Sfi
De Goudsche Stearinekaarsen-
fabriek in vlammen.
SXMgmi
tWE'ËbE mm
SCHIEDAMSCHE COURANT
miËÊÊÊtË
De ontzaglijke vuurzee was in Rotterdam en Den
Haag te zien. Enorme schade aangericht'/ Vele brand
weren, o.w. de Schiedamsche, Verleenden assistentie.
Zeepziederij „De Hamer'- in
gevaar.
m
Geen verdere* uitbreiding.
Gisteravond om' acht uur is een zware
•uitslaande 'briuuF uitgebroken in dnVer-
.cenigdé' Rubrieken: wan Stearinekaarsen en
Ghemi-i tic Producten aan den Rotterdam
scliodijk. te Gouda.
-Do 'brand, is ontslaan midden tusschen
Re fabrieksgebouwen, dio. tot don nok vol
.liggen njet, stearine.
De. vlammen laaiden onmiddellijk hoog
op en vonden gretig voedsel inydó:, inas-
sa's brandbaar materiaal.
De nieuwe fabriek,dié naast do vuur
haard ligt, bevatte eveneens grooto voor-
radonen bood op de bovenverdieping
plaats aan de pittonfabriek. Dit nieuwe
gedeelte liep eveneens ernstig gevaar door
de vlammen te worden aangetast.
Naast deze nieuwe fabriek bevond zich
de timmerfabriek en aan dei" andere zijde
van de brandende opslagplaats met stearine
stoncl een perskamer, waar dc stearine
werd geperst.
De brandweer is met groot materiaal
aanwezig. Een enorme mensclvenmassa
slaat de vlammenzee gade.
Do brand neemt in lievig
heid toe.
Dé, brand nam, niettegenstaande -het vuur
door de Goudsche brandweer niet alle
beschikbare 'materiaal, circa vijftien; stra
len,-werd, aangetast, in groote hevigheid
toe.
Iloog boven de vlammen schoten gewel
dige vonkenregens uit. Do toestand was
in den aanvang reeds zoo critiek, dat
'de Rottord'amsche brandweer te hulp ge
roepen weid.
Het liet zicli dan ook aanzien, dat liet
geheele gebouwencomplex, dat door den
hoogen Schielandscben Zeedijk wordt be
grensd en waarin de vitale gedeelten van
de fabriek was gevestigd, een prooi der
vlammen zou Worden.
De brandende perceelen zijn van het
overigedeel .van het complex, dat liet
administratievegebouw en de glycerine- en
nachllichtenfabrick bevat, gescheiden door
een sloot en eenweg. Voorshands loopt
dit gedeelte geen gevaar.
Do administratie in veiligheid
gebracht.
I ,.pP: maga-.ijns- en falirieksadrninislratie
zijn .uit de brandende perceelen ia veilig
heid/gebracht.'.
Ongeveer te negen uur stortte niet don
derend geraas de- achterzijde van het ma
gazijn in. en vielen eenige machines' van
de bovenste 'verdieping. Omstreeks kwart
over negen stond liet magazijn in vollen
vlam. Van het dak was spoedig niets meer
over. Het geheele gebouw was een fakkel
gelijk.'-: ÓS
Knal op knal werd gehoord', en door
de vaten ammoniak, die zich op de bo
venverdieping bevuilden, vlogen de stuk
ken bij massa's de lucht in.
Do brandweer werd meer en meer terug
gedrongen. ITet bleek een onmogelijkheid
de' vuurzeemeester te worden.
Dc Rotterdamsche brandweer Verscheen
om. half elf én gaf met met 5 stralen
water. Ook spuiten uit Schiedam, Hille-
gersberg, Waddinxveen en Ouderkerk waren
ter hulp gesneld.
Tegen half elf bereikte liet vuur in bet
oude fabrieksgebouw een grooten voor
raad, vaten gl arine en olie. In een oog
wenk schoten Ie vlammen van do weg
vloeiende olie als een laaiende hel "boog
bóven alles uit. Uit allo doelen van het
hónderden meters uitgestrekte fabriekscom
plex sloegen de vurige tongen omhoog.
Uil een ontzaglijk aantal slangen word
water gegeven, maar in déze vuurzee scheen
niets tc helpen.
Om half elf sloegen dc vlammen ook
op liet administratiegebouw over, zoodat
ook dit gedeelte in allerijl ontruimd moest
worden..
- m Springende olievaten.
lo elf uur woédde dó brand in onver
minderde maté voort.
Omstreeks dezen tijd haid het vuur zich
over een lijn -van .bijna- 1Ö0 meier medege
deeld1 aan hel complex fabrieksgebouwen
aan do overzijde van' den weg, waarin
cóu waxinelichlen- oh een glyocriirefabriek
was gevestigd.; Naast déze gebouwen be
vond! zich een terrein .waar honderden
vaten olie lagen opgeslagen.
De vuurzee heeft zich van;'dit Terrein
meester.gemaakt.Met een geweldigen 'knal
sprongen D .eus. dé óliëvatóhjuiteen; Het
was-een angstwekkend gezicht enmen,
vroeg ziclvkif,; Waari/dóze' brand-zóu; op
hóuden. Dé 1 iilié was geweldig'en vórmde
Oen groote ■mociiijkljeid1.. bij hét, blussclfings!-
werk. Het .laboratorium werd eveneens
door het vuur aangetast.
.Men begon b'mstreekslialf twaalf ern-
stigc vrees- fckoesteren, dat' liétonbe-
dwingbare j fz ipTir-ovj&ii öeiis"" '.'aan', dé
aangrenzende 'fabrieksgebouwen' vain dé
Stooinzeepzicderij ,.De Hamer", van dc
\Tereenigcle Zeepfabrieken te Rotterdam,
zouinedcdeclen.
Hoe «le brand ontstond.
Nader wordt ons gemeldV
Gisteravondl-o half acht ontdekten ar
beiders van de tweede dagploeg. brand mid;
don tusschen-;de. fabneksgehóuweh .iii céln
Opslagplaats van stearine, waarvan zich
een voorraad van 'anderhalf millioen kilo-
grein, op de terreinen bevond. Deze brand
v as- vermoedelijk ontstaan door broeiing
in' dó siëatmé. \.:Üe'iSprbkler-m do
auUmratischc 'bluschiiisiallatie, begon', i,on
middellijk itb werken,terwijl de brandweer
.van da-daÈnèk zelf -al zeer- spoedig, het
yuur iaantasitc.;. DoGoudsche /brandweer
voegdeziclinaenkele inunilen bijt de
blusschers1,' dochhot brandbare materiaal
•bood! oen dergelijk: gretig voedsel aan do
vlammen, .dal het vuiirzich spoedig tot
grootenomvang nitbroidd». Hetblus-
scbingswcrk der Goudsche;,brandweer, dio
onder leiding stond van den lioófdbrand-
mees ter J. C. den Boer, werd) aanvanke
lijk bemoeilijkt door do omstandigheid, dat
liet water van do alvoersloc-t achter do
fabriek, waarin .men. .slangen had gelogd1,
voor blusschingsldceleinden ongeschikt
bleek lo zijn- wegens do dikke laag vet,
die als afvalstof uit do fabriek in do sloot
was geloosd. Do brand kreeg mode hier
door gelegenheid tot grooto uitbreiding,
De brand in het "administratie
gebouw geblusclit.
Te half twee in den nacht .woedde do
brand in een gebouwencomplex van .hon
derd meter lengte en vijf-en-twintig tot vijf
tig metër'diepte, dat is ongeveer de helft
van dc totale ■oppervlakte, van hot fa
briekscomplex. Het terrein der fabriek be;
slaat 125.000 vierkante meter. Het labo
ratorium, dat in den laten avond vlam had
gevat, was té half tweo geheel vernield'.
Nabij de brandende gebouwen bevindt zich
■een bizonder gevaarlijke plaats, bij het
ketelhuis, dat een hoogen-schoorsteen hoeft
van ongeveer veertig meterVen dat grenst
aian een grooto .benzinetank. Deze tank
bevond' zich zoo 'dicht bij. den vuurhaard,
dat do brandweer allo pogingen moest in
spannen hem te beschermen, en dim ook
alle aandticlit op dit punt concentreerdo.
Zooals reedsgemeld'; werd ook dé Stoom-
zeepziederij „Do Hamer" door liet vuur
bedreigd. Daarentegen' liad de brandweer
d'cn brand in liet administratiegebouw on
der den knie kunnen krijgen.
Het zag er niet naar uit alsof de. brand
spoedig eea einde zou. kunnen nemén. Hot
was een ongekende' vuurzee, wélke"* tót
in Den Haag én Rotterdam zichtbaar was.
Do brandweer stond dan ook voor een
bijna liopclooze taak.
Men bluschto met vijftig a z-estig stralen.
Evenwel was er zoo'n grotote hoeveelheid
brandbaar materiaal in do fabriek opge
slagen, dat er voor het vuur nog voor
vele uren voedsel was; en het to ver
wachten zou zijn; dat nóg tot. laat in', den
dag do vlammen omhoog zouden slaan.
liet mag een wonder booten, dat tot
nu. toe zich geeri noemenswaardige .per
soonlijke. ongelukken hébben voorgedaan.
Slechts drie brandweerlieden hébben licilito
brandwoiidjes ogpclciopen.
,Op liet terrein van den brand waren
aanwezig de burgemeester van Gouda, Eu-, G.
Gaariandt, die de'leiding ha'd^ bij het blus-
schingswerk, de burgemeester ya:n Rotter
dam, cle lieer Droogleover Fortuyn, een
Goudsche Roode Kruis Clolonne, de Eerste
Hulp Bij Ongelukken uit Gouda niet bran
cards en braiid-verbandmiudclen, padvin
ders, terwijl een zeer sterke politiemacht
op do been is om een afzetting te vór
men. Van alle zijden zijn belangstellenden
uit Gouda en omgeving doiar het vuur
aangetrokken en slaan het gro.otsche
schouwspel gade. Een lijnvlicgtuig van de
K, L'. M. dat in den laten avond passeerde,
k\vam zich op de hoogte stellen on cir-
Iccldo cenigo malen rond den ongewoon
feilen vuurbaken.
Een ramp voor Gouda.
Vermeerderde werkloosheid.
Deze brand beleekcnt voor de stad Gouda
een treurige ramp, daar immers 'dé; kaarsèn-
induslrió. een belangrijke werkgelegenheid
•rtegenwoordigde.' De 2000 werldopzen,
die do gemeente toch reeds lelde, zijn thans
weer vermeerderd mot do arbeiders der
stéarincfabriek. Daar do cigeiilijike fa-
bricage-a'fdcelingcn; n.l. do pcrsaRlobïing eii
cle kaarsengièterij inj'ylamiiic'njjz'ijh ópgq-
gaaii is'hot bedrijfgelmel stilgelegd', en is
liet' .pók "nietté'yorüaachtën",;dat .]icf:b
binnen al'zienbarenjlijd wmör zal-worden
geopend. - -
Do directie van cle fabriek, ir.'G. van
Loióiren de lieer J. P.Treub, Nvarén. tof
plaatse aanwezig.
Dé fabriek werdopgericht' ih ;ÏS59ddeiiï
begonnende k'aarsenfateicago iverd:aan
vankelijk r-ilgeócfendmet 19 arbeiders
nam -hélv bedi-ijf-in - latere Cjaren"j gróóté
vlucht .en legde zicli behalve ópde' go-
winié 'stearinckani-scn, toe op. de 'fabricage
vail G ötliische kaarsen, Ihca'-nacl'aDichtpn,
rai dé bijpred ücteii zooals glyceriiie, 'jéleïne,
órème, goudalilo én andere, tcerpróducloii
ooi den v ogenbouw en oliën 'voor dé
texiièlindustrie. Ifet zijn do laatste pro
ducten die in den loop van den avond een
ónlplolhaa.r voedsel vormden voor de
vuurzee. I 1,1
mm
Mi
móf -
BM x mm - WÊÈM M 1W
msMimMÊÊÊmm»,
iiil»
Ml
Immmm
Een enorme brand licelt do Vereen. Fabrieken van Stearinekaarsen le Gouda verwoest. De: geweldige vlammenzee.'
E enige jaren geleden wc-rklen in de fa
briek .500 tot 700 arbeiders, thans waren
er 250 mannen en 100 meisjes werkzaam.
Dezen zullen tot1 de/'slachtoffers van den
brand behooren.
f;:,Sinds - eenige jaren is do Koninklijke Stea
rine Kaarsenfabriek doör; een fusie met cle
kaarsenfabriek „Apollón'.vereenigd in dé
N. V.f Voreenigde Faljrieken van Stearine
kaarsen en Cbemisclié. prcwluoten. Do scha
de is nog niet te ramea; doch is enorm. De
fabriek isverzekerd Dij Lloyd's.
De braaid duurt in 'onverminderde heftig
heid voort
Eenige gebouwen behouden.
To half vijf in den- ochtend werd ons
gemeld:
Toen liet begon te lichten, was bel duide
lijk geworden, dat def brand geen verdere
uitbreiding meer zou hebben.
Het htboralorium, dat doior het vuur was
aangetast, is tocli grootencleels behouden
■kunnen blijven, alsook dé gebouwen waarin
do materialen, onderdeden en gereedschap
pen der '.fabriek gehórgen zijn.
Het ketelhuis ui-et de daarbij bchoorende
benzinetank is geheel; 'gespaard gebleven.
In de tegenover liggende gebouwen woedt
do brand niet grooto i felheid voort, daar
nog onorme hoeveelheden olie en vetten
daar aanwezig zijn. Telkenmale ontplof
fen vaten olie en veroorzaken geweldige
vuurkolommen, die wel' 50 meter hoog
gaan en zulk een liilte verspreiden, dat hel
■op dertig meter afstand Van daar niet te
houden is. Donkere.'rookwolken stijgen nog
steeds omhoiog. De brand\veor werkt nog
op volle kracliI. -,11 et is u-aarsoliijulij'fk, dat
de vlammen nog den gaiischen dag gretig
voedsel z'uV.en vinden. In de kaarsen gieterij:
z'ijn alle machines lot een verwrongen mas
sa geworden. Voer de brandende gebouwen
liggen talrijke ijzeren vaten met olie ge
vuld. Het vuur heeft ze roodgloeiend ge
maakt. Als cle waterslralen er op worden
gericht, sist een witte damp omhoog.
Do omvang der-schade-is niet te ramen.
Do directie kan op dit moment geen enkele
inlichting geven wat van het bedrijf zal
worden, evenmin of middelen kunnen wor
den gevonden om arbeidsgelegenheid voor
•do werklieden lo scheppen. In do omge
ving'der fabriek zijn do cnfé's «n kleine
winkels, den ganscben nacht opén gebleven
■ojm- in de behoeften van de talrijke bij den
brand aanwezigen te voorzien.
Ecu gewonde.
Een losse hulp van de Croudscho brand
weer, do spuitgast Leeflang die op een
ladder stond, en duizelig is geworden, is
achterover geslagen en beeft een hersen
schudding opgeloiopcn. Ilij is naar liet zie-
kenhuis overgebracht.
BBMIMSScHLAN©
De Grondwetsherziening.
Een resolutie van den Vrij
heidsbond.
liet hoofdbestuur van de Liberale Staats
partij De Vrijheidsbond heeft naar aanlei
ding van het rapport betreffende Grond
wetsherziening in liberalen zin do volgende
resolutie voorgesteld, dio Zaterdagavond
1G Mei zal worden onderworpen'aan bet
oordeel van do algcmconc vergadering in
liet Jaarbeursgebouw te Utrecht;
De liberale staatspartij De Vrijheidsbond,
te Utrecht in algemeene vergadering bij
een op 161Mei,* kennis genomen hebbende
van het', rapport van. de" commissie' uitdo
partij tot herziening van do Grondwet naar
liberaalf inzicht,gehoord do: gehouden be
sprekingen,: - -
betuigt haar instemming mot do onver
zwakte handhaving, van de drukpersvrijheid
én-derhalve ook van het verbód van pre
ventieve censuur, -
spreekt zich uit voor do handhaving van
het algemeen kiesrecht,-
wijst onvoorwaardelijk af de instelling
van een economische kamer als wetgevend
orgaan; omdat aan ecu verlogonwoordi-
DER
DINSDAG, 12 MEI 193C. No. 2J251.
ging van groepsbelangen nimmer do be
hartiging van het algemeen belang kan
worden toevertrouwd, f -
kant zich evenzeer tegen het toekennen
van wetgevend, gezag aan bedrijfsraden of
andere corporaties van helangliebbcndo,
stelt als haar meening vast, dat bij de
voorgenomen Grondwetsherziening-1.937
moet worden gestreefd naar:
a. uitsluiting van het actiefkiesrecht
van maatschappelijk ongeschiklen, van in
staat van faillissement verkeerenden en
van terzake van speciaal omschreven de
licten veroordeelden;
b. uitsluiting van het passief kiesrecht
van bezoldigde vertegenwoordigers van be
paalde groepsbelangen;
c. bepalingen voor vervallenverklaring
van het lidmaatschap van een vertegen
woordigend lichaam van den revolutio
nairen, volksvertegenwoordiger
d. instelling van een adviscerenden rijks
raad.
Do „staking" in den Wicringcrmccrpoldcr.
Op schriftelijke vragen van het Tweede
Kamerlid Sneevliet, in verband1 met de
locpassing van liet rouléeringsstelsel voor
de tewerkstelling van werkloozc arbeiders
in de werkverschaffing, de slaking van
tewerk gestclden in de Wicringermcer en
inhoudingen op dc loonen van tewerk ge
stclden, heeft do minister van sociale za
ken het volgende geantwoord:
liet is den minister bekend', dat dc in
voering- van hot rouloeringsstelsel bij d
tewerkstelling van wérklooze arbeiders op
enkele plaatsen eenige ontevredenheid' ge
wekt beeft, vooral bij ben, die voorbeen
continu in werkverschaffing waren ge
plaatst en nu ton fichoevo van hun mede-
werkloozen periodiek moeten terugtreden in
do stcunverleening. De zoogenaamde „sta
king" in den Wicringermeerpolder is naar
de mecning van den minister medé een
gevolg van deze gemoedsstemming,, die
door enkele onverantwoordelijke elemen
ten in verkeerde banen geleid werd.
Vanwege den minister geschieden geen
inhoudingen op hot loon, dat hij dé werk
verschaffing'wordt verdiend. Indien er niet
temin inhoudingen plaats vinden, zal zulks
alleen geschieden krachtens daarvoor gel
dende wettelijke bepalingen, waarop de
minister geen invloed kan uitoefenen.
Schorsingsmaatregélen tegen tewerk ge
stclden in een werkverschaffing zijn zeer
ongewenscht. Zij worden dan ook alleen
toegepast bij zeer ernstige gebeurtenissen
Zoolang do „staking" in den Wieringcr-
mecrpolder niet volkomen beëindigd is,
kan de minister er niet aan denken, ecnii-
gen maatregel in te trekken.
Het financieele nadeel,-dat dé stakers
ondcrvindc'n, hebben zij' uitsluitend aan'zich
zelf lo wijten.
Vcrliooging opcenten gemeentefonds- 1
belasting iu Den Haag. 1
In de gisteravond aangevangen cn na
middernacht voortgezette vergadering- van
den Haagsclien gemeenteraad': hebben de
stemmen/gestaakt mot 22 tegen 22 over
een voorstel; van burgemeester en, wethou
ders. tot vervanging van. boytentalligo on
derwijzers door kwoekelingcn met akte.
Iu een volgende vergadering zal opnieuw,
worden gestemd. i;
Met 9 slem men togen werd! aangenomen
het voorstel tot verhooging van hot aan
tal opcenten op de gcmeentefandsbelasling
van 65 op 70, terwijl verworpen werd
met 24 tegen 20 stemmen hot voorstel tot
verlaging van de salarissen van het per
soneel bij het voorbereidend' onderwijs.
Dc inargarincprijs.
Op do schriftelijke vraag van liet Twee
de Kamerlid Kortenliorst aan do ministers
van landbouw en visschérij en van handel,
nijverheid! en scheepvaart, ot zij in ver
band met de reeds ingevoerde verlaging
van den accijns op boter bereid zijn, ook
den prijs der margarine aan to passen
aan d'e verminderde koopkracht van breo-
de groepen der bevolking, hebben deze
ministers geantwoord, niet in Staat te zijn,
zicli reeds op ditoagenblik hierover uit
to sjirekcu. .Wel kunnen zij meded'öelöiv,
dat deze aangelegenheid onlangs op korten
termijn in studio is genomen, zoodal bin
nenkort een beslissing dienaangaande ver
wacht kan worden.
hiertoe slechts uiterst' zelden zal behoe
ven over te gaan.
Do minister kan liet systeem van rou-
lecring niet laten varen.Hij is echter be
reid, om, indien hem aannemelijk 'wordt
gemaakt, dat d'e toepassing niet juist zou
geschieden, hiernaar een onderzoek in le
stellen. i
Twee weken voortzetting bedrijf glasfabriek
„Leerdam".
Naar verluidt zal liet .•bedrijf aan da
glasfabriek „Iiocrdam" nog godurendo twee
weken worden voortgezet.
Een 50 ii GO lal arbeiders is weer in
dienst gekomen om een aantal orders, dio
afgeleverd moesten worden, ldaar te ma
ken.
Hierdoor zijn op dit moment "weer 425
arbeiders in liet bedrijf werkzaam.
Na deze tweo weken arbeid zal oen 'l>e-
Do minister hoopt van harte, dat hij slissing worden genomen omtrent do even-
lueelo stillegging.
Faillissementen.
In do week van '4 tot en met .9 Mei
1936 .werden in Nederland 86 faillisse
menten uitgesproken. j j
ILK.II. l'riuscs Jmiana betreedt liet Departement van ïliuiiciilandsclic Zaken in
Den Haag, waar Zij gistermiddag de eerste vergadering bijwoonde van het Na
tionaal Fonds voor Bizondcrc Noodcn, welk Fonds liet Natiunaat-Crisiscomité zal
i i vervangen.
"wtS.
WÈ&
cix-' 1
r\ I A A A 1 Ant-,1 A 1, I n t a! 'J At, rt a! 1\ A I. a
