Een ~JLitver~ verrassing
die klinkt als een h oh
NOORD EN ZUSD VERBONDEN
OVERSTE SAXON
De nieuwe brug bij Nijmegen. Laatste schakel
in de eerste complete vaste verbinding tus-
schen de beide deelen van ons vaderland.
Radioprogramma's
lien lanf/cho'tr/e
(/esc/liedenik
(Van on/en 4 correspondent).
Hoe lang heeft Nijmegen. he -ft Imel
Nederland, moeien wachten op een
bohooilijko oevervetbinding oter de
Waal, <he een einde ion maken aan
de steeds toenemende misi re der pon
ten, al trachtte de techniek zooveel
mogelijk aan de bezwaren \nn liet
verkeer tegemoet te komen! Morgen
krijgt Nijmegen een vaste verbinding
over de Waal, wanneer de Koningin
het trotsclre bouwwerk, slo.nl van Ne-
derlandsehe ingeoieurskunst en mo
derne aestbetiek, aan het jagend en
jachtend snelverkeer zal oveidragon.
Do behoefte aan een oeververbinding is
ter plaatse al zoo oud als er een neder
zetting aan dozen belangrijken Rijn-arm
bestaat. De plek was gunstig uitgekozen,
zoowel ten opzichte van het verkeer als
ten opzichte der verdediging. Dat bet tot
in onze dagen moest duren voordat hier
een vaste verbinding werd gebouwd, heeft
waarlijk niet gelegen aan de helangstcllhing
die de Nijmeegsehe burgerij on do autori
teiten voor het vraagstuk der oeverver
binding koesterden.
Een Romcinscho brujr.
Toch is deze brug niet de eerste, die
er over de breede rivier geslagen werd. De
Romeinsche veldheer Petilius Ceriaiis, die
den opstand van Claudius Civilts onder
drukte, liet iu 72 na Chr. een brug slaan,
rvaarop ten slotte de vrede met de op
standige Bataven werd gesloten. Maar deze
brug was er een voor een veldtocht, dus
een tijdelijk, die dan ook spoedig went
afgebroken. Zoo was het ook met de brug,
die prins Maurits iu 1592 na het beleg
van het toen „Spaansche" Nijmegen aan
legde, een pontonbrug, die bij het over
brengen der troepen met a! wat daarbij
hoorde, uitnemende diensten bewees En
wel zoo, dat Maurits er om strategische
en economische redenen bij den Raad van
State op aandrong om een vaste brug te
maken, iets, waarin hij zijn /in niet kon
krijgen.
Maar afgezien van menschehjk werk,
heeft god Tjalf ook zoo nu en dan
voor een vaste oeververbind ng ge
zorgd, waarvan de oorsprong zonder
twijfel al veel ouder is, dan de ge
schiedenis van deze stad. In s'renge
winters vriest de Waal geheel dicht,
zoodat verkeer erover mogelijk is. liet
is echter een oeververbinding, die
vooral bij hoog water, wegens het ge
vaar van het kruien van het ijs, voor
de bewoners meer onaangenaamheden
dan voordeel medebrengt. Dau hoeft
men een kort intermezzo tussclien
twee gewvuiyke perioden van ijsgang,
die het verkeer op en o\er de mier
geheel lam leggen.
Het poffreer.
Er moge dan nu pas eindelijk een defi
nitieve vaste verbinding zijn tot Mand go-
komen, een geregelde gelegen hold lot over
tocht is er al lang In L62L bepaalde Karei
van Gelder, dat alleen Nijmegoxuuvii een
veer over de Waal mochten IsebFen, dus
toen bestond er al een dergelijke instel
ling. liet bleef daarbij echter sukkelen,
totdat in 1657 een man opstond, die uit
komst bracht, liet was do hopman llen-
dnek fleuck, dio een „gierbiug" construeer
de, welke tot voor een tiental jaren heeft
dienst gedaan. liet was als hot ware con
pontonbrug met een steeds heen cn weer
varend middenstuk, doordat op beido
oevers korte aanlegbruggen werden ge
bouwd, waartusschen do giorpont zich,
door deu stroom voortbewogen, verplaat
ste, Deze geniale schepping is van onbe
rekenbaar nut gebleken en zij moest pas
wijken voor een door mechanische kracht
voortbewogen pont, toen het steels toe
nemend verkeer een snellere on vooral
intensievere verbinding eischte
Tegen dit verkeer was het nieuwe
pontveer, al werd het dan ook met
booten van groote capaciteit bevaren,
spoedig evenmin opgewassen, leder,
die wel eens hier de Waal is overge
stoken, kan meepraten over de waar
lijk spreekwooideiijke miseie van de
Nijmecpche pont, waar de incest uit
gebreide outillage zelfs geen eind1 aan
kon maken. Do gemeente genoot er he
langrijke inkomsten van, doch ook Nij
megen zelf was met de pont lang niet
tevreden.
Sedert 1905 is in de stad zelf een
voortdurende strijd gestreden voor den
bouw van een vaste brug, die fan de
toen reeds groote ponten-mnere een einde
moest maken. En bet zou ten slotte zoo
ver zijn gekomen, indien niet do oorlog
ioet in het eten had gegooid De stich
ting van het Rijkswegenfonds m 1926
bracht eindelijk het ideaal nader lot een
elwezenlijking Het rijk, de provincie cn
de gemeente dioegen gezamenlijk bij (de
laatste deed 0.111. afstand van de met
onbelangrijke inkomsten uit het veer) en
na eenig geharrewar over de plaats en de
toegangswegen werd op 23 Oclober 1931
de eerste heipaal aan de overzijde in den
grond geslagen
11e nieuwe brug.
Het is inderdaad een schoon en grootsch
geheel geworden, deze zevende van de in
het nieuwe wegen plan ontworpen bruggen
over de groote rivieren. De grootste en
ook de mooiste door haar prachtige boog
van de eeno geweldige overspanning, die
De nieuwe brug bij Nijmegen.
Historische Avonturenroman,
door G. P. BAKKER.
33)
„lij hebt geld genoeg," antwoordde Savon
bedaard. „Maar jij speelt met mijn ge-
heele vermogen." Olivier begon goedmoe
dig te lachen. „Daar heb ik niet aan ge
dacht. Je hebt gelijk." Hij sloeg zijn vriend
op den schouder. „Nu gaan we een schui
menden beker bier drinken."
„Afzetters," schreeuwde de vos en keek
hen woedend na.
Ze deden alsof ze het riiet hoorden en
gingen gearmd weg.
„Weet je wat we gaan doen?" stelde
Olivier voor. „We gaan naar de tent van
mooie Floor en straks als het donker wordt
naar het vrouwenkamp, daar wonen do
vrouwen van de getrouwde soldaten en
ook ongetrouwde meisjes, die den kast
verdienen met wasschen, verplegen, kruiden
zoeken en nog-zooveel moer Er zijn er
die heel mooi er aardig zijn en graag
een avondje uit willen En geld hebben
we nu. Je "aandeel is aohi daalders. Geen
slechte dag."
;,De tent van Floor?"
,",Ja, op het feestplein. Ginds achter de
speelplaats."
Ze gingen "over een breoden weg Aan
den kant op oen heuveltje ging Olivier
staari
/Kijk, Willem-," legde hg, uit. ,„Van hier
Iets geheel nieuws en bijzonders in de pakken
KIlOKZEEP. Verzilverde vorkjes en lepeltjes van
„Voorschoten' Onbuigbaar, sterk en fraai, mat
gehamerd. Spaar die tot U er voldoende heeftf
En toch kost een pak KLOKZEEP (4 groote stukken)
MAAR 27% cent!'.!!
bijna de beide oevers iu één. formi-labelen
greep verbindt. Sierlgke luchtigheid |>aart
dit grandioze bouwwerk aan kracht en
soliditeit. De middelste overspanning van
mim 241 meter lengte, is de grootste
boogbrug van het vaste land in Euiopa.
Met inbegrip van rijwiel- en voetpaden is
de breedte 21 nieter. Aan staal is 8 mi!-
lioen kg. verwerkt, geheel in eigen land,
en de kosten van den totalen aanleg heb
ben ongeveer 5 millioen galden bedragen.
Met deze nieuwe brug is de eer
ste vaste verbinding lusschen Noord
en Zuid compleet, geworden. Over tie
brug te Arnhem, de brug te Nijmegen
en do brug bij Grave, gaat thans een
doorloopen.de verkeersweg, die onafge
broken bij alle weersomstandigheden
de twee zoo lang gescheiden deelen
van ons vaderland1 verbindt.
Het is' niet alleen Nijmegen, dat oen
nieuwe brng heeft gekregen. V001 geheel
ons land is deze oeververbinding van het
grootste belang. Economisch natuurlijk in
de eerste plaats, maar ook do eultureele
beteekenis er van kan niet licht worden
overschat. Het Zuiden en het Noorden
zijn op deze wijze weer eens dichter bi/
elkaar gebracht, waardoor over en weer
een beter begrijpen van de op sommige
punten uiteenloopende cultuur zal ontstaan,
die ten slotte groeien moge tot een groo-
tere waardeering en een hceliier saamhoo
ïigheidsgevoel.
DINSDAG, 16 Juni 1930.
Hilversum I, 1875 M.
KRO uitzending 4—510 Ü1R0.
89.15 en 10 Gramofoon. 11.3012
Godsd. halfuur. 12.15 Gramofoon en or
kest. 2 Vrouwenuur, 3 Gramofoon. 4
IÜRO. 510 Melodislon. 545 Felicitatie-
bezoek. 6 MeJodislen. 6.15 Zwamcursus
6,30 Molodislen. 7 Berichten. 7.15 Sla
vernij en Christendom'. 7.35 Sportlialf-
uur. 8 Berichten, A.N.P. Mededeehngen.
8.10 Kon. Mil. Kapel. 8.50 Orkest en
solist. 9 20 Kon. Milit. Kapel. 9.50 Or
kest, 10 30 Berichten. A.N P. 10.35 Gra-
mofoon. 10.45 KRO-Boys en solist. 11
Gramofoon. 11,10 KRO-Boys. 11.3012
Gramofoon.
Hilversum II, 301 M.
AVRO uitzending. 6307 RVU.
8 Gramofoon. 9 Ensemble. 10 Morgen
wijding. Gramofoon. 10.30 Ensemble. 11
Huish. wenken. 11.30 Kovacs Lajos.
12.15 H.M. do Koningin opent de Waal
brug bij Nijmegen. 1.45 Omroeporkest. 3
Knipcursus 4 Zang en piano. 4.30 Kin
derkoor. 5 KinderhaJfuur. 5 30 De Octo-
phomkers. 6.30 Astronomische causerie.
7 Dansmuziek. 8 Berichten. A.N.P. Mc-
dedeelingen. 8.15 Gevar. programma.
kan je het geheele kamp overzien. Daar is
het vrouwenkamp. Verder zie je de groote
weide, waaidoor een riviertje stroomt. Een
groot voordeel voor een legerplaats, ginds
liggen uitgestrekte wouden. De zon schijnt
juist op uen boschrand, die nu scherp af
steekt togen den blauwen hemel."
„De plaats schijnt mij goed gekozen voor
een groot kamp."
Da ander keek hem verwonderd aan.
„Geloof dat maar. Onze ingenieurs zijn
knappe kerels Er zijn ook Hollanders bij.
Weet je, dat jou landslui de beslo schans-
meesters zijn? Men zegt, dat Von Pappen-
heim er prat op gaat, dat hij van hen
niets meer kan leeien."
„Hoe zou ik dat weten? Komt zeker
van het dijken bouwen. We hebben altijd
tegen liet water te kampen. De /eo maakt
Holland groot en machtig, maar we moe
ten er altijd tegen vechten. Soms wint
de zee, soms winnen wij. Wat is dat
daar?"
„liet galgenveld."
Ze wandelden verder. Het groote feest
plein lag een eind van het kamp verwij
derd. Het was aan alle zijden door tenten
en kramen omringd. Grooto tenten dien
den als herberg. Ze waren van voren
gedeeltelijk opei on versierd' mot slingers
van groen en veelkleurige vlaggen. Ernaast
stonden kramen, waar allerlei voorwerpen
verkocht werden, moest d'oor jonge meis
jes onder schertsenden kout. I>o bekoring
van het eeuwig vrouwelijke werd door do
ondernemers niet miskend'. Ex stonden kra-
men, waar met zware pistolen om prijzen
wërd geschoten en kanstenten, waar mesa
ijzeren ringen om geldstukken moest wer
pen; wonderdokters, deftig in het zwart,
goochelaars in de meest bonte en fantasti
sche Ideeren; monniken, die boeiende zal
ven verkochten; dansende beren en klim-
.mendo apen, gedresseerde muizen en wer
kende vlooien.
Zelfs was er een toonceltent, waarin
harlekinades werden opgevoerd. Op een
verhoogden voorbouw stond' Pierrot met
zijn meelgozicht in zijn ruim wit pak met
groote roode knoopen in een mengelmoes
van talen uit te schreeuwen hoeveel won
derbaarlijks en schoons er binnen te zien
zou zijn. Harlekijn in zijn bonte lapp-eri
sloeg de trommel, Scaramouohe blies de
tiompet, de kwaadaardige gebochelde Po
lichinel sloeg nijdig de pauken. Cassand-er
keek naar den vroolijken dans van zijn
dochter Colombine, die in liaar korte uit
staande rokjes van tule en gaas ondanks
haar vader niets van haar slanke beenen
verborg. Eon veel-koppige menigte, sol
daten, vrouwen en kinderen, verdrong zich
om niets van het sclioone schouwspel te
missen.
De tent van Floor was zeker oen der
grootste. Ver uitgebouwd' op het plein ston
den tafels stoelen en banken.
„Hallo, Floor," schreeuwde <01 ivief tegen
een groote, forsche vtouw met mooie don
kere oogen. „Twee bi<jr," en wierp een
daalder op tafel.
Het was blijkbaar een zeer bekende
klant.
„Prosit. 'Ook een glas, Floor? Kom een
oogenblik bij.ons zitten,"
„Anders graag, maar ik heb geen tijd en
10.15 Omroeporkest en solist. 11 Berich
ten A. N. P. 11.1012 Dansmuziek.
Droitwieb, 1500 M.
11.20—11.50 Orgel. 12.10 Octet 12.50
Orkest, 1.502.20 Gramofoon. 3.103 3®
Kwintet. 4.40 Soliste en strijkkwartet.
5.35 De Continentals mm.v. soliste. 6 50
8.20 Gramofoon. 8.50 Gevarieerd pro-
gramima. 10.40 Trio. 113512.20 Dans
muziek.
Itadio-Paris, 1648 M.
7.20 en 8 35 Gramofoon. 11.20 Orkest.
250 Gramofoon. 5.50 Orkest. 11.05-—.
I,05 Dansmuziek.
Keulen, 456 JL
6.50 Orkest. 12.20 Dito. 1.35 Orkest en
zang. 2.35 Gramofoon. 4.20 Populair con
cert. 7.20 Kleinorkest. 9.05 Gevar. pro
gramma (tot 10.20).
Brussel, 322 cn 484 M.
322 M.: 12.20 Gramofoon. 12.50 Klein
orkest en Gramofoon. 1.30 Klein-orkest.
1502.20 Gramofoon. 5.20 Salon-orkest
en gramofoon. 6.50 en 7.20 Gramofoon.
S.20 Orkest en zang.
484 M.12.20 Gramofoon 12.50 Salon
orkest. 1.50—2.20 Gramofoon. 5.20 Hein-
orkest. 6.35 Gramofoon. 8.20 Symphonie-
concert en voordracht. 10.3011.15 Gra«
moloon.
Deutschlandsendcr, 1571 M.
8.30 Orkesten. 10,30 Piano en hobo.
II.20—12.20 Dansmuziek.
ik zal nog menig kruikje moeten drin
ken. Want het is" feest vanavond."
„Welk feest?" vroeg Saxon.
„De brug wordt verdedigd," was haar
antwoord.
„Daar moeten we bij zijn/', meende 'Oli
vier „Hoe laat?"
„Vijf uur. Beproef je kracht maar. Je
bent een stel flinke, jonge kerels. De sol
daten beginnen zioli te vervelen. Er moet
afleiding komen. Er zal iets te verdienen
zijn-"
„Willem, zei 'Olivier. „Hier zijn je acht
daalders. Een goed plan om te spelen..
Maar waarom wou je niet doorspelen?
We waren aan de winnende hand. Ik
had geluk en zou veel meer gewonnen
hebben."
„Neen," zei Saxon. „Verloren."
„Waarom, ongeluksvogel?"
„De vos kon koeren, wat hij wilde.
Eerst Haten winnen en dau komt de harts
tocht van het spel. Je zou alles kwijt
geraakt zijn."
„En die musketier d'an met zijn dikken
kop?"
„Dief en diefjesmaat. Daarom vroeg ik
of je geld' genoeg had'. Jjj liet veel geld
zien. Lokaas. Ze lieten je in het begin
•winnen."
„Verduiveld1, ik geloof, dat je gelijk
hebt. Ik begin te denken, Willem, dat je
een gladde vogel bent. Nog een kruikje.
Prosit."
Hoofdstuk XXI.
De trommen roffelden. Drie trommelsla
gers kwamen - de speelplaats o-pmarchee-
ren. Midden op het veld hielden ze halt.
De middelste trad vooruit. De soldeniers
verdrongen zich om liem heen om het
nieuws goed' te kunnen hoeren
„'9m vijf uur dezen achtermiddag zal 0
brug worden verdedigd. Soldeniers en meer
deren van aUe wapenen kunnen daar
aan deelnemen. De overwinnaar zal vjjx
gouden rijders als prijs ontvangen. Mannen,
houdt u gereed1/'
Wij gaan. er lioen/' zei Olivier. „Ik. wil
het eens piobeeren. Als we vroeg zijn.
krijgen w© ©on. go©tl© plaats. Hot zal ©r
vol° worden, want het is het meest ge
liefde spd; zoowel bij do deelnemers ais
bij de toeschouwers. We stappen dadelijk
op."
Ze wandelden naai* het open veld buiten
bet kamp. 'Over een vrij breede beek lag
een stevige houten batterij, die zeker vijf
vademen lang, maar nog geen vadem breed
was.
Reeds waren er vele toeschouwers aan
wezig, maar steeds meer menschen kwa
men opdagen. De soldeniers soms zelfs
groepsgewijze.
„Daar komea de onzen/ riep Olivier
en Saxon zag den ouden wachtmeester mei 1
zijn mannen aankomen. Zo legerden zich
dicht bij de brug in het gras.
Vroolijk trompetgeschal klonk door de
zonnige "lucht. Een groot aantal officieren
versoheen. Ze gingen aan de overzijde
van de beek op een plankier op stoelen
zitten. Het veld" ivas nu vol belangstellen
den. Soldeniers, vrouwen en kinderen.
Kleine jongens waren als soldaten gekleed,
met trommels -en trompetten.
(Wordt vervolgd).
Verzamel ook de geschenkenbons van KLOKZEEP. Op 45 dezer
bons kunt U bij onze depots een bijpassend etui bekomen.
NAAST DE VERZILVERDE ARTIKELEN BLIJVEN WIJ OOK OE ANDERE VERRASSINGEN BIJPAKKEN.
