wmi
Wm
De jubileumsfeesten in Londen.
\fWMk
TWEEDE BLAD
SCHIEDAMSGHE COURANT
De kwestie Spoorhout.
Vliegtuig neergestort.
f^ppMm
wJfrn
BINNENLAND
INGEZONDEN
Gemengd Nieuws
$<#s/
<vvM
DER
DINSDAG, 7 MEI 1933. No. 20910.
liet eerste gedeelte van het
verslag van de eoiumisic van
onderzoek.
'Ilians is verscjhencn liet zeer uitvoerige
ceisto gedeelte van het verslag vaia de
commissie tot hot instellen vail con on
derzoek naar do bij de schriftelijke cla nion
delinge gedaehtonwissoling over Uijet IIuo
hoofdstuk der rijksb-egrotoüng voor 1931
ter sprake gekomen leden in verband met
de N.V. Spoorhout en Biet gnndbaggcr-
bed rijt' to Linne.
Dit ceisie gedeelte beslaat uit een in
leiding en do behandeling van de kwestie
Sj lOiorhout.
De commissie komt hierbij lot do vol
gende conclusies:
1. Dat verschillende der lot niling ge
komen klachten feitclijken grondslag mis
sen ot bohekiking hebben op fedetn of öin-
slandigheden, welke niet of s!-ec\ts in zeer
geringe mate tot cntielc aanleiding goven;
2. dat echter tegen Ihet gevoerde beleid
naast bezwaren van minder belang ook
ernstige bedenkingen zijn aan te voeren
3 dat zeer in liet bizonder tot ernstige
^ciitiek aanleiding geven het sluiten door
db spoorwegen van het oonlraot-Noer on
hun medewerking aan de uitvoering van
dal contract, welke medewerking:
a in belangrijke mate tot de vorming
van de te groote voorraden, met de daar
aan volbanden madcelige gevo'gen, hoeft
bijgedragen;
b. tot de besteding van anjiooJig hooge
prijzen beeft geleid;
c ernstig gevaar m het leven heelt ge-
ioepon voor de terugbetaling van liet o\ er-
groot e deel van dc tlc|or de spoorwegen
Clf het genoemd continet verstrekte gelJ-
Icenmg van 1700,000;^
4 dat do ter kennis1 van do commissie
gekomen aanwijzingen en geruchten om-
tront conuptievc handelingen van ambte-
naien der spoorwegen gecnerlei bevcsli.
ging hebben gevonden;
5 dat, hoezeer niet kan warden ontkend,
dat de veihou ling, die bestaat tussci'ien de
spoorwegen als afnemer en Spcicrhout als
in- en veikoopeombhiatie, voor de Spoor
wegen vooideclen kan Opleveren en. in
bepaalde gevallen ook opgeleverd heelt,
aan den anderen kant aan een zoodanige
verhouding, althans hij den huldigen opzet,
gevaren van bcteekenis zijn verbonden, wel
ke gevaren in hoofdzaak bestaan*
a. in de bepaling, dat ten minste 80 pCt.
van de belioelte bij de in- en veikaopcom
binatie moet worden gedekt,' welke be
paling ka'n'Jeidcn tot gemis aam voldoende
vergelijkingsobjecten bij de prijsbepaling;
b. m de bevoegdheid ran die combinatie
om zelfstandig oiok met anderen zaken tc
doen, welke bevoegdheid, indien daarvan
een gebruik zou warden gemaakt, dat tot
meer of minder aanziónlijhe verliezen zou
leiden, voor de spoorwegen ernstige finan-
c-eele consequent es zou kunnen hebben;
c in dc volkomen vnjhe'd van den
peisoon, die met de leiding van de meer
genoemde combinatie is belast, om, vooi-
zoover liet niet dwara-liggers en aanver
wante artikelen betreft, alle handelsdaden
te verrichten, die Ihem goeddunken dn
deel te nemen in bepaalde omstandigheden
kan leiden lot combinatie en verwikkelin
gen van transacties, waardoor de belangen
der spoorwegen miet, althans m'et in dc
eerslc phials en in liooflzaak worden ge
diend;
G dat de genoemde opzet levens door
dat lnj er toe llipeft, geleid, dat de gestie van
de spoorwegen en die van Spoorbont niet
voldoende ïiit elkaar zijn gebonden me'o
als oorzaak is te beschouwen \an ver
schillende der in dc p'raclijk geb'ekcn he
zwaien;
7. dat op grond van een en ander ern
stig behooat te worden overwogen, of met
do verhouding tusseihen de spoorwegen en
Spoorhout dient te worden geliquideerd,
dan wei de bepalingen, waardoor die ver
houding wordt bcheerscht, aan een ingrij
pende herziening dienen te worden onder
worpen.
Bijzónder Openbaar Onderwijs.
(Opgedragen aan mijn collega's Poleis
en Verburg).
Gaarde, wei cn woud weer pralen
In hun schitt'rend Lonlcklced!
Op het groene grastapcct
Duizend- madelieven stralen!
Door het voog'Ienlicir zich weren.
'Hoor hun duizendstonrmig koor!
t Gaat beschamend 't mensehdom voor
In zijn Lofzang aan den Ilecre!
Mensdien zijn aan 't debaltcereu.
Pen gedoopt in „zekerheid'",
Dorst'ien zijl in druk verwijt
Maar eens goed elkaar de kleuren.
'k Zou dat schuieren maar laten.
Koning kraait todi ieders baan.
En zóó vijst, zit 't.stof van lyain.
Dal geen borstel ooit zon baten.
Wilt 'go ■ware-VijMipkl w'innen?
Luister naar'der bloemen faal:
„Kind'ren Gods zijn we allemaal,
,,'s Vaders hart wil tillen minnen."
Schiedam, 7-5-'35.
A. DAAN.
„Volksonderwijs".
Ik had gehoopt, niet voor ©en tweede
maal gedwongen te worden, uw gastvrij
heid in te roepen. Ten tweeden male ech
ter zegt de heer Peters dingen, die om een
rechtz.elling schreeuwen, al is er m.n yeel
bij, dat in do gedachten der lezers een
automatische correctie zal ondergaan.
Want: Qui dit trop, no dit riem!
Eerst wat losse opmerkingen.
Van do vergadering van 14 Maart wist
de heer P. niets.
Laten we hopen dat de bevriende
z.ijde" voortaan actiever is.
Dat do lieer P. van mijl Cen verdediging
m groeten stijl had verwacht, is een char
mant compliment. Dat ik hem toch teleur
heb gesteld, is jammer; misschien lukt
het dezen keer beter.
Dat ik zijrr argumenten niet aile heb
weerlegd komt, doordat ik me niet wensch-
to te mengen in 't geschil Peters Gorme-
raad. Van mijn kant hen ik niet compli
menteus genoeg om te zeggen, dat de
overtuigingskracht van den heer P.'s mo
tieven daartoe te sterk was. Daarentegen
meen ik, dat de heer P. de kern van mijn
beloog onaangetast laat. Mijn opponent
schijnt buitengewoon ingenomen te zijn
met mijn formuleering, dat de Ghr. geest
iemand tot in merg en vezel eigen moet
zijn, om er zijn leerlingen mee te kunnen
doortrekken Z,oo hij dit als een succesje
beschouwt, gun ik hom graag de verzeke
ring, dat die uitspraak voor openbare cn
bijzondere onderwijzers geldt. Wren do
schoen past, Irekke hem aan! Ik laat in
't midden, aan wiens adres deze verma
ning de meeste zin en urgentie heeft
In het door mij1 aangehaalde Vondel-
fiagment hekelt V. niet de godsdienstige
tweespalt dier dagen, maar de schijn
vroomheid, die God met dc lippen en mol
met het hart dient cn die he'aas ook nog
van dezen tijd is. Wat hot daartegenover
door den heer P. geciteerde fragment moet
bewijzen, begrijp ik niet Er blijkt uit, dat
V. later Roomsch Katholiek werd en in
Rome zijn ideaal vond Moet ik daar series
citaten tegenover stellen van auteurs, die
Rome verderfelijk achtten?
„Het allcrkwaadsle kwaad, dat ik ooit
weet lo vinden, Is 't schrik'hjk licgön, dat
men in dc kerken doet", zegt Jan Zoet.
Zoo min als ik daaraan een argument
zou kunnen en willen ontlcenon om de
openbare school te verdedigen, zoo min
kan do heer P, in zijn Vondel aanhaling
een argument vinden voor zijn zaak
Als de strijd1 naar hot letterkundig ter
rein moet worden verplaatst, ben ik tot
den heer P. zijn dienst. Ik heb dan wel
een en ander in petto, maar we dwalen
dan wat van ons onderwerp af
Zoo begrijp iktook niet, wat het or toe
doet, wanneer men polemiseert over de
superioriteit der principes van bepaalde
vormen van onderwijs, of de gemiddelden
van het aantal leerlingen even gioot wa
ren en of liet bestreken lerrein de laat
ste jaren is toe- of afgenomen. Wat de
financiieele kant betreft, zou ik zeggen,
dat als er één ding de schatkist heeft
ader gelaten, het wel de overdadige stich
ting van bizondcre scholen is geweest. En
wat de minder gunstige verhouding van
openhaar cn bizonder onderwijs betreft, de
heer P. als insider kan weten, dat du>
veioorzankt is door omstandigheden, die
met de kwaliteit van het onderwijs en
do zuiverheid van het principe letterlijk,
niets te maken hebben
Na deze losse opmerkingen do hoofd
schotel.
Ik wil nog eens zoo duidelijk mogelijk
maken en beu ijzen, dat de kerkelijke school
krachtens haar opzet onverdraagzaamheid
als noodzakelijke karaktertrek moet heb
ben. En ook, dat de lieer P er op los
bcweeit, ja, lastert. Daarvan eerst eemge
voorbeelden - Aan de openbare school wonlt
liet Christelijk karakter ontzegd, een gioo!
percent van do ojzenbare onderwijzers zijn
geen Christenen meer, het kind behoort
tot 3 maatschappijen huisgezin, slaat en
kerk, de bizondere school (u-elke?; beant
woordt alleen aan Gods heiligen wil, dc
Rede cn het bevoegd kerkelijk gezag leeren
dat (nnjn rede schiet dan loelijk te koit),
de openbare school is een onding(IM), dc
openbare school is zonder God, zonder
Christendom, zonder kennis van en liefde
voor do onsterfelijke kinderziel, enzenz.
Meer niet li Causa finita, Peters locula1
Dc heer Peters heeft gesproken, de zaak
is uit. Zei ik niet reeds: Qui dit trop, ne
dit rien?
Begrijpt de heer P nu licusch niet, hoe
hij door een dergehjken betoogtran! zelf
oproept afkeer van den geestelijken hoog
moed, die van onze gepatenteerde Christe
nen niet het sympathiekste kenmerk is?
Ik vind een en ander haast een blas-
phemie; do lieer P. matigt zich rechten
aan, die naar ik meende, volgens de Chiis-
tenen slechts aan God toekomen Neen,
als dc heer P, op deze wijze zijn zaak
goed doen kan, benijd ik hem zijn succes
niet
De kerkelijke school moot onverdraag
zaam zijn. Ik zeg het' nog eaplreinistïscb
G. v. Veen zou zeggen, dat dit opvoedkun
dig beginsel het evangelie van den haat
stelselmatig aan kinderen predikt
Maar een feit is, dat do kerkelijke school
als doel heeft dc kinderen te vormen tol
trouwe volgelingen van de Rootnsche, Or-
jlrodoxe of Joodsche kerk Ze is een jrro-
paganda-inslituut' van de kerk, voor hel
grootste dool "rechtstreeks staande onder
de 'macht'van die kerk cn vooral dienende
'om 'do kerkelijke én kterkelijk-polilioke be
ginselen a'a'n de .kinderen in te prenten.'f
Wil 'de "<hècr P. hef nu als een serieuze
meening beschouwd zien, dat b. v.
Korsteniaansche scholen liefde, eerbied en
verdraagzaamheid zouden prediken jegens
do „Paapsche superstitiën", of dat de
Roomse!i-Katholicko - scholen zouden uit
munten in'het leeren'van .verdraagzaam
heid tegenover deze ,;£anatiekc antipapis
ten"? i j
In zeker opzichtvermakelijk cn aan den
anderen kant bolroevend is liet bv. te le
zen, wat resp. Roomsch-Kaürolieke en Pio-
lestantsche geschiedenisboekjes over een
figuur als Luther ten beste geven Dezelfde
God treedt beurtelings op als bestrijder der
Hervormden cn der Roomschen, naarmate
de R K. of de Chr. school aan 't u oord is.
Maar dat alles is Christelijk en de Open
bare School, die zich op 't breedc, hu
manitaire standpunt stelt, dat kerk en do»-
ma geen belelsel kunnen en mogen zijn
voor waardcering van anders denkenden,
die eerbied eischt voor alles, wat waar
achtigheid en eerlijkheid tot kenme k heeft,
is onchristelijk! Een odium, dat wij echter
met onbelemmerd liart kunnen dragen'
Mijn meeningen hebben niet dc pretentie
gezaghebbend te zijn.
Mag ik tenslotte eenige uitingen geven
van erkende autoriteiten uit 't Christelnk
kamp?
iProf v. Rliijn „Er zijn er velen, die na
jaren lang Christelijk onderwijs te hebben
genoten, 'niet of nauwelijks welen, wat
Christendom ia". Zijn indruk is, dal er
toch niet veel jongens en meisjes zijn,
die door het Christelijk onderwijs, werke-
lijk tot Christus zijn gebracht.
Dr. Verhoeven: „Konden wij eens oen
cnqticlo instellen in het leger onzer (cgm-
paitij, hoevelcn daar thans als liberaal,
socialist, als communist tegenover ois
staan, die eenmaal op Katholieke scholen
gingen, ik ben er van ovcilmgd, dat de uit
komst ons zou doen huiveren".
Prof Cramer acht het een helend feit,
dat de meeste socialisten van de Chr.
school komen. Hij deelt ook mee,
dat hij op de catechisatie de meesle last
had met de kinderen van de bizondcre
sclrool, -zij, die_ hot openbaar onderwijs
\olgden, waren ontr ankehjk.
Ik nril geen guerilla, ik wil het verhor
gen opgesteld geschut" met in actie bren
gen, ik wil niet spreken over do statistic
ken van prof Bonger, over subsidie jacht,
handlcehen.ngcn zwendel, de dwangmidde
len, toegepast door de voorstanders van
de bizondcre school; het principe van do
openbaic school is sterk genoeg, om in
zichzelf weerstand in overvloed te iinden
tegen aanvallen van huilen.
De hoer P eindigt graag met zekere rhe-
torische zwier in een schoonc peroratie
De mijne is misschien nuchterder Maar
tochOuders, wanneer ge w-errscht, dat
uw kind niet van zijn prille jeugd af ge
perst wordt in liet benauwde, kerkelijke
keur&hjf, wanneer ge het vrij wetaseht te
houden van kerkelijke en kerkdijk-politieke
invloeden, wanneer ge het weasdrl te zien
beliegrscht door een broeden, liuinanilai-
ïen, Christelijker! geest, vrij van alle dog
ma, wanneer go het van de omerdraag-
zaamheid, die de kerkelijke school het on
vermijdelijk geven moet, inj wilt houden,
zendt het dan naar de Openbare School,
die spaarzaam is met den naam a'n God
en Christus, maar hef, zooals de heer De
dopper op 14. Maart zoo treffend zei, de
gouden kern inn liet Chirsterrdom tracht
deelachtig le doen worden
J. VERBURG
Vier dooden.'
Nabij Macon in New Mexico is een Dou-
glas-verkeersvliegtuig neergestort, nadat
door een defect aan de benzineleiding eem
motoi storing was ontslaan en het toestel
urenlang had rondgecirkeld en tengevolge!
van den dichten mist tevergeefs naar eoni
geschikt landingsterrein had gezocht.
Tot de inzittenden behoorden senator
Cultin van New Mexico en zes employe's
van een filmonderneming, die op weg
waren naar Atrrrapolis. j
Senator Cultin en drie der inzittenden)
werden gedood. i
Een nverzuht in de St. Paul s Kathedraal tijdens dc plechtigheid. Achter den
koning en dc koningin onderscheidt inca de' leden der vorstelijke familie eu
van de regecring.
Dc historische plechtigheid aan dc
grens van dc City hij Temple Bar in
Elect Streel, waar dc Lord Mayor van
Londen den koning toegang crleent
door hem het paarlen zwaard (c over
handigen.
lil het rijtuig. Een elose-up van het
jiibilecrriul vorstenpaar tijdens den tri-
omfaiitelijkcn tocht door de straten van
Londen.
Na de plechtigheid in Si. Paul's Kathe
draal keert het jubileerend vorstenpaar,
geestdriftig toegejuicht, naar hel Buck
ingham Palace terug.
Op het baleon van Buckingham Palace.
De vorstelijke lamilje neemt de ovatiei
van de verzamelde menigte in ont
vaagst
