TWEEDE BLAD
SCHIEOAMSCHE COURANT
DEIt
DONDERDAG, 4 JUNI 1936. No. 21269.
BENNENLAMD
Tweede Kamer.
ji, ..Verjaging van vaste lasten,
r (Vervolg'vcrgaflcïing n-an gisteren).
De' heel' V er\f o o r n (pl.l.) iét zijn rede
voortf 'rj - 1
Beperking van - het Iandbouwcrediet zal
het, gevolg-van deze wetsontwerpen zijn
Debij het burgerlijk wetboek verleende
bescheiming zullen aan land- en tuinbouw
ontvallen. Do lot nu toe genomen re-
geeringsmaalregelen hebben trouwens ook
een gezonde ontwikkeling van don land
bouw in den weg gestaan. "Een groot deel
der besteede golden kwamen terecht in de
zakken der ambtenaren Men kan niet zeg
gen, dat er voor land- en tuinbouw zware
Jasten worden gelegd op de bevolking.
Hoe men kan spreken van hooge prijzen,
is een raadsel.
Spr. is van oordeel, dat devaluatie voor
den landbouw zeer voordeelig zou ziju
Ten slotte' bepleit spr. de invoering van
een,-stelsel van .4 pCt staatsobligaties ten
behoeve van crediteuren in bepaalde om
standigheden, alsook verlaging van accijns
op vleeseh en suiker.
De lieer Van der Sluis (sd) zegt,
dat de helft van den-bodem door pach-
'tersgeëxploiteerd wordt. Daarom ishet
p'erheugend, dat de crisispachtwet voortref-
.felijlieresultaten heeft opgeleverd. Spr.
bepleit ruimere toepassing - dezer wel Er
'blijft een streven onder de pachters om
den grond, in eigen bezit te krijgen. De
hypotheckboeren zijn waarlijk de slcchtsteu
niet, en zij moeten worden geholpen Hoe
veel landbouw-hypothcek er is, weten we
eehter niet. In Denemarken is men in 1931
al begonnen met maatregelen voor de hy-
pothoekboeicn. Hier weigerde de Kamer
het uitwinningswetjo van Februari 1932
vau de heeren Van den Bergh c s. aan de
agenda toe te voegen.
Spr. heelt bezwaien tegen het wetsont
werp inzake landbouw-hypotbeken c.a.
Er zijn leeds zoovele maatregelen geno
men voor land- en tuinbouw, dat deze
naast handel en industrie' in een zeer be
voorrechte positie veikeeren, tegen aantas
ting der hoiotdsommeu hoeft spr. daarom
geen bezwaar, zonder deze zal het ook
niet gaan.
Spr. zal voor stemmen, omdat iets beter
is dan-niets, -maar-de regeering blijft-in
deze benauwde tijden wel ver beneden
de maat.
De heer Arts (kdp) heeft nog weinig
resultaat gezien van de deflaliepoliliek der
regeering, welke in hoofdzaak neerkomt
op het omlaag drukken van de arbeiders
inkomsten en de salarissen. Eenzijdige aan
passing dus. Het gevolg van het thans
voorgestelde is, dat slechts in enkele ge
vallen do huren verlaagd worden. De be
langen van de verhuurders worden meer
ontzien dan dio der huurdeis.
Spr. aoht de wijze van samenstellen der
zg. huurkamers der kantongerechten niet
juist en niet bevorderlijk voor billijke uit
spraken. Het instellen van hum-commis
sies ware beter voor het beoogde doel
Nu de regeering bet systeem van alge-
meene huurverlaging heeft laten vervallen,
komt spr. op tegen de belemmeringen, in
art. 14 aan de huuikamers in den weg
gelegd tegen het inwilligen van verzoeken
omi hum verlaging.
Spr. vestigt ten slotte die aandacht ,op
het verschil in houding van de r.k. pers,
den la als-en lijd, en van de rk. fraoüe
dezer Kamer tegen de, regeering. Vergele
ken met haar pers, is dan de grootste
fractie dezer Kamer in gebreke
Do heer De Geer (oh) constateert,
dat dotor c zio wetsontwerpen de rechts
zekerheid wordt ondermijnd, met een be
roep op de veranderde omstandigheden
Volgens de mohveering der ontwerpen bij
oredietovcroenkomslen ook de hoofdsom
moeten worden aangeLast
De regeermg brengt argumenten voor
wat zie anet heeft gedaan.
Spr. dringt evenmin als vroeger aan
OP aantasting dor hoofdsommen Maar de
thans dqar de regeenng aangeboden
„Poedelprijs" komt met overeen met haar
mot i veering.
Deze ontwerpen ondermijnen het vei
tl ouwen, dat wo juist in deze tijden zoo
hoog noodig, hebben. Spr. is hel eens met
hen, diie zeggen, dat de ontwerpen in do
praclijk niet moved te be toe konen heb
ben. Thans z'ijn de wetsontwerpen niet
vod ,mèer dan "een saneeringsmaairegel
vooft- een deel der hypotheekbanken. Deze
ontwerpen scheppen' toestanden, waarbij
voorzichtigheidgeen lactor meer is, maar
vreemde machten kunnen ingrijpen en be
slissen. De lust tot Ciontraoteeren vergaat
nu men niet weet, wat straks de inhoud
van-het thans -gestolen contract zal zijn
Wie een 'oud Locarno geschonden ziet,
heeft niet veel vertrouwen in -een1 nieuw
Locarna Het heet, dat pandbriefhouders
komen in de positie van staats-obligatie-
houders na conversie. Doch deze vergelij
king gaat niet op, en de rechtszekerheid
wordt aangetast. Hoe durft men ons cre-
dielwezen aan te tasten vpor iets van zoo
uemig practische Vaarde? Spr verwijst
naar do ve(et adressen ,te d.mij zake. De
spaarpenningen,- zoo» dikwijls 'genoemd in
débatten, oyer jpu01c,f>ricocie,z11 en-even-
C ens'worden .aangetast1 t
""Is het.Jnlhjëj hypotheekbanken,anders
te bejegenen als "liypollieekgaranlie-bëdfij-
vcn, die precies dpzelfdo functie econo
misch verrichten? FnJnag do overheid'niet
evengoed dé posUiq.rler r gemeenten ais
die van/particuliere schuldenaren ver
lichten? -
Men bedenke voorts, dat, ondermijning
van hèt particuliere qiediet op den duui
leiden-.'m-oet 'tot -verminderde leeningsca-
pacile/ van-.den, sip At. ,t
liet ondermijneii wan/iet vertrouwen is
voor,' spr, een .önovpikomelijk beletsel' 'óm
vaar liet - welsönlweip le stemmen Wat
betreft het wet s out wei p in zake landhauw-
liypolheken en pachtovereenkomsten, verge
lijkt 'spr. het mot een handwijzer voor
wanbetaling. Vroeger gat hypo'heek zeker
heid aan den sehuhleisoher, vooitaan eer
der aan den schuldenaar.
Spr. heelt voorts bezwaar tegen de re
gelen tot ontheffing der borgen. Het wets
ontwerp is ook onbillijk voor de boeren
leenbanken
Spr. vergelijkt het met een nooduilgang,
die automatisch onklaar wordt, als de
hooiduifgang verspeld is. Terecht heeft de
centrale boerenleenbank le Eindhoven ge
vraagd, waarom. niet een.- voorziening is
getioffen «jok voor de boerenleenbanken?
Daardoor zouden echter weer andere be
langen aangetast worden
Spr. acht voor alles handhaving van
het orediet noodzakelijk.
Als er keuze moet warden gedaan tus-
schen dit wetsontwerp en ïnunlciorreotie,
js voor spr. do keuze niet twijfelachtig en
kiest spr het laatste. -- -
De vergadering' word! te"5.1b uur ver
daagd tot hedenmiddag één uur
De discontoverhooging.
Onze circulatiebank is op haar
hoede.
Nadat de Nederiandscho Bank ingaande
Zaterdag 30 Mei haar rentetarieven over
de gebeele iime met een vol procent had
verhoogd, w-aarbij het wisseldisconto van
2V-' procent op 3procent werd1 gobiaebt,
heeft zij het raadzaam geoordeeld, haar
renteberekening vedimom te herzien. Met
ingang van vandaag zijn, zooals wij giste
ren reeds meldden, de tan even gewijzigd
in dier voege, dat het wisseldisconto op
4Va procent is gesteld!, en de vergoeding
voor het verleenen der overige faciliteiten
mot dit percentage in overeenstemming is
gebracht op, 5 pCt.
Toen onze circulatiebank op den kaat
sten weikdag van de achter ons liggende
maand haar rentetarieven op, voor het be
drijfsleven ongunstige, wijze veranderd©,
kon gevoegelijk worden vei wacht, dat deze
stap do inleiding zou zijn voor verdere
maatregelen, tenzij de situatie zich als bij
icovei slag zou wijzigen. Gezien de ont
wikkeling van den toestand in Frankrijk
kon deze mogelijkheid echter wel warden
uitgeschakeld. Nauwelijks toch was het
officiecle disconto omboog gesclnoefd of
onmiddellijk sloot do open markt zich aan,
zoodat het, particuliere disconto zelfs weer
hoven het banktaiief kwam. Wanneer de
noteenngen op dc wisselmaikt boven dien
aanleiding tot gouduilvoer mochten blijven
geven, kon men dus redelijkerwijze ver
onderstellen, dat onze centrale crechel,in
stelling niet werkloos zon toezien, dat
aan haar goudvoorraad werd geknabbeld.
Toen onmiddellijk na de feestdagen énkele
valuta's van landen, waarvoor geel me
taal voor export wordt vrijgegeven, zich
op het goud-nitvoerpunt bewogen, was het
duidelijk, dat do Nederiandscho Bank met
lang zou talmen met het nemen van die
maatregelen, welke het bést kunnen dienon
ter bescherming van de goudfetock en van
den gulden.
Dit klemde te meer, omdat de goud
voorraad reeds niet onbelangrijk was ge
slonken. Per 31 Maart beschikte de Bank
over f7.14.654 000aan goud, terwijl
do bankstaat, opgemaakt per 25 i\Iei j 1.,
een hoeveelheid van f683 807 000 aangaf,
zoodat in het verloop vau oen goede maand
oen vermindering van rond f31000000
viel te eonstateeren.
Sindsdien heeft een verdere reductie
plaats gevonden en zijn cenigo tientallen
mdlioenen guldens aan geel metaal weg
gevloeid. Waar de 'noteering van liet par
ticuliere disconto intusschon was gestegen
tot 4 procent hoeft de Nederiandscho Bank
thans zeer terecht de rem op don goud-
export zwaarder aangezet
Felle aanval op den gulden.
0£ het laatste woord iu deze thans ge
spróken is, dient voorhands te worden af
gewacht. De „aanval", die ons nationale
rvulmiddel te weerstaan heeft, is vrij fel.
De al gebeele stemming op die geld- en ka
pitaalmarkt is nerveus.
"Weinig vertrouwen in den franc.
Het agio voor termijnwissels spreekt "n
dit opzicht meer dan boekdeelon, terwijl
het disagio voor Fransche francs doet uit
komen, dat hot vertrouwen in het Fran
sche ruilmiddel tot een bedenkelijk laag
peil is gezakt.
Ten aanzien{ van de disconlo-verhoo
gingen van dq. Nederiandscho Bamk dient
in aanmerking te worden genomen, dat
de arbitrage-transacties daardoor kunnen
worden bemoeilijkt, doch dat kapitaal-
vlucht, althans kapitaalverplaatsing daar-,
door niet absoluut kan wordenverhiiiderd
saar
IIcl verongelukte Oostenrijkste sporhliegluïg O.E.-D.V.H., dat gisteren bij Schiphol verongelukt i
der-eigenaar, mr. ,A. ,T. van Hengel en den vlieger instructeur G. von Brumowsky, beiden uit Wcencn,
is en waarbij de besiuur-
om liet leven kw amen.
Zooals in het jongste jaarverslag van de
Ncdeilandseho Bank echter woidt opge
merkt, doet hij "een gezond en elastisch
bankwezen als lépt Nederiandscho en em
sterke positie van de circulatiebank hot
aandraaien .van ?de discontoschroef zich,
zij bet met eenige vertraging, krachtig ge
voelen; ter'beteugeling van het wegvloeien
en'vooial van het wegblijven van gelden,
dio voor emplooi in liet binnenland m aan
merking komen.
Vcrseh
vlccseli voor werkloozen.
.Gistejmor jen Ijeeft op het depaitcment
van sqtiale zaken een bespreking plaats
gehad giet Vertegenwoordigers van dat de
partement en d en/radbouw-crisisd i enst tnet
vertegenwoordigers der gemeente 's-Gra-
venhage, Hengelo) Utrecht en Eindhoven,
over de mogelijkheid van een cventueole
verstrekking van versch vleeseh aan werk-
loozen en ondersteunden.
De besprekingen hadden een zeer voor-
loopig karakter, waarbij de eventueele rao
gelijkheid van het nemen van een proef
met de verstrekking van versch vleeseh
door middel van een systeem van bonnon
onder de oogen werd gezien.
De vertegenwoordigers van de gemeen
tebesturen zullen nader de mogelijkheid
van het nemen van een dergelijke proef
in hun gemeenten onder de oogen zien
Luchtvaart.
Ernstig vliegtuigongeluk op
-Schiphol.
Oosten rijkseh sporltocslcl af-
t, t. gcglejlen. Dc beide iuzittm-
dcos.ggdood.
Gisteravond om zeven uur is een
binnenkomend Oostannjkscli speeltoe
stel in do onmiddellijke nabijheid van
bet vliegveld Schiphol afgegleden en
verpletterd. De beide inzittenden zijn
om het leven gekomen.
Het waren onzo landgenoot Van
Hengel, directeur-generaal van do
Oesterreichisclie Credit Anstatt te
Wcencn en de bekends Oostenrijkscho
spoitvlieger Biumowski.
Het verongelukte toestel was een Miles
Falcon, bemand met twee personen en go-
meikt 0—ED.VH
De machine w as om 16 12 uur van het
vliegveld tc Bazel gestart en verscheen
om een minuut over zeven howen Schip
hol, Toen het vliegtuig een minuut later
zou gaan landen, zag de waarnemer op
dien verkeerstoren lot zijn ontsteltenis, dal
het toestel snel omlaag gleed, waarschijn
lijk doorxlat het m een vrille was geraakt
en tegen den grond te pletter sloeg. Het
ongeluk gehemde ten zuidwesten van liet
vliegveld op ongeveer 300 meter afstand
van do grens van het tenein op het ge
deelte, dat voor de uitbreiding van do Am-
sterdamscho luchthaven bestemd is.
Van 70 meter hoogte gevallen.
Hot toestel \iol neer van eon hoogte
van ongeveer zeventig meter op een oogem-
bbfc, dat het weinig snelheid meer had.
Ooggetuigen kregen den indruk, dat de pi
loot d'e machine op 4 n 5 meter hoven
den grond nog redresseerde, want het look
een momenl alsof het toestel weer normaal
vloog. Hierdoor dacht men aanvankelijk,
dat de gevolgen van.,liet ongeluk niet zoo
ernstig zonden zijn on in dit verband werd
de alarmsirene slechts een minuut in wor
king gesteld.
Op dit signaal begaven zich onmiddel
lijk naar do plaats van den ramp do
heeren Van Dijk van den eersten hulpdienst
en Van de Bock, assistent-havenmeester,
alsmede verscheidene monteurs en perso
neel van die nationale luchtvanrtschooJ.
Het toestel bleek geheel te zijn vernield
en tussehen de puinhoop vond men do
deerlijk verminkte lijken van de beide in
zittenden.
Het bleken te zijn onze landgenoot mr.
A. J. van Hengel, directeur-generaal van
de Oesterreichisclie Credit Anstalt Wtemer-
bankveircin en de bekende Oostenrijkscho
sportvlieger Brumowski.
De leden van den geneeskundigen dienst
van Schiphol en twee ambulances van
den gemeentelijken geneeskundigen en ge
zondheidsdienst onder do persoonlijke lei
ding van den directeur, den lieer L, II. L.
Heyermans, waren eveneens spoedig ter
.plaatse. -
De rijksstudiedienst voor de luchtvaart
le Den Haag werd onmiddellijk van het
gebetudo in kennis gestold.
Dc ramp oltrok zich vrijwel
onopgemerkt.
liet sloffelijk overschot van de slacht
offers is naar het Wühelmina ziekenhuis
overgebracht. Fen tragische omstandigheid
was, dat familieleden van den heer Van
Hengel, dio hem varen komen afhalen,
het ongeluk voor hun oogen zagen ge
beuren. Toch voltrok de ilsegramp zich
vrijwel onopgemerkt, daar het op dat uur
zeer stil was in de gebouwen en op liet
teirein. Toevallig waren aanwezig de
heeren Fokker en Van Neyenhof, welke
laalste de „Spin" voor den demonstratie
ian Zaterdag as, zou gaan beproeven, na
dat dit toestel geheel was geïmpregneerd.
De heer Fokker gaf als zijn meerling over
het ongeluk te kennen, dat de Miles IIaw k-
toestellen voor die meeste sportvliegers yccI
le snel zijn.
Een fatale vlicgïout.
Men was op Schiphol dan ook van oor-
doel, dal het ongeluk moest worden toe
geschreven aan de omstandigheid, dat de
piloot de snelheid te veel had verminderd.
Hierdoor moet hij zijn afgegleden en in een
vlakke vrille zijn geraakt. Dit is wel het
gevaailijkste vat een vlieger kan over
komen, omdat het althans op geringe
hoogte uitgesloten moet woiien geacht
dat het toestel kan worden geredresseerd.
Men nam ook aan, dat op het moment
van het ongeluk, de heer Van Hengel het
toestel moot hebben bestuurd en dat de
instructeur niet meer heeft kunnen iugrij-
pen.
Men bcefl hier te maken met een fatale
vliegfout, waartegen herhaaildelijk wordt
geu aarschuwd. Do Miles Falcon toestel
Jen, v-elke een groole kruissnelheid bezit
ten, moeten ook met een groofó saaiheid)
geplanoeid landen. De fout is nu, dat door
den vlieger geen rekening schijnt tp zijn
gehouden met de minimumlandingssnel-
heid1, waardoor het toestel is afgegleden.
Het ongeluk kan in. geen geval worden
1 ongeschreven aan de weersomstandighe
den, omdat deze zeer gunstig waren.
Do resten van het vernielde toestel v or
den door personeel van Schiphol bewaakt.
De molor van het toestel had zich een
meter m den grond geboord De romp
is geheel vernield, de propeller is afge
broken, terwijl do vleugels zijn afgeknapt
De ontzielde lichamen van de beide ïn-
zittenden vertoonden inwendige kneu/in
gen en verwondingen Aangenomen moet
worden, dat zij op slag zijn gedood. De
instructeur, kapitein Von Brumowsky vcr-
loonde een groolo wonde aan het achter
hoofd.
Indruk te Wcencn.
Het tragisch einde van den heer mr
A, J. van Hengel, directeur van de Kredit
Anstalt, die gisteravond op hot vliegveld
Schiphol om liet leven kwam, beoft te
Weenon een enorme indruk gemaakt De
piloot van hot sporlvhegtuig, Brunowski,
dio eveneons weid gedood, was een der
moest vooraanstaande mililaiic vliegers
van Oostenrijk Hij is de piloot geweest
\an wijlen bondskanselier dr Dollfuss,
De loopbaan van dr. Yan
Hengel.
Mr Adrian us Johannes ran llengel weid
in 1886 le Amsterdam geboren.
In 1909 begon hi] zijn loopbaan aan
de Amslerdanrsche Bank, waarvan bij in
191G lot directeur weid benoemd Toon
in 1924 de Roüerdamsche Bankvereeuiging
behoefte had aan een reoiganisatie, weid
de heer Van llengel benoemd tot direc
teur dezer bankinstelling Van 1.927 tot
1932 bekleedde hij wederom de funclie
van directeur dor Amslerdamsche Bank. In
1931 word hij geroepen om zijn finan-
cieelo deskundigheid aan te wenden als
reorganisalor en raadgeyer van de Oester
reichisclie Credit Anstalt Wiener Bank-
verein, welke lunctie hij tot heden be
kleedde.
De overledene had een internationalen
naam als financier on als organisator van
liet bankwezen. Voor de saneering vair
het economisch leven in Oostenrijk heeft
hij belangrijk werk verricht.
Gedwongen landing van een militair
vliegtuig.
Gistermiddag om' half vier eireeldc bo
ven de gemeente Soest het militaire vlieg
tuig, gemerkt S. 2, van het. vliegkamp te
Soesterberg. Plotseling scheen een: defect
Onze landgenoot, mr. A. .1. van Hengel,
die gisteravond bij een ongeluk nabij Schip,
hol met zijn sportvliegtuig 'het Ier en verloor
aan den motor te zijn ontslaan, waardoor
de bestuurder genoopt werd een noodlan
ding uit te voeren Hef toestel kwam te
recht in een weiland aan de Stadhouders-
laan. De inzittenden, de sergeant-vliegers
Groeneveld en Van Riesen, 'bleven onge
deerd.
Het vliegtuig, dat beschadigd was, is
door personeel van het vliegkamp gede
monteerd en naar Soesterberg vervoerd.
Bombardementsvliegtuig tijdens proefvlucht
neergestort.
Naar eerst thans gemeld wordt, is op 27
Mei 'n Italiaanseh bombardementsvliegtuig
tijdons- 'n proefvlucht boven de Apennijnen
neergestort, daar de bestuurder tengevolge
van den mist de macht over het toestel
verloor. Diie der inzittenden werden ge
dood, lei wijl twee er het leven afbrach
ten.
Zal het record KaapstadLonden opnieuw
verbeterd worden?
Squadronleader Hilton die van Kaap
stad naar Londen vliegt, teneinde te trach
ten het record over dezen afstand, dat on
langs door Amy Mollison is gevestigd met
een tijd van 4 dagen, 16 uur en 17 min.
to verbeteren, is met zijn Airspeed Envoy
machine om 3 30 uur, Britsche zomertijd,
van Cairo gestart. Oin hol record te ver
beteren moet hij eerder aankomen dan 2
minuten over elf.
Bceord cijfer voor Britsche vliegtuigen-
export.
De export van Britsche vliegtuigen be
droeg in 1935 een tolale waarde van
2.721.441 pond, hetgeen het hoogste tot
dusver behaalde cijfer is en dat van 1934
oveilreft met niet minder dan S00 339
pond, terwijl het record van 1929 over
troffen wordt met 562 774 pond. Drie voor
aanstaande maatschappijen maken hekend,
dat zij van bijna 12 verschillende landen,
oiders hebben voor een lolaal bedrag
van conige honderdduizenden ponden ster
ling. Do „Avro" m 'schappij levert vlieg
tuigen aan GriekenlJ, Oostenrijk, Austra
lië, Finland en Egypte. Het belangrijkste
afgesloten contract betreft de levering van
3S dubbelrnolorigc eendekkers voor Austra
lië De Ilavilland, die velleden jaar vl eg-
tuigen heeft verkocht aan 25 landen, heeft
onlangs orders ontvangen van Uruguay,
Nieuw-Zeeland, Turkije en frak. Ook do
„Uawker" maatschappij heeft grooie ex-
poit orders.
Kerk en School
Ned. Hcrv. Kerk.
Aangenomen naart Melissant (toez.), II.
K. van Wingerden, te Gorinchem.
Bedankt voor Slavenisse en Wijngaar
den, II. IC. van Wingerden, eand. te Go
rinchem. j
Chr. Gcref. Kerk.
Beroepen le Snjek ds. J. B. G. Groes
te Steenwijk; te Drachten ds. W. Meijn-
hout te Amsterdam-Noord; te Gouda da.
W. F. Lamaa te Middelharnis. 4 i
Gercf. Gem. -
Beroepen te Triclit H. Ligtenberg te
Lisse.
Vrije Evang. Gein. 1
Beroepen te.Ierseke de heer J, van Wijk,
Evang. to Antwerpen.
i
