BRIEVEN UIT BERLIJN.
TWEEDE BLAD
SCHiEDAMSCHE COURANT
fi
- l
Een -nabeschouwing, over den Neurenbergschen
partijdag. Steedis agressiever in den strijd tegen
het Jodendom. De uiterlijkheid. Devereering
voor Adolf Hitler.
(Van onzen correspondent.;
Neurenberg, 15 September.
Wij willen ditmaal onzen „Borlijnschcn
Brie!" uit- Neurenberg schrijven, .onder den
onmiddellijker! indrukvan het nationaal
socialistische partijcongres, waarvan men
zegt dat het als hel begin van „de tweede
revolutie" (de „eerste" begon met dc 'ver-
ovcrin» van de macht op 30 Januari 1933),
beschouwen is. hen wel zoei
te
belang
rijk congres das in dc ontwikkeling der
darmen in liet Duitsclio rijk. Wij schrijven
ann" den vooravond van de bijeenroeping
van den Duilsclien Rijksdag in deze oude
en aantrekkelijke Zuid'-Duiisclie stad, dm
nog zonder kennis van de liistorische wen
dingen, die de nieuwe proclamatie van
het hoofd van den staat straks wellicht zal
aankondigen. Haar intusschcn hebben we
'hier in deze in onafgebroken feestroes
verkeerende stad al genoeg gehoord en
waargenomen om to weten, welke, geheet
afgezien van moer of minder duidelijke
otficiecle verklaringen, de koers is, waar
mede het Duitsche volk en de wereld in
de allernaaste toekomst rekening moeten
houd'en.
Hef derde rijk wordt niet gematigder"
in zijn anti-communistische en anü-scmiti-
selie politiek, maar integendeel agressie
ver. Dc radicale vleugel als men in
de lïitler-bcweging nog dit voor Duitscli-
land verouderde begrip van „vleugel" ge
bruiken mag heeft blijkbaar de over
hand1, Er zal een scherpe wind gaan waaien
in de Duitsclio landen. En de meest vol
dane ondcraanvoerder van de Hillerbewc-
ging is in Neurenberg lieden dc heer Ju
lius Streicher, gouwleider van het Franken
land, persoonlijke vr, n en een der aller
oudste medestrijders van Hitler zelf, en
internationaal bekend' geworden door zijn
felle, alle historische voorgangers op dit
gebied1 overtreffende „Slurmer"-actie tegen
het internationale jodendom. Tegen het
jocidschc ras niet alleen, maar ook tegen
het wereldbolsjewisme, togen het liberalis
me, de democratie, de vrijmetselarij en al
die andere internationale verschijnselen van
welke liet Duitsche nationaal socialisme als
axioma aanneemt, dat ze ton slotte alle
op joodsclie invloeden terug te brengen
zijn
Lang niet alle Duitschers zijn aanhan
gers van dit radicaal en meedoogcnloos
anli-sèmitisme van Julius Streicher, al is
er stellig oen meerderheid in hel Duil-
sche volk, die voor de hoofd idee veel of
zelfs alles voelt. Maar zeer verschillend
wordt geoordeeld over de methodes, welke
doze radicalen'toepassen en aanbevelen.
Zij, die de mentaliteit van andere vol
ken kennen, voelen de Streieher-rielitïng als
een zware buitenlaud'scli-politieke belasting
voor Duitsclilandi En in zeer broede krin
gen meent men nog heden, dai, als men
het jodendom dan al binnen de Duit
sche grenzen machteloos wil maken, de
wijze waarop meer in overeenstemming
mot internationale opvatting van toleran
tie te brengen ware.
Om van andoTo groepen, die liet anti
semitisme in welken vorm en om welke
meer oE minder egoïstische motieven dan
ook blijven veroordeelen, maar niet eens
te sp'reken. De autoritaire Duitsche staat
inlusschen heeft dc gewoonte, met strooi-
mingen in eigen boezem geen rekfcining of
alleen maar afrekening te houden. Waarom:
het dan ook1, voor wie hier woont en waar
neemt, eenigszins koddig toeschijnt dat me'n
in het buitenland altijd' weer op zulke valn
de officieöle zienswijze afwijkende stroo
mingen speculeert en ze naar eigen wen-
sclien overschat en daardoor zich oen vol
komen onjuist beeld schept van Ilitler-
Duitschland.
„Neen, dit volk; is tot nader order niet
meer te rangschikken onder de staten, wel
ker ontwikkeling aan stroomingdn onderhe
vig is. En.daairom moet men er zich moe
vertrouwd maken, dat, evenzeer als van
Moskou een fanatieke propaganda voor d'e
zoogenaamde wereldrevolutie blijft uitgaan,
van Berlijn, of liever nog valn Neurenberg,
het anti-bolsjcwisme en anti-semitisme met
den dag heviger zal gaan uitstralen naar
alle hoeken der aarde. Het besluit van dit
merkwaardig congres zal daarvoor onge
twijfeld het bewijs en de bevestiging le
veren.
Hi tl er-Dui tschland gaat zich nu onom
wonden en Onbeperkt als het centrum pro-
clameeren van den strijd' tegen het Jodeta-
dom. Het ziet in, dat het z.g. „Joodscha
vraagstuk", slechts internationaal „op te
lossen" is, maar ook, dat nimmer van bo
ven af, door, samen werking dus valn alle
Betrokken, staten, zulk- oen. internationaal
resultaat en een „bevredigende regeling" te
bereiken ware. Waarom men hier in
Uuitschland redeneert: beproeven we het
daarom .door het geven van een alom zicht
baar .voorbeeld, d'oolr propaganda; met alle
middelen, door vernietiging van eiken Jood-
sclien invloed' in het oigelnl Ia'nd; waarop
dan den aindeïe'n' volkiön. do oogen zullen
opengaan en d'e oplossing va!n-onder-op!
automatisch volgen zall
'Zonder eenigen twijfel is dit groote Neu-
renbergscho congres bedoeld' als het begin
van deze gtootsclhppgezetle propaganda. Eu
wie daarom oVe-Tat congres schrijven wil,
mag niet aan de talloozo feestelijke uiter
lijkheden blijven hangen, maiaW doet beter
op de kern in te gaan. Watnt hier gaat het
om dingen van woreldbeleekehis. Al dade
lijk omdat sterke stooten sterke tcgenstdö-
ten zullen uitlokken, die de toch'al zoo ge
spannen internationale atmosfeer'geen goed
zullen doen. 1
Reeds -is'in Neurenberg ,eem internatio
nale vaa liet anti-semitisme zichtbaar ge-
worden. Afgevaardigden uit vele Europee-
scho-en-ovorzóesche-landen .die door Ju
lius Streicher toegesproken zijn en die zijn
volle sympathie mee naar huis namen. Zoo
dat er niet aan getwijfeld mag 'worden, dal
deze beweging veld zal winnen en tol ern
stige complicaties kan voeren.
Maar 'blijven wo h'ij liet lieden. Dat he
den wijst er oft dal het Duitsdhe volk liet
den joden hel leven binnen z'rj'n "grenzen
bhnoiikorl vrijwel .onhoudbaar g „(maakt zal
hebben. Het sdiijjnt in de bedoeling te
liggen, eon reeks van verordeningen, die
men met recht Giheito-wetten zal kunnen
noemen,door da partij en niet dour den
slaat te,doen uitvaardigen, die den Duit-
schen en in llyat algemeen eiken jool in
Duilschland tot geminacihjan vreemdeling
of staatsburger met, zioer beperkte rechten
zullen maken.' Eiein vreemdekng,- die geen
Duitsche vrouw meer ih,uwen mag, wiens
omgang met Duitsche mannen en vrouwen
gewei rd zal worden, die geen grondbezit
meer z'at fcunncin hebben, geen hypotheek
houder moer zal kunnen zijn, geen pach
ter, en bandelaar nog slechts voor zijn ras-
gen ooien. t
Om liet maar bij ocinige der voornaamste
ten decle reeds verkondigde beperkingen
van rechten te laten.
Dat is de hoogpolitieke* en ernsUg-ffien-
schetijko bciteekenis van dit ManimoutJi,-
Ciongres van liet Darde Rijk; het begin
van een strijd „opi leven en dool', met
communisme en jaUmtiom, een st ij 1 die
uitgestreden wordt d.oior de llptcr-partij, die
meer dan tot nog toto almacht zal worden
in den autoritairen Hitlar-s'aai
De uiterlijkheden van dit congres, dat in
waarheid een jaarfeest der natie is, zijn zoo
mogelijk nog indrukwekkender dan beide
vorige jaren. Want in dit Derde Rijk hier
in zqo korten tijd tot stamt gebracht is.
overtreft alles, wat wellicht .ooit ter wereld
is vertoornd. Wie dit hier in Neurenberg
meemaakt, kaïn z'ich nu wel aan geleerde
en spitsvondige overwegingen overgeven en
z'ich afvragen, of nu wel da 93 pC'l. van
het volk, dat hier niet aanwezig is, werke
lijk volmaakt en van harte meedoet, maar
Zal zich dan spoedig bewust wolu, niet
te willen zhn, niet to willen begrijpen.
De waarheid is, dat hier iels overweldi
gends geschiedt en dat een staa'si leial
sterk moet z'ij'n, olm dit tot sland Èn brengen,
en een volk kerngezond, dat door dit ideaal
z'oo volledig in den brn g s'agen is. Anders
z'cn deze cina.mo eenheid, deze geweldige
stemming, dit zlomder moiiivn ja met een
gelukkige overtuiging dragen van tiöven-
rnensehelyko vermoeienissen onverklaar
baar" z'ij'n, zelfs in Duitschlaind.
De vercering, die hier voor den een-
voudigen man uit hel volk Adolf Killer
haar apotheose beleeft, is zoo spontaan,
zoo diep, zoo alles behcerschend, zoo
stormachtig, als wellicht nooit oenig staats
hoofd, hoogstens een overwinnend veld
heer bij zijn triomtanlciijken .terugkeer
en dan nog slechts bij die éénc gelegen
heid ooit waargenomen heeft. Wie
dat niet gezien heeft, hoeft niet beleefd',
hoe groot het vertrouwen van een mas
sa in één enkelen mam kaïn z'ij'nDit ver
trouwen is een factor in de wereldpolitiek.
Zijn geboorteplaats ligt niet in Potsdam,
Neurenberg, Müüchen of zelfs in Ooste-n-
rijkseh Braunau, maar in Versailles. En
daarom is 't moeilijk, zich soortgelijke ont
wikkelingen buiten Duitschla'nd voor te
stellen. Het zich „vrij' maken" van eennatio
stelt een periode van knechtschap voorop.
Wat hier zich afspeelt, wat in minder
geconcentreerdon vorm dagelijks in Duilsch
land gebeurt, moet voor dezen man Hitier,
-
DINSDAG 17 SEPT. 1935. No. 21052.
een sprookje, iets onwerkelijks zijn.. Of
schoon hij zelf altijd' weer, ook in deze
dagen, herhaalt, d'at het iets volkomen be
grijpelijks en normaals is, dat echter „het
buitenland" nooit begrijpen zal.
Men vraagt zich slechts .af, of dit blijven
kan zonder telkens weer nieuwe prikkels.
Men wilde vrij worden, en constateert nu
dat men zulks is. Men wilde machtig zijn
als vroeger, en meent heden, dat men het
is. Men wilde het spook der werkloosheid
verjagen, en toont heden aan, dal meer
dan twee-derdo dezer werkloosheid tot het
velleden behoort. Men moende, dat het
joodsclie ras Duilscldands ondergang ging
beteckenen en is hard -'op weg, Duilsch
land van jo-'den vrij te maken. Zoo fuoet
er een oogenblik komen, waarop vrijwel
alles bereikt is, behalve dat onbereikbare
voor een enkel volk, dat'met zijn onbreek
bare verbindingen met d'e overige menscli-
heid te zamen hangt. Dat zal het einde
van deze langdurige revolutie zijn. Staat
aan dat einde het begin van een nieuwe
periode, waarin een overvloed' van kracht
en levensdrang naar nieuwen tegenstand
op zoek gaat?
ROLAND,
BSNNSNLAftSD
Vriendelijk wuivend, neemt II. M. de Koningin afscheid
van Born na de oïfieicelc opening van het Juliana-knnaal.
van de bevolking
De openstelling1, van het
Juliana-kanaal.
Triomftocht van Limmel naar
Born aan boord van dc Prins
Hendrik.
De blijdschap van de bevolking van Lim
burg over de aanwezigheid van H. M.
de Koningin en H. K. II, Prinses Juliana
in haar provincie, is we» overduidelijk
gebleken tijdens de vaart door het Juliana-
kanaal van Maastricht naar Born, welke
de vorstinnen en de talrijke genoodigden
in de middaguren aan boord van de „Prins
Hendrik" der Alkmaar Packet hebben ge
maakt. Van de oevers hebben tienduizen
den vooral de schooljeugd was gewa
pend' met oranje en rood-wit-blauwe vlag
getjes, waarmede zij dapper zwaaide, sterk
vertegenwoordigd de Landsvrouwe en
Ilaar Dochter enthousiast toegejuicht.
'Ook Maastricht had zich niet onbetuigd
gelaten bij liaar afscheid' aan de Vorstelijke
personen. Toen de Koninklijke stoet door
bet stadspark naar de „Prins Hendrik"
reed, stond langs de pattón cn eere-wacht
van.padvinders en .weipén. opgesteld, wel
ker hopman, de heer Van Anroov, bij de
boot aan do Koningin en de Prinses werd
voorgesteld. Bij liet betreden van dc „Prins
Hendrik" deed de Accordeomsfcnvereeni-
ging, vlak bij den waterkant staande, het
Wilhelmus hooren. liet talrijke publiek, dat
tot op dit oogenblik op een afstand was
gehouden, werd nu ook tol den waterkant
toegelaten.
't Wilhelmus, dapper meegezongen door
een groep verpleegsters, van het Roode
Kruis, klonk opnieuw, toen de stoel van
booten zich onder liet gejuich der menigte
in beweging zette. Langs de oevers en
vooral bij do hoofden der oude St. Ser-
vaasbrug en, even verder, de Willielmina-
brug beide bruggen en ook die over
het kanaal waren, totdat de „Prins Hen
drik" was voorbij gevaren, voor het ver
keer gesloten was hot één groote dei
nende massa. liet gejuich was niet van
de lucht en de Koningin en do Prinses,
voor wie met gevolg en d'e autoriteiten,
die Haar tijdens de vaart van voorlichting
dienden, het eersle-klasse bovendek vóór
den glazen wand was gereserveerd, begaven
zich herhaalde malen naar beide verschan
singen om het liuld'e-betoon der bevolking
vriendelijk wuivend, te beantwoorden.
Bij de plechtige openstelling van het
kanaal door do Prinses nabij het sluis-
boofil te Limmel, waar eveneens een tal
rijk publiek was saamgestroomd', vielen
wederom d'e klanken van het Wilhelmus,
door een muziekgezelschap ten gchoore
gebracht, over het water en ook tijdens
den verderen tocht, welke zich onder een
bewolkten hemei voltrok, hoewel de regen
gelukkig uitbleef, bleek, dat het Limburg
niet aan muziekkorpsen ontbreekt en was
het telkenmale weer ons volkslied; dat
gespeeld' werd.
Talrijk ook waren de fietsers, die de
„Prins Hendrik" een eindweegs over dc
wegen langs den oever vergezelden. Eeni-
ge malen zagen wij het gebeuren, dat deze
enthousiasten door een onverbiddeüjkon
veldwachter of marechausee werden tegen
gehouden; op verdere gedeelten langs de
route was fietsend Limburg echter wc
present.
Een onverwacht voorval geschiedde bij
Elsloo, toen bij het passeeren van de
„Prins Hendrik" enkele groote stukken
uit het talud' aan den voet van den kanaal
dijk loslieten en in het water plonslen.
Te Stein was in d'e kolenhaven een
zee van vlaggen uitgestoken; ook de op
varenden van enkele Belgische lichtersche-
pen, die hier gemeerd lagen, hadden de
vlag van hun land gehcschen. Zelfs de
clucdalven waren mot guirlandes van groen
en orauje versierd1, terwijl onder do hon
derden belangstellenden op den oever de
schutterij, stram in do houding staande,
opviel.
Kamer van Koophandel te
Maastricht biedt request aan
Tijdens do vaart ontving Hare Majesteit
in particuliere audiëntie dc hoeren
Schaepkens van Riempst en mr. W.
Korn, resp. voorzitter en secretaris van de
Kamer van Koophandel en Fabrieken voor
Maastricht en omstreken.
Bij die gelegenheid word Ilare Majesteit
oen request, ondorteekend door alle Jeden
dor Kamer, aangeboden, in welk request
de aandacht van do Koningin wordt ge
vraagd voor de noodzakelijkheid van den
aanlog van oen overlaad haven te Borg
haren. Hare Majesteit heeft het request
aangenomen en tevens met belangstelling
geïnformeerd naar den toestand van Maas;
trichl's industrie en middenstand, in het
bizonder met betrekking tot de gevolgen
van de devaluatie in België, -Ook den
voorzitter van de Tweede Kamer der Sta-
ten-Gencraal, zijn excellentie staatsraad Ch.
J. M. Ruvs do Bcerenbrouck, liet de Ko
ningin bij zich ontbieden, waarna Zij zich
geruimen tijd met hem onderhield; zoo ook
met baron Verwilghen, vertegenwoordiger
van Zijne Majesteit den Koning der Bel
gen.
De aaiikomst„bij Bom en de bezichtiging
van de sluiswerken aldaar voorat "het
ailaten van het water uit de sluis was
ecu machtig schouwspel vormde een
waardig slot van den triomftocht door het
Julianakanaai. Hartelijk toegejuicht door
een groote menigte, welke zich achter de
afzettingen bij de sluiswerken had opge
steld, begaven de Vorstelijke personen zich
met het gevolg m de hier gereedstaande
hofauto's naar Sittard, vanwaar met den
trein van 5.38 uur, waaraan het salonrij-
tuig was gehaakt, de terugreis werd aan-
vaard. i
Sport
Het Juliana-kanaal is gisteren officieel door H. M. de Koningin geopend in tegenwoordigheid van H. K. H. Prinses
Juliana, De vórstelijke personen en autoriteiten op de sluis te Born.
Voetbal.
Het wedstrijdprogramma.
K. N. V, B.
Voor a.s. Zondag zijn de volgende wed
strijden vastgesteld: j
AfJoeling I.
i lo klasse.
SpartaAjax. j
ADO—HBS. i,|t
RCHXerxes.
Hermes-DYS—Haarlem, (ir. E. Neuer-
burg).
KFGYSY.
Afdeeling II,
le klasse.
StormvogelsHFO.
DUG—ZFC.
Feij en oordD F 0.
YU O—Blauw Wit.
DWSExcelsior.
2e klasse A\
Emma—SVV (mr. R. W. Pik).
IJnitasOlympia
Steeds IloogerThe Rising Rope.
VDLI1VV.
QuickRFC.
2e klasse B.
UVS—Alpben.
Iloelc van RollandCVY,
DCLOvermaas.
NeptunusBEO. 1 I
GoudaODS.
3e klasse A.
HillegomSVO.
3o klasse O.
De IlollandiaanOVV.
3e klasse D.
SliedrechtDIIS (F. Muijs).
4e klasse D.
FlorissantOB. I
4e klasse F. 1
VNDMartinit (J. W. Kutlerink),
UisusDJS (II. du Hen).
4e klasse G.
SSW—SFO (C. den Tek).
Reserve le klasse.
Excelsior 2llermes-DYS 2, (Ei. J. van
Roessel),
SVV 2—DIIC 2, (ir. Rippe).
Reserve 2e klasse B.
DUS 2—Hoek van Holland 2.
Reserve 2e Idasso O.
Hermes-DYS 3F-tijmoord 3,
Reserve 3e klasse B.
DIIC 3De Hollandiaan 2.
Reserve 3e klasse O.
Olirio 2Florissant 2.
Martinit 2—RDM 2, (II. J. Gerritsen).
Reserve 3e klasse D. i
S,YV 3VDL 2, (M. D. van Hoogdal om).
Reserve 3c klasse E.
Overmaas 3—Ursus 2, (P. G. Ripmeester)
Reserve 3e klasse F.
VFO 2DUS 3, uitgesteld.
Afdeeling III.
1 le klasse.
PEC—AG OVV. i
SC'HE'nscli. Boys.
Tuban Li a—Heracles.
EnschedeZAG'.
Go AheadWaganingcm.
Afdeeling 1Y,
lo klasse.
RoermondMVV. i
NAGLonga.
PSVEindhoven.
NOAD—BW. I
Julia'naBleijerhcade.
Afdeeling VI
le klasse, i
IloiogoziaindBo Quick.
GVAVVelocilas.
LeeuAvardcnAchilles.
Sncék—IISO.
Yeendam— Friesland.
Hengelen.
S. II. V.'„liet Baarsje".
Zondag - 15 September bebaaldcy de S,
II. V. Hot Baarsje op een nationaal con
cours, uitgeschreven doior de R. II. Y,
„Fdjonoord", den llden prijs voor oo-rps-
visschers; oioik behaalde de heer A. Hor
dijk een alleenstaanden prijfe. I
Dönzelfdcm dag vond er een uitno|odi'-
gingsconaorars plaats in Maassluis, uitge
schreven door de V. II. V. de Zwervende!
Visschers. Daar behaalde het Baarsje den
4den prijs voeg oorpsvissohors. De- volgende
hengelaars baliaalden een - aïleonstaaindaii
prijs5de pr. L!, Tintel, 16a pr. D. Voois,
22ste pr. B. do Pater. i
S. H. Y. „De Fint»
Do Sohiod. Hetngel.Vereen. „Do Fint",
behaalde Zondag j.l. -op hot gecombineerde!
hengelaars ooncjoiurs, uitgeschreven dpor do
V. II. V. „De Zwervende Visschers" den: ion!
corpsprij's. Perso|oinl5jke prijzm werden be
haald, dooi' do ilfeeiren O. V,oels 2e pr., L'. v,
Vlaardmgen 17o pr,, H. IMjster 25e "pr.
**w»» 1 XAV -
DER
-ft
- 4.V
f v -
