1
EERSTE BLAD.
Duitschlands bewapening.
Donderdag 29 November 1934
Gemengd Nieuws
87st® Jaargang.
No. 20810
Te!. No. 68103, 68617 en 68923,
Postrekening No. 5311.
BUITENLAND
Belangrijk debat in het Britsche Lagerhuis.
Redevoeringen van Churchill, Baldwin, Lloyd
George en Simon.
Gisteren is in het Britsche Lagerhuis
de conservatief Churchill aan het woerd
gekomen voor het afleggen eener verkla
ring inzake den algemeenen politieleen toe
stand in verband' met de bewapening van
Duitschland,
Churchill ving zijn uiteenzettingen aa.n
met te constateeren, dat hij een oerlog
niet onmiddellijk voor de deur staande
of onvermijdelijk achtfo. Het groote nieu
we feit, dat de opmerkzaamheid van ieder
land in Europa en in de wereld op-
eischt is, dat Duitschland weer bewapent.
Dit feit dringt bijna al het andere op
den achtergrond. Do fabrieken van Duitsch
land werken eigenlijk onder oorlogsom
standigheden.
Uitvoerig behandelde spreker liet pro
bleem van den aanval en keerde zich ver
volgens tot de kwestie der afweer daar
tegen.
Spr. hoopt, dat de regeering niet de
wetenschappelijke kant van de bescher
ming der bevolking zal verwaarloozen. De
eenige praotische en veilige verdediging
is den vijand' evenveel schade toe te bren
gen als hij Engeland zou kunnen toebren
gen.
Graot-Brittannië moet thans Leslu< ten, het
koste wat het koste, in de eerstvolgende
10 jaren een luohtkrijdmacht te onder
houden, die essentieel sterker is clan de
Duitsehe.
Het gehoim van de Duitsehe bewapenin
gen moet worden, opgeheldord. Duitsichlaind
bewapent ia overtreding der verdragen.
Eind 193(1 zal do Duitsdie militaire lucht
strijdkracht bijna 50 pCt. sterker zijia en
iin 1937 de dubbele sterkte bereikt heb
ben van die van Engeland. Dnitsclilainds
civiele vliegtuigen kunnen gemakkelijk wor
den omgebouwd, terwijl die va'ra Engeland
voor oorlogsdoeleinden waardeloos zijn.
De traineoröride politiek van de Britsche
regeoring ook slechts einfeelo maanden voert
te zotten zou beloekemc-n Engeland' be-
rooven van dc macht ooit de Duitsehe in
spanning te overvleugelen.
Churchill, die 50 minuten lang sprak
oogstte luiden bijval valt» de regeorings-
b anken.
Na hem nam Baldwin het woord namens
do regcering. Hij verklaarde, dat dit ectn
der moeilijkste problemen was, die het
huis kon besprekein.
De genode kwestie betreft niet alleen.
Engeland' en zijn verdedigingsmiddelen,
maar geheel Europa.
Een der bases van het thans beslaande
wantrouwen is de onwetendheid buiten
Duitschland' en de geheimzinnigheid bin
nen Duitschiand. Spr. merkt op, dat hij
geen critiek zal uitoefenen op dn nieuwe
regcering van Duitschland. Ieder landmeet
doen, wal liet met betrekking tot zijn re
gcering goed acht.
Voortgaande behandelde Baldwin de
sedert de omwenteling ia Duitschland in
getreden gebeurtenissen, de versterking van
de Kleine Entente, do groote onrust in
Oostenrijk, de verklaringen van Italië,
Polen etc. 11'ij merkte op, dat er oen toe
stand van nervositeit was antelaan, die
van iiet cene land' overslaat naar het an
dere on een slecht voorteelten vormt voor
den vrede van Europa on voor een den
vrede in stand houdende geesteshouding.
Geruchten hebbein de ronde gedaan, dat
Duitschland een leger op de been brangt.
Do Britscho regoering is vatn mooning,
dat deze geruchten gebaseerd zijin op het
feit, dal Duitschland zijn leger met langen
diensttijd, groot 100.000 man bezig is uit
te breiden tot oen leger voor vrodcisiiij'd,
groot 300.000 man.
Tot welken omvang deze plannen uitge
voerd zijn kan spr. niet met zekerheid
zeggen, ik denk, dat het juist is te zeggen,
dal do Duit schors bezig zijn met het schep
pen van een luchtstrijd'macht.
De cijfers waar wij over beschikken gaan
van liet getal, gegeven door een uitnemend
deskundige en uit oen bron van ontwijfel
baar gezag, groot 600 militaire vliegtuigen
in totaal dn hot hoogste golal, dat wij
hebben en dat eveneens uit zeer goede
bron stamt, .gaat niet boven d'o 100Ü uil.
hngelamis •direct gercede luchtmacht be-
staa1" uit 880 toestellen, terwijl er nog een
4 eel greater aantal is, dat bestemd is vaar
vervanging, proejinondingen etc.
Vciortgaaïuie zcido Baldwjn, dat er öj»
dit oogenbflik geen reden was vent' onge
paste angst en nog minder voor paniek.
ham-uk kei ijk enlkeudo Baldwin, dat
Groat-Britlainniü algemeen in de lucht ach
teraan komt.
ingaande op de verklaring van Chur
chill vn-klnarde Bal Iw.'n, dat hot niet juist
was, Duilsciliiand spoedig don stand
yau Ut t-llritlannië nadert. Duitschland is
inderdaad actief bozig met de vervaardi
ging van militaire vliegtuigen, maar zijn
werkelijke sterkte bedraagt geen 50 pt't.
van de tegen waardige sterkte van En
geland.
Baldwin herinnerde er vervolgens aan,
dat in het dioor de regeering aangekondigde
plan wondt voorgesteld in 1935'3G 22
eskaders te vormen voor de verdediging
vain het moederland en drio eskaders voot
de m ar i n el udi istrijdkratóh tenIn den loop
van dit jaar zijn bovendien reed's vier es
kaders samengesteld.
jün 1936 zullen „in de eerste linie" on
geveer 300 vliegtuigen meer b schikbaar
zijn dan thans.
De Jaatste typen, welke voter de eskaders
beschikbaar zijn gesteld kunnen oen snol-
hei.d van meer dan 230 mijlen per uur.
Baldwin besloot met te vorklaren, dat
Duitschland zich oonoenlreert op het her
stel van zijn binnenlandse,ho indusiriee'.e
positie. Zoon,is allen in Europa hebben on
dervonden heeft het land het arm. De po
sitio van Duitschland is afhankelijk van de
vriendschap van en den handel mot de
omilggende landen. x
Lloyd George verklaarde, dat liet van
ymiiilair standpunt bezien geen twijfel lij.il,
dat Duitschland, wat zijn verdediging be
treft, oneindig voel sterker is dan ejn jaar
geleden. Doch het is iets anders to bet-
weren, dnit Duilschland do sterke Fransche
vestingen zou kunnen passeeren. Hot zon
beter zijn <!,al Duitschland zioju med'odec-
len, wat het uitgeeft, dan dat liet gcfieim-
zinnig doet. Ten slotte verzocht Lloyd
George do regeoring in ovorw-g'iig to ne
men de Eturdpwstóhe mogendhrd' in Ie over
reden haar. tao zeggingen en plechtige be
loften te zullen ontwapenen, wanneer
Diuitsohlaind dat dlaet, opnieuw in overwe
ging t,'e nemen. Tot dat zullcs geschiedt,
zult gij geen vrede in Europa, bobben. Lloyd
George sprak als zijn overtuiging uit, dat
de wereld „vaiiricns verwacht dat wij hier
een" voorbeeld geven".
Omtrent Lloyd Georges rede in het La
gerhuis wordt nog maler gemeld1, dat spre
ker ironisch de lof behandelde, die de
Framsdie minister Archimbauld over het
Russische raode leger had geuit en.,d'e bij
val, die deze verklaringen in de Fransche
Kamer hadden gevonden.
Het ücimmunistiscthe Rusland, aldus
Lloyd George, bewaakt een hevig anti-oom-
munistisch Duitschland. Hij.voorspelde, dat
binnen zeer korten tijd, missch-en binnen
een of binnen twee jaar dè conservatieve
elementen in Engeland, Duitsohiand zouden
beschouwen als oen bolwerk tegen heit com
munisme in Europa. Wanneer Duitschland
bezwijkt voor het communisme en het com
munisme in Duitschland de macht krijgt,
zal Europa volgen.
Ten slatin sprak nog die minister van
buiteniandsche zaken, sir John Simon,
die opmerkte, dat d'o rode van Baldwin niot
een eenvoudige verklaring is. De regeoring
heeft reeds sedert o, inigen tijd liet pro
bleem nauwkeurig liestudcerd. Voor de rede
werd gehouden, is de inhoud er van ter
kennis gebracht van den rijkskanselier, van
Frankrijk, Italië en de VereenigJe Staten.
Deze procedure is gevolgd, omdat het
niet een Eingdsch-Dnitsohe kwestie is, maar
een kwestie v,an Eiuropeesch en van we-
rcldbelairig. Hierdoor heeft die rogcioriung
er toe bijgedragen veel argwaan weg te
nemen.
Wanneer wij tot overeenstemming zou
den knuinen kioimcn, zouden wij gaarne zien
een onlwaipeming tot een laag niveau over
een te komen. Anders zouden wij genoe
gen moeten nemen met e n zoo laag mo
gelijk iniveau. Wij vorklaren opnieuw, dat
wij voor een geregelde hep a-king zijn in
•plaats van voor wapcningswedloop en onge
regelde bewnp:ning.
tJet nimeindement der laboanpnrlij op hot
amendement van Churchill op de 'ncta van
antwoord oip dlo troonrede werd vei'wor-
p,en mot 276 tegen 35 stommen.
Churchill trok vervolgens zijn nniende-
moinl in.
liet aidres van antwoord cip do troonrede
werd vervolgens goedgekeurd.
Frankrijk.
Imlustriecle ondernemingen aan de Oost
grenzen.
De legcrcommissie van do'n Senaat heeft
gisteren eeln door de regeéring goedge-
kci-~'i) wetsvoorstel aangcamxwyn, waarbij
de oprichting van industrieel© omdernemi'a
gun in een zo.no van 30 K.M. lamgs do
Fransche Oostgrenzen afhankelijk wordt
gesteld vam de goedkeuring van do -Fran
sche regeoring.
Saargebied.
De politie in het Saargebied.
Een Tsjechische, acht Bngolsclio en twee
Noorsclie politieofficieron zijn in liet Saar
gebied1 aangekomen. Nederlanders on Ita
lianen worden nog verwacht.
Zwitserland weigert de Saarrcgeoriing
Zwitsersdie poli tie troepen ter bescliikkimg
te stellen.
Zuid-Amerika.
De president van Bolivia gevangen
genomen.
Reuter meldt uit New York:
De president van Bolivia, Salamanca,
is door troepen gevangon gonomen in de
buurt van Chaeo Boreal.
Deze med'edceling is ontvangen van offi
cieel© zijde te La Paz. Salamanca had zich
naar den Chaco begeven om naar aanlei
ding van de jongste nederlaag van hot leger
van Bolivia een wijziging te brengen tei
liet opperbevel van hot leger.
Mandsjoekwo.
liet oliemonopolie.
De Britsche repliek op liet Japainsche
antwoord in de kwestie van he' olie
monopolie in lUandsjockwo is bij het depar
temont van buiteniamiaeho zaken overimn-
digd door don Britsclien ambassadeur sir
Robert C'livo op 24 November j.l. Er ver
luidt uit gezaghebbende bron, dat Japans
standpunt ongewijzigd blijft on dal liot
weigert ©enigerlei stappen to d'oon, die in
strijd' zouden zijn met de onafhankelijkheid
van Mannlsjoekwo.
Men acht liet echter raadzaam, dat dn
Britsche en Amerikaanscho zakenlieden zich
rechtstreeks richten Lot de Maindsjoorijscho
overheid. In dit verband wordt er op ge
wezen, dat de BritschAmerikaanscho
zakenlieden hun zaken met MamUjoakwo
kunnen doen zonder daarmede liet prin
cipe der niol-erkeianiing door hun aider
scheidon regoeri'ngen te compromiltoeren,
evenals d'it geschiedde ten opzichte van
Sovjet Rusland vóór do farmeolo erken-
•niing. Persberichten uit Amerika ©n Enge
land, die de oliekwestie iln verband brengén
met de Lcwidemsche vlootbosprokingen of
die in deze aangelegenheid oein gezamen
lijke actie van Engeland' en Amerika be
pleiten tcgcui Japan, wekken hier een oa-
aangonaiiien hidruk.
China.
Japansche activiteit.
Naar vorluidt heeft d„ activiteit der
Japanscho troepen in Mamd'sjoekwo in het
bizonder der in de havenstad Maianyoei
aan den Grootcn Ghinoesciicn muur ge
legerde Japanscho troepen groote ongerust
heid' in Noord-Qiima gewekt.
De Japanscho autoriteiten hebben n.l.
plotseling te Maianyoei den oorlogstoestand
afgekondigd en in aalio huizen huiszoe
kingen verricht, w? i.rbij d'e wapens der be
volking in beslag werden genomen. Het
dagblad Sjoen Pao herinnert er aan, dat
onlangs te Sjanghai een conferentie is ge
houden van in Gliina gesiatian-eerde Ja-
pansche officieren, waar besloten is be
paalde geheime voorsteilen te doen aan
den Japanschen geiioraicm staf te Tokio.
Volkenhond.
Het Zuid-Slavische memorandum
overhandigd.
Het aangekondigde memorandum van de
Zuid-Slavische regeering betreffende den
moordaanslag te Marseille, is gistermiddag
overhandigd aan den secretaris-generaal
van den Volkenbond.
l(et Zuid-Slavische memorandum gaat na
een uitvoerige historische inleiding over
tot het eigenlijke vraagstuk van de ver
antwoordelijkheid oor den aanslag te Mar
sedie.
De kwestie van de verantwoordelijkheid,
aldus wordt gezegd, wordt opgehelderd
'door drie feiten:
1 Do keuze der misdaddigers is geschied
op Hongaarschen grond onder de terro
risten, die in speciale kampen lang en
zorgvuldig voor de uitvoering van der-
gei ijk o handelingen waren voorbereid.
2. De samenzweerders hebben het Ilon-
gaarsclie gebied ongehinderd en voorzien
van Ilongaarsolie passen verlaten.
3. De aanslag te Marse'ile is de uilwer
king van de tcrrorislcnaclie, die jarenlang
op tlongaarsch gebied is geleid en onder
steund.
De Hongaarschc regeering wordt ver
weten, dat zij ondanks herhaalde klach
ten geen effectieve maatregelen tegen de
terroristen in de jaren 1930 lot 1934 ge
nomen heeft. Eerst in April 1931 Hoeft de
Hongaarsche regeering liet aanwezig zijn
van terroristen op Hongaarsch grondgebied
gedeeltelijk toegegeven. Dank zij het dul
den door de Hongaarsche regeering en den
steun der overheid, is een corps van
geoefende moordenaars en misdadigers kun
nen ontstaan, in een ware misdadigers-
school.
Dc verantwoordelijkheid van de Hon
gaarsche regeering wordt in het bizondcr
in het licht gesteld door het feit, dat de
aanwezigheid van den te Boedapest wo
nenden terrorist, Mijo Kraly, haar bekend
was geworden en dat zijn uitlevering was
geëischt, doch dat men hardnekkig had
geweigerd hem te arrestoeren.
Tegenover het internationale onderzoek
heeft de I Ion gaar sahe regcering, aldus wordt
verder verklaard, een systematisch nega
tieve houding ingenomen, vol uitvluchten
en tegenstrijdigheden,
De ilongaarsolie regeering heeft geen
effectieve maatregelen willen treffen, waar
door de tegen Zuld-SJavië gerichte da
den van terreur konden leiden tot de
misdaad van Marseilie. Do regeering van
Zuid-Slavtë beschouwt liet als haar voor
naamste internationale plicht deze verant
woordelijkheid ter kennis te brengen van
het hoogste orgaan der Volkenbondsgo-
m een schap.
Verklaring van Hongarije op memorandum
van Ziiid-Slavic.
De leider der Hongaarsche delegatie,
Eekhardt, heeft een tegenverklaring gepu
bliceerd op het memorandum van Zuid-
Slavië, waarin o.m. betoogd wordt, dat
het de regeoring van Zuid-Slavië er slecihls
orn gaat Hongarije te belasteren om zui
ver politieke bedoelingen.
De moordenaar is, volgens Eekhardt, in
Hongarije geheel onbekend en heeft daar
nimmer gewoond. Juist is, dat drie der
samenzweerders voor den aanslag in Hon
garije hebben gewoond. Hongarije heeft de
regeering van Zuid-Slavië reeds volledige
opheldering gegeven over net kamp van
Janka Puszta.
Overigens is Janka Puszta geen kamp,
maar een bescheiden boerderij, waar 30
of 10 emigranten waren ondergebracht. Hel
geheel was een particuliere aangelegen
heid De Hongaarsche regcering is door
de opheffing van het kamp geheel tege
moet gekomen aan do eischen van Zuid-
Slavie. Voorts protesteert Eekhardt tegen
liet bij de. zaak betrekken van Hongaar
sche officieren. Evenmin zou ooil van
Ifonganrsche zijde financieele steun zijn
verleend.
Nederland en Japan.
Onderhandelingen te
Batavia geëindigd?
Aneta meldt uit Batavia:
Ofschoon de boer Van Gelderen, NoTer-
Jandsch gedetegeerJe bij de Nederiaindsch
Japanscho hamlolsconfercnlie to Batavia
nog niet definitief passage heeft geboekt,
staal liet toch vrijwel vast, 'dat hij op
5 December met het vliegtuig van de
K. L. M naar Nederland zal l'ërug keeren.
Het Nieuws van den Dag van Ned.
Indië, leidt Hieruit af, dat do handelsbe
sprekingen te Batavia met Japan prae-
tiscti zijn afgcloopen.
De bemanning van den Panderjager
Hedenmorgen in Den Haag
aangekomen.
Hedenochtend is de bemanning van den
verongelukten Panderjager, Geijsendorffer,
Asjes en Pronk, mot don Genua Express,
in Den Haag aangekomen. Precies op het
vastgestelde uur stoomde de trein onder
den kap en weldra had men Het lachende
gezicht van Geijsendorffer en daarnaast
Asjes en Pronk, voor een der coupé-ra
men ontdekt. Een luid hoera steeg op.
ïïenige oogenblikkcn laier verlieten zijden
trein en het was een ontroerend oogen-
blik toen Geijsendorffer als eerste door
zijn bejaarden vader en moeder omhelst
werd. Daarna volgden natuurlijk ialloozo
begroetingen van allerlei zijden. Van do
K.L.M. werden drie groote kransen over
handigd on do bemanning om do schouders
gehangen, In optocht ging men van het
perron af en buiten werden zij door een
groote menigte op allerhartelijkste wijze
begroet, terwijl men het Wilhelmus aanhief.
In auto's reden de vliegers, omstuwd door
veel publiek, naar Hotel des Indes, waar
in de hall zich eenige honderden perso
nen verzameld hadden om hen welkom:
te heetcn.
Prof. L. A. van Royen voerde het woord'
namens het syndicaat LondenMelbourne-
race. De lieer Balkom sloot zich namens
do verkeersvliegers der K.L.M. bij de har
telijke woorden van welkom van prof. Van
Royen aan.
Nieuwe Uitgaven
Binnenvaart-Almanak 1935.
Veisdienen is do Binnon.vaart-Almamak!
1935, het bekcinde Jaarboekje van liet On
derwijsfonds voor de Scheepvaart ie Am
sterdam, (Binnenkant 22).
Dc Binncnvaait-Almanak, die uitgegeven
wordt ter bevordering vam tiet vakonder
wijs en liet Jagor onderwijs aan schippers
en schipperskinderen is dit jaar, zocals
uit hel voorwoord vam den heer G. do
Jong, den directeur vaal het Onderwijsfonds
blijkt, weer uitgebreid. Behalve do gewone
rubrieken bevat tiet 141 pagina's tekst be
slaande boekje- alle gegevens amtrtinthoiog-
watergelijden, slcepiranrtlavievon, stoirnisei-
nen, de evenredige vi-aditvorctceling, enz.
en Bovendien twee uitvoerige artik Jon over
het Juliaina-kanaal en Twente-kana'cn met
ooinpiletc gegevens voor de scheepvaart met
bijbdiaaremdo kaarten.
ilr/e uuu'tml verschijnt, dagelijks, mot uit
zondering van Zon- on Feaatdagen.
prijs per kwartaal f2.Irauco por post
f 2.50. Prijs per week: 15 eta. Afzon-
ilorlijke nummore 4 ets. Abonnementen
worden dagelpB aangenomen.
Advertantiën voor hot ooratvolgend num
mer moeten vèór elf uur aanhet Bu"an
bezorgd zijn, 'a Zaterdags vóór uur,
- Een bepaalde plaats van adrertent.dn
wordt niet gewaarborgd.
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE. HAVEN). TEL. 68103, 68617 en 68923.
Prijs dar AdvertentlÖns ran l5 regels 11.55,
tedere regal mear fO.30; In het Zfttcrdagnummer
15 regels f 1.80, iedere regel raeer f 0.35.
Keclamea f0.75 per regel. Incassokosten 5 et*.}
postkwitantiea 15 ets. Tarieven van advertentiön
by abonnement zijn aan het Bureau vei krijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advortentiën opgenomen fü.50 t/m, 15 woor
den, f 0.75 t/m. 25 woorden. Elk woord moer
b cent tot een maximum van 30 woorden.
'b Woensdags: Kleine Advertentiön tot 25 woor
den f0.25, mtts vóór Dinsdagavond 6 uur aan het
Bureau bezorgd.
'a Zaterdags: Kleine Advertentiön f 1.00,Indien
olet vóór Vrijdagavond 0 uur bezorgd.
Hel vorstelijk bruidspaar, Z. K. H. Prins George van Engeland en H K. H.
Prinses Marina van Griekenland, omringd door de bruidsmeisjes Boven
v.l.n.r. Prinses Irene van Griekenland; lady Mary Cambridge; Prinses
sabeth van Vork en Prinses Juliana. Onder v.l.n.r.: Prinses Caiharina
van Griekenland; lady iris Mountbaiten; Prinses Eugenie van Griekenland
en Groothertogin Kyra van Rusland