M
Humor uit het Buitenland
De proeftocht van de De Ruyter,
FN
t
Radioprogramma's
I
-V -
iy
in
snelheid
afstand.
T)c TV 1 in de lucid.
x*
De» Ten Mei hebben we met stralend'
lenteweer Den Hang verlaten; bij Alk
maar schoven Harden nevel over de zon,
een stevige bries trok rimpels over gloo
ien en voorbij Anna Panlownn, Europa ver
latend, zooals de marineman het naderen
van Den Helder noemt, zaten wij in den
mist van het ruwe A'ooi den. Gelukkig een
blinkertje, toen ik in de sloep stapte, dat
zag er heel wat beter uit dan toen ik de
laatste maal van boord ging en wij op
Ret kompas de haven moesten binnen-
loopen.
De zee is ruw, het buiswater spat mij
om de ooren, er is geen kwestie van om
langs de statietrap aan boord te klimmen,
dus langs do touwladder naar boven ge
klauterd.
Vandaag is het schieten met de cata
pult, maar wat zouden Floris V en zijn
ridders opkijken, als zij een moderne cata
pult zagen, die bovendien geen vaten met
brandend pek schiet, maar... watervlieg
tuigen.
Twee „duifjes."
Achter den schoorsteen ligt op een ni
veau ter hoogte van het tentdek een 13 31.
lange glijbaan, even dik met vet inge
smeerd als de Vader van de De Ruyter in
dertijd zijn schip met boter insmeerde. Over
die glijbaan kan een slede glijden, die
niet anders is dan een inrichting om het
lieg tuig voort te duwen over het baantje.
Fr zijn wel machtige kranen aan boord
om de vliegtuigen in zee te hijschen, maar
nog daargelaten, dat bij slecht weer het
buiten boord zetten van een vliegtuig zeer
lastig is, zou dat veel te veel tijd nemen.
Het vliegtuig, bet extra oog van den krui
ser, moet natuurlijk onmiddellijk do lucht
in kunnen, als de commandant zijn hori
zon verruimen wil, liij moet het van boord
kunnen werpen als een postduif.
Twee van die duifjes heeft hij aan
boord1; met 5 minuten tnsschenruimte kun
nen zij de lucht ingeslingerd worden. De
hiervoor benocdïgde kracht wordt geput
uit een vat gecomprimeerde lucht van
meer dan 100 atmosfeer druk. Deze lucht
drukt op een zuiger ia een cylinder, stuwt
den zuiger, die aan de slede verbonden is
met de ontzettende versnelling van vier
maal die der zwaartekracht, vooruit; kabels
trekken de slede en met haar het vlieg
tuig langs de glijbaan en heeft dit een
snelheid van 105 K.M. in het uur bereikt,
dan is het los van de baan en in de lucht.
Men stelle zich dit eens voor: de vlie
gers bereiken in minder dan een secunde
over slechts 13 meters voortgeduwd een
vaart van meer dan 100 KAL; zij wor
den in het luchtruim gestooten, viermaal
zoo snel als een steen vaart krijgt in zijn
val. U moet die heeren dan ook eens in
hun cockpit zien zitten, edit wat je noemt
zeevast geschalmd, het achterhoofd stijf
gedrukt tegen speciaal aangebrachte hoofd
kussens.
Een dergelijke snelheid veroorlooft het
opstijgen bij bijna elke weersgesteldheid',
windrichting, vaart en koers van het schip.
Het voornaamste wat door den wind be
ïnvloed wordt is de kracht, die noodig is
om het vliegtuig weg te slingeren; bij
storm moet de luchtdruk op den zuiger
verhoogd! worden.
Ite genialiteit in deze catapultinrichting
is gelegen in het feit, dat de geweldige
versnelling verkregen wordt op een „ge
leidelijke" manier en dus zonder schok,
die natuurlijk de vliegeniers niet zouden
z kunnen weerstaan.
„Eerst eens probecrcn.
Bij het apparaat behoort nog een merk
waardige velligheidsinnchting. Het zou
voor kunnen komen, dat de catapult na
een reparatie of na een onderhoudsperiode
niet volkomen goed functioneerde; daar
aan mag men uiteraard geen mensch< ï-
lovens wagen. Om het nchtig functionecren
van de catapult te controleoren beschikt
men over een drijfbus van hetzelfde ge
wicht als hoc vliegtuig, welke in plaats
daarvan gelanceerd kan worden; vliegt deze
bus met de gewenschte snelheid te water,
dan is alles in orde en bestaat geen be
zwaar tegen het afschieten van de vlieg
tuigen zelf.
Juist heb ik op het hooge, winderige
tentdek een „oppertje" (schuilplaatsje) ge
zocht, als ons vliegtuig arriveert. Dra
zweeft het onder de kraan en is op de
glijbaan geplaatst. Het is de^.W. 1 met zijn
rood-wit-blauw roer en zijn merkcirkel in
de nationale kleuren, in het midden waar
van oen oranje kokarde prijkt.
Niet alleen oen heele staf van weet
gierige vliegofficieren volgt de toebereid
selen voor het schort, maar al wie van de
equipage een kans krijgt, zoekt een goede
kijkplaats.
De glijbaan wordt naar bakboord ge
bakst, de vliegers: een luitenant en een
sergjeant, in zwemvesten gestoken, klaube-
Proeven met de catapult-inriehting. Het extra
oog van de De Ruyter. Meer dan 100 K.M.
een seconde bereikt over 13 M.
ren in het ranke vliegtuig. Do meeuwen
worden nieuwsgierig. Zij staken liet onder
zoek van het zog achter het schip, dat
den afval v.m boord meevoert en cirke
len boven do glijbaan, critisch den kunst
vogel bekijkend en hocmende, onwelluiden
de krijschgUIetjes wisselend, als bespotten
zij den grooten collega, dio niet eens klap
wieken kan.
Mannen van do De Ruyter smeren de
baan nog even extra in. Do eerst» officier
stelt zicii op bjj de afvuurinrichting en
houdt de windkrachtmeter en de mano
meter der luchtvaten in de gaten
Los!
Wij zijn gereed. Contact! Het brommen
wordt gieren, wordt loeien, alles beeft
aan het toooze bouwsel, maar hot staat
stevig vast met zijn pallen, die het eerst
loslaten, als de zuiger in beweging zal
komen. De eerste officier steekt oen vlag
getje omboog 0111 den vliegenier do rich
ting van den wind f.o wijzen. Dan gaat
diens ami horizontaal naar buiten... de
eerste officier grijpt het afvuurhandle...
de arm schiet omhoog... do eerste offi
cier telt dxio secunden, ééne, twéeo, driee,
teneinde den vliegenier gelegenheid te
geven zich schrap te zetten voor zijn
werk... hij gooit het handle om en alsof
het vliegtuig plotseling in volle vaart langs
ons schiet, „verdwijnt" het van de glijbaan,
men ziet doodeenvoudig het proces van
stilstand' tot volle vaart niet, er is in eens
volle vaart en toch gaat dit zoo soepel,
alsof een vertraagde film voor onze oogen
afrolt.
Tegen dat men realiseert, dat de W. 1
beweegt, zweeft zij al ver weg, is al in
haar draai om eenige malen om liet schip
te cirkelen
Geen momnv meer te zien; zóó'n vogel
slaat hun toch op de spraak, maar een
wezen der natuur verbaast zich niet lang,
en evenals bij de arüllerieoefoningon, toen
de meeuwen krijscbend vluchtten na elke
knal. komen zij spoedig terug en betwisten
elkaar de lekkernijen door de zeuntjes van
de bakken over boord gezet Voor den
strijd om de boterham laa! Zich geen
meeuw door kanonnen en vliegtuigen af
schrikken en een menscli ook niet, want
spoedig zit de gecalapulteerde vlieger mee
aan onzen middagdiseh en warmt zich aan
de overheerlijke zuurkool met rookworst
en spek, een braaf kostjo in het koude
Marsdiep
Ik kan mijn lezers nog medcdeelen, dat
de De Ruyter nog enkele dagen langs de
kust op eu neer zal houdien, steeds meer
paardekrachten produeeerendo en snelle-
1 nopende om, als liij het tot 45.000 paar
den gebracht heeft, naar zijn stal in Schie
dam te gaan. Daar wordt ons renpaard
nog eens extra gemasseerd en dan gaat
het naar diep water*, naar de gemeten mijl
bij de Clyde in Schotland om de 32 mijl
te halen, want onze Noordzee is te on
diep voor zulk een vaart; daar zou het
voor den kruiser net zoo zuigen als in
een Hollandscho gracht voor een motor
bootje, dat volle kracht loopt.
Ik hoop ook over do „run" bij Schot
land wat to vertellen; een (ge weken zaJ
dit echter nog wel wachten moeten.
Rechtszaken
Dat zal, zoo we meldden, Maandag
a.s. geschieden. (Red Schied. Crt
Beieediging.
Oud generaal Tonnct staat terecht.
Do rechtbank te Zutphen behandelde gis
teren onder zoor grooto belangstelling van
het publiek do zaak tegen den 68 jarigen
oud-generaal ,1. C. C. T. to Vorden, dio
op 14 April don burgemeester van Vorden
zou hebben toegevoegd': „Arriens, je bent
een pi..."
Naast den ven!ach to nam oen mare
chaussee in de verdach tonbank plaats.
Verdachte bekende hel feit. Op do vraag
van don president wat de redon was, dat
hij op deze wij ze zijn bezwaren tegen den
burgemeester kenbaar maakte, antwoordde
de verdachte, dat hij het at jaren op an-
dero wijze had geprobeerd, maar dat dat
toch niet hielp; doch de oorzaak moest
men zoeken in do uitspraak van hoL hof
te Arnhem in do civide procedure van
verdachte en dr. Sehnitzler. Verdachte wil
de een brochure schrijven. Daarvoor was
een opzienbarend! feit noouig. Daarom had
hij gedacht: Ik zal Arriens maar beleedi-
gen, maar nu met voorbedachten rade.
Do president vroeg of verdachte, zoo
noodig, bereid was zich psychiatrisch te
laten onderzoekon.
Verdachte: „Als hot dan maar niet door
dr. Sehnitzler is. Die komt niet moer aan
mijn lijf."
Getuige Arriens verklaarde, dat hij voor
heen herhaaldelijk door verdachte lastig
was gevallen. Hij zelf bad alles gedaan
om don verdachte te ontwijken.
Dr. Sehnitzler als getuige geboord ver
klaarde, dat liij van oordeel bleef, dat ver
dachte als geestesziek is te beschouwen.
Ilij zou echter niet willen concludeeren
alvorens een nadisr onderzoek ui te stel
len. Om tot oen positieve conclusie te
komen, zou hij dus willen, dat do zaak
naar den rediter-commissaris weid
teruggewezen. De deskundige vertelde nog,
dat in de brochure, die verdachte had ge
schreven dmgen voorkwamen, dio er op
wezen, dat de schrijver aan waanvoor
stellingen leed Een sterke aanwijzing daar
voor is de beschuldiging van oen notaris
te Lochem, die op geen enkelen grond'
berust.
Prof. Aschaffonburg deelde mede, dat hij
na oen ernstig onderzoek tot de conclusie
was gekomen, dat de verdachte wel prik
kelbaar is, maar dat hem geen waan
voorstellingen kunnen worden toegeschre
ven.
Als men den verdachte niet plaagt, maar
rustig laat, dan is hij een goedmoedig
mensch.
'De officier van justitie .vroeg lion, deze
deskundige dacht over de beschuldiging van
den notaris te Lochem. Was dat dan geen
v aanvoorstelling?
Toen hot bleek, dat de Duitscho psychia
ter deze beschuldiging niet in hel dossier
bad aangetroffen, verklaard» dr. Sehnitzler,
d'at hot rapport van dezen Duilschon des
kundige voor hem weinig waaide had, oen
uitspraak, dio door rechter tnr. Van der
Giesen unfair werd gevonden.
De officier vroeg torugwij'ziiig dete zaak
naar den rechtercommissaris teneinde can
psychiatrisch onderzoek naar verdachte in
to stellen.
Mr. Donatli uit Arnhem hield' een uit
voerig pleidooi, waarbij hij, de aan dezo
zaak voorafgaande civielo procedure tus
schcn verdachte en dr. Sehnitzler, ter
sprake bracht. Hij vroeg tenslotte om den
verdachte voor deze beieediging te straf
fen, doch do zaak niet terug te willen
wijzen naar den rcchter-commissaris, op
dat niet liet drama van twee jaar geleden
zich zou herhalen.
Uitspraak over 14 dagen.
Gemengd Nieuws
De muggenplaag op den
Afsluitdijk.
Do broedplaatsen zijn niet te
vernietigen. Het wachten is
op viseh!
In den Joop van den vorigon zomer
heeft de K.N.A.C. naar aanleiding van
veelvuldig ingekomen klachten van auto
mobilisten bij herhaling oen onderzoek
doen instellen naar de muggenplaag op
den Afsluitdijk. Daarbij is toen gebleken,
dat liet muggenzwerm-verschijnsel zich zeer
inteimittecrend voordoet Be zwermen kwa
men oven snel op als zij verdwenen.
Thans ontving de K.N.A C. van de di
rectie van de Zuiderzeewerken op een
betreffend1 verzoek de volgende inlichtin-
gen
Fast is komen te staan, dat de mug
genzwermen op den Afsluitdijk voorna
melijk ontstaan op de ondiepe plaatsen m
bet Y ss el meer, waar de uitgelegde larven
ter ontwikkeling kunnen komen. Aange
zien deze larven een geliefd vischvoeder
zijn en dan ook voorheen, toen groofe
scholen visch uit de Waddenzee in de
kom van de Zuiderzee konden dringen,
op deze wijze werden vernietigd, wordt
verwacht, dat de meesle larven weer zul
len wordon opgegeten, wanneer zich in
het Ysselmeer een goede zoetwaterviscb-
stand' zal hebben ontwikkeld. Thans kun
nen te veel larven tot ontwikkeling ko
men, hetgeen de muggenzwermen op den
dijk veroorzaakt.
Bij zonnig weer zijn de muggen het
meest in de luclit, bij koud, nat en don
ker weer zitten zij lusschen de steenen
en onder legen de grasstengels.
Bestrijding zou alleen mogelijk zijn, in
dien dc broedplaatsen konden worden ver
nietigd. Wegens de uitgestrektheid van
hel Ysselmeer is zulks pracüsch ondoen
lijk en moet gehoopt worden, dat de plaag
telkenjare geleidelijk zal verminderen.
ZONDAG, 17 Mei 1936.
Hilversum I, 1875 M.
8 30 KRO. 9.30 NCRV. 12.15 KRO.
5 NCRV. 7.45—11.30 KRO
8.30 Gezongen H. Mis. 9.30 Gewijd»
muziek. 9.50 Kerkdienst. 1215 Orkest,
1 Boekbespreking. 1.20 Concert. 2 Godsd.
onderricht 2 30 Harmonie. 310 Kunst-
IV in ons blad) van gisteren.
f "Ds Jongeman „Zai Je moeder niet woest zfjn
Het geschaakte meisje,J2n of, vader zit In de dickey-
6eat I" (London Opinion!,
„O Hendrik, ik gemor dat ik de eieren heb laten
verbranden(Humorist).
„*t Is maar goed dat we met dien Japanschen acrobaat
schipbreuk geleden hebben" (Passing Show).
„Goeie genade, nou heb ik vergeten, de baan te laten
bevriezen i" (Passtag Show).
ft»-#'
A si
f JSU x
bosehouwing. 3.30 Harmonie. 410 Gra
in of oan. 4.30 Ziekciihalfuur. 6 Kerk
dienst. 7.45 Sportnieuws. 7 30 Causerie
„Iluwelijkslocdi." 8.10 Berichten. 8 20
Gramofoon. 8.30 Kapel. 9 KRO-Boys.
9.15 Kapel. 9.45 Causerie „Volkenbond
en Vredto". 10 Orkest. 10 30 Douchten.
10.35 Gramofoon. 1040 Epiloog. 11
11.30 Esperanto.
Hilversum II, 301 M.
8.55 VARA. 12 AVRO. 5 VARA,
6 VPRO. 8—12 AVRO.
8 55 Orgel. 9 Berichten, Uunbouwpiaatjo.
9.30 Belichten, Veilighoidskwartierlje.
9.45 Orgel. 10 Berichten, Gramofocm.
10.30 Juridische causerie. 10 45 Strijk
kwartet. 11.13 „Van Staat en Maatschap-
j ij". 11.28 Kwartet 12 Octophoriikers.
I Schilderij van de maand. 1.20 Kovacs
Lajos. 2 Boekbespreking. 2 30 Orkest
en soliste. 4 Sportpraatjo. 4.30 Olym
pisch Nieuws. 4.45 Sportuitslagen, Gra
mofoon. 5 Gramofoon. 5 30 Sportpraalje,
sportnieuws, gramafoon. 6 Causerie. 6 30
Lezing. 6.45 Vocaal concert. 710 Wij-
dingsdienst. 8 Berichten. 8.15 Conoert-
gebouw-orkest. 9.05 Radio-Journaal. 9 20
Orgel en zang, 9.40 Acolian-orkest, so
listen on gem. sextet. 10 30 Grainofoom.
II Berichten 11.1012 Kovacs Lajos.
Droilwieli, 1500 M.
12.50 Orkest en soliste. 150 Zigeuner
orkest. 2.20 Concert en solist. 3.20 Kwin
tet. 4 05 Gramofoon. 5 50 Alt en Strijk
kwartet. 7.20 Cello en koor. 803 Nach-
tcgalenzang. 9 20 Orkest en solist. 10 35
Ilarpkwintet.
Raili» Paris, 1648 M.
7.20 en 8 20 Gramofoon. 1120 Orkest.
12.20 Orgel 120 Vervolg van 1120. 305
Orkest. 5 20 Orkest. 7 50 Piano. 1105
12.35 Dansmuziek.
Keulen, 456 M.
6.20 Concert. 8.20 Kwintet. 12.20 Or
kest. 4.20 Vroolijk programma. 7 20 Trio,
8.20 Populair conceit. 105012 20
Dansmuziek.
Brussel, 322 en 484 M.
322 M,: 9.25 Gramofoon. 10,20 Orkest.
11.05 Salon-orkest. 1205 Gramoloon.
12.20 Salon-orkest. 1.30 Concert en
zang. 2.20 Gramofoon. 4.20 Orkest. 520
Dansmuziek. 6 20 Kamermuziek. 7 20
Gramofoon. 8.20 Orkest. 10.30 Salon
orkest. 11.20 Gramofoon. 113512.20
Dansmuziek.
484 M. 9.20 Giamofoon. 10.20 Orgel en
Gramofoon. 1120 Orkest. 12 20 Klein-
oikest. 1.30 Salon-oikesl. 2 Opera. 3.20
Koor en orkest. 4.20 Gramofoon. 5 20
Piano. 6.20 Klein-orkest. 7.35 G ra ma-
loon. 8.20 S.ymplionieconccrt en Gra
mofoon. 10 30 Dansmuziek. 112012.20
Gramofoon.
Deulschlaniiscnder, 1571 M.
8.30 Operette. 10 50 Sextet. 11.20—12 20
Dansmuziek.
MAANDAG, 18 Mei 1936.
Hilversum I, 1875 M.
NCRV-uitz ending.
8.00 Schriftlezing. 8 159 30 Gramofoon.
10 30 Morgendienst 11.00 Chr Lectuur.
1130—12.00 Gramofoon. 12.15 Klcin-or-
kest en gramofoon. 200 Wenken voor
de keuken 2.30 Gramofoon, 2.45—3 45
Reportage v. d. Maranatha-confercntie.
4.00 Bijbellezing. 500 Ensemble en gra
mofoon, 6.30 Vragenuur. 7.00 Berichten.
7.15 Reportage. 7.30 Vragenuur. 8 00 Be
richten. 8.15 Mannenkoor. 9.15 Cause
rie. 9.45 Gramofoon. (Om 10.10 Berich
ten). 11.00—11.30 Gramofoon.
Hilversum II, 301 M,
Algemeen programma, verzorgd door
de AVRO,
8.00 Gramofoon. 9 00 Ensemble. 10.00
Morgenwijding "en gramofoon. 10.30 En
semble, 11.00 Orgel en zang. 12.00 Trio.
12.45 Kovacs Lajos. 1.30 Gramofoon.
2.30 Voordracht 3.00 Orkest. 4 00 Vrou
wen Vredesgang 1936 5.00 Piano. 5.25
Gramofoon. 5.30 De „Continental Five".
6.15 Kovacs Lajos. 7.00 Gramofoon 7.10
Viool en piano. 7 45 PTT-kwartrcrtje.
8.00 Berichten en gramofoon. 815 Con
certgebouw-orkest en soliste. 9.15 Ra-
diotooneel. 10.00 Orkest. 1100 Berich
ten 1110—12 00 Orkest en solist.
Droilwich, 1500 M.
11 2011.50 en 12 0512.20 Gramofoon.
12 45 Trio cn sopraan. 1.352.20 Or
gel. 3.203 55 Gramofoon. 4.20 Cello
on piano. 4 50 Orkest. 5 35 Sextet. 6 50
Cembalo. 905 Orkest 10 35 Orkest
m.m.v. zangsolisto. 113512 20 Dans
muziek
Radio Paris, 1G48 M.
7 20 en 8.35 Gramofoon. 11 20 Orkest.
2 50 Gramofoon. 4 20 Orkest 5 50 Dito.
8 20 Zang, piano en viool. 9 05 Kwin
tet. 1105 Dansmuziek. 11.3512.35 Or
kest i
Keulen, 456 M.
G 50 Orkest. 12 20 Populair concert. 1.35
Symphonie-orkest 2 35 Orgel G 20 Gra
mofoon. 9 20 Klein-orkesl en violist.
10.40 Kamermuziek 11 3512 20 Or
kest
Brussel, 322 cn 484 M.
322 M.12.20 Gramofoon. 12 50 Orkest.
1 50—2.20, 5.20, 6 50 en 7.20 Gramo
foon. 820 Salonorkest en gramofoon.
9 20 Dansmuziek. 10.3011.20 Gramo
foon
484 M 12 20 Qramofooh. 12.50 Salon
orkest. 150—2.20 Gramofoon 5 20 Dins
muziek. 6.35 Salon orkest 8 20 Gramo
foon 8 50 Koor en orirest 10 00 Gra
mofoon 10^0—112b Dansmuziek
DoutscJiIandsendcr, 1571 M.
8 30 Kwartet 10 50 Piano 11 20-12 20
Dansmuziek
!$<-*■
ps
I*'
1^
v?
y-j
f *y
C f
iwna-nnijowM»
n
I -Ni
zamw-jj
r J j
AVkkisS'.ïs
TT,Ca ja
- --a-
f i V
'öte
