Dë wijziging der monetaire
Indiening van drie wetsontwerpen
1 f
De gulden wordt „zwevende
gehouden.
De aanpassing van den gulden.
Dinsdag 29September 1936.
Het Egalisatiefonds.
No.
Te!. No. 68103, 68617 en 68923.
ëUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN). TEL. 68103, 68617 en 68923.
Postrekening No. 531L
99
De aangekondigde spoed-wetsontwerpen, noodzakelijk door de
wijziging der Nederlandsche monetaire politiek, zijn thans ingediend.
De ontwerpen betreffen maatregelen tegen prijsopdrijving, het verbod
van uitvoer van goud en de stichting van een Egalisatie fonds.
Door middel van dit fonds, dat de regeering wenscht te zien vast
gesteld op f 300 millioen, kan Nederland ingrijpen, als door een
ongunstige ontwikkeling op de wisselmarkt, te groot nadeel voor
onze valuta zou ontstaan. 1
Dit fonds stelt de regeering in staat al te groote schommelingen
van den gulden ten opzichte van buitenlandsche valuta's tegen
te gaan.
Wij verwijzen in dit vérband naar de belangrijke metlédeelingen
der regeering in de toelichting op dit wetsonderwerp.
Maatregelen tegen prijsopdrijving
Ingediend is een wetsontwerp, houden
de tijdelijke maatregelen tot het tegengaan
van prijsopdrijving.
In de toelichting wordt gezegd:
In verband met het door de regeering!
genomen besluit, don uitvoer vain goud
to verbieden, zal zijn rekening to houden
met een beweging in de wisselkoersen, die
voor den gulden in nederwaartsche rich
ting zal gaan. In hoeverre het prijsniveau
daardoor zal worden beïnvloed1' is van
tevoren niet vast te stellen. Echter moet
men bedacht zijn op dé mogelijkheid;-; dat
dientengevolge minder sorupulenze lieden
van do onwetendheid van liet .publiek!
zoiido!i:'.gobTUik';makéji^'jén(j,d<?prjjicit op
zetten, uva.n. do prijzen'of' 'liptj'acjiloriilo.ue
den van voorraden, een normaal ;;ycriooip
van zaken zouden 'bemoeilijken.In liet, bi?-
zonder- dient er voór'-'tó'vmnleti gewaakt,
dat niet de.eerste levensbehoeften en nood
zakelijke gebruiksartikelen aan eenon
evenredige prijsstijging zouden worden
blootgesteld. Daarnevens is het wenschc-
lijk ook de vergoeding, bedongen voor
het verrichten vain diensten en de. huur
van onroerend goed, waar hot algemeen
belang een prijsopdrijving niet gedoogt,
tijdelijk onder controle te stellen.
Het onderhavige wetsontwerp beoogt dit
doel te bereiken door hot in het le.veni
roepen van enkele bepalingen, welke zich
tegen godragingen als hierboven geschetst,
richten.
Art. 1 geeft den ministers van han
del, nijverheid on scheepvaart en van land
bouw en visscherij de bevoegdheid, re
gelend op to treden met betrekking tot
de prijzen, welke, hetzij landelijk, hetzij!
plaatselijk, maximaal in den handel zullen
gelden. Deze bevoegdheid omvat zoowel
bet in concreto vaststellen, van algemeen
geldende maximumprijzen als bijv. het be
drag of percentage, waarmede de prijs
den in oen vroeger tijdvak of op oen
vroeger tijdstip in rekening gebrachlon ten
hoogslo mag overschrijden.
Do artikelen 2 en 3 gevea overeen
komstige voorschriften ten aanzien van
liet verrichten van diensten en het ver
huren van onroerende goederen, met dién
vcrsLande, dat ia het geval Van art. 2 aan
do ministers van handel, nijverheid en
scheepvaart en van sociale zaken, in dat
van art. 3 aa.n den minister van sociale-
zaken de bevoegdheid wordt leomkcnd
Voor die gevallen, waarin voor toepas-
sing van do artikelen 1, 2 en 3 geen aan
leiding bestaat, houdt artikel 4 een alge
meen. verbod1 van prijsopdrijving in. lï'et
artikel bedoelt uiteraard net elke verh'oo-
ging van prijzen tegen Ic gaan, doch we
de zoodanige, wcl'kc niet kan worden aan
gemerkt als een noodzakelijk uitvloeisel
van den geschapen toestand
Arljkel 5 luidt aldus:
1. In de gevallen, waarin bij den bur
gemeester een er 'goméente gegronde ver
denking bestaat, dat liet bepaalde krach
tens -nirlikel 1 of bij artikel 4 wordt
overtreden, kan bij de in zijn gemeente
aanwezige, tol den voorraad der betreffende
onderneming- bchooiOTi-de gc-'ï-" - >--> m de
soort, ten aanzien waarvan de vcrf.enking
van overtreding beslaat, zonder eenige for
maliteit in bezit nemen.
H°/ bepaalde in hel vorig M vindt
overeenkomstige toepassing ingeval jewci-
gerd wordt, tot den voorraad eener onder
neming beboerende goederen te verkno
pen, indien naar het oordcel van 'den
burgemeester, hetzij voor de weigering geen
gegronde redenen bestaan, hetzij de weige
ring in strijd is met liet door deze wet
beoogde doel.
Do op grond van de heide voorgaande
leden in bezit genomen goederen wor
den, door den burgemeester'zonder verwijl
op door hem ie bepalen wijze Ier be
schikking gesteld- ten behoeve va,n de bè.-
volking bepaalde groepen der bevolking
van zijn gemeente tegen .prijzen, welke
onderscheidenlijk de' krachtens art; '1 gel
dende en-voor.zoover dit-artikel-gecn
'toepassing"heeft, gevonden'xlc normale
prijzen, niet te boven gaan -li-
£■"45 De .schadeloosstelling voor' de' bi..lie-
jüt> genomen goederen door do gemoen.lèjfö
betalen, word t door .een door -den gemeen
teraad" aan té .wijzenschatter-gesohat. Zij'
bedraagt'in geenjgeval meer dan 90 pro-
de
be-
ceiit van -don'li oogsten prijs, waarvoor
góederen ingevolge liet vorig did tor
schikking kunnen worden gesteld
5. De burgemeester en de door lienr
aan te wijzen ambtenaren zijn te allen
tijde bevoegdy dó uitlevering te vorderen
van do in bézit .te nemen goederen. Zij,
alsmede de hen op ïiuh laste vergezollendo
personen, hebben 'te allen tijde vrijen toe
gang tot alle' plaatsen, waar redelijkerwijze
vermoed kan wórd én, dat zich de goede'
ren bevinden. Wordt hun de toegang ge
weigerd ofbelemmerd,; of wordt hun op
aanmelding tót '- toegang niet geantwoord,
dan verschaffen. Zijl zibh' dien desnoods
niet inroeping van. d'en Isterkon arm.
6. Iri woningen 'treden de ambtenaren
en de lien vergezellende personen tegen
den. wil van den bewoner niet binnen
dlan op bizonderen of :algemoenen. sclirif-
telijken laste vanden y burgemeester, dan
wel vergezeld van dezen. Vaa dit biimcn-
treden wordt door hen proces-verbaal op
gemaakt," d'at jbinawari; :yier en twintig uren
aan liem, wiens woning, is binncingetrcd-en,
in afschrift wórdt medegedeeld'.
7. Tot een in bezitneming, als bedoeld
in dlit -artikel, wordt niét overgegaan,, ten
zij, volgens nader .vasty te stollen regelen,
de in lid 4 bedoelde schadeloosstelling
vooraf is verzekerd.
Het. bepaalde in dit artikel is ton doelo
ontleend aaai de wet y'an:.3 Augustus 1914
(Staatsblad! no. 351) tol aanvulling der
onteigeningswet ter voorkoming van vast
houding en prijsopdrijving va'n waren.
Bij'i.at tweede, jid .kan worden opge
merkt, dat' fi'aar 'dé -.moening vatn de ro-
geering een ernstige -.poging van de zijde
van liet koopónd'é publick om goederen
te hamsteren,in yoorkomend geval als
gegronde redenzou; kunnen worden be
schouwd om den verknop dier goederen
te weigeren.
Artikel 6 luidt: Hij, 'die-goederen, tan
aanzien .waarvan, artikel^.toepassing liecft
gevonden, .in het .klein; te koop. aanbiedt
of verkoopt, is v&rp'licht, bij1 die goederen
op voói' liet publiek d'uideijjlc zichtbare
wijze den prijs diéf i goederen te vermei
den.
Dit artikel, bedoelt 'de noodige openbaar
heid te geven aa;n do prijzen,'welke voor
de te verkoppen, goederen in rekening wor
den gebracht.
vsmsimsmi
Minister Oud, de „man van financiën", die
thans drukke dagen doormaakt. Hier stapt
hij in zijn auto, na. een bespreking in den
ministerraad.
Artikel S luidt:
1. Hij, dïo handelt in strijd met het
bepaalde of krachtens d-c artikelen 1, 2,
3 of 4, wordt gestraft met hechtenis van
ten hoogste zes maanden of geldboete, van
ten. hoogste zesduizend gulden.
2. Overtreding van liet bepaalde-,bij ar
likél; 6. .wordt,gestraft met hechtenis van
ten hoogsteeen. maand' of geldboete van
ton hóógsteduizend gukle-n. ryï'^-f
3. De feiten worden beschouwd als over
trédiri'gfei/lj ',j',
De overige .artikelen behoeven gooii,.toe
lichting. Het spreekt vanzelf, dat, .gelijk
artikel 10 bepaalt, de wet slechts-een tijde
lijk karakter draagt.
Het goud-uitvoerverbod.
Voorts is ingediend het aangekondigde
wetsontwerp tot verbod va:n uitvoer van
gouden munt en goud-munt materiaal
EERSTE BLAD
AUTO-Mij. VINK Co. N.V.
Stadhouderslaan 11-13 Schieda»
Groote fluctuaties worden, dank zij het ega
lisatiefonds, wel vermeden. De gevolgen voor
het binnenland en voor Indië.
Naar aanleiding van liet door de regoe-
ring afgekondigde goud-embargo en de uit
eenzettingen inzake do te volg-en mone
taire politiek, welke in aansluiting hierop
gisterochtend! door den minister-president,
dr. H. Golijn, in zijn radiorede zijn gegeven,
lieeft een -redacteur 'vain het A.N.P., dr. E.
Heldring, oud-voorzitter van do Kamer van
Koophandel en Fabrieken voor Amsterdam,
gevraagd zijn inzichten - hieromtrent ken
baar te willen maken.
Dr. Heldring bracht in d-e eerste plaats
naar voren, dat, o-olc al kan men met dén
minister-president van mooning verschillen,
of do aanpassing onder liet oude régime
voldoenden V&ortga'ng maakte om liet be-
d'rijfslcven zc^nder lo groote wonden in de
effen banen van de kostcnparitcit mot bot
buitenland le brengen, liet zeker is, dat
bet tijdelijk verlaten va:n den gouden stan
daard onder do gegeven omstandigheden
onvermijdelijk was en in hel belang des
lands is.
Er behoeft gec-n vrees voo-r gekoostei'd
(e worden zoo voegde de zegsman hier
na n toe dat <le zwevende waardo van
den gutdon .on andere valuta's door oen
wedijver naar do laagste valuta gevolgd
zal worden. Do Egalisatiefondsen, welke den
regeeringen daartoe loa dienste zullen slaan
ook do onze zullen het hun moge
lijk maken, hun klaarblijkelijke bedoeling,
grooto fluctuaties te voorkomen, ten uit
voer te leggen. Aldus kan ook do N-odcr-
landsche maatregel, aaingezien worden voor
een stap in de richting van de stabilisatie
van wisselkoersen, die voorwaarde voor
hel wereld-herstel is, maar waarvoor ook
nog alndcro belangrijke dingen op hel ge
bied van het vrijere goederenv'iwkccr en
saneoring van zwakke staatsfinanciën in
hel buitenland geschieden'1 moeten.
Mits de stemming rustig blijft en goed
beleid voorzit, zal een aanzi-anlijkestijging
van do kosten van het levensonderhoud
niet plaats hebban. Hot peil van die kosten
zoo zeido dr. Heldring is immers
nergens minder gedaald èn nergens is
'dé speling lusschcm liet indexcijfer van
die kosten én dat der groolha/ndelsprijzcn
grooter dan hier te lande. Er kan en moet
heel wat van die speling af, voordat oén
stijging der koslan van liet levensonder
houd' gewettigd -is. Blijkens do radiorede
van den minister-president zal do rogcering
zich met kracht tegen oanood-igé prijsop
drijving door particuliere ondernemers
koeren.
Prijsvornicnilc maalrégclcn van
groot belang.
Van nog meer belang zijn de aangekon
digde pfijsvormende mnatrege'.on, welke de
regeering zelve zal uitvoeren en waarop
een grondige herziening van de landhomv-
crisishcf fin gen, toeslagen en uilkecringen
volgen zal. De rijzing op dc - graanmarkt,
in de laatste maanden maakt hel. 'gemak-"
kclijk, vele drukkende regelingen zonder
schade voor den landbouw te verzachten,
zoo niet af le scliaffcn en tevens ecu lires
.te schieten in de overdreven ambtenarij
op dat gebied.
Wal do nijverheid betrefI, de grondstof
fen, die zij in overwegende mate mooi in
voeren, zijn in guldens duurder geworden,
met liet afgewerkte product op. dn we
reldmarkt is dit echter in stertere male
bet geval. Zij zal dus over bet alge
meen een gemakkelijker afzet in binnen-
en buitenland' vindon Zij zal er zich wel
niet toe laten verleiden, hier haar prijzen
bovenmatig op tc zeilen of haar export
prijzen le laag le stellen. !n het eerste
geval zou zij liaar eigen glazen ingoot.»
door er toe hij te dragen, do kosten van
bel levensonderhoud meer te verlïoogoii
dan wenschelij'k is en in bot tweede geval
zou zij repressailles van liet buitenland
uitlokken.
De motieven voor bizontlcm bescher
ming der nijverheid in den vorin van con-
tingenlecriiig zijn in vele gevallen niet
meer aanwezig 011 in dit verstarrende ver
schijnsel dient zoo spoedig mogelijk ont
spanning teweeg gebracht le worden. Com
pensatie iri den vorm van een verhoo-
gi.ng van invoerrechten is onncodig ge- definitief stadium in.
wórden. Dat een en ander nauwkeurig
overleg vormt, spreekt vanzelf.
Werkgelegenheid zal zich
uitbreiden.
Op een vraag inzake de werkgelegen
heid deed ,div, Heldring uitkomen, dat deze
zich tengevolge van. den stijgenden afzet
zal: uitbreiden. E,venals prof. Liefti.nck ver
wacht ik zeide spr. een groolere
disponibiliteit van kapitaal. D-e onderne
mingsgeest. zal geprikkeld worden. De uit
putting van. de voorraden en de kans op
betere zaken zal den invoer stiinu'eeren en
den handel verlevendigen.
- Do schatkist zal protitoeren van boogere
opbrengsten van invoerrechten en later
van die van de directe belastingen, terwijl
do werkloosheidsbestrijding cn de subsi
dies aan bedrijven minder geld- zullen
vragen. DaarcnLegen moe ton hoogc driik-
1 "mie belaslingcn verlaagd worden, wit
ui een welvaurtspolitiek, waartoe thans
de gelegenheid bestaat, volgen. Dasondanks
zal het eerste streven op budgotair even
wicht gericht moeten zijn, onontbeerlijk
voor de handhaving van het vertrouwen
in den toestand.
Do renÜseering van deze verwachtingen
kan echter in de kiem gesmoord worden
door verzwaring der arbeidsvoorwaarden,
welke den producent,- Ihans gelijk ge
steld, weer Lij den hiiitcnlandschen mede
dinger ten achter doen staan. Daarmede
zou de bodem aan oen verbetering op
economisch gebied ontvallen.
De. gevolgen voor Indië.
Dr. Heldring zeido voorts, dal Indië als
uitvoerlnnd met dc daling van den gul
den gebaat zal zijn. Evenmin als in liet'
moederland moet men zich echlor genuien
bergen beloven. Aan het teveel aan suiker
en aan do onzinnige bescherming van
bietsuiker in Europa, verandert de nieuwe
locsland niets én liet is (le vraag, hoe de
prijzen op do wereldmarkt van de arti
kelen, waarvan Indië de voornaamste pro
ducent is, op de (laiüng zullen feage-oren,
terwijl het niet uitgesloten is, dal na de
zeer drastische daling der productiekosten
daar een stijging ervan plaats .vindt.
Met dat al zoo besloot dr. Heldring
hel onderhoud zijn dit slechts eenige
overdenkingen, liet is'niet mogelijk, zich
in détail (leu toekómstigen loop van za
ken voor tc. stollen, maar ik zie geen:
grond voor pessimisme, al tred on wij 'geen
Ter toelichting merkt do regeering nog
op:
Do regeering heeft zich, ten einde den'
goudvoorraad in Nederland- tegen verdere
alvloeu'ng te beschermen, verplicht ge
zien bij Kon, besluit van 2G September
1936 den uitvoer van gouden munt cn
goud-munlmateriaal te verbieden. Zij heeft
dit verbod moeten uitvaardigen zonder
daartoe wettelijk bevoegd te zijn, daar,
ingeval zij gewacht, zou hebben op de
totstandkoming eener wettelijke machti
ging, inmiddels zonder twijfel een af
vloeiing van grootën omvang zou hebben
plaats gehad.
Reeds vroeger beeft eeu dergelijk geval
zich voorgedaan met het Kon. besluit
van 31 Juli 1914 (Staatsblad no. 333),
dat ook onder buitengewone omstandig
hedenzij het andere dan thans de
zelfde materie regelde en achterna kracht
van wel gekregen hooft door do wet van
Augustus 1914 (Staatsblad no. 344).
Deze sederl meermalen gewijzigde wet
Icon, hoezeer zij bevoegdheden geeft tot
lu-.t uitvaardigen van uitvoerverboden, niet
lot grondslag strekken van hel in den aan
hef dezer genoemde besluit, daar de om
standigheden welke thans tot het lot stand
brengen van cévi góud-uilvöcrvorboi noop.-
ten. niet. górék'erul'kónden worden lot de,,
"gevallen,.b.édócVd in art!"1,'Ud 1, der wet.-,
Dc .xegfterm^'-heeft' reeds geruimea. lijd-
geleden;; ovönëógelil'.'lK'^'geïneld. axtilcel. rvij-,
•ziaipgén'u'tfan té brengeji,;Kwanrdoor.-::.het-
óok'i ;0p 1Ö1hsfahV(jig)ió(]eh als,-zich Ah'ansc
hefiljclu^dbd^cdcuin^ van,, toepassing - zou
zi;n\! doëlr-'zij'.h'ÓefCjgenióend ya'néJieb iii-'
dienènd vdh- iióodjihig; vowstcl te moelon
ie»,-duit'"hoofdevan...do - onrust.die
daardoor in Het laniï 'zou zijn gewekt.
Hot -verdicht thans aanbeveling, bel be
doelde' Kon. besluit nader te gronden op,
de meergönoemdo wet van 1914, waardoor
do strafbepalingen en de daarmede ver
band houdende voorscliriflcn dier wet,
voor zoover hiervan in dict besluit niet
is afgeweken, ook met betrekking tot dit
verbod van toepassing zullen zijn.
To allen "overvloede moge er hier op.
worden "gewézón, dat de belangrijkste af
wijking, iii het gemelde besluit opgeno
men, is, dat de ontheffingen van het uit
voerverbod, omdat het hier uitsluitend een
monetaire aangelegenheid betreft, zullen'
moeten worden verleend door of vanwege
den minister van financiën.
Do toelichting is onderteekend door den:
voorzitter van den raad van ministers,
dr. II. Colijn, en den minister van finan
ciën, mi'. Oud.
De regeering wenscht controle op
de wisselkoersen.
liet derde wetsontwerp, dat dc repealing
hoeft ingediend, houdt eenige voorzienin
gen in verband met ds buitengewone om
standigheden ten aanzien van de wissel
koersen op hot buitenland'.
"lie regeering zegt ter toelichting:
De loop der omstandigheden heeft ten
slotte ook Nederland gedwongen, den gou
den standaard tijdelijk los tc laten. Be
regeering heeft een verbod van den uitvoer
van goud móeten afkondigen.
liet zal wel overbodig zijn hierbij aan
lo teekenon, dal de regeering onverzwakt
haar mecning handhaaft,' dat liet welbe
grepen cn duurzaam be'.ang van het land
het best door liet systeem van dsn. inter
nationalen gouden standaard gediend wordt,
zooilat zij zich hij voorhaal bereid ver
klaart, lot bel horstel van dat systeem
baar volle medewerking le verleen en liet
ware inlusschcn praoinnluur Jiicromirenfc
thans in nadere beschouwingen le treden.
Op dit oogenblik kan slechts rekening ge
houden worden niet den fcitelijkcn toe
stand.
Te dezer zake wcnsclil de regee
ring voorop lo stcllon, dat zij hol, zoo
lang de internationale monetaire ver-
houdingen zoo onzeker zijn'als thans
hel geval is, ongewensclit zou achten,
zich aanstonds aan een bepaalde góud-
paritcit te binden.
Zoolang niet de voornaamste „wereldvalu
ta's aan een internationaal monetair
systeem, gebaseerd op liet goud, gebonden
zijn, ware een dergelijke band ook voor
Nederland niet aan. tc leggen. Dit bct&ckènf
Baie courant xerochynt dagelyks, mat xiU orietA laominrr
londering van Zon- en Feestdagen,. OS Jddlgdilg.
Prijs par tewtaal f 2.—franco per post
f 8.50, Prijs por week!'IS ets; .Afzon-
derljjke nunmore i ets. Abonnementen
cordon dagelijks aangenomen. -. 'l:;'-;'!,;:
Advertentiën voor het eerstvolgend nnm-
mor moeten vóór elf nnr aan liet Burean
bezorgd aid, 's Zaterdags vóór 1» uur.
Een bepaalde plaats van advertentida
wordt niet gewaarborgd.
Pry» der AdverientlBn: van 1—5 regals f 1j55-
I JQQ teder®'régel meer f 0.30} bei Zaierda^nummer
Bi—6 regela 11.80, Iedere regel meer f 0^5. 1
Roclamea f 0.75 per regel. Incassokosten 5 cta^
postkwitantiea 15 ets, Tariorcn van advertentién
Incassokosten 5 cta^
postkwitanties 15 ets, Tariorcn van advertentién
by abonnement zijn aan het Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks-worden tegen vooruitbetaling Kleine
AdverieutVén opgenomen 10.50 t/m. 15 woor
den, f 0,75 t/m. 25 -woorden. Elk woord meer
6 cent tot een maximum van 30 woorden.
'a WoenadagBi Kleine AdvcrtoiitlÖn tot 25 woor
den f 0.25, mits v6ór Dinsdagavond 0 uur aan bot
Bureau bezorgd,
's Zaterdags', Kleine Advertentién fl.00,lndlea
Biet vóór Vrydagavond 6 uur bezorgd.
Telel. Nos. 68506-69512
FILIAAL TE 'S-GRAVENZANDE. Tel. 131
