1
Zaterdag 14 September 1935,
EERSTE BLAD
na DE REDE VAN LAVAL.
I
P. W. VAN LOON
Oe en&uigzamen»
88ste Jaargang..
No. 21050
Tel. No. 68103, 68617 en 68823.
BUREAU LAMGE HAVEN 14* (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 68103, 68617 en 68923.
Postrekening No. 53 ll.
BUBTE^LAND
Rome heeft zijn standpunt nog niet bepaald.
Abessinië verwacht oorlog, doch vertrouwt op
den Volkenbond.
Rome maakt er nog geen haast mee zijn
Standpunt uiteen te zetten 'nopens de ver
klaring vain Laval.
Toch wijst men er op, dat do redevoe
ring niet bizander slecht of pessimistisch
wordt beoordeeld'.
Verklaard' wordt, dat men aan Italiaan-
sche'zijde do herhaald» uitlatingen van La
yal, dat de politiek van Frankrijk! geba
seerd is op den Volkenbond, begrijpt. Even
min is 'men verrast over d'e vriendschap
pelijke verklaringen van den FraJnschen mi-
nistor tegenover Engeland'.
Inliet algemeen klan gezegd' wordön,
dat men de redevoering gunstiger beoor
deelt dan die van den Britscheii minister
yan buitenlaindsche zaken.
Lavora fascista schrijft, dat de re1 e kan
worden opgevat ails een toestemming tot
volledige toepassing vain bet Volkenbdnds-
pact.in bet Italiaansch-Abessijnsclie con
flict, welk'o toestemming noodzakelijk was
wegens de toekomstige Engeische ver
plichtingen. 1
Daarnaast heeft Laval gewezen op de
befcekenis van het pact van Rome en op
de Fransch-Italiaansclie vriendschap.
Het blad' vraagt zich af, hoe Laval deze
heide theses met elkander in overeenstem
ming k'an brenge'n.
Ctiomale d'Italia kan niet gelooven, dat
de woorden van Laval over de vriend
schap van Italië en Frankrijk niet oprecht
gemeend' zouden zijn.
Minister-president Laval is gistermiddag
uit Genève vertrokken en heeft zich naar
Lyon begeven. Hij zal bet week-end1 door
brengen to C'natckton, nabij Vichy en zal
Maand'ag of Dinsdag naar Genève terug-
keeren. De mogelijkheid! schijnt echter te
bestaan, dat in dit plan toch nog wijzi
gingen komen en dat Laval van het week
end gebruik zal maken om een kort be
zoek aan Parijs te brengen.
In politieke kringen te Addis Abeba is
men van meening, dat ondanks de be
moeiingen vm den Volkenbond' en Enge
land, Italië op 26 September den oorlog
zal beginnen. Men houdt er rekening m-ce,
dat ook Engeland' in den oorlog gewik
keld zal worden en dat het zwaai tepunt
van den oorlog naar Egypte zal worden
verplaatst.
De eehtgonoote van den Engclschen ge
zant heeft groote voorraden verbandstof-
fen yoor liet Abessijnsche Roodo lüuis
besteld'
Dc Italiaanscbe gezant beeft de Abes
sijnsche regeering militair geleide verzocht
voor de Italiaanscbe consuls, die haar
Addis Abeba zijn geroepen.
Z.M. de Keizer van Ethiopië, Negus
llaile Selassie, de Koning der Konnigon,
heeft gisteravond' van Addis Abeba uit
een radiotoespraak gehouden, welke spe
ciaal bestemd was voor Europa en Ame
rika.
„ft is a far cry from Addis Abeba to
Amsterdam."
Te omstreeks tien minuien voor acvou
hoorden wij den omroeper te Addis Abeba:
„Halloh, halioli, here is Addis Abeba,
Halloh, Halloh, iei Addis Abeba!"
Daarbij bleek, dat Addis wordt .uitge
sproken met een zachte a klank, welke
den klemtoon heeft, terwijl d'is met oen
zachte lange i-klank wordt uilgesproken
De e van Abeba klonk zeer kort ©n
ook in dit woord' valt de klemtoon op de
eerste lettergreep, ©en korte a-klank.
De Negus, die spoed'ig aan bet wóórd
kwam, sprak op bedaarden toon,
Z.M, sprak over de incidenten, welke
zich in December en Februari liebben
voorgedaan en gaf vooral uitdrukking aan
zijn vertrouwen in het vredeswerk "van
den Volkenbond. Ilij noemde Italië ver
antwoordelijk voor de huidige situatie en
zeide, dat zijn land had bewezen conces
sies te willen doen en zich opofferingen
te getroosten. De Keizer sprak nog van
zijn verknochtheid' aan zijn vaderland en
over diplomalioko manoeuvres van Halie.
De keizerlijke regeering van Ethiopië, al
dus de negus, is van bet hartstochtelijk
erlangen bezield don vrede te handhaven
on alle verplichtingen, welke zij heeft aan
gegaan na te komen. Zij wil daarbij nog
concessies doon, welke vereenigbaa-r zijn
met de'oer en die" waardigheid van het
land.
Abessinie wenscht bovenal rechtvaar
digheid en het land brengt huldo aan de
genen, die alles in het werk stellen om
den vrede fe bewaren^
„U boorde zoo juist de vertaling van
de toespraak van d'en keizer van Ethio
pië", aldus besloot de omroeper zijn werk,
„Good night, good night, everybody" wa
ren de laatste woorden, welke uit het
verre bergland doordrongen tot ons lage
landje aan d'e Noordzee.
Engeland.
("Ricltclt over zijn concessies.
Rickett, die gisteravond per vliegtuig te
Londen is aangekomen, heeft in een inter
view medegedeeld, dat hii reeds in Maart
j.I. te Addis Abeba onderhandelingen met
Abessinie heeft gevoerd, nadat*in Novem
ber van het vorige jaar reed's een reeks
voorbesprekingen gehouden waren. Ilij stol
de er prijs op, dat men er kennis van
nam, d'at bet voornaamste gedeelte der
onderhandelingen reeds had' plaats gevon
den, voordat de spanning tusschcn Italië
en Abessinie opkwam.
Rickett verklaarde verder, dat bij de
onderhandelingen had gevoerd in opdracht
van do Standard Vacuum 'Oil Company en
dat niemand anders achter hem bad ge
staan. Don Brifsehen gezant te Addis
Abeba had bij niet onderricht, om hem
niet in moeilijkheden Ie brengen. Jlot nas
onjuist, dat de Abessijnsche regeering op
grond' van dc cmoossie een leening zou
krijgen, om daarvoor oorlogsmateriaal te
koopen. De concessie hield' geen enkele
lecning of andere geldelijke garantie in.
Do concessie bleef zijn eigendom en bleef
geldig. Wat er mee gebeuren zou, moes
ten zijn. Amenka, asche vrienden Sreslissen.
Binnenkort zou hij naar Amerika ver
trekken. Ilij was er trotsch op, d'o/.e con
cessie tot stand te hebben gebracht, en
hij betreurde slechts, dat hij het niet voor
Engeland had kunnen doen. De concessie
was door den Negus goedgckcuid' en droeg
de ondertoekening der betrokken ministers.
Zij was op het oogenblik zoo geldig als
op het moment d'er ondertoekening. Ric
kett weigerde echter mode te doelen, of
de concessie op zijn naam stond.
Tenslotte verklaarde Rickett, dat hij er
niets van wist, d'at zijn concessie zou
overgaan aan d'e Italiaanscbe icgeering.
Van den heer Chertok had' hij nog nooit
gehoord.
naar het Engelsch van J. S. FLETCHER,
door mr. II. J. H.
3)
„Die dam is zeker wel reusachtig sterk
zei Rawlinson peinzend. „Stel je eens voor
dat die doorbrak, als liet reservoir vol
was! Wat zou dan wel gebeuren?"
„Wat gebeuren zou?" vroeg Carsdale
met een grimmig lachje. „U ziet zelf, hoe
smal de vallei is... niet veel broeder dan
een halve mijl... en bijna overal rotswan
den... Als die d'am doorbrak, dan zou-
-deii eenigo li oud ercld u i zonden kubieke
meters water hier als een lawine door
de vallei been storten en alles, ook d'e
oude -abdy, zou als een strootje worden
meegesleurd en de stad) zou weggemaaid
worden als gras door een maaier en het
zou vernieling en dood' beteekendn... Dat
zou gebeuren!"
„Bent u er niet baug voor, dat het eens
gebeuren kan?"
„Heelemaal niet," antwoordde Oliver
met nadruk. „We hebben de beste inge
nieurs van heel Engeland' hier gehad.
Niets is in staat dien dam te doen scheu
ren... of we moesten een aardbeving krij
gen."
„We hebben vroeger toch wel aard
schokken in deze streken gel ad, niet
waar?"
Oliver haalde lachend' zijn horloge iet
voorschijn. 1
„.Ta... dat kan wel... Maar die dam
fjjTjgtnat net zoo sterk, als ik zelf... die gaat
Ka»?:
H ,THVAH DE R VL E R
Het Abcssijuscho parlement tc Addis Abeba bijeen onder leiding van den
keizer ter bespreking var den internationalen toestand ten opzichte van ket
conflict met Italië.
Frankrijk.
Vermindering der Franschc selieep-
vaarlsubsidie?
Naar verluidt, zou de regeering liet plan
koesteren, de subsidie aan de Mcssageries
Maritimes belangrijk te verminderen.
- In een te Marseille gehouden vergade
ring^ van k oop vaa nlij - off ici eren, die door
300 'personen werd bezocht, word aan alle
betreffende autoriteiten uit handels- en
industriekringen verzocht bij de regeering
tegen dezen maatregel te protestoeren. Er
werd daarbij op gewezen, dat een vermin
dering yan de schcepvaartsubsidie de be
langen van de havens zou schaden en de
handelsbetrekkingen van het land aanzien
lijk beperken.
Duitschland.
Be partijdag te Neurenberg.
- Gisteren is op da Zepfpclimveiue bij'
.Neuienberg een massaal appèl der Duiisch©
politieke l'eideis_ gcBMubn7"óvaarbij'" Ilitler
en, dr. Ley hat wcïoru "voorden.
Ook dr. GiüeMiels hieft gisteren nog een
rede gehouden.
Adolf Ililler verlo fdc eenigen tijd Dj' de
hu i tena n dscho diploma ten
De zitli'iig van don Rijksdag, welke mor
genavond om negen ur te Neurenberg
zal aanvangen, zaKdoiar allo Dudsche zen
ders worden verspreid.
dot (nu toe zJij'n. 320 extra treinen te Neu
renberg aangcko-mon, die 294 000 deelne
mers aan hot parlyocngres liebben getrans
porteerd.
Bo-vend en zijn nog cenigc dxrzendcm per
sonen met gewone tremen te Neurenberg
aangekomen, waar thans 439 OCO porrenen
van buiten deze stad vei toeven
Abessinië.
Trocpcnbcwaking van den spoorweg.
Do Fransche gezant te Addis Abeba
heeft om een afdeeling troepen Ier sterkte
van 180 man verzocht, bestemd voor do
bescherming van den spoorweg.
Deze afdeeling zal te Diedaoea warden
gcslalionnecid.
liet gezantschap a Frankrijk zal even
wel niet worden bewaakt.
Eiken dag opnieuw worden door de ge
niet stuk. Zog... zouden we niet een stuk
je gaan eten? Ik Jieb altijd trek ik mijn
Zondagsche souper... dat komt, omdat ave
dan vroeg eten."
Toen zo eenig-o minuten later door dein.
welonclerliouden tuin naar het huis liepen
en Rawlinson de keurigo kamermeisjes
door de openstaande ramen tafel zag dek
ken, schudde hij het hoofd'.
„U leeft hier in weelde, meneer Cars-
dale on u hebt hier alle denkbare luxe...
Als ik u was, dan zou ik dit ver verkie
zen boven die oude abdy."
„Nietwaar! Dat zou u niet. Misschien
omdat u bet bent. Maar als u in mijn
plaats was, dan zoudt u evenmin rusten,
voordat u had, wat u hebben wilde. Van
jongsaf is dat mijn streven geweest en
tot nu too heb ik altij'd' succes gehad."
Hoofdstuk II.
De slag.
Den volgendon morgen begaven Oliver
en zijn gast zich naar den kcurigön wa
gen, die hen naar Halfirth brengen 'zou,
toen Rawlinson onwillekeurig zijn bemer
kingen van den vorigön avond herhaalde.
„Ja," zei hij, rondkijkend, alvorens in
te stappen, „ik zou dit... en verreweg
ook... verkiezen boven die oude abdy...
als ik bet voor bet zeggen bad, meneer
Carsdale. U hebt werkelijk een schitterend
plekje uitgezocht om dit buis te bouwen 1"
„Eén tijdelijk verblijf, waarde lieer...
een tijdelijke woning op mijn levönstocht,"
antwoordde Oliver glimlachend. „Je moet
zantscliappen in Emopa officieren aange
worven. Tol nu loc zijn te Addis Abeba
14 Belgische infanterie officieien aangeko
men, vooits twee Engeische officieien voor
de luchtdoel artillerie, twee voor de cava
lerie en twee voor d'e artillerie.
In de komende ua~en worden ook ©enige
Zwitseisebe officieren venvacht.
Vereenigde Staten.
Do stijging der Icvcnsmiddclcn-prijzcn.
Volgens oen officieel regeeringsrapport
zijn de prijzen der levensmiddelen in de
Vereenigde Staten sedeit 1933 gemiddeld
met 15 procent gestegen. Bepaalde levens
middelen liggen echter zeer ver boven dit
gemiddelde. Zoo is de prijs van bacon
gestegen met 91 procent, van spek met
86 procent, van ïeuzel zelfs met 122 pro
cent.
Opgemerkt wordt, dal de prijzen van
tarwemeel, bacon, spek en reuzel, do be
langrijkste elementen van de voeding der
arbeidersbevolking, momenteel aanzienlijk
booger zijn dan in 1930.
In het gcheele land nemen do protest-
betoogingen logon de hoogo prijzen d'ef
levensmiddelen toe en boyc-ottoriVcpinité'3
van huisvrouwen verschillende zaken,
waarvoor gepost wordt. Is--,
Rooscvelt gaal accoord i; 'l de verklaring
van CordcII Ruil.
President Roosevelt, die momenteel op,
zijn" zomerresidentie te Hyde Park in den!
staat New-York' vertoeft, heeft verklaard'/
dat hij ten volle accoord gaat met de gis
teren door don staatssecretaris CorJell
Huil afgelegde verklaring. Ook Roosevelt
drukte zijn bezorgdheid uit over don doo®
bel Ilaliaansch-Abessvjnscho conflict out-
stanen toestand'.
In antwoord' op eenige in de gebruike
lijke persconferentie gestelde vragen, ver
klaarde Roosevelt, dat indien in Europa!
oorlog zou uitbreken, d'e Vereenigde Sta
ten heslist neutraal zouden blijven op grdnd!
van de onlangs genomen congres-besluiten:
inzake de gedwongen neutraliteit in het
komende halfjaar en inzake het wapen-uit
voerverbod'. 1 1 I
De toesland' in Europa en AErik'a werd
nauwkeurig gevolgd'. Do verklaring van
staatssecretaris Huil gaf een goede samen
vatting van de wijze, waarop men den!
toestand- zag. i i
Mexico.
Parlementsleden uitgesloten.
In verband met do schietpartij in do
Kamer zijn 17 afgevaardigden uit het par
lement uitgesloten.
Verklaard wordt, dat het incident t ver
oorzaakt is door do obstructie van een
kleine meeidoiheid, welke de werkzaam
heden van do meerderheid dor Kamer en
der rcgcering probeert to sabotearen.
liicr en daar wol eens aanleggen, voor
dat je in do haven belandt, waar jo zijn
vilt. Natuurlijk zijn er meiisclion genoeg,
die dit huis graag willen liebben, als ik
er uit ben." t i
„Geef het mij maai-... en dan oen paar
du '.end pond' om er to kunnen leven," zei
Rawlii son lachend. Maai, wat ben je toch
gelukkig hier op die vrije, onbegrensde
hoogte te kunnen leven... en wat wil je
dan daar naar bonodon in die vallei gam
wonen, waar jo zoo goed als geen uitzicht
licht? Maar- ja... ieder z'n smaak!"
„Juist!zei Oliver, instappend. „En ik
ken mijn eigen smaak. Kom me maar
eens bezoeken, als ik er gevestigd beul"
Ilij bracht zijn gast naar bet station in
Halfirth, zette hem op den express naar
Londen on begaf zich dan naar zijm mo
lens aan de buitenzijde der stad. Ilij hield
cr een vaste dagorde op na, waarvan hij
slechts hoogst zelden afweek. Van lion
tot twaalven was hij met zijn directeuren
en chefs der afdeelingen bezig; van twaalf
tot één nam hij een kijkje in de club, keek
de kranten in en praatte wat mot zij'n
kennissen; om half twee lunchte hij, dan
ging bij weer een paar uur naar zijn mo
lens; tegen vijf uur rood hij naar buis.
Nu en dan zag men hem in do raadszaal
van liet stadhuis. Dan weer presideerde
hij een vergadering van do Kamer van
Koophandel. Maar de meeste ochtenden
en middagen van de zes werkdagen wist
iedereen in Halfirth, die hem noodig had,
dat hij Carsdale treffen kon, of in zijn
privé-kantoor op do fabriek, of in oen
hoekje van de rooksalon van de club.
Zuiveraar van
Gebouwen en Schepen
Stadhouderslaan 37 - Schiedam
Telefoon 69655
Op dezen merkwaardigen morgen was
Oliver oen half uur eerder dan gewoon
lijk van zijn fabriek naar do club gegaan.
Hij was nu wol zoover, dat zijn persoon
lijke tegenwoordigheid niet móer stoctte
noodig was om do zaken to laten loepen.
Over zijn leger van moer dan driedui
zend werklieden liad' hij een staf van wel
geoefende en betrouwbare medewerkers,
aan wier hoofd weer enkele verantwoorde
lijke chefs stonden, die hem van alles
rapport uitbrachten. En do groote fabriek,
die hij sedert den dag, dat hij haar van
ChetUewoilli gekocht had, volgens do
meest moderne begrippen had opgevoerd
tol ecu bijna volmaakte hoogte, weikte
zoo geregeld, dat alles toch wel goed' zou
zijn gegaan, ook al had hij zich er nooit
meer laten zien. Maar de gewoonte deed
hem blijven; de gewoonte deal hem scheip
toezicht houden; dc gewoonte stuurde hem
ook tegen den middag naar zijn club. Ilij
liep als zooveel zakcnmenschon in oen
soort tredmolen en verlangde niets beters.
Maar dien morgen zou hij later dan ge
woonlijk op zijn club komen, al was hij
dan ook vroeger dan gewoonlijk er hoon
gegaan. Op zijn morgenwandeling nam hij
steeds denzelfden weg... van de molens
en de pakhuizen, waar de lucht dik en
vettig was door olie en afgewerkte stoom,
door de geuren van wol en chemicaliën,
over de oude brug d'e steile Hoogstraat op
en zoo naar zijn clubgebouw op de Markt.
Die morgenwandeling was oen gebeurte
nis. Iedere man, vrouw of kind in Hal
firth kende mijnheer Carsdale... kooplie
den, die voor hun winkels stonden, kre
gen een knikje van hem in liet voorbij
gaan; hij kwam konnissen legaa, die hij
begroette; autoriteiten, met we hij oen
woordje wisselde; «Tienden, die hij staan
de hield voor oen praatje. En altijd' was
er wel iemand, die hem oen nieuwtje wist
to vertellen... een schandaaltje, of een
stedelijke belangrijkheid, d'io sedert den
vorigen dag gebeurd was.
Midden ut dc Hoogstraat kwam zoo'n
nieuwtjesbrenger hem tegou on hield hom
slaande een kleinere fabrikant in het
zelfde bedrijf. Ilij trok Oliver terzijde op
liet trottoir en koek hem scherp en aan
dachtig aan.
Hebt u onderweg het nieuws al gehoord',
meneer Carsdale?... Van Zaleirdag?"
Er was iets in den loon van den man,
dat Oliver op hem tl*,cd1 neerzien van af
zijn zes-voet-hoogtc met een zekere nieuws
gierigheid.
„Neon... dat ik weet niet... Wat is er
dan voor nieuws?"
„Niets over Joe Bickcrdyke gehoord?"
visdite do ander uit, hem nog steeds goed
opnemend. „Geen enkel praatje?"
„Ik heb geen woord over Joe Bicker-
dyke gehooid," antwoordde Oliver. „Ik
heb hem in de laatste paar dagen zelL
niet gezien."
„Neen, dat zal wel," hernam do an
der. „Hij is weg geweest... naar Londen...
Daarom was hij hier niet... Maar Zaterdag
avond is hij teruggekomen."
„Nou? En rvat zou dat?"
De nieuwsbrengcr trok Oliver nog wat
meer uit het slraatgewool weg
Wordt - vcrvolqd)*
Dura courant vorscliijnt dagelijks, mot uit
sondering van Zou- on Feestdagen.
Tiys pel kvvaitnal f 2 Iranoo per post
f 2.50. *-"• Prijs por weet*. 15 eta. Afzon
derlijke munmcia -1 ets. 'Alionncmenton
wordon dagolyks aangenomen. -
Advortentiou vooi liot eoistvolgcnd num
mer moeten vóór elf uur aan liet Bureau
bezorgd zijn, !s Zateidags vóór uur.
Een bepaalde plaats van advertentien
wordt niet gewaarborgd.
Prfl* der AdvertenllSn'. ven 1—5 regeta f 155j
ledoie icgel merr IO.ÏO, in lu»t Zitt'-rdR^nummer
1o nftela f 1 irdue regel meer f 0.35. -
Rcclamui f0.75 per regel Incassokosten5ct3^
postkwitanties 15 cta. larieven \ao advortontién
bij abonnement xijn aan het Bureau veiknjgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advortentión opgenomen fo.50 t/m 15 woor»
den, f 0*35 t/m, '25 wooidem Elk v.oord meer
5 cent tot eon maximum van 30 wooiden.
's Woensdagsj Kleine Ad\ertentlêi> tot*25 woor
den f 0 25, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan het
Bureau bezorgd.
'b Zaterdags- Kleine Advertentie f 1.00. indien
niet vóór Vrijdagavond 0 uur bezorgd.
y-t&yy
GEDIPLOMEERD
UURWERKMAKER
Rotterdamschedijk 208
Telefoon 67593
