-
slon tijd.
Maar ongelukkigerwijze slaat er op de
dc-lmlzijdo van de stads annalen van dezen
tijd eon groot woord, lang in tweeërlei
zin en zwart als het gat in don voorgevel
van odn branderij.
Worklooshe'dl
liet is een van do zwaarste, drukkende
zorgen, wellicht de zwaarste, valn onze ge
meentelijke overheid Hot is-con van do
negatieve kwaliteiten van. onze Stad, die
wellicht minder opvallend, doch desniette
min te voelbaarder is in haar uitwerking.
Be creditzijde is vreugdiger. Iti Ivet hart
van de stad verrezen, flats en een kloino
wolkenkrabber aan oen breede boulevard,
dat tor andere zijde eea passage heeft lig
gen, die als edn groote hal dient voor eon
modem theater
Rn als straks do desbetreffende plannon
worden uitgewerkt,, is dit knooppunt een
centrum, rechtstreeks verbonden met den
verkeersweg naar liet Westen en is de lijd
rijp om een ropriso te geven van de Ma-
thonesswlaan of do Laan van Mcorder-
voort. De B K -laan voert ons tevens naar'
ons eigenlijke onderwerp: het mórgen te
opeinen Sportfondsenhad, dat dozen za
mer is verrezen achter do huizen aan
het cindo van deze laan.
Sinds verleden jaair Nov-ember is" "daar
PuLtö, dón hedrijfslcidor van het Schie-
damsche bad; werd do rondgang gemaakt.
De entróe is ruim on practiscli. Over
dadige luxe is or niet. Anders dan steen,
ijzer en glas ziet men' niet. In do'hal, die
met een glazen wand van het bad geschei
den is, bevindt zich de cassa, tevens hot
loket voor afgifte van het badgoed! Er
beslaat namelijk gelegenheid tot het be
waren van badgoed. Abonné's behoeven bo
vündien goan handdoeken mee te bren
gen, want die kunnen zij gratis krijgen.
De inrichting van de cassa is dusdanig
„uitgerekend", dat de cassière in stille
uren ook de afu e badgoed en bovendien
nog het buffet kan bedienen.
Met dit buffet zijn we alweer binnen,
want dat ligt aan het terras, aan het bo
veneinde van de groote hal. Het terras
bereikt mem door een glazen deur. Uier
worden tafeltjes en stoeltjes geplaatst voor
bezoekers, die consumptie wenschen te ge
bruiken. Andere bezoekers kunnen een
plaatsje vinden op de galerij, die zich
over de geheele breedte over hot terras
uitstrekt. De afscheiding lusschcm terras
en liet z.g. perron, dat direct aan het bad
grenst, bestaat uit een laag bek. Vóór het
terras is het perron zeer breed. Daar be
vinden zich de 1 meter hooge springplank
dn de springtoron mot verstelbare plank
tot 3 meter lioogle.
Dan staat men aan den rand van het
bad Aan deze zijde staat het me^tc wa
ter, bij gewone hoogte bevindt zich hier
2,75 meter, bij wedstrijden 3,35 meterj
langzaam glooiend loopt de vloer naar
de andere zijde op tot GO c.M respectieve
lijk 1,35 M. De breedte bedraagt 13,7;?
M., de lengte 25 M In verband met ds
twee verschillende hoogten zijn langs de
wanden van het bad Hvoe gooten aamge
bracht. Do perrons, die op dezelfde hoogte
liggen als dc oppervlakte van het water,
zijn omgeven door een met tegels afgedekt
muurtje. Het bad zelf is lichtgroen geschil
derd. Donkergroene sheepen geven de
wedslnjdbanen aan.
Er zijn in totaal zes wedstrijdlbanen.
Achter in het bad!, in bet ondiepe ge
deelte dus, bevindt zich die polo-kuip, een
veidiepiing in den bodem, die in gewone
omstandigheden opgevuld wordt mot hou-
-ten-bankeu. Boven deze kuip komt bij pol-o-
door bepaalde omstandigheden, niet toe
gevoerd wordt.
In de wasscherij, die een verdieping
hooger ligt, bevinden zich die waschtrom-
mei; de droogccntxifug© en. de droog-
kasten.
'Dit is in groote trekken de inrichting
van net bad1. Tenslotte zij nog vernield,
dal de volgende - firma's aan den bouw
hebben medegewerkt: 'aannemers, firma
Jonker en, Wols, Schiedam? opzichter, de
heer J. Mulckhuijzenarchitect, Woller
Bakker; onder-aannemers, firma De Bi© en
Zoon,, stuoad'oors te Rotterdam; Slotboom
en Zoon, te 's-Gravenhage, voor de tech
nische installatie; Machinefabriek Reine-
veld, te Delft, voor, de inrichting van de
wasscherij, en de firma Doesbuig, te Te-
gelen, voor d'e stookketels.
Als bizonderheid vermelden wij nog,
dat twee bekende Rotterdamdsohe zwem
sters aan het bad1 verbonden zullen wor
den. Truus Baumeister komt er als leer-
Inig-mstructnce en Puck Overs loot als
cassière. <-
n jaar iNovemnev u«*u {]c - „0,al te liggen. De verdie-
gebouwd aciln het eerste Sportfondsen nWi<r J „.mdnl de; keener den
bad, dat in ons land tot stand kwam zonde
garantie of andere steun van overheids
wege. Dit feit is des fco meer opmeike-
lijk, omdat het zich voordoet in. een stad,
die van oudsher een arbeidersstad is on
die dientengevolge de lasten van de de
pressie in des te heviger mate,.ondervindt
Maar een Sportfondsenbad slaat er, dat
is voer de promotors en de aandeelhou
ders, ef liever de spaarders, do hoofdzaak.
Wanneer het bad klaar zou zijn, was langen
tijd .oen open vraag. Toen in Nov. 1933
met dein bouw begonnen moest, worden,
werd tevoren in een persconferentie mode-
gedoeld, dat het waarschijnlijk in Juli of
Augustus geopend zou kunnen worden. Ge
durende den winter bleek echter, dat het
werk nog wel langer zou duren en dat
het later in hot jaar zou worden, alvorens
h"' Schiedamscbe overdekte bad
zon openen.
Maar Augustus kwam en ging, Septem
ber evetnzoo, totdat in October eindelijk
tb definitieve datum van openstelling
1 koud word- 17 November.
Morgenmiddag te half drie zal d'e bur
gemeester, de heer II. Stutemeijer, het over
dekte bad in Sohiodamd, het zevende in
ons land, officieel openen.
Wat met veel spanning tegemoet wordt
gezien, krijgt de moeilijke taak mede, te
beantwoorden aan hooggespannen verwach
tingen. In bi zond ere mate is dat het ge
val met dit overdekte bad. Maar als mor
gen bij de opening het publiek voor het
eerst het gebouw zal kunnen binnengaan,
za» het algemeen oordeel wel niet an
ders dan gunstig kunnen zijn. Want wat
daar in een jaar tijds werd gc-wrocht,
kan gerust don toets der critiok dooT-
slaan. Het is tot stand gekomen onder
gunstige omstandigheden, men heeft bij
den bouw kunnen probteeren van de on
oervindmgen, die men roedis in Amster
dam, Arnhem, Maastricht, Zwolle en Breda
liad opgedaan en men kon gebruik ma
ken van de nieuwe vindingen op bepaalde
gebieden. Zoo is een klein palcis van
water en licht verrezen, een zwempaleisje,
waarop Schiedam met recht trots kan zijn.
Binnen do witte wanden zal hot geheele
jaar door, 's zomers zoowel als 'swinters,
een sfeer van soberheid', frischhexl en
sportiviteit lieerschen, in dit zwembad
kan men zich eigenlijk geen somber ge
slemde menschan voorstellen, in doze stem
ming van wit licht en glanzend, helder
water passen alleen de sportiove ge
dachte, dio den grondslag moet voimon
van de voor den modernen mensch onont
beerlijke daad van onlspmniug, welke hij
hier verricht, en een gemoedelijke sfeer,
als tegenwicht voor het leven huiten deze
wanden, dat mmder licht is en ook wel
eens mmder glanzend on helder.
We hehbcin hot gebouw van onder
tot boven he/ichhgd. Onder leiding vail
mej L 'V "i mams, inspeclrico van de
NV ID Spa fondsen, on den lieer F A
ping is gemaakt,omdat dp' koepor den
grond niet mag raken. j
De wanden zijn.wit. Het interieur maakt
mede daardoor een rijzigen indruk liet
licht komt door glazen tegels, van bizonder
sterk materiaal.
Het dak is oen bizonderheid op zich
zeil. 's Winters is het natuurlijk gesloten,
zoodat men de constructie met kan zien,
maar 's zomers gaat het bij warm weer
open en dan kan men zien,' diat het dak
een' behoorlijke dikte heeft. Het is na
melijk hol, waardoor het isoloerend werkt.
Het dak is, zooals bekend, -op en schuif
baar. Het beslaat uit twee gedeelten, die
van het midden uit naar beide zijden
opengeschoven kunnen worden.
Het gaat in drie minuten open en weer
d'iohl. Als het open is, ligt het geheele
bad in de open lucht, dat 's zomers na;
tuuxlijk een bizonder vooideel is.
In een overdekte bad nnchting is het
materiaal steeds in strijd met de acoustiek.
Al het steen, glas en .jzer veroorzaakt
een formidabele geluidsvoortplanhng, die
hinderlijk werkt. Men heeft dit gedeeltelijk
pogen te ondervangen' door het dak to
voorzien van zoogenaamde trot ex-platen.
Een bizonderheid is voorts de verwar
ming. Er zijn daartoe radiatoren aange
bracht, doch in verband met het conden
seeren van het water, waardoor een hin
derlijke damp zou ontstaan, bevinden zich
aan elke korte zijde van het bad, boven
aan tegen het dak, oen aantal openingen
waardoor warme lucht in de ruimte wordt
geblazen.
Indertijd hebben we uitvoerig melding
gemaakt van de verver gching van het wa
ter door mididel van den zich onder het
bad bevindenden keldier De reimging van
het water geschiedt verder door fultrcering
en het mengen met ohlooramm, een che
mische verbinding van chloor en amoniak,
opgelost in watbr. Eiken nacht wordt hot
water, 600 M3. in totaal, geheel gereinigd!
Een gedeelte van het water in het bad
(ongeveer 10 pot.) wordt voorts gebruikt
voor de verwarming on de wasscherij. Dit
onttrokken gedeelte wordt natuurlijk gere
geld weer aangevuld.
Het water krijgt door het reinigingspro
ces een bizondere helderheid De doorzich-
Ugheid bedraagt igevoer 25 meter.
Links liggen de douchekamers en de
opgangen naar de tweede kleedkamer Deze
kleedkamers zijn ingericht volgens het
wissclsysleem. Do kkteedhokjes zijn van
staal Ieder kteedhokje bevat een kastje,
doch het is de bedoeling tijdens drukke
uren de houten kastjes te gebruiken, die
tegenover de hokjes zijn geplaatst. Zoo
kunnen in totaal 180 jvrsoneu. tegelijk
baden
■Onder den grond bevinden zich voorte
de stookruimte, waar het water op tem
peratuur woidt gebracht, 's winters op on
geveer 24 gr., 's zomers ongeveer 22 gr
Dok bevindt zich daar de machinekamer
Daar zijn ook ketels aanwezig, die het
mogelijk maken, dat het bad! bronwater
krijgt, voor het geval het leidingwater,
Na een bezoek aan het
SPORTFONDSENBAD
even naar ons:
S G II 1 E D A M. Tel. G9G50.
Prima Keuken en Consumpties.
H. MEULEMAN. Dir.
FHmnieuws
Do grootste bioscoop van, Nederland.
Binnen het jaar zal aan het Kleine Gart-
manplantsoen te Amsterdam een nieuwe
bioscoop verrijzen, oen theater, dat het
grootste van Nederland zal worden.
Het wordt ontworpen loor oen onzer
bekwaamste architecten, a Wils, de schept-
per vain het Amstordainscha, stadion, met
als hveede architect de heer 'Oscar llosen-
dahl.
Het geheel -zal door Noderlamdsche werk-
kiachten wonden uitgevoerd en zoo-reel
mogelijk met Nedorlandsch materiaal. Om
een indruk te geven van do grootte, noe-
mein wij hier -etenige cijfers De gevel
breedte is 34 motor, de hall ai'Ieen zal
1700 monschcn kunndn bevatten, hot aan
tal
maalnden, zoo verzekerde ons de heer Wils,
worden hier fdms gedraaid.
Het was de hoer Ter Linden, directeur
valn het City-concern, die ons vanmorgen
met dit treuws verrast!©.
Het Cily-coinccra is ©en te 's-Gravenhago
gevestigde maalschapipij, dio het ©xploi-
leercin van bioscooptheaters en alles wat
daar mede verband houdt, beoogd. In Den
Haag beheert dit concern drie theaters,
i'n Rotterdam mam het de exploitatie van
het Lumióre Theater op zich. Van dez.e
maatschappij is de 72 jarige hoor B. Wil
ton, de bekende RoLterdamsche grootin
dustrieel president-commissaris.
DER
VRIJDAG, 10 NOV. 1934. N». 20799.
Zoo langzamerhand worden do boomen
weer kaal. liet duurt lang dit jiar, nu de
vorst niet vroeg begint in to vallen, inaar
het gebeurt ook nu weer, zoials het altijd
gebeurt, moge het dan wat vroeger of wat
later zijn. Met weemoed zul en velen het
zien; het neerd warrelen van blad na blad',
tnM weer dor -cm. kaal warden van twijg na
twijg. Maar het heeft aak iets vaar: de
fijne structuur van de boomkruinen wordt
nu weer zichtbaar, iedere baam krijgt, nu
de dichte bladerkroon verdwenen is, zijn
eigen wezen terug, iedere s'am met zijn
takken teekent zich af tegen de winterlucht
in zijn eigen scl!taaiheid en bwuw.
Maar niet daarover wou ik het ditmaal
hebben. Wanneer wij oen c-ogenblik rend am
den boomstam wandelen, willen en bij zulk
een boomstam even stil willen stam, dan
is het ons te doen om wat daar in dien
boomstam rept en sdbrept, zich beweegt en
roept en zingt Oiok in Novemberdagen. Dan
is het ons te doen om. de moezon en de
sijsjes, om de goudhaantjes en do kraaien
om de Vinken en d© lijsters. Dan is hot ons
ditmaal vooral te dioen -om twee merkwaar
dige vogels, die in het bizaader, rondom
den boomstam" in don moest letterlijken
zin van hot woord zich bewegen.
Ik bedoel den bonmikritiper en d'en boom
klever. Mooio namen hebben ze niet, maar
alleraardigste en buitengewoon interessante
vogels zijn het wel
Dc meest algemoene v.ain deze beid© is
de botömkruiper, Boo-mklauterlje wordt hij
in sommige streken genoemd, ook wel
duimipj'c, klampvogel!,©, k'a.mrka'je, kled
dermannek© zeggen de Limburgers Ein daf
zijn allemaal vee! aardiger namen. Do vogel
is onaanzienlijk van kleur en daardoor ook
weinig opvallend -a's hij z'ch spiraalsgewijs
rom'iom do boomstammen beweegt, cip zeek
naar insecten. Hij gaal van br-oni tot brom,
begint allijd onderaan en gaat mot schok
kende sprongen vooruit, waarbij de slijve
lange slaar'pctnnoii tegen den slam ge
drukt worden. Wie olp de s'amimen let in
tuin on park, in de bossclhen, langs de we-
mer hebben gezien, want hoe oaopvallend'
grijs, bruin on w it de ldour ooft mog© zijn,
door zijn wijze van zich langs do boom
stammen lo bewegen onderscheidt het dier
zich van andere \ogels duidelijk genoeg,
terwijl hij ook hol hcolo land daar vao -
komt. i
Minder algemeen is de boamklever, die
in den volksmand vaak met de spechten
in (ten verband wordt gebracht en zoo de
volksnamen blauwspedht, plakspcdlit en
s'pcdhtmees draagt. Nuthatch noemen de
Engelsc'hen hem en dat wijst op zijn eigen
aardige gewoonte dra pawiandverzamelin-
gen aan te leggen en zoo te sparen voor
den kwaden dag.
De boamklever is een veel kleuriger vogel
dan de kruiper. Lei blauw is zijn mg, roodL
bruin de On Terzijde. Drukker van bewoging
en geluid is hij ook. Walsje, wa'sjo, wa'sjo
zoo klinkt zijn roep door het wintorbosoh,
terwijl hij ook fluiten kan olp oen marnier,
die aan monsdhelijk gefluit dort donken.
Zijn bewegingen langs dein hoams'aim zijn
daarbij heel anders dan die van den beo na
kruip er, zoowel van boven als van benoden
gaat hij langs takken en Msimimw. op en
neer Insecten ein 'swirrors ore zaden,
haze'naaien, boukmoofjes en dergelijke
vormen zijn viaedsol.
Onze boamen, dio vaak dioor allerlei ge
dierte, ook «oor allerlei schadelijk onge
dierte worden bewoond', bezitten in don
klever en den kruiper goed© vienden, die
om hun nul en hun sohoionlheid ook goede
vrienden van den mvinsth moeten heotcn.
Wanneer zij dan ook in onzen tuin oen
neslgelcge'nheid zoeken of wanneer de
boamklever zich in dagen van votrst etn
gebrek op hot wintervoier vertoont, mogen
wij hen gaslvrij ontvangen en van harte
welkom heotcn, zonals zij nu in het win-
lorLan-ds'haiP rondom de kale stammen wat
fleurig vertier brengen langs de wogon en
in de boss "hen.
A B. B.
Gemengd Mieitws
Instorting in een mijn.
Drie dooden.
In een schacht van cl© Gardianine-mijnd.il
in het departement Gard (Frankrijk) zijn
door -oen instorting verscheidene mijhwer-
kers bedolven. Naar verluidt hebban drie
of vier mijnwerkers dan dood gevonden,
plaatsen bedraagt 180,0. Over tien gen, zal zeker vaak dezen aardigen Idim- De slachtoffers zijn Tsjechen en Polen.
mmmi
-Wt
T.ng.volge van brand In de garage van de zuurstoffabriek te Alblasierdsm, ontploften Woemdeg een aantal met
zuurstof gevulde cylinders, waardoor de gerege werd vernield. De ruïne na de ontploffing
De voorbereidende werkzaamheden voor den bouw van een brug over da Maas bi] Hedat,
welka da schipbrug zal vervangen, zijn in vollen gang - Op de plaats waar het Zuidelijk»
landhoofd xal verrijzen worden proefboringen verricht. Op den achtergrond de spoorbrug
van Hedel
