Die Vrijheidsbond en dë ver-;
kiezingen.
Ret liberalisme is niet
TWEEDE BILAD;"
SCHIEDAMSCHE COURANT
dood, het leeft
Rede Ir. C Houtman.
Gemengd Nieuws
Bragd in meubelfabriek.
m
I
De liberalen durven de verantwoordelijkheid aan.
De betalen nemen de halve wereld. Ze worden
echter teruggedrongen door de nuchtere feiten.
DER J:
DINSDAG 25 JUNI 1935. No. 20380.
Dc liberale paxlij De Vrijheidsbond, af
deel ing Schiedam, heeft gislerayoról in
I\Iusis Sacrum een welgeslaagde 1 vergade
ring gehouden, in verband met de a.s. ge
meenteraadsverkiezing.
Hel begin was een boefje ongewoon.
De soc.-democratische gemeenteraadsleden,
mevr. II. Bent hemde Wildé oil de bóer
A. van Duinhoven, waren met een aantal
satellieten aanwezig. Nadat de hoor ir. C.
Houtman, d'ie de leiding van de vergade
ring liad1, een woord ter inleiding had ge
sproken, vroeg de lieer Van Duinhoven, of
er gelegenheid was tot debat. Op die vraag
verlangde hij onmiddellijk oen bevestigend
alntwoord. Toen hem dat niet gegeven
werd-, verlieten hij en zijn rootle vrien
den en vriendinnen de zaal, wat jammer
was, want anders hadden die menschen,
die steeds do zaken van uit één en hel
zelfde punt belicht krijgen, hun'oordeel
kunnen verruimen en op zijn minst tol
do conclusie kunnen komen, dat het mo
gelijk is de dingen nog anders te zien
dan .door een rooden bril.
Rede van den heer A. De Bruin.
Nadat verschoideno tientallen soc.-dem-.
de' zaal verlaten hadden, wier plaatsen
later gedeeltelijk 'door andere bezoekers
werden ingenomen, heeft't raadslid, do lieer
A. d e B r u i n, ccn koort woord gesproken.
De liberalen brengen de kiezers niet met
fanfares en vuurwerk in een roes en ver
volgens naar de stembus.
Ook in crisistijd1 durven 'de liberalen de
verantwoordelijkheid aan. Zij behartigen
niet speciale belangen, voor speciale groe
pen, maar willen het algemeen belang die
nen. De soc,-dem-. cischen voor zicili de
eer 'op, allo goede dingen hier in do stad
tot stand te hebben gebracht, maar oud-
wethouder De Bruin schuift do liberalen
in de schoenen, dat zij voor da dictatuur
zouden zijn. Dat is onjuist; de liberalen
vcnschcn een krachtig gezag, met ons
koningshuis aan het hoofd1, maar geen
didaluur.
Rede Mr. H. A. M. Roelants.
Dó lieer nar. If. A. AI. Roelants her
innert er aan, nog nauwelijks een jaar lid1
van'den raad te zijn, welke_ tijd' liij in
hoofdzaak heeft gebruikt om zich te -oxiën-
teeren. -
--In' deze-dagen- wordt een' bon te'-men
geling van aanbiedingen gedaan, ofschoon
er in feite weinig aan te bieden is. Wi;
hebben een stel wellen om in het dag-e-
lijksch leven verlakkerij tegen te gaan,
maar valsche verkiezingsleuzen zijn nog
vrij, ofschoon het in zijn gevolgen veel er-
gei-' kan zijn, als een verkeerde op een
bestuurdersstoel komt. dan dat iemand een
pakje margarine voor natuurboter in han
d-en wordt gestopt I Zij, die leiding, ook I'm
gemeentezaken geven, belmoren met de
vraagstukken van economie en politiek
tocli wel ccnigszins vertrouwd te zijn.
Nat. Herstel coketlccrt met haar leuzen
wat met de N.S.B., maar dc leuzen Vrij
heid-, arbeid en brood en Geen afbrak,
maar opbouw, zijn veel gevaarlijker. Vrij
heid willen we alle, maar als men arbeid
en brood belooft, moet men die ook kun
nen aanbieden. 'Opbouw is niet moeilijk
als een ander maar voor het noodigc
geld zorgt! De liberalen zijn niet legen
scholenbouw en parkaanleg, maar men
moot de situatie, waarin men verkeert,
onder de oogen zien cn dan is het niet
zoo eenvoudig in dezen tijd' alles uit te
voeren, wat men wel gaarne zou willen.
De toestand is slecht, ieder is in zijn inko
men achteruit gegaan en we zullen moeien
trachten de zaak uit te zingen. Wel zijn
de uitgaven voor kleeding en voeding
gedaald, maar de prijzen voor gas, cl-ec-
triciteit cn de publieke Jasten'; zijn- nog
veel te hoog. Spr. heeft gepoogd deii gas-
prijs verlaagd te krijgen, - maar ,d-e 'soc>
democraten zeidenAan een verlaging" van
Va cent per AI3. heeft men niks
De werkgever, werknemer cm midden
stander hebben één belang: en'dat kan
het best behartigd worden ;door-mcnsclion
die wat kijk op de zaak hebben en mid
den in de moeilijkheden vain" .het leven
staan. Bij de soc.-democraten zijn deze
monsclien ver te zoeken.
Spr. wekte op Woensdag (morgente
stemmen op lijst 8. -
De heer ir. C. II out m a n zegt, toen hij
vaii. de plaatjeskrant van de soc-.-dem. ken
nis had genomen, niét geraakt' of lel-oiu-ge
slcld te zijn geweest, al bleek ook nu
- weer, dat dc brutalen de halve wereld
nemen..' Alen ziet menschen, die niet vol
'doende voor hun taak zijn toegerust, zicli
i- het werk van anderen toeeigen®. Als men
maar voortdurend herhaalt: dat is ons
werk en men beschikt daarbij over een
Arbeiderspers, dan gaan de menschen liet
op den duur wel gelooven!
'Alen geeft steeds maar weer af op lief
■kapitalisme; maar in den lijd van dén
vrijhandel jiëbbc-n teukoste van soms ont
zaggelijke iinspainning mannenhum bódiïjlf
k'unnen uit'bloiuwen tot een groot-induslric,
.waardoor aan velen wexlk' en bróed kon
worden gegeven. Als slraks liet Nederland-
sclio kapitaal zal zijn genivelleerd-,- zulf'-on
do arbeiders eerst recht hesciffen, -wat, zij
hebben gedaan, door do nationalereserve
te doen verdwijnen. Spr. heeft nognooit
een soc-dem-ooralisch werkgever ontmoet;
zij (jury® dal moeilijke leven niet aan.
De volkshuisvesting.
In. een verkiezingskrant van de S.Ü-.A.P.
wordt- dc 'indruk 'gewekt' alsof aando' soc.-
dcmocralen eon verbéterde' vollcshuisves-'
Ir. C. Houtman.
tjng is te dainken. Wat hebben de soc.-deliii.
op dit terrein gedaan?
In 1901 werd door den liberaal Borgesius
de Woningwet ingediend en verdedigd-. In
1903 slichtten hier e-enige mannen
waarbij- geen enkele sou-democraat 1 de
Vcrociniging Volkshuisvesting. De "leiding
bad. éérst wijlen do lieer M. C. Al., dc
Groot, daarna de heer J. AL v. d. Sdb,a]'k
en nu spr.; do heer Hij. Alouwcns stond de
voorzitters trouw ter zlijde. In het gemeente
bestuur en als voorzitter van de Gezond
heidscommissie waarin ook alweer geen
soc-.-dem. zitting had heeft spr. ge
ijverd- voor de opruiming van krotwoningen,
De S. D. A. P. eisclit maar, dodhi wat doet
zij? „We jagen de anderen toc-li opl" bewe
ren ze. Spr. heeft zicht eclhter' nog nooit
laten opjagen, doch alleen in liet oog ge
houden ,wat in liet belang van onze ge.
meerite was.
Be stadsuitleg.
Dank zij een zeer behooriijkio staf Dij
Geme-ente Werken en ondanks dei. spc.-dcnr.
he'M)®.--Grondl>sd lijf-en -Gemeentel Werken'
onder spr.'s leiding veel goeds tot stand
kunnen brengen. De soe-.-dem. zoggen b.v.
ook, dat het K-oemnik-tplein aan hou te dan
ken isl Ais vertrouwensman- van het ge
meentebestuur. heeft spr. met cfe directie
van de Scheepsbouw- Mij. Nieuwe Water,
weg zeer belangrijke -cnderhandelingfiu ge
voerd', die o-.a-. leidden tot uitbreiding van
de AVilhclm'nai'iavcn. Do:r de si menwerking
tu-sschen de hoeren J. AL. v ,d. Schalk, des
tijds voorzitter van, don polder Kortland, en
spr., is het mogelijk geworden genoemdenj
polder in gemeentobezIt-te do;n overgaan
en op to spuiten. Op korten termijn is toen
ook' door G. W.', een uitbreidingsplan voer
dat stadsgedeelte gemaakt. Wat is1 de ver,
dienste van de soc-.-denk bij' dit alles ge
weest? 1
In Rotterdam- had men te ze'fder tijd een
verkeerden wethouder voc-r den woeling-
dienst, idio .met zijn voorkeur voor erf
pacht de Rotterdamsclio bouwers van zich
vervreemdde en deze naar hier dreef. Als
dc scc.-döm .zeggen, dat het mooie Western,
Juliaha' Park-, Stadhoudersfaan enz. aan hen
te danken zijn, hebben Ze misschien liet
oog -op den indirect® invloed van dien
soc.-dem. wethouder uit Rotterdam. De lei
ding hebben zij in geen enkel opzidb.t
gehad-.
Het nieuwe St. Jacobs
Gasthuis.
Dat lipt niomve Tehuis voor Ouden van
Dagen tót "stamel is ge-kóm®, is tódanken
aitti mannen als wijlen burgemeester Gijisen
cn wethouder Boddeüs, aanden ijver en
liet inzicht van de h-eeren Sic'kenga, v. "d.
Bovenkamp, W. A. Beukers en latere aei-
ministrateuren -vah; het Fabrifonds, die er
voor gezórgd hebhen, dat bjot stamkapitaal
aangroeide. Waren de ma'.erialenprijzcii
niet gedaald, was -,de kóersvain' de Ncd.
W. S. niet gestegen en was liet gembenteibe-
'stuvir er niet in geslaagd' liet geld los le.krij'-
gen, dam was er ook tliaüs'nog geen.nieüw
Tehuis. Do soc-dtem. en Clix, Ilist. cischen
de eer op, dat het 'aan hen to danken is.
clia-t liet nieuwe St.' Jacobs Gasthuis werd
gesticht. De Cttó. Hist, wilden in 1925
een eigen gebouwtje voor hun ouden van
dagen hebben en als men (lat weet, staat
men versteld', dat deze. zelfde menschen
nu zeggen: liet -nieuwe Tehuis voor Ouden
van Dagen is aan óns optreden te danken.
Inzakó het industriobjaventje in het S-ter-
rcbosch merkte spr. op, dat zicili1 tegen 1929
een paar. industrieënmeldden, die grond
wildenk'oopcn om - zich hjier te vestigen.
Alet ecnigo voortvarendheid is toén liet
liaventjo gegraven. De inzinking op econo
misch gebied; hóeft- -ook: hier teleurstelling
gebaard.'
'Als do gemeente- haar. grond in erfpacht
bad uitgegeven,zooals do soc.-dem-. dat
wilden,' was een groot debacle ontstaan.
Dat liet nóodig was reserves in Grondbe
drijf 'te kweek®, zal wel Wijken bij dc
eerstvolgende taxalic. 1 .-
Spr. doet een beroep op do medewerking
van dc jonge liberal® iqiiï de. oogen van
anderen te openen v-cor hot gevaar van
eo-mmnnismc en Afarxisme. i i
Rede van den heer H. Groenewoudt.
Thorbcckc's prachtigewerk.
Soc, dcm. hekcntcnisseu.
Dc lieer II. Groenewoudt uil Ilees
bjj Nijmegen merkt op/ dat de s d1.; het ont
zaggelijk gemakkelijk heeft, zij biedt maar
steeds op legen anderen. Als do s.d. in
ceil coKego worden opgenomen, komen ze
in'een opgeschud bed; dó liberalen heb
ben, in liet bizóndcr na 1818, geweldig
ve'cl gedaan.. Van ...Thorbecke's prachtig
werk grondwet' erigemeentewet pro-
fiteeréiï thans nog - allp- partijen. Uit de
diepste armoede is liet 'N-ederlandsdie 'volk
in enkele tientallen jaren -lot grooto wel
vaart, lot een geestelijke, ontwikkeling en
sociale verheffing gekomen, di-o vele groo-
te volken ons benijden.-.
In Duitscliland en .Italië is de demo
cratie den nek omgedraaid1;, de invloed van
hot volk is <Jpar 'Uitgeschakeld'.
Krachtens de Grondwet, van 1848, uit
gewerkt in de Gemeentewei van 1851, is
de taak van den raad': vastgesteld, die ge
kozen moet worden door liet volk. Uc
besten uit de besten was de bedoeling
- moesten de beslissingen nomen, die in
liet "belang van de burgerij zijn. Onder
controle van de publieke opinie vergadert,
de gemeenteraad'.
Voor 1.851 was dat geheel anders; toen
was er gelegenheid vóór corruptie lot in
liet oneindige. jj-.: j
In 1929 is er een Ifizinking gekomen
op economisch gebied, waardoor do in
komsten voor de gemeenten zeer aanzien
lijk verminderd en dó 'uitgaven vermeer
derd' zijn.
In verhand daarmee zijn do. soc. dem.
wetliouders van vele welli ouders zetels ver
dwenen! Dr. Wi. Banning"' lieeft in zijn tijd
schrift „Tijd en Taak" openlijk gezegd, dat
de s.d. zich schuldig .hebben gemaakt aan
ergerlijke demagogie. V. -y
Er zijn. onder dp s.d.-leidors, die het
uitspreken, dat de tijdón wBel zeer zijn ver
anderd1. Ir. Albard'a heeft gezegd„In tijden
van neergang -richt zich do ongunst van
het volk. tegen do regcoriug."
Nationale concentratie ,is noodig, om
door deze moeilijke, tijdón hoen te komen.
Ook als rood thans aarulict bewind was,
zou zij-die ongunst. onderviadon.
„De firianciecl-e toestand van ons volk
is 1 sieclit,i zegl' 'A-lbarda,. -AIaar de' conse
quentie daarvan aanvaarden dó- soc. dem.
niet.
Op 18 Februari 1935 heeft Albarda er
kend, dat bezuinigingen lioodiig zijn en als
de rogeoring, er moe komt, ontstaat heftig
verzet, wat uitlo-opt o'p ondermijning van
hot staatsgezag en van li-et parlementaire
stelsel.
Terwijl de soc.-democratie grooto som
men uitgeeft voor haar strijd' tegen dc
fascistische beweging, ondermijnt zij- tege
lijkertijd door .haar houding de demo-cra-
tic, -
De ernstige toestand.
Het Ned'orlandscho volk is op' ruïneuze
wijze achteruit gegaan voor wat het volks-
inko-meu en de vermogenstoestand be
treft. Land1- en tuinbouw, de industrie,
handel en verkeer hebhen enorm geleden.
Samenwerking is een onontkoombare
plicht. Over 1935 zal aan wcrklo-o-zen- en
algemeene armenzorg zeker een bedrag
van 300 millioen noodig zijn!
Tenslotte besprak spr. de loonpolitiek.
Voor den incest eenvoud i-gen' arbeid wor
den in overheidsdienst soms belachelijk
hooge loonen uitgekeerd, b.v. aan liet tram
personeel in Nijmegen, waar loonen aan
conducteurs en bestuurders worden ge
geven van £36£41, welke bedragen ook
mede moeten opgebracht door burgers, die
bet zelf heel arm liebbén i
Reeds meer dan 300 gemeenten van de
1070 zijn onder curaleelo gesteld.
We 'moeten hebben een zuinig en krach
tig gemeentebestuur. De middenstand wordt
gedrukt, van onder af door dó coöpera
ties, en van boven at door groete onder
nemingen en zware last®. De middenstan
ders hebben een buitengewoon zwaar
leven.
lOok de bezitters hebben groote ver
liezen geleden.
Spr. wekte op mannen naar den ge
meenteraad af te vaardigen, die de libe
rale beginselen zijn toegedaan on niet terug
schrikken voor hot dragen van verant
woordelijkheid.
Onjuiste voorlichting.
In zijn slotwoord heeft-ir. Houtman
er nog op gewezen, dat er 14 verschillende
partijen zijn, die aan deze verkiezing deel
nemen. 'Op oen O-ogenblik, dat samenwer
king meer dan noodig is, komt Nat. Her
stel met een-eigen lijst uit.
Spr. keert zich tegen de uitlating van
den heer P. de Bruin, dat de liberalen
zouden voelen voor dictatuur en dal bij
de liberalen de geest van do groote voor
mannen zou zijn vervaagd.
Spr. hoopt, dat de vrijz.-dem. niet z-ullen
voio-rtlgaan met de onjuiste voorlichting,
zo-oals die is gebleken uit -een advertentie,
waarin gezegd wordt,-dat spr.'bij de-radio-
dislribulic de stadgenoo-t®-liêeft willen pas
scoren. Spr. is in het geheel g.en vo-orslan-
der geweest van radio-ii is Ir.'hu lie, zo-oals
uit de notulen blijkt. Alen beeft die on
juiste voorlichting noodig totm do midden,
standers te winnen, waartoe ook de soc.-
dem. hun uiterste best doen. Alaar men
moot wel stekeblind zijn, om dat spel
letje niet te doorzien.
Van dc gelegenheid -c-m- vragen le stellen
werd geen gebruik gemaakt.
De heer G. W. van Borgen W al-
raven Jr. merkte op, dat gezegd wordt:
Het liberalisme is dood. Alaar. waar, is; do
dwaas, die tegen een dooie vecht? Da'lei
ders van de tegenstanders welen wel, dat
de liberale gedachte niet dood is, maar
leeft en zal levenI
Dc lieer ir. Houtman wekte op om
de weifelaars do o-o-gen lo open-eai ie be
wegen hun stem uit te brengen op lijst S.
Spr. juicht .het toe dal jonge krachtige
menschen ,die do liberale beginselen zijn
toegedaan, 'bereid zijn hun krachten aan -het
stadsbestuur le geven. De laatslo 10 jaren
zijn de liberalen in Schiedam- steeds ver
sterkt uit de stembus gelfomeai. Laat dat
ook Woensdag zco z'ijnl - j -
Te Amsterdam.
Hel was gisteravond omstreeks half
negen, dat plotseling een dikke rookwalm,
weldra gevolgd door groote vlammen zich
baanbrak door het dak van het dubbele
perceel Waterlooplein 16 to Amsterdam.
Van alle kanten kwam publiek tocloopon
in deze dicht bevolkte buurt. Spoedig
daarop baanden zich de brandweerwagens,
luid loeiend een weg door de menigte.
De brand woedde in alle 'hevigheid op.
een zolder van het vier verdiepingen hoog-ó
huis.
Do beide benedenverdiepingón links
rechts worden bewoond door gezinnen, die
met hun kinderen ijlings do vlucht hadden
genomen.
Daar boven over de volle breedte van
het gebouw zijn op de derde verdieping
de meubelwerkplaatsen en op. de vierde
verdieping de meubelopslagplaatsen van
den heer Kl-cbach, Op' dezio vierde verdie
ping vierden de vlammen hoogtij, voorna
melijk in liet xechtsche gedeelte, dal even
als het linkscho gede-eile door een afzon
derlijken kap is gedekt.
De brandweer drong niet alle® het ge
bouw met een paar stralen binnen, maar
koos zich o-ok; stelling op de. beide belen
dende perceelen, links een school, rechts
een dergelijk pcrc-oel, als waarin de brand
woedde. Ook van den hoogopgeschoven
mechanischen ladder werd liet vuur be
streden. Do zolder met inhoud werd ccn
prooi der vlammen. Dc werkplaatsen op
dc derde verdieping konden'behouden blij
ven, behalve een klein gedeelte/ waardoor
bet vuur de zoldering was doorgebrand.
Dc brandweer liad cen rnotorspuit op open
water geplaatst aan den Zwanenburgwal.
Deze motor-spuit diende als aanjager voor
den molorspuit, die zes stralen voedde,
waarmee het vuur wórd bedwongen.
De oorzaak van den brand kom niet, wor
den nagespeurd. Een z.g. Rotterdamsclio
steiger van een schilder, die nog aan dón
dakgoot van het perceel hing, dood' menig
een het vermoeden uitspreken, dat schil
ders met branders zouden zijn bezig ge
weest.
Alen mag echter geen verband leggen
tussclien de aanwezigheid van d'ezen stei
ger cn liet uitbreken van don brand'.
De politie heeft de zaak in onderzoek.
mmïmmiii
Prins Boiiilcwijn cn Prinses Charlotte van België zijn gisteren hier le -lande aangekomen om ccnigcn tijd. verblijf ie houden
ten liuize van den burgemeester van Noordwijk, den keer Van dc Alortcl. Dc kinderen met mantel on jas aan zijn dc
Belgische koningskinderen; van r. n. 1. dc dames Lebrun, mevr. Van de Alortcl en de. Ncdcrlandschc gouvernante bij het vee*
laten van liet station in Den Ilaag. Dc kinderen in zomcrcostuuin zijn van den burgemeester van Noordwijk.
De .Oehoe" ii Maandag per zolderschuit van Waalhaven naar Amsterdam over
gebracht, teneinde ingescheept te worden in Het s.s. .Boskoop" met bestemming
voor West-lndië
