TWEEDE BLAD
SCHIEOAMSCHE COURANT
Kunst en Wetenschap
Algemeene Kunstzijde Unie N.V.
Rechtszaken
Luchtvaart.
di3k" - -
DONDERDAG, 18 JUNI 1930. No. 21280.
BINNENLAND
liet jaarverslag. .Voorgesteld
wordt geen dividend uit tc
- kceren. i r
In 'igistcien veisehencn jaarversslag van
de A. K.-U. over 1935 woidt verklaard, dal
de wereldproductie van kunstzijden. garens
in 1935 opnieuw 'aanmerkelij«k sloeg en. wel
tot op ca/ 420 müliocn K.G., dat is in een
jaar een vooruilgang van ruinr 20' percent,
rwat vrijwel oveieenkomt met de toeneming
van liet verbruik.
Bijna allo landen hebben lot dozio ver-
lioogdle productie bijgedragen.
Uit liet jaaaweislag tnemen wij nog hei
volgende over:
Onze Ncdorlandscho bedrijven ztjln daar
in met mee kunnen gaan. Al slaagden zij er
ju meer dan do productie at lo ztoCtcn,
zoo 'was dit alleen mogelijk doordat de
inperking gehandhaafd Heef
- Do afzet van Nederland blijft toch in
nooklzaak op export aangewezen.
J)e niet-pioduoecrónde landau, die geheel
op invoer .zijn aangewezen, zooals China,
Bnlscli-Indie, Australië, Zuid-Amor.ka, als
mede in If.uiopa:- Scandinavië, do Ilaimista
ten en do Balkan, werden door ons:inten
sief bewerkt, maargingen, desniettegen
staande uride Hitste jaion gedeeltelijk voor
den Nederlandschen exportverloren door
een lellen concurrentiestrijd, die in liet af-
gcloopen jaar opnieuw de prijzen en op
brengsten dee<l dalen.
Veelal z.'ijn onze concurrenten bij ons in
het voordeel of wel doordat z'ij een krach
tige bnmenland&che markt met regcemigs
steun achter zjieli hebben, o£ wel doordat
do loonen en onkosten bij hen op oon voor
ons onbereikbaar peil gedaald zijn.
Do eonige steun, door de Nederlandsche
bedrijven ondervonden, is do invoerciomtin-
gen leering, welke op 1 Maart 1935 werd in
gesteld, doch die zich ertoe beperkte, de
verhouding lussclien eigen industrie en im
port lo handhaven.
Waar het niet als in andere landen mo
gelijk was om door productie uitbreiding
lot kostprijsverlaging te geraken, waren de
ecnigo wapenen, die in dozen, ongehjken
strijd nog overbleven, uiterste bezuiniging
on kwaliteitsproductio. Langs beide wegen
meonon wij belangrijke resultaten te hebben
bereikt. Onze kwaliteit .werd zoodanig ..ver
beterd, dat wij do erkenning van leidend
te zlijn, konden behouden. Door rationalisa
tie verminderde de kostprijs zoodanig, dat
de prijsdaling bijna werd bijgehouden Ten
slotte gelukte liet door een actieve verkoop-
productie en afzet in evenwicht te houden
flet is echter niet mogelijk steeds weer op
nieuw op dezelfde wijze voldoende resulta
ten te bereiken.
Moeten wij, wat de positie van onze Ne-
dcrlandscbe bedrijven betreft genoegen 'ne
men met liet feit, dat liet ook in 1935
mocht gelukken onzie afzet te handhaven en
betinjisverliozen lo vermijden, onze buitcn-
Jandsche ondernemingen geven ons bijna
zonder uitzondering rouöh. tot tevredenheid
Vrijwel alle hnitenlandsclie fabrieken kon
den door productie-uitbreiding van het toe
nemend wereldverbruik profiteer'en.
De bedrijfswinst over 1935 bedroeg
f 1.267 290.22, waarbij nog komt een bc-
diag van f 1044 467. 98 uit andere winst
bronnen.
Na aftrek van de rente op d'e obligatie-
leeningen .en conern-onkoslon (inch proef
bedrijven), tot oen bedrag van resn.
f592 965 en f92.891.84, blijkt er een bruto
winstsaldo over van f 1 623 901 36
Indien de algemeene vergadering van
aandeelhouders besluit, het voorstel van
den raad van commissarissen ten aanzien
van de afschrijvingen tot een bedrag van
f 1.533 694 30 te aanvaarden, zal het re
sultaat over liet jaar 1935 een winst aan
wijzen van f92 207.06. Wordt deze winst
gevoegd bij hot onverdeeld winstsaldo 1931
ad f 1.585.629.86, dan wordt het onver
deelde winstsaldo 1935 f1677 836 92.
Voorgesteld wordt ten laste van de „extra
reserve" te boeken het verlies op den
verkoop van S N.I.A.-aandeelen en op
vermoedelijk niet realiseerbare rente met
een totaalbedrag van f 1.404198.13, ten
taste van de „valuta reserve" te boeken en
de koersverliezen op valuta's en effecten,
ten bedrage van f261198 59 en geen di
vidend utt to koeren op da gewTone aan
deden, qp de cumulatief preferente aan
deden eh op do prioriteitsaandeclen.
De stapelloop van de „Ohascvar".
'Onder zeer groote belangstelling, vooral
uit scheepvaartkringen, is gistermiddag,
naar wij reeds meldden, het jacht „Chasc-
var", dat voor den sjah van Iran is ge
bouwd op de helling van de N.V.'Boelo's
Scheepswerven en Machinefabriek te Bol
nes, te water gelaten.
De echfgenooto van ii\ A, W. C. Stigter,
directeur van de Nederlandsche maat-
schappij voor havenwerken, te Amsterdam,
verrichtte de doopplechtigheid. Ter her
innering. aan dit feit, werd' haar een zil
veren broodmand' aangeboden.
j;or d&, oud'ste dochter van den heer
1 Boele werd mevrouw Stigter met
een bloemruiker vereerd.
'Onder de vele belangstellenden, die don
i stapelloop bijwoonden, bevonden z:ch o.m.
twee vertegenwoordigers van Iran, t w.
de commandant-kapitein-der marine, Zelli,
- 011 dp «rsto luitenlint Ir. Roust.i Zad'.
De zonsverduistering.
Til ons-laad gedeeltelijk zicht
baar.
Do vraag is opgeworpen of detotale
zonsverduistering van morgen, - waarvoor
allenvego wetenschappelijke expedities voor
bereidingen treffen, ook in ons land te zien
zal zijn. Aan den oenen kant schonen do
genoemde wetenschappelijke voorbereidin
gen deze vraag ontkennend te beainlwoor-
don, gericht ah z'e.,M!o Zijn,op Zjuid-Rus-,
land en ruidden-Sibcrië, maar daarnaast'
waren het do kalenders en ntel te vergelen)
do velo almanakken, vooral de laolslGiudes-
ktindigen op.dit gebied, die pertinent ver
klaarden, dat de verduistering zichtbaar
zon. zijl.. - --
IIol Meinummer van liet Populair Ge
ïllustreerd Maandblad, gewijd aan de na
tuurwetenschappen en baar toepassingen,
„Natuur en Mens", maakt aan alle onzeker
heid een einde, dcor er op te wij/Jen, dat
Nederland valt in do zone dor gedeeltelijke
verduistering der pas opkomende, zon.
In Nederland begint de verduistering om
4 42 uur 's morgpns. De grootste lase is 5.32
on hel einde komt om 6.24 des moigens.
Omstreeks 2/3 gedeelte van do zon wordt
veuluisteul -on het is uus zeker de moeite
waard er op dit vroege uur voor oip te
staan. De linkerboveniand van de z.011 blijft
helder, een omstandigheid die het nood
zakelijk maakt met een beioel glas de zon
le obsciveeicn.
'Aan de interessante hrzondcilioden, die
het blad mededeelt ovër wat er morgeai te
zien zal zijn, ontleonon Wij .het volgende:
-te zien' snel oen zwart .gat in de zon
komen, de anders onzichtbare nieuwe maain
geelt hiermede zijn aanwezigheid te ken
nen. Alet een groote vaart (Va KM. per
sec) gaat de maanschaduv over de aarde,
het licht- verdwijnt, het wordt vaal grauw,
de temperatuur daalt, oen koude wind
steekt op. De maanbergen kunnen wc nu
goed z.ien met den kijker,/ daar de zon
door de toppen heen schijnt. Volkomen
donker wordt het niet, maar Venus en Mer-
ciurius kunnen wij nnsseliich zien en we
merken op, dat zij dicht bij uo zon staan
Het licht, dat de, zon kort vóór do vei-
duislering uitstraalt, gelijkt veel op kalk-
licht. Tracht bij liet waarnemen ook zoo
mogelijk uitzicht te hebben op het Westen;
ge ziet dan de maanschaiduw als een zwar
te donderwolk komen aanvliegen. Let oolk
op do schaduwbannen. Vóór -en na de ver
duistering ziel men op wit zand, witgekalk
te muren e.d, schaduwbanden, n.l lichte
en donkere banden. "De-oorsprong- is 'niet
bekend.
Lot mot een berocien kijker op den fij
nen roodaebtigeii zoom met roede w'olkjes"
do cthromqsieer. Daaibuilen zi.en we de
corona met paaxlcmoerachlig Loht
Do horizon is tijdens de verduistering
oranje. Lichtvlekken in een bos op den
grond zijn sikkeltjes, j
'Aan hen, die de verduisterde zon willen
totografecren, woidt het volgende aange
raden:
Belicht om de 3 minuten dezelfde plaüt.
Do zon legt in 2 minuten haar middellijn
af, dus krijgt men een reeks opnamen, die
het verloop van de eclips aangeven. Op
do plaat is de z.on maar oen paar m'M
groot. Gebruik ongevoelige platen, met goel-
filter en belicht 1/100 sec. met zeer sleik
gediairagneerd objectief Men kan de op
'namen vergrooten tot een o.M diameter.
Mot een telelens krijgt men grootcro beel
den, maai' moet dan mot groolero tijdsin
vallen belichten, bijv. 12 minuten.
Maatschappij der Nederlandsche
Letterkunde.
In de gistermiddag voortgezette,vergade-
riuiig van de Maatschappij der Nederland
sche letterkunde is tot voorzitter gekozen
prof. rar. G G. Kloeke
Koopman wegens oplichting veroordeeld
De rechtbank te Amsterdam veroordeel
de gisteren den Ililversumschen koop
man AI. van Hvroeger woonachtig to La
ren, wegens het voortgezet misdrijf van
oplichting en verduistering tot een gevan-
gomssliaf van zes maanden met aftrek
van vier en een-halve maand voorairesl De
man, die reeds herhaaldelijk veroordeeld is,
had een Larenschen koopman bewogen
hem oen bedrag van ruim f800 te geven
om hom in de gelegenheid te stellen
iemand te zooicon die den Larenschen
koopman geld zou willen verschaffen voor
zijn oliefabriek De £800 is hem in ge
deelten gegeven en de bedragen waren be
dookl om verd in de gelegenheid te stel
len zijn relaties le bezoeken.
Ook bad hij 'een fiets ten Uadeelo van
'de Laronscbe familie verduisterd.
Het ongeluk van de „Lappland".
Dc juiste oorzaak van. do ramp.
De Zwccdsclie leden van d'e commissie,
die belast was met liet onderzoek naair
de oorzaak van do ramp niet het Zwoed-
scho verkeersvliegtuig „Lappland" van do
A.B.A. tengevolge waarvan deze Fokker-
machino van liet type F 22 totaal werd!
vernield, terwijl oen passagier aam da be
komen verwondingen is overleden, zijn in
het begin van deze week naar Zweden
teruggekeerd om daar rapport uit to bren
gen van hun bevindingen aan do Zwoed-
sclic regeei-mg. 1
.Naar wij vernemen is deze commissie,
waarin o.a. twee Zwecdsclie regoerings-
vertegemvoordigors en 'wn vertegenwoor
diger van do A.B.A alsmede een vertegen
woordiger van do K.L'.lt. en van de Fok
ker-fabrieken zitting hadden, tot de con
clusie gekomen, dat hot ongeluk het ge
volg moet zijn van een noodlottige ver
gissing, die mogelijk was doordat in do
cockpit van do „Lappland" een kleine be
veiliging ontbrak, die iri de andere F 22
machines, die de K.L.A1. gebruik?, oa. de
„Papegaai" en de „Roerdomp'' wel aan
wezig is.
Bij het vliegen op grootcro boogie krij
gen de moloien der moderno verkeers
vliegtuigen z g. „hooglogas" dwz. een
gasmengsel, waarbij een groolere hoeveel
heid lucht bij do benzinedamp is bijge
mengd.
Geeft men echter wanneer do machina
nog op geringe hoogte vliegt of kort na
den start roods „lioogtcgaü" dan beslaat
hot gevaar, dal do motoren in de te groote
hoeveelheid! bijgemengde lucht „stikken"
en afslaan.
1 Do vier knoppen, ■waarmede do vier
motoren der F 22 hocgtcgas toegevoerd kun
nen krijgen, "bevinden zich op normale
hoogte recht tegenover dien stuurstoel van
dèn piloot. Ondier deze knoppen bevinden
'zich vier andere knoppen, waarmede do
spoed' der schroeven van de vier motoren
versteld! kan worden. Zooals men weet
hebben do schroeven der moderne vlieg
tuigmotoren, alle een veislelbaren schroef.
Bij het sla 1 ton trekt de machine meeslal
omhoog met schroeven op kleinen spoed.
Is" do machine eenmaal in de lucht dan
worden do scliioevcn op giootcn spoed
gesteld
Naar wij vernemen zou Ijij het onder
zoek naar de ramp van de „Lappland" ge
bleken zijn, dal toen do piloot, dc bc
kende Zwccdsclie vlieger Aliblom, koit na
den slart naar de voor hem aangebrachte
knoppen tastte om de spoèd der schroeven
te vergrooten, hij daarbij/de handles voor
het geven van „hooglogas" heelt geraakt,
die daaidoor zija omgezet,. wnt-tengevolge
had, 'dat do motoren'(afsloegen. 1
Slechts dank zij' dé riedel Moedigheid van
Aliblom is het ongeluk/nog zoo/betrekkelijk
goed afgeloopen, want slechts een zoor
bekwaam pdoot zou kans hebben gezien
het vliegtuig uit do hachelijke positie waar
m het verkeerde, op zoo meesterlijke wijze
aan den grond te zetten als Aliblom heeft
gedaan. Des te meer valt hel daarom to
betreuren, dat de aanwezigheid van oen
schuurtje in een hock van liet veld' de
vernieling van liet toestel tengevolge hoeft
gehad 011 dat ccn passagier daarbij zoo
danige verwondingen heeft opgclonpm, dat
het ongeluk toch nog een slachtoffer hoeft
geeischt.
Nader vernemen wij nog, dat in do F 22-
toestellen, die dc K.L.M. in gebruik boeit
en zooals do Fokkerfabrieken deze ma
chines afleveren, de hoogtogas-liandles
voorzien zijn van een zekering, die eerst
moet worden losgemaakt alvorens men
do handles kan omzetten om hoogtcgas
to geven, een veiligheidsmaatregel, om
noodlottige misgrepen als thans zijn ge
schied! te "voorkomen.
Bij het aanbrengen van eonige wijzi
gingen in d'e „Lappland" in opdracht van
de Zveedsthe luchtvaartmaatschappij
A B.A had' men het aanbrengen vain deze
zekering overbodig geoordeeld', zoodat deze
in de „Lappland" ontbrak."
CeraeugcS Nieuws
Militair vliegtuig verongelukt.
Een Fransch militair vliegtuig is bij
het dorp Chaudefond-Sur-Layon veronge
lukt. De beide inzittenden zijn om het le
ven gekomen.
Vliegtuigmodel vliegt 3i/i uur.
Tijdens een le Hamburg gehouden wed
strijd voor vliegtuig-modellen, heeft een
der modellen een afstand van 91,2 k m
afgelegd in 3 uur on 11 minuten, hetgeen
een nieuw wereldrecord betcekent.
„Dien de klant".
Winkelpersoneel van Simon
do Wit naar het buitenland.
Onder de leuze „Dien dc klant" houdt
het bekende levensmitldclenbedrijf ran Si
mon do Wit, dozen zomer een wedstrijd
onder zijn gcheelo winkelpersoneel in Nc-
deiland, als gevolg waarvan het voltallig
poisoneel van 9 winkels in September een
4-daagsche bmlcnlandschc reis zal maken.
Een aardig idee, dat getuigt van de picl-
ligo onderlinge verstandhouding in het be
drijf, vooral'in tijden als doze, liet \er-
mcldon waard,
Simon de Wit stolt zich geheel in op
het dienen van de klant en liet pei'aoucol,
dat hiertoe op de krachtigste wijze mede
werkt, wordt beloond,
Gcslolcnverklaring van wegen voor rijwielen
Do Afdeeling Wegen cn Verkeer van den
B.B.N. deelt mode, dat door Gedopuloerde
Staten van Zuid Rolland gesloten is ver
klaard voor het verkeer mot rijwielen in
heide richtingen het voorn het algemeen
ïijwielenveikccr bestemde gedeelte van den
weg Wester] :e's Gravenzande, van Wes-
J tcrlce tot dra Zuid weg in de gemeenten
j 's-Giavenzandc en Naaldwijk.
Beambte gearresteerd.
Veel goederen bij huiszoeking
ge\ ondcu.
Naar wp vernemen, is dezer dagen te
's-Gravenliage een ongeveer 45-;ai 1 ge be
ambte der posterijen aangebonden, ver-
dacht van diefstal.
Do aanleiding tot aanhouding is ge
wcest een vermissing voor het Holland
sche Spoorstation. Daar niemand anders
tor plaatse was geweest dan bovenge
noemde beambte, is deze aangehouden. Dij
een huiszoeking, welke vervolgens to zij
nent plaats heeft gevonden, is een niet
onaanzienlijke hoeveelheid goed voor den
dag gekomen, vermoedelijk van diefstal af
komstig.
I>e politie siclt ccn uitgebreid onderzoek
in.
Door den electrischen stroom gedood.
Omstreeks 4 uur gistermiddag heeft te
Ifeeze '11 ernstig ongeluk plaats geliad. De
35-jaiigo gehuwde monteur van do P.N F.A1.
M. Thijsen, vader van vijf kinderen, is bij1
liet leggen van een bovengiondsc.be leiding
aan een onder stroom slaainden draad van
hol hclrtnet blijven hangen, met het-nood-
lollig gevolg, dat hij g cd ooi wenl
Het slachtdier werd spoedig naar hel
ziekenhuis le fleeze ovorgebiachl, waar
men gedurende vijf- kwartier heeft getiacht
de levensgeesten op to wekken, echter ver-
gccis.
Aan de gevolgen overleden.
Do ongeveer vijftigjarige heer II Poort,
te Eomnes, die j I. Zondagavond is aan
gevallen door een stier van de hofstede
„Oud-Bussum", is gisteicn aan dc bekomen
verwondingen in het St dans Ziekenhuis
le Laren overleden Het slachtoffer was
vader van zes kinderen.
Sprinkhanenplaag in Amerika.
Een ontzaglijke invasie van sprinkhanen
licefl do le velde slaande gewassen cn de
vruchten aan de hoornen m de gebieden
van Kansas en Alissoari vernield. Men
bestrijdt den plaag met behulp van spui
ten, waarmede oen arsonicuinmcngsel ver-
spreid wordt.
Alislukio uitbreking uit gevangenis.
Uit Richmond (Virginia) wordt gemekl,
dat in de staatsgevangenis aldaar een mis
lukte poging tot uitbreken is ondernomen,
welke een cipier het leven heeft gekost.
Acht gedetineerden maakten zich plotse
ling meester van con vrachtauto op het
binnenplein van de gevangenis cn reden in
razenden vaart met twee cipiers als gijze
laars op de poort af. Ilot feit werd "cell
ier door de andeie cipiers bemerkt, die
do vrachtauto terstond onder zwaar ma-
chiucgewceivuur namen. Op deze wijze kon
de uitbreekpoging verhinderd worden.
Van de mede genomen cipiers werd
echter een gedood en de andere gewond.
IQok vier gedetineerden liepen schotwon
den op.
Hooibroei.
Enkele praclische -«enken tei
voorkoming.
Het is een niet te misken 11011 foil, dat
ieder jaar opnieuw tengevolge van brand1
door liooibioei aanzienlijke kapitalen voor
do gemeenschap verloren gaan.
Deze schade komt grootendecls ten
laste van de verzekering-maatschappijen en
dus indirect ten laste van de landbouwers,
omdat do prennes voor de brandverzeke
ring voldoende moeten zijn om deze scha
de te dekken.
Ook de gemeentekassen lijden er schade
door, omdat aan blusschingskoslen dikwijls
belangrijke sommen moeten worden be
taald! en het behoeft geen beloog, dal een
nadeel voor de gemeente ook cian nadoel
voor de ingezetenen beteekoril.
Daarom is het behalve plicht ook ieders
belang alles 111 liet werk tc stellen om
brand) door hooibroei te voorkomen.
Ieder weet, dal hooi broeit cn dat lichte
broei noodzakelijk is voor oen goed'e kwa
liteit, maar zware broei, waardoor biand-
gevaar ontslaat, bel 1 oefl bij een kund'ig
en voorzichtig landbouwer niet voor to
komen, een booge uitzondering daarge
laten.
Enkele pnictischc wenken om zooveel
mogelijk brand door hooibroei te r oor-
komen, mogen hier volgen.
Landbouw ers, zorgt ervoor, dat Uw hooi
vootal goed' droog in den beig komt; zei,
indien «enigszins mogelijk, het corsto hooi
aan een klamp en tas hel hooi geleide
lijk op.
Stelt U minstens éénmaal p-w dag op
de hoogte van den toestand van Uw
hooi. Komt d'e geur of kleur U verdacht
voor, of wordt liet hooi-ijzer in het hooi
naar Uwe meenmg tc warm, waaischuwt
dan onmiddellijk de voizekcring-maalschap-
pij, hetzij rechtstreeks, hetzij door middel
van d'en agent telegrafisch of telefonisch.
Zij zal U dan ongetwijfeld1, met het oog
op tie tc nemen niaaRegelen, ten spoedig
ste ïaad' geven.
Is er duccl brandgevaar, dan verdient
ook liet waaischuwen van de plaatselijke
brandweer dringend aanbeveling.
Jeugdig inbreker gcarrcstccial.
Verdacht van oen inbraak in de Zonnc-
wegschool, waarbij veiscbcidcno sportarti
kelen ontvreemd werden, a.n es teerde do
recherche te Amsterdam gisteren oen elf
jarigen jongen uit Tuindorp-Oostzaan.
Tijdens hel verhoor legde de knaap oen
volledige bekentenis af, daaiaan toevoe
gende reeds meermalen gestolen te heb
ben. Ook uit een palronaalgebouw had
bij eenig geld weggenomen.D'e jongön is
op last van den officier van justitie over
gebracht naar het obsoiv-alielmis in de
VosmaersLraal.
Na hel bezoclc aan de kathedrale basiliek van St. Jan ia Den Bosch, die
men op den achtergrond ziet, werden H. M. de Koningin en IC. II. Prin
ses Juliana door weeskinderen begroet.
II. AI. de Koningin en H. K. II. Prinses Juliana op liet bordes van liet Bos
sche stadhuis waar Zij de hulde der Bossche verecnigingcn in ontvangst nemen.
i, ti'.: i
1/ 1 v i
"i
